Tìm hiểu về công tác chủ nhiệm lớp tại trung tâm giáo dục thường xuyên huyện Yên Định tỉnh Thanh Hóa

ĐỀ TÀI: TÌM HIỂU VỀ CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP TẠI
TRUNG TÂM GIÁO DỤC THƯỜNG XUYÊN HUYỆN YÊN ĐỊNH
TỈNH THANH HÓA
A. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Công tác chủ nhiệm lớp trong nhà trường là một trong những nhiệm vụ
quan trong hàng đầu đối với một người giáo viên bên cạnh công tác chuyên
môn. Nếu như trong một trường học,người Hiệu trưởng được coi là có vị trí
quan trọng trong việc quy tụ mối đoàn kết thống nhất để phát huy sức mạnh
của đội ngũ giáo viên nhằm thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ giáo dục của
nhà trường thì giáo viên chủ nhiệm lớp (GVCNL) có vai trò hết sức quan
trọng trong một lớp học, là người chịu trách nhiệm trực tiếp đến sự tiến bộ
và phát triển của lớp, là người có ảnh hưởng nhiều nhất đến các hoạt động
của học sinh trong lớp chủ nhiệm.
GVCNL là người hỗ trợ đắc lực cho Hiệu trưởng trong việc chỉ đạo tổ
chức hoạt động giáo dục của nhà trường, là cầu nối giữa Hiệu trưởng, nhà
trường và học sinh, cha mẹ các em và đoàn thể mà các em sinh hoạt. Đồng
thời GVCNL cũng là người gần gũi, thân thiết nhất và hiểu rõ được tâm tư,
tình cảm và những nguyện vọng của học sinh.
Kết quả học tập của cả trường, thương hiệu của cả trường được xây dựng
và phát triển là do sự nỗ lực của từng thành viên và toàn thể cán bộ giáo
viên-học sinh nhà trường qua các thế hệ,đặc biệt là sự nỗ lực của tổ chủ
nhiệm trong nhà trường.
Để tạo lập nề nếp, và luôn “ giữ được lửa” trong công tác chủ nhiệm lớp,
nhiệm vụ và vai trò rất lớn thuộc về đội ngũ GVCNL – những người được
coi là “linh hồn” của các lớp học
Làm công tác chủ nhiệm tại các trường tiểu học,THCS,THPT đã là một
công việc đòi hỏi người giáo viên phải nỗ lực rất lớn. Làm công tác chủ
nhiệm ở các đơn vị có tính chất đặc thù như tại các Trung tâm Giáo Dục
Thường Xuyên lại càng đòi hỏi người giáo viên phải nỗ lực hơn rất nhiều lần
để có thể giáo dục nhân cách cho học sinh đạt kết quả tốt nhất.
Do đặc thù của đối tượng học sinh (học viên) ở Trung tâm giáo dục

thường xuyên là xét tuyển đầu vào,chỉ cần đủ hạnh kiểm và học lực trung
bình là các em có thể xét tuyển vào Trung tâm. Vì vậy chỉ một bộ phận nhỏ
các em có năng lực “trội” hơn. Còn lại là những thành phần học sinh trung
bình, thậm trí có thể là cá biệt về đạo đức và học lực…. Để giáo dục tư
tưởng, đạo đức; để phát triển nhân cách các em trở thành nhân cách đúng
đắn và trở thành người công dân có ích trong xã hội đòi hỏi người GVCNL
ở các TTGDTX cần có nhiều thời gian, tâm huyết cũng như phương pháp
chủ nhiệm phải chuyên biệt hơn. Phải đầu tư dày công hơn cả về chiều sâu
và thời gian…
Vì lý do trên tôi xin đi sâu tìm hiểu về đề tài “TÌM HIỂU VỀ CÔNG
TÁC CHỦ NHIỆM LỚP TẠI TRUNG TÂM GIÁO DỤC TRƯỜNG
XUYÊN YÊN ĐỊNH TỈNH THANH HÓA”
B. MỤC ĐÍCH, ĐỐI TƯỢNG,NHIỆM VỤ VÀ PHẠM VI CỦA ĐỀ
TÀI.
1. Mục đích
Tìm hiểu thực trạng công tác chủ nhiệm ở Trung tâm Giáo Dục
Thường Xuyên Yên Định, trên cơ sở đó nhận định,đánh giá vai trò và trách
nhiệm của người giáo viên chủ nhiệm tạo tiền đề để công tác sau khi tốt
nghiệp.
2. Đối tượng
Công tác chủ nhiệm lớp ở TTGDTX huyện Yên Định
3. Nhiệm vụ
a) nghiên cứu cơ sở lý luận về công tác chủ nhiệm lớp
b) thực trạng công tác chủ nhiệm lớp ở TTGDTX huyện Yên Định
4. Phạm vi nghiên cứu
Tìm hiểu công tác chủ nhiệm lớp ở TTGDTX huyện Yên Định
C. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
1. Phương pháp nghiên cứu lý luận:
Thu thập những thông tin lý luận về vai trò của người GVCNL trong
công tác chủ nhiệm trên các tập san giáo dục, các bài tham luận trên mạng

internet.
2. Nhóm phương pháp thực tiễn:
2.1 Phương pháp quan sát
Quan sát hoạt động học và sinh hoạt tập thể của học sinh
Quan sát cách đứng lớp, điều khiển lớp, quản lý lớp của GVCN
2.2 Phương pháp điều tra
Trò chuyện, trao đổi với các giáo viên chủ nhiệm
Lập phiếu điều tra về công tác chủ nhiệm
2.3 Phương pháp tổng kết kinh nghiệm
Tham khảo những bản báo cáo tổng kết năm của nhà trường
Tham khảo kinh nghệm của các trường lân cận
Tham khảo kinh nghiệm của các giáo viên chủ nhiệm của các lớp
3. Phương pháp thống kê toán học
Những số liệu, thông tin thu thập được sau khi tiến hành điều tra, quan
sát,…sẽ dùng toán học để biến thành những thông tin về các con số thành
các bảng biểu cụ thể rõ ràng. Sau đó tiến hành phân tích tổng hợp rõ rang và
rút ra những kết luận và đánh giá
D. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU.
CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP Ở
TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
I. VAI TRÒ CỦA GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM
Trong nhà trường phổ thông, lớp học là đơn vị hành chính cơ bản,
một tế bào hữu cơ của hệ thống nhà trường. Mỗi lớp học gồm một số lượng
học sinh ổn định, có lứa tuổi và trình độ nhận thức tương đương, cùng nhau
tiến hành các hoạt động học tập, lao động, sinh hoạt văn hóa, văn nghệ, thể
dục thể thao, vui chơi, giải trí,… Các hoạt động giáo dục và dạy học của nhà
trường chủ yếu diễn ra theo đơn vị lớp học. Vì thế, sự trưởng thành của lớp
học gắn liền với sự trưởng thành và phát triển của mỗi thành viên trong lớp
học và những thành tích của nhà trường. Xây dựng tập thể lớp vững mạnh là
nhiệm vụ trọng tâm của nhà trường phổ thông. Do tầm quan trọng của lớp

học đối với sự hình thành nhân cách học sinh, các trường phổ thông đều cử
ra một giáo viên chủ nhiệm – người chịu trách nhiệm quản lý và giáo dục,
người điều khiển và phối hợp mọi hoạt động của các thành viên trong lớp
cũng như tổ chức mối quan hệ giữa lớp học với nhà trường, với gia đình và
xã hội.
Trong nhà trường phổ thông,giáo viên chủ nhiệm lớp là người thay
mặt hiệu trưởng, được hiệu trưởng cử ra làm công tác quản lý và giáo dục
học sinh trong một lớp học cụ thể và chịu trách nhiệm về chất lượng giáo
dục toàn diện của học sinh trong tập thể đó. Có thể nói, người giáo viên chủ
nhiệm lớp là cầu nối, người giữ mối liên lạc thường xuyên giữa các lực
lượng giáo dục trong nhà trường, giữa giáo dục nhà trường với gia đình và
các tổ chức xã hội khác.
Giáo viên chủ nhiệm là người góp phần quyết định sự thành công
hay thất bại trong sự nghiệp giáo dục của nhà trường nên những giaó viên có
kinh nghiệm, có uy tín, được các em quý trọng thường được cử làm giáo
viên chủ nhiệm lớp. Mỗi giáo viên chủ nhiệm tiếp nhận quản lý một lớp học
trong khoảng thời gian nhất định (thường là một năm học cũng có khi là cả
một khóa học). giáo viên chủ nhiệm là người có vị trí đặc biệt quan trọng
trong công tác quản lý giáo dục trong nhà trường.
Công việc quản lý và giáo dục học sinh của giáo viên chủ nhiệm
được thể hiên trong hồ sơ, sổ điểm,học bạ; quản lí tình hình lớp học và các
phương tiện dạy học trong lớp đó; quản lí và giáo dục tập thể học sinh, theo
dõi những biến chuyển trong tâm tư, nguyện vọng và tình cảm của mỗi học
sinh, phát huy những tiềm năng và giáo dục các em trở thành những chủ
nhân của đất nước theo hướng phát tiển toàn diện.
Giáo viên chủ nhiệm lớp là người thay mặt và đại diện cho quyền lợi
chính đáng của tập thể học sinh, thay mặt cho tập thể học sinh để giải quyết
một số vấn đề có liên quan đến quyền lợi và nghĩa vụ hợp lí của các em.
Giáo viên chủ nhiệm cũng là người phản ánh với hiệu trưởng, với giáo viên
bộ môn,với các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường những nguyện

vọng chính đáng của các em để các lực lượng giáo dục này có cách giải
quyết phù hợp. Giáo viên chủ nhiệm là người đại diện cho tập thể lớp trong
các cuộc họp bàn về quyền lợi và trách nhiệm của tập thể học sinh. Giáo
viên chủ nhiệm lớp đại diện cho lớp đề nghị khen thưởng hay kỷ luật học
sinh thuộc lớp mình phụ trách. Họ cũng có quyền biểu quyết trong hôi đồng
khen thưởng và hội đồng kỉ luật khi các hội đồng này giải quyết các vấn đề
có liên quan trực tiếp đến học sinh lớp mình đảm nhận.
Giáo viên chủ nhiệm lớp là người tổ chức, phối hợp và thống nhất
các lực lượng và tác động giáo dục tới tập thể học sinh. Chính giáo viên chủ
nhiệm là người tạo ra sự thống nhất giữa các tác động giáo dục trong nhà
trường, giữa các giáo viên bộ môn đến tập thể học sinh; sự thống nhất giáo
dục của các đoàn thể,các tổ chức xã hội và gia đình trong công tác quản lý
và giáo dục học sinh.
Tóm lại, giáo viên chủ nhiệm lớp là người vừa thay mặt cho hiệu
trưởng, thay mặt cho nhà trường để quản lý và giáo dục toàn diện học sinh;
là cầu nối giữa các lực lượng trong và ngoài nhà trường với tập thể học sinh;
đồng thời lại là người đại diện cho quyền lợi và nghĩa vụ của tập thể học
sinh.

II. CHỨC NĂNG,NHIỆM VỤ CỦA GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM
II.1 CHỨC NĂNG CỦA GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM
II.1.1 Quản lí toàn diện hoạt động của học sinh trong một lớp học.
Giáo viên chủ nhiệm phải nắm được tình hình học sinh của
mình, phải làm các công tác quản lý như: số lượng học sinh trong lớp( tỷ lệ
nam nữ của lớp từ đó đánh giá, sơ bộ về những thuận lợi và khó khăn trong
công tác chủ nhiệm sắp tới); hoàn cảnh cụ thể của từng học sinh( tên học
sinh, trình độ học vấn của phụ huynh học sinh, điều kiện kinh tế của gia
đình, số lượng thành viên trong gia đình, địa chỉ của học sinh); trình độ của
học sinh( năng khiếu nếu có,khen thưởng và kỷ luật nếu có, sở thích….) trên
cơ sở đó lập kế hoạch chủ nhiệm vụ thể:

- Căn cứ vào năng lực của học sinh và kế hoạch nhà trường đưa xuống
đề ra kế hoạch hoạt động của lớp.
- Xây dựng đội ngũ cán bộ lớp tối đa phải từ 30% trên tổng số học sinh
dự báo được được khuynh hướng, xu hướng phát triển của học sinh để từ đó
tư vấn cho học sinh xây dựng một số biện pháp để giáo dục học sinh.
Giáo viên chủ nhiệm quản lý toàn diện học sinh cả về quá trình học
tập cũng như quá trình rèn luyện nhân cách của học sinh.
Lớp học là một đơn vị cơ bản trong hệ thống giáo dục của nhà
trường, nơi diễn ra các hoạt động dạy học và giáo dục toàn diện đối với mỗi
học sinh trong lớp. xét về mặt quyền lực hành chính,giáo viên chủ nhiệm là
người thay mặt hiệu trưởng chịu trách nhiệm quản lí toàn bộ học sinh trong
lớp mình phụ trách. Chức năng quản lý đòi hỏi giáo viên chủ nhiệm lớp phải
tiến hành công việc vừa mang tính hành chính vừa mang tính khoa học, nghệ
thuật. Công tác quản lí của giáo viên chủ nhiệm phải thống nhất với công tác
quản lí các khối lớp khác trong nhà trường, chịu sự chỉ đạo của nhà trường
và mang tính hệ thống, kế hoạch cao.
Để thực hiện chức năng quản lý có hiệu quả, giáo viên chủ nhiệm cần
nắm vững mục tiêu giáo dục của lớp học, bậc học và cấp học, hiểu đầy đủ kế
hoạch, chương trình dạy học và giáo dục. Đặc biệt, cần phải dựa trên các
quan điểm của Đảng, pháp luật của Nhà nước, những quy định cuả Bộ Giáo
dục và Đào tạo trong việc xây dựng kế hoạch, tổ chức, triển khai các hoạt
động giáo dục trong lớp học sao cho phù hợp với tình hình thực tiễn lớp
mình phụ trách. Chức năng quản lý cũng đòi hỏi giáo viên chủ nhiệm lớp
nắm vững đầy đủ nghị quyết, sự chỉ đao của hiệu trưởng nhà trường đối với
lớp học, phổ biến và triển khai đến các thành viên trong lớp và ngược lại,
phản ánh những tâm tư nguyện vọng,những diễn biến về tư tưởng tình cảm
của học sinh đến lãnh đạo nhà trường. Nắm vững các thông tin sẽ giúp cho
giáo viên chủ nhiệm tiến hành quản lý hoạt động của học sinh có hiệu quả
II.1.2 Xây dựng tập thể tự quản và giáo dục toàn diện học sinh trong lớp
Do đặc điểm lứa tuổi của học sinh đang ở giai đoạn mới lớn nên nhu

cầu muốn khẳng định mình là rất cao cũng như rất thích tham gia vào các
họat động tập thể nên người giáo viên chủ nhiệm không nên làm thay công
việc của học sinh mà sẽ định hướng công việc cho học sinh. Giáo viên chủ
nhiệm sẽ là người cố vấn cho học sinh.
Xây dựng đọi ngũ cán bộ lớp tự quản cần căn cứ vài các tiêu chí sau:
- Đặc điểm hình thành phát triển của tập thể lớp chia ra ba giai đoạn cơ bản:
đầu cấp học;giữa cấp học; phát triển tập thể( cuối cấp học)
-Tính chất phát triển của tập thể học sinh tùy thuộc vào 3 giai đoạn lứa tuổi
trên nên người giáo viên chủ nhiệm cần lựa chọn những phương pháp giáo
dục cho phù hợp.
Giáo viên chủ nhiệm đóng vai trò là cố vấn cho học sinh.
Yêu cầu cần có của giáo viên chủ nhiệm:
- Cần có năng lực dự báo chính xác khả năng của học sinh trong
lớp chủ nhiệm.
- Giáo viên chủ nhiệm xác định kế hoạch hoạt động toàn diện phù
hợp với điều kiện có thể thực hiện nhiệm vụ thực tế của từng kỳ, từng tháng.
- Hướng dẫn học sinh tổ chức
- Khơi dậy khả năng sáng tạo của học sinh trong tổ chức các hoạt
động.
Giáo viên chủ nhiệm cần tập hợp được học sinh thành một tập thể tự
quản, biết đoàn kết, thương yêu, giúp đỡ lẫn nhau, phấn đấu thực hiện mục
tiêu chung, giúp mỗi học sinh có ý thức và năng lực tham gia vào quá trình
giáo dục thành viên khác và giáo dục chính mình. Muốn làm được việc đó,
giáo viên chủ nhiệm lớp cần quan tâm đến việc xây dựng lớp học thành tập
thể tự quản. một tập thể tự quản là tập thể có đội ngũ cán bộ lớp, cán bộ
Đoàn Đội gương mẫu, có năng lực và nhiệt tình trong công tác; tạo ra sự
đoàn kết, nhất trí giữa các thành viên trong lớp, có dư luận lành mạnh,
hướng về lẽ phải, biết bảo vệ những giá trị chân, thiện, mĩ, biết lên án những
thói hư, tật xấu, những lối sống không lành mạnh; là tập thể có khả năng đề
ra được mục tiêu phấn đấu và biến chúng thành các kế hoạch và hoạt động

cụ thể.
Xây dựng tập thể gắn liền với việc giáo duc toàn diện về trí tuệ, đạo
đức, thẩm mĩ và thể chất cho học sinh trong tập thể. Khắc phục tình trạng
học kém, lưu ban và chậm tiến về mặt đạo đức trong tập thể. Hình thành và
phát triển những phẩm chất và năng lực của con người mới, đáp ứng yêu cầu
của mục đích giáo dục.
Trong quá trình xây dựng tập thể và giáo dục toàn diện cho học
sinh, giáo viên chủ nhiệm tham gia với tư cách là người hướng dẫn, điều
khiển các hoạt động của tập thể và các thành viên trong tập thể.
II.1.3 Phối hợp và thống nhất các tác động để giáo dục học sinh lớp
mình chủ nhiệm
Nhân cách được hình thành không chỉ trong lớp học mà được
hình thành ở mọi lúc,mọi nơi, trong từng khu phố, thôn xóm và gia đình.
Trách nhiệm giáo dục toàn diện học sinh trong lớp đòi hỏi giáo viên chủ
nhiệm phải chủ động phối hợp và thống nhất các yêu cầu và các tác động
giáo dục trong gia đình, nhà trường và xã hội. Giáo viên chủ nhiệm lớp là
người có vai trò chính, là cầu nối trong sự phối hợp và thống nhất về yêu cầu
và tác động giáo dục trong nội bộ nhà trường, giữa nhà trường với gia đình
và giữa nhà trường với các tổ chức xã hôi khác.
Giáo viên chủ nhiệm thường xuyên liên lạc với các giáo viên bộ
môn. Không có sự phối hợp chặt chẽ với giáo viên bộ môn, giáo viên chủ
nhiệm không thể hoàn thành tốt các chức năng giáo dục của mình.
Giáo viên chủ nhiệm là người thay mặt cho hiệu trưởng nhà trường
liên kết và phối hợp với các lực lượng giáo dục ở địa phương, các tổ chức
chính trị xã hội để phối hợp và thống nhất trong công tác giáo dục học sinh.
Giáo dục là sự nghiệp của toàn Đảng, toàn dân, cần lôi cuốn mọi tập thể lớp
và các tổ chức xã hội tham gia vào công tác giaó dục. Công tác giáo dục chỉ
thành công khi giáo viên chủ nhiệm biết tập hợp, khai thác và phối hợp các
sức mạnh giáo dục của tập thể cán bộ công nhân viên trong trường,các lực
lượng giáo dục xã hội và gia đình học sinh. Giáo viên chủ nhiệm là người

chuyển tải những chủ trương, chính sách giáo dục của Đảng và Nhà nước
đến các tổ chức xã hội và đến cha mẹ học sinh, góp phần nâng cao nhận thức
và trách nhiệm giáo dục thế hệ trẻ.
II.1.4 Kiểm tra đánh giá kết quả giáo dục toàn diện của học sinh lớp
mình chủ nhiệm.
Để tiến hành các hoạt động giáo dục, giáo viên chủ nhiệm phải
thường xuyên cập nhật những thông tin về học sinh, tiến hành kiểm tra và
đánh giá sự phấn đấu toàn diện của mỗi học sinh và tập thể lớp. Nếu giáo
viên nắm được những đặc điểm cơ bản về tâm lí,tư tưởng, chính trị đạo đức
và các mối quan hệ của học sinh với tập thể và những người xung quanh…
thì sẽ thấy được mặt mạnh và yếu của học sinh và tập thể, qua đó có nội
dung và phương pháp giáo dục phù hợp. Theo sát từng bước phát triển của
mỗi học sinh và tập thể lớp, phát hiện ta những yếu tố tích cực vừ hạn chế
của mỗi học sinh sẽ giúp cho giáo viên chủ nhiệm nâng cao vai trò tự quản
của tập thể học sinh.
Là người quản lí, giáo dục và chịu trách nhiệm về tập thể học sinh
trước hiệu trưởng, giáo viên chủ nhiệm phải thường xuyên kiểm tra, đánh
giá tình hình học sinh để báo cáo cho hiệu trưởng và hội đồng giáp dục của
nhà trường về kết quả tu dưỡng, rèn luyện của học sinh. Để đưa ra được
những nhận định và đánh giá đúng mức, khách quan, giáo viên chủ nhiệm
cần có sự liên kết các giáo viên bộ môn tổ với Đoàn TNCS Hồ Chí Minh,
đội ngũ cán bộ quản lí lớp…, tham khảo ý kiến của họ. Việc thu thập thông
tin phải được cập nhật thường xuyên, ghi chép cẩn thận và nên sử dụng
nhiều phương pháp và từ các nguồn khác nhau để thu nhập thông tin. Khi
tiến hành đánh giá học sinh,giáo viên chủ nhiệm cần đảm bảo tính khách
quan, công bằng, công khai. Đánh giá học sinh cần dựa vào những tiêu
chuẩn nhất định. Những tiêu chuẩn này phổ biến đến từng học sinh, giúp học
sinh biết cách tự đánh giá và hoàn thiện bản thân. Thống nhất đánh giá của
giáo viên chủ nhiệm và của tập thể lớp cũng như tự đánh giá của học sinh
I.1.5 giáo viên chủ nhiệm là cầu nối giữa tập thể học sinh với các tổ

chức trong và ngoài nhà trường .
Về phía nhà trường: giáo viên chủ nhiệm thay mặt cho hiệu trưởng
truyền đạt đầy đủ nghị quyết, yêu cầu của Ban Giám Hiệu tới tập thể học
sinh(nội quy, thời gian, yêu cầu trang phục, kế hoạch giáo dục của nhà
trường…)
Bằng khả năng sư phạm và uy tín của người giáo viên chủ nhiệm thì
người giáo viên phải có khả năng biến kế hoạch đào tạo của nhà trường
thành chương trình hoạt động cụ thể.
Về phía học sinh, người giáo ciên chủ nhiệm cần bảo vệ quyền lợi
cho học sinh, tập hợp các ý kiến và nguyện vọng của từng học sinh phản ánh
với Ban Giám Hiệu, các tổ chức trong trường và với giáo viên bộ môn.
Giáo viên chủ nhiệm là người phối hợp với các lực lượng giáo dục
trong và ngoài nhà trường để thống nhất tác động, huy động mọi tiềm năng
của xã hội đóng góp cho sự nghiệp giáo dục.
II.2 NHIỆM VỤ CỦA GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM LỚP
Theo Điều lệ Nhà trường phổ thông, giáo viên chủ nhiệm lớp có
những nhiệm vụ sau:
-Tìm hiểu và nắm vững học sinh trong lớp về mọi mặt để có biện
pháp tổ chức việc giáo dục sát với từng đối tượng nhằm thúc đẩ sự tiến bộ
của cả lớp. Đảm bảo việc theo dõi và uốn nắn các hành vi của học sinh trong
và ngoài lớp học, nhằm thực hiện tốt các quy định giáo dục của nhà trường.
-Cùng với các giáo viên khác và cán bộ Đoàn ,Đội phối hợp, thống
nhất các biện pháp và kế hoạch giảng dạy và giáo dục của lớp. điều hòa các
hoạt động hàng ngày của học sinh trong lớp học, giúp đỡ và tạo điều kiện
thực hiện hợp lý các hoạt động học tập, lao đông, vui chơi,giải trí. Đảm bảo
sự học tập chuyên cần của học sinh, phát hiện kịp thời những học sinh đi học
muộn và bỏ giờ, bỏ tiết. đảm bảo và taọ điều kiện cho học sinh tham gia các
họat động dạy học và giáo dục theo đúng nội dung, quy chế của nhà trường.
-Cùng với các giáo viên khác và cán bộ Đoàn , Đội xây dựng lớp
thành một tập thể vững mạnh, giúp đỡ và tạo điều kiện cho Đoàn Thanh niên

Cộng sản Hồ Chí Minh, Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh của lớp
hoạt động, phát huy ý thức tự chủ, tính tự giác và chủ động của học sinh
trong các hoạt động giáo dục.
-Phối hợp chặt chẽ với gia đình trong công tác giáo dục học sinh.
Nhiệm vụ cơ bản của việc phối hợp giữa giáo viên chủ nhiệm với gia đình
học sinh là cùng nhau làm tốt công tác giáo dục toàn diện học sinh. Thường
xuyên thông báo tình hình học tập và tu dưỡng của học sinh về gia đình,
thống nhất với gia đình về biện pháp quản lý giáo dục học sinh.
-Phối hợp vớp các giáo viên khác, với Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ
Chí Minh, Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh, với gia đình học sinh tổ
chức, nhận xét, đánh giá và xếp loại học sinh vào cuối kì và cuối năm theo
nội dung và tiêu chuẩn của Bộ Giáo dục và Đào tạo, đề nghị khen thưởng
học sinh, đề nghị danh sách học sinh được lên lớp hay phải ở lại…
-Giáo viên chủ nhiệm phải báo cáo thường xuyên và định kì với Hiệu
trưởng về tình hình mọi mặt của lớp. Khi có thay đổi giáo viên chủ nhiệm
lớp hoặc học sinh chuyển lên lớp trên thì giáo viên chủ nhiệm cũng phải bàn
giao cụ thể tình hình mọi mặt của lớp cho giáo viên chủ nhiệm mới


III NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP CÔNG TÁC CỦA GIÁO VIÊN
CHỦ NHIỆM LỚP.
Do vị trí và chức năng của mình, nội dung và phương pháp công tác
của giáo viên chủ nhiệm có liên quan đến toàn bộ các hoạt động quản lý và
giáo dục học sinh trong lớp học. Các công việc với gia đình học sinh, các tổ
chức chính trị xã hội và các giáo viên khác đều nhằm mục tiêu giáo dục học
sinh trong một lớp học cụ thể.
III.1 NỘI DỤNG CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM
1.Tìm hiểu, phân loại học sinh lớp chủ nhiệm.
Nhà giáo dục học Usinxki nói: “Muốn giáo dục con người về mọi
mặt thì phải hiểu con người về mọi mặt”. Công tác chủ nhiệm đòi hỏi phải

hiểu học sinh đầy đủ, cụ thể và toàn diện nhằm có thể lựa chọn những tác
động sư phạm phù hợp, có khả năng mang lại hiệu quả cao nhất. Thực tiễn
giáo dục đã cho thấy nhiều trường hợp thất bại đáng tiếc của các giáo viên
thậm trí gây thương tổn nặng nề cho cả hai phía do các thầy cô không hiểu
biết đầy đủ về học sinh. Hiểu học sinh còn là điều kiện cần trong việc thiết
lập quan hệ giao tiếp thuận lợi giữa giáo viên chủ nhiệm và học sinh, là tiền
đề cho việc hình thành tình cảm thầy trò thông hiểu, gắn bó.
*Ý nghĩa của việc tìm hiểu, phân loại hoc sinh lớp chủ nhiệm:
Hiểu đối tượng có vị trí đặc biệt quan trọng trong toàn bộ quá trình
hoạt động giáo dục của giáo viên chủ nhiệm lớp. Có nắm được tình hình mọi
mặt của học sinh mới có cơ sở thực hiện nguyên tắc tính vừa sức trong giáo
dục và các hoạt động quản lý và giáo dục học sinh. Mọi hành động giáo dục
như xây dựng mục tiêu, nội dung, lựa chọn phương pháp và hình thức giáo
dục đều phỉ căn cứ vào đối tượng giáo dục và phụ thuộc vào những hiểu biết
về đối tượng giáo dục của giáo viên chủ nhiệm lớp. Vì thế, cần phaỉ quan
tâm đến việc nắm vững tình hình mọi mặt của học sinh, đây là nhiệm vụ và
nội dung cần được tiến hành trước tiên đối với giáo viên chủ nhiệm lớp.
Tìm hiểu tình hình học sinh nhằm phục vụ cho công tác quản lý và giáo dục
các em. Để làm được điều này, giáo viên chủ nhiệm phải tìm hiểu đầy đủ về
các mặt của mỗi cá nhân trong tập thể, hoàn cảnh sống và các mối quan hệ
đa dạng có liên quan đến các nội dung giáo dục toàn diện.
1.1Tìm hiểu tập thể học sinh
Việc nghiên cứu, tìm hiểu tập thể học sinh giúp giáo viên chủ nhiệm
nắm được tình hình mọi mặt của lớp, từ đó có được những căn cứ khách
quan để xây dựng kế hoạch chủ nhiệm với những mục tiêu, nội dung và giải
pháp phù hợp nhất.
Tìm hiểu tập thể học sinh gồm tìm hiểu trình độ phát triển, truyền thống của
tập thể, bầu không khí, các mối quan hệ trong tập thể, sự phân hóa các nhóm
tự phát, các thủ lĩnh tự phát, một số vấn đề về xu hướng chung của tập thể,
mặt mạnh, mặt yếu…

1.2 Tìm hiểu cá nhân học sinh.
- Tìm hiểu các đặc điểm thể chất của học sinh:
Đặc điểm thể chất của học sinh: bao gồm thể trạng, thể lực, sinh lý lứa tuổi,
sức khỏe (khỏe mạnh hay có bệnh tật, vóc dáng bình thường hay có khuyết
tật gì không? ). Nắm vững những đặc điểm này giáo viên chủ nhiệm sẽ cùng
cả lớp giúp học sinh giữ gìn sức khỏe, phát huy ưu thế thể lực nếu có, đồng
thời quan tâm, giúp đỡ những học sinh có vấn đề về sức khỏe, thể trạng
không bình thường trong phân công công việc, bố trí chỗ ngồi…
- Tìm hiểu đặc điểm tâm lý của học sinh:
Giáo viên chủ nhiệm cần nghiên cứu để hiểu học sinh về các đặc điểm
tâm lý nổi bật như: năng lực nhận thức, tư duy, khả năng chú ý, quan sát, xu
hướng cá nhân, sở thích, nguyện vọng, động cơ học tập, năng lực hoạt động,
kiểu khí chất, tính cách và đặc biệt là thói quen hành vi ứng sử của học sinh.
- Tìm hiểu đặc điểm quan hệ xã hội của học sinh:
Trong các quan hệ xã hội của học sinh cần quan tâm tìm hiểu nhất là
quan hệ gia đình và quan hệ bạn bè của học sinh.
Tìm hiểu quan hệ gia đình học sinh bao gồm tìm hiểu thành phần gia đình,
trình độ văn hóa, nghề nghiệp, phẩm chất đạo đức của bố mẹ, quan hệ của
các thành viên trong gia đình (sự quan tâm của cha mẹ với con cái, tình cảm,
sự giúp đỡ của các thành viên trong gia đình …), điều kiện kinh tế, truyền
thống, nề nếp gia đình, phương pháp giáo dục của cha mẹ đối với các con…
Tất cả những yếu tố trên đều có ảnh hưởng tới học sinh, trong đó, rất nhiều
trường hợp lệch lạc về tâm lý hay những biến chuyển trạng thái đột ngột,
lầm lỗi, nổi loạn ở học sinh có nguyên nhân xuất phát từ gia đình mà nếu
không hiểu biết cặn kẽ, giáo viên chủ nhiệm khó mà có thể giúp đỡ học sinh.
Tìm hiểu quan hệ bạn bè của học sinh đặc biệt là quan hệ trong nhóm bạn
thân giúp giáo viên chủ nhiệm có được những thông tin quan trọng, cần thiết
trong công tác giáo dục học sinh. Trong nhiều trường hợp, đây là nguồn khai
thác thông tin chính xác, hiệu quả mà nguồn thông tin khác không có được
nhất là đối với đối tượng giáo dục là học sinh tại các Trung tâm Giáo Dục

Thường Xuyên.
Ngoài ra, giáo viên chủ nhiệm có thể tìm hiểu thêm quan hệ, cách ứng
xử của học sinh với thầy cô giáo, bạn bè trong lớp, trường, với bố mẹ, anh
chị em trong gia đình, với hàng xóm trong cộng đồng nơi các em sinh sống,
ở nơi công cộng…
Tóm lại tìm hiểu học sinh có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với công
tác chủ nhiệm lớp. từ việc tìm hiểu, nắm vững những đặc điểm trên giúp
giáo viên lựa chọn các biện pháp tác động phù hợp đối với từng học sinh
nhằm xây dựng các em có tâm hồn trong sáng, phong phú, có năng lực và
sức khỏe dồi dào đáp ứng yêu cầu của xã hội ngày càng hiện đại, văn minh.
Tìm hiểu về tư tưởng, chính trị, đạo đức của học sinh: là tìm hiểu về
nhận thức, thái độ, hành vi của các em với các sự kiện chính trị xã hội, với tập
thể và những người xung quanh của học sinh. Xem xét tính tự giác của học sinh
khi tham gia vào lao động, khi thực hiện các nhiệm vụ được giao trong tập thể,
thực hiện các nội quy, quy chế của nhà trường và lớp, ý thức, hành vi, thái độ
đối với thầy với bạn.
- Tìm hiểu về học tập của học sinh: là tìm hiểu về động cơ và thái độ đối với
học tập, cách thức thực hiện các hoạt động học tập ở lớp cũng như ở nhà, mức
độ cố gắng và kết quả học tập của học sinh. Giáo viên chủ nhiệm cần phân tích
những điểm mạnh và hạn chế của học sinh trong việc tổ chức hoạt động tự học,
trên cơ sở đó tìm ra các biện pháp nâng cao kết quả học tập của học sinh trong
lớp.
- Tìm hiểu về sự phát triển văn hóa thẩm mĩ ở học sinh: là tìm hiểu những
hiểu biết của học sinh về văn hóa và thẩm mĩ; tìm hiểu nhu cầu và thị hiếu thẩm
mĩ trong việc thưởng thức các tác phẩm văn hóa nghệ thuật; tìm hiểu khả năng
sáng tạo cái đẹp trong cuộc sống cũng như trong học tập của các em.
- Tìm hiểu về lao động và lựa chọn nghề nghiệp của học sinh: là những hoạt
động của giáo viên hướng vào việc tìm hiểu ý thức, thái độ và kỹ năng tiến
hành các hoạt động lao động sản xuất; tổ chức các hoạt động lao động khoa học
của học sinh. Đối với học sinh Trung học, giáo viên chủ nhiệm cần quan tâm

đến hứng thú và sự lựa chọn nghề nghiệp của học sinh, tạo điều kiện cho các
em có thể lựa chọn nghề nghiệp phù hợp với hứng thú và khả năng của mình.
- Tìm hiểu những ảnh hưởng của giáo dục gia đình, bạn bè và xã hội đối với
sự hình thành và phát triển nhân cách học sinh.
2. Xây dựng kế hoạch chủ nhiệm lớp.
Lập kế hoạch là quyết định trước xem phải làm cái gì? Làm như thế
nào? Khi nào làm? Và ai làm cái đó? Làm việc đó trong những điều kiện
nào? Lập kế hoạch được hiểu là thiết kế trước bước đi cho hoạt động
tương lai thông qua việc sử dụng và khai thác tối ưu nguồn nhân lực, vật lực
để đạt được những mục tiêu xác định. Lập kế hoạch đòi hỏi phải có tri thức
và kỹ năng tiến hành, xác định được đường lối và đưa ra các quyết định trên
cơ sở các mục tiêu, sự hiểu biết cùng các đánh giá một cách thận trọng.
Kế hoạch chủ nhiệm là sự sáng tạo của giáo viên chủ nhiệm lớp,
phản ánh khả năng sử lý thông tin, xác định mục tiêu, thiết kế và dự đoán
các hoạt động thực hiện mục tiêu của họ. Bản kế hoạch công tác giáo viên
chủ nhiệm thường bao gồm những nội dung chủ yếu sau:
- Tóm tắt tình hình của nhà trường và của lớp học. phần này yêu cầu
nêu ngắn gọn, rõ ràng đặc điểm năm học của nhà trường, của lớp (những
thuận lợi khó khăn, tình hình học sinh…)
- Xác định rõ mục đích, yêu cầu tiến hành các hoạt động giáo dục.
phần này yêu cầu viết mục tiêu thật cụ thể, chính xác, có thể đo được, quan
sát và đánh giá được. cụ thể hóa mục tiêu thành các nhiệm vụ phải thực hiện.
- Xác định rõ những điều kiện, phương tiện, địa điểm và thời gian tiến
hành các hoạt động.
- Xác định rõ các phương pháp kiểm tra và đánh giá việc thực hiện kế
hoạch.
Xây dựng các kế hoạch hoạt động giáo dục trong năm học, giáo viên
chủ nhiệm có thể sắp xếp các hoạt động theo cách sau:
Các
hoạt

Thời gian Phân công
Chuẩn
bị
Kiểm tra
Nhận
xét
Ghi
chú
Tháng Tuần
Người
phụ
trách
Người
tham
gia
Người
tham
ngia
Thời
gian
Thực tiễn cho thấy, kế hoach của giáo viên chủ nhiệm dù được thiết
kế một cách cẩn thận, có tính đến những tiền đề và những điều kiện xác
định, xong không thể tránh khỏi những hạn chế do những biến động của
thực tiễn đem lại. Do đó, giáo viên chủ nhiệm cần dựa vào các thông tin thực
tế, đối chiếu với mục tiêu để kịp thời điều chỉnh và hoàn thành kế hoạch một
cách linh hoạt sáng tạo nhằm thực hiện tốt những mục tiêu giáo dục đã đề ra.
Giáo viên chủ nhiệm giỏi là những người biết xây dựng kế hoạch, thực hiện
theo kế hoạch và cũng biết điều chỉnh chúng nếu thấy cần thiết.
3. Tổ chức hoạt động giáo dục trong tập thể học sinh:
Cơ sở để tạo lập, củng cố và phát triển tập thể học sinh là tổ chức

những hoạt động và giao lưu hướng vào thực hiện các mục tiêu chung của
tập thể. Do đó, con đường quan trọng nhất để xây dựng tập thể học sinh là
lôi cuốn các em tích cực tham gia vào các hoạt động chung của tập thể. Hoạt
động tập thể không những có tác dụng củng cố sự gắn kết các thành viên
trong tập thể mà còn có tác dụng giáo dục tích cực đối với các thành viên.
Bằng hoạt động và thông qua hoạt động các thành viên trong tập thể mới bộc
lộ hiểu biết, hứng thú và năng lực của mình cũng như hiểu biết lẫn nhau,
hình thành các mối quan hệ tốt đẹp và giúp nhau cùng phát triển.
Hoạt động trong tập thể của học sinh rất đa dạng. Đó là các hoạt
động học tập, lao động sản xuất, thi đấu thể thao, văn hóa văn nghệ, giúp đỡ
những người bị thiệt thòi trong xã hội, vui chơi giải trí… Đó là hoạt động
trong giờ lên lớp và ngoài giờ lên lớp.
Hoạt động trong giờ lên lớp là hoạt động học tập văn hóa được tiến
hành theo thời khóa biểu và được quy định chặt chẽ trong kế hoạch dạy học
ở trường phổ thông, được thực hiện chủ yếu dưới sự hướng dẫn, chỉ đạo trực
tiếp của giáo viên bộ môn. Sự tác động của giáo viên chủ nhiệm với hoạt
động này thường thông qua giáo viên bộ môn và tập chung vào giáo dục ý
thức, động cơ, thái độ học tập của học sinh, tạo điều kiện cho học sinh học
tập trên lớp thoải mái và đạt kết quả cao.
Tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là nhiệm vụ chủ yếu
của giáo viên chủ nhiệm. Trong nhiều trường phổ thông hiện nay, giáo viên
chủ nhiệm tiến hành các tiết sinh hoạt lớp, các hoạt động ngoại khóa về văn
hóa, thể thao, các hoạt động tham quan dã ngoại, hoạt động giáo dục hướng
nghiệp… Mỗi hoạt động trên tuy có đặc điểm riêng về nội dung và phương
pháp tiến hành nhưng lại có điểm chung là đều nhằm bổ sung, hoàn thiện
những nội dung giáo dục qua các tiết học trên lớp. Vì thế có thể khẳng định,
hoạt động ngoài giờ lên lớp là sự nối tiếp hoạt động dạy học trên lớp trong
trường phổ thông, tạo nên sự phát triển hài hòa, cân đối trong nhân cách
người học. Hoạt động ngoài giờ lên lớp có tác dụng củng cố phát triển
những mối quan hệ tốt đẹp trong tập thể, tạo nên sự gắn bó giữa các thành

viên. Nếu giáo viên chủ nhiệm tổ chức có hiệu quả, hoạt động giáo dục
ngoài giờ lên lớp sẽ phát huy được tiềm năng của các lực lượng xã hội và gia
đình vào công tác giáo dục, góp phần phát triển toàn diện nhân cách cho các
em. Biện pháp này còn thống nhất giáo dục nhà trường với giáo dục gia đình
và xã hội, là biện pháp lôi cuốn các lực lượng xã hội tham gia vào công tác
giáo dục toàn diện cũng như trở thành phương tiên quan trọng trong công tác
giáo dục học sinh của giáo viên chủ nhiệm.
Nội dung và hình thức hoạt động ngoài giờ lên lớp:
- Hoạt động ngoài giờ lên lớp mang nội dung xã hội nhân văn: những
hoạt động này thường tập chung vào các ngày lễ lớn, những sự kiện chính trị
xã hội có ảnh hưởng quan trọng đến nhận thức, thái độ và hành vi của mỗi
người như: hoạt động kỷ niệm những ngày lễ lớn; hoạt động hưởng ứng chủ
trương đường lối chính sách của Đảng và Nhà nước ta như vấn đề thực hiện
an toàn giao thông, thực hiện vệ sinh phòng bệnh, chống ô nhiễm môi
trường, trợ giúp những người nghèo, cô đơn không nơi nương tựa…
- Hoạt động ngoài giờ lên lớp mang nội dung tìm hiểu khoa học như:
tổ chức các cuộc chơi tìm hiểu khoa học theo các môn học và chuyên đề. Tổ
chức cho học sinh nghe nói chuyện và tham quan các cơ sở nghên cứu khoa
học; tham gia các câu lạc bộ về nghiên cứu khoa học kỹ thuật hoặc về ngành
nghề mà các em yêu thích, tập ứng dụng những thành tựu nghiên cứu khoa
học vào đời sống…
- Hoạt động ngoài giờ lên lớp với nội dung văn hóa nghệ thuật và
thẩm mĩ: đây là những hoạt động nhằn mục đích nâng cao nhận thức và thị
hiếu thẩm mĩ cho học sinh, giúp các em hiểu được cái đẹp, đánh giá đúng cái
đẹp và sáng tạo được cái đẹp trong cuộc sống và nghệ thuật, cần tổ chức cho
học sinh xem phim, biểu diễn văn nghệ; ở mức độ cao hơn là tổ chức cho
các em tham gia vào các hoạt động văn hóa, văn nghệ lành mạnh như tổ
chức hội diễn văn nghệ với các chủ đề và nội dung phong phú, đa dạng; tổ
chức các cuộc thi như học sinh thanh lịch, cắm hoa, nấu ăn…
- Hoạt động ngoài giờ lên lớp với nội dung thể thao, giải trí: đó là các

hoạt động thể dục giữa giờ, hoạt động vui chơi giải trí, tổ chức Hội khỏe phù
đổng, thi đấu thể thao…
- Hoạt động ngoài giờ lên lớp với nội dung hướng nghiệp.
Giáo viên chủ nhiệm tổ chức cho học sinh thực hiện các hoạt động lao
động tự phục vụ như trực nhật, sửa chữa bàn ghế, trang trí lớp học; các hoạt
động lao động hàng tuần; thực hiện các nội dung giáo dục nghề nghiệp và
hướng nghiệp trong trường phổ thông.
Như vậy, các nội dung giáo dục ngoài giờ lên lớp rất phong phú và đa
dạng, chúng phục vụ cho các mục tiêu giáo dục toàn diện, bổ sung và khắc
phục những nhược điểm của giáo dục trong giờ lên lớp. các nội dung giáo
dục trên được tiến hành chủ yếu thông qua tiết sinh hoạt tập thể lớp hàng
tuần và sinh hoạt giáo dục chủ điểm hàng tháng. Những hoạt động này đã
được quy định và giành thời gian trong kế hoạch dạy học của trường phổ
thông trung học, thực hiện chúng chủ yếu dưới sự tổ chức điều khiển của
giáo viên chủ nhiệm lớp.
4. Giáo dục học sinh chậm tiến về đạo đức.
*Ý nghĩa của việc giáo dục học sinh chậm tiến về đạo đức.
Quá trình giáo dục hướng vào việc hình thành nhân cách phát triển
toàn diện của học sinh. Tuy nhiên, một số học sinh có những hành vi thói
quen không phù hợp với các chuẩn mực đạo đức xã hội, thường được gọi là
học sinh chậm tiến về đạo đức. Các hoạt động của giáo viên chủ nhiệm
hướng vào sự thay đổi những quan điểm, phán đoán và đánh giá không đúng
đắn của học sinh, loại bỏ và làm thay đổi những thói quen hành vi không
phù hợp với các chuẩn mực xã hội được gọi là công tác giáo dục học sinh
chậm tiến về đạo đức. giáo dục học sinh chậm tiến về đạo đức có vai trò đặc
biệt quan trọng trong công tác của giáo vên chủ nhiệm. Công tác quản lý
giáo dục của giáo viên chủ nhiệm chỉ thực sự có kết quả khi người giáo viên
chủ nhiệm khắc phục được tình trạng chậm tiến về đạo đức học sinh. Các
giáo viên chủ nhiệm giỏi thường có nhiều những kinh nghiệm quý báu và
thành công trong việc cảm hóa, giáo dục học sinh chậm tiến về đạo đức.

*Nguyên nhân học sinh chậm tiến về đạo đức và phương pháp khắc
phục:
Sự chậm tiến về đạo đức bao giờ cũng có những nguên nhân chủ
quan và khách quan nhất định. Vì thế, muốn giáo dục học sinh chậm tiến về
đạo đức, giáo viên chủ nhiệm phải tìm hiểu nguyên nhân và mức độ chậm
tiến, trên cơ sở đó có phương pháp khắc phục phù hợp. Nguyên nhân học
sinh chậm tiến về đạo đức được lý giải theo nhiều cách khác nhau. Nhìn
chung những nguyên nhân thường được đề cập là:
- Những thiếu sót trong môi trường xã hội.
- Môi trường ngoài nhà trường (gia đình, đường phố…) nhiều khi
các tác động mạnh mẽ đến nhân cách của trẻ. Để khắc phục
nguyên nhân này, giáo viên chủ nhiệm cần quan tâm đến việc xây
dựng môi trường giáo dục thống nhất, hướng vào sự hình thành và
phát triển nhân cách lành mạnh cho học sinh.
- Những nguyên nhân về phát triển tâm lí
Không ít học sinh chậm tiến về đạo đức có liên quan đến sự phát triển
tâm lí với những nhu cầu không lành mạnh, những nhận thức và thái độ lệch
lạc, sự không ổn định về tâm lí, rối loạn thần kinh chức năng, dễ bị kích
động, khả năng nhận thức bị hạn chế. Một số học sinh có sức khỏe tốt, phát
triển cơ thể khỏe mạnh song sự hát triển trí tuệ lại hạn chế, kết quả học tập
thấp nên chán học và thường xuyên bỏ học, vi phạm những quy định trong
lớp… Để khắc phục nguyên nhân này, trong một số trường hợp cần có sự
can thiệp của y học, sinh học. Tuy nhiên giáo viên chủ nhiệm cũng cần tìm
ra những nguyên nhân về mặt giáo dục đạo đức. Đây là những em không
hiểu hoặc hiểu không đúng đắn về các chuẩn mực đạo đức; có những thái độ
và hành vi không không phù hợp với chuẩn mực đạo đức xã hội. Do đó, giáo
viên chủ nhiệm cần hiểu rõ bản chất, mức độ và nguyên nhân chậm tiến về
đạo đức của các em nhằm có kế hoạch giáo dục phù hợp.
- Nguyên nhân từ phương pháp giáo dục.
Một số giáo viên chủ nhiệm do có cách ứng sử sư phạm không phù

hợp nên đã để lại những hậu quả không tốt. Họ thường đưa ra nhận xét, đánh
giá và hình thức kỷ luật học sinh một cách vội vã, thiếu khách quan, không
căn cứ vào ý kiến tập thể, làm ảnh hưởng tới mối quan hệ thầy trò. Việc cư
sử thiếu tế nhị như: thường xuyên nhắc nhở và khiển trách những khuyết
điểm của học sinh, hay nhắc lại những khuyết điểm cũ, hoặc áp đặt đánh giá
chủ quan của mình với các hành vi chuẩn của học sinh đã gây ấn tượng xấu
với học trò, phản tác dụng giáo dục.
Giáo dục chỉ có tác dụng trên cơ sở phát huy những ưu điểm, hạn chế
nhược điểm của người được giáo dục. con người luôn có nhu cầu tự khẳng
định , đặc biệt với học sinh đầu tuổi thanh niên đang muốn vươn lên trở
thành người lớn thì nhu cầu này càng mạnh mẽ. Vì vậy, khen nhiều hơn chê,
thưởng nhiều hơn phạt một cách đúng mức là con đường giáo dục mang lại
hiệu quả cao. Nếu giáo viên chủ nhiệm đề ra yêu cầu đối với học sinh một
cách vô lí hoặc đòi hỏi học sinh thực hiện nhiều yêu cầu ngay một lúc
( có khi quá sức), hoặc chủ yếu thống nhất về ý kiến và thái độ giữa giáo
viên chủ nhiệm với tập thể sư phạm cũng làm ảnh hưởng tới sự phát triển
đạo đức của học sinh.
Giáo viên chủ nhiệm cần có sự bàn bạc thống nhất với các giáo viên
bộ môn, với Hội đồng giáo dục của nhà trường, với cha mẹ học sinh khi đưa
ra các yêu cầu giáo dục cho học sinh chậm tiến. Yêu cầu giáo dục chỉ có
hiệu quả khi được tập thể lớp đồng tình và ủng hộ. Vì thế, giáo viên chủ
nhiệm cần làm cho những yêu cầu này đến một cách tự nhiên như một sự
đòi hỏi tất yếu trong cuộc sống và hoạt động của lớp học, tránh cho học sinh
có cảm giáo bị áp đặt. giáo viên chủ nhiệm thường giữ vai trò là người cố
vấn tin cậy của tập thể học sinh, tạo điều kiện cho tập thể đề xuất các yêu
cầu với những học sinh chậm tiến, chỉ có ý kiến can thiệp khi thấy thật sự
cần thiết. thống nhất các yêu cầu và tác động giáo dục, tạo ra dư luận lành
mạnh tiến bộ trong tập thể, thương yêu tôn trọng và yêu cầu cao đối với học
sinh là những nguyên tắc quan trọng mà người giáo viên cần quán triệt trong
việc giáo dục học sinh chậm tiến về đạo đức.

5. Xây dựng tập thể học sinh.
5.1 Khái niệm tập thể và tập thể học sinh.
5.1.1 Tập thể.
Tập thể là một cộng đồng xã hội đặc biệt, là hình thái xã hội tập hợp
những người có cùng mục đích,có hoạt động chung, có tổ chức chặt chẽ và
hệ thống quan hệ phụ thuộc giữa các thành viên. Ở góc độ xã hội, tập thể là
một cộng đồng có ý nghĩa xã hội và được xã hội thừa nhận.
Những dấu hiệu cơ bản của một tập thể là tính thống nhất về mục
đích và tính tổ chức trong quá trình thực hiện các công việc chung. Mục đích
chung của tập thể vừa phù hợp với lợi ích của cá nhân vừa đáp ứng với yêu
cầu khách quan của xã hội. Các tính chất này làm cho tập thể khác với một
nhóm tự phát.
5.1.2.Tập thể học sinh.
Tập thể học sinh là một hình thái tổ chức cộng đồng độc đáo của học
sinh, một tổ chức giáo dục có kỷ luật chặt chẽ, có nguyên tắc hoạt động nhất
định, có chức năng tổ chức, tập hợp, giáo dục học sinh nhằm hướng tới việc
thực hiện mục đích giáo dục.
Tập thể học sinh có những đặc trưng chủ yếu sau đây:
- Tập thể học sinh không phải tự nó hình thành, không phải cứ có 40-
50 học sinh có cùng một độ tuổi cùng một trình độ nhận thức, cùng ngồi
cạnh nhau trong mộ lớp học được gọi là tập thể học sinh. Tập thể học sinh là
một hình thái tổ chức đời sống xã hội, một đơn vị tự quản trong nhà trường,
các học sinh được tập hợp lại trên cơ sở nguyên tắc và kỷ luật tự giác, cùng
nhau phấn đấu, học tập và rèn luyện nhằm đạt được những mục tiêu chung.
Có thể phân biệt được tập thể với đám đông, tập thể chân chính với tập thể
giả hiệu, tập thể học sinh với các tập thể khác qua các đặc trưng sau:
• Có mục đích chung. Tập thể được hình thành
trên cơ sở mục đích chung, phù hợp với lợi ích thành viên trong tập thể xã
hội. mục đích chính là lý do tồn tại của tập thể. Mục đích của tập thể học