sáng kiến kinh nghiệm MỘT VÀI BIỆN PHÁP ĐỂ HỌC SINH HAM THÍCH ĐẾN TRƯỜNG

A. ĐẶT VẤN ĐỀ.
I/ YÊU CẦU CÔNG VIỆC
Ham thích nghĩa là rất thích. Một cá thể ham thích công việc nào đó, thì cá
thể đó sẽ có thêm nguồn động lực để làm tốt công việc. Khi một cá thể thiếu sự
ham thích thì cá thể đó không thể làm tốt được công việc mình đang làm, kết
quả không đạt cao. Đối với một học sinh cũng vậy không có sự ham thích trong
học tập thì việc học của em sẽ khó khăn hơn, không hiểu bài, không làm bài
được dễ sinh ra chán nản dẫn đến bỏ học.
Trong những năm gần đây tình trạng học sinh bỏ học ngày càng phổ biến.
cấp học càng cao tỷ lệ học sinh bỏ học càng lớn. Có rất nhiều nguyên nhân dẫn
đến tình trạng học sinh bỏ học nhưng trong đó nguyên nhân chính là các em
không thích đi học, không thích đến trường.
Xã hội ngày càng phát triển, thì yêu cầu về giáo dục cũng được nâng cao.
Đòi hỏi trong xã hội ai cũng được học hành, được tiếp thu được kiến thức kĩ
năng, kĩ xảo từ nhà trường để phục vụ cuộc sống sau này. Chúng ta ngày đêm
đang ra sức phổ cập giáo dục ở các cấp học. Nhưng trên thực tế có biết bao
nhiêu học sinh bỏ học giữa chừng. Biết bao nhiêu trẻ em không biết đọc, biết
viết hoặc đọc viết không thông thạo mà đã nghỉ học. Tất cả đều là sản phẩm của
nhà trường, do không quan tâm đến học sinh, không có biện pháp để học sinh
ham thích học, thích được đến trường. “Tất cả điều đó chứng tỏ rằng: Việc học
không còn là niềm vui, trường học không còn là điểm đến ưa thích của một bộ
phận trẻ em nữa”.
Hiện nay ở một số trường đặc biệt là các trường vùng nông thôn và các
trường ở vùng sâu người làm công tác giáo dục còn bế tắc trong việc tạo cho học
1
TÊN SÁNG KIẾN:
MỘT VÀI BIỆN PHÁP ĐỂ HỌC SINH HAM THÍCH ĐẾN
TRƯỜNG
.
NGƯỜI VIẾT: NGUYỄN HỒNG HÀ
CHỨC VỤ: PHÓ HIỆU TRƯỞNG

ĐƠN VỊ: TRƯỜNG TIỂU HỌC XUYÊN MỘC
sinh sự hứng thú trong học tập, ham thích được đi học, được đi đến trường. Có
nhiều giáo viên vẫn biết một số biện pháp tạo sự ham thích việc học cho học
sinh, nhưng lại thực hiện không tới nơi tới chốn Ban giám hiệu lại không quan
tâm, vận động giáo viên thực hiện, hoặc chỉ thực hiên trên lí thuyết. Cho nên
nhiều gia đình có kinh tế khá sẵn sàng tạo mọi điều kiện cho con mình đến
trường, cho con mình học tới nơi, tới chốn nhưng cũng bất lực nhìn con mình
ngày ngày lêu lỏng ngoài đường, vào tiệm internet, chơi với bạn xấu bị lôi cuốn
dẫn đến bỏ học. Dù cha mẹ có đánh đập, có la mắng nhưng các em vẫn không
chịu đi học chỉ vì các em không thích đi học. Bởi vì ở trường không có gì thu
hút học sinh, đến trường thì bị giáo viên nhồi nhét kiến thức một cách thụ động
quả là một điều đáng tiếc!.
Qua nhiều năm công tác ở trường, và tìm hiểu ở các trường khác tôi thấy
rằng khi học sinh có sự ham thích học, ham thích đến trường thì học sinh đó
không bỏ học giữa chừng, việc học luôn có kết quả cao, có sự tiến bộ rõ ràng.
Các em tiếp thu bài nhanh hơn, vận dụng kiến thức đã học vào thực tế luôn linh
động và sáng tạo. Sự ham thích học các em có được là do bố mẹ động viên,
khuyến khích, thầy cô, nhà trường tạo môi trường học tập thân thiện cho các em.
Trong những năm gần đây ngành giáo dục tăng cường kỷ cương, nề nếp, thực
hiện nghiêm túc hiện cuộc vận động ”Nói không với tiêu cực trong thi cử và
bệnh thành tích trong giáo dục, nói không với vi phạm phẩm chất đạo đức nhà
giáo và việc học sinh không đủ tiêu chuẩn lên lớp”. Việc dạy thật, thi thật,
không chạy theo thành tích thực hiện không đúng cách đã đẩy cho nhiều học
sinh yếu phải bỏ học (Đến trường không theo kịp kiến thức, chương trình học,
không hiểu bài thành ra chán học, bị lưu ban đâm ra mắc cỡ, bỏ học). Cũng là
yếu tố thúc đẩy chúng ta cẩn tạo sự hứng thú, ham thích cho học sinh đến
trường.
Năm học 2008 – 2009, được xác định là: “Năm học đẩy mạnh ứng dụng
công nghệ thông tin, đổi mới quản lý tài chính và triển khai phong trào xây
2

dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”. Mọi trường đều triền khai việc
xây dựng “ Trường học thân thiện, học sinh tích cực”. Đây cũng là yếu tố tạo
điều kiện cho chúng ta tạo cho học sinh sự ham thích đến trường.
Qua những lý do trên tôi thấy việc tạo sự ham thích đến trường ở học sinh là
hết sức cần thiết, nhưng chúng ta cần có những biện pháp như thế nào để mọi trẻ
em đều ham thích đến trường là điều nên bàn và nên làm nhất trong tình hình
hiện nay.
II/ THỰC TRẠNG BAN ĐẦU:
Trường tiểu học Xuyên Mộc cũng như một phần lớn các trường trong
huyện Xuyên Mộc, là trường thuộc vùng nông thôn còn thiếu thốn rất nhiều về
cơ sở vật chất, dân trí còn thấp, số hộ nghèo còn nhiều, nhiều người dân còn mù
chữ, học sinh dân tộc ít người lại đông chiếm 13% số học sinh toàn trường.
Trong cuộc sống hàng ngày các em còn phải phụ giúp cha mẹ công việc gia
đình. Trình độ học sinh trong một lớp không đồng đều số em giỏi thì rất ít, em
yếu thì nhiều. Việc giáo dục con cái phụ huynh thường khoán trắng cho nhà
trường. Hoặc là giáo dục không đúng phương pháp làm ảnh hưởng nhiều đến
nhân cách của các em. Trong nhiều năm qua có rất nhiều em trong trường không
thích đến trường, tới lớp (các em đi học vì sự bắt buộc của gia đình, vì sợ bố mẹ
cho ăn đòn nhiều hơn tự nguyện đến trường). Nhiều em rất run sợ khi gặp thầy
cô, thụ động trong giờ học, thiếu sự ham học, làm cho các em không phát huy
hết được khả năng học tập của mình.
Việc tạo sự ham thích học tập cho học sinh chưa được giáo viên quan tâm
đúng mức. Trong giảng dạy giáo viên chưa chú trọng nhiều đến các hoạt động
ngoài giờ lên lớp, các tiết hướng dẫn thực hành, cũng như các phương pháp, tổ
chức các hình thức học tập nhằm tạo sự ham thích học tập cho học sinh. Trong
giờ dạy giáo viên còn để học sinh yếu bên lề lớp học, làm cho học sinh yếu càng
yếu hơn dẫn đến chán học.
3
Cơ sở vật chất nhà trường chưa bảo đảm việc vui chơi học hành, học sinh còn
học những phòng cấp 4, bàn ghế không đủ chuẩn, hư hỏng nhiều, thiếu ánh

sáng, nóng nực trong ngày nắng, dột ướt khi trời mưa. Sân trường chưa đổ bê
tông nên mưa thì sình lầy, nước đọng, nắng thì bụi bay. Vừa ảnh hưởng đến sức
khỏe học sinh vừa tạo cho học sinh cảm giác khó chịu về trường lớp mình.
III/ GIẢI PHÁP ĐÃ ĐƯỢC SỬ DỤNG
Giải pháp được đưa ra là:
- Đánh giá tình trạng việc ham thích đến trường ở học sinh trong những năm
qua và hiện nay.
- Tìm ra những nguyên nhân tại sao vì sao các em học sinh không thích đến
trường.
- Đưa ra một số giải pháp nhằm kích thích sự ham thích học tập, ham thích
đến trường của học sinh từ đó giúp học sinh học có kết quả hơn, tránh tình trạng
học sinh bỏ học giữa chừng.
Trong đó đi sâu vào biện pháp:
- Đổi mới phương pháp ứng xử sư phạm của giáo viên đối với học sinh, tạo
cảnh quan môi trường thân thiện cho học sinh.
- Nghiên cứu các phương pháp giảng dạy và các hoạt động trên lớp của giáo
viên nhằm tạo sự hứng thú học tập cho học sinh trong từng tiết dạy, từng hoạt
động nhà trường.
- Cải tiến các hoạt động của nhà trường, phong trào của liên đội. Cách thức
phối hợp với các tổ chức đoàn, đội … ở địa phương, huyện, tỉnh tạo nhiều sân
chơi cho các em để các em yêu quí trường lớp, ham thích đến trường.
- Cung cấp kiến thức, phương pháp cho phụ huynh nhằm giúp phụ huynh tạo
sự ham thích đi học ở các em.
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ.
I/ CƠ SỞ LÝ LUẬN :
+ Đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi học sinh tiểu học :
4
Ở lứa tuổi học sinh tiểu học tâm sinh lý các em chưa ổn định, đang hình
thành và phát triển. Nên trong sự học tập, làm việc hàng ngày các em sẽ ít tập
trung chú ý nếu các em không có sự ham thích. Ở các em ý thức học tập chưa

có, chưa hiểu rõ mục đích của việc học. Các em đi học phần lớn là do sự bắt
buộc của gia đình, chỉ một phần nhỏ là ham thích đi học (vì đi học được cô
khen, được điểm 10, được chơi cùng bạn vv…). Do đó ý thức tự giác học tập của
các em chưa có (với những em đi học vì sự bắt buộc của gia đình) nên các em
thiếu sự cần cù, sự cố gắng vượt qua khó khăn để học tập dễ sinh ra lười biếng,
ham chơi và dẫn đến chán học, bỏ học…
Ở lứa tuổi học sinh tiểu học tính tò mò phát triển, các em thường ham thích
cái mới, cái lạ. Dễ nhàm chán trong các hoạt động kéo dài, không thay đổi hình
thức. Nếu chúng ta những người làm công tác giáo dục biết quan tâm tạo sự ham
thích cho các em trong học tập, trong các hoạt động ở trường, lớp thì mới có
động lực thúc đẩy việc học, nâng cao được khả năng tiếp thu, và thực hành các
kĩ năng, kĩ xảo mà chúng ta cung cấp cho các em.
Ở lứa tuổi học sinh tiểu học tâm sinh lý các em rất hiếu động, hay bắt chước,
dễ thích nghi với môi trường sinh hoạt ở trường, lớp. Đây là điều kiện tốt để
giáo viên tạo sự hứng thú cho các em. Nếu hàng ngày khi đến trường chúng ta
cho các em được vui chơi, sinh hoạt. Trong học tập các em được hoạt động
nhóm, được làm thí nghiệm, chơi các trò chơi học tập thì các em sẽ ham học hơn
từ đó các em sẽ ham thích đi học hơn.
+ Những vấn đề lý luận khác :
Hiện nay xu hướng của giáo dục là: “Tạo một môi trường thân thiện cho học
sinh học tập tích cực” để cho học sinh học tập tích cực thì phải tạo được sự ham
thích học tập ở các em. Muốn thế phải có một môi trường thân thiện về trường,
lớp, đội ngũ thầy cô. Phải có sự đổi mới không ngừng về phương pháp cũng như
hình thức dạy học. Giáo viên phải luôn làm mới mình trước học sinh. Việc dạy
học hiện nay không phải cung cấp kiến thức cho học sinh một cách rập khuôn
5
nhàm chán, mà cung cấp cho học sinh các phương pháp học tập để học sinh tự
tìm ra kiến thức một cách tích cực.
Đối với học sinh thì việc học tập, tiếp thu kiến thức của các em là vấn đề rất
quan trọng. Do đó chúng ta phải làm như thế nào để các em học cho có hiệu quả

cao, phát huy hết năng lực vốn có của mình. Hiện nay nhiều trường hay nhồi
nhét kiến thức cho học sinh bằng các hình thức học thêm, học hai buổi Đưa ra
rất nhiều phương pháp giảng dạy mà quên đi việc tạo sự hứng thú cho học sinh,
để từ đó học sinh học tập có sự ham thích trong học tập.
Sự ham thích ở học sinh chủ yếu hình thành thông qua các hoạt động thực tế
như hoạt động giao lưu, tập thể và nhóm ; Qua sự tác động của môi trường cơ sở
vật chất như trường, lớp, qua thái độ của thầy cô, bạn bè. Do đó trong nhà
trường cần có những biện pháp, những hoạt động, những cải tạo về trường, lớp,
về tác phong sư phạm của giáo viên nhằm tạo cho học sinh một môi trường thân
thiện, gần gũi từ đó giúp học sinh ham thích đến trường.
II/ GIẢ THUYẾT KHOA HỌC :
+ Phải chăng trong công tác giáo dục hiện nay ở các trường tiểu học vùng
nông thôn giáo viên chưa quan tâm đến việc tạo sự hứng thú học tập cho học
sinh. Trong nhu cầu đổi mới đất nước với sự tiến bộ công nghệ thông tin khoa
học, mỗi cá thể sống và làm việc trong cộng đồng cần phải biết học và tự học
không ngừng, muốn vậy chỉ có lòng ham thích học là nguồn động lực để các em
cố gắng trang bị cho mình những kiến thức, kĩ năng, kĩ xảo để phục vụ cho cuộc
sống sau này. Và phải chăng trường học là môi trường giáo dục lý tưởng để tạo
sự ham thích học tập, ham thích các hoạt động ở trường lớp cho học sinh.
+ Có phải ở các trường tiểu học trường nào càng tổ chức nhiều phong trào,
những cuộc thi, vui chơi khi đó các em được tiếp xúc nhiều với môi trường sinh
hoạt tập thể, Giáo viên biết đổi mới hình thức, phương pháp dạy học, tỏ thái độ
quan tâm, gần gũi, thân thiện với học sinh thì học sinh trường đó ham thích đến
6
trường hơn, học tập tích cực hơn và việc học sinh bỏ học giữa chừng do chán
học sẽ không có?
+ Có phải hiện nay đa số phụ huynh đều quan tâm đến sự phát triển toàn diện
của con em mình, luôn mong muốn con em mình hơn người, nhưng làm thế nào
để phát huy hết khả năng của con em họ? Đặc biệt là làm sao cho con em mình
ham thích học tập thì chưa có kinh nghiệm! Do đó người làm công tác giáo dục

cần biết truyền đạt kinh nghiệm đến cho phụ huynh để cùng nhau phối hợp phát
huy tối đa chất lượng giáo dục. Và có phải đó là phương pháp chia sẽ gắng nặng
giáo dục của nhà trường cho phụ huynh, nhằm thực hiện tốt chủ trương “xã hội
hoá giáo dục” tất cả vì tương lai con em chúng ta?
Có phải việc học sinh không thích đến trường do những nguyên nhân sau:
+ Do trường, lớp không được thân thiện, trường chưa ra trường, lớp chưa ra
lớp, lớp không đủ ánh sáng, nóng bức, bàn ghế không thích hợp, nhà vệ sinh hôi
thối hoặc không có. Sân trường không sạch sẽ, mưa sình lầy đọng nước, nắng
bụi bay mất vệ sinh…Trường thiếu cây xanh, bóng mát, thiếu chỗ học sinh vui
chơi.
+ Do còn nhiều em học yếu, lên lớp không hiểu bài, giáo viên không giảng
dạy kiến thức vừa sức với các em, để các em yếu bên ngoài giờ học.
+ Do giáo viên ứng xử không sư phạm: Còn mắng chửi, đánh đập, dùng hình
phạt mà thiếu sự động viên khích lệ học sinh.
+ Do hình thức, phương pháp dạy học của giáo viên không đổi mới. Giáo
viên vẫn dạy theo cách xưa kia giáo viên nói, trò nghe và ghi chép. Chỉ có tiết
hội giảng, dự giờ mới có đồ dùng dạy học, mới có học nhóm, trò chơi, dạy
máy…
+ Do trường không có hoạt động, phong trào gì vui, hấp dẫn học sinh đến
trường chỉ có học và học.
7
+ Do phụ huynh chưa quan tâm đến con cái, chưa tạo điều kiện tốt để con em
học tập, vui chơi. Chưa quản lý con em mình lúc ở nhà, việc chơi bạn bè xấu,
cưng chiều con cái.
Và việc khắc phục những nguyên nhân trên sẽ giúp học sinh ham thích đến
trường để học tập, rèn luyện.
III/ QUÁ TRÌNH SỬ DỤNG SÁNG KIẾN :
Việc đầu tiên nhà trường luôn quan tâm đến việc tạo sự hứng thú cho học
sinh trong học tập, tạo sự ham thích được học tập, được đi đến trường. Coi đây
là một mặt giáo dục như bao mặt giáo dục khác như: Giáo dục đạo đức, Giáo

dục môi trường, Giáo dục an toàn giao thông vv…
Để tạo được sự ham thích đến trường cho học sinh nhà trường đã tiến hành
thực hiện phong trào xây dựng “Trường học thân thiện, học sinh tích cực” theo
02 mục tiêu và 04 yêu cầu mà bộ giáo dục đã đưa ra. Ngoài ra nhà trường tập
trung vào những hoạt động sau:
I/ Thực hiện phong trào: “Trường học là công viên, lớp học là nhà”
Để việc giáo dục phát triển không ngừng thì nhà trường phải kích thích được
sự ham thích đến trường của học sinh. Muốn vậy, trường phải đẹp, có nhiều màu
sắc, sân chơi, vườn chơi… để hấp dẫn trẻ. Ở một vùng có nhiều trường thì
trường mới xây dựng khang trang có số lượng học sinh rất đông, rất hấp dẫn phụ
huynh, trong khi trước đó còn dột nát thì phụ huynh ít đưa con em đến. (Gần
200 học sinh xã Xuyên Mộc được phụ huynh đăng kí học tại trường TH Láng
Sim vì trường Láng Sim có bán trú, cơ sở vật chất mới xây dựng tốt hơn trường
TH Xuyên Mộc). Vậy để học sinh ham thích đến trường trước tiên cần phải xây
dựng trường học thành một công viên, lớp học như một ngôi nhà của các em.
Một căn nhà sạch sẽ, thoáng mát, có sân vườn rộng rãi, xanh tươi. Ở đó các em
là chủ nhân các em có quyền làm chủ, quyền chăm sóc, bảo vệ, giữ gìn trưởng
lớp mình.
8
Hiện nay cơ sở vật chất không được bảo đảm, nhiều lớp phải học trong
những phòng học cấp 4 đang xuống cấp trầm trọng: Cửa hư, mái dột, nền bong
tróc, điện, nước không ổn định … sân trường bụi bặm, sình lầy, thiếu nơi học
sinh chơi. Nhà vệ sinh lại mất vệ sinh. Để xây dựng trường mới đúng chuẩn chỉ
có kinh phí của cấp trên.
Khắc phục những nhược điểm trên nhà trường tiến hành những biện pháp
sau:
1. Xây dựng trường là công viên.
Thực hiện mục tiêu xây dựng “Trường học là công viên.” nhằm tạo ra một
sắc thái mới đối với trường, lớp, trường lớp không những là nơi để học mà còn
là nơi các em đến vui chơi, thư giản. Cảnh quan trường phải gần gũi với thiên

nhiên, phù hợp tâm lý các em. Qua đó giúp giáo viên và học sinh có ý thức xây
dựng khuôn viên trường, lớp học như một công viên, có cây xanh bóng mát,
không khí trong lành, sạch sẽ, có chỗ cho các em nghỉ ngơi vui chơi có sân chơi,
bãi tập, tạo cho các em có trách nhiệm bảo quản, giữ gìn, chăm sóc trường lớp.
Nhưng để trường như một công viên là một việc làm cần tiến hành lâu dài và
khó thực hiện vì để muốn có được những vườn cây cảnh, vườn hoa tươi thì cần
có nguồn nước tưới thường xuyên trong mùa khô, sẽ tốn một kinh phí cho người
chăm sóc hàng ngày (học sinh tiểu học khó thực hiện được vì khi đến trường các
em luôn sạch sẽ, vệ sinh, trừ những buổi lao động). Do đó thay vì trồng hoa, cây
cần nước tưới, trường tiến hành trồng những cây xanh lâu năm không cần tưới
(cây bàng, phượng, bằng lăng, tràm…) lấy bóng mát, tạo cảnh quan xanh tươi.
Những bồn hoa thì trồng những cây cảnh, cây hoa lâu năm (đỡ chăm sóc và tưới
trong mùa nắng). Những khu đất trống xung quanh trường được trồng tràm. Cây
xanh luôn được bảo quản, chăm sóc, và sân trường luôn có bóng mát, tạo điều
kiện cho học sinh vui chơi… Trường dành một khu đất trống làm sân banh cho
các em.
9
- Việc trồng cây nhà trường giao cho các lớp thực hiện: Các lớp trồng và
chăm sóc trong nhiều năm liền. Vì các em có trồng mới có ý thức bảo vệ, giữ
gìn mới có niềm ham thích khi thành quả lao động mình có kết quả.
- Ngoài ra nhà trường còn tạo cho học sinh ý thức làm chủ, ý thức giữ gìn và
chăm sóc “công viên”. Nhà trường thực hiện những việc sau:
Trường tổ chức lao động: Hai tuần một lần vào ngày thứ sáu các em có buổi
lao động tổng vệ sinh trường, lớp (chủ yếu quét dọn lớp học, cầu thang, vệ sinh
cổng trường thời gian 30 phút). Hàng tháng các em có một buổi lao động dọn
cỏ, chăm sóc cây xanh ở khuôn viên trường, lau chùi bàn ghế vv… (dành cho
lớp 4, 5).
Phát động phong trào “Trường không có rác” ở phong trào này giúp học
sinh có ý thức, và thực hiện việc bỏ rác đúng nơi qui định (sọt rác), không xả rác
bừa bãi, thấy rác nhặt bỏ vào sọt, biết vận động, nhắc nhở bạn cùng thực hiện

nhằm bảo đảm sân trường luôn sạch.
Mỗi lớp học đều có sọt rác nhỏ, mỗi dãy phòng, mỗi góc sân trường đều có
sọt rác lớn tạo điều kiện cho các em bỏ rác đúng qui định. Hố rác được đào cách
xa trường. Phân công từng lớp trực quét cầu thang, lượm rác sân trường hàng
ngày, bảo đảm trường không có rác.
Thực hiện việc “Đi tiêu, tiểu đúng qui định” (Đi tiêu tiểu ở nhà vệ sinh
không đi bên ngoài, nam phòng nam, nữ phòng nữ, tiểu đúng chỗ tiểu, tiêu đúng
chỗ tiêu, đi xong dội nước, rửa tay). Ở mỗi nhà vệ sinh đều có dán bảng hướng
dẫn học sinh cách đi vệ sinh đúng cách. Nhà vệ sinh nam, nữ riêng, luôn được
quét dọn sạch sẽ, tẩy uế (có người quét dọn hàng ngày). Bảo đảm lúc nào cũng
có nước để vệ sinh.
Thực hiện việc “ Chơi đúng chỗ - đúng lúc - an toàn” Nhằm bảo đảm sức
khỏe cho học sinh và cơ sở vật chất cho nhà trường. Nhà trường hạn chế ở các
em một số trò chơi tự phát có tính nguy hiểm, mất vệ sinh, gây hư hại cho cơ sở
vật chất nhà trường (Như rượt đuổi nhau gây bụi sân trường, đánh trận giả,vật
10
lộn mất vệ sinh. Tránh việc trèo lên bàn lên ghế gây hư hỏng, chảy nhảy ở cầu
thang, trèo cây, bẻ lá…). Trường có bảng nội qui học sinh để nơi dễ thấy, nơi đó
qui định những điều học sinh không được làm, và có trách nhiệm thực hiện.
Phát động “Công trình măng non”. Các chi đội và đăng kí thực hiện một
công trình ngay từ đầu năm (như trồng và chăm sóc cây một cây xanh, một bồn
hoa, thu gom giấy vụn lấy quĩ tặng bạn nghèo, gây quĩ mua ghế đá đặt dưới
bóng cây xanh, hành lang trường…) công trình măng non luôn được tổng phụ
trách theo dõi và tổng kết vào cuối năm.
Tất cả phong trào trên giáo viên cùng thực hiện với học sinh, được theo dõi
bởi đội sao đỏ, ban thi đua nhà trường. Hàng tuần đều có chấm điểm thi đua,
nhận xét trước cờ.
2. Xây dựng lớp học là nhà:
Ngay từ đầu năm trường tiến hành sửa chữa một số mục cơ bản để bảo đảm
điều kiện tối thiếu cho học sinh học như: Bảo đảm tất cả các phòng học đều có

điện (Mỗi phòng đều có hai bóng đèn, một – hai quạt máy). Sửa chữa một số
bàn ghế, tủ đựng đồ dùng hư hỏng vv
Yêu cầu mỗi giáo viên chủ nhiệm phải có trách nhiệm giáo dục học sinh ý
thức coi lớp học như nhà của mình. Tổ chức xây dựng lớp học thành một căn
nhà thân thiện. Bằng những việc như sau:
- Giáo viên phân công các em tự quản, trực lớp hàng ngày, giáo dục ý thức,
trách nhiệm giữ gìn lớp luôn sạch, đẹp.
- Sắp xếp chỗ để đồ dùng trong lớp cho hợp lí, gọn gàng (như đồ dùng dạy
học, chổi, sọt rác, ghế nhựa ). Tất cả những đồ dùng đưa ra sử dụng thì cất lại
đúng chỗ khi sử dụng xong. Lớp phải có thau nước rửa tay, khăn lau bảng. Khi
đèn, quạt hư phải báo cáo kịp thời cho BGH hiệu sửa chữa.
- Tổ chức trang trí lớp học: Mỗi lớp đều có ảnh Bác, năm điều Bác dạy,
những câu khẩu hiệu có ý nghĩa do lớp chọn và được BGH đồng ý. Một số tranh
11
ảnh, bản thành tích hoạt động lớp ( tránh để lớp trống không khi tường vôi quá
cũ, và tránh việc trang trí quá màu mè).
- Góc trưng bày sản phẩm: Mỗi lớp đều có góc trưng bày sản phẩm, có thể là
một tấm bảng nhỏ để dán, trình bày những sản phẩm các em làm ra từ các môn
học như kĩ thuật, mĩ thuật. Hoặc các sản phẩm các tự làm ở nhà. Các sản phẩm
các em làm ra trong các phong trào thi đua đều được được trưng bày tại lớp như:
lồng đèn, báo tường, cờ thi đua, các giải thưởng, bằng khen vv
- Thực hiện phong trào “Chậu hoa em chăm": Yêu cầu mỗi lớp có từ 8 đến
10 chậu hoa, chậu cây cảnh và chăm sóc hàng ngày. Lớp có thể giao cho một tổ
hoặc một bàn thực hiện một chậu cây (các em góp tiền mua hoặc tự trồng). Các
chậu cây này được đặt trong lớp ở các khung cửa sổ, trên nóc tủ để tạo không
khí thân thiện cho lớp (lưu ý chỉ là những chậu kiểng nhỏ, có lá xanh quanh
năm, dáng đẹp, chậu phải đẹp, sạch, tránh việc tưới đọng nước để muỗi sinh
đẻ).
- Để lớp học trở thành nhà của học sinh, giáo viên chủ nhiệm còn phải biết
xây dựng hình ảnh người giáo viên như một người mẹ, người cha của các em.

Đối xử với các em bằng tình mẫu tử. Tránh xử dụng đòn roi, hình phạt, tránh
những trách móc, lăng nhục học sinh. Biết khen thay chê, biết ngọt ngào thay
giận dữ. Trước khi vào lớp hãy dẹp bỏ chuyện gia đình, cá nhân. Cố nghỉ đến
một niềm vui nào đó để nở nụ cười.
- Giáo viên phải tạo không khí thân thiện, gần gũi giữa các em với nhau,
“bạn bè trong lớp như anh em trong nhà”. Tổ chức các phong trào giúp đỡ nhau
như “phần quà tặng bạn đầu năm”, “cùng bạn vui xuân”, trong học tập như
“đôi bạn cùng tiến”, “nhóm học tập” để các em gần gũi, thân thiện nhau hơn.
Tổ chức các hoạt động, trò chơi nhỏ trong lớp để các em cùng hòa đồng, cùng
vui vẻ bên nhau. Giải quyết các cuộc xung khắc giữa học sinh một cách kịp thời,
minh bạch…
II/ Tạo niềm vui cho học sinh khi đến trường.
12
Những học sinh thật sự ham thích đến trường gần như chỉ có ở các em
giỏi, khá (số này chiếm từ 15% – 20%), các em ham thích học vì khi học hiểu
được bài và làm bài luôn được điểm cao, được cô khen, bố mẹ thương yêu,
chiều chuộng). Vậy những em còn lại có lực học trung bình và yếu, mà việc học
trên lớp hàng ngày là một cực hình thì sao? Các em có ham thích đi học hay
không? Làm sao để các em thích được đi học? Ngoài việc thay đổi cách dạy để
giúp cho mỗi học sinh đến lớp đều tiếp thu được kiến thức thì cần phải tạo cho
các em những niềm vui khi bước chân đến trường. Để các em có được niềm vui
mỗi khi đến trường nhà trường đã có tiến hành những biện pháp sau:
1. Tổ chức nhiều hoạt động phong trào, cho các em tham gia:
- Như đã nói ở trên ở lứa tuổi các em rất thích các hoạt động vui chơi, giải trí,
các hoạt động sinh hoạt tập thể, đội nhóm. Trong các hoạt động này ta thấy các
em tham gia rất nhiệt tình, tất cả đều hòa đồng trong không khí vui tươi, đoàn
kết. Do đó để tạo niềm vui cho học sinh khi đến trường thì cần tổ chức nhiều
phong trào, hoạt động vui chơi để các em tham gia như các phong trào thể thao,
cắm trại, văn nghệ. Các hội thi do phòng, sở tổ chức như viết chữ đẹp, khéo tay
kĩ thuật vv… thì phải tổ chức thành phong trào cấp lớp, cấp trường rồi mới tham

gia các cấp khác. Khi các em càng tham gia nhiều phong trào thì trong các
phong trào đó các em sẽ có được sự hứng thú với trường lớp, từ đó yêu thích
trường lớp, và sự học tập có thêm niềm hưng phấn.
VD : Khi tổ chức cắm trại, hay văn nghệ các em rất háo hức, hăng say trong
việc tập dợt, chuẩn bị dụng cụ tham gia, các em phối hợp nhóm với nhau, phân
công nhau cùng làm việc như người lớn. Các em sẽ yêu cầu bố mẹ anh chị tập
dợt cho mình, chuẩn bị trang phục vv… Nhiều em trở nên hoạt bát, dạn dĩ hẳn
lên, thể hiện được niềm vui qua phong trào
- Muốn tổ chức nhiều hoạt động phong trào ban giám hiệu rất cần đến vai trò
người tổng phụ trách đội. Do đó việc chọn lựa người làm công tác phong trào rất
quan trọng trong nhà trường: Đó phải là người năng động, nhiệt tình, có khả
13
năng tổ chức các phong trào (tránh tình trạng các trường hiện nay là giáo viên
nào yếu tay nghề, yếu chuyên môn thì cho làm Tổng phụ trách đội).
Ban giám hiệu cần chỉ đạo cho tổng phụ trách đội tăng cường các hoạt động
đội, trong đó hình thức đội nhóm mang hình thức tự quản dưới sự giám sát của
giáo viên. Có tự quản các em mới có sự hưng phấn trong các phong trào.
Phân công lịch cụ thể cho tổng phụ trách đội tổ chức các hoạt động cho các
em trong tuần.
Ví dụ : Như sinh hoạt sao nhi đồng hàng tuần vào sáng thứ sáu, sinh hoạt
tập thể múa hát vào thứ hai hàng tuần, đội nghi thức sinh hoạt chiều thứ sáu
vv Ở các phong trào này các em tự quản lấy công việc của mình. tổng phụ
trách chỉ họp BCH chi đội, liên đội phổ biến kế hoạch sau đó các em tự về phổ
biến, phân công các đội viên trong lớp cùng nhau làm việc để hoàn thành kế
hoạch được giao. Mỗi em mỗi việc cùng làm, cùng vui.
Trong sinh hoạt sao nhi đồng cho đội viên lớn (lớp 4,5) kèm cặp các em đội
viên nhỏ (lớp 3), nhi đồng (lớp 1,2). Từ đó tạo cho các em có khả năng tự hoạt
động, tự chịu trách nhiệm có như thế mới tăng sự hứng thú của các em.
- Để tổ chức được nhiều các hoạt động ngoài giờ lên lớp nhà trường biết phối
hợp với các tổ chức địa phương trong những ngày lễ lớn (để có thêm nguồn kinh

phí hoạt động, tạo thêm những sân chới lành mạnh, bổ ích.) giúp các em có
thêm niềm vui khi các em đến trường, lớp.
VD: Nhà trường thường xuyên phối hợp với trung tâm văn hoá, Đoàn xã
Xuyên Mộc để tổ chức cho các em tham gia nhiều phong trào trong và ngoài
nhà trường. Trung tâm văn hoá xã, Đoàn xã sẽ lo kinh phí tổ chức, khen
thưởng, trường sẽ tiến hành tập dợt, vận động các em tham gia. Trong năm
trường đã phối hợp được hai buổi thi thể thao với 8 bộ môn, một hội thi cắm
hoa, một hội thi làm lồng đèn, hai đêm diễn văn nghệ có nhiều học sinh trực tiếp
tham gia tạo một phong trào sôi nổi, hứng thú, thu hút rất đông em tham gia.
14
- Ngoài ra trong các hoạt động phong trào nhà trường luôn ưu tiên kinh phí
tạo điều kiện thuận lợi cho phong trào hoạt động có hiệu quả cao. Và để hạn chế
việc thiếu hụt kinh phí trường luôn tổ chức, lựa chọn phong trào ít tốn kém về
kinh phí nhưng vẫn bảo đảm không khí sôi nỗi, vui tươi cho học sinh. Ví dụ:
Trong thể thao lựa chọn những môn mà dụng cụ chơi nhà trường có sẵn không
cần phải mua sắm. Để hạn chế kinh phí nhà trường thường đưa những hoạt
động mang tính tập thể nhưng ít tốn kém như: Tổ chức sinh hoạt vui chơi, múa
hát tập thể tại trường vừa mang tính tập thể, giao lưu cao nhưng lại ít tốn kinh
phí. Và qua việc múa hát, sinh hoạt tập thể học sinh mạnh dạn, tự tin và ham
thích đến trường hơn.
Không phải các hoạt động phong trào nào càng tốn nhiều kinh phí thì hoạt
động càng hiệu quả. Điều quan trọng để các em có sự hưng phấn, vui tươi trong
các hoạt động phong trào chúng ta phải khen, thưởng minh bạch, đúng lúc, đúng
nơi. Chúng ta cần biết cách tuyên dương các em biết cho các em biết rõ mục
đích các hoạt động phong trào. Một điều tối quan trọng là chọn người dẫn dắt, tổ
chức chương trình phải có năng khiếu nói, khả năng pha trò, tạo khỏng khí sôi
nỗi.
Ví dụ : Như tổ chức phong trào hội khoẻ cấp trường năm 2007-2008 để hạn
chế kinh phí nhà trường đưa ra cuộc thi cấp trường, không tổ chức phát thưởng
cấp trường nhưng cho các em biết rằng: “Cuộc thi này rất quan trọng nhằm

chọn vận động viên thi cấp huyện. Những em giỏi nhất sẽ đại diện cho trường
chúng ta đi thi đấu với trường bạn” do đó mặc dù không có phần thưởng nhưng
các em tham gia nhiệt tình, các hoạt động không kém phần sôi nỗi. Và những
em có thành tích tốt được nhà trường cấp cho danh hiệu. Trong việc khen
thưởng nhà trường luôn thực hiện một cách trang nghiêm trước cờ hoặc vào
các dịp quan trọng như sơ, tổng kết cho toàn thể nhà trường được biết.
* Những điểm lưu ý để tạo sự ham thích cho học sinh trong tổ chức các
phong trào.
15
a) Các phong trào cần tạo điều kiện cho tất cả các em điều tham gia, cùng vui
chơi không tham gia với hình thức khán giả, đừng để tình trạng chỉ có một số
em nồng cốt tham gia là chính. Nếu không thì một số em sẽ không đứng bên
ngoài các cuộc chơi và tách biệt với bạn bè, trường lớp.
Ví dụ : Khi tổ chức chơi thể thao ở trường, trong cắm trại thì nên ra qui định
cho mỗi em chỉ được tham gia thi đấu một môn thôi. Như vậy thì trong một cuộc
chơi rất nhiều em được tham gia. Hay trong phong trào văn nghệ sẽ khuyến
khích cho các lớp có nhiều bạn tham gia các tiết mục tốp ca, múa kịch có số
lượng học sinh tham gia đông luôn được ưu tiên cho biểu diễn. Nếu trong một
hoạt động lớp nào có sỉ số tham gia đông thì trong phong trào thi đua lớp đó sẽ
được chấm thêm điểm. Và làm sao cho tất cả các em đều có cơ hội tham gia vào
sinh hoạt đội nhóm phong trào.
b) Trong hoạt động phong trào nên đề ra những công việc vừa sức cho các
em, nếu ngay từ đầu các em được giao một việc ngoài khả năng của mình thì các
em sẽ mất hứng ngay. Và không thích hoạt động đó nữa.
VD : Như trong hội thi “Kiến Thức Tiểu học”, “Rung Chuông vàng” thì
những câu hỏi đầu tiên là những câu hỏi dễ, sao cho tất cả các em đều có thể
trả lời được rồi từ từ nâng độ khó lên. Có như vậy ngay từ đầu các em không bị
khớp và tham gia sôi nỗi hơn.
c) Trong các phong trào cần để cho các em là người chủ động, tự quản còn
tổng phụ trách, giáo viên chỉ nên làm giám sát, hướng dẫn. Tổng phụ trách hoặc

giáo viên chủ nhiệm làm giùm các công việc của các em sẽ làm mất đi ý thức tự
giác do đó học sinh sẽ không thích tham gia vào các hoạt động.
VD : Trong các buổi diễn văn nghệ nên để các em làm người dẫn chương
trình như vậy là ta đã tạo điều kiện cho một em có khả năng rèn luyện khả năng
nói trước đám đông. Hoặc phát động “công trình măng non: Trồng và chăm sóc
bồn hoa.” thì tổng phụ trách giao chi đội tự làm, tự các em thiết kế bồn cách
trồng có như vậy thi hoàn thành các em mới biết rõ được khả năng chính của
16
mình từ đó các em sẽ được tự tin thêm, và có thêm niềm hưng phấn. Trong việc
“Phát thanh măng non thì nên để cho các em tự thu thập tài liệu, viết bài, tự
đọc dưới sự hướng dẫn tổng phụ trách hoặc giáo viên. Có như vậy học sinh khả
năng có sự ham thích hơn việc giáo viên viết bài sẵng rồi cho học sinh đọc
d) Trong các cuộc thi không nên tổ chức cho có hình thức, tất cả các phong
trào đều phải chuẩn bị chu đáo từ trước các bước chuẩn bị, như có ban giám
khảo, người dẫn chương trình, các bước chuẩn bị dụng cụ vv Để cho các em
thấy rõ tầm quan trọng của phong trào đó. Cần tạo ra một không khí thi đua sôi
nỗi, hào hứng.
VD: Khi tổ chức hội thi thể thao thì phải cần có đầy đủ ban giám hiệu giáo
viên chủ nhiệm, và tất cả em học sinh khác phải có mặt để cổ vũ nhằm tạo
không khí vừa sôi nỗi vừa căng thẳng, mang tính hấp dẫn và thi đua. Khi các
em tham gia thi đấu cấp huyện, tỉnh (đặt biệt các em mới lần dầu tham gia) thì
nên có mặt ban giám hiệu, tổng phụ trách đội hoặc giáo viên đi kèm có như vậy
mới tạo được sự thân thiện với học sinh.
2. Tăng cường hoạt động vui chơi trong các môn học:
Trong học tập có rất nhiều môn học khô khan, nặng về kiến thức như toán,
tập làm văn, chính tả vv…Đối với học sinh thường không có hứng thú học
những môn này (trừ những em giỏi thì ham học vì có điểm cao). Như vậy để tạo
được sự hứng thú, ham thích việc học ở học sinh nhà trường luôn yêu cầu giáo
viên tăng cường các trò chơi, hình thức học tập sinh động trong tiết học. Đặc
biệt là các môn học phát triển năng khiếu như: Âm nhạc, Thể dục, Anh văn, các

tiết ôn, tiết rèn đều phải tổ chức giờ học sinh động, vui tươi.
Trong thời gian chuyển tiết giữa các môn học giáo viên cần phải dành từ 5-7
phút cho học sinh vui chơi (chơi trò chơi, múa hát, kể chuyện,đóng kịch, thi
đố…). Để tạo cho học sinh những giây phút thư giãn giữa các tiết học, tạo cho
các em niềm vui trên lớp…
3. Gần gũi thân thiện với học sinh mọi lúc, mọi nơi.
17
Trường đẹp, trường đạt chuẩn là một yếu tố quan trọng để học sinh thích đến
trường. Song, quan trọng nhất vẫn là đội ngũ giáo viên phải thực sự yêu thương
học trò. Thầy giáo quan trọng hơn cơ sở vật chất. Hầu như đa số những học sinh
tiểu học các em mới bước vào môi trường học tập thật sự nên các em thường
ngại tiếp xúc với bạn bè, thầy cô để thổ lộ tâm tình hay học hỏi. Đặc biệt là
những em có tính nhút nhát, rụt rè. Vậy để các em mạnh dạn hơn thì chúng ta
hãy yêu thương, gần gũi, tạo sự thân tình để các em dễ hoà đồng vào môi trường
tập thể, trường lớp, thầy cô. Để từ đó các em có ấn tượng tốt với trường lớp,
thầy cô mà ham thích đến trường.
Áp dụng phương pháp đó ngay từ đầu năm học nhà trường thường xuyên yêu
cầu giáo viên phải biết gần gũi tâm sự, với trò chuyện với những học sinh đặc
biệt những em nhút nhát về chuyện gia đình, về chuyện học hành, để các em
cảm thấy thân thiện với giáo viên hơn và qua đó giáo viên sẽ hiểu được rất nhiều
về tâm tư tình cảm, hoàn cảnh các em để có biện pháp dục tốt hơn.
Ví dụ : Nhà em ở đâu? Bố mẹ làm gì ? Hôm nay ai chở em đi học? vv
- Nhiều khi chỉ một câu nói, một cử chỉ của thầy cô mà thay đổi cả cuộc đời
các em. Làm cho các em thêm gần gũi, yêu mến thầy cô, tự tin vào bản thân
mình. Như một lời khen hay một lời khuyến kích, động viên. Một cử chỉ thân
mật. Đối với những em còn thiếu tự tin thì giáo viên nên tìm lấy một ưu điểm
nào đó của các em để khen ngợi động viên. Hãy luôn khen học sinh, cố tìm ưu
điểm dù nhỏ nhất để khen.
Ví dụ : Như “Chữ em viết đẹp thật đấy! Cần cố gắng hơn nữa!”. Hay “ Chà
hôm nay em ăn mặc gọn gàng sạch sẽ ghê!”. Vừa tạo cho các em sự cố gắng,

nhưng lại tạo cho các em có thêm một chút tự tin vào bản thân mình. Từ đó các
em không còn ác cảm với trường lớp, thầy cô, với việc học hành.
- Trong các phong trào nhà trường giáo viên chủ nhiệm luôn có mặt để động
viên, nhắc nhở học sinh tham gia đầy đủ. Sự có mặt của giáo viên ngoài việc tạo
sự gần gũi, thân mật còn giúp học sinh hoạt động tích cực hơn, tránh việc phá
18
phách, gây rối ở môtj số em hiếu động. Nhiều giáo viên chủ nhiệm hiện nay
không có trách nhiệm với học sinh, ngoài việc cung cấp kiến thức ở lớp cho học
sinh xong rồi thì coi như đã hoàn thành trách nhiệm. Trong các hoạt động của
đội giáo viên thường không tham gia, và những lớp như thế các em tham gia
không tích cực, thành tích không cao, bởi các em không có nguồn động viên tích
cực. Giữa giáo viên và học sinh không có sự gắn kết, thông hiểu nhau. Do đó
nhà trường yêu cầu giáo viên chủ nhiệm phải cùng tham gia các phong trào với
các em. Và đây cũng là một tiêu chí thi đua để xếp loại giáo viên.
Nhờ việc giáo viên chủ nhiệm làm tốt công tác gần gũi trò chuyện cùng các
em, thể hiện tình thương yêu đối với học sinh làm các em hay nhút nhát, e lệ
ngày càng mạnh dạn hẳn lên. Không còn rụt rè nhút nhát khi gặp các giáo viên
trong trường. Có ấn tượng tốt với thầy cô, có sự ham thích đến trường để được
thây cô yêu thương chăm sóc.
4. Giao việc cho các em.
Để học sinh thân thiện với giáo viên, ham thích đến trường chúng ta cần cho
học sinh thấy các em luôn được thầy cô tin tưởng, thương yêu, được làm việc có
ích cho trường, lớp thầy cô bằng cách giao việc cho các em làm.
Giáo viên thường xuyên tìm những việc nhỏ, thích hợp hàng ngày ở lớp để
giao các em làm. Đặc biệt những học sinh có tính nhút nhát, rụt rè để các em
mạnh dạn, gần gũi thầy cô hơn. Và các em này sẽ rất vui, rất tự hào và cảm thấy
mình đã làm việc có ích.
Ví dụ : Nhờ các em cắt dán khẩu hiệu trong những ngày đại hội, thông báo
họp sao đỏ…. Nhờ tưới cây, khiêng bàn ghế, chuyển thông báo vv…Làm cho
các em thêm gần gũi với thầy cô và cảm thấy mình được thầy cô tin tưởng giao

phó nhiệm vụ trước lớp từ đó các em có thêm chút tự tin vào bản thân mình, gần
gũi trường, lớp hơn.
- Đối với những em còn nhút nhát nếu chúng ta không quan tâm đến thì trong
các hoạt động các em thường tách biệt, khó hòa đồng dẫn đến việc thụ động với
19
các hoạt động của trường, lớp dần dần các em không còn ham thích đến trường
lớp. Cho nên giáo viên yêu cầu những em này tham gia vào các hoạt động đội
nhóm để các em quen dần với tập thể rồi từ hoạt động tập thể các em sẽ dần có
tín tự tin, mất vẻ rụt rè, nhút nhát dễ dàng hòa đồng với bạn bè, trường lớp. Ví
dụ : Như yêu cầu các em phải tham gia vào đội nghi thức, sinh hoạt sao. Cần
yêu cầu những em dạn dĩ, hoạt bát lôi kéo những em này vào các hoạt động của
lớp nhà trường. Cho các em biết rõ việc tham gia vào đội nhóm, những hoạt
động nhà trường là những công việc mà các em phải làm.
III/ Xây dựng tiết học “Giáo viên dạy thân thiện – Học sinh học tích cực”.
Hiện nay nhằm tạo sự ham thích cho học sinh khi đến trường ngành giáo
dục đã đưa ra phong trào: “Xây dựng trường học thân thiện – học sinh tích cực”.
Phong trào này đang được các cấp, các trường tiến hành rầm rộ, nhưng một số
biện pháp đưa ra còn chung chung, chưa cụ thể. Thiết nghĩ muốn “Trường học
thân thiện – học sinh tích cực” thì mỗi trường, mỗi giáo viên chúng ta cần phải
xây dựng được những tiết học thể hiện “Giáo viên dạy thân thiện – Học sinh học
tích cực”. Ta thấy học sinh đến trường phần lớn thời gian là học tập văn hóa
bằng những tiết học mà bộ đã qui định (Toán, Tiếng việt, Sử, Địa vv…) muốn
các em ham thích đến trường thì chúng ta phải làm sao để các em có sự ham
thích từng tiết học. Và việc xây dựng tiết học “Giáo viên dạy thân thiện – Học
sinh học tích cực” là một việc tất yếu chúng ta phải làm.
Để xây dựng được tiết học “Giáo viên dạy thân thiện – Học sinh học tích
cực” trường đã tiến hành thực hiện như sau: Chuyên môn tổ chức thành một
chuyên đề cấp trường. Tổ chức một buổi học tập lý thuyết chuyên đề trong đó
các tổ thảo luận, bàn bạc, đưa ra các biện pháp để thực hiện tiết học “Giáo viên
dạy thân thiện – Học sinh học tích cực”. (Dựa trên kinh nghiệm giảng dạy của

giáo viên, dựa vào thực tiễn trường, lớp…Dựa vào một số tài liệu trên sách
báo). Sau đó họp toàn trường thống nhất những biện pháp chung để giáo viên
thực hiện. Việc thực hiện này sẽ được nhà trường kiểm tra thông qua các tiết dự
20
giờ, giáo án, thông qua thái độ của học sinh đối với trường, lớp, đối với giáo
viên…
Một số biện pháp nhà trường đã thống nhất sau đây:
1. Giáo viên dạy thân thiện
Muốn thể hiện được tiết dạy thân thiện thì giáo viên cần chú ý những việc
sau đây khi lên lớp:
a. Xem giáo án, chuẩn bị bài giảng:
Giáo viên phải chuẩn bị kĩ giáo án, bài giảng kĩ trước khi lên lớp, không
nên lên lớp dạy theo kiểu nghĩ đến đâu dạy đến đó, vừa dạy vừa nhìn giáo án
vv… Không chuẩn bị kĩ giáo án trong khi dạy giáo viên dễ bị vấp, giảng sai dẫn
đến dạy không hay. Ví dụ: Dạy bài tập đọc nếu giáo viên không đọc trước,
không chuẩn bị câu hỏi thì lên lớp khi đọc mẫu giáo viên sẽ đọc không diễn
cảm, khi hỏi bài học sinh không trả lời được giáo viên sẽ không ứng xử kịp làm
bài giảng mất hay.
Hiện nay chúng ta không yêu cầu giáo viên lâu năm phải soạn giáo án dài,
chi tiết nhưng yêu cầu giáo án phải đầy đủ các phần lên lớp. Mỗi hoạt động của
bài học phải có yêu cầu, mục đích. Hoạt động của thầy và trò phải rõ ràng. Giáo
án phải thể hiện việc rèn luyện từng đối tượng học sinh. VD: Bài tập 1: học sinh
giỏi làm phần a, b, c, d ; học sinh yếu làm phần a, b.
b. Tăng cường sử dụng đồ dùng dạy học hợp lí:
Quá trình nhận thức là từ trực quan cụ thể đến tư duy trừu tượng, nhất là
đối với học sinh tiểu học, yếu tố trực quan lại càng cần thiết. Một tiết học hay là
tiết học phải có đồ dùng trực quan để học sinh tìm hiểu bài, các vật dụng để học
sinh thí nghiệm. Có như vậy mới gây được sự hứng thú ở học sinh. Học sinh dễ
hiểu bài và cảm thấy thích thú học hơn.
Ví dụ: Dạy khoa học lớp 5 bài nhôm nếu phần “nêu tính chất nhôm dẫn

nhiệt tốt”, giáo viên chuẩn bị đồ dùng làm thí nghiệm và cho học sinh lên thí
nghiệm bằng cách đốt nóng sợi nhôm. So sánh sức nóng trước và sau khi đốt ở
21
điểm cách điểm đốt khoảng 10cm. Thì học sinh sẽ thích học hơn là giáo viên chỉ
nói cho học sinh hiểu.
Chính vì vậy để thể hiện việc dạy học thân thiện thì giáo viên lên lớp phải
có đồ dùng dạy học. Tổ khối phải thống nhất việc chuẩn bị đồ dùng dạy học cho
các tiết của tuần tới trong điều kiện nhà trường hiện có. Nhà trường luôn kiểm
tra việc sử dụng đồ dùng dạy học của giáo viên thông qua sổ đăng kí mượn đồ
dùng, dự giờ thăm lớp…
c. Tăng cường các hình thức học tập tạo không khí sôi nỗi thi đua
Hiện nay với việc đổi mới phương pháp dạy học, theo quan điểm lấy học
sinh làm trung tâm, học sinh với vai trò chủ động trong học tập (Như thảo luận
nhóm, phân vai đóng hoạt cảnh vv…). Đã phần nào thúc đẩy học sinh học tập có
hứng thú hơn, ham học hơn. Do đó nhà trường yêu cầu giáo viên chủ nhiệm
trong mỗi tiết học nên tổ chức nhiều hình thức học tập dưới dạng trò chơi, đóng
kịch, phỏng vấn vv…Trong các buổi dự giờ ban giám hiệu đánh giá cao các tiết
dạy mà giáo viên dạy nhẹ nhàng, thoải mái, tổ chức nhiều hình thức chơi mà
học, học mà chơi. Phải biết vận dụng các hình thức trò chơi dân gian, trò chơi
đội, các gam-sô truyền hình vào trong các tiết học.
VD: Trong tiết toán khi giải bài toán có nhiều bước thì nên tổ chức thành hai
đội lên thi đua giải, ở hai phần bảng mỗi đội 3 - 4 em, mỗi em giải một câu em
này xong đến em khác đội nào xong trước là thắng.
Hoặc như học Đạo đức bài “Đồ dùng học tập” phần bài tập nên cho 5 học
sinh lên bảng mỗi em kể tên một đồ dùng, lần lượt từng em một, ai trả lời sai thì
về chỗ, cho đến khi chỉ còn lại một em là người chiến thắng.
d. Giáo viên tỏ thái độ gần gũi, ân cần
Giáo viên cấp tiểu học hiện nay phương pháp giáo dục còn mang ảnh
hưởng cách giáo dục xưa. Như còn dùng đòn roi, hình phạt, nhục mạ học sinh
trước lớp làm cho các em không có thiện cảm đối với giáo viên, trường lớp sinh

ra chán học. Một tiết dạy thân thiện là tiết dạy lôi cuốn được học sinh vào hoạt
22
động bài học. Trong đó giáo viên phải biết sử dụng lời nói, cử chỉ, tổ chức các
hoạt động dẫn dắt các em vào bài học. Giáo viên muốn thể hiện tính thân thiện
trong tiết dạy điều cần thiết là phải thể hiện được tác phong sư phạm mẫu mực,
gần gũi, ân cần với học sinh. Tôn trọng và đối xử công bằng với học sinh.
Khi dạy lưu ý lời nói phải nhẹ nhàng, giữa giáo viên và học sinh luôn có
sự ăn ý nhịp nhàng, khi giảng bài giáo viên phải luôn quan sát học sinh trong
lớp, đặc biệt những em hay nghịch ngợm. Mỗi lần học sinh có ý kiến nếu trả lời
sai cũng phải biết cách nói không để cho học sinh ngồi xuống mà không biết
mình sai điểm nào, đừng để học sinh bị quê trước mặt bạn bè. Không sử dụng
thước làm công cụ đánh đập học sinh, sử dụng thước nhẹ nhàng tránh việc gõ
thước quá mạnh làm học sinh giật mình. Biết động viên, khích lệ học sinh biết
sử dụng năng khiếu của mình làm tiết học thêm sinh động. Một tiết học mà học
sinh hoạt động vui vẻ, có tiếng cười sẽ có hiệu quả hơn những tiết học mà học
sinh quá nghiêm túc.
2. Tổ chức lớp để học sinh học tích cực
Chúng ta luôn biết để học sinh học tập tích cực thì điều bắt buộc là học sinh
phải ham thích học. Muốn học sinh ham thích học thì phải tổ chức được tiết học
tích cực cho học sinh. Ham thích học và học tích cực là hai yếu tố tác động qua
lại với nhau giúp cho học sinh học tập có kết quả tốt, phát huy được khả năng
học tập cao nhất.
Để học sinh tập một cách tích cực không phải là một vấn đề mới, mà đã được
áp dụng cách đây nhiều năm vời việc thay sách giáo khoa và đổi mới phương
pháp dạy học. Nhưng việc đổi mới phương pháp dạy học theo xu hướng mới
không phải giáo viên nào cũng làm được. Điều cần thiết là Ban giám hiệu, cần
tiến hành tổ chức các buổi chuyên đề, thảo luận tổ nhóm để học hỏi kinh nghiệm
lẫn nhau, phải dự giờ kiểm tra việc việc giảng dạy của giáo viên.
- Yêu cầu giáo viên trong khi dạy nên cố gắng làm sao trong giờ học cho học
sinh hoạt động càng nhiều càng tốt. Làm sao cho nhiều em được lên bảng, được

23
nói, được làm bài, được thể hiện mình. Trong tiết dạy giáo viên nói nhiều thì
kiến thức các em tiếp thu được sẽ chẳng bao nhiêu. Nhưng khi cho các em lên
bảng tự làm, tự thực hành thì các em mới khắc sâu kiến thức qua đó cũng nên sự
ham học ở học sinh. Kiến thức nào học sinh có thể tìm được thì giáo viên hướng
dẫn cho học sinh tìm, không nên áp đặt kiến thức.
VD: Trong tiết dạy môn Lịch sử giáo viên nên cho nhiều em lên chỉ bản đồ
và tường thuật diễn biến trận đánh thay vì giáo viên giảng vv… Môn Khoa học
cho các em lên thực hành thí nghiệm vv… Trong tiết dạy có thể cho học sinh đặt
câu hỏi cho bạn trả lời, hay học sinh tự đánh giá lẫn nhau vv…
- Như ta thấy ở tiểu học rất nhiều em khi làm việc một mình thì run sợ nhưng
khi có thêm bạn bè thì các em dạn dĩ hẳn lên. VD: Như kêu một học sinh lên
trước lớp hát chẳng hạn thì em này không thể hát được, hoặc hát không hay,
nhưng khi kêu thêm vài bạn nữa thì các em thể hiện rất tốt bài hát. Như vậy để
tất cả các em trong một giờ học đều tham gia tích cực đặc biệt những em học
yếu, nhút nhát giáo viên cần cho các em đó tham gia vào một hoạt động tập thể,
rồi dần dần cho các em thể hiện một mình. Hay cho một số em nào mạnh dạn, tự
tin lên trước rồi sao đó mới cho các em rụt rè, nhút nhát như lên sau. Có như vậy
các em lên sau mới bình tĩnh được.
VD: Trong tiết học đạo đức lớp 1 có phần giới thiệu về bản thân và gia đình
minh cho các bạn nghe. Nếu ngay từ đầu ta gọi một em còn nhút nhát, lên bảng
giới thiệu thì em đó lúng túng không làm được. Nhưng khi kêu các một số em
dạn dĩ lên nói trước và kêu những em kia sau thì gần như tất cả các em đều trả
lời được.
IV/ Quan tâm, giúp đỡ học sinh yếu kém:
Hiện nay phần lớn học sinh không ham thích đến trường đều là do học yếu
sinh ra chán học. Mà đối tượng học sinh yếu ở các trường rất nhiều, cũng là hậu
quả của việc chạy theo thành tích những năm trước. Vậy để học sinh ham thích
việc học thì trên lớp học sinh phải được học, phải hiểu bài, và làm bài được mõi
24

khi đến trường. Muốn vậy giáo viên phải cần phải nhận diện học sinh yếu kém,
phát hiện các nguyên nhân dẫn đến tình trạng học sinh yếu kém trước khi tìm
các biện pháp giúp đỡ các em.
Giúp đỡ học sinh yếu cần phải theo phương châm “Mưa dầm thấm sâu”
chúng ta không thể ngày một ngày hai yêu cầu các em tiến bộ được. Mà phải có
thời gian, từng bước một cung cấp kiến thức, thực hành kĩ năng cho học sinh
yếu. Giáo viên phải có lòng kiên nhẫn mới giúp đỡ học sinh yếu kém được. Giáo
viên phải đặt mình vào vị trí học sinh để dạy các em. Đôi khi điều giáo viên thấy
quen thuộc lại là điều khó khăn của học sinh.
Khi giúp đỡ học sinh yếu cần chú ý những điểm sau:
1. Dạy học theo nhóm đối tượng
- Hiện nay nhiều tiết dạy giáo viên cho học sinh hoạt động nhóm cố định từ 6
- 8 em. Thì trong hoạt động chỉ có 1 - 2 em là tích cực làm hết công việc còn lại
các em khác thì ngồi rất thụ động, không tham gia. Nên không thể nắm được bài
dẫn đến không hiểu bài được. Lâu dần các em này trở nên thụ động, mất sự tự
tin vào bản thân dẫn đến chán học. Bởi vậy nhà trường yêu cầu giáo trong tiết
dạy phải chia nhóm theo từng đối tượng, có từng dạng câu hỏi cho từng nhóm
đối tượng, không được bỏ các em yếu kém. Để các em yếu kém có cơ hội thảo
luận, được phát biểu, được thể hiện ý kiến mình. Để các em quen dần hoạt động
tập thể, nhóm từ đó các em càng thêm tự tin vào bản thân mình. Và khi phân
nhóm theo đối tượng với yêu cầu phù hợp thì các em thường ngày học yếu,
không dám thảo luận sẽ hoạt động tích cực hơn, ham học hơn.
VD: Trong một tiết tập đọc khi tổ chức dạy hoạt động nhóm thì giáo viên
chọn 3 – 4 em đọc yếu cho ngồi thành một nhóm và đưa yêu cầu là tìm từ có
trong đoạn văn. Còn các nhóm khác có trình độ trung bình hay khá giỏi thì câu
hỏi khó hơn như dạng phải suy luận.
- Trong các tiết rèn và ôn nhà trường yêu cầu giáo viên lên lớp phải dạy theo
từng nhóm đối tượng. Tập trung nhiều thời gian cho cho việc rèn học sinh yếu
25