Chuyên đề MỘT SỐ BIỆN PHÁP VỀ CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP

Chun đề : Cơng tác chủ nhiệm lớp của giáo viên tiểu học
PHỊNG GD&ĐT CẦU KÈ
TRƯỜNG: TIỂU HOC AN PHÚ TÂN A
TỔ CHUN MƠN: KHỐI 1,2,3
CHUN ĐỀ: KHỐI 1,2,3
MỘT SỐ BIỆN PHÁP VỀ CƠNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP

A. PHẦN MỞ ĐẦU

Lí do chọn đề tài :
Trường tiểu học, giáo dục và hình thành nhân cách cho học sinh. GVCN lớp có
vai trò rất quan trọng trong việc dạy và học .Tuy giáo viên đã qua trường lớp
đào tạo. Trong thực tế nhiều giáo viên chưa hiểu hết vai trò trách nhiệm của
mình, hay nói đúng hơn khơng biết bắt nguồn từ đâu và làm như thế nào để
thực hiện tốt cơng tác chủ nhiệm của mình?
Xuất phát từ những lí do trên tơi đi sâu nghiên cứu tìm hiểu nội dung cơng tác
chủ nhiệm lớp nhằm giúp cho giáo viên thực hiện tốt cơng tác chủ nhiệm, bên cạnh
đó còn giúp cho giáo viên nắm được kĩ năng nghiệp vụ về cơng tác chủ nhiệm của
mình. Đặc biệt là chất lượng giáo dục và hình thành nhân cách cho học sinh sẽ từng
bước nâng dần.
B . PHẦN NỘI DUNG
1. Tìm hiểu cơ sở lý luận:
GVCN lớp ở trường tiểu học đều có một số nhiệm vụ đối với cơng tác chủ
nhiệm lớp và hồn thiện trình độ nhân cách của bản thân để trở thành nhà sư phạm
tốt.
+ Nắm vững mục tiêu của cấp học, lớp học và chương trình dạy dạy, giáo
dục của nhà trường.
+ Tìm hiểu nắm vững cơ cấu tổ chức của nhà trường.
+ Tiếp nhận học sinh lớp chủ nhiệm, nghiên cứu và phân tích mọi đặc điểm
của đối tượng trong lớp và các yếu tố tác động đến các em, bao gồm đặc điểm tâm
sinh lí, nhân cách, năng lực của mỗi em, hồn cảnh gia đình và sự quan tâm gia

đình đối với con cái.
+ Để làm tốt cơng tác chủ nhiệm lớp, người GVCN phải tự hồn thiện nhân
cách của người thầy giáo.
+ Một trong những nhiệm vụ quan trọng của GVCN lớp là khơng ngừng học
tập chun mơn, nghiệp vụ sư phạm, nhằm đổi mới cơng tác tổ chức giáo dục, dạy
họ, góp phần nâng cáo chất lượng giáo dục tồn diện ở nhà trường phổ thơng.
+ GVCN phải là người tổ chức liên kết tồn xã hội để xây dựng mơi trường
su phạm lành mạnh, thống nhất tác động, thực hiện các mục tiêu, nội dung giáo
dục.
1
Chuyên đề : Công tác chủ nhiệm lớp của giáo viên tiểu học
2. N ội dung cơ bản :
Kế hoạch công tác của GVCN, là chương trình hoạt động của GVCN đối
với việc chỉ đạo lớp chủ nhiệm, thực hiện các mục tiêu GD học sinh đối với một
lớp. Hiệu quả GD học sinh của lớp phụ thuộc phần lớn vào tính khoa học của kế
hoạch GD học sinh của GVCN. Kế hoạch chủ nhiệm lớp gồm có các nội dung như
sau :
I/. LẬP KẾ HOẠCH CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP
1. Những điều kiện để xây dựng kế hoạch
Để có kế hoạch xác với thực tế, cần tìm hiểu rõ về :
- Mục tiêu và nhiệm vụ năm học.
- Kế hoạch giáo dục chung của trường
- Kế hoạch công tác Đoàn TN, Đội TNTPHCM nhà trường.
- Hệ thống cộng tác viên để thực hiện các mặt giáo dục
- Đặc điểm tình hình của lớp, những mặt mạnh và thuận lợi của lớp về mọi
mặt ( Đạo đức, văn hóa, văn nghệ và thể thao ) những mặt yếu và hạn chế
của lớp.
- Đặc điểm của gia đình HS : Hoàn cảnh gia đình về mặt kinh tế, tình cảm,
trình độ, mức độ quan tâm GD con cái và phương pháp GD con cái…v v
2. Lập kế hoạch hoạt động:

a) Cơ cấu tổ chức học sinh của lớp :
Danh sách đội ngũ tự quản,danh sách các tổ học sinh, các nhóm chuyên
môn : đội văn nghệ, đội bóng, …
b) Xác định mục tiêu phấn đấu chung của lớp.
- Học tập : Chỉ tiêu cần đạt, kế hoạch bồi dưỡng học sinh khá giỏi, phụ đạo
học sinh yếu kém…
- Văn thể
- Lao động
- Xây dựng tập thể lớp
- Các hoạt động giáo dục
II/. ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ GIÁO DỤC HỌC SINH
Đánh giá kết quả GD HS là một trong những nội dung lớn và hết sức quan
trọng của công tác chủ nhiệm lớp. Bởi lẽ nó không phải chỉ phản ánh kết quả GD
HS mà còn phản ánh nội dung, phương pháp GD của các lực lượng GD nói chung,
của GVCN nói riêng. Đánh giá đúng sẽ là một động lực giúp HS nổ lực rèn luyện
tu dưỡng, phát huy những ưu điểm. Đánh giá đúng sẽ khích lệ HS không ngừng rèn
luyện, phấn đấu vươn lên hoàn thiện mình. Nói cách khác, sự đánh giá đúng, mang
tính GD và kết quả GD. Ngược lại đánh giá không đúng, không khách quan đối với
HS của nhà trường nói chung, của GVCN nói riêng đưa lại hậu quả xấu-phản GD.
2
Chuyên đề : Công tác chủ nhiệm lớp của giáo viên tiểu học
Hậu quả này không lường trước được, không đo đếm được.Trong thực tế
hiện nay do đánh giá của GVCN có những sai lầm ( có thể cố tình hay vô tình ) đã
dẫn tới những phản ứng của HS. Vì vậy, yêu cầu đánh giá đúng, khách quan là yêu
cầu có tính nguyên tắc dối với GVCN trong việc đánh giá thành tích của lớp và
từng HS.
Đánh giá kết quả GD chất lượng HS cần căn cứ vào các chỉ tiêu GD đạo đức
cho HS trong nhà trường. Đó là phẩm chất đạo đức cần được giáo dục thông qua
thái độ, hành vi ứng xử trong các mối quan hệ đa dạng của các em như : đối với
công việc, với xã hội, với mọi người, với bản thân mình.

- Đối với công việc : Đánh giá tinh thần tự giác, tích cực học tập, tinh thần
trách nhiệm và quan tâm đến hiệu quả học tập, lao động, các hoạt động tập thể, tận
tụy trong công việc và hoàn thành tốt các công việc được giao.
- Đối với mọi người và xã hội : Đánh giá lòng nhân ái, vị tha, hướng thiện,
đoàn kết giúp đỡ bạn bè, kính trong người lớn, giúp người tàn tật, thương yêu,
nhường nhịn em nhỏ, tôn trọng pháp luật, bảo vệ của công, bảo vệ môi sinh, ý thức
cộng đồng và hợp tác.
- Đối với bản thân : Đánh giá lòng tự trọng bản thân., điều này được thể
hiện ở cách ăn mặc gọn gàng, sạch sẽ, hợp thời trang, nói năng lịch sự, lễ phép, văn
minh, quyết tâm khắc phục những yếu kém của bản thân để không ngừng tiến bộ,
sống có hoài bảo ước mơ.
Tóm lại : Đánh giá kết quả HS cũng chính là GD các em. GVCN cần tổ chức
cho HS tham gia vào quá trình tự đánh gia và kết quả đánh giá, kết quả rèn luyện
của bản thân mỗi em nói riêng, của cả lớp nói chung theo các phẩm chất nói trên.
Việc tổ chức cho HS tham gia vào quá trình tự đánh giá và đánh giá chính là việc
giúp HS điều chỉnh thái độ, hành vi của mình và rèn luyện cho các em năng lực tự
hoàn thiện nhân cách.
III/. THỰC HIỆN MỘT SỐ NỘI DUNG CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM
LỚP.
1/. Tìm hiểu và phân loại học sinh lớp chủ nhiệm :
Để GD HS có hiệu quả thì GVCN phải hiểu sâu sắc về các em, từ đó mới có
thể đặt ra được những tác động sư phạm thích hợp. Do đó bất kỳ người GVCN nào
cũng cần phải làm công việc đầu tiên là tìm hiểu học sinh lớp mình phụ trách.
Để tìm hiểu học sinh, tiến hành với 07 biện pháp như sau :
- Nghiên cứu lý lịch học sinh ( hoàn cảnh gia đình, nghề nghiệp của bố,
mẹ, anh chị em, số con trong gia đình, thu nhập của gia đình, tình trạng sức
khỏe…….)
- Nghiên cứu hồ sơ của học sinh như : Học bạ, các biên bản họp nhóm, tổ
lớp, các bản tự kiểm điểm, các sản phẩm do chính học sinh làm ra…….v v……

3
Chuyên đề : Công tác chủ nhiệm lớp của giáo viên tiểu học
- Trao đổi với học sinh để nắm bắt tâm tư nguyện vọng,xu hướng,sở thích,
thái độ trong quan hệ với tập thể lớp ( thờ ơ hay hăng hái, nhanh nhẹn tháo vát
hay chậm chạp).
- Trao đổi với GVCN và các GV bộ môn của năm học trước về tình hình
chung của lớp cũng như tình hình học tập và rèn luyện của học sinh.
- Trao đổi với các lực lượng GD khác nếu như cần : Ban giám hiệu,Tổng
phụ trách đội, Ban đại diện cha mẹ học sinh….
- Thông gia việc tham gia hoạt động cùng học sinh để tìm hiểu rõ hơn về
tinh thần tập thể, ý thức hợp tác trong công việc chung, về những cá nhân học
sinh mà GVCN có ý định từ trước.
- Trao đổi với cha mẹ học sinh để có thêm những thông tin về đối tượng
mình định nghiên cứu.
Như vậy, tìm hiểu HS là việc làm liên tục, thường xuyên, vừa có tính cấp bách
trong những khoản thời gian nhất định, lại vừa có tính giai đoạn. Do vậy, GVCN
cần có kế hoạch thực hiện ở việc xác định mục tiêu, nội dung, biện pháp, thời gian
tiến hành tìm hiểu HS. Có như vậy, việc tìm hiểu HS mới liên tục, GVCN cũng thu
được những thông tin phong phú, cụ thể có độ tin cậy về thực trạng và diễn biến
của tâm lý, hoàn cảnh của HS lớp mình. Cho nên, có thể nói tìm hiểu HS là một
quá trình diễn ra liên tục suốt năm học. Tuy nhiên, không phải thời điểm nào của
năm học cũng tiến hành những biện pháp tìm hiểu HS nêu ở trên Điều quan trọng
là phải phân chia những thời kì ứng với những biện pháp nào đề thu những thông
tin về HS chính xác nhất, nhanh nhất, rõ ràng nhất, giúp GVCN nhanh chóng đề ra
những tác động sư phạm có hiệu quả.Thông thường, việc tìm hiểu HS diễn ra theo
các giai đoạn sau đây :
*. Giai đoạn thứ nhất :
Đó là những giai đoạn điều tra cơ bản về tình hình HS nói chung, về cá nhân
HS nói riêng.
a) Yêu cầu của giai đoạn này là :

- Nhanh chóng nắm bắt được sơ bộ tình hình lớp ( tổ chức lớp,những thành
tích và tồn tại của lớp,những cá nhân tiên tiến và những HS có vấn đề, xu
hướng của lớp….)
- Phân loại được đối tượng GD để bước đầu có thể đề xuất (dự kiến) những tác
động sư phạm với tập thể lớp.
b) Cách thức tiến hành :
Ở đây trình bày cách tiến hành nói chung cho GVCN các lớp. Song, trong quá
trình phân tích sẽ đề cập rõ hơn các lớp đầu cấp.
Để tiến hành điều tra cơ bản về tình hình học sinh, thông thường người ta thực
hiện các công việc sau:
- Tổ chức cho học sinh tự làm phiếu kê khai về sơ yếu lý lịch của bản thân và
gia đình theo mẫu do GVCN lập ra. Mỗi học sinh tự viết 1 câu theo đúng yêu cầu :
rõ ràng, chính xác, viết sạch và đẹp, không viết tắt, không tẩy xóa, viết trung
4
Chuyên đề : Công tác chủ nhiệm lớp của giáo viên tiểu học
thực, không giấu giếm. Phần của học sinh thì học sinh tự ghi. Phần của gia đình thì
học sinh hỏi ý kiến cha mẹ để ghi cho chính xác. Cuối phiếu kê khai đều có chữ ký
của học sinh và cha mẹ các em.
- Đối với học sinh lớp 1, các em mới từ MG lên còn bỡ ngỡ, chưa quen nên
GVCN trong cuộc họp đầu năm học đề nghị của cha mẹ học sinh giúp đỡ. Họ sẽ
giúp các em viết đầy đủ các thông tin cần thiết.Riêng phiếu dành cho học sinh thì
cha mẹ nên trao đổi với các em để thống nhất cách ghi.Chẳng han như trả lời về xu
hướng, năng khiếu, sở thích, nguyện vọng, chỉ tiêu phấn đấu thì nên có bàn bạc với
con cái để thống nhất cách ghi.
- Đối với học sinh lớp 2 đến lớp 5, cha mẹ nên để học sinh có thể tự ghi một
cách thoải mái và hợp lí.
- Sau khi đã có phiếu của học sinh, GVCN phân loại đối tượng của mình theo
các nội dung mà mình định tìm hiểu. Chẳng hạn như : Về hoàn cảnh gia đình,
thành phần gia đình, số con trong gia đình, thu nhập của gia đình….về đặc
điểm của học sinh ( kết quả học tập và rèn luyện của những năm học trước, về

nguyện vọng, sở thích, về sức khỏe….về mong muốn của gia đình đối với nhà
trường và về những kiến nghị khác. Kết quả phân loại học sinh được ghi vào sổ
chủ nhiệm theo từng mục nội dung. Như vậy,GVCN có được những bức tranh hoàn
toàn về tình hình học sinh của lớp cũng như của từng cá nhân học sinh.Trện cơ sở
đó, GVCN dự kiến kế hoạch công tác GD đối với lớp và đối với từng cá nhân học
sinh.
- Trong khi phân loại, nếu có trường hợp nào chưa rõ thì GVCN cần có những
biện pháp nghiên cứu tiếp, thu thập thông tin khách quan để có đánh giá, nhận định
chính xác. Có thể trao đổi ngay với học sinh hoặc yêu cầu cha mẹ học sinh giải
trình, nhất là đối với những học sinh có vấn đề.
- Bản kế hoạch đó phải chứa đựng những nội dung công tác GD với những
biện pháp khác nhau, được thực hiện theo những khoản thời gian nhất định. Bản kế
hoạch đó cũng nên được trao đổi với GV bộ môn ở lớp nhằm thống nhất cách thức
GD học sinh và đồng thời cũng nhận định những ý kiến bổ sung quý giá từ phía
học sinh. Việc thực hiện bản kế hoạch sẽ được triển khai ngay sau khi có cuộc gặp
gỡ với các GD bộ môn, với Ban đại diện cha mẹ học sinh.
2/. Giai đoạn thứ 2 :
Là giai đoạn theo dõi và kiểm tra tính đúng đắn của sự phân loại đối tượng GD
của giai đoạn nhất.
a) Yêu cầu của giai đoạn thứ 2 là :
- Kiểm nghiệm trên thực tế sự phân loại đối tượng GD đã thật sự đúng đắn
chưa.
- Tiếp tục điều chỉnh sự phân loại đó ( nếu có)
b) Cách thức tiến hành :
Bước tiếp theo của sự phân loại sơ bộ đối tượng GD, là GVCN tiến hành một
vài loạt hoạt động tập thể, để học sinh bộc lộ tính cách, GVCN có thể kiểm tra lại
5
Chuyên đề : Công tác chủ nhiệm lớp của giáo viên tiểu học
độ chính xác của sự phân loại ban đầu. Nếu qua thực tế cho thấy nhận định không
nhất quán là nhận định ban đầu thỉ cần có sự điều chỉnh. Ở bước này, GVCN có thể

thực hiện một vài hoạt động sau đây:
+ Trò chuyện với học sinh, với GVCN cũ về một vài đối tượng GD cần phải
nghiên cứu và xem xét lại. Qua trao đổi với học sinh, GVCN có thể hiểu biết thêm
về đối tượng GD của mình về : quan hệ bạn bè, những nét cá tính đặc biệt, những
khả năng và sở trường, hoàn cảnh gia đình. Với GVCN cũ, người GVCN mới có
thể nắm bắt đượcc những thông tin bao quát về đối tượng GD cần xem xét.
+ Thăm gia đình học sinh nắm bắt cụ thể hơn, sâu sắc hơn về hoàn cảnh gia
đình trong việc giáo dục con cái, về những nét tính cách của học sinh, đồng thời là
dịp để bàn bạc với gia đình cùng những biện pháp GD con em của họ.
+ Quan sát đối tượng GD cần nghiên cứu thông qua các hoạt động tập thể để bổ
sung cho những nhận định của giai đoạn thứ nhất.
+ Điều chỉnh lại phân loại đối tượng GD cho hợp lí và đúng đắn hơn, đồng thời
bổ sung thêm vào kế hoạch công tác GD những nội dung và biện pháp GD cần
thiết.
Kết thúc giai đoạn thứ 2, GVCN phải có những nhận định về từng học sinh,
phân loại học sinh của lớp tương đối chính xác.Đó là cách để xác định nội dung,
phương pháp, hình thức hoạt động của lớp chủ nhiệm.
Tùy theo đặc điểm, nội dung GD của lớp, GVCN phân loại.
Ví dụ : Căn cứ vào trình độ nhận thức, vào năng lực học tập, vào phẩm chất đạo
đức hoặc căn cứ vào năng lực hoạt động của tập thể, hoạt động xã hội của học sinh.
Qua thực tế,GVCN có thể phân học sinh của lớp mình thành 3 nhóm:;
+ Nhóm 1: Gồm những học sinh tích cực, ủng hộ các giải pháp giáo dục
+ Nhóm 2: Gồm những học sinh không có biểu hiện gì xấu, nhưng không thể
hiện rõ tính tích cực của mình trong tập thể lớp.
+ Nhóm 3: Đó là những học sinh có nhiều biểu hiện yếu kém về học tập, tư
cách đạo đức cần phải được quan tâm nhiều nhất.
Kế hoạch công tác giáo dục thể hiện trong những nội dung và biện pháp GD
cho từng nhóm đối tượng. Kết quả của việc tìm hiểu HS qua hai giai đoạn ( trong
khoảng thời gian từ tháng 9 đến tháng 10 ) là điều kiện cần thiết để GVCN làm
tốt công tác GD học sinh.

3.Giai đoạn thứ 3:
Đây là giai đoạn diễn ra liên tục cho đến kết thúc năm học. Ở giai đoạn này,
GVCN không nhất thiết phải tiến hành liên tục tìm hiểu học sinh, mà phân chia
thành những thời kì khác nhau. Việc tìm hiểu học sinh ở giai đoạn này nhiều hay ít
là tùy thuộc vào những tác động sư phạm có hiệu quả hay không, vào mức độ phấn
6
Chuyên đề : Công tác chủ nhiệm lớp của giáo viên tiểu học
đấu của học sinh. Vì vậy, giai đoạn này là giai đoạn hoàn chỉnh việc tìm hiểu học
sinh.
a) Yêu cầu của giai đoạn này là :
- Khẳng định việc tìm hiểu học sinh là việc làm liên tục, thường xuyên trong
suốt năm học.
- Giúp năng cao trình độ sư phạm của GV trong công tác GD học sinh.
b) Cách thức tiến hành
Vì đây là giai đoạn với thời gian khá dài, nên việc tìm hiểu học sinh chia thành
định kì và thường xuyên.
+ Nếu là thường xuyên thì tìm hiểu học sinh tiến hành dưới các hình thức sau :
quan sát học sinh qua hoạt động, nghiên cứu kết quả học tập của học sinh, qua
sổ điểm, sổ ghi đầu bài, sổ liên lạc, bài kiểm tra, các sản phẩm về học tập do tự
tay các em làm, tham dự các cuộc họp tổ, lớp để tìm hiểu thêm về đối tượng.
+ Tìm hiểu học sinh định kì tức là đối tượng GD được nghiên cứu tại một thời
điểm xác định, chẳng hạn như giữa học kì hoặc cuối mỗi tháng học tập.
IV/. XÂY DỰNG TẬP THỂ HỌC SINH TỰ QUẢN
Đây là một trong những nội dung công tác quan trọng của người GVCN lớp.
Công tác chủ nhiệm giỏi được đánh giá bởi việc xây dựng một tập thể học sinh
thực sự có khả năng tự quản mọi hoạt động của mình. Vì vậy, GVCN khi xây dựng
tập thể học sinh, cần tiến hành theo một quy trình chặt chẽ.
1.Yêu cầu của việc xây dựng tập thể học sinh tự quản:
- Xây dựng một tập thể học sinh tự quản mà nòng cốt của nó là đội ngũ cán bộ
lớp có kĩ năng điều hành các hoạt động của tập thể mình.

- Tạo được không khí tử rèn luyện, mạnh dạn, ý thức làm chủ ở mọi học sinh.
- Hình thành ở học sinh những kĩ năng tổ chức cơ bản như :
+ Kĩ năng nhận nhiệm vụ và lập kế hoạch hoạt động.
+ Kĩ năng điều khiển tập thể lớp thực hiện kế hoạch đó.
+ Kĩ năng đánh giá kết quả hoạt động và rút kinh nghiệm để lần sau làm tốt
hơn.
2. Cách thức tiến hành
a) Lựa chọn một đội ngũ cán bộ lớp đủ uy tín và có năng lực điều khiển tập
thể lớp. Có 2 cách hình thành:
- GVCN tự lựa một đội ngũ cán bộ lớp trên cơ sở của việc tìm hiểu học sinh.
- Tập thể lớp tự lựa chọn, bầu ra đội ngũ cán bộ lớp trên cơ sở thông qua hình
thức bỏ phiếu kín.
Nhưng tốt nhất, GVCN cần định hướng cho tập thể lựa chọn, dân chủ của tập
thể học sinh bằng việc xác định những tiêu chuẩn lựa chọn mục tiêu nội dung hoạt
động của lớp để chọn được người gánh vác của tập thể.
7
Chuyên đề : Công tác chủ nhiệm lớp của giáo viên tiểu học
Khi lựa chọn những học sinh có đủ tiêu chuẩn vào đội ngũ cán bộ của lớp,
GVCN có thể : hoặc tự mình lựa chọn hoặc thông báo cho lớp biết, hoặc dùng
phiếu thăm dò ý kiến học sinh rồi sau đó có quyết định chính thức.
Nếu tập thể học sinh tự lựa chọn thì phải tổ chức cho các em bỏ phiếu tín nhiệm
những bạn xứng đáng nhất vào cán sự lớp. Việc bỏ phiếu phải diễn ra công khai,
đúng nguyên tắc, bảo đảm tính dân chủ không áp đặt học sinh.
b) Việc huấn luyện, bồi dưỡng cán bộ lớp diễn ra ngay sau khi tập thể lớp đã
lựa chọn những đội ngũ này. Trình tự các bước huấn luyện như sau.
- Tập hợp đội ngũ cán bộ lớp, tổ nêu rõ mục đích của huấn luyện nhằm bồi
dưỡng hiểu biết cho các em về ý nghĩa của việc xác định tập thể lớp vững mạnh, về
vai trò và nhiệm vụ của cán bộ lớp trong việc xây dựng tập thể lớp, về mối quan hệ
công tác giữa cán bộ lớp với nhau.
- Giao nhiệm vụ cụ thể cho từng cán bộ lớp, cán bộ chức năng. Yêu cầu các em

hãy ghi nhiệm vụ của mình vào sổ công tác để ghi nhớ và thực hiện.
- Cho các em thảo luận, bàn biện pháp thực hiện bản kế hoạch công tác của lớp,
định hướng vào công việc của từng loại cán bộ lớp.
- Nếu cần, có thể tổ chức huấn luyện riêng cho từng loại cán bộ theo một
chương trình huấn luyện riêng do GVCN biên soạn. Chương trình huấn luyện này
giúp học sinh xác định mục đích nội dung, phương pháp tiến hành và những điều
kiện cần thiết để thực hiện.
c) Tổ chức huấn luyện, bồi dưỡng cho toàn lớp về những nội dung xây dựng
tập thể lớp tự quản.
Việc làm này có thể được tiến hành trong suốt năm học. Nên tập trung vào một
thời điểm cần thiết như : đầu năm học, cuối HKI, sang đầu HKII, giữa HKII.Những
nội dung cần huấn luyện.
- Thế nào là một tập thể lớp tự quản
- Vai trò đội ngũ cán bộ lớp trong quá trình lớp tự quản.
- Tự quản giờ học vắng giáo viên
- Tự quản giờ truy bài
- Tự quản giờ trên lớp
- Tự quản các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp
Nhưng nội dung trên có thể được xen kẽ vào nội dung của giờ sinh hoạt tập thể
HS có dịp trao đổi, bàn bạc, coi đó như là một dịp huấn luyện các em.
d) Tổ chức các hoạt động thực tế để học sinh được rèn luyện các kĩ năng tự
quản.
Đây là bước quan trọng mà trong đó mọi thành viên của lớp điều được tham
gia vào việc xây dựng tập thể lớp tự quản.
Các hoạt động được tổ chức theo phương châm “ Trò tự quản lí và điều
khiển”.
8
Chuyên đề : Công tác chủ nhiệm lớp của giáo viên tiểu học
- Ban đầu, GVCN có thể tham gia trực tiếp vào việc xây dựng kế hoạch hoạt
dộng, hướng dẫn học sinh chuẩn bị hoạt động điều khiển học sinh tham gia hoạt

động và đánh giá kết quả cuối cùng.
- Sau đó, giao dần cho cán bộ lớp tự tổ chức và điều khiển các hoạt động của
lớp. Giúp đỡ học sinh với tư cách là người có vấn, điều chỉnh đúng hướng cho các
em.
- Tổ chức để học sinh tự đánh giá kết qủa hoạt động của tập thể lớp. Qua đánh
giá, các em rút ra được bài học kinh nghiệm để cho những hoạt động tiếp theo đạt
hiệu quả cao hơn. Mỗi lần như vậy là dịp để tập thể học sinh trưởng thành.
V. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC NGOÀI GIỜ LÊN LỚP
1. Yêu cầu giáo dục
- Thông qua các hoạt động ngoài giờ lên lớp, giúp học sinh củng cố, bổ sung và
mở rộng thêm tri thức đã học, phát triển óc thẩm mỹ, tăng cường thể chất, nhận
thức vá xã hội, ý thức công dân, tình yêu quê hương, đất nước .
- Giáo dục thái độ tích cực, tinh thần đoàn kết, ý thức chủ động và mạnh dạn
trong các hoạt động tập thể.
- Rèn luyện cho học sinh các kĩ năng tự quản hoạt động ngoài giờ lên lớp, góp
phần GD tính tích cực của người công dân tương lai.
2. Cách thức tiến hành:
2.1 Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp bao gồm nhiều nội dung và hình
thức hoạt động phong phú, đa dạng.Đó là các loại hình:
- Hoạt động xã hội
- Hoạt động văn hóa, nghệ thuật.
- Hoạt động vui chơi, giải trí, TDTT
- Hoạt động theo hứng thú khoa học
- Hoạt động lao động
Với những loại hình hoạt động như trên, nhà trường có thể tiến hành dưới nhiều
dạng hoạt động như : Hoạt động theo chủ điểm, tiết sinh hoạt tập thể hàng tuần,
chào cờ đầu tuần. Các dạng hoạt động trên có quan hệ mật thiết với nhau, thống
nhất với nhau trong quá trình giáo dục.
2.2 Quy trình tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.
Tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp diễn ra theo quy trình bước

sau đây:
* Bước 1: Giáo viên chuẩn bị
- Xác định rõ tên của chủ đề hoạt động hoặc tên của buổi sinh hoạt. việc định
được tên gọi sẽ thể hiện được nội dung của hoạt động,do đó sẽ lựa chọn được các
hình thức hoạt động phù hợp.
- xây dựng yêu cầu giáo dục cần đạt được của hoạt động đó theo 3 yếu tố: nhận
thức, thái độ. Kĩ năng hành vi.
- Dự kiến nội dung và các hình thức hoạt động của tổ chức
9
Chuyên đề : Công tác chủ nhiệm lớp của giáo viên tiểu học
- Dự kiến người thức hiện: Học sinh làm gì, GVCN làm gì,các lực lượng giáo
dục khác tham gia vào phần việc nào.
- Dự kiến thời gian tiến hành cho cả chủ điểm giáo dục, cho từng thời điểm cụ
thể.
- Dự kiến địa điểm tiến hành.
- Điều kiện, phương tiện vật chất cần thiết.
- Nếu giáo viên chuẩn bị càng chi tiết thì sự chỉ đạo càng có kết quả.
* Bước 2: Tập thể học sinh lập kế hoạch và chuẩn bị kế hoạch do tập thể
học sinh thiết kế thể hiện mà cố gắng, nỗ lực và sáng tạo của các em trên cơ sở
có sự cố vấn của GVCN.
- Dựa vào yêu cầu giáo dục và gợi ý cho GVCN đề ra, học sinh bàn bạc cùng
nhau, lập biên bản kế hoạch hoạt động.Nội dung của bản kế hoạch do học sinh xây
dựng gồn các vấn đề sau:
+ Phân công những công việc cần tổ chức cho tổ, nhóm và mọi thành viên tham
gia vào quá trình chuẩn bị cũng như lúc tiến hành hoạt động.
+ Xác định thời gian tiến hành chuẩn và hoạt thành các công việc được phân
công.
+ Lựa chọn địa điểm thực hiện các công việc của từng tổ, nhóm, cá nhân.
+ Sau cùng xây dựng chương trình hoạt động đó (Trình độ các mục sẽ thực hiện
trong buổi hoạt động).

* Bước 3: Thực hiện kế hoạch hoạt động.
Đây là bước thể hiện toàn bộ kế quả chuẩn bị của cả học sinh và giáo viên,là
bước thể hiện năng lực tổ chức tự quản hoạt động tập thể.Vì vậy,cần chú ý những
điều sau:
+ Thực hiện theo đúng chương trình đã vạch.
+ Cần chú ý có thể nảy sinh những tình huống ngoài dự kiến.GVCN cần rèn
luyện cho đội ngũ tự quản đề phòng, có phương án giải quyết để khỏi bị động.
+ GVCN cần theo dõi hoạt động và kịp thời chỉnh đốn và cố vấn cho đội ngũ tự
quản huy động tiềm năng của mọi người cùng tham gia để mọi hoạt động sôi nổi,bổ
ích , sinh động.
* Bước 4: Rút kinh nghiệm và đánh giá kết quả.
- GVCN cùng với đội ngũ cán bộ lớp rút kinh nghiệm và đánh giá kết quả hoạt
động để lần sau làm tốt hơn.Đồng thời, đây cũng là dịp bồi dưỡng các em về kỹ
năng đánh giá hoạt động của tập thể.
- Khi đánh giá cần hướng dẫn các em nhận định cả ưu điểm và tồn tại để khắc
phục.Việc đánh giá có thể tiến hành ngay sau khi tổ chức hoạt động một cách công
khai và mọi người cùng đóng góp ý kiến.Cũng có thể thăm dò ý kiến học sinh bằng
phiếu hoặc trao đổi với đội ngũ can bộ lớp hoặc với các đại biểu khác cùng tham
gia sinh hoạt.
10
Chun đề : Cơng tác chủ nhiệm lớp của giáo viên tiểu học
VI. ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG HỌC SINH
1. u cầu giáo dục
- Xem xét một cách khách quan, cơng bằng về những kết quả học tập, rèn
luyện của học sinh một cách tồn diện so với mục tiêu,kế hoạc đã đặt ra.
- Giúp GVCN điều chỉnh được cơng việc cho phù hợp, kịp với thực.
- Đảm bảo việc đánh giá phải được tiến hành thường xun, theo định kì
thuộc vào nội dung cơng việc.
2. Cách thức tiến hành
a) Nội dung đánh giá

Như trong Chương trình 2 đã trình bày,GVCN thực hiện các nội dung đánh
giá theo một trình tự nhất định.Các nội dung đánh giá phải thực hiện đầy đủ theo
tiến trình sau đây.
b)Tiến trình đánh giá.
Ở đây,GVCN cần đánh giá theo từng mặt giáo dục, rồi tổng hợp kết quả đánh
giá để xem xét tồn diện người học sinh ( bức tranh tổng thể và kết quả đánh giá
giáo dục một học sinh cũng như trong cả một tập thể lớp)
Tiến trình đánh giá kết quả giáo dục đạo đức học sinh gồm:
- Xác định chuẩn đánh giá và được thảo luận để mỗi học sinh hiểu và có trách
nhiệm tham gia đánh giá và tự đánh giá.
- Mỗi học sinh được phát 1 phiếu đánh giá có in sẵn các chỉ tiêu đánh giá.Các
em tự đánh giá bản thân theo các chỉ tiêu trên đó, rồi tự xếp loại Hạnh kiểm theo 2
mức độ : Thực hiện đầy đủ, thực hiện chưa đầy đủ.
- Sau đó, họp tổ học sinh để thơng qua bản tự đánh giá đó, Ý kiến của tổ sẽ là
nguồn thơng tin có giá trị để GVCN quyết định xếp loại Hạnh kiểm của HS.
- Cuối cùng GVCN quyết định và cơng bố kết quả xết loại Hạnh kiểm của từng
học sinh, GVCN cần căn cứ vào quy định về xếp loại hạnh kiểm của Bộ điều chỉnh
cho phù hợp với thực trạng của lớp, với u cầu của nhà trường.
5 . Bài học kinh nghiệm :
Qua thực tế nghiên cứu một số nội dung cơng tác chủ nhiệm lớp của giáo viên
tiểu học. Tôi rút ra bài học kinh nghiệm như sau :
+ Nắm vững mục tiêu của cấp học, lớp học và chương trình dạy học, giáo dục
của nhà trường.
+ Tìm hiểu nắm vững cơ cấu tổ chức của nhà trường.
+ Tiếp nhận học sinh lớp chủ nhiệm, nghiên cứu và phân tích mọi đặc điểm
của đối tượng trong lớp và các yếu tố tác động đến các em, bao gồm đặc điểm tâm
sinh lí, nhân cách, năng lực của mỗi em, hồn cảnh gia đình và sự quan tâm gia
đình đối với con cái.
+ Để làm tốt cơng tác chủ nhiệm lớp, người GVCN phải tự hồn thiện nhân
cách của người thầy giáo.

11
Chuyên đề : Công tác chủ nhiệm lớp của giáo viên tiểu học
+ Một trong những nhiệm vụ quan trọng của GVCN lớp là không ngừng học
tập chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm, nhằm đổi mới công tác tổ chức giáo dục, dạy
họ, góp phần nâng cáo chất lượng giáo dục toàn diện ở nhà trường phổ thông.
+ GVCN phải là người tổ chức liên kết toàn xã hội để xây dựng môi trường su
phạm lành mạnh, thống nhất tác động, thực hiện các mục tiêu, nội dung giáo dục.
C. PHẦN KẾT LUẬN
Qua việc nghiên cứu tìm hiểu một số nội dung công tác chủ nhiệm lớp của giáo
viên tiểu học là một công việc thường xuyên hàng ngày của GV, nhưng đòi hỏi mỗi
GV phải có niềm say mê nghiên cứu tìm hiểu từng nội dung công tác chủ nhiệm
của mình, từng đối tượng HS là một vấn đề hết sức khó khăn. Trên thực tế, nhiều
năm công tác chủ nhiệm lớp, nghiên cứu tổ chức thực hiện một số nội dung công
tác chủ nhiệm lớp luôn đạt hiệu quả, tỉ lệ HS học tập từng bước được nâng lên rõ
nét . Đặc biệt trong việc giáo dục và hình thành nhân cách cho học sinh.
Qua nghiên cứu, tìm hiểu, áp dụng các biện pháp trên đã đem lại cho bản thân
tôi một kĩ năng nghiệp vụ về công tác chủ nhiệm lớp. Còn đối với HS, các em đã
nâng cao được chất lượng học tập, đặc biệt là KN và phương pháp học tập của các
em có tiến bộ nhiều so với trước đây, các em tự tin, hăng say trong học tập ngoan
ngoãn .
An Phú tân, ngày 15 tháng 10 năm 2013
TM khối 1,2,3
Tổ trưởng
Phạm Thanh Sơn
DUYỆT CỦA LÃNH ĐẠO
12