KHÓA LUN TT NGHIP GVHD: ThS. ào Trung Kiên
SVTH: Chung Bích Ngc i
LI CM N
vw
u tiên cho phép tôi gi ti toàn th quý Thy Cô trng i hc M TP.HCM li
chào trân trng, li chúc sc kho, và li cm n sâu sc nht. Vi s quan tâm, dy d ch
bo tn tình ca các Thy cô, s giúp đ nhit tình ca các bn, đn nay tôi đã hoàn thành
đc khóa lun tt nghip vi đ tài: “Phát trin nghip v t vn mua bán sáp nhp doanh
nghip t
i các công ty chng khoán Vit Nam”.
có đc kt qu này tôi xin đc bit gi li cm n sâu sc, chân thành nht đn vi
Thy giáo - Th.S ào Trung Kiên – ngi đã quan tâm, giúp đ tn tình cho tôi trong thi
gian qua, t giai đon đu đnh hng đ tài cho đn khi hoàn thành khóa lun. Nh có s
giúp đ nhit tình ca thy, tôi mi có th hoàn thành mt cách tt nht lun vn tt nghip.
Bên c
nh đó, tôi cng không th nào không nhc ti s giúp đ tn tình ca Thy
Nguyn Tin Dng cùng anh Nguyn Phúc Vnh i - Phòng Phân tích CTCK Phú Gia, mc
dù rt bn rn vi cng v ca mình, nhng các anh ch đã to mi điu kin thun li, nhit
tình đóng góp ý kin, ch dy tn tâm đ tôi có c hi tip xúc thc t, vn dng nhng kin
thc mà tôi đã hc trng và hc hi kinh nghim trong sut thi gian thc tp ti Công ty
Chng Khoán Phú Gia.
Vi điu kin thi gian có hn cng nh kinh nghim còn hn ch ca mt sinh viên
thc tp nên khóa lun s không tránh khi nhng thiu sót. Tôi rt mong nhn đc nhng ý
kin đóng góp quý báu ca các Thy, Cô đ tôi có th hoàn thin kin thc cho công vic sau
này. Cui cùng tôi xin chúc quý Thy, Cô di dào sc khe, hnh phúc và thành công nhiu
hn na trong cuc sng.
Tôi xin chân thành cm n! TP.HCM, tháng 6 nm 2012
Sinh viên thc hin
Chung Bích Ngc.
KHÓA LUN TT NGHIP GVHD: ThS. ào Trung Kiên
SVTH: Chung Bích Ngc ii
DANH MC CÁC T VIT TT
DD Due Diligence: Rà soát chi tit
BCTC Báo cáo tài chính
DN Doanh nghip
M&A
Merger & Acquisition: Mua li và sáp
nhp
DCF Discount Cash flow
TNHH Trách nhim hu hn
CTCP Công ty c phn
IFC
International Finance Corporation: Công
ty tài chính quc t
CTCK Công ty chng khoán
KKR
Kohlberg Kravis Roberts & Co: Công ty
qun lý qu đu t ca M
SCB Ngân hàng Thng mi c phn Sài Gòn
WTO
T chc thng mi th gii (World
Trade Organization)
VN Vit Nam
CTS
Công ty c phn chng khoán ngân hàng
Công Thng Vit Nam
BVSC Công ty c phn chng khoán Bo Vit
VCSC Công ty c phn chng khoán Bn Vit
NT Nhà đu t
KHÓA LUN TT NGHIP GVHD: ThS. ào Trung Kiên
SVTH: Chung Bích Ngc iii
VPBS
Công ty c phn chng khoán Ngân hàng
Vit Nam Thnh Vng
SSI Công ty c phn chng khoán Sài Gòn
BS Bt đng sn
TP.HCM Thành ph H Chí Minh
SGDCK S giao dch Chng khoán
VIC Công ty C phn Vincom
VPL Công ty C phn Vinpearl
HPC Công ty c phn bao bì PP
KHÓA LUN TT NGHIP GVHD: ThS. ào Trung Kiên
SVTH: Chung Bích Ngc iv
MC LC
DANH MC CÁC T VIT TT iv
MC LC vi
DANH MC BNG viii
DANH MC HÌNH x
CHNG 1: GII THIU V TÀI 1
1.1 LÝ DO CHN TÀI 1
1.2 I TNG NGHIÊN CU . 2
1.3 MC TIÊU NGHIÊN CU 2
1.4 PHNG PHÁP NGHIÊN CU. 2
1.5 PHM VI NGHIÊN CU 3
1.6 KT CU CA KHÓA LUN. 3
CHNG 2: TNG QUAN V MUA BÁN SÁP NHP (M&A) VÀ NGHIP V T
VN M&A CA CÁC CÔNG TY CHNG KHOÁN. 4
1.1 TNG QUAN V M&A. 4
1.1.1 Khái nim mua bán, sáp nh
p và hp nht Doanh nghip: 4
1.1.2 Phân loi mua li và sáp nhp: 5
1.2 TNG QUAN V NGHIP V T VN M&A 6
1.2.1 Khái nim t vn: 6
1.2.2 Khái nim t vn mua bán sáp nhp. 6
1.2.3 i ng t vn: 7
1.2.4 Vai trò ca trung gian t vn trong các thng v M&A: 9
1.3 NGHIP V T VN M&A TI CÁC CÔNG TY CHNG KHOÁN VIT
NAM. 13
CHNG 3: THC TRNG HOT NG M&A VÀ NGHIP V T VN M&A
T
I CÁC CÔNG TY CHNG KHOÁN VIT NAM. 17
2.1 TNG QUAN HOT NG M&A VIT NAM. 17
2.1.1 Lch s M&A ti Vit Nam. 17
2.1.2 Thc trng M&A Vit Nam trong thi gian qua: 18
2.1.3 Nhng hn ch còn tn ti trong hot đng M&A Vit Nam: 23
2.2 THC TRNG T VN M&A. 25
2.2.1 Thc trng chung v t vn M&A trên th gii. 25
2.2.2 Thc trng chung t vn M&A Vit Nam: 28
2.2.3 Phân tích tình hung (Case study): Quy trình t vn M&A 34
KHÓA LUN TT NGHIP GVHD: ThS. ào Trung Kiên
SVTH: Chung Bích Ngc v
CHNG 4: GII PHÁP, KHUYN NGH PHÁT TRIN NGHIP V T VN
MUA BÁN, SÁP NHP TI CÁC CÔNG TY CHNG KHOÁN VIT NAM. 55
3.1 TRIN VNG HOT NG M&A VÀ NGHIP V T VN M&A TRONG
THI GIAN TI. 55
3.2 CÁC GII PHÁP CI THIN QUY TRÌNH T VN MUA BÁN SÁP NHP
CA CÁC CÔNG TY CHNG KHOÁN VIT NAM. 58
3.2.1 Giai đon 1: T vn chin lc và xác đnh mc tiêu ban đu. 58
3.2.2 Giai đon 2: T vn thc hi
n 59
3.2.3 Giai đon 3: Hu sáp nhp 61
3.3 GII PHÁP NÂNG CAO CHT LNG I NG NHÂN VIÊN. 62
3.4 XUT MÔ HÌNH T VN M&A CHO CÁC CÔNG TY CHNG KHOÁN.
64
3.5 KHUYN NGH I VI BÊN MUA VÀ BÊN BÁN. 66
3.6 KHUYN NGH I VI CÁC CÔNG TY CHNG KHOÁN. 67
3.7 KHUYN NGH I VI NHÀ NC. 67
PHN KT LUN 71
DANH MC TÀI LIU THAM KHO 72
KHÓA LUN TT NGHIP GVHD: ThS. ào Trung Kiên
SVTH: Chung Bích Ngc vi
DANH MC BNG
Bng 1.1: i ng t vn c bn cho mt thng v M&A 8
Bng 1.2: Vai trò ca các t vn bên ngoài trong quá trình M&A. 13
Bng 1.3: So sánh các nghip v ca CTCK vi ngân hàng đu t 14
Bng 1.4: So sánh mô hình t vn M&A trên th gii và Vit Nam 15
Bng 2.1 : M&A theo loi hình thng v 9 tháng đu nm 2011 19
Bng 2.2 : M&A phân loi theo ngun gc bên mua: (9 tháng đu nm 2011) 20
Bng 2.3: Bng phân loi M&A theo ngành ca bên Bán 21
Bng 2.4 Top 10 thng v
M&A ln nht v giá tr giao dch nm 2011 22
Bng 2.5: Mt s quy đnh ca pháp lut v M&A 23
Bng 2.6 Top 10 công ty hàng đu trong lnh vc t vn M&A 26
Bng 2.7 Bng phân loi các nhà cung cp t vn M&A theo ngành ngh – nm 2008
27
Bng 2.8 Bng doanh thu mt s công ty chng khoán – nghip v t vn M&A
28
Bng 2.9: C cu sn phm ca hai công ty bao bì PP và bao bì Hi Phòng - Nhn Trch
36
Bng 2.10: D báo tình hình sn xut kinh doanh ca CTCP bao bì Hi Phòng (công ty
sau sáp nhp) 37
Bng 2.11: Báo cáo tài chính ca công ty sau sáp nhp (bao gm công ty m: Công ty
bao bì PP, công ty con: Công ty bao bì Hi Phòng – Nhn Trch) 38
KHÓA LUN TT NGHIP GVHD: ThS. ào Trung Kiên
SVTH: Chung Bích Ngc vii
Bng 2.12 Mt s thông tin tài chính, thông tin c phiu ca CTCP Vincom trc sáp
nhp 40
Bng 2.13 Mt s thông tin tài chính, thông tin c phiu ca CTCP Vinpearl trc sáp
nhp 41
Bng 2.14: Nhng th mnh ca hai công ty Vincom và Vinpearl 42
Bng 2.15 Các ch tiêu v li nhun sau thu và EPS ca VIC trc và sau sáp nhp
43
Bng 2.16: Bng tng hp đnh giá c phiu VIC và VPL 49
Bng 2.17 K hoch kinh doanh ca Vingroup sau sáp nhp 50
Bng 2.18 i
m mnh, đim yu trong hot đng t vn M&A ca các CTCK VN
52
KHÓA LUN TT NGHIP GVHD: ThS. ào Trung Kiên
SVTH: Chung Bích Ngc viii
DANH MC HÌNH
Hình 1.1: Mc đ tham gia ca các nhóm t vn trong M&A 10
S đ 1.2: Quy trình chung cho hot đng t vn M&A. 12
Biu đ 2.1: Tng s lng và giá tr các thng v M&A qua các nm VN
18
Hình 2.2: Th phn t vn M&A nm 2008 25
Biu đ 2.3: Tng s lng và giá tr các thng v M&A ca các ngân hàng đu t ln
trên th gii nm 2011 26
S đ 2.4: Tóm tt quá trình thng v
sáp nhp Công ty bao bì PP và Công ty bao bì
Hi Phòng – Nhn Trch) 38
Hình 2.5: Mt s ch tiêu tài chính ca Vincom trc sáp nhp 43
Hình 2.6 Mt s ch tiêu tài chính ca Vinpearl trc sáp nhp 44
Hình 2.7: Tóm tt l trình thng v sáp nhp Vinpearl và Vincom. 50
Hình 3.1 D báo tc đ tng trng kinh doanh trong nc nm 2012 57
Hình 3.2 Kh nng tin hành giao dch M&A trong nm 2012 58
S đ 3.3: Các bc trong quy trình t vn M&A đ xut 65
KHÓA LUN TT NGHIP GVHD: ThS. ào Trung Kiên
SVTH: Chung Bích Ngc 1
CHNG 1: GII THIU V TÀI
1.1 LÝ DO CHN TÀI
Bc vào th k XXI, nn kinh t th gii tip tc chng kin mt làn sóng mua li
và sáp nhp doanh nghip (M&A) mi, di nhng hình thc đa dng và quy mô ln hn.
Làn sóng này không còn thu hp trong phm vi các nn kinh t ln mà đã xut hin và
đang dn ln mnh các nn kinh t mi ni nh Hàn Quc, Singapore, n , Trung
Quc, Vit Nam….Và trong bi cnh n
n kinh t khó khn nh hin nay, lãi sut cao, tín
dng b sit cht, doanh nghip khó vay vn đ phát trin, mua bán và sáp nhp (M&A)
tr thành li ra cho nhiu doanh nghip yu kém. Mt khác, các Doanh nghip ln li có
th nhân c hi này đ m rng th phn, thôn tính ln nhau đ m rng quy mô kinh
doanh.
Vit Nam, hot đng M&A đã bt đu có nhng bc phát trin đáng k t n
m
2007 cùng vi s phát trin ca th trng chng khoán. Tim nng phát trin th trng
M&A cng ch ra đc tim nng thc hin nghip v t vn M&A ca các công ty
chng khoán. Bi l vi nhng kh nng chuyên bit ca mình, các trung tâm t vn s
góp phn đáng k cho thành công ca mt thng v M&A.
Vit Nam hin nay, các công ty chng khoán có nhi
u li th v mng nghip v
t vn mua bán sáp nhp. Tuy nhiên s công ty chng khoán đã đ kh nng thc hin
các thng v t vn M&A li rt ít, ch yu do thiu chuyên môn và k thut. Và trong
tng lai, vic cnh tranh giành th phn trong mng kinh doanh này ca các công ty
chng khoán Vit Nam s khó khn hn na nu Nhà nc cho phép thành lp các công
ty chng khoán 100% vn nc ngoài và s
xut hin ca các ngân hàng đu t nc
ngoài có uy tín trong lnh vc t vn mua bán sáp nhp trên th gii.
Chính vì tính cp thit cng nh tim nng phát trin th trng M&A nói chung và
s phát trin ca mng nghip v t vn M&A ca các công ty chng khoán trong nhng
nm gn đy. Tôi đã chn nghiên cu đ tài : “Phát trin nghip v t vn mua bán,
sáp nhp doanh nghip t
i các công ty chng khoán Vit Nam.” (1) Tìm hiu thc
trng hot đng và quy trình t vn M&A hin nay các công ty chng khoán Vit Nam,
t đó (2) xut mt s gii pháp đ nâng cao cht lng mng dch v, nâng cao tính
cnh tranh cho các công ty chng khoán Vit Nam.
KHÓA LUN TT NGHIP GVHD: ThS. ào Trung Kiên
SVTH: Chung Bích Ngc 2
1.2 I TNG NGHIÊN CU .
i tng nghiên cu ca tài là hot đng M&A ti Vit Nam và nghip v t
vn M&A ti các công ty chng khoán Vit Nam.
T nhng nghiên cu s b v th trng M&A trên th gii và Vit Nam, đ tài đi
sâu vào nghiên cu nghip v t vn M&A ca các công ty chng khoán Vit Nam ch
yu trong gian đon 2008 - 2011, nhng nhân t cu thành nên mt đi ng t v
n hoàn
chnh, đánh giá th phn trong nc ca mng nghip v này, nhng khó khn, tn ti còn
vp phi t đó đ ra gii pháp khc phc.
1.3 MC TIÊU NGHIÊN CU
ánh giá tim nng ca hot đng M&A ti Vit Nam; đánh giá vic trin khai
nghip v t vn M&A ti các công ty chng khoán Vit Nam hin nay; đ xut mt s
gii pháp giúp các CTCK Vit Nam phát trin nghip v t vn M&A. Nhm tr li các
câu hi nghiên cu sau:
- Tim nng th trng M&A Vit Nam và nghip v t vn M&A vi các CTCK nh
th
nào?
- Thc trng nghip v t vn M&A ti các CTCK Vit Nam th nào?
- Cn có nhng gii pháp nào đ phát trin nghip v t vn M&A cho các CTCK Vit
Nam?
1.4 PHNG PHÁP NGHIÊN CU.
• Ngun s liu s dng trong khóa lun ch yu đc thu thp t sách, báo, tp chí
kinh t vi s liu đc cp nht mi nht. Ngoài ra, tác gi còn s dng ngun
thông tin t các trang báo đin t nh Cafef, Stockbiz, Thi báo kinh t,
Vneconomy,… đ tìm kim thông tin và cp nht s liu.
• Áp dng nhng phng pháp c bn: th
ng kê, so sánh, tng hp các s liu th
cp cng nh s dng bng biu; đ th đ phân tích khái quát và làm rõ vn đ
nghiên cu.
KHÓA LUN TT NGHIP GVHD: ThS. ào Trung Kiên
SVTH: Chung Bích Ngc 3
• Ngoài ra, khóa lun còn s dng thêm phng pháp phân tích báo cáo tài chính
ca Doanh nghip, phân tích tình hung (Case study) đ phân tích thc t vn đ
nghiên cu.
1.5 PHM VI NGHIÊN CU
tài nghiên cu tng quát v hot đng M&A ti Vit Nam ch yu trong giai
đon 2008 - 2011 và nghip v t vn M&A ti các công ty chng khoán Vit Nam trên
c s so sánh vi nghip v t vn M&A trên th gii cùng thi đim.
1.6 KT CU CA KHÓA LUN.
Khóa lun đc chia thành 4 phn chính nh sau:
Chng 1: Gii thiu v đ tài.
Chng 2: Tng quan v mua bán sáp nhp (M&A) và nghip v t vn M&A ca các
công ty chng khoán.
Chng 3: Thc trng hot đng M&A và nghip v t vn M&A ca các CTCK ti VN.
Chng 4: Gii pháp và mt s khuyn ngh nhm phát trin nghip v t vn M&A ti
các CTCK Vit Nam.
ây là mt đ tài nghiên cu còn khá mi m và đ có th nghiên cu đc sâu sc
và c th hn, còn cn phi s dng nhng kin thc chuyên môn và thi gian nghiên cu
dài hn. Tuy nhiên do bn thân tác gi còn nhiu hn ch v mt kin thc cng nh kinh
nghim thc tin nên bài lun vn còn vp phi nhng thiu sót, khim khuyt. Mt khác,
do h
n ch v thi gian nghiên cu và gii hn v đ dài ca bài lun theo yêu cu nên tác
gi ch tp trung trình bày nhng vn đ ni bt ca đ tài, không th đ cp ht tt c
nhng vn đ có liên quan đn đ tài. Rt mong nhn đc s đóng góp ý kin xây dng,
giúp đ ca các thy cô giáo đ bài lun thêm trn vn.
KHÓA LUN TT NGHIP GVHD: ThS. ào Trung Kiên
SVTH: Chung Bích Ngc 4
CHNG 2: TNG QUAN V MUA BÁN SÁP NHP (M&A)
VÀ NGHIP V T VN M&A CA CÁC CÔNG TY
CHNG KHOÁN.
1.1 TNG QUAN V M&A.
1.1.1 Khái nim mua bán, sáp nhp và hp nht Doanh nghip:
Sáp nhp và mua li doanh nghip (Merge and Acquisition - M&A) là mt lnh vc
tng đi mi m Vit Nam và đang thu hút s quan tâm ca các ch doanh nghip, các
nhà đu t và các nhà nghiên cu. Ngoài vic đc dch là “sáp nhp và mua li”, Merge
and Acquisition - M&A còn đc dch là “mua li và sáp nhp” , “mua bán và sáp nhp”
hay “thâu tóm và hp nht” công ty đ ch hot đng giành quyn kim soát mt doanh
nghip, mt b phn doanh nghip thông qua vic s hu m
t phn hoc toàn b doanh
nghip đó.
Nh vy, ta có th thy đc nguyên tc c bn ca M&A là phi to ra nhng giá
tr mi cho các c đông mà vic duy trì tình trng c không đt đc. Nói cách khác,
M&A liên quan đn vn đ s hu và thc thi quyn s hu đ làm thay đi hoc to ra
nhng giá tr mi cho c đông. (Mc Quang Huy, Cm nang mua bán, sáp nhp t
i Vit
Nam - Vit Nam M&A Network, 2009).
Theo T đin các khái nim, thut ng tài chính Investopedia:
Sáp nhp (Mergers): xy ra khi hai công ty (thng là các công ty có cùng quy mô)
đng ý tin ti thành lp mt công ty mi mà không duy trì s hu và hot đng ca các
công ty thành phn. Chng khoán ca các công ty thành phn s b xoá b và công ty mi
s phát hành chng khoán thay th.
Mua li hay thâu tóm (Acquisitions): là hot đng thông qua đó các công ty tìm
kim li nhun kinh t nh quy mô, hiu qu và kh n
ng chim lnh th trng. Khác vi
sáp nhp, các công ty thâu tóm s mua công ty mc tiêu, không có s thay đi v chng
khoán hoc s hp nht thành công ty mi . Di góc đ pháp lý, công ty mc tiêu b
chm dt s tn ti và công ty mua s “nut chng” hot đng kinh doanh ca công ty
mc tiêu và chng khoán ca công ty mua vn tip tc đc giao dch.
KHÓA LUN TT NGHIP GVHD: ThS. ào Trung Kiên
SVTH: Chung Bích Ngc 5
Vit Nam, theo Lut Doanh nghip 2005 thì hai khái nim này là:
Hp nht doanh nghip (iu 152) là: “Hai hay mt s công ty cùng loi (gi là
công ty b hp nht) có th hp nht thành mt công ty mi (gi là công ty hp nht) bng
cách chuyn toàn b tài sn, quyn, ngha v và li ích hp pháp sang công ty hp nht,
đng thi chm dt s tn ti ca các công ty b hp nht”.
Sáp nhp (
iu 153) là: “Mt hoc mt s công ty cùng loi (gi là công ty b sáp
nhp) có th sáp nhp vào mt công ty khác (gi là công ty nhn sáp nhp) bng cách
chuyn toàn b tài sn, quyn, ngha v và li ích hp pháp sang công ty nhn sáp nhp,
đng thi chm dt s tn ti ca công ty b sáp nhp”
Theo Lut cnh tranh 2004, có thêm khái nim v mua li nh sau:
Mua li doanh nghip (iu 17): là vi
c mt doanh nghip mua toàn b hoc mt
phn tài sn ca doanh nghip khác đ đ kim soát, chi phi toàn b hoc mt ngành
ngh kinh doanh ca doanh nghip b mua li
Nh vy, ta có th thy đc s khác bit rt ln trong khái nim mua bán, sáp nhp
theo đnh ngha ca Vit Nam và quc t. S d có s khác bit nh vy là vì hot đng
M&A Vi
t Nam còn non tr, cha nhiu kinh nghim nh các th trng tài chính ln
đã quá quen thuc vi lnh vc này.
1.1.2 Phân loi mua li và sáp nhp:
Theo UNCTAD (2000) phân loi các hình thc M&A thành 3 dng:
Sáp nhp ngang (Horizontal Mergers): Din ra đi vi hai công ty cùng cnh
tranh trc tip và chia s cùng dòng sn phm và th trng. Kt qu t nhng v sáp
nhp theo loi này s đem li cho bên sáp nhp c hi m rng th trng, kt hp thng
hiu, gim thiu chi phí c đnh, tng cng hiu qu ca h thng phân ph
i và hu cn.
Sáp nhp dc (Vertical Mergers): Din ra đi vi các doanh nghip trong chui
cung ng. Sáp nhp dc đc chia thành hai phân nhóm:
• Sáp nhp tin (Forward): Khi mt công ty mua li công ty khách hàng ca mình.
• Sáp nhp lùi (Backward): Khi mt công ty mua li nhà cung cp ca mình.
KHÓA LUN TT NGHIP GVHD: ThS. ào Trung Kiên
SVTH: Chung Bích Ngc 6
Sáp nhp t hp (Conglomerate Mergers): Sáp nhp t hp đc phân thành ba
nhóm:
• Sáp nhp t hp thun túy: Hai bên không h có quan h nào vi nhau nhng
mun đa dng hóa hot đng, lnh vc kinh doanh đa ngành ngh.
• Sáp nhp bành trng v đa lý: Hai công ty sn xut cùng mt loi sn phm
nhng tiêu th trên hai th trng hoàn toàn cách bit v đa lý.
• Sáp nhp
đa dng hóa sn phm: Hai công ty sn xut hai loi sn phm khác
nhau nhng cùng ng dng mt công ngh sn xut hoc tip th gn ging nhau.
1.2 TNG QUAN V NGHIP V T VN M&A
1.2.1 Khái nim t vn:
T vn là tin trình tng tác gia chuyên viên t vn ( ngi t vn) và khách
hàng, trong đó nhà t vn s dng kin thc, k nng ngh nghip ca mình giúp khách
hàng thu hiu
hoàn cnh ca mình và t gii quyt vn đ ca mình. (nh oàn, 2011)
Còn theo Investopedia thì: T vn là hot đng trong đó các chuyên gia tin hành
chn lc và cung cp các thông tin, tri thc, gii pháp hoc phng án hành đng đ giúp
cho khách hàng có quyt đnh đúng đn.
Hin nay, dch v t vn đc chia thành nhiu mng nh: t vn qun lý, t vn
thng mi, t vn pháp lý, t vn tài chính, t vn k thu
t – công ngh….Trong nhiu
trng hp, nhà t vn, đc bit trong lnh vc t vn tài chính, có th đóng nhiu vai trò
mt lúc trong sut k hoch . Nhà t vn có th tham gia mt phn quy trình hoc toàn b
các giai đon t: tìm kim khách hàng, thu thp các thông tin cn thit, lên k hoch cho
d án theo yêu cu ca khách hàng và t vn cho khách hàng nhng cách gii quyt hp
lý nht trong tng trng h
p c th nh nhân s, k thut, chính sách… Do đó đòi hi
đi ng t vn phi có chuyên môn cao, nhiu kin thc, có kinh nghim làm vic trong
tng lnh vc và am hiu tình hình th trng.
1.2.2 Khái nim t vn mua bán sáp nhp.
i vi các giao dch t vn M&A, khon phí thng dao đng trong khong 1%-
1,5% giá tr giao dch. Giá tr giao dch càng ln thì t l phn trm phí càng thp. Mng
dch v này có mc đ ri ro thp và trong mi trng hp thành bi ca giao dch thì
KHÓA LUN TT NGHIP GVHD: ThS. ào Trung Kiên
SVTH: Chung Bích Ngc 7
ngân hàng đu t đu mang v mt khon phí nht đnh. Do đó nghip v này ngày càng
đc nhiu các công ty chng khoán Vit Nam và các tp đoàn t vn tài chính ln nh
Big4, ICE trin khai hot đng (Mc Quang Huy, 2009)
T vn mua bán sáp nhp là: các bên tham gia t vn thc hin tìm kim các khách
hàng tham gia vào hot đng M&A và sau đó vi nghip v chuyên môn ca mình s tin
hành đa ra các li khuyên, ý tng đ giúp cho thng v
đt đc thành công. Các
trung gian t vn s tham gia t khi tìm kim khách hàng phù hp đ liên kt M&A cho
đn giai đon cui cùng là hu M&A nhm phát trin dch v mi đi đúng hng. (Amy
Zhu, Lewis.H.K.Tam, 2006, tr.27)
Ngoài ra, T vn M&A còn là: yu t đóng vai trò tiên quyt đ mt hot đng
M&A đt hiu qu nh mong mun ca hai bên tham gia. Trong quy trình thc hin
M&A có rt nhiu giai đon đòi h
i các nhà t vn vi nhng am hiu v th trng,
chuyên môn tài chính s đa ra nhng đánh giá, phân tích đ nhn đnh và đa ra nhng
chin lc M&A phù hp. (Christopher Kummer, 2010, tr.36)
1.2.3 i ng t vn:
Mc dù trách nhim cui cùng đi vi s thành công ca mt giao dch thuc v ban
giám đc và ban lãnh đo cp cao, nhng đa phn các giao dch đu cn đn mt lng
ln các nhà t vn đ có th đi ti ht chng đng. Mt s nhà t vn có th tham gia
ngay t giai đon s khai, t quá trình lên k hoch cho ti khi giao dch kt thúc, trong
khi
đó, mt s nhà t vn li ch đóng mt vai trò rt hn ch khi ch có mt ti mt giai
đon c th nào đó ca quá trình. (M&A thông minh – Scott Moeller & Chris Brady,
2007).
Theo Scott Moeller & Chris Brady, mt đi ng t vn c bn cho mt thng v
M&A bao gm:
KHÓA LUN TT NGHIP GVHD: ThS. ào Trung Kiên
SVTH: Chung Bích Ngc 8
Bng 1.1 i ng t vn c bn cho mt thng v M&A.
Nhà t vn Vai trò Phí dch v
Lut s Ü Phác tho nhng hp đng và
tài liu pháp lý cng nh các
chi tit ca các tài liu đ
xut.
Ü ua ra li khuyên chung v
doanh nghip, các quy đnh
và thu.
Ü Thm đnh chi tit v pháp lý.
Tính công theo gi và
đc thanh toán dù
các thng v có xy
ra hay không.
Kim toán viên Ü m nhn phn ln quá trình
thm đnh chi tit (DD).
Kim toán các BCTC, cung
cp các báo cáo v tình hình
tài chính ca hai bên mua và
bán.
Ü ôi khi đa ra nhng li
khuyên cho vic c cu li
mt công ty v mt tài chính,
nêu nhng chin lc v thu
và k toán.
Tính công theo d án
hoc theo gi.
Các nhà môi gii chng
khoán (Ngân hàng đu t)
Ü Trung gian mua bán c phiu,
thc hin vic giao dch
chng khoán hoc chuyn đi
c phiu gia các doanh
nghip .
Ü a ra nhng thông tin hu
ích trong quá trình đánh giá
và đnh giá giao dch.
Ü Huy đng thêm vn t chính
ngân hàng đu t đó hoc t
nhng ngân hàng và nhà môi
gii khác.
c tr phí khi giao
dch thành công,
khon phí tùy thuc
vào quy mô c
a v
giao dch.
Các nhà t vn v nhân s Ü Tìm hiu th mnh ca ban Tr công theo d án
KHÓA LUN TT NGHIP GVHD: ThS. ào Trung Kiên
SVTH: Chung Bích Ngc 9
lãnh đo cp cao, thm chí
cp trung.
Ü T vn v vn đ nhân s: ct
gim biên ch, các hp đng
vi công đoàn, thâm ht tin
tr cp và nhiu vn đ vn
hóa khác…
hoc theo gi.
Các nhà t vn v quan h
công chúng
H tr truyn ti thông đip ti
nhiu đi tng khác nhau, không
ch bao gm các c đông mà còn
đi ng lãnh đo và nhân viên ca
hai công ty, nhà phân phi và
công chúng nói chung.
Tr công theo d án
hoc theo gi.
Nhng ngi lu gi s
sách
Chu trách nhim kim soát các
danh sách c đông và t chc liên
h vi các c đông đng thc hin
chuyn khon gia hai bên.
Tr công theo d án
hoc theo gi.
Ngoài ra, mt thng v M&A còn có s tham gia ca nhiu nhà t vn v nhng
khía cnh nh chin lc, thm đnh chi tit chuyên môn, qun lý, hòa nhp sau sáp nhp,
chng khoán….iu này cho thy, các nhà t vn dù có tham gia mt phn hay toàn b
quá trình M&A cng đu có mt trên mi chng đng trong thng v, h tr bên mua
và bán hoàn thành tt quá trình sáp nhp.
1.2.4 Vai trò ca trung gian t vn trong các thng v M&A:
a. Mc đ tham gia ca các nhóm t vn trong quy trình M&A:
Hin nay trên th gii có hai cách đ mua li doanh nghip là chào mua thân thin
và chào mua công khai. Tuy nhiên cách th nht đang có u th ni tri hn trên th
trng vì đa s nhng ngi mun bán DN không mun tit l mình đang mun bán DN
và hu ht ngi mua cng không mun ai bit mình đang nhm đn mt DN c th nào
đó đ mua. Vn đ chính đây là ngi bán s b
tn thng v uy tín và thng hiu,
còn ngi mua thì luôn mun "mt mình mt mc tiêu", tránh vic phi cnh tranh mua
vi nhng đi th khác. Do đó các công ty t vn càng đóng mt vai trò quan trng trong
KHÓ
A
SVT
H
vic
t
ca h
a
V
c th
•
T
mình
và kh
th
n
tiêu
m
hin
t
nghiê
n
đã đ
luôn
A
LUN
T
H
: Chung Bí
c
t
ìm kim n
h
a
i bên DN
đ
V
ai trò ca
là ba giai
đ
Hì
n
T vn c
h
T
i thi đi
khi tham
g
ách hàng,
m
n
g hiu, co
n
m
à c hai b
ê
t
i không,
l
n
cu v n
h
ra. Bi m
u
n cha nh
i
T
T NGHI
c
h Ngc
h
ng đi t
á
đ
giúp h
k
các nhà t
đ
on: t v
n
h 1.1: M
c
h
in lc:
m này, c
g
ia vào th
m
rng qu
y
n
ngi….)
.
ê
n mun đ
l
iu có nê
n
h
ng yu t
u
a li mt c
ô
i
u ri ro.
P
á
c phù h
p
k
t ni li
m
vn đan x
e
n chin l
c
đ tham
g
N
b
ên mua
v
ng v mu
a
y
mô v m
.
Các nhà t
t đc, li
n
giành ng
a
quyt đn
h
ô
ng ty mà
k
vi nhu c
m
t cách h
e
n và t
r
i d
à
c, t vn
M
g
ia ca cá
c
N
gu
n: C
m
v
à bán đu
đ
a
bán sá
p
n
h
t đa lý, ti
vn s gi
ú
u có th t
h
a
y ly c h
h
chính và
l
k
hông có s
G
u doanh n
g
p lý nht.
à
i trong su
M
&A và t
v
c
nhóm t
v
nang ngân h
à
đ
ã xác đn
h
h
p
(có nh
i
p cn côn
g
ú
p doanh n
g
h
c hin đ
i hay nên
l
ên k ho
c
hu thun
G
VHD: Th
S
g
hip, nh
n
t quá trình
v
n thc h
i
v
n trong
M
à
ng
đ
u t, 2
h
đc nh
i
u lý do:
c
g
ngh và s
g
hi
p
phân
c trong t
h
dành thê
m
c
h c th đ
ca mt c
h
S
. ào Tru
n
n
ra giá t
r
M&A ca
h
i
n (hu M
&
M
&A
009, Mc Q
u
ng lý do ri
ê
c
him l
nh
t
n phm
m
tích, xác đ
h
i đim th
m
chút thi
đt đc
m
h
in lc h
n
g Kiên
10
tim n
h
ai DN,
&
A).
u
ang Huy.
ê
ng cho
t
h phn
m
i, mua
nh mc
trng
gian đ
m
c tiêu
p lý thì
KHÓA LUN TT NGHIP GVHD: ThS. ào Trung Kiên
SVTH: Chung Bích Ngc 11
• T vn thc hin:
Là quá trình din ra sau khi hai bên đã lên đc chin lc c th. Giai đon này là
giai đon quan trng và cn rt nhiu s tr giúp t phía các nhà t vn nh lut s đ
son tho hp đng, t vn pháp lý, các kim toán viên thm đnh chi tit nng lc tài
chính cho hai bên, đnh giá doanh nghip và s tr giúp ca các nhà môi gii chng
khoán trong các giao dch, mua bán, chuyn đi c phiu ca hai bên.
• T vn hu M&A:
Theo Noel Sitzmann "Yu t chính quyt đnh thành bi ca M&A là k hoch qun
lý và điu hành thích hp sau khi v sát nhp din ra
. ây đc xem là giai đon quan
trng và mu cht trong bt k mt thng v M&A nào .Các nhà t vn s giúp doanh
nghip xây dng các k hoch gii quyt các vn đ v nhân s, đãi ng, quan h vi đi
tác kinh doanh mi, quan h và giao tip gia các b phn và công ty thành viên, k
hoch d phòng và đm bo tin trình M&A đc rõ ràng và d hiu vi các khách
hàng”. "Các công ty cn đm bo rng vic phc v khách hàng s không b ngt quãng
trong sut thi gian tin hành sát nhp" (Sitzmann, 2000).
Nh vy, ta có th tóm lc đc hai vai trò chính ca các nhà t vn M&A là:
Cu n
i kt ni ngi mua k bán, cng nh là si dây liên h gia doanh
nghip và các thành phn t vn khác thành mt quy trình khép kín.
Là t chc làm vic trc tip trong th trng tài chính, các trung gian t vn có th
đã to đc cho mình mt mng li đi tác vi các doanh nghip khác. Và h ít nhiu đã
thông hiu đc tình hình hot đng ca các doanh nghip này. ng thi, nhng nghiên
cu v th
trng, v ngành ca các trung gian này cng có phn chính xác hn nhng t
chc riêng l bi nhng kinh nghim và nhng đòi hi tip cn th trng ca h. i ng
t vn ca h hoàn toàn có th đóng vai trò là nhng tình báo doanh nghip hiu qu nht.
Các trung gian t vn này có th chu trách nhim đánh giá, đnh giá và đàm phán, bên
cnh đó, h còn là mt kho tin tc vô cùng quan tr
ng v th trng và các công ty đi
th, nhng kinh nghim bn thân tng quát ca các chuyên gia cng có th cung cp cho
khách hàng đy đ nhng thông tin cn thit mà h không th ly t các ngun khác. Do
đó h có th giúp khách hàng gim thiu nhng ri ro có th phát sinh do thông tin bt
cân xng.
KHÓ
A
SVT
H
V
trun
g
V
nng
trong
hóa đ
b. Q
u
d
th th
A
LUN
T
H
: Chung Bí
c
V
i nhn
g
g
gian t v
V
i đi ng
lc tài chí
n
thi gian
n
hòa hp t
u
y trình hi
H
dàng hình
am kho b
T
T NGHI
c
h Ngc
g
kinh ngh
i
n có th c
u
t
vn c
h
n
h, th tc
n
gn nh
t
v
à
h
ành công.
u qu ch
o
H
ình 1.2
Q
dung và h
i
ng sau:
P
i
m cng
n
u
ng cp c
á
h
uyên môn
pháp lý,
đ
à
gii quy
o
hot đn
g
Q
uy trình c
h
i
u đc v
a
Bc 1
B
c
Bc
3
(t
h
B
B
Bc
6
B
n
h đi ng
á
c dch v
c
cao, nhà t
đ
àm phán
g
t các vn đ
g
t vn
M
h
ung cho
h
a
i t
r
ò ca c
á
-Tip cn
d
c
2 -Thm đ
3
nh giá
d
h
m đnh tà
i
B
c 4 - à
m
c 5 -Kí kt
6
- Thay đi
đ
doanh
c 7-X lý
s
G
chuyên
v
c
n thit t
r
vn có th
g
iá c nh
m
hu M&
A
M
&A các D
N
h
ot đng
t
á
c thành p
h
d
oanh nghi
p
nh pháp lý
d
oanh nghi
p
i
chính)
m
phán
hp đng
đ
ng ký kin
h
s
au M&A.
G
VHD: Th
S
v
iên t v
n
r
ong M&A
giúp doa
n
m
t
ìm đc
A
vi các v
N
Vit Na
m
t
vn M
&
h
n trong đ
p
p
h
S
. ào Tru
n
n
trình đ
c
hiu qu
n
n
h nghip
t
gii pháp
n đ qun
m
đang s
&
A.
Ngun:
t
i ng
t
v
n
g Kiên
12
c
ao, các
n
ht.
t
ìm hiu
tt nht
tr, vn
dng:
t
ng hp
n, ta có
KHÓ
A
SVT
H
1.3
N
V
I
N
khôn
g
M&
A
t v
n
phiu
V
theo
m
hn.
C
khai
v
có c
a
b
ùng
nm
v
A
LUN
T
H
: Chung Bí
c
Bng
N
GHIP
V
I
T NA
M
N
ghip v
g
ngng và
A
nm tron
g
n
đu
t
ch
.
V
c bn
,
m
ô hình c
a
C
ác nghip
v
à cha hì
n
a
nó. Tuy c
n vn và
v
a qua và
T
T NGHI
c
h Ngc
1.2 Vai tr
ò
V
T
V
M
.
t
vn mu
ngày càn
g
g
nhóm dc
h
ng khoán
,
các công
t
a
các ngân
h
v
t
vn
n
h thành m
òn nhiu b
tin trình
c
s xut hi
P
ò
ca các t
V
N M&
A
a bán sáp
n
g
ln mnh
h
v
t
v
n
,
t
vn tài
t
y chng k
h
h
àng đu t
ngân hàng
t mô hình
n
t li và rà
o
c
phn hó
a
n ca hà
n
vn bên
n
A
TI C
Á
n
hp xut
h
ca th t
r
n
ca các c
ô
chính doa
n
h
oán Vit
N
trên th g
i
đu t t
i
n
gân hàng
đ
o
cn so v
i
a
các Doan
h
n
g lot các
n
G
n
goài tron
g
N
Á
C CÔN
G
h
in ti Vi
ng M&A
ô
ng ty ch
n
n
h nghip,
t
N
am hin
n
i
i nhng
i
Vit Nam
đ
u t đc
i
các ngân
h
h
nghip l
n
gân hàng
G
VHD: Th
S
g
quá trìn
h
N
gu
n: Christ
o
G
TY C
H
t Nam do
Vit Nam.
n
g khoán,
c
t
vn niê
m
n
ay thc c
h
cp thp
h
ch mi t
lp vi đ
y
h
àng đu t
n ca Vi
t
đu t ln
S
. ào Tru
n
h
M&A.
o
pher Kumm
e
H
NG K
H
nhu cu p
h
Nghip v
c
ùng vi n
g
m
yt, phát
h
h
t đang p
h
h
n và ít n
g
n ti d
n
y
đ chc n
th gii n
h
t
Nam tron
g
li Vit
N
n
g Kiên
13
e
r (2010)
H
OÁN
h
át trin
t
vn
g
hip v
h
ành c
h
át trin
g
hip v
n
g rt s
ng vn
h
ng s
g
nhng
N
am nh
KHÓA LUN TT NGHIP GVHD: ThS. ào Trung Kiên
SVTH: Chung Bích Ngc 14
Credit Suisse, Goldman Sachs, Morgan Stanley, J.P. Morgan, Normura Securities và
Daiwa Securities s to đc đng lc và nn tng kinh nghim cho các công ty chng
khoán Vit Nam đ tr thành các trung gian t vn ln mnh trong lnh vc t vn M&A.
So sánh các nghip v c bn ca ngân hàng đu t th gii và công ty chng
khoán Vit Nam, ta có th thy s khác bit:
Bng 1.3: So sánh các nghip v ca CTCK vi ngân hàng đu t:
Ngân hàng đu t trên th gii Công ty chng khoán Vit Nam
Nghip v ngân hàng đu t (Investment
banking): t vn, bo lãnh phát hàng chng
khoán cho khách hàng, t vn M&A, t vn tái
c cu doanh nghip.
Bo lãnh phát hành, t vn tài chính doanh
nghip, t vn M&A
Nghip v đu t (Sales & Trading): Môi gii
chng khoán, đu t chng khoán.
Môi gii chng khoán, t doanh chng khoán.
Nghip v nghiên cu (Research) Nghip v nghiên cu và phân tích, t vn đu
t chng khoán (cha ph bin)
Nghip v ngân hàng bán buôn (Merchant
Banking): đu t bt đng sn, mua li bng
vn vay (LBO), các tha thun tín dng ln, và
đc bit là đu t mo him, đu t mua doanh
nghip thông qua LBO.
Không thc hin
Nghip v qun lý đu t (Investment
Management): qun lý qu đu t, qun lý
danh mc đu t cho các khách hàng t chc,
cá nhân.
Qun lý danh mc đu t
Ngun: Tng hp t cun “Cm nang ngân hàng đu t – Mc Quang Huy (2009) và các điu khon quy
đnh hot đng ca các CTCK trong Lut chng khoán 2006.
Nhìn chung mô hình t vn M&A ca các công ty chng khoán Vit Nam và các
trung gian t vn nc ngoài khá ging nhau, ngoi tr duy nht mt đim khác bit đó là
trong mt thng v mua bán sáp nhp, c bên DN mua và DN mc tiêu đu có ít nht
mt nhà t vn riêng (có th là mt ngân hàng đu t hoc mt công ty t vn tài chính),
trong khi Vit Nam ch có mt công ty chng khoán đng ra chu trách nhim t vn
hoàn toàn cho mt th
ng v M&A.
KHÓA LUN TT NGHIP GVHD: ThS. ào Trung Kiên
SVTH: Chung Bích Ngc 15
Bng 1.4 So sánh mô hình t vn M&A trên th gii và Vit Nam.
Mô hình t vn trên th gii
Mô hình t vn VN
T vn cho bên mua T vn cho bên bán
Tìm kim các c hi giao
dch, chng hn nh xác
đnh mt mc tiêu mua li
hay mt đi tác sáp nhp.
ánh giá bên bán t quan
đim chin lc, tài
chính…ca bên Mua; đánh
giá bên Bán; cung cp các ý
kin “khách quan”.
Xây dng mt c cu tài
chính hp lý cho giao dch,
trong đó bao quát các vn
đ nh giá đ ngh, mc giá
k vng cui cùng bao gm
chi phí giao dch, phng
thc thanh toán và các
ngu
n h tr tài chính
T vn khách hàng v
nhng th thut hoc chin
lc đàm phán đi vi
nhng giao dch thân thin
không thân thin
Thu thp thông tin v các
công ty mua khác.
Tìm thông tin v c đông
ca bên Bán nhm “thuyt
phc” h mt cách hiu qu
Giám sát giá c phiu bên
Bán nhm theo dõi các đ
ngh tim nng và đa ra
nhng cnh báo sm v
mt
cuc đu thu có th xy ra.
a ra nhng chin lc
phòng th có hiu qu trc
các cuc đu thu.
ánh giá bên Bán và các b
phn hot đng ca h; đa
ra ý kin đánh giá khách
quan v li đ ngh mua.
Giúp bên Bán và các k
toán ca h thc hin nhng
d đoán v li nhun.
Tìm kim s hp tác c
a
nhng bên Mua hoc nhng
nhà đu t có thin chí nm
gi lng c phiu ln ca
công ty đ ngn chn nhng
giao dch không thân thin
Sp xp ngi mua các tài
sn mà bên Bán mun bán
hoc thc hin giao dch
mua li đ gi quyn qun
lý, coi đó nh là mt phn
ca chin lc phòng th.
Phân tích, tìm hiu tình hình
tài chính, chin l
c kinh
doanh ca khách hàng
Xem xét, đánh giá và t vn
cho doanh nghip la chn
hot đng M&A phù hp đ
đt đc các mc tiêu,
chin lc kinh doanh đ ra;
Xây dng l trình tng th
và thng nht vi doanh
nghip v ch trng thc
hin M&A đ chính thc
trin khai tìm kim đi tác
và xúc tin thc hin;
T vn xây dng l trình
chi tit và tri
n khai thc
hin;
nh giá doanh nghip,
phân tích các li ích cng
hng ca M&A cng nh
nhng khó khn gp phi đ
đa ra ý kin t vn v mc
giá thc hin M&A;
T vn, phi hp vi doanh
nghip đàm phán vi đi tác
T vn hoàn tt các th tc
pháp lý liên quan đn quá
KHÓA LUN TT NGHIP GVHD: ThS. ào Trung Kiên
SVTH: Chung Bích Ngc 16
v li đ ngh ca mình;
giúp bên Mua thc hin
nhng bui thuyt trình
phân tích và “qung bá” cho
công ty.
H tr chun b tài liu đ
xut .
àm phán vi bên Mua và
đi ng thc hin giao dch
ca h.
trình M&A;
T vn hu M&A: tái cu
trúc, h thng qun lý
Ngun: M&A thông minh – Scott Moeller & Chris Brady.
Tóm tt chng 2
Tuy hot đng M&A ch mi phát trin th trng Vit Nam trong khong 20 nm
tr li đây nhng do tác đng ca s bùng n mua li sáp nhp nh mt hin tng toàn
cu đã kéo theo c s tng trng ngày càng nhanh và mnh m ca hot đng này Vit
Nam.
Chính s non tr ca th trng M&A đã dn đn không ít nhng sai lm, th
t bi
cho các thng v M&A, nht là các thng v đu tiên xut hin Vit Nam. Tuy nhiên
các chuyên gia t vn M&A đã xut hin nh “cánh tay đc lc” cho các khách hàng ca
mình, h đa ra nhng li khuyên chung v tài chính và tham gia phác tho hoc điu
phi mt s hoc toàn b các tài liu liên quan, kim soát quy trình t vn và giúp đ
khách hàng.
Các công ty chng khoán vi vai trò nhà t vn đã s hu m
t đi ng t vn hùng
hu bao gm kim toán viên, các nhà môi gii chng khoán, t vn hu sáp nhp…chia
thành nhiu khâu nh t vn chin lc, pháp lý, tài chính, thu, kim toán….và nhng
li th v thông tin th trng, đi ng nhân s đã giúp h có th cung cp các dch v t
vn tt nht cho các doanh nghip mua và bán.
Ngoài ra, chng này tác gi cng so sánh mt s nghip v
đc trin khai các
công ty chng khoán Vit Nam vi các nghip v c bn ca mô hình ngân hàng đu t
ln trên th gii, đnh ch tài chính rt thành công trong mng nghip v t vn M&A.
ng thi trong phn này, tác gi cng có đ cp đn s khác bit trong mô hình t vn
M&A ca Vit Nam và các nc khác trên th gii.
KHÓA LUN TT NGHIP GVHD: ThS. ào Trung Kiên
SVTH: Chung Bích Ngc 17
CHNG 3: THC TRNG HOT NG M&A VÀ
NGHIP V T VN M&A TI CÁC CÔNG TY CHNG
KHOÁN VIT NAM.
2.1 TNG QUAN HOT NG M&A VIT NAM.
2.1.1 Lch s M&A ti Vit Nam.
Mc dù hot đng M&A đã xut hin khá lâu và din ra rt sôi đng nhng Vit
Nam, hot đng này ch mi đc hình thành t nhng nm 90.
Thng v M&A đu tiên ti Vit Nam đc ghi nhn t nm 1998 khi tp đoàn
hàng tiêu dùng ni ting th gii, Colgate-Palmolive, đã mua li kem đánh rng D Lan
vi giá 3 triu USD vi mc đích thâm nhp th trng Vi
t Nam, lúc đó kem đánh rng
D Lan đã chim 30% th phn kem đánh rng ti Vit Nam. Theo tha thun, Colgate-
Palmolive đc tip qun toàn b đi ng nhân s, th trng và h thng phân phi ca
D Lan. Còn đi tác Vit Nam chuyn sang chuyên sn xut v nhôm hp kem đánh rng
cho liên doanh mà không bit rng, trên th gii xu hng này đã lc hu và đang đc
thay th
bng v nha. Ch mt nm sau đó, đi tác ngoi đã đi thng hiu D Lan
thành kem đánh rng Colgate và thng hiu D Lan bin mt…
Tuy nhiên nhng thng v M&A trong khong thi gian sau đó rt ít và không ni
bt, do đó không đc thng kê li cho đn khi Lut doanh nghip 1999 ra đi, làm c s
pháp lý quan trng cho hot đng M&A sau này. Và hot đng M&A Vit Nam ch
tht
s din ra sôi đng trong vài nm tr li đây, nh vào các nguyên nhân:
• Nn kinh t Vit Nam tng trng nhanh trong nhng nm gn đây, đem li các c
hi đu t giá tr ln cho các doanh nghip.
• Vit Nam gia nhp WTO đã giúp cho Vit Nam có thêm nhiu c hi thu hút các
nhà đu t nc ngoài, góp phn làm cho hot đng M&A thêm sôi đng.
• Hàng lot các đo lut c bn nh Lut doanh nghip, Lut đu t, Lut cnh
tranh, Lut phá sn,…ra đi đã góp phn hoàn thin hành lang pháp lý, giúp các
thng v M&A din ra trôi chy và thun li hn.