ii
Khóa lun tt nghip 2013 GVHD: Võ Thành Tâm
SVTH: Trn Lê Trúc Nguyt
LI CMăN
Em xin gi li cm n chơn thƠnh đn các thy cô trng i hc Kinh t TP.
H Chí Minh, các thy cô khoa Kinh t Phát trin đư tn tình ging dy và truyn
đt nhng kin thc quý báu trong thi gian hc ti trng. c bit, em vô cùng
bit n thy Võ ThƠnh Tơm đư trc tip hng dn, h tr vƠ giúp đ em trong quá
trình thc hin chuyên đ. Nhng ý kin đóng góp quý báu ca thy vƠ cô đư giúp
em hoƠn thƠnh chuyên đ.
Em xin cm n Ban giám đc Công ty C phn Tp đoƠn Thái Tun, các
Anh/ch phòng Nhân s công ty đư to điu kin giúp đ em trong quá trình thc
tp ti công ty. c tri qua quá trình làm vic ti công ty là thi gian quý báu
giúp bn thân em hc đc nhiu điu t chính nhng phn thc hin trong chuyên
đ cng nh các điu kin thc t bên ngoài.
Cui cùng em xin gi li cm n đn gia đình, bn bè vƠ ngi thơn đư lƠ ch
da vng chc v mt tinh thn ln vt cht, to điu kin cho em hoàn thành
chng trình hc.
TP. H Chí Minh, tháng 04 nm 2013
Sinh viên
Trn Lê Trúc Nguyt
Chuyên ngành: Kinh t Lao đng và Qun lý ngun nhân lc
iii
Khóa lun tt nghip 2013 GVHD: Võ Thành Tâm
SVTH: Trn Lê Trúc Nguyt
LIăCAMăOAN
Em cam đoan đơy lƠ đ tài nghiên cu ca em.Nhng kt qu và các s liu
trong chuyên đ tt nghip đc thc hin ti công ty C phn Tp đoƠn Thái Tun,
không sao chép bt k ngun nào khác.Em hoàn toàn chu trách nhim trc nhà
trng v s cam đoan nƠy.
TP. H Chí Minh, ngƠy 30 tháng 04 nm 2013
Sinh viên
Trn Lê Trúc Nguyt
iv
Khóa lun tt nghip 2013 GVHD: Võ Thành Tâm
SVTH: Trn Lê Trúc Nguyt
CNG HÒA XÃ HI CH NGHAăVIT NAM
c lp ậ T do ậ Hnh phúc
NHN XÉT THC TP
H và tên sinh viên:
MSSV:
Khóa:
1. Thi gian thc tp:
2. B phn thc tp:
3. Tinh thn trách nhim vi công vic và ý thc chp hành k lut
4. Kt qu thc tpătheoăđ tài
5. Nhn xét chung
năv thc tp
v
Khóa lun tt nghip 2013 GVHD: Võ Thành Tâm
SVTH: Trn Lê Trúc Nguyt
NHN XÉT CA GIÁOăVIểNăHNG DN
1. Tinh thn chp hành k lut
2. Niădungăchuyênăđ thc tp
3. Hình thc
4. Nhn xét chung
5. im s
Giáoăviênăhng dn
vi
Khóa lun tt nghip 2013 GVHD: Võ Thành Tâm
SVTH: Trn Lê Trúc Nguyt
MC LC
LI M U 1
1. Lý do chn đ tài 1
2. Mc đích nghiên cu 2
3. Phng pháp nghiên cu 2
4. i tng và phm vi nghiên cu 2
5. Kt cu đ tài 2
CHNGă1ă:ăCăS LÝ LUN CHUNG V S HÀI LÒNG CA NHÂN
VIÊN TRONG CÔNG VIC 3
1.1 Khái quát chung 3
1.1.1 Nhu cu 3
1.1.2 ng c 3
1.1.3 ng lc làm vic: 3
1.1.4 Hài lòng 4
1.1.5 ụ ngha v s hài lòng ca nhân viên 5
1.3 Các lý thuyt v đng viên tinh thn ca ngi lao đng 5
1.2.1 Lý thuyt bc thang nhu cu ca Maslow 5
1.2.2 Thuyt hai nhân t ca Frederick Herzberg. 7
1.2.3 Thuyt ERG ca Clayton P.Alderfer 9
1.2.4 Hc thuyt k vng ca Vroom 10
1.2.5 Hc thuyt nhu cu thúc đy đng c ca David Mc.Clelland 11
1.3 Các nghiên cu liên quan 12
1.3.1 Mô hình ca Kenneth A.Kovach 12
1.3.2 Mô hình ca Wiley 14
vii
Khóa lun tt nghip 2013 GVHD: Võ Thành Tâm
SVTH: Trn Lê Trúc Nguyt
TÓM TT CHNG 1 15
CHNGă2:ăTHC TRNG V MCă HÀI LÒNG CA NHÂN VIÊN
TI CÔNG TY C PHN TPăOĨNăTHÁIăTUN 16
2.1 Tng quan v Công ty C phn Tp đoƠn Thái Tun: 16
2.1.1 Gii thiu s lc v công ty. 16
2.1.2 Các ct mc phát trin quan trng ca Công ty: 17
2.1.3 Các gii thng ln mà công ty đt đc 18
2.1.4 Sn phm ca công ty 19
2.1.5 C cu t chc b máy 20
2.1.5.1 Chc nng, nhim v ca công ty 20
2.1.5.2 Chc nng vƠ nhim v các Phòng, Ban 20
2.1.5.3 S đ c cu t chc. 22
2.1.6 Kt qu hot đng sn xut kinh doanh ca công ty 24
2.1 Tng quan v ngun nhân lc 24
2.1.7.1 C cu lao đng theo gii tính 24
2.1.7.2 C cu lao đng theo thâm niên 24
2.2 Thc trng v mc đ hài lòng ca nhân viên ti Công ty C phn Tp đoƠn
Thái Tun 25
2.2.1 Phng pháp thu thp thông tin 25
2.2.2 Thông tin ngi kho sát 25
2.2.2.1 Gii tính 25
2.2.2.2 Thâm niên 26
2.2.3 Ý kin đánh giá chung ca nhân viên v Thái Tun 26
2.2.4 Phân tích ni dung kho sát 32
viii
Khóa lun tt nghip 2013 GVHD: Võ Thành Tâm
SVTH: Trn Lê Trúc Nguyt
2.2.4.1 ánh giá công vic ca nhân viên 32
2.2.4.2 ánh giá chính sách phúc li 34
2.2.4.3 ánh giá khon tích ly thu nhp ti công ty 35
2.2.3.4 ánh giá môi trng lƠm vic 35
2.2.3.5 ánh giá v c hi hc hi và phát trin 36
2.2.3.6 ánh giá ca nhơn viên đi vi cp qun lý 37
2.2.3.7 La chn yu t gn bó vi công ty Thái Tun ca nhân viên 38
TÓM TT CHNG 2 39
CHNGă3:ăMT S GIIăPHÁPăLĨMăTNGăMCă HÀI LÒNG
NHÂN VIÊN TI CÔNG TY C PHN TPăOĨNăTHÁIăTUN 40
3.1 u đim và hn ch trong công tác đánh giá mc đ hài lòng ca nhân viên
ti công ty C phn Tp đoƠn Thái Tun 40
a. u đim 40
b. Hn ch 40
3.2 Mt s đ xut nhm tng mc đ mc đ hài lòng ca nhân viên 41
3.2.1 Gii pháp ci thin thu nhp 41
3.2.2 Gii pháp ci thin c hi hc hi và phát trin 42
3.2.3 Gii pháp ci thin môi trng làm vic 43
TÓM TT CHNG 3 44
KT LUN 45
TÀI LIU THAM KHO 46
PH LC
ix
Khóa lun tt nghip 2013 GVHD: Võ Thành Tâm
SVTH: Trn Lê Trúc Nguyt
DANH MC CÁC KÍ HIU, CH VIT TT
E.R.G
Existence, Relatedness, Growth
KDN
Kinh doanh ni đa
KDXK
Kinh doanh xut khu
TG
Tng giám đc
KHNC & PT
Khoa hc nghiên cu và phát trin
CBCNV
Cán b công nhân viên
x
Khóa lun tt nghip 2013 GVHD: Võ Thành Tâm
SVTH: Trn Lê Trúc Nguyt
DANH SÁCH CÁC BNG S DNG
Bng 1.1: c đim nhân t đng viên và nhân t duy trì 8
Bng 2.2: C cu lao đng theo gii tính ca công ty nm 2012 26
Bng 2.3: C cu lao đng theo thâm niên ca công ty nm 2012 26
Bng 2.4: Các yu t đánh giá chung ca nhân viên v Thái Tun 28
xi
Khóa lun tt nghip 2013 GVHD: Võ Thành Tâm
SVTH: Trn Lê Trúc Nguyt
DANHăSÁCHăCÁCăSă, BIUă, HÌNH NH
Săđ
S đ 1.1: Th bc nhu cu ca Maslow 6
S đ 1.2: Lý thuyt hai nhân t ca Herzberg 9
S đ 2.1: C cu t chc ca Công ty C phn Tp đoƠn Thái Tun 25
Biuăđ
Biu đ 2.1: C cu đi tng kho sát theo gii tính 25
Biu đ 2.2: C cu đi tng kho sát theo thâm niên 26
Biu đ 2.3: ánh giá ca nhân viên v chính sách phúc li 26
Biu đ 2.4: ánh giá ca nhân viên v công vic phù hp 27
Biu đ 2.5: ánh giá ca nhân viên v thu nhp n đnh 28
Biu đ 2.6: ánh giá ca nhân viên v môi trng làm vic 28
Biu đ 2.7: ánh giá ca nhân viên v c hi hc hi và phát trin 29
Biu đ 2.8: ánh giá ca nhân viên v quan h vi đng nghip qun lý 30
Biu đ 2.9: ánh giá ca nhân viên v quy trình bu chn cá nhân xut sc 30
Biu đ 2.10: ánh giá ca nhân viên v các hot đng phong trào 31
Biu đ 2.11: Mc đ khó khn trong công vic do thiu thông tin 32
Biu đ 2.12: Khi lng công vic ca nhân viên 32
Biu đ 2.13: Tính cht công vic thú v 33
Biu đ 2.14: Phân công công vic phù hp vi kh nng nhơn viên 33
Biu đ 2.15: Chng trình khám sc khe hƠng nm 34
Biu đ 2.16: Các chính sách nhân viên mong mun b sung, sa đi 34
Biu đ 2.17: Khon tích ly thu nhp ti công ty 35
xii
Khóa lun tt nghip 2013 GVHD: Võ Thành Tâm
SVTH: Trn Lê Trúc Nguyt
Biu đ 2.18: Môi trng làm vic hng thú 35
Biu đ 2.19: Tng lai phát trin s nghip 36
Biu đ 2.20: Hình thc nơng cao nng lc 36
Biu đ 2.21: Cp trên tham kho ý kin cp di 37
Biu đ 2.22: S đng viên ca cp qun lý 37
Biu đ 2.23: Yu t gn bó vi công ty Thái Tun 41
Hình nh
Hình 2.1: Logo Thái Tun 18
Hình 2.2: Các nhãn hiu sn phm ni ting ca Thái Tun 20
1
Khóa lun tt nghip 2013 GVHD: Võ Thành Tâm
SVTH: Trn Lê Trúc Nguyt
LIăMăU
1. Lý do chnăđ tài
Ngày nay vi quan đim lao đng là tài sn quý báu ca doanh nghip các nhà
qun tr đư khám phá ra rng s hài lòng ca ngi lao đng là yu t then cht đi
đn thành công ca doanh nghip. Thái đ, tinh thn làm vic, nng sut lao đng
chu nh hng nhiu bi mc đ hài lòng ca ngi lao đng trong công vic.Vì
th, đ có mt đi ng lao đng hùng mnh, các ch doanh nghip không ngi mnh
tay ký các điu khon thù lao hp dn, sn sàng b ra nhng khon đu t ln đ to
không gian làm vic tin nghiầmc dù vy tình trng nhy vic ca nhng lao
đng lành ngh, có trình đ ngƠy cƠng tng, lƠm các doanh nghip thêm khó khn
v ngun nhân lc.
Trong nhng nm qua, cùng vi nhng doanh nghip khác, Tp đoƠn Thái Tun
đang phi n lc ht mình trên con đng phát trin đy c hi nhng cng đy
thách thc đ khng đnh tên tui thng hiu ca mình. Thc t cho thy rng,
Thái Tun đư vƠ đang thƠnh công, ngƠy mt ln mnh vi h thng phân phi rng
khp t Nam ra Bc, chim lnh th trng và lòng tin cy ca ngi tiêu dùng. Có
đc thƠnh công đáng khích l nh vy là nh vai trò rt ln ca ngun nhân lc ti
Tp đoƠn.
Hin nay Thái Tun trên quá trình m rng v qui mô vƠ phng thc hot
đng vic to đng lc và gi chân ngun nhân lc là mi quan tơm vƠ trn tr ca
doanh nghip. Xut phát t tình hình đó, em đư chn đ tài “ánh giá mc đ hài
lòng ca nhân viên ti Công ty C phn Tp đoàn Thái Tun”cho chuyên đ tt
nghip ca mình, nhm đo lng mc đ tác đng ca các nhân t nh hng đn
s hài lòng ca ngi lao đng ti Thái Tun; t đó, đ xut các gii pháp nhm
hoàn thin chính sách nhân s hp lý trong thi gian ti.
2
Khóa lun tt nghip 2013 GVHD: Võ Thành Tâm
SVTH: Trn Lê Trúc Nguyt
2. Mcăđíchănghiênăcu
Trình bày c s lý lun, các nghiên cu liên quan và tình hình chung ca công ty.
ánh giá li mc đ hài lòng ca nhân viên thông qua s liu kho sát nm 2012.
ng thi xác đnh nhân t mnh nht to s hài lòng ca nhân viên và nhân t
cha đc nhân viên hài lòng. T đó, đ xut nhng gii pháp, kin ngh nhm tng
s hài lòng ca nhơn viên đ khai thác và s dng có hiu qu ngun nhân lc ti
Tp đoƠn.
3. Phngăphápănghiênăcu
Phng pháp nghiên cu đc s dng trong đ tài này là phng pháp nghiên
cu đnh tính thng kê mô t thông qua nghiên cu các tài liu th cp và tho lun
vi các nhơn viên đư thc hin bng kho sát v mc đ hài lòng ca nhân viên
trong công vic.
4. iătng và phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu: Cán b nhân viên ti Công ty C phn Tp đoƠn Thái
Tun.
Phm vi nghiên cu: D liu nghiên cu đc thu thp ti phòng Nhân s đư
kho sát vào tháng 12/2012. S lng kho sát 159 ngi.
5. Kt cuăđ tài
Chngă1: C s lý lun chung v s hài lòng ca nhân viên trong công vic.
Chngă2: Thc trng v mc đ hài lòng ca nhân viên ti Công ty C phn Tp
đoƠn Thái Tun.
Chngă3:ăMt s gii pháp kin ngh lƠm tng mc đ hài lòng ca cán b nhân
viên ngun nhân lc ti công ty C phn Tp đoƠn Thái Tun.
3
Khóa lun tt nghip 2013 GVHD: Võ Thành Tâm
SVTH: Trn Lê Trúc Nguyt
CHNGă1 :
CăSăLụăLUNăCHUNGăVăSăHĨIăLÒNGăCAăNHỂNăVIểNă
TRONGăCÔNGăVIC
1.1 Khái quát chung:
1.1.1 Nhu cu
Nhu cu là mt hin tng tâm lý ca con ngi, lƠ đòi hi, mong mun,
nguyn vng ca con ngi v vt cht và tinh thn đ tn ti và phát trin. Tùy
theo trình đ nhn thc, môi trng sng, nhng đc đim tâm sinh lý, mi ngi
có nhng nhu cu khác nhau.
1.1.2 ngăc
Theo J. Piaget: ng c lƠ tt c các yu t thúc đy cá th hot đng nhm đáp
ng yêu cu vƠ đnh hng cho hot đng đó.
Nh vy đng c đc đnh ngha lƠ nhu cu mnh nht thúc đy hành vi con
ngi ti mt thi đim nht đnh.
Có 2 cách khi dy đng c con ngi:
Cách 1:
Tìm hiu nhu cu và mong mun ca h.
Gn s tha mãn nhu cu vi vic thc hiên mc tiêu ca công ty.
Cách 2:
Khi dy nhu cu bng cách gây s chú ý ti mc tiêu.
Làm cho h hp dn vi mc tiêu.
Có nhng phn thng xng đáng to nên s ham mun mà bin thƠnh đng c.
1.1.3 ng lc làm vic:
ng lc lƠ quá trình tơm lý khi dy, đnh hng vƠ duy trì hƠnh vi hng ti
mc tiêu (Mitchell 1982).
ng lc làm vic đc đnh ngha lƠ mt tp hp các lc xut phát t bên
trong và bên ngoài ca mt cá nhân, nó to nên, dn dt và duy trì hành vi liên quan
đn công vic ca con ngi (Pinder 1988). Có hai đc trng đáng chú ý trong đnh
4
Khóa lun tt nghip 2013 GVHD: Võ Thành Tâm
SVTH: Trn Lê Trúc Nguyt
ngha nƠy. Th nht, đng lc đc nhn din nh lƠ ngun sc mnh to ra sinh
lc cho hành vi ca nhân viên. Th hai, lc này có liên quan mt thit ti hình thc,
phng hng, cng đ và khong thi gian tn ti ca hành vi (Meyer & Becker
2004).
ng lc làm vic còn đc đnh ngha lƠ ắs sn lòng th hin mc đ cao ca
n lc đ hng ti các mc tiêu ca t chc, trong điu kin mt s nhu cu cá
nhơn đc tha mãn theo kh nng n lc ca h” (Robbins 1993).
ng lc là s khao khát và t nguyn ca con ngi đ nâng cao mi n lc
ca mình nhm đt đc mc tiêu hay kt qu c th nƠo đó.
Nh vy đng lc xut phát t bn thân ca mi con ngi. Khi con ngi
nhng v trí khác nhau, vi nhng đc đim tâm lý khác nhau s có nhng mc tiêu
mong mun khác nhau. Chính vì nhng đc đim nƠy nên đng lc ca mi con
ngi là khác nhau vì vy nhà qun lý cn có nhng cách tác đng khác nhau đn
mi ngi lao đng.
1.1.4 Hài lòng
ng nhiu góc đ khác nhau có nhiu đnh ngha v mc đ hài lòng trong
công vic khác nhau:
Theo V.Vroom: Hài lòng trong công vic là trng thái mƠ ngi lao đng có
đnh hng hiu qu rõ rƠng đi vi công vic trong t chc.
Theo Smith, Kendal và Hulin (1969) mc đ hài lòng vi các thành phn hay
khía cnh ca công vic lƠ thái đ nh hng và ghi nhn ca nhân viên v các khía
cnh khác nhau trong công vic (bn cht công vic, c hi đƠo to, thng tinầ)
Theo mô hình k vng ca Porter-Lawer thì s hƠi lòng lƠ thái đ hình thành t
s chnh lch gia nhng phn thng mà mt nhân viên nhn đc và nhng phn
thng mƠ nhơn viên tin tng lƠ đáng nhn đcầ
HƠi lòng lƠ thái đ yêu thích ca nhơn viên đi vi công vic, nó th hin mc
đ hài hòa và thng nht gia mong mun ca nhân viên v công vic vi nhng
kt qu mà h có đc ( tin lng, môi trng làm vic, c hi thng tinầ).
5
Khóa lun tt nghip 2013 GVHD: Võ Thành Tâm
SVTH: Trn Lê Trúc Nguyt
1.1.5 ụănghaăv s hài lòng ca nhân viên
Vic nghiên cu mc đ hài lòng ca nhơn viên giúp nhƠ lưnh đo nm bt
đc nhu cu thc s, nhng điu to ra s hài lòng và nhng điu cha hƠi lòng,
nhng điu gây ra cm giác bt mưn cho ngi lao đng trong t chc doanh
nghip. T đó nhƠ lưnh đo có th ci thin sa đi, b sung chính sách nhân s
trong công ty trong khuôn kh cho phép đ tng hiu qu làm vic vƠ tng cng
mc đ gn bó ca ngi lao đng đi vi t chc doanh nghip, đm bo cho
doanh nghip có mt đi ng lao đng bn vng v cht lng và s lng.
Nu nhng chính sách nhân s ngƠy cƠng đc hoàn thin vƠ đáp ng đúng
tơm t nguyn vng ca ngi lao đng, thì đơy s lƠ c hi tt đ doanh nghip thu
hút và gi chân nhân tài. T chc doanh nghip có ngun lc con ngi n đnh,
cht lng cao s đm bo v th ca doanh nghip trên th trng đy bin đng và
to ra nn tng cho s phát trin bn vng ca doanh nghip.
Bên cnh đó, vic t chc mt cuc điu tra v mc đ hài lòng ca nhân viên
lƠ c hi đ ngi lao đng trong công ty có th chia s nhng thun li và khó
khn khi lƠm vic ti công ty, nhng tơm t nguyn vng ca bn thơn. Qua đó,
doanh nghip có th tip thu đc nhng đóng góp có giá tr ca ngi lao đng
nhm hoàn thin chính sách nhân s ca mình.
1.3 Các lý thuyt v đng viên tinh thn caăngiălaoăđng
Vn đ đng viên, đưi ng nhm đem li s tha mãn nhu cu giúp nhân viên
gn bó lâu dài cho doanh nghip là vn đ thu hút s quan tâm nghiên cu ca
nhiu nhà qun tr cng nh các nhƠ nghiên cu.
1.2.1 Lý thuyt bc thang nhu cu ca Maslow (1943)
Maslow cho rng hành vi ca con ngi bt ngun t nhu cu vƠ ông đư xơy
dng mt lý thuyt v nhu cu ca con ngi gm 5 bc đc xp t thp lên cao
v tm quan trng sau:
6
Khóa lun tt nghip 2013 GVHD: Võ Thành Tâm
SVTH: Trn Lê Trúc Nguyt
Săđ 1.1: Th bc nhu cu ca Maslow
Nhu cu sinh hc: ơy lƠ nhng nhu cu c bn nht ca con ngi nh: n,
mc, , đi li. Nhu cu nƠy thng đc gn cht vi đng tin, nhng tin không
phi là nhu cu ca h mà nó ch lƠ phng tin cn có đ h tho mưn đc nhu
cu. H luôn quan tâm ti h s nhn đc cái gì khi h làm vic đó.
Nhu cu an toàn: Khi ngi lao đng vào làm vic trong doanh nghip h s
quan tâm rt nhiu đn công vic ca h thc cht lƠ lƠm gì, điu kin làm vic ra
sao, công vic có thng xuyên xy ra tai nn hay không. S an toàn không ch đn
thun là nhng vn đ v tai nn lao đng mà nó còn là s bo đm trong công vic,
các vn đ v bo him xã hi, tr cp, hu trí.
Nhu cu xã hi: Ngi lao đng khi sng trong mt tp th h mun hoà
mình vi các thành viên khác trong tp th, h luôn có mong mun coi tp th - ni
mình làm vic là mái m gia đình th hai.
Nhu cu sinh hc
Nhu cu an toàn
Nhu cu xã hi
Nhu cu t
th hin
Nhu cu đc
tôn trng
Cp cao
Cp thp
7
Khóa lun tt nghip 2013 GVHD: Võ Thành Tâm
SVTH: Trn Lê Trúc Nguyt
Nhu cu đc tôn trng: Nhu cu nƠy thng xut hin khi con ngi đư đt
đc nhng mc tiêu nht đnh, nó thng gn vi các đng c liên quan đn uy tín
và quyn lc.
Nhu cu t khng đnh: Lúc này nhu cu làm vic ca ngi lao đng ch vi
mc đích lƠ h s đc th hin mình, áp dng nhng gì mà h đư bit, đư tri qua
vào công vic hay nói đúng hn lƠ ngi ta s cho nhng ngi khác bit ắtm cao”
ca mình qua công vic.
Theo Maslow thì khi mi mt nhu cu trong s nhng nhu cu đó đc tha
mãn thì nhu cu tip theo tr nên quan trng. S tha mãn nhu cu ca các cá nhân
s đi theo th bc nh trên vƠ mc dù không có mt nhu cu nƠo đc tha mãn
hoƠn toƠn nhng nu mt nhu cu nƠo đó đc tha mãn thì v c bn nó s không
còn to đng lc cho con ngi na. Vì th theo Maslow đ to đng lc cho nhân
viên ngi qun tr cn tìm hiu xem nhơn viên đó đang đơu trong h thng nhu
cu nƠy vƠ hng s tha mãn vào các nhu cu có th bc cao hn.
1.2.2 Thuyt hai nhân t ca Frederick Herzberg.
Lý thuyt ni ting v hai nhân t ca Herzberg đư đa ra hai khía cnh nh
hng đn mc đ tha mãn công vic: (a) Nhân t đng viên tác đng theo xu
hng tích cc và Nhân t duy trì tác đng theo xu hng tiêu cc. Lý thuyt này
cho rng nhân t đng viên dn đn s tha mãn công vic trái ngc vi nhân t
duy trì dn đn s bt mãn trong công vic ca nhân viên.
8
Khóa lun tt nghip 2013 GVHD: Võ Thành Tâm
SVTH: Trn Lê Trúc Nguyt
Bngă1.1ăcăđimănhơnătăđngăviênăvƠănhơnătăduyătrì
Nhân t đng viên (Motivation Factor)
Nhân t duy trì (Hygiene Factor)
Thành tu
Công nhn thành tu
Trách nhim công vic
Quan tâm công vic
Tin b công vic mc đ cao hn
Tng trng, trng thành
iu kin công vic
Cht lng giám sát
Lng bng
a v, v th công ty
An toàn
Làm vic theo nhóm
Tính cht công vic
Chính sách vƠ quy đnh công ty
Quan h các nhân
Kch bn phi hp nhân t đng lc và nhân t duy trì
ng lc tt + duy trì tt: tình hung lý tng, nhơn viên đc đng viên nhiu
hn, ít có b phàn nàn.
ng lc kém + duy trì tt: tình hung nhân viên ít b phƠn nƠn nhng không
đc đng viên. Công vic ch nhn đúng tin lng.
ng lc tt + duy trì kém: tình hung nhơn viên đc đng viên nhiu nhng
cng b phàn nàn nhiu. Tin lng vƠ điu kin làm vic không tng xng.
ng lc kém + duy trì kém: tình hung xu nht, nhân viên chng nhng
không đc đng viên, mà còn b phàn nàn nhiu
Săđ 1.2: Lý thuyt hai nhân t ca Herzberg
Nhân t duy trì
Nhân viên bt
mãn và không có
đng lc
(Employees
dissatisfied and
unmotivated)
Nhân viên không
còn bt mưn nhng
không có đng lc
(Employees not
dissatisfied and
unmotivated)
Nhân viên không
còn bt mãn và có
đng lc
(Employees
satisfied and
motivated)
Nhân t đng viên
9
Khóa lun tt nghip 2013 GVHD: Võ Thành Tâm
SVTH: Trn Lê Trúc Nguyt
i vi các nhân t đng viên nu đc gii quyt tt s to ra s tha mãn t
đó đng viên ngi lao đng làm vic tích cc, chm ch hn. Nhng nu không
đc gii quyt tt thì to ra tình trng không tha mãn ch cha chc gây bt mãn.
Trong khi đó đi vi các nhân t duy trì nu gii quyt không tt s to ra s bt
mãn, nu gii quyt tt s to ra tình trng không bt mãn ch cha chc có tình
trng tha mãn.
Nh vy theo Herzberg nguyên nhơn đem đn s hài lòng nm ni dung công
vic, còn nguyên nhân gây bt mãn nm môi trng làm vic. Bài vit còn tìm ra
nhng nhân t làm nhân viên trong công ty tha mãn, không tha mãn, bt mưnầ
nhm đáp ng nhu cu và to đng lc làm vic cho nhân viên. i vi nhà qun tr
khi tìm hiu tâm lý nhân viên cn phi tìm hiu rõ và tránh nhng tâm trng bt
mãn và tiêu cc xut hin ti ni lƠm vic.
1.2.3 Thuyt ERG ca Clayton P.Alderfer (1969)
Mô hình nƠy đc giáo s Clayton Alderfer xơy dng trên c s Tháp nhu cu
ca Maslow và là mt s b tr tt cho mô hình này. Lý thuyt nƠy đc phân loi
thành 3 nhóm nhu cu:
Nhu cu tn ti (Existence needs): nhu cu v vt cht ti thiu cn thit cho
s tn ti ca con ngi, đc đáp ng đy đ các nhu cu cn bn đ sinh tn nh
nhu cu sinh lý, n mc, , đi li, hc hành và nhu cu an toàn.
Nhu cu giao tip (Relatedness needs): nhu cu v nhng quan h và nhng
tng tác qua li gia các cá nhân. Mi ngi đu có nhng ham mun thit lp và
duy trì các mi quan h cá nhân khác nhau. c tính mt ngi thng b ra
khong phân na qu thi gian đ giao tip vi các quan h mà h hng ti.
Nhu cu phát trin: nhu cu bên trong mi con ngi cho s phát trin cá
nhân. Các công vic, chuyên môn vƠ cao hn na là s nghip riêng s đm bo đáp
ng đáng k s tho mãn ca nhu cu phát trin.
10
Khóa lun tt nghip 2013 GVHD: Võ Thành Tâm
SVTH: Trn Lê Trúc Nguyt
Thuyt E.R.G ca Clayton Alderfer có bc tin đáng ghi nhn so vi lý thuyt
Maslow. Lý thuyt này ch ra rng có ba cp đ nhu cu khác nhau nhng nhng
nhu cu này có th xut hin cùng lúc, đng thi nhu cu này có th bù đp cho nhu
cu kia nu nhu cu đó cha tha mưn ngi lao đng. Chng hn, mt ngi lao
đng không tha mãn v mc đ khó khn ca công vic mà h đang lƠm nhng
ngc li h đc bù đp trong công vic nhn tin lng vƠ phúc li tng xng.
Lý thuyt E.R.G trên thc t đc các nhà qun lý vn dng di hình thc tr
lng theo k nng nhơn viên. Có ngha lƠ tin lng s tng theo k nng nhơn
viên có đc hay s công vic mà h hoàn thành. Hình thc này khuyn khích
ngi lao đng hc tp, trao di thêm k nng vƠ phát trin.
1.2.4 Hc thuyt k vng ca Vroom
Vroom đa ra công thc:
Sc mnh = Mc ham mun * Nim hy vng
Trong đó:
Sc mnh (đng c thúc đy) lƠ cng đ thúc đy con ngi hƠnh đng.
Mc ham mun lƠ cng đ u ái ca mt ngi dành cho kt qu mong mun.
Nim hy vng là xác sut hoàn thành công vic mong mun.
Khi mt ngi th vi vic đt ti mt mc tiêu nht đnh thì mc ham mê
coi nh bng không và s có mt mc ham mê ơm khi con ngi phn đi vic đt
ti mc tiêu đó. Nh th c hai trng hp đu không có đng lc thúc đy.
Nh vy các nhà qun lý không nhng phi bit to nên s k vng ca ngi
lao đng đi vi các kt qu và các phn thng mà còn phi ch rõ cho h phng
tin, phng pháp hƠnh đng cng nh to cho h có mt nim tin (hi vng) vào
chính phng pháp đó chc chn s dn đn thành công. Tóm li, đ to đng c
ln nht, nhà qun lý phi tác đng lên c hai yu t thúc đy trên s ham mê và
nim hy vng.
11
Khóa lun tt nghip 2013 GVHD: Võ Thành Tâm
SVTH: Trn Lê Trúc Nguyt
1.2.5 Hc thuyt nhu cuăthúcăđyăđngăcăca David Mc.Clelland
David Mc Clelland đư đóng góp vƠo quan nim đng c thúc đy bng cách xác
đnh ba loi nhu cu thúc đy con ngi trong t chc nh sau:
Nhu cu v quyn lc: là nhu cu tác đng lên ngi khác, ti hoàn cnh, kim
soát vƠ thay đi hoàn cnh. Các nhà nghiên cu ch ra rng ngi có nhu cu quyn
lc mnh và nhu cu thành tu có xu hng tr thành các nhà qun tr. Mt s
ngi còn cho rng nhà qun tr thƠnh công lƠ ngi có nhu cu quyn lc mnh
nht, k đn là nhu cu thành tu và sau cùng là nhu cu liên minh.
Nhu cu v s liên kt: cng ging nh nhu cu xã hi Maslow, đó lƠ các nhu
cu v quan h xã hi, quan h giúp đ qua li thân mt vi nhau. Ngi lao đng
có nhu cu này mnh s làm vic tt nhng loi công vic to ra s thân thin và
các quan h xã hi.
Nhu cu v s thành đt: ngi có nhu cu thành tu cao lƠ ngi luôn theo
đui vic gii quyt công vic tt hn. H mun vt qua các khó khn tr ngi. H
mun cm thy rng thành công hay tht bi ca h là do kt qu ca nhng hành
đng ca h. iu nƠy có ngha lƠ h thích các công vic mang tính thách thc.
Nhng ngi có nhu cu thành tu cao đc đng viên làm vic tt hn. c tính
chung ca nhng ngi có nhu cu thành tu cao là:
Lòng mong mun thc hin các trách nhim cá nhân.
Xu hng đt ra các mc tiêu cao cho chính h.
Nhu cu cao v s phn hi c th, ngay lp tc.
Theo quan đim ca nhiu nhà nghiên cu thì các nhƠ lưnh đo thng t ra có
nhu cu cao v quyn lc, khá cao v s thƠnh đt nhng li rt thp v s liên kt,
còn nhng ngi lao đng thng có nhu cu cao v s liên kt. Vì vy, các nhà
lưnh đo, ngoài vic c gng tha mãn nhng nhu cu vt cht ca ngi lao đng,
cn to ra mt bu không khí tâm lý d chu đoƠn kt thơn ái đ mi ngi có th
làm vic tt vi nhau trong các nhóm và trong h thng. Còn đi vi nhng ngi
12
Khóa lun tt nghip 2013 GVHD: Võ Thành Tâm
SVTH: Trn Lê Trúc Nguyt
có nhu cu thành tu cao, nhà qun tr nên b trí công vic mang tính thách thc,
ri ro cao nhng cng có phn thng tng xng bng vic đ bt, đc ct nhc.
1.3 Các nghiên cu liên quan
T nn tng các lý thuyt trên, các nghiên cu v yu t nh hng đn mc đ
hƠi lòng cho nhơn viên ra đi:
1.3.1 Mô hình ca Kenneth A.Kovach
Nm 1987 mô hình mi yu t đng viên liên quan đn thuc tính công vic
ca Kenneth A.Kovach ra đi. Mô hình này do Vin Quan h lao đng New York
xây dng ln đu tiên vƠo nm 1946 vi đi tng là nhân viên trong ngành công
nghip. Sau đó mô hình đc ph bin rng rưi vƠ đc nhiu t chc, nhà nghiên
cu thc hin li nhm khám phá ra các yu t đng viên nhân viên làm vic trong
các ngƠnh khác nhau. Thang đo mi yu t bao gm:
Công vic thú v đc đo lng bi các bin quan sát:
Công vic cho phép s dng tt nng lc cá nhân.
Công vic rt thú v.
Công vic có nhiu thách thc.
Công vic đa dng vƠ đòi hi s sáng to.
c công nhn đy đ công vic đư lƠm đc đo lng bi các bin quan sát:
Luôn đc ghi nhn thành tích trong công vic.
c khen ngi khi hoàn thành tt công vic.
Công sc đc ghi nhn góp phn vào s thành công ca công ty.
Luôn hiu rõ kt qu công vic mà cp trên mong đi.
Lng cao đc đo lng bi các bin quan sát:
Tin lng tng xng vi kt qu công vic.
c tr lng cao lƠ quan trng.
Tin lng đm bo cuc sng cá nhân.
c nhn tin thng hay tng lng khi hoƠn thƠnh tt công vic.
S t ch trong công vic đc đo lng bi các bin quan sát:
13
Khóa lun tt nghip 2013 GVHD: Võ Thành Tâm
SVTH: Trn Lê Trúc Nguyt
c khuyn khích tham gia vào các quyt đnh đn liên quan đn công vic.
c khuyn khích tham gia nhng sáng kin, đ xut ci tin công vic.
Có đ quyn hn đ thc hin công vic.
c quyn kim soát và chu trách nhim vi công vic.
Công vic lơu dƠi đc đo lng bi các bin quan sát:
c kí kt hp đng lao đng dài hn.
Có vic làm n đnh là quan trng.
Không phi lo lng v vic mt vic ti công ty.
Công ty có hiu qu hot đng tt.
S thng tin và phát trin ngh nghip đc đo lng bi các bin quan sát:
Có nhiu c hi đc đƠo to kin thc cn thit cho công vic.
Bit rõ nhng điu kin đ đc thng tin.
Công ty có k hoch đƠo to, phát trin ngh nghip cá nhân rõ ràng.
Công ty to nhiu c hi thng tin và phát trin cá nhân.
iu kin làm vic đc đo lng bi các bin quan sát:
Ni lƠm vic an toàn.
Môi trng làm vic sch s, không đc hi.
Trang thit b và công c làm vic đy đ.
Thi gian làm vic hp lý.
Ni lƠm vic vui v và thân thin.
S gn bó ca cp trên và công ty vi nhơn viên đc đo lng bi các
bin quan sát:
Lưnh đo xem nhân viên là mt thành viên quan trng ca công ty.
Nhơn viên trong công ty luôn đc tôn trng và tin cy.
Cp trên luôn bo v quyn li cho nhân viên.
Công ty có chính sách gn kt quyn li gia nhân viên và công ty.
Chính sách x lý k lut đc đo lng bi các bin quan sát:
Chính sách x lý k lut công bng và nht quán.
14
Khóa lun tt nghip 2013 GVHD: Võ Thành Tâm
SVTH: Trn Lê Trúc Nguyt
Cho nhơn viên c hi đ chuc li li lm.
S t nh, khéo léo ca cp trên trong vic góp ý, phê bình.
S h tr ca cp trên đc đo lng bi các bin quan sát:
Nhơn viên đc cp trên h tr chuyên môn trong công vic.
Nhơn viên thng xuyên đc cp trên hp dn trong công vic.
Cp trên quan tơm vƠ giúp đ nhân viên gii quyt các vn đ khó khn.
1.3.2 Mô hình ca Wiley
Nghiên cu ca Wiley C. (1997 ậ factors that motivate me) gm 10 yu t
đng viên đc mô t:
(1) An toàn công vic.
(2) S đng cm vi các vn đ cá nhơn ngi lao đng.
(3) Trung thƠnh cá nhơn đi vi t chc.
(4) Thích thú công vic.
(5) iu kin làm vic tt.
(6) K lut t chc hp lý.
(7) Lng/thu nhp cao.
(8) Thng tin và phát trin ngh nghip.
(9) Cm nhn bn phn ca cá nhân vi t chc.
(10) c đánh giá cao các thƠnh qu đư đóng góp.