Sáng kiến kinh nghiệm một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy và học môn mĩ thuật ở trường tiểu học

-1-

I TÊN ĐỀ TÀI : MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY
VÀ HỌC MÔN MỸ THUẬT

II ĐẶT VẤN ĐỀ :
Mọi người ai ai cũng điều biết tất cả các ngôi nhà được xây lên phải bắt
đầu từ nền móng. Móng nhà có vững chắc thì ngôi nhà đó mới được bền vững.
Trong hệ thống giáo dục, bậc học được ví như nền móng của “ngôi nhà” đó là
bậc tiểu học. Bậc tiểu học là bậc học đầu tiên, là cơ sở ban đầu để con người có
thể tiếp thu được vốn trí thức ở các cấp học tiếp theo, cũng như mọi tri thức
khoa học hiện đại. Bấy lâu nay, mọi người thường chú trọng đến các lớp cuối
THPT mà coi nhẹ các lớp tiểu học, điều đó làm ảnh hưởng rất lớn đến giáo dục
phát triển toàn diện mà mang nhiều khó khăn tới giáo viên trực tiếp giảng dạy.
Chủ trương của Bộ giáo dục và đào tạo đề ra là đến cuối lớp 5 các em phải đọc
thông viết thạo, tính toán nhanh và am hiểu tự nhiên xã hội, biết cách ứng xử với
mọi người. Trong thời đại ngày nay con người không những ăn no, mặc ấm mà
con người ăn ngon , mặc đẹp vì vậy cái đẹp là cái cao cả trong thời đại ngày
nay,cho nên tôi chọn đề tài này để nghiên cứu .
Từ thực tế giảng dạy môn Mĩ thuật tôi thấy: Các em rất yêu thích Mĩ
thuật, vì qua đó các em được tiếp xúc, làm quen với một số tác phẩm hội hoạ nổi
tiếng và của thiếu nhi không những ở trong nước mà cả của quốc tế. Các em
được vẽ tranh, vẽ những gì mình mơ ước, mình yêu thích, tập trung trang trí góc
học tập của mình, Song bên cạnh việc giảng dạy cho học sinh tiếp thu tốt
những kiến thức cơ bản đó thì tôi thấy còn gặp nhiều hạn chế như : Nhận thức
của phụ huynh học sinh, chưa coi trọng môn học, còn cho rằng đó là môn phụ,
cho nên đồ dùng học sinh còn thiếu thốn, ít đầu tư. Mặt khác một số giáo viên
chưa có phương pháp dạy thích hợp để giúp học sinh thấy hết cái hay, cái đẹp
của môn học, cơ sở vật chất của nhà trường còn thiếu thốn, tuy đã có phòng
chức năng nhưng chỉ tạm thời. Vì phòng học chưa có đủ đồ dùng cần thiết để
phục vụ môn học, bàn ghế còn thô sơ, tư liệu có liên quan còn hạn chế. Vì thế

trong quá trình giảng dạy tôi luôn phải cố gắng chuẩn bị tốt các khâu để kích
thích động viên học sinh thường xuyên, kịp thời. Và tôi cũng gặt hái được một
số thành quả đáng kể, phần lớn học sinh say xưa với môn học và hiểu được cái
hay, cái đẹp trong môn học, góp phần hình thành ở các em khả năng cảm thụ
thẩm mĩ. Chính vì những lý do trên mà tôi đã chọn đề tài để góp phần nâng cao
chất lượng dạy và học của trường Tiểu học nói riêng và của ngành giáo dục đào
-2-
tạo nói chung. Đó chính là “Một số biện pháp nâng cao chất lượng dạy và học
môn mĩ thuật ở trường Tiểu học ”
Tôi suy nghĩ, nghiên cứu để viết sáng kiến kinh nghiệm này với mục tiêu
tìm ra một số giải pháp tốt nhất góp phần nâng cao chất lượng dạy và học của
trường Tiểu học nói riêng và của ngành giáo dục nói chung; đó là mục đích để
tôi nghiên cứu sáng kiến kinh nghiệm này.
III CƠ SỞ LÝ LUẬN :
Để đạt được mục tiêu giáo dục, nhà trường Tiểu học đã duy trì đủ 9 môn
học; môn Mĩ thuật là một trong những môn học đó. Đặc trưng của môn học là
không nhằm đào tạo hoạ sĩ tương lai hay tạo ra những người chuyên về mĩ thuật
mà nhằm trang bị cho học sinh những kiến thức cơ bản của cái đẹp để các em
tiếp xúc và làm quen với cái đẹp, cảm thụ cái đẹp, biết vận dụng vào trong cuộc
sống hàng ngày và để học tốt các môn học khác. Hỗ trợ các em ở các môn học
khác giúp các em phát triển toàn hiện, lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm
mĩ và các kỹ năng cơ bản góp phần hình thành con người Việt Nam xã hội chủ
nghĩa.
Trong xã hội phát triển nhu cầu thẩm mĩ ngày càng cao, do vậy việc đào
tạo con người biết nhận thức, cảm thụ cái đẹp ngày càng quan trọng. Những
năm qua giáo dục thẩm mĩ đã trở thành môn học trong chương trình giáo dục
phổ thông, là một môn học độc lập, môn Mĩ thuật có mục tiêu chương trình sách
giáo khoa, sách hướng dẫn, thiết bị riêng cho dạy và học, giáo viên được đào
tạo, kết quả học tập của học sinh được theo dõi và kiểm tra, đánh giá một cách
nghiêm túc. Việc giảng dạy môn Mĩ thuật dân tộc đảm bảo cho các em có thể

giải quyết được các bài tập hàng ngày và hiểu về vẻ đẹp, về nền mĩ thuật truyền
thống, ngoài ra nó còn tạo điều kiện cho học sinh học có hiệu quả cao hơn các
môn học khác.
IV CƠ SỞ THỰC TIỄN :
Năm học 2009 - 2010 tôi được phân công giảng dạy bộ môn Mĩ thuật ở
trường Tiểu học là nơi tôi thực hiện nghiên cứu để viết đề tài này.
a) Thuận lợi :
+ Quan điểm nhận thức về môn Mĩ thuật :
- Môn Mĩ thuật là môn học nghệ thuật, thu hút rất nhiều học sinh, nhất là
học sinh tiểu học, trước kia không có giáo viên chuyên, môn học này là môn học
phụ, không được đầu tư, không được quan tâm. Vì vậy dẫn đến học sinh thờ ơ
không có hiệu quả .

-3-
- Cho đến nay các trường đã có giáo viên dạy mĩ thuật, phong trào học Mĩ
thuật ngày càng một sôi nổi, hầu hết các em học sinh hào hứng với môn học và
môn học đã được chú ý. Bởi vì đặc thù của môn học đã được nhận thức khác so
với những năm trước. Tất cả mọi người đã hiểu được đây là một môn học nghệ
thuật, môn học có đóng góp rất lớn đến việc giáo dục trẻ, môn học bổ ích góp
phần không nhỏ vào việc hình thành nhân cách và phát triển toàn diện cho học
sinh. Vì vậy không ít giáo viên và học sinh, các bậc phụ huynh luôn coi trọng và
đầu tư cho môn học. Trong mỗi giờ học, học sinh có thể tự do suy nghĩ, tự nói
lên những tình cảm của mình, dựa trên sự hướng dẫn của giáo viên bộ môn. Qua
đó các em thấy rằng Mĩ thuật là môn học bổ ích, lý thú và tươi vui, có tính giáo
dục đạo đức, thẩm mĩ cao và là môn học hổ trợ tích cực cho các môn học khác.
Vì thế các em đón nhận tiết học một cách nhiệt tình và hào hứng.
+ Trang thiết bị dạy học :
- Để giảng dạy môn mĩ thuật trong chương trình đào tạo được thành công,
điều này phụ thuộc rất nhiều vào các yếu tố như : Tài liệu, phương tiện, đồ dùng
trực quan,

- Trường Tiểu học có một phòng học được trang bị đầy đủ một số đồ dùng
cần thiết cho việc giảng dạy Mĩ thuật cho học sinh như : Bộ đồ dùng dạy học từ
lớp 1 đến lớp 5, sách tham khảo, một số tranh ảnh , tượng, phù điêu,
+ Cơ sở vật chất :
Nhà trường quan tâm đầu tư cho phòng học chức năng riêng biệt, chỉ học
Mĩ thuật tại đó, đúng bàn ghế đủ tiêu chuẩn đủ ánh sáng, quạt mát, có tủ đựng
sách vở và đồ dùng học tập của học sinh. Vì thế góp phần thuận tiện cho việc
dạy và học của giáo viên, học sinh. Học sinh lúc nào cũng có đủ đồ dùng, không
bị quên ở nhà, hơn nữa giáo viên bộ môn trưng bày phòng học một cách gọn
gàng khoa học, có trưng bày tranh ảnh của họa sĩ, của các em học sinh. Vì vậy
lúc nào học sinh cũng được xem, được rút kinh nghiệm, được học tập của các
hoạ sĩ nhỏ tuổi ở trong trường.
b) Khó khăn :
+ Về nhận thức :
- Bên cạnh những thuận lợi như trên thì trường Tiểu học vẫn còn một số
khó khăn còn gặp phải :
- Do quan niệm của một số giáo viên, một số bậc phụ huynh về môn học
còn hạn chế cho rằng đó là môn học phụ, chưa coi trọng kết quả của giáo viên
chuyên môn, sự thiếu quan tâm mua sắm đồ dùng học tập cho học sinh, Điều
đó ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng học tập của giáo viên và học sinh gây cho
-4-
học sinh cảm giác chán nản, không tự tin làm bài. Trên thực tế điều tra tôi còn
thấy có giáo viên giảng dạy bộ môn về phương pháp sư phạm còn hạn chế, lời
nói còn chưa hấp dẫn, lôi cuốn học sinh, trình bày bảng còn vụng về, lúng
túng, dẫn đến học sinh không lắng nghe, không tập trung tìm hiểu bài còn mơ
hồ, không nắm được mục tiêu của bài học. Điều đó khiến cho các em không
thích thú với bài học, thể hiện tác phẩm của mình qua loa, đại khái, vì thế không
thấy được cái hay, cái đẹp và vận dụng vào cuộc sống hàng ngày.
+ Trang thiết bị dạy học :
Bên cạnh đó còn một số học sinh tỏ thái độ thờ ơ với môn học vì thế thực

tế đời sống dân chí còn nghèo, hầu hết là con em thuần nông nên điều kiện để
nhân dân tập trung đầu tư cho học tập của các em còn hạn chế, điều đó ảnh
hưởng không nhỏ đến tinh thần học tập của các em.
Ngoài ra điều kiện nhà trường còn thiếu thốn như tài liệu tham khảo cho
giáo viên và học sinh, phương tiện, đồ dùng trực quan, mẫu vẽ, Vì thế ảnh
hưởng lớn đến kết quả học tập và giảng dạy của giáo viên và học sinh.
Chính vì những thuận lợi và khó khăn trên nên việc dạy học của trường
tiểu học còn chưa đạt chất lượng cao, vẫn còn những học sinh chưa ham học. Vì
vậy là một giáo viên luôn tâm huyết với nghề tôi luôn trăn trở làm như thế nào
để nâng cao chất lượng, đó chính là lý do tôi chọn nội dung nghiên cứu là Một
số giải pháp nâng cao chất lượng dạy và học môn Mĩ thuật ở trường Tiểu
học.
V NỘI DUNG NGHIÊN CỨU:
1. Những biện pháp nâng cao chất lượng giảng dạy môn Mĩ thuật ở trường
Tiểu học :
a. Điều tra cơ bản :
Trong năm học , tôi được phân công giảng dạy môn Mĩ thuật tại trường
TH , tôi thấy hầu hết các em điều thích học vẽ, các em học tập với tinh thần
hăng say, cảm nhận được cái hay, cái đẹp được thể hiện từ nội dung và hình
thức mỗi khi các em vẽ một bức tranh hay một bài tập thực hành. Bên cạnh đó
còn một số học sinh nhút nhát, rụt rè chưa mạnh dạn nói lên những suy nghĩ của
mình, một số em còn chán nản không thích học vẽ. Tất cả những vấn đề trên rất
đáng lo ngại, ảnh hưởng lớn đến việc học Mĩ thuật của học sinh cho nên tôi đã
tiến hành điều tra ở một số lớp xem có bao nhiêu em thích học vẽ và không thích
hợc vẽ để từ đó tìm ra biện pháp khắc phục.
-5-
* Kết quả điều tra ban đầu :
Lớp Sĩ số
Số học sinh thích
học

Số học sinh không
thích học môn Mĩ
thuật
Ghi chú
TS % TS %
1B 33 23 69,7 10 30,3
2A 29 20 69 9 31
3B 38 28 73,6 10 26,4
4A2 27 21 77,5 6 22,5
5B 38 29 76,3 9 23,7
b. Biện pháp tiến hành :
Từ thực tế giảng dạy ở giai đoạn đầu phần đông học sinh yêu thích môn
học. Bên cạnh đó có một số em rất thờ ơ, thậm chí chán nản đến giờ học, điều
này khiến cho tiết học trở lên nặng nề, không hứng thú. Vì vậy việc khắc phục
tâm lý cho học sinh quả là khó khăn và hết sức cần thiết. Dựa vào tâm lý của
học sinh là thích khen ngợi, động viên và hay tò mò, cứ mỗi giờ giải lao, trở lại
giới thiệu cho các em một số tác phẩm vẽ tiêu biểu của những hoạ sĩ nhí trong
trường bạn để các em xem và tự học tập theo cách vẽ, cách thể hiện tranh. Phân
tích cho các em thấy được cái hay, cái đẹp được thể hiện qua các bức tranh đó,
động viên các em ai cũng có thể vẽ đẹp, chỉ cần các em cố gắng tập trung, lắng
nghe và thổ lộ tình cảm, thổ lộ những suy nghĩ của mình với bạn bè, với thầy
giáo, cô giáo cùng tháo gỡ những gì em còn chưa hiểu. Vì thế sự căng thẳng và
chán nản trong mỗi giờ học được giảm bớt đi, các em đã có hứng thú hơn với
các tiết học. Sau đó trong những bài học vẽ tranh tôi khuyến khích các em vẽ
nhiều và vẽ đẹp cho học sinh tự nhận xét, tự đánh giá tác phẩm của bạn có đẹp
hay không đẹp và vì sao? Như vậy tôi đã hướng dẫn cho các em biết tự nhận xét,
đánh giá được bài vẽ của mình.
Môn học Mĩ thuật không chỉ đòi hỏi các em vẽ phải đẹp các bài tập thực
hành mà còn đòi hỏi các em có sự cảm nhận giá trị nghệ thuật, nắm được mục
tiêu giáo dục ở trong mỗi bài học. Vì thế trong quá trình giảng dạy tôi điều phải

lựa chọn các phương pháp sao cho phù hợp.
VD : Với bài tập nặn con vật hay thực hành Mĩ thuật tuỳ vào nội dung mà
có thể chia nhóm để các nhóm cùng hoạt động đưa ra những tác phẩm hay,
những sáng kiến bất ngờ, dưới sự hướng dẫn của giáo viên. Với cách này thì
-6-
toàn bộ học sinh cần phải để ý, tham gia quân số rồi mới trả lời, mới vận dụng
được vào làm bài tập thực hành mà bạn nhóm trưởng yêu cầu.
Muốn học sinh thực sự tập trung vào môn học đòi hỏi phải có sự quan
tâm của giáo viên, giáo viên cần phải chuẩn bị đầy đủ bài dạy, đồ dùng dạy học
phải sát với nội dung bài học, đẹp và hấp dẫn để lôi cuốn học sinh.
Muốn học sinh thể hiện được những tác phẩm theo cảm nhận của riêng
mình thì người giáo viên phải gợi ý, giảng giải đặc biệt là phải tạo ra được
không khí sôi nổi, thoải mái, học mà chơi, chơi mà học, khích lệ, động viên học
sinh tự tìm tòi, tự sáng tạo ra những cái hay, cái đẹp ở mỗi bài học, từ đó học
sinh có thể lựa chọn và vận dụng linh hoạt vào các bài tập sau này của mình.
Trên thực tế muốn có tiết học trở nên hấp dẫn, luôn cuốn, tìm tòi, khám
phá, phát huy được trí tưởng tượng, sáng tạo của mình thì giáo viên là người
phải hiểu sâu sắc được mục tiêu giáo dục. từ đó mới có thể chuẩn bị đồ dùng,
chuẩn bị phương pháp sao cho phù hợp. Vì thế tiết học mới có thể tốt hơn, ngoài
ra phải áp dụng cho các em tiếp xúc thực tế với tự nhiên.
Giúp các em cảm nhận được vẻ đẹp muôn màu của thế giới thực, hướng
các em vào việc chọn nội dung tranh, sử dụng sắc màu, hiểu được bố cục, cách
chọn hình mảng chính, phụ và luật xa gần. Sau đó các em tự thể hiện theo cảm
nhận riêng của mình. Những buổi học như vật đã đem lại cho học sinh sự hứng
thú và ấn tượng tốt đẹp đối với từng tiết học.
Ngoài ra, sự trang trí phòng học cũng giúp học sinh rất thích thú khi đến
tiết học, giúp cho học sinh cảm nhận được đây là phòng học nghệ thuật ngay từ
khi đặt chân đầu tiên vào cửa lớp. Cho nên tôi đã bố trí phòng học vừa khoa học,
vừa ngăn nắp như : Có tủ để sách vở, đồ dùng của học sinh ở cuối lớp, một bên
là tranh của một số hoạ sĩ nổi tiếng, một bên treo tranh trực quan của một số tiết,

cuối cùng là những tác phẩm đẹp của học sinh các lớp được trưng bày sao cho
dễ xem, dễ quan sát nhất. Ở các giờ học của tôi, đối với học sinh nào có tác
phẩm đẹp thì cô giáo sẽ đưa vào phòng tranh để cho các bạn tham gia.
Nói tóm lại, việc giảng dạy môn Mĩ thuật trong trường Tiểu học tuy là
kiến thức rất cơ bản, song để chất lượng giáo dục đạt hiệu quả lại là một vấn đề
khó khăn đòi hỏi người giáo viên làm công tác giảng dạy môn Mĩ thuật (còn gọi
là môn giáo dục thẩm mĩ cho học sinh) phải thực sự linh hoạt và khéo léo, phải
gần gũi với học sinh, hiểu rõ đặc điểm tâm lý của các em là chóng thích, chóng
chán. Mặt khác khi giáo dục nghệ thuật cần dựa vào cảm hứng mới sáng tác
được. Nắm được đặc điểm này tôi đã chọn những thời điểm thích hợp để động
-7-
viên khích lệ các em luôn tôn trọng ý nghĩ của các em, không áp đặt, đòi hỏi cao
đối với các em, người giáo viên phải có tính kiên trì, nhẫn lại trong giảng dạy.
Bằng những biện pháp như vậy tôi thấy học sinh trường tôi có rất nhiều
tiến bộ trong học tập môn Mĩ thuật cả về tâm lý và năng lực. Khi các em có
niềm say mê nghệ thuật thì việc truyền thụ kỹ thuật sẽ thuận lợi hơn, giờ học sôi
nổi hơn, điều đó thúc đẩy khả năng sáng tạo của các em, lôi cuốn các em vào
môn học và học tốt bộ môn.
2. Những việc làm cụ thể:
Để chứng minh những giải pháp trên tôi đưa ra một số tiết dạy mẫu như
sau :
1. Tiết 5 : Bài 5 - Mĩ thuật lớp 5 : Nặn tạo dáng : Nặn con vật quen thuộc
I. Mục tiêu :
- Giúp học sinh nhận biết hình dáng đặc điểm và vẻ đẹp của con vật.
- Biết cách nặn và nặn được con vật yêu thích.
- Biết cách trình bày sản phẩm.
II. Chuẩn bị :
Tham khảo sách giáo viên.
III. Các hoạt động chủ yếu :
Giới thiệu bài :

GV dùng tranh, ảnh các con vật và sản phẩm đất nặn (đã chuẩn bị) tìm
cách giới thiệu bài sao cho hấp dẫn và phù hợp với nội dung.
Hoạt động 1 : Hướng dẫn học sinh quan sát nhận xét :
Dùng tranh, ảnh, các sản phẩm nặn đặt câu hỏi để học sinh tìm hiểu nội
dung bài học, các câu hỏi ngắn gọn, dễ hiểu và đúng với đặc trưng con vật. Ví
dụ :
+ Những bộ phận chính của con vật?
+ Đặc điểm về hình dáng chung của con vật?
+ Đặc điểm nổi bật của con vật?
+ Màu sắc của con vật?
+ Hình dáng con vật khi hoạt động (đi, đứng, nằm, ăn, )?
- GV có thể mở rộng thêm nội dung bằng cách yêu cầu một số học sinh kể
thêm con vật mà em biết, miêu tả đặc điểm, hình dáng, màu sắc của con vật đó.
- Giáo viên nhấn mạnh nếu em thích nặn con vật nào thì phải chú ý quan
sát nhớ lại đặc điểm chung về hình dáng, màu sắc và đặc điểm nổi bật của con
vật. Ví dụ : Con trâu có thân hình to lớn, bụng căng tròn, chân to, sừng dài, đuôi
dài,
-8-
Hoạt động 2 : Hướng dẫn cách nặn con vật :
- GV nặn mẫu một con vật (qua các thao tác) để học sinh quan sát :
+ Chọn, nhào đất nặn cho dẻo.
+ Nặn cho bộ phận chính của con vật.
+ Nặn các bộ phận khác.
+ Nặn thêm chi tiết.
+ Ghép, dính các bộ phận, tạo dáng và hoàn thiện con vật.
- Chú ý :
+ Giáo viên có thể làm lại các thao tác tạo hình dáng đang hoạt động cho
con vật đẹp và sinh động.
- Trước khi học sinh nặn, giáo viên có thể cho học sinh xem một số sản
phẩm đẹp để học sinh tập cách nặn, cách tạo dáng.

Hoạt động 3 : Hướng dẫn thực hành :
- Nhắc học sinh cần chọn con vật mình yêu thích để nặn.
- Chọn màu đất thích hợp với con vật định nặn.
- Nhào đất cho dẻo trước khi nặn.
- Cho phép học sinh khá, giỏi có thể nặn 2 hoặc 3 con vật và sắp xếp
thành nhóm.
- Nhắc những học sinh nào chậm chỉ nên chọn nặn con vật đơn giản, dễ
nặn.
- Trong khi học sinh thực hành giáo viên đến từng bàn để hướng dẫn bổ
sung.
Hoạt động 4 : Nhận xét đánh giá :
- Giáo viên, học sinh trình bày sản phẩm lên bàn, hoặc theo nhóm, tổ.
- Giáo viên chọn một số sản phẩm tiêu biểu để nhận xét, đánh giá rút kinh
nghiệm chung.
- Gọi một số học sinh cùng tham gia nhận xét bài của các bạn.
Dặn dò :
- Nhắc nhở học sinh vệ sinh lớp học, rửa tay sạch sẽ.
- Nhắc học sinh chuẩn bị bài sau.
2. Tiết 17 - Bài 17 - Mĩ thuật lớp 3 : Vẽ tranh - Đề tài cô (chú) bộ đội
I. Mục tiêu :
- Học sinh hiểu về hình ảnh cô, chú bộ đội.
- Biết cách vẽ và vẽ được tranh đề tài cô, chú bộ đội.
- Học sinh yêu quý cô, chú bộ đội.
-9-
II. Chuẩn bị :
GV : Sưu tầm một số tranh, ảnh về đề tài bộ đội.
- Hình gợi ý cách vẽ tranh.
- Một số bài vẽ đề tài về bộ đội của học sinh các lớp trước.
HS : Giấy vẽ hoặc vở tập vẽ.
- Bút chì, tẩy, màu vẽ.

III. Các hoạt động dạy học chủ yếu :
Giới thiệu bài : Giáo viên lựa chọn cách giới thiệu bài cho phù hợp với
nội dung.
Hoạt động 1 : Tìm, chọn nội dung đề tài :
Giáo viên giới thiệu một số tranh ảnh và gợi ý học sinh nhận biết.
+ Tranh, ảnh về đề tài cô, chú bộ đội rất phong phú : Bộ đội với thiếu nhi,
bộ đội giúp nhân dân, bộ đội hành quân,
+ Ngoài hình ảnh cô, chú bộ đội còn có thêm các hình ảnh khác để tranh
sinh động hơn.
- Gợi ý cho học sinh nêu lên những tranh về đề tài bộ đội mà các em biết.
Hoạt động 2 : Cách vẽ tranh
- Giáo viên yêu cầu học sinh nhớ lại hình ảnh cô hoặc chú bộ đội
+ Quân phục : Quần áo, mũ, màu sắc,
+ Trang thiết bị : Vũ khí, xe, pháo, tàu thuỷ, máy bay,
- Gợi ý cho học sinh cách thể hiện nội dung, có thể vẽ :
+ Chân dung cô hoặc chú bộ đội.
+ Bộ đội trên xe tăng hoặc trên mâm pháo.
+ Bộ đội tập luyện trên thao trường hay đứng gác.
+ Bộ đội vui chơi với thiếu nhi.
+ Bộ đội giúp nhân dân (thu hoạch mùa, chống bão lũ, )
- Nhắc học sinh cách vẽ :
+ Vẽ hình ảnh chính trước.
+ Ngoài hình ảnh cô và chú bộ đội còn có thêm các hình ảnh khác để
tranh sinh động hơn.
- Trước khi vẽ, giáo viên và học sinh xem một số tranh của học sinh các
lớp để tạo niềm tin cho các em.
Hoạt động 3 : Thực hành
- Giáo viên gợi ý cho học sinh tìm cách thể hiện nội dung
- Nhắc học sinh cách vẽ.
+ Vẽ hình ảnh chính, phụ.

-10-
+ Gợi ý học sinh vẽ thêm cảnh vật cho sinh động, nhưng phải phù hợp với
nội dung tranh.
- Quan sát, gợi ý học sinh.
+ Vẽ hình như đã hướng dẫn (vẽ vừa với phần giấy quy định)
+ Vẽ màu : Phù hợp với nội dung, màu có đậm, có nhạt.
Hoạt động 4 : Nhận xét, đánh giá :
- Giáo viên cùng học sinh nhận xét một số bài vẽ về :
+ Cách thể hiện nội dung đề tài.
+ Bố cục hình dáng.
+ Màu sắc.
- Học sinh chọn các tranh đẹp và xếp theo ý mình.
Dặn dò :
- Quan sát cái lọ hoa.
3. Tiết 3 : Bài 17 - Mĩ thuật lớp 4 - Vẽ trang trí : Trang trí hình vuông
I. Mục tiêu :
- Học sinh hiểu biết thêm về trang trí hình vuông và sử dụng nó trong
cuộc sống.
- Học sinh biết cách trang trí và trang trí được hình vuông (sắp xếp hình
mảng, hoạ tiết, màu sắc hài hoà, có trọng tâm).
- Học sinh cảm nhận được vẻ đẹp của trang trí hình vuông.
II. Chuẩn bị :
GV : SGK; SGV
- Một số đồ vật có ứng dụng trang trí hình vuông như : Khăn vuông, khăn
trải bàn, thảm, gạch hoa,
- Một số bài trang trí hình vuông của học sinh các lớp trước.
- Sưu tầm một số bài trang trí hình vuông đã in trong các giáo trình mĩ
thuật hoặc bộ ĐDDH.
- Hình hướng dẫn các bước trang trí hình vuông.
HS : Giấy vẽ hoặc vở thực hành.

- Bút chì, tẩy,, compa, thước kẻ, màu vẽ,
III. Các hoạt động dạy học chủ yếu :
Giới thiệu bài :
Giáo viên lựa chọn cách giới thiệu bài cho phù hợp với nội dung.
Hoạt động 1 : Quan sát nhận xét :
-11-
- Giáo viên giới thiệu một số bài trang trí hình vuông và hình 1, 2 trang 40
SGK để học sinh nhận xét và tìm ra cách trang trí.
+ Có nhiều cách trang trí hình vuông.
+ Các họa tiết thường được sắp xếp đối xứng qua các đường chéo và
được trục.
+ Hoạ tiết chính thường to hơn và nằm ở giữa.
+ Hoạ tiết phụ thường nhỏ hơn và nằm ở 4 góc hoặc xung quanh.
+ Những hoạ tiết giống nhau thì vẽ bằng nhau, cùng màu, cùng độ đậm
nhạt.
+ Màu sắc và đậm nhạt làm rõ trọng tâm của bài.
- Giáo viên gợi ý cho học sinh so sánh, nhận xét hình 1, 2 trang 40 SGK
để tìm ra sự giống và khác nhau của cách trang trí về bố cục , hình vẽ và màu
sắc.
Hoạt động 2 : Cách trang trí hình vuông
- Giáo viên vẽ một số hình vuông lên bảng hoặc yêu cầu học sinh xem
hình 3 trang 41 SGK để hướng dẫn.
+ Kẻ các đường trục.
+ Tìm và vẽ các hình mảng trang trí (giáo viên vẽ minh hoạ trên bảng từ 2
đến 3 cách vẽ hình mảng khác)
- Giáo viên sử dụng một số hoạ tiết như hình hoa, lá đơn giản vẽ vào các
hình mảng cho phù hợp để học sinh nhận ra.
+ Cách sắp xếp hoạ tiết (đối xứng, nhắc lại, xen kẽ, )
+ Cách vẽ hoạ tiết vào các mảng sau đó có thể cho một vài học sinh lên
bảng vẽ hoạ tiết vào các hình còn lại hoặc chuẩn bị một số hoạ tiết đã cắt sẵn

bằng giấy rồi cho học sinh xếp vào các hình vuông theo ý thích.
- Giáo viên gợi ý cách vẽ màu :
+ Không vẽ quá nhiều màu (dùng từ 3 đến 4 màu)
+ Vẽ màu vào hoạ tiết chính trước, hoạ tiết phụ và vẽ nền sau.
+ Màu sắc cần có đậm nhạt để làm rõ trọng tâm.
Hoạt động 3 : Thực hành :
Ở bài này, có thể cho một số học sinh làm theo nhóm trên khổ giấy A4
hoặc vẽ bảng bằng phấn màu.
- Giáo viên nhắc học sinh :
+ Vẽ hình vuông vừa với tờ giấy.
+ Kẻ các đường trục bằng bút chì (kẻ đường chéo góc trước và kẻ đường
trục giữa sau)
-12-
+ Vẽ các hình mảng theo ý thích, hình mảng ở giữa (có thể là hình tròn,
hình vuông hay hình tứ giác, ) các hình mảng phụ ở bốn góc xung quanh
(tham khảo hình 3 trang 41 SGK).
+ Vẽ hoạ tiết vào các mảng (tuỳ chọn), các hoạ tiết giống nhau thì vẽ bằng
nhau, chú ý nhìn trục để vẽ cho hoạ tiết cân đối và đẹp.
+ Chọn và vẽ màu theo ý thích, có đậm nhạt.
- Học sinh làm bài.
Hoạt động 4 : Nhận xét ,đánh giá:
Giáo viên cùng học sinh tìm chọn một số bài vẽ có ưu điểm và nhược
điểm điển hình để cùng đánh giá, xếp loại.
Dặn dò :
Quan sát hình dáng , màu sắc của các loại lọ, quả.
* Kết quả 3 tiết dạy thực hiện các biện pháp :
Tiết Bài Lớp
Sĩ
số
Tên bài dạy

Kết quả
Ghi
chú
A
+
% A % B %
1 5 5A1 33
Nặn tạo dáng : Nặn con
vật quen thuộc
15 45,5 18 54,5 0 0
2 17 3B 38
Vẽ tranh : Đề tài cô
(chu) bộ đội
18 42,8 20 57,2 0 0
3 17 4A2 27
Vẽ trang trí : Trang trí
hình vuông
11,5 43,3 15,5 56,7 0 0
Qua 3 tiết dạy mẫu trên chứng minh một số giải pháp tôi đưa ra là hoàn
toàn đúng đắn. Kết quả thu được thật đáng khích lệ, không còn học sinh xếp loại
chưa hoàn thành nữa mà tỷ lệ A
+
và A ở mức hoàn thành và hoàn thành tốt rất
cao đạt 100% vượt chỉ tiêu nhà trường giao về điểm A
+
là 11,6%; B ; là 2%. Vì
vậy tôi sẽ áp dụng những giải pháp này vào trong việc giảng dạy của mình sau
này để mình giúp cho chất lượng dạy và học môn Mĩ thuật của trường Tiểu học
được tốt hơn và tôi mạnh dạn đưa ra những giải pháp này cho các bạn đồng
nghiệp trong huyện tham khảo và góp ý để cùng nâng cao chất lượng dạy và học

trong huyện nhà.
VI KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU:
-13-
Lớp Sĩ số
Số học sinh thích
học
Số học sinh không
thích học môn Mĩ
thuật
Ghi chú
TS % TS %
1B 33 33 100 0 0
2A 32 32 100 0 0
3B 38 38 100 0 0
4A2 27 27 100 0 0
5B 38 38 100 0 0
Kết quả cuối năm 100% các em học sinh thích học Mĩ thuật, các em học
tập với tinh thần hăng say và cũng thông qua việc giảng dạy rút kinh nghiệm của
bản thân tôi nhận thấy đề tài này có những ưu điểm sau :
- Về phía giáo viên vận dụng linh hoạt các phương pháp dạy học, lời nói
cử chỉ có phần mềm dẻo hơn, hoạt động của giáo viên trên lớp ít (chủ yếu là
giáo viên tổ chức cho học sinh hoạt động) mà đem lại hiệu quả cao.
- Về phía học sinh các em biết tự khám phá những điều mới lạ trong bài
học, theo cách nghĩ và cách hiểu của mình một cách độc lập tích cực, biết cảm
nhận được những cái hay, cái đẹp từ những bài học cụ thể mà các em được học,
được làm quen.
VII. KẾT LUẬN:
Qua thực tế giảng dạy trong những năm qua tôi luôn xác định được mục
tiêu trong nhà trường Tiểu học, đồng thời cũng hiểu sâu sắc được vai trò của
môn Mĩ thuật trong việc giáo dục học sinh phát hiện ra những mặc hạn chế và có

một biện pháp nâng cao hiệu quả của việc dạy và học môn Mĩ thuật. Tôi thấy
việc nắm vững phương pháp và cách tổ chức cơ bản về môn Mĩ thuật cũng như
việc xây dựng cho mình một cách tổ chức dạy học vững chắc còn có tìm ra
những giải pháp dạy học phù hợp của môn Mĩ thuật sẽ có tác dụng và ý nghĩa
rất quan trọng trong hoạt động dạy và học, giúp cho giáo viên có một định
hướng đúng đắn, phù hợp một cách thức tổ chức giờ hợp lý giúp cho học sinh
hứng thú tìm hiểu, khám phá thế giới thẩm mĩ một cách say mê, hấp dẫn, góp
phần giáo dục nên những con người toàn diện hơn theo 4 mục đích : Đức - Trí -
Thể - Mĩ. Nó giúp học sinh hoàn thiện nhân cách có ý thức tu dưỡng, biết yêu
thương, quý trọng mọi người, biết hướng tới những tình cảm cao đẹp hơn, từ đó
điều chỉnh nên những con người mới với những nhân cách tốt.
-14-
- Muốn giảng dạy tốt môn học trước hết giáo viên phải hiểu được mục
đích yêu cầu của môn học từ đó tìm ra cho mình một định hướng giảng dạy
đúng đắn.
- Phải hiểu được đặc điểm tâm lý của trẻ, hiểu biết được mức độ cảm nhận
của học sinh về thế giới xung quanh thông qua các bài học.
- Luôn luôn tôn trọng gần gũi học sinh.
- Phải có tính kiên trì công tác giảng dạy, khéo léo động viên kịp thời đối
với các em.
- Áp dụng nhiều phương pháp trò chơi, phương pháp thích hợp, không áp
đặt đòi hỏi quá cao đối với học sinh để giúp các em yêu thích môn học và học
tốt hơn.
- Trong tiết học luôn tạo không khó vui vẻ thoải mái nhẹ nhàng, thu hút
lòng say mê của các em đối với tiết học, môn học.
- Việc quan trọng yêu cầu của mỗi tiết học là giáo viên phải chuẩn bị đầy
đủ đồ dùng trực quan, trực quan phải đẹp, hấp dẫn để học sinh quan sát.
- Sử dụng linh hoạt trong phối hợp các phương pháp dạy học thích hợp.
- Thường xuyên trao đổi để tìm ra phương pháp dạy học thích hợp.
- Ứng dụng thông tin, phần mềm của công nghệ thông tin vào môn Mĩ

thuật như qua băng đĩa, có như vậy chất lượng học tập mới đạt hiệu quả cao.
Những giải pháp trên đã được chứng minh ở một số lớp tại trường Tiểu
học , tôi thấy thực hiện những giải pháp trên là đúng. Vì thế tôi mạnh dạn thực
hiện giảng dạy trong những năm học tới. Vì thời gian có hạn nên tôi mới tìm ra
được một số biện pháp trên, nhưng tôi sẽ cố gắng hơn nữa để tìm ra một số giải
pháp tối ưu hơn, để đóng góp cho nền giáo dục Mĩ thuật trong trường Tiểu học
được tốt hơn và nền giáo dục Mĩ thuật của toàn ngành nói chung giúp học sinh
phát triển toàn diện về “Đức - Trí - Thể - Mĩ”
VIII. ĐỀ NGHỊ :
Để cho việc dạy và học môn Mĩ thuật được tốt hơn, tôi mong các cấp lãnh
đạo quan tâm hơn nữa đến việc giảng dạy bộ môn này, và tôi có một số kiến
nghị sau :
1- Nhà trường cần bố trí phòng học chức năng đầy đủ hơn về cơ sở vật
chất.
2- Phòng GD&ĐT Núi Thành quan tâm tới các buổi sinh hoạt cụm.
3- Sở GD&ĐT cần tổ chức lớp học nâng cao việc giảng dạy môn Mĩ
thuật.
-15-
4- Bộ GD& ĐT cần có một số đồ dùng dạy phân môn Mĩ thuật cụ thể
hơn, nhiều hơn.
Trên đây là một số kinh nghiệm nhỏ của tôi về việc áp dụng một số
phương pháp dạy học để dạy tốt hơn môn Mĩ thuật mà tôi đã áp dụng thành
công, tôi rất mong được sự quan tâm đóng góp ý kiến của hội đồng khoa học các
cấp để đề tài của tôi được đầy đủ hơn, để tôi ngày một nâng cao chuyên môn
hơn./.

Người viết sáng kiến


-16-

IX - PHỤ LỤC
Đối tượng và phạm vi nghiên cứu :
Đối tượng nghiên cứu :
Học sinh từ khối 1 đến khói 5 của Trường Tiểu học .
Phạm vi nghiên cứu ;
Học sinh trong trường Tiểu học và một số trường khác ở địa phương.
+ Trong trường :
- Phân loại học lực của tất cả các học sinh.
- Tìm hiểu thái độ học tập của học sinh.
+ Trường khác :
- Tiểm hiểu việc giảng dạy Mĩ thuật ở trường Tiểu học.
- Kết quả hoạt động qua một năm.
Phương pháp nghiên cứu :
Phương pháp nghiên cứu tài liệu :
Nghiên cứu qua các văn bản, chương trình, giáo trình, tài liệu sách báo về
phương pháp dạy học môn Mĩ thuật.
Phương pháp nghiên cứu thực tiễn :
- Điều tra phỏng vấn tình hình học sinh.
- Dự chuyên đề trao đổi, dự giờ, rút kinh nghiệm về phương pháp giảng
dạy môn Mĩ thuật.
- Thực hành giảng dạy theo phương pháp mới.
- Tìm giải pháp rút kinh nghiệm.
- Cho HS hoạt động ngoài trời, thăm quang, toạ đàm.
- Phương pháp thực nghiệm dạy thí điểm ở một số lớp bằng phương pháp
mà mình đề ra.
* Phương pháp so sánh :
+ Tổng số học sinh : 572 học sinh trước chưa thực hiện giải pháp kết quả
đạt : A
+
= 20%; A = 80%.

+ Thay đổi giải pháp kết quả đạt : A
+
= 40%; A = 60%
Tôi tự thấy thay đổi giải pháp dạy môn Mĩ thuật ở trường Tiểu học theo
cách của tôi đã nghiên cứu là phù hợp.
Dự kiến đóng góp của đề tài :
- Đóng góp cho bản thân.
- Đóng góp cho đồng nghiệp khác.
Với đề tài tôi chọn nghiên cứu hy vọng được đóng góp một phần nhỏ bé
của mình vào việc dạy và học môn Mĩ thuật ở trường tôi đạt kết quả cao. Mặc
-17-
khác sẽ là cơ sở cho các đồng nghiệp của tôi ở trong huyện, tỉnh vận dụng vào
từng bài để nâng cao chất lượng bộ môn Mĩ thuật.
X. TÀI LIỆU THAM KHẢO
- Phương pháp giảng dạy Mĩ thuật - Nhà xuất bản Giáo dục
- Thiết kế bài giảng Mĩ thuật lớp 1; 2; 3; 4; 5 - Nhà xuất bản Văn Hoá
- Sách giáo khoa Mĩ thuật lớp 1; 2; 3; 4; 5 - nhà xuất bản giáo dục.
- Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên Tiểu học chu kỳ (2003 -
2007).
- Giáo trình Mĩ thuật - Nhà xuất bản Đại học sư phạm.
-18-
XI MỤC LỤC
Nội dung Trang
I.Tên đề tài 1
II. Đặt vấn đề 1
III. Cơ sở lý luận 2
IV. Cơ sở thực tiễn 2 -4
V . Nội dung nghiên cứu 4-12
VI. Kết quả nghiên cứu 12
VII. Kết luận 13

VIII. Đề nghị : 14-15
IX . Phụ lục 16
X.Tài liệu tham khảo 17