Tranh chấp trong phương thức tín dụng chứng từ tại các Ngân hàng Việt Nam

TRNG I HC M TP.H CHÍ MINH
CHNG TRÌNH ÀO TO C BIT


KHÓA LUN TT NGHIP
CHUYÊN NGÀNH TÀI CHÍNH-NGÂN HÀNG

TÊN  TÀI
TRANH CHP TRONG PHNG THC
TÍN DNG CHNG T TI CÁC
NGÂN HÀNG VIT NAM


SVTH H TH HNG NGA
MSSV 0854030529
Ngành Tài chính-Ngân hàng
GVHD TS. NGUYN CHÍ C



Thành ph H Chí Minh-Nm 2012

SVTH: H Th Hng Ngai

Khóa lun tt nghip
GVHD: TS. Nguyn Chí c

LI CÁM N
 khóa lun tt nghip này đc hoàn thành tt và đúng thi gian, em xin chân
thành gi li cám n đn:

- Ngân hàng Sài Gòn Thng Tín Sacombank đã cho em c hi đc thc tp ti
quý ngân hàng, giúp em tip cn đc vi nhng thc t, b sung kin thc
thc hin khóa lun và trau di kinh nghim cho công vic sau này.
- Các ch qun lý, ph trách, nhân viên ti Sacombank chi nhánh Tám tháng ba –
Phòng giao dch Phong Lan, đc bit là ch Lê Th Hà Thanh đ
ã tn tình ch
bo, giúp đ em trong vic tìm hiu k nng làm vic ti ngân hàng, cng nh
ti v trí chuyên viên thanh toán quc t.
- Tin s Nguyn Chí c đã tn tình hng dn, giúp đ em thc hin và hoàn
thành khóa lun tt nghip này.
- Các thy cô Trng i Hc M thành ph H Chí Minh, đc bit là thy cô
Chng trình ào to c bit
đã trang b cho em nn tng kin thc vng
chc v kinh t, ngân hàng, thanh toán quc t và nhiu lnh vc liên quan
khác.
- Chú Nguyn Th Phong, Phó ch tch cao cp – Giám đc ph trách ngân hàng
Wells Fargo ti Vit Nam và Campuchia và ch Hà Nguyn đã giúp đ em
trong vic hiu bit sâu rng các tranh chp gia các ngân hàng và gia ngân
hàng vi khách hàng, giúp em hoàn thành khóa lun tt nghip này.

Em xin chân thành cm n và gi đn Tin s Nguy
n Chí c, các ch 
Phòng giao dch Phong Lan, ngân hàng Sài Gòn Thng Tín, các thy cô 
trng i hc M thành ph H Chí Minh và ngân hàng Wells Fargo nhng
li chúc tt đp c trong cuc sng và trong công tác!


SVTH: H Th Hng Ngaii

Khóa lun tt nghip

GVHD: TS. Nguyn Chí c

DANH MC T VIT TT
FITA The Federation of International Trade Associations - Liên đoàn các
Hip hi Thng mi Quc t;
ICC International Chamber of Commerce - Phòng Thng mi Quc t;
Incoterms International Commercial terms - Các điu khon Thng mi Quc
t;
ISBP International Standard Banking Practice for the Examination of
Documents under Documentary Credits – Tiêu chun Quc t v
nghip v ngân hàng dùng cho vic kim tra chng t trong Tín dng
Chng t;
L/C Letter of Credit – Th tín dng;
SWIFT Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication -
Hip hi Vin thông liên ngân hàng và các t chc Tài chính Quc
t;
UCP Uniform Customs and Practice for Documentary Credits - Quy t
c và
Thc hành thng nht Tín dng chng t;
VIAC Vietnam International Arbitration Centre - Trung tâm Trng tài Quc
t Vit Nam;
WTO World Trade Organization - T chc Thng mi Th gii;
BCT B chng t;
NH Ngân hàng;
NHPH Ngân hàng phát hành;
NHTM Ngân hàng thng mi;
TDCT Tín dng chng t;
TTQT Thanh toán quc t.

SVTH: H Th Hng Ngaiii

Khóa lun tt nghip
GVHD: TS. Nguyn Chí c

MC LC
LI CÁM N i
NHN XÉT CA GING VIÊN HNG DN Error! Bookmark not defined.
NHN XÉT CA GIÁO VIÊN PHN BIN Error! Bookmark not defined.
DANH MC T VIT TT ii
MC LC iii
DANH MC BNG vi
DANH MC HÌNH vi
CHNG 1: GII THIU 1
1.1 TNG QUAN V TRANH CHP TRONG PHNG THC TÍN DNG
CHNG T 1
1.2 LÝ DO CHN  TÀI 3
1.3 MC TIÊU NGHIÊN CU 3
1.4 PHNG PHÁP NGHIÊN CU 3
1.5 I TNG VÀ PHM VI NGHIÊN CU 4
1.6 KT CU CA KHÓA LUN 4
CHNG 2. TNG QUAN V PHNG THC TÍN DNG CHNG T VÀ 
TÀI NGHIÊN CU 5
2.1 C S LÝ LUN V PHNG THC TÍN DNG CHNG T 6
2.1.1 Khái nim v phng thc tín dng chng t 6
2.1.2 Các loi tín dng chng t 7
2.1.3 Quy trình thanh toán tín dng chng t ti các Ngân hàng thng mi Vit
Nam 8
2.1.4 Vn bn pháp lý điu chnh hot đng thanh toán L/C 12

SVTH: H Th Hng Ngaiv

Khóa lun tt nghip
GVHD: TS. Nguyn Chí c
2.1.5 Kinh nghim ca các nc trong hot đng thanh toán bng phng thc
tín dng chng t 13
2.2 CÁC NGHIÊN CU Ã THC HIN LIÊN QUAN N TRANH CHP
TRONG PHNG THC TÍN DNG CHNG T 14
2.3 PHNG PHÁP NGHIÊN CU 15
CHNG 3. CÁC LOI TRANH CHP TRONG PHNG THC TÍN DNG
CHNG T VÀ THC TIN TRANH CHP TI CÁC NGÂN HÀNG THNG
MI VIT NAM 16
3.1 CÁC LOI TRANH CHP TRONG PHNG THC TÍN DNG CHNG
T 16
3.1.1 Kt qu đt đc t kho sát ti các Ngân hàng thng mi Vit Nam: 16
3.1.2 Phân tích lý thuyt dn đn các tranh chp thng xuyên xy ra trong quá
trình thc hin thanh toán theo phng thc tín dng chng t: 19
3.2 THC TIN CÁC LOI TRANH CHP TRONG PHNG THC THANH
TOÁN L/C TI CÁC NGÂN HÀNG THNG MI VIT NAM 25
3.2.1 Các tranh chp v bn cht và quy đnh chung ca L/C 25
3.2.2 Các tranh chp v ngày ht hn tín dng và sa đi tín dng 27
3.2.3 Các tranh chp v trách nhim ca các bên liên quan 29
3.2.4 Các tranh chp v ni dung và hình thc chng t 32
CHNG 4. ÁNH GIÁ V TÌNH HÌNH TRANH CHP TRONG PHNG
THC TÍN DNG CHNG T TI CÁC NGÂN HÀNG THNG MI VIT
NAM VÀ CÁC GII PHÁP NGN NGA, GII QUYT TRANH CHP 36
4.1 ÁNH GIÁ V TÌNH HÌNH TRANH CHP VÀ GII QUYT TRANH
CHP TRONG PHNG THC TÍN DNG CHNG T TI CÁC NGÂN
HÀNG THNG MI VIT NAM 36
4.2 GII PHÁP NGN NGA VÀ GII QUYT TRANH CHP TRONG
PHNG THC TÍN DNG CHNG T 38

4.2.1 i vi các doanh nghip kinh doanh xut nhp khu 38

SVTH: H Th Hng Ngav

Khóa lun tt nghip
GVHD: TS. Nguyn Chí c
4.2.2 i vi các Ngân hàng thng mi Vit Nam 39
PHN KT LUN 49
DANH MC TÀI LIU THAM KHO 51
PH LC 53




SVTH: H Th Hng Ngavi

Khóa lun tt nghip
GVHD: TS. Nguyn Chí c

DANH MC BNG
Bng 3.1: Kt qu kho sát các chuyên viên TTQT ti các NHTM Vit Nam.




DANH MC HÌNH
Hình 1.1: Biu đ t trng các phng thc TTQT đc s dng trên th gii trong
xut khu ngoi thng nm 2011.
Hình 1.2: Biu đ t trng các phng thc TTQT đc s dng trên th gii trong
nhp khu ngoi thng nm 2011.

Hình 2.1: Mc đ ri ro ca các phng thc TTQT.
Hình 2.2: S đ tóm tt quá trình thc hin thanh toán bng TDCT.
Hình 3.1: Biu đ t l ý kin cho rng tranh chp nêu ra là ph bin.






SVTH: H Th Hng Nga1

Khóa lun tt nghip
GVHD: TS. Nguyn Chí c
CHNG 1: GII THIU
1.1 TNG QUAN V TRANH CHP TRONG PHNG THC
TÍN DNG CHNG T
Trên th gii, TTQT t lâu đã là mt dch v không th thiu đ phc v cho quá
trình giao thng, làm n hp tác gia các doanh nghip, công ty, tp đoàn thuc nhiu
quc gia khác nhau, giúp cho vic trao đi tin-hàng d dàng, thun tin, an toàn, gim
bt chi phí so vi thanh toán bng tin mt, to ra giá tr thng d trong cán cân thanh
toán ca mt s quc gia và đy mnh vic xut khu. Ngày nay, khi xu hng m
 ca và
hi nhp tr thành xu hng toàn cu, di nh hng t mt đ s dng cng nh yêu
cu v cht lng dch v ngày càng cao, TTQT đã đt đn mc phát trin mi, ngày
càng đóng vai trò quan trng trong vic đáp ng yêu cu v tc đ phát trin kinh t, giao
thng buôn bán gia các quc gia trong quá trình hi nhp vi nn kinh t th
gii.
Trong TTQT, có nhiu phng thc thanh toán nh: chuyn tin, nh thu, ghi s,
TDCT,… Tuy nhiên, theo thng kê ca Phòng Thng mi Quc t (ICC) vào tháng 3
nm 2012 thì tình hình s dng phng thc TDCT trong xut nhp khu đu chim u

th hn hn so vi các phng thc thanh toán khác.
Hình 1.1: Biu đ t trng các phng thc TTQT đc s dng
trên th gii trong xut khu ngoi thng n
m 2011
[4]



(Ngun: Rethinking Trade and Finance 2011 – ICC)


SVTH: H Th Hng Nga2

Khóa lun tt nghip
GVHD: TS. Nguyn Chí c
Hình 1.2: Biu đ t trng các phng thc TTQT đc s dng
trên th gii trong nhp khu ngoi thng nm 2011
[4]



(Ngun: Rethinking Trade and Finance 2011 – ICC
S chim u th trong s lng s dng ca phng thc TDCT không phi là
không có nguyên nhân. Khác vi các phng thc thanh toán khác, TDCT đc s dng
trong trng hp các giao dch ngoi thng din ra gia nhng đi tác không quen bit,
cha tin tng ln nhau, cha có lch s giao dch hoc giao dch không nhiu. Nh vy,
TDCT có th đc xem nh mt công c xác lp ch tín đu tiên gi
a hai bên mua bán,
đm bo cho các thng v ngoi thng đc thc hin trôi chy, to tin đ tin tng
ln nhau, xúc tin nhiu thng v trong tng lai. Mt khác, khi s dng phng thc

TDCT, các doanh nghip xut nhp khu đã đc NH cam kt thanh toán, tránh kh nng
không đòi đc tin hàng hay không tr đc tin hàng, điu này có ý ngha rt ln, to
s an tâm, an toàn cho c
hai bên mua bán.
Tuy nhiên, phng thc TDCT không phi là an toàn tuyt đi, vì trên thc t ri
ro vn xy ra, dn đn nghip v thanh toán gp tr ngi, nh hng đn vic giao hàng,
nhn vn, gây thit hi v mt kinh t cho các doanh nghip xut nhp khu, cng nh uy
tín ca NH. Nng n hn, nhiu trng hp các bên không đng nht quan đim v trách
nhim gánh ch
u tn tht, dn đn xy ra tranh chp gia các bên liên quan. Thng kê ca
Liên đoàn Hip hi Thng mi Quc t (FITA) đã ch ra rng 60% đn 80% BCT xut
trình cho các NH trên th gii không đc thc hin theo L/C và có sai sót
[10]
. ây là

SVTH: H Th Hng Nga3

Khóa lun tt nghip
GVHD: TS. Nguyn Chí c
mt con s không h nh, chng t nhng sai sót, tranh chp xy ra trong quá trình thc
hin phng thc TDCT mt cách thng xuyên và tr thành mt vn đ đáng quan tâm
hin nay. Hu qu ca nhng tranh chp có th k ra nh gây tn hi v uy tín ca các
NH, ca nhà nhp khu vi nhà xut khu hoc ngc li; tn tht v vn, mt bn hàng;
m
t khách hàng, gim sút doanh s do không có hàng bán kp vi nhu cu ca th trng,
nng lc cnh tranh yu, làm gim tc đ phát trin ca doanh nghip…
1.2 LÝ DO CHN  TÀI
So vi hn 150 nm kinh nghim trong lnh vc TTQT ca th gii, Vit Nam ch
nh mt đa tr non nt trong vic thc hin các phng thc thanh toán, đc bit là
phng thc TDCT. Lí do là vì phng thc này th tc rm rà phc tp, yêu cu các

doanh nghip xut nhp khu phi am hiu v nghip v ngoi thng, đòi hi các NH
khi thc hin ph
i có nng lc tài chính vng mnh, trình đ nghip v cao, công ngh
tiên tin và mng li đi lý rng khp. Vi trình đ ca các NHTM Vit Nam hin nay,
vic đáp ng các yêu cu trên còn phi tri qua mt chng đng dài xây dng c s h
tng, phát trin trình đ ngun nhân lc. Vì vy, vic xy ra tranh chp trong thc hin
phng thc TDCT là điu không th
tránh khi. Nhm phân loi và ch ra nhng tranh
chp d gp phi khi thc hin phng thc này, góp phn giúp các doanh nghip xut
nhp khu, đc bit là các NHTM Vit Nam nhn din đc nhng tranh chp thng
gp, vic nghiên cu “Tranh chp trong phng thc TDCT ti các NHTM Vit Nam” s
giúp ích đc rt nhiu cho tt c các bên (nhà xut khu, nhà nhp khu, NH) trong thc
t, đ
t đó các bên liên quan có bin pháp t phòng nga, tránh đc nhng tranh chp
không đáng có, cng nh xây dng k hoch d phòng hp lý. Mt khác, t nghiên cu
này chúng ta cng s có th đ ra nhiu gii pháp hu hiu, giúp cho hot đng TTQT
ngày càng tt hn, tránh đc các tranh chp dn đn thit hi v kinh t trong giai đon
Vit Nam đang hòa nhp vào nn kinh t quc t, nh
t là sau khi gia nhp WTO.
1.3 MC TIÊU NGHIÊN CU
• Tìm ra các tranh chp đin hình trong phng thc TDCT.
• Nêu lên thc tin ca các dng tranh chp ti các NHTM Vit Nam.
•  xut gii pháp nhm hn ch tranh chp.

SVTH: H Th Hng Nga4

Khóa lun tt nghip
GVHD: TS. Nguyn Chí c
1.4 PHNG PHÁP NGHIÊN CU
• Ngun s liu s dng: Thông tin thu thp đc  dng s cp và th cp thông

qua nhiu kênh thông tin, bao gm quá trình thc tp trc tip ti NH
Sacombank – Phòng giao dch Tám tháng ba, kho sát bng câu hi ti các
NHTM Vit Nam, các chuyên đ tt nghip nhng khóa trc, tp chí, website
ca các T chc kinh t th gii, cng nh qua thi gian trau di kin thc ti
i h
c M Thành ph H Chí Minh.
• Phng pháp s dng đ thu thp s liu, d liu: Vi ni dung ca đ tài, s
liu s dng đc thu thp bng các phng pháp quan sát ti ch, phng pháp
phng vn chuyên viên TTQT  các NHTM Vit Nam, phng pháp tham kho
các tài liu liên quan đn phng thc TDCT.
• Các phng pháp thng kê s dng đ phân tích s liu: Áp dng phng pháp
mô t các trng hp tranh chp trong phng thc TDCT, phng pháp so
sánh, đi chiu các sai phm gia thc t và lý thuyt, kt hp vi phng pháp
phân tích, tính t l, phân loi, tng hp đ t đó bình lun nhng li sai ca các
bên liên quan, đng thi đa ra nhng nhn đnh v cách gii quyt ca bn thân
mình.
1.5 I TNG VÀ PHM VI NGHIÊN CU
• i tng nghiên cu: Các tranh chp xy ra trong quá trình thc hin phng
thc TDCT.
• Phm vi nghiên cu: Vi ni dung yêu cu ca đ tài, khóa lun tt nghip này
tp trung nghiên cu vào nhng tranh chp xy ra trong hot đng TTQT theo
phng thc TDCT ca các NHTM ti Vit Nam có dch v TTQT mnh, đt
đc doanh s cao nhng nm gn đây. Gii hn phm vi nghiên cu là nhng
tranh ch
p xy ra t tháng 7 nm 2007 đn nay, ng vi s thay đi ca UCP t
UCP 500 sang UCP 600. UCP 600 là vn bn pháp lý hin hành ca phng
thc TDCT.
1.6 KT CU CA KHÓA LUN
Da trên nhng ni dung đó, khóa lun đc chia thành 4 chng vi kt cu nh
sau:


SVTH: H Th Hng Nga5

Khóa lun tt nghip
GVHD: TS. Nguyn Chí c
Chng 1
: Gii thiu.
Chng 2
: Tng quan v phng thc TDCT và đ tài nghiên cu.
Chng 3
: Các loi tranh chp trong phng thc TDCT và thc tin tranh chp
ti các NHTM Vit Nam.
Chng 4: ánh giá v tình hình tranh chp trong phng thc TDCT ti các
NHTM Vit Nam và các gii pháp ngn nga, gii quyt tranh chp.
Phn kt lun.


SVTH: H Th Hng Nga6

Khóa lun tt nghip
GVHD: TS. Nguyn Chí c
CHNG 2. TNG QUAN V PHNG THC TÍN
DNG CHNG T VÀ  TÀI NGHIÊN CU
Trong thng mi quc t có 5 phng thc thanh toán khác nhau bao gm:
• Phng thc chuyn tin (Remittance).
• Phng thc ghi s (Open account).
• Phng thc nh thu (Collection).
• Phng thc thanh toán CAD (Cash against documents)
• Phng thc TDCT (Documentary credit).
Da trên đc đim ca các phng thc, có th nhn thy mc đ ri ro khi thc
hin mi phng thc đc th hin nh sau:
Hình 2.1: Mc đ ri ro ca các phng thc TTQT
[14]


(Ngun: International Trade Procedures a Guide to Doing Business Abroad – Wells Fargo Bank)
Có th nhn thy rng, phng thc TDCT cân bng đc ri ro gia ngi mua
và ngi bán. Thêm vào đó, vic thanh toán đc đm bo bng uy tín ca mt NH nên
phng thc TDCT (Documentary credit) là phng thc TTQT đc s dng nhiu nht
hin nay.

SVTH: H Th Hng Nga7

Khóa lun tt nghip
GVHD: TS. Nguyn Chí c
2.1 C S LÝ LUN V PHNG THC TÍN DNG CHNG
T
2.1.1 Khái nim v phng thc tín dng chng t
a. Th tín dng (L/C)

Th tín dng là mt bc th (thc cht là mt vn bn) do NH lp theo yêu cu
ca nhà nhp khu (ngi m L/C), cam kt tr tin cho nhà xut khu (ngi th
hng), vi điu kin nhà xut khu xut trình BCT phù hp vi điu khon và điu kin
đã ghi trong L/C. L/C có th đc lp bng th, Telex, hoc Swift. (TS. Trm Th
Xuân
Hng, 2010)
[11]

ây là mt vn bn pháp lý quan trng. Nó là cn c đ NHPH quyt đnh vic tr
tin, chp nhn hay chit khu hi phiu, là c s đ nhà nhp khu quyt đnh tr tin
cho NHPH hay không. Ngoài ra, L/C còn là mt công c đ c th hoá, chi tit hoá hoc
b sung mt cách đy đ hn vào điu khon ca hp đng mua bán cng nh
đ khc
phc nhng sai sót, nhng điu khon không có li trong hp đng hay thm chí là đ
hu hp đng. L/C là mt vn bn đc lp hoàn toàn vi hp đng ngoi thng.
b. Phng thc TDCT:

TDCT là mt s tha thun, trong đó NH (NH m th tín dng, hay còn gi là NH
m L/C) theo yêu cu ca khách hàng (ngi xin m L/C, nhà nhp khu) cam kt thanh
toán mt s tin nht đnh cho ngi th ba (ngi hng li, nhà xut khu) hoc tr
theo lnh ca ngi này, hoc chp nhn hi phiu do ngi này kí phát trong phm vi s
tin đó, vi điu ki

n ngi này thc hin đy đ các yêu cu ca L/C và xut trình cho
NH BCT thanh toán phù hp vi các điu khon, điu kin đã ghi trong L/C. (TS. Trm
Th Xuân Hng, 2010)
[11]

 phng thc này, NH đóng vai trò va là trung gian thu h, chi h, va là ngi
đi din nhà nhp khu thanh toán tin hàng cho nhà xut khu. Không nhng vy, trong
phng thc này, NH còn cp cho ngi mua mt khon tín dng, trong trng hp
ngi mua không thanh toán cho ngi bán, NH vn s tr thay. Nh vy, li ích ca nhà
xut khu đc đm bo. Trái ngc vi trng hp này, NH cng có th không cp m
t
khon tín dng nào cho nhà nhp khu, mà bt buc h phi ký qu 100% giá tr ca L/C.
i vi trng hp này, NH ch đóng vai trò cu ni thanh toán, và cho ngi mua “vay”
s tín nhim ca mình đ giao dch vi đi tác mà thôi. Trng hp này thng xy ra

SVTH: H Th Hng Nga8

Khóa lun tt nghip
GVHD: TS. Nguyn Chí c
khi NH mun đm bo đc quyn li ca mình. Không ch giúp bo v quyn li cho
ngi bán (nhà xut khu), TDCT cng mang li s đm bo v quyn li cho ngi mua
(nhà nhp khu). Khi thanh toán bng TDCT, nhà nhp khu s ch phi thanh toán tin
cho đn khi đ chng t v vic giao hàng, tc là đã đc đm bo rng hàng đã đn ni
và có
đúng chun cht lng cng nh s lng nh giao kt trong hp đng ban đu.
Vi nhng đim đã nêu trên, TDCT là mt phng thc thanh toán đem li s an
toàn và đm bo cho c bên mua ln bên bán, đng thi giúp nâng cao vai trò ca NH
trong hot đng thanh toán. TDCT đã khc phc đc phn ln nhng mâu thun tn ti
trong các phng thc thanh toán khác.
2.1.2 Các loi tín dng chng t

Các loi th tín dng thng đc s dng trong TTQT bao gm:
• Th tín dng không th hu ngang (Irrevocable L/C): là loi L/C mà sau khi
đc m ra, mi vic liên quan ti sa đi, b sung hay hu b nó đu không đc phép,
ngoi tr trng hp có s tho thun ca nhà nhp khu và các bên liên quan.
• Th tín dng không th hu ngang có xác nhn (Confirmed irrevocable L/C): là
loi L/C không th hu ngang đc mt NH có uy tín hn xác nhn b
o đm cam kt
thanh toán, do nhà xut khu không tin tng vào kh nng thanh toán ca NHPH L/C
đi vi nhng L/C có giá tr ln.
• Th tín dng không hu ngang min truy đòi (irrevocable without resourse L/C):
là loi L/C mà sau khi nhà xut khu đc tr tin thì NH thanh toán L/C không có quyn
truy đòi nhà xut khu trong bt k trng hp nào nu NHPH không thanh toán li cho
NH thanh toán.
• Th tín dng chuyn nhng (Transferable L/C): thng là loi L/C không hy
ngang cho phép chuyn t ngi hng li ban đu sang mt hay nhiu bên khác theo
lnh ca ngi hng li đu tiên.
• Th tín dng tun hoàn (Revolving L/C): là loi L/C mà sau khi s dng xong
hoc đã ht thi gian hiu lc thì li có giá tr nh c và đc s dng tip sau mt thi
gian nht đnh cho đn khi hoàn tt giá tr hp đng.
• Th tín dng giáp lng (Back to back L/C): là loi L/C m ra cn c vào m
t
L/C khác đã đc m trc làm đm bo.

SVTH: H Th Hng Nga9

Khóa lun tt nghip
GVHD: TS. Nguyn Chí c
• Th tín dng đi ng (Reciprocal L/C): là loi L/C không th hu ngang, ch có
giá tr hiu lc khi L/C ca bên đi tác đc m ra. Trong L/C ban đu thng phi ghi:
"L/C này ch có giá tr khi ngi hng li đã m li mt L/C đi ng vi nó đ cho

ngi m L/C này hng" và trong L/C đi ng ghi "L/C này đi ng vi L/C s m
ngày qua ngân hàng " .
• Th tín dng d phòng (Stand by L/C): là loi L/C mà trong đó NHPH cam kt
vi nhà nhp khu là s thanh toán lãi cho h trong trng hp nhà xut khu không hoàn
thành ngha v giao hàng theo L/C đã đ ra đng thi s phi bi thng các khon thit
hi do mình gây ra cho nhà nhp khu.
• Th tín dng thanh toán dn (Deferred payment L/C): là loi L/C không th hu
ngang trong đó NHPH hay NH xác nhn cam kt vi ngi hng li s thanh toán làm
nhiu ln toàn b s tin thanh toán ca L/C trong nhng thi gian có hiu lc quy đnh
rõ trong L/C đó.
• Th tín dng ng trc (Packing L/C /Anticipatorry L/C): là loi L/C mà trong
đó quy đnh mt khon tin đc ng trc cho nhà xut khu vào mt thi đim xác
đnh trc khi b chng t hàng hoá đc xut trình.
[1]
Tùy tng trng hp c th quy đnh trong hp đng ngoi thng mà các loi
L/C trên đc la chn đ s dng. Tuy nhiên, trong thc t, L/C không hy ngang đc
s dng nhiu hn c.
2.1.3 Quy trình thanh toán tín dng chng t ti các Ngân hàng
thng mi Vit Nam
Hin nay, hu ht các NHTM ti Vit Nam đu thc hin quy trình thanh toán
TDCT theo thông l quc t, có s tham gia ch yu ca 4 bên, gm các bc nh sau:
Bc 1:
Nhà xut khu và nhà nhp khu ký kt hp đng ngoi thng, trong hp
đng quy đnh thanh toán theo phng thc TDCT.
Bc 2: Nhà nhp khu chun b h s xin m L/C gi đn NH phc v mình, yêu
cu m L/C cho nhà xut khu hng.
Bc 3:
Sau khi thm đnh h s m L/C, cn c vào yêu cu và ni dung đn xin
m L/C, NH xét thy hp lý s phát hành L/C thông qua NH đi lý ca mình 
nc xut khu (NH thông báo).


SVTH: H Th Hng Nga10

Khóa lun tt nghip
GVHD: TS. Nguyn Chí c
Bc 4:
NH thông báo kim tra tính chân tht ca L/C, thông báo L/C và chuyn
bn gc L/C cho nhà xut khu.
Bc 5:
Nhà xut khu kim tra ni dung L/C, nu đng ý thì tin hành giao hàng,
nu không đng ý thì đ ngh NH điu chnh, sa đi, b sung.
Bc 6: Sau khi giao hàng, nhà xut khu chun b BCT theo yêu cu ca L/C,
xut trình vào NH phc v mình xin thanh toán.
Bc 7: NH phc v nhà xut khu tin hành kim tra BCT và chuyn BCT qua
NHPH L/C.
Hình 2.2: S đ tóm tt quá trình thc hin thanh toán bng TDCT
(Ngun: Giáo trình TTQT - PGS.TS. Trm Th Xuân Hng)
Bc 8, 8’:
NHPH kim tra BCT, nu phù hp vi nhng điu kin ghi trong L/C
thì tin hành thanh toán tin cho nhà xut khu (thông qua NH thông báo).
Bc 9: NHPH gi thông báo v tình hình lô hàng nhp khu và yêu cu nhà nhp
khu thanh toán (tin hành song song vi bc 8).
Bc 10: Nhà nhp khu kim tra BCT, thy phù hp vi nhng điu kin ghi
trong L/C thì hoàn tr tin cho NHPH. NHPH kí hu vn đn và giao BCT cho nhà
nhp khu nhn hàng. (TS. Trm Th Xuân Hng, 2010)

SVTH: H Th Hng Nga11

Khóa lun tt nghip
GVHD: TS. Nguyn Chí c

Ngoài ra, đ tng s an toàn cho các bên trong phng thc TDCT còn có th có
s tham gia ca các NH khác nh:
• NH xác nhn (Confirrming bank): trong trng hp ngi bán không tín nhim
NHPH, h yêu cu th tín dng phi đc xác nhn bi mt NH khác gi là NH
xác nhn. ây thng là NH có uy tín cao trong TTQT, có trách nhim cùng vi
NH m trong vic thanh toán th tín dng. NH xác nhn thng là NH thông
báo nhng cng có th là NH khác theo yêu cu ca ngi nhp khu.
• NH thanh toán (Paying bank): là NH đc NH m th tín dng ch đnh thanh
toán cho ngi hng li L/C.
• NH chp nhn (Accepting bank): là NH thay mt NH m L/C thc hin chp
nhn hi phiu kì hn.
• NH chit khu (Negotiating bank): là NH thanh toán, chp nhn chit khu hi
phiu do ngi bán ký phát và nhà xut khu phi xut trình BCT cho NH này.
NH chit khu thng là NH thông báo hoc là mt NH th ba nào đó do NH
m ch đnh.
• NH chuyn nhng (Transfering bank): nu L/C cho phép chuyn nhng, NH
s đng ra chuyn nhng L/C t ngi hng li này sang ngi khác theo
yêu cu ca ngi hng li đu tiên.
• …
[11]

Trong phng thc TDCT, cùng vi các ch th, th tín dng chính là ct lõi, là
phng tin ch yu góp phn to nên phng thc thanh toán TDCT mt cách hoàn
chnh.
 có mt cái nhìn thc t hn v quy trình thanh toán bng L/C, chúng ta hãy
nghiên cu mt trng hp c th din ra ti NH Sài Gòn Thng Tín - Sacombank:
Bc 1:
Vào ngày 30/1/2012, doanh nghip t nhân sn xut - thng mi Sen t
ký kt hp đng ngoi thng s FSOW/0112/57 vi công ty trách nhim hu hn
Basell Asia Pacific, Hong Kong vi ni dung mua nha nhp khu v Vit Nam,

hình thc thanh toán tr ngay qua L/C không hy ngang, giá tr hp đng 263.340
USD. (Xem ph lc 1, 2, 3, 4)

SVTH: H Th Hng Nga12

Khóa lun tt nghip
GVHD: TS. Nguyn Chí c
Bc 2:
Ngày 2/2/2012, Sacombank nhn đc đn xin m L/C ca Sen t cho
lô hàng nhp khu nói trên. Do Sen t là khách hàng có lch s giao dch vi
Sacombank, nên giy t xut trình ch bao gm: Giy đ ngh m L/C, Bn sao
hp đng ngoi thng, Giy đ ngh mua ngoi t, Bng c tính hiu qu lô
hàng.
Bc 3:
Sacombank kim tra h s do Sen t xut trình. Nhn thy h s phù
hp và không có ni dung không thng nht, Sacombank tin hành m L/C s
TBCTF1203231074, đng thi tính phí và hch toán bán ngoi t đ Sen t kí
qu, chuyn đin MT700 thông qua h thng Swift đn NH Deutsche AG ti Hong
Kong.
Bc 4:
NH Deutsche AG ti Hong Kong kim tra tính chân tht ca đin MT700,
sau đó thông báo cho công ty trách nhim hu hn Basell Asia Pacific v L/C và
chuyn bn gc đin MT700 cho công ty Basell Asia Pacific.
Bc 5:
Công ty Basell Asia Pacific kim tra và đng ý vi ni dung đin MT700,
cty tin hành giao hàng vào ngày 15/02/2012 ti cng Portklang, Malaysia.
Bc 6: Sau khi giao hàng, công ty trách nhim hu hn Basell Asia Pacific chun
b BCT theo quy đnh ca L/C bao gm Giy chng nhn xut x, Chng t bo
him hàng hi, Chng t s lng và cht lng, Phiu đóng gói, Vn đn bn
chính, Hóa đn thng mi, Hi phiu xut trình vào NH Deutsche AG Hong

Kong xin thanh toán.
Bc 7:
NH Deutsche AG Hong Kong kim tra và chuyn BCT qua Sacombank.
Bc 8:
Sacombank kim tra và nhn thy BCT phù hp vi nhng điu kin ghi
trong L/C, gi thông báo v tình hình lô hàng nhp khu và yêu cu doanh nghip
t nhân Sen t thanh toán.
Bc 9:
Doanh nghip t nhân Sen t kim tra BCT và thy phù hp vi nhng
điu kin ghi trong L/C thì hoàn tr tin cho Sacombank. Sacombank kí hu vn
đn và giao BCT cho doanh nghip Sen t ra cng H Chí Minh nhn hàng.
Bc 10:
Sacombank tin hành thanh toán tin cho công ty Basell Asia Pacific
(thông qua NH Deutsche AG Hong Kong).
Có th thy rng trong thc t có s khác bit so vi lý thuyt  3 bc cui ca
quy trình thanh toán bng phng thc TDCT. Thay vì tin hành thanh toán tin cho nhà

SVTH: H Th Hng Nga13

Khóa lun tt nghip
GVHD: TS. Nguyn Chí c
xut khu trc khi nhà nhp khu hoàn tr tin thì trong thc t, NH tin hành thu tin t
nhà nhp khu trc, ri mi thanh toán cho nhà xut khu. S khác bit này không làm
mt đi bn cht ca phng thc thanh toán, mà ngc li còn làm cho phng thc tr
nên an toàn hn, ít xy ra sai sót hn, bo đm li ích cng nh hn ch ri ro cho nhà
nhp khu và NHPH.
2.1.4 Vn bn pháp lý điu chnh hot đng thanh toán L/C
Có nhiu loi vn bn pháp lý điu chnh hot đng thanh toán L/C, bao gm: UCP
600, URR 725, e-UCP, ISBP-681 và mt s vn bn khác nh Incoterms 2000, Lut hi
phiu…

a. UCP 600

Quy tc thng nht v tp quán và thc hành TDCT - UCP 600 (Uniform Customs
and Practice for Documentary Credit 600) là phiên bn mi nht ca b lut điu hành
hot đng thanh toán bng L/C do Phòng Thng mi quc t (The International
Chamber of Commerce – ICC) phát hành. UCP đc coi là vn bn quy tc hng dn,
tùy ý các bên s dng đc quyn la chn có dn chiu UCP vào L/C hay không. Nu
dn chiu thì UCP s điu chnh nhng giao dch thanh toán bng TDCT trong L/C đó.
UCP 600 có tng cng 39 điu lut, đc chia làm nhiu phn khác nhau và có
hiu lc bt đu t 1/7/2007.
b. URR 725
Quy tc thng nht v bi hoàn chuyn tin gia các NH theo TDCT (Uniform
rules for bank to bank reimbursements under documentary credits No. 725 – URR 725)
đc ICC ban hành, có hiu lc t 1/10/2008.
URR 725 đc áp dng trong trng hp L/C quy đnh thanh toán hoc chp nhn
thanh toán ti NH thanh toán, NH xác nhn, hoc NH chit khu… Quy tc URR 725 là
phân chia quyn hn trách nhim gia các NH, đng thi tránh trng hp các NH chim
dng vn ln nhau.

c. eUCP

Là k thut x lý chng t đin t trong TDCT, đc ICC ban hành nhm đáp ng
yêu cu phát trin ngày càng nhanh ca thng mi đin t. eUCP thc cht là ph bn

SVTH: H Th Hng Nga14

Khóa lun tt nghip
GVHD: TS. Nguyn Chí c
ca UCP, mang tính b sung ch không sa đi, thay th UCP, đc s dng trong
trng hp L/C xut trình chng t đin t.

d. ISBP 681

Vn bn v thc hành kim tra chng t theo tiêu chun NH quc t đi vi
phng thc TDCT (International Standard Banking Practice for examination of
documents under documentary credits – ISBP 681) bao gm 185 ni dung đc cht lc
t kinh nghim thc tin v kim tra chng t ca các NHTM trên toàn th gii, đng
thi phù hp vi nhng quy đnh trong UCP 600.
2.1.5 Kinh nghim ca các nc trong hot đng thanh toán bng
phng thc tín dng chng t
“Ngoi tr Hoa Kì và Columbia là hai nc duy nht chp nhn UCP là vn bn
nm trong h thng lut quc gia, các nc còn li đu nhìn nhn UCP là vn bn nm
trong h thng Thông l và Tp quán quc t mà khách hàng các nc có th tha thun
áp dng hay không áp dng. Trong thc t, mc đ vn dng UCP ca các nc ph
thuc vào h thng pháp lut ca tng nc.
Do M chp nhn UCP là mt b phn ca h thng Lut quc gia, nên khi áp
dng UCP nu có mâu thun gia UCP và Lut quc gia thì UCP s vt lên trên và
chim u th v mt pháp lut. iu này có ngha là nu Tòa án M cn c vào Lut quc
gia ra phán quyt buc NHTM phi ngng thanh toán L/C, thì NHTM vn đc phép tin
hành thanh toán L/C cho nc ngoài nu vic thanh toán này là tuân th UCP.
Lut Trung Quc chú tr
ng vic chng gian ln trong giao dch L/C. Nu có khiu
ni ca ngi mua v gian ln thng mi thì Tòa án có quyn ra lnh tm ngng thanh
toán đ điu tra, kt lun. Tòa án đc áp dng hình pht đi vi nhng ai gian ln v
vic giao hàng nhng lp chng t hoàn ho đ nhn tin. Trong thc t, đã có trng
hp Tòa phán quyt rt mnh tay, ngc l
i vi quy tc ca UCP. Chính vì vy, nhà xut
khu nc ngoài cn bit rng, cho dù BCT là hoàn ho đn đâu, nhng nu có gian ln
v hàng hóa mà Toà án có chng c thì vic Tòa án ra phán quyt ngng thanh toán là
hoàn toàn hp pháp và tt c các bên liên quan phi tuân th.” (Trn Hoàng Dim Khánh,
2010, tr. 20)

[12]

Vit Nam hin nay không tha nhn UCP là vn bn nm trong h thng lut ca
mình. Vì vy, cng nh Trung Quc, khi xy ra tranh chp trên lãnh th Vit Nam, các

SVTH: H Th Hng Nga15

Khóa lun tt nghip
GVHD: TS. Nguyn Chí c
tranh chp này s phi tuân theo phán quyt ca Tòa án Vit Nam, bt chp vic này trái
vi quy đnh trong UCP 600. ây là điu mà các NHTM hot đng ti Vit Nam, cng
nh các nhà xut nhp khu nc ngoài cn phi chú ý khi thc hin thanh toán theo
phng thc TDCT.
2.2 CÁC NGHIÊN CU Ã THC HIN LIÊN QUAN N
TRANH CHP TRONG PHNG THC TÍN DNG CHNG
T
TTQT nói chung và thanh toán theo phng thc TDCT nói riêng đã không còn là
điu mi m ti Vit Nam. Tuy nhiên, so vi th gii, các NH, cng nh các doanh
nghip xut nhp khu Vit Nam còn thiu kinh nghim trong các hot đng thuc lnh
vc này, cng vi bn cht ca phng thc vn d rt phc tp đ thc hin, nên xy ra
tranh chp là chuyn không th tránh khi. ng trc th
c trng này, đã có nhiu đ tài
nghiên cu v tranh chp trong phng thc TDCT ti Vit Nam đc thc hin. Có th
k ra mt vài đ tài:
• Khóa lun tt nghip “Tranh chp v BCT trong phng thc thanh toán bng
th tín dng ti các NH Vit Nam” (2009)
[2]
ca àm Thu Lan Hng, lp
CN16C, i hc Ngoi Thng C s 1 (Hà Ni). Vi đ tài ca mình, Lan
Hng đã nêu ra đc 4 tranh chp đin hình xy ra  BCT: tranh chp gia NH

thanh toán và ngi hng li, tranh chp gia NHPH và ngi yêu cu m
L/C, tranh chp gia ngi mua và ngi bán, tranh chp gia các NH vi nhau.
Bng phng pháp mô t, Lan Hng đã cho ngi đc thy đ
c thc trng
ca nhng tranh chp đó ti Vit Nam. T đó, tác gi đa ra mt vài thun li
và khó khn trong quá trình thc hin TTQT bng L/C, và đ xut gii pháp
ngn nga, gii quyt tranh chp  tng v mô và vi mô. Tuy nhiên, theo quan
đim ca em, khóa lun vn cha th hin tính cht ch trong vic nêu ra các
loi tranh chp: Tác gi da trên c s nào đ
đa ra nhng loi tranh chp đó?
Bên cnh đó, đ tài cng ch gói gn trong các loi hình tranh chp thuc v
BCT trong thanh toán L/C.
• Khóa lun tt nghip "Các bin pháp nhm hn ch tranh chp trong TTQT theo
phng thc TDCT ti NH u t và Phát trin Vit Nam" (2000)
[6]
ca Lê
Phng Anh, lp NH38B, i hc Ngoi thng C s 1 (Hà Ni). Trong khóa
lun này, da trên phng pháp phân tích các đim d xy ra tranh chp UCP

SVTH: H Th Hng Nga16

Khóa lun tt nghip
GVHD: TS. Nguyn Chí c
500, tác gi đã đa ra đc mt s trng hp tranh chp có th xy ra: Tranh
chp v quy đnh chung và đnh ngha, tranh chp v hình thc và thông báo tín
dng, tranh chp v ngha v và trách nhim, tranh chp v ni dung và hình
thc chng t. Ngoài ra, trong khóa lun này, tác gi cng s dng phng pháp
mô t đ nêu ra mt vài trng hp tranh chp đin hình ti NH u t và Phát
trin Vit Nam, đng thi đa ra các gii pháp nhm hn ch các tranh chp có
th xy ra ti NH này. Tuy vy, khóa lun nêu trên đc vit t nm 2000, khi

còn đang áp dng b quy đnh UCP 500, hn na li ch tp trung đa ra các
gii pháp cho NH u t và Phát trin Vit Nam. n nay, bi cnh đã thay đi
rt nhiu, Vit Nam đã gia nhp vào WTO, ngày càng thâm nhp sâu vào nn
kinh t chung c
a th gii, b quy dnh đang đc áp dng là UCP 600, vi
nhiu đim khác bit so vi UCP 500, vì vy, khóa lun nêu trên ch mang ý
ngha tham kho, ch không còn mang nhiu giá tr thc tin na.
2.3 PHNG PHÁP NGHIÊN CU
 hoàn thành khóa lun tt nghip này, em s dng hai phng pháp nghiên cu
chính, đó là nghiên cu đnh tính và nghiên cu đnh lng, cùng vi các phng pháp đ
h tr nh phng pháp tham kho, phân tích, so sánh, đi chiu, tho lun,…
Nghiên cu đnh tính: Nghiên cu đnh tính là nghiên cu trong đó thông tin thu
thp đc  dng đnh tính, các thông tin này không th đo bng s lng. Nghiên cu
đnh tính nhm xác đnh các loi tranh chp có th
xy ra trong quá trình thc hin thanh
toán theo phng thc tín dng ti các NHTM Vit Nam. Thc hin đnh tính thông qua
phng pháp phân tích UCP 600 đ thy đc nhng vn đ mà vi bi cnh Vit Nam
hin nay, d xy đn tranh chp. Ngoài ra, em còn s dng phng pháp tham kho, k
tha các tranh chp đc ch ra trong các khóa lun trc, cùng vi phng pháp tho
lun vi chuyên viên TTQT đn t NH Wells Fargo, mt NH có nhiu kinh nghi
m v
TTQT trên th gii.
Nghiên cu đnh lng: Là nghiên cu trong đó thông tin cn thu thp đc 
dng đnh lng, cho phép đo lng đc bng nhng con s c th. Phng pháp thc
hin trong nghiên cu đnh lng là phng vn trc tip thông qua bng kho sát.
• Bng kho sát đc thit k bao gm nhng câu hi liên quan đn các tranh
chp hay xy ra trong phng thc TDCT, cng nh nguyên nhân dn đn
nhng tranh chp đó (xem ph lc 5). Dng bng câu hi: có cu trúc. Hình thc

SVTH: H Th Hng Nga17

Khóa lun tt nghip
GVHD: TS. Nguyn Chí c
câu hi: câu hi đóng. i tng: là các chuyên viên TTQT ti các NHTM Vit
Nam có hot đng TTQT mnh nh NH Ngoi thng Vit Nam
(Vietcombank), NH Xut nhp khu (Eximbank), NH Á Châu (ACB),…
[19]

• C mu và phng pháp chn mu: Theo danh sách NHTM Vit Nam đt gii
TTQT cht lng cao ca Citibank (2009)
[19]
, có 18 NHTM đc gii, trung
bình mi NH s kho sát 5 bng câu hi. Nh vy, c mu cn đt là 90 mu. S
lng phiu kho sát đc phát ra là 120 phiu. Mu đc chn theo phng
pháp chn lc, ch nhng NHTM Vit Nam có hot đng TTQT tt, đt doanh
s cao mi đc chn đ phng vn.
• Phng pháp thu thp thông tin: Thông tin đc thu thp thông qua bng câu
hi kh
o sát v các tranh chp hay xy ra ti các NHTM Vit Nam bng k thut
phng vn trc tip các chuyên viên TTQT ti các NHTM này.
• Phng pháp phân tích d liu: Mu đc thu thp t các chi nhánh, phòng giao
dch ca các NH. Sau đó tin hành kim tra mc đ chính xác v thông tin, sàng
lc d liu bng cách loi b nhng mu có câu tr li mâu thun, không đúng
vi lý thuyt.







SVTH: H Th Hng Nga18

Khóa lun tt nghip
GVHD: TS. Nguyn Chí c
CHNG 3. CÁC LOI TRANH CHP TRONG
PHNG THC TÍN DNG CHNG T VÀ
THC TIN TRANH CHP TI CÁC
NGÂN HÀNG THNG MI VIT NAM
3.1 CÁC LOI TRANH CHP TRONG PHNG THC TÍN
DNG CHNG T
3.1.1 Kt qu đt đc t kho sát ti các Ngân hàng thng mi
Vit Nam:
Sau khi thu thp các phiu kho sát t các NHTM Vit Nam và kim tra mc đ
chính xác v thông tin, s phiu đ yêu cu thu li đc là 92 phiu, ln hn 90 phiu,
nên có th s dng kt qu t các phiu kho sát này vi đ tin cy cao. Bng phng
pháp tng hp và thng kê, các phiu kho sát đã cho ra kt qu v các loi hình tranh
chp trong TTQT nh sau:
Bng 3.1: Kt qu kh
o sát các chuyên viên TTQT ti các NHTM Vit Nam
Các loi hình tranh chp
S ý kin cho rng
đây là tranh chp
thng xuyên xy ra
Tranh chp do sai sót ca BCT xut trình không phù hp
vi L/C (vn đn, hóa đn, bo him, …)
85
Tranh chp liên quan đn ht hn xut trình chng t
(ngày ht hn tín dng)
48
Tranh chp liên quan đn phm vi bo him hàng hóa 33

Tranh chp v thi gian xut trình chng t (sau 21 ngày
k t ngày giao hàng)
12
Tranh chp do không thc hin tt vai trò, trách nhim ca
các bên liên quan
52