TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
KHOA KINH T PHÁT TRIN
CHUYÊN NGÀNH KINH T LAO NG VÀ QUN LÝ NNL
CHUYÊN TT NGHIP
MT S GII PHÁP HOÀN THIN
VN HOÁ T CHC TI
U BAN NHÂN DÂN QUN 10
SVTH: NGHIÊM HNG LÝ
KHOÁ: 13
GVHD: V HI ANH
TP.HCM, 2012
iii
LI CM N
Tôi xin t lòng bit n i vi các thy giáo, cô giáo ca Trng i hc
Kinh t thành ph H Chí Minh ã tn tình, chu áo trong quá trình ging dy, h tr
cho tôi trong thi gian hc tp ti trng.
c bit, vi tình cm trân trng nht, tôi xin bày t li cm n chân thành,
sâu sc ti thy V Hi Anh vì ã tn tình nh hng ch dn và góp ý tôi trong quá
trình thc hin khoá lun.
Xin chân thành cm n các v lãnh o U ban Nhân dân Qun 10, lãnh o
V n phòng U ban nhân dân Qun 10 ã to i!u kin v! vt cht cng nh tinh thn
trong thi gian tôi theo hc ti trng i hc Kinh t. Ngoài ra, còn có Ban lãnh
o các n v cng nh các ng nghip ã ng h∀, giúp # cho tôi thc tp và
hoàn thành tt khóa lun này.
Xin cm n gia ình, bn bè lp Kinh t Lao ∀ng và Qun tr ngun nhân
lc ã ∀ng viên, quan tâm giúp #, to ∀ng lc ∃ tôi hoàn thành chng trình hc
này.
Xin trân trng cm n!
Nghiêm Hng Lý
iv
NHN XÉT CA C QUAN THC TP
1. Thi gian thc tp
2. B∀ phn thc tp
3. Tinh thn trách nhim vi công vic và ý th%c chp hành k lut
4. Kt qu thc tp theo ! tài
5. Nhn xét chung
n v thc tp
v
NHN XÉT CA GIÁO VIÊN HNG DN
1. Tinh thn chp hành k lut
2. N∀i dung chuyên ! thc tp
3. Hình th%c
4. Nhn xét chung
5. i∃m s
Giáo viên hng d n
vi
M!C L!C
L&I M∋ (U 1
CH)∗NG 1: C∗ S∋ LÝ LU+N V, V−N HOÁ T. CH/C 5
1.1. Khái nim v n hoá 5
1.2. V n hoá t0 ch%c 6
1.2.1. Khái nim v n hoá t0 ch%c 6
1.2.2. Vai trò ca v n hoá t0 ch%c trong c quan hành chính nhà nc 8
1.2.3. Các tng giá tr ca v n hoá t0 ch%c 9
1.2.4. Mi quan h gi1a v n hoá t0 ch%c và hiu qu hot ∀ng ca c quan hành chính nhà
nc 15
CH)∗NG 2: TH2C TR3NG V−N HOÁ T. CH/C T3I U4 BAN NHÂN DÂN QU+N
10 20
2.1. Gii thiu chung v! Qun 10 20
2.1.1. Lch s5 hình thành 20
2.1.2. C cu t0 ch%c ca U ban nhân dân qun 10 22
2.1.3. V! ngun nhân lc ca Qun 10 24
2.2. Thc trng v! v n hoá t0 ch%c ti U ban nhân dân qun 10 28
2.2.1. Các giá tr h1u hình 28
2.2.2. Các giá tr, chu6n mc c công b 32
2.2.3. Nh1ng quan nim chung 36
CH)∗NG 3: MT S7 GII PHÁP HOÀN THI8N V−N HOÁ T. CH/C T3I U4 BAN
NHÂN DÂN QU+N 10 38
3.1. Nhim v9 và nh hng phát tri∃n v n hoá t0 ch%c trong c quan hành chính nhà
nc. 38
3.1.1. Nhim v9 phát tri∃n v n hoá t0 ch%c trong c quan hành chính nhà nc. 38
vii
3.1.2. nh hng phát tri∃n v n hoá t0 ch%c trong c quan hành chính nhà nc. 39
3.2. M∀t s gii pháp c9 th∃ 41
3.2.1. Nhóm các gii pháp hin i hoá công s: 41
3.2.2. Nhóm các gii pháp hoàn thin và thc thi pháp lut 43
3.2.3. Nhóm các gii pháp tuyên truy!n, giáo d9c 49
3.2.4. Nhóm các gii pháp nâng cao tinh thn trách nhim 53
KT LU+N 56
TÀI LI8U THAM KHO 58
viii
DANH M!C CÁC BNG
Bng 2.1. C cu ngun nhân lc theo ∀ tu0i 25
Bng 2.2. Trình ∀ chuyên môn ca cán b∀, công ch%c 25
Bng 2.3. Trình ∀ qun lý hành chính nhà nc ca cán b∀, công ch%c 26
Bng 2.4. Trình ∀ lý lun chính tr ca cán b∀, công ch%c 27
ix
DANH SÁCH CÁC BIU , S , HÌNH NH
Hình 1.1. Các tng giá tr ca v n hoá t0 ch%c 10
Hình 1.2. Mô hình V n hoá Denison 16
Hình 1.3. Bn chin lc 19
Hình 2.1. S t0 ch%c b∀ máy chính quy!n qun 10 23
Hình 2.2. C cu ngun nhân lc theo ∀ tu0i 25
Hình 2.3. Trình ∀ chuyên môn ca cán b∀, công ch%c 26
Hình 2.4. Trình ∀ qun lý hành chính nhà nc ca cán b∀, công ch%c 26
Hình 2.5. Trình ∀ lý lun chính tr ca cán b∀, công ch%c 27
1
LI M∀ #U
1. Lý do ch∃n %& tài
Ngh quyt H∀i ngh Trung ng 5 khoá VIII ã kh;ng nh: “∃ m bo
s lãnh o ca ng v! v n hoá, phi xây dng v n hoá t< trong ng, trong b∀
máy Nhà nc ”. Tháng 7/2004, khi tin hành ki∃m i∃m 5 n m thc hin Ngh
quyt nói trên, H∀i ngh Trung ng 10 khoá IX ra kt lun yêu cu: “Tip t9c t
lên hàng u nhim v9 xây dng t t:ng, o %c, li sng và i sng lành mnh
trong xã h∀i, trc ht là trong các t0 ch%c ng, Nhà nc ”. Nh vy, xây dng
v n hoá trong các t0 ch%c ng, c quan hành chính Nhà nc luôn c coi là
nhân t m bo, nhân t tiên quyt trong chin lc lãnh o xây dng và phát
tri∃n n!n V n hoá Vit Nam tiên tin, m à bn sc dân t∀c, qua ó th<a nhn v n
hoá v<a là ∀ng lc, v<a là m9c tiêu ca phát tri∃n.
Bên cnh ó, thc hin ch trng, ng li 0i mi t nc do ng !
ra và lãnh o, Nhà nc ta tin hành công cu∀c ci cách hành chính trong hai thp
k qua (1991 – 2011), i!u ã góp phn quan trng vào s nghip 0i mi và phát
tri∃n kinh t – xã h∀i ca t nc. ∃ thc hin m9c tiêu n n m 2020 xây dng
m∀t n!n hành chính trong sch, v1ng mnh, chuyên nghip, hin i, hot ∀ng có
hiu lc, hiu qu theo nguyên tc ca Nhà nc pháp quy!n Xã h∀i ch ngh=a di
s lãnh o ca ng, chin lc phát tri∃n kinh t – xã h∀i giai on 2011 – 2020
nêu rõ: “Xây dng ∀i ng cán b∀, công ch%c, viên ch%c có ph6m cht o %c tt,
có bn l=nh chính tr, có n ng lc, có tính chuyên nghip cao, tn tu> ph9c v9 nhân
dân. Quy nh rõ và ! cao trách nhim ca ngi %ng u”, “ Công khai các
chu6n mc, các quy nh hành chính ∃ nhân dân giám sát vic thc hin. T ng
cng tính minh bch, trách nhim trong hot ∀ng công v9”, qua ó có th∃ thy
ng và Nhà nc rt quan tâm xây dng b∀ máy nhà nc tinh gn, nâng cao cht
lng hot ∀ng ca cán b∀, công ch%c trong c quan nhà nc, ra s%c xây dng
n!n hành chính nhà nc dân ch, trong sch, v1ng mnh, hin i và t ng s hài
2
lòng trong ph9c v9 nhân dân.
Rõ ràng, mun xây dng b∀ máy nhà nc v1ng mnh, i!u áng quan tâm
là phi xây dng tt v n hoá trong các c quan hành chính nhà nc. B:i vì, c
quan hành chính nhà nc là b∀ mt ca chính quy!n, là ni cán b∀, công ch%c trc
tip thc thi ch trng, chính sách ca ng và pháp lut ca Nhà nc, thng
xuyên tip xúc vi ngi dân ∃ gii quyt công vic theo yêu cu, nguyn vng
ca ngi dân; ng thi cng là ni cán b∀, công ch%c quan h, giao tip vi cán
b∀ cp trên, cùng cp, cp di, các c quan khác. Song song ó, vic xây dng
môi trng làm vic, tr9 s: c quan hành chính, cách bài trí công s:, trang ph9c ca
cán b∀, công ch%c phi áp %ng c yêu cu ph9c v9 và tôn trng nhân dân, to
m? quan, v n minh, hin i – sch ≅p – an toàn cho công s: hành chính.
Qua các nghiên c%u cho thy v n hóa t0 ch%c trong các c quan hành chính
càng cao thì vic thc hin ch%c n ng ca b∀ máy qun lý hành chính Nhà nc
càng y và rõ ràng hn, nâng cao uy tín ca b∀ máy qun lý. Vì th, ngày nay
vic xây dng và duy trì v n hóa t0 ch%c là vn ! c quan tâm hàng u : các
c quan hành chính Nhà nc.
Tuy nhiên, trên thc t hin nay b∀ máy hành chính nc ta vn còn m∀t b∀
phn cán b∀, công ch%c hành chính cha 0n nh và chuyên nghip, h9t hng v!
nhi!u mt trong ó tinh thn trách nhim, ý th%c t0 ch%c k lut còn yu, k? n ng
giao tip, phng pháp, cách th%c qun lý, phong cách t0 ch%c i!u hành, mi quan
h, li làm vic chm 0i mi; tinh thn ph9c v9 nhân dân cha cao; t quan liêu,
tham nhng, sách nhiΑu nhân dân cha c ng n chn, vn ! xây dng và bài trí
tr9 s: ca c quan hành chính m∀t s ni xây dng tuΒ tin, không th∃ hin tính
trang nghiêm và gây lãng phí, tht thoát Nh1ng vn ! trên ã gây ra s trì tr, tr:
ngi ln cho công cu∀c ci cách, làm gim hiu qu hot ∀ng ca b∀ máy hành
chính nhà nc.
Nhn th%c c tm quan trng ca v n hoá t0 ch%c i vi vic thc hin
ch%c n ng ca b∀ máy qun lý hành chính Nhà nc, trong nh1ng n m qua các c
3
quan chính quy!n các cp t< trung ng n a phng ã có nhi!u n lc trong
vic xây dng và hoàn thin v n hoá t0 ch%c trong n v mình. Quyt nh s
129/2007/Q-TTg ngày 02 tháng 8 n m 2007 ca Th tng Chính ph v! vic ban
hành Quy ch v n hoá công s: ti các c quan hành chính Nhà nc là s th∃ hin
quyt tâm ca Chính ph trong vic a ra các gii pháp xây dng và hoàn thin
v n hoá t0 ch%c trong các c quan hành chính Nhà nc.
T< c s: ó, ! tài M∀t s gii pháp hoàn thin v n hoá t0 ch%c ti U ban
nhân dân qun 10 ã c chn làm chuyên ! tt nghip vi mong mun góp phn
vào vic nâng cao hiu qu xây dng v n hoá t0 ch%c, áp %ng yêu cu ci cách
hành chính hin nay.
2. M∋c %ích c(a khoá lun
– Làm rõ c s: lý lun v! v n hoá, v n hoá t0 ch%c và nh1ng khái nim có
liên quan n vn ! t ra.
– So sánh gi1a lý thuyt và thc tiΑn ca xây dng v n hoá t0 ch%c nói
chung và i vi vic xây dng v n hoá t0 ch%c trong c quan hành chính nhà nc
nói riêng.
– ! xut m∀t s gii pháp c9 th∃ ∃ xây dng v n hoá t0 ch%c, góp phn
6y mnh ci cách hành chính.
3. )i t∗ng và ph+m vi nghiên c,u
– i tng nghiên c%u là các c i∃m v! v n hoá t0 ch%c ti U ban
nhân dân qun 10 – C quan hành chính cp huyn.
– Phm vi nghiên c%u: Do phm vi ca v n hoá t0 ch%c quá r∀ng, trong
khuôn kh0 gii hn ca ! tài, vic nghiên c%u ch gii hn trong m∀t s thành phn
ca v n hoá t0 ch%c nh v n hoá công s:, o %c công v9 và ! ra m∀t s gii
pháp liên quan n các thành phn này.
4
4. Phng pháp nghiên c,u
! tài s5 d9ng phng pháp nghiên c%u có tính t0ng hp, phng pháp
nghiên c%u tài liu, v n bn ca t0 ch%c, phng pháp phân tích, phng pháp i
chiu so sánh.
5. K−t c.u c(a khoá lun
Ngoài phn m: u và kt lun, kt cu ca lun v n gm có 3 chng:
Chng 1: C s: lý lun v! v n hoá t0 ch%c
Chng 2: Thc trng v! v n hoá t0 ch%c ti U ban nhân dân qun 10
Chng 3: M∀t s gii pháp hoàn thin v n hoá t0 ch%c ti U ban nhân
dân qun 10
5
CHNG 1: C S∀ LÝ LUN V VN HOÁ T CHC
1.1. Khái ni/m v0n hoá
Trong lch s5 ra i, tn ti và phát tri∃n ca nhân loi, thut ng1 v n hoá ra
i t< rt sm, luôn song hành và b0 sung nhi!u nét ngh=a mi qua t<ng giai on
lch s5. n nay ã có bit bao nh ngh=a v! v n hoá vi nh1ng cách tip cn khác
nhau. Tuy vy, vic diΑn t y khái nim này là không n gin, trong khi ó
xã h∀i ngày càng phát tri∃n thì cách hi∃u v! v n hoá càng phong phú.
Gn ây, UNESCO cng a ra nh ngh=a v! v n hoá c nhi!u ngi
chp nhn: “V n hoá phn ánh và th∃ hin m∀t cách t0ng quát, sng ∀ng mi mt
ca cu∀c sng (ca mi cá nhân và các c∀ng ng) ã diΑn ra trong quá kh%, cng
nh ang diΑn ra trong hin ti, qua hàng bao th k, nó ã cu thành nên m∀t h
thng các giá tr, truy!n thng, th6m m? và li sng mà da trên ó t<ng dân t∀c t
kh;ng nh bn sc riêng ca mình”. UNESCO còn nhn mnh rΧng, ngày nay v n
hoá v<a là m9c tiêu, v<a là ∀ng lc và là h i!u tit ca s phát tri∃n kinh t – xã
h∀i.
Theo Ch tch H Chí Minh – ngi anh hùng dân t∀c, danh nhân v n hoá
th gii cng ã vit v! v n hoá nh sau: “Vì l∆ sinh tn cng nh m9c ích ca
cu∀c sng, loài ngi mi sáng to và phát minh ra ngôn ng1, ch1 vit, o %c,
pháp lut, khoa hc, tôn giáo, v n hc ngh thut, nh1ng công c9 cho sinh hot
hàng ngày v! mc, n : và các phng th%c s5 d9ng. Toàn b∀ nh1ng sáng to và
phát minh ó t%c là v n hoá”
1
.
Do hoàn cnh lch s5 và i tng, góc ∀ tip cn v n hoá khác nhau nên
cách hi∃u, cách diΑn t v! v n hoá khác nhau cng là vic bình thng. úng là
khái nim này khá ph%c tp. Tuy vy, vic a ra m∀t nh ngh=a v! v n hoá phn
ánh bn cht ca nó là cn thit. S ng thun ca các quan i∃m v! v n hoá có
1
H Chí Minh: Toàn tp, Nxb. Chính tr quc gia, H.1995, t 3, tr.431.
6
th∃ khái quát thành nh1ng c trng sau:
Th% nht, v n hoá luôn luôn gn vi con ngi và phn ánh con ngi
thông qua hot ∀ng thc tiΑn v! tinh thn (hot ∀ng vt cht suy cho cùng cng
ch là vt th∃ hoá các giá tr tinh thn).
Th% hai, hot ∀ng v n hoá là hot ∀ng sáng to khách th∃ hoá các n ng
lc bn cht ca con ngi nhΧm sn xut ra các giá tr vt cht và tinh thn hng
ti các chu6n mc: Chân – Thin – M?.
Th% ba, v n hoá là m∀t h giá tr xã h∀i vn hành và th6m thu vào trong
c∀ng ng, chi phi và quyt nh s tn ti, phát tri∃n ca c∀ng ng xã h∀i. Các
giá tr v n hoá luôn có ý ngh=a tác ∀ng, chi phi nh hng phát tri∃n ca con
ngi xã h∀i. S nh h:ng ó làm nên v n hoá cá nhân và v n hoá c∀ng ng. Vì
vy, v n hoá trên m∀t ý ngh=a nào ó nó v<a có quan h, v<a thng nht ng ngh=a
vi li sng.
Th% t, v n hoá là nhu cu tt yu ca xã h∀i, là môi trng sng phát tri∃n
ca con ngi. B:i vy, s phát tri∃n v n hoá là yêu cu thng xuyên ca c∀ng
ng xã h∀i nhΧm ∃ duy trì s tn ti, phát tri∃n ca cá nhân và c∀ng ng xã h∀i.
T< các khía cnh bn cht nêu trên ca v n hoá, có th∃ a ra m∀t nh
ngh=a v! v n hoá nh sau: V n hoá là hot ∀ng tinh thn nhΧm khách th∃ hoá n ng
lc bn cht ngi ∃ sáng to ra các giá tr vt cht và tinh thn hng ti các
chu6n mc Chân – Thin – M? nhΧm ∃ duy trì s tn ti và phát tri∃n ca cá nhân
và c∀ng ng xã h∀i.
1.2. V0n hoá t1 ch,c
1.2.1. Khái nim vn hoá t chc
Trong m∀t xã h∀i r∀ng ln, mi t0 ch%c c coi là m∀t xã h∀i thu nh. Xã
h∀i ln có n!n v n hoá ln, xã h∀i nh (t0 ch%c) cng cn xây dng cho mình m∀t
n!n v n hoá riêng bit. N!n v n hoá y chu nh h:ng và ng thi cng là m∀t b∀
phn cu thành nên n!n v n hoá ln. Theo Edgar H. Schein – M∀t nhà qun tr n0i
7
ting ngi M? thì: “v n hoá t0 ch%c gn vi v n hoá xã h∀i, là m∀t bc tin ca
v n hoá xã h∀i, là tng sâu ca v n hoá xã h∀i”.
Theo T0 ch%c lao ∀ng quc t (International Labour Organiztion – ILO):
“V n hoá t0 ch%c là s tr∀n ln c bit các giá tr, các tiêu chu6n, thói quen và
truy!n thng, nh1ng thái ∀ %ng x5 và lΑ nghi mà toàn b∀ chúng là duy nht i vi
m∀t t0 ch%c ã bit”.
Còn theo Edgar H. Schein: “V n hoá t0 ch%c là t0ng hp nh1ng quan nim
chung mà các thành viên trong t0 ch%c hc c trong quá trình gii quyt các vn
! n∀i b∀ và x5 lý các vn ! vi môi trng xung quanh”.
Các khái nim trên !u ã ! cp n nh1ng nhân t tinh thn ca v n hoá t0
ch%c nh: Các quan nim chung, các giá tr, các huy!n thoi, nghi th%c… ca t0 ch%c
nhng cha ! cp n nhân t vt cht – nhân t quan trng ca v n hoá t0 ch%c.
Có th∃ hi∃u, v n hoá t0 ch%c là h thng các giá tr h1u hình và vô hình, th∃
hin qua h thng tri th%c tích lu?, các quan i∃m, các ni!m tin, các nguyên tc i!u
hành, các truy!n thng, các phng pháp hot ∀ng, các hành vi %ng x5 trong giao
tip i n∀i và i ngoi, các kt qu hot ∀ng ca t0 ch%c trong t<ng thi kΒ…
Các thành phn ca v n hoá t0 ch%c có mi quan h vi nhau, tác ∀ng n suy
ngh= và hành vi ca tt c các thành viên và chu nh h:ng ca các yu t môi
trng hot ∀ng, c bên trong ln bên ngoài t0 ch%c.
i vi hot ∀ng ca các c quan hành chính nhà nc, v n hoá t0 ch%c
hng ti nh1ng giá tr v! tinh thn, o %c công v9, tác ∀ng n np suy ngh=,
cách làm vic ca các thành viên khi gia nhp t0 ch%c, chp nhn nó nh nh1ng
nguyên tc hành x5, to nên nh1ng c i∃m v! cách th%c làm vic ca t0 ch%c mà
mi ngi trong ó !u tuân theo m∀t cách t nguyn. Chính h thng các giá tr
trong công s: to thành ni!m tin, xác nh ∀ng c, thái ∀ làm vic ca các thành
viên, to nên bu không khí, phong cách làm vic, qun lý trong công s:, nh
h:ng to ln n hành vi %ng x5 trong giao tip hành chính.
8
1.2.2. Vai trò ca vn hoá t chc trong c quan hành chính nhà nc
V n hoá t0 ch%c có vai trò quan trng i vi quá trình và m%c ∀ theo u0i
m9c tiêu hot ∀ng ca t0 ch%c. Suy cho cùng, n lc phát tri∃n v n hoá t0 ch%c
cng là nhΧm phát tri∃n m∀t cách tip cn hoc m∀t loi công c9 ∃ t c cht
lng hot ∀ng, liên t9c ci tin và phát tri∃n t0 ch%c. V n hoá t0 ch%c giúp:
– C9 th∃ hoá m9c tiêu, phng hng hot ∀ng ca t0 ch%c, c bit là
qua phng châm hành ∀ng. Th∃ hin thông qua các ch trng, chính sách ca t0
ch%c.
– Phn ánh các mi quan h trong t0 ch%c, xác nh mi quan h trong t0
ch%c, quan h nào là hp lý hay chp nhn c. M∀t ki∃u quan h nào ó, có th∃
trong con mt ngi ngoài là khó chp nhn nhng nó li c n∀i b∀ chp nhn.
Trong m∀t s trng hp, áp lc ca nhóm ch% không phi các quyt nh thành
v n s∆ quyt nh thái ∀ ca các thành viên.
– nh hng và c9 th∃ hoá nh1ng giá tr c coi trng trong t0 ch%c nh
lòng trung thành, s chân thc, ni!m say mê công vic, th;ng thn… Có nh1ng giá
tr mang tính n!n tng, ph0 bin c phát tri∃n thành phng châm hot ∀ng ca
t0 ch%c, ví d9 nh “Ci cách hành chính vì nguyn vng ca nhân dân”. Các thành
viên trong t0 ch%c cn bit, hoà nhp vào không khí v n hoá ca t0 ch%c, cng nh
óng góp vào vic phát tri∃n các giá tr, ni!m tin. Các giá tr có th∃ c duy trì và
phát tri∃n thông qua các chin lc truy!n bá có ch ích (ví d9 nh trng hp các
thành viên mi c gii thiu v! các truy!n thng ca t0 ch%c, các thành viên lâu
n m kèm cp, ch bo các thành viên mi…) hoc do h t thân quan sát, cm nhn
và i!u chnh hành vi cho phù hp.
– Phn ánh môi trng và các h giá tr ln hn mà t0 ch%c chu nh
h:ng.
V n hóa t0 ch%c là m∀t b∀ phn ca v n hóa truy!n thng dân t∀c, là m∀t
dòng chy ca v n hóa dân t∀c, mang bn sc v n hóa dân t∀c. Nó không ng<ng bo
9
tn nh1ng giá tr tt ≅p ca v n hóa truy!n thng ca dân t∀c nh: truy!n thng
yêu nc, truy!n thng nhân o, tinh thn tng thân tng ái, lá lành ùm lá rách,
truy!n thng ung nc nh ngun, tôn s trng o
Cùng vi thi gian, các giá tr v n hóa truy!n thng y c phát huy trong
n!n v n hóa t0 ch%c hin i. Lòng yêu nc trc ây c bi∃u hin : hành ∀ng
u tranh bo v T0 quc, chng gic ngoi xâm thì ngày nay, lòng yêu nc c
th∃ hin m∀t cách thit thc : thái ∀ làm vic tn tình, tinh thn trách nhim cao,
không ng<ng nâng cao trình ∀ chuyên môn nghip v9, tu d#ng o %c nâng
cao hiu qu làm vic, góp phn xây dng t nc giàu ≅p. Nu nh trc ây
“oàn kt” c th∃ hin : tình làng ngh=a xóm, mi ngi dân chung s%c, chung
lòng sn xut, chin u, ùm bc nhau trong khó kh n, hon nn thì ngày nay,
trong n!n v n hóa t0 ch%c, tinh thn oàn kt còn c th∃ hin : mi quan h ng
thun, s thng nht hài hòa ca mi thành viên trong t0 ch%c. T< ó to i!u kin
cho các t0 ch%c hành chính gn kt vi nhau, có trách nhim vi v trí công vic
m nhim, cùng nhau thc hin m9c tiêu chung ca Nhà nc. M∀t mt, v n hóa
t0 ch%c là m∀t b∀ phn cu thành v n hóa dân t∀c, mt khác v n hóa t0 ch%c li góp
phn làm phong phú giá tr ca v n hóa dân t∀c.
– Xây dng t0 ch%c vn ∀ng theo úng hng và phát tri∃n có tính b!n
v1ng.
– Xây dng bu không khí tích cc, làm n!n tng cho s sáng to, ∀ng
lc làm vic. Khi t0 ch%c xây dng c môi trng sng lành mnh thì bn thân
ngi lao ∀ng cng mun làm vic quên mình và luôn cm thy nh, thy thiu
khi xa ni làm vic. To cho ngi làm vic tâm lý khi i âu cng cm thy t hào
mình là thành viên ca t0 ch%c.
1.2.3. Các tng giá tr ca vn hoá t chc
Mi nguy hi∃m ln nht khi tìm hi∃u v! v n hoá t0 ch%c là tìm cách n
gin nó. ó là xu hng khi nói v! v n hoá t0 ch%c nh là cách t0 ch%c gii quyt
các công vic, các nghi th%c và nghi lΑ ca t0 ch%c, h thng khen th:ng, môi
10
trng làm vic, các giá tr c bn… Tt c nh1ng i!u ó là bi∃u hin ca v n hoá
t0 ch%c, nhng bn thân chúng không phi là v n hoá. M∀t cách tip cn tt hn v!
v n hoá t0 ch%c là nhìn nhn nó tn ti theo m∀t s tng nc, i t< cái rt dΑ nhn
thy n cái gn nh vô hình.
Theo Edgar H. Schein, v n hoá t0 ch%c có th∃ chia thành ba tng giá tr
khác nhau. Thut ng1 “tng” dùng ∃ ch m%c ∀ có th∃ cm nhn c ca các giá
tr v n hoá trong t0 ch%c hay nói cách khác là tính h1u hình ca các giá tr v n hoá
ó. ây là m∀t cách tip cn ∀c áo, i t< hin tng n bn cht ca m∀t n!n
v n hoá, giúp cho t0 ch%c hi∃u m∀t cách y và sâu sc nh1ng b∀ phn cu thành
nên n!n v n hoá ó.
Hình 1.1. Các t2ng giá tr c(a v0n hoá t1 ch,c
1.2.3.1. Tng th nht: Nh1ng quy trình và cu trúc h1u hình ca t0 ch%c.
Bao gm tt c nh1ng hin tng và s vt mà m∀t ngi có th∃ nhìn, nghe
và cm thy khi tip xúc vi m∀t t0 ch%c nh:
11
– Kin trúc và cách bày trí ni làm vic phn ánh các giá tr và ni!m tin
ca t0 ch%c. Do vy, công s: hành chính nhà nc phi trang trng, uy nghiêm, phù
hp vi a v pháp lý, tính cht và quy mô hot ∀ng ca c quan, công s:. Tr9 s:
ca c quan hành chính nhà nc cn phi b trí : v trí trung tâm : a phng,
phi có bi∃n ! tên công s: và các b∀ phn ∃ liên h. Cách b trí khu làm vic, ch
ngi làm vic và các thit b khác cn to nên cnh quan xanh, sch, ≅p, an toàn và
thun li cho vic giao tip gi1a công ch%c và công dân, t0 ch%c n làm vic.
– C cu t0 ch%c, phân công nhim v9 ca t<ng n v trong t0 ch%c và
mi quan h gi1a các phòng ban, gi1a các cá nhân. C cu t0 ch%c b∀ máy ca c
quan hành chính nhà nc là t0ng hp các b∀ phn khác nhau, có mi liên h và
quan h ph9 thu∀c ln nhau, c chuyên môn hoá và có nh1ng trách nhim, quy!n
hn nht nh, c b trí theo nh1ng cp, nh1ng khâu khác nhau nhΧm bo m
thc hin các ch%c n ng, nhim v9 chung ã c xác nh.
– Các quyt nh thành lp và quy ch hot ∀ng ca ca t0 ch%c.
– Cách th%c thc hin nghi lΑ, nghi th%c, t0 ch%c s kin và phong trào
nh k nim các ngày lΑ ln ca t nc, các dp quan trng ca ngành và các s
kin ca t0 ch%c nh k nim ngày thành lp, lΑ tuyên dng,… cách th%c t0 ch%c
các cu∀c hp, cách b trí ch ngi, cách gii thiu i bi∃u,…
– Các bi∃u tng, logo. Bi∃u tng c thù ca công s: hành chính nhà
nc là quc huy, quc kΒ và quc ca.
– Kh6u hiu, phng châm, trit lý hành ∀ng.
– Ngôn ng1, ng ph9c, xe c∀, cách bi∃u l∀ cm xúc, hành vi %ng x5
thng thy ca các thành viên và các nhóm làm vic trong t0 ch%c. Trang ph9c ca
các thành viên trong t0 ch%c th∃ hin rt nhi!u i!u v! t0 ch%c ó. Khi m∀t t0 ch%c
la chn ng ph9c, là hng ti s thng nht trong n∀i b∀, th∃ hin tinh thn nht
trí, nht quán trong hành ∀ng i vi ngi bên ngoài. Cách trang ph9c tm tt
to nên m∀t thông ip v! thái ∀ ca nhân viên i vi nhau và c bit là i vi
ngi bên ngoài khi vào làm vic.
12
– Hình th%c mu mã ca sn ph6m. i vi các c quan hành chính thì sn
ph6m có th∃ hi∃u là các v n bn hành chính, các kt qu gii quyt nhu cu ca
công dân, t0 ch%c nh giy ch%ng nhn, giy phép… Các loi v n bn này cn phi
c chu6n hoá hay khuôn mu hoá th∃ th%c sao cho có hình th%c trang trng,
nghiêm túc và thng nht.
– Truy!n thng v n hoá ca t0 ch%c, các bài hát truy!n thng ca n v.
ây là tng v n hoá có th∃ nhn thy ngay trong ln tip xúc u tiên, nht
là vi nh1ng yu t vt cht nh: Kin trúc, bài trí, ng ph9c… Tng v n hoá này
có c i∃m chung là chu nh h:ng nhi!u ca tính cht công vic ca t0 ch%c,
quan i∃m ca ngi lãnh o… Các giá tr này rt gn gi vi các giá tr ca v n
hoá xã h∀i.
Nói cách khác, : m%c ∀ h1u hình, v n hoá t0 ch%c th∃ hin rt rõ rt và có
tác ∀ng n cm xúc t%c thi. i∃m quan trng ca tng v n hoá này là mi ngi
có th∃ dΑ dàng nhn thy nhng li rt khó gii mã c ý ngh=a ca nó. Các giá tr
h1u hình này ch là bi∃u hin bên ngoài ca h thng v n hoá t0 ch%c ch% không có
tác ∀ng nhi!u n hành vi ca các thành viên và hiu qu hot ∀ng ca t0 ch%c.
M∀t thc t là rt nhi!u ngi nhm ln khi ánh giá hoc thm chí la chn hay
coi các giá tr h1u hình này là nh hng xây dng v n hoá t0 ch%c. ây là cách
tip cn rt phin din và nguy hi∃m v! v n hoá t0 ch%c.
1.2.3.2. Tng th hai: Nh1ng giá tr c tuyên b.
T0 ch%c nào cng có quy nh v! các chu6n mc x5 s, nguyên tc o
%c, phng châm, chin lc và m9c tiêu hot ∀ng ca mình, là kim ch nam cho
hot ∀ng ca toàn b∀ nhân viên và thng c t0 ch%c công b r∀ng rãi cho mi
ngi bit.
Các chu6n mc là s c9 th∃ hoá ca các giá tr, ni!m tin và trông i ca
các thành viên trong t0 ch%c, là cách th%c con ngi %ng x5 trong m∀t xã h∀i nht
nh. i vi c quan hành chính nhà nc, các chu6n mc ca v n hoá t0 ch%c có
th∃ bao gm:
13
Các chu3n mc %+o %,c công v∋
o %c công v9 là nh1ng giá tr o %c và chu6n mc pháp lý c áp
d9ng cho công ch%c trong l=nh vc hot ∀ng công v9. Ngi công ch%c có o %c
công v9 là th∃ hin lng tâm và trách nhim ca mình vì li ích chung và li ích
ca ngi khác, ý th%c rõ v! cái cn phi làm và mong mun c làm vì nh1ng li
ích ó. Trong n!n công v9, nh1ng giá tr o %c ca cán b∀ công ch%c có th∃ bao
gm:
– Trung thc và tuân th pháp lut nghiêm ngt.
– Bit gii quyt nh1ng tình hung xung ∀t.
– Hoàn thành trách nhim công v9 và tuân th quy ch công s:.
– kh n ng xác nh chính sách nhà nc và công v9.
– Bit hip ng và không chp nhn tiêu cc xã h∀i.
Các tiêu chu6n trên cn phi c th∃ ch hoá ∃ to nên m∀t bc chuy∃n
cho n!n hành chính. Công ch%c là nhân t quan trng i vi s thành công ca ci
cách khu vc công, do ó vic tuân th quy ch o %c công v9 s∆ óng góp vào
nh1ng n lc ci cách trong các l=nh vc khác. Nâng cao các giá tr o %c công v9
cùng vi các k hoch, các sáng kin ci cách hành chính phi là m∀t trong nh1ng
nhim v9 u tiên hàng u ca b∀ máy hành chính.
V& v0n hoá giao ti−p
Giao tip trong hành chính là hot ∀ng xác lp mi quan h và s tip xúc
gi1a con ngi vi nhau trong phm vi hành chính nhΧm tho mãn nh1ng nhu cu
nht nh. Hot ∀ng giao tip trong hành chính diΑn ra qua hai mi quan h c bn
là giao tip trong n∀i b∀ c quan hành chính, bao gm giao tip gi1a cp trên vi
cp di và giao tip gi1a cán b∀ công ch%c vi nhau; giao tip gi1a cán b∀ công
ch%c i din c quan hành chính nhà nc vi công dân và các t0 ch%c.
Nh ã bit, s kt hp gi1a c5 ch, iu b∀ s∆ làm hu thun cho li nói,
14
không ch nhn mnh i!u mình nói mà còn b∀c l∀ thái ∀ ca ngi nói là "nhit
tình" hay "lnh nht". Trong khi gii quyt các công vic vi công dân, nu công
ch%c vi cách nói n ng t< tn, c5 ch lch s, t th tác phong nghiêm túc s∆ to
c n tng ≅p và gây c thin cm ca ngi i thoi; s c:i m:, thân
thin s∆ giúp cho ngi dân có tâm lý thoi mái ∃ h trình bày hay tip nhn thông
tin m∀t cách có hiu qu. Ði!u ó s∆ to ra mi quan h gi1a công ch%c và công dân
gn gi hn, nh1ng bi∃u hin v n hoá %ng x5 ≅p cn c khích l và nâng cao.
“Nh1ng giá tr c tuyên b” cng có tính h1u hình vì có th∃ nhn bit và
diΑn t chúng m∀t cách rõ ràng, chính xác. Chúng thc hin ch%c n ng hng dn
cho các thành viên trong t0 ch%c cách th%c i phó vi m∀t s tình th c bn và
rèn luyn cách %ng x5 cho các thành viên mi trong môi trng hot ∀ng ca t0
ch%c. Các giá tr này mang tính 0n nh tng i.
1.2.3.3. Tng th ba: Nh1ng quan nim chung (nh1ng ni!m tin, nhn th%c,
suy ngh= và tình cm có tính vô th%c, mc nhiên c công nhn trong t0 ch%c)
Trong bt c% loi hình v n hoá nào (v n hoá dân t∀c, v n hoá kinh doanh,
v n hoá t0 ch%c…) cng !u có các quan nim chung, c hình thành và tn ti
trong m∀t thi gian dài, chúng n sâu vào tâm lý ca hu ht các thành viên trong
m∀t n!n v n hoá ó và tr: thành i!u mc nhiên c công nhn.
M∀t khi t0 ch%c ã hình thành c quan nim chung, t%c là các thành viên
cùng nhau chia sΕ và hành ∀ng theo úng quan nim chung ó, h s∆ rt khó chp
nhn nh1ng hành vi i ngc li.
Trong thc t, hot ∀ng ca b∀ máy hành chính chu s nh hng ca
các giá tr v n hóa t0 ch%c. Các giá tr ct lõi ca v n hóa t0 ch%c liên quan n
nhn th%c v! th gii, bn thân, i tác, v! cái ≅pΦΓquan nim v! n!n công v9, quan
nim v! cách %ng x5 cp trên vi cp di, quan nim v! s công bΧng v! tinh thn
ph9c v9… tr: thành các giá tr h1u hình và vô hình.
Tóm li, bn cht ca m∀t n!n v n hoá nΧm : nh1ng quan nim chung ca
chúng. Nu nhn bit v n hoá ca m∀t t0 ch%c : tng th% nht và hai, ngi ta có
15
th∃ hi∃u c n!n v n hoá ó : b! n0i ca nó, t%c là có kh n ng suy oán mi
thành viên ca t0 ch%c s∆ nói gì trong m∀t tình hung nào ó. Ch khi nào nm c
tng th% ba ca v n hoá t0 ch%c, ngi ta mi có kh n ng d báo h s∆ làm gì khi
vn d9ng nh1ng giá tr này vào thc tiΑn (nh1ng i!u c công b hay b∀c l∀ công
khai cha chc ã phn ánh c thc cht ca vn !).
1.2.4. Mi quan h gia vn hoá t chc và hiu qu hot ng ca c
quan hành chính nhà nc
Bt kΒ m∀t t0 ch%c nào cng phi có “v n hoá mnh” mi trng tn c.
Vì vy xây dng v n hoá t0 ch%c là i!u u tiên mà mi t0 ch%c cn lu tâm ti.
Nhi!u khi ánh giá v! t0 ch%c ngi ta thng chú trng n t0 ch%c b∀ máy, nhân
s, l=nh vc hot ∀ng. Tuy nhiên, mun nhn th%c sâu sc v! giá tr ca t0 ch%c
phi ánh giá c tm nhìn, s% mnh và giá tr ct lõi ca t0 ch%c.
Trong nh1ng n m gn ây, các nhà nghiên c%u trong l=nh vc khoa hc
qun lý ã tp trung nghiên c%u cách th%c xác nh các phng din ca v n hoá t0
ch%c và s%c nh h:ng ca chúng n tính hiu qu và kh n ng cnh tranh ca t0
ch%c. Tin s= Daniel Denison, hin ang là giáo s phát tri∃n t0 ch%c ti IMD – Vin
Phát tri∃n Qun lý Quc t ti Lausanne, Th9y S= ã a ra Mô hình V n hoá
Denison giúp các nhà lãnh o nhn din, phân tích và ánh giá các c i∃m quan
trng ca v n hoá t0 ch%c có nh h:ng trc tip n hiu qu hot ∀ng ca t0
ch%c, giúp t0 ch%c phát tri∃n 0n nh và lâu dài.
Trung tâm ca mô hình là ni!m tin và quan nim c bn ca t0 ch%c.
Nh1ng ni!m tin và quan nim này là ngun gc ca các hot ∀ng và hành vi trong
t0 ch%c, nhng c 6n di nh1ng hot ∀ng c thù hàng ngày ca t0 ch%c. Mô
hình bn yu t (c th∃ hin trong hình 1.2) ánh giá bn c i∃m tiêu bi∃u ca
v n hoá t0 ch%c là: s% mnh, tính thng nht, s tham gia, kh n ng thích %ng.
16
Hình 1.2. Mô hình V0n hoá Denison
Trên c s: mô hình Denison, nhóm tác gi Yali Zhang, Xia Li và Feng Pan
thu∀c i hc Bách khoa Tây An ã nghiên c%u v! mi quan h gi1a v n hoá t0
ch%c và hot ∀ng ca c quan hành chính nhà nc da trên công c9 Balanced
Scorecard ca Kaplan và Norton. Balanced Scorecard gm có bn yu t: ngi dân
(Customer), ngân sách (Finance), các quy trình n∀i b∀ (Internal operation), hc tp
và phát tri∃n (Learning and Growth). C9 th∃ nh sau:
Kh4 n0ng thích ,ng: m∀t t0 ch%c phi có m∀t h thng các ch tiêu và
ni!m tin ∃ h tr cho t0 ch%c có kh n ng tip nhn, gii thích, và phiên dch các
du hiu thay 0i t< môi trng bên ngoài tác ∀ng vào hot ∀ng n∀i b∀ ca t0
ch%c ∃ gia t ng kh n ng tn ti, t ng tr:ng và phát tri∃n b!n v1ng ca t0 ch%c.
Trong nghiên c%u v! mi quan h gi1a v n hoá t0 ch%c và hot ∀ng ca c
quan hành chính nhà nc ca nhóm tác gi Yali Zhang, Xia Li và Feng Pan thì kh
n ng thích %ng tác ∀ng n hc tp và phát tri∃n nh sau: Các t0 ch%c có tính thích
%ng cao thng rt quan tâm n khách hàng ca h (k∃ c khách hàng bên ngoài và
17
khách hàng n∀i b∀). H luôn hoan nghênh nh1ng ý t:ng mi và sΗn sàng th5 các
cách tip cn mi ∃ làm vic. i vi h, to thay 0i là m∀t phn quan trng ca
cách h hot ∀ng. Các t0 ch%c hot ∀ng hi∃u qu dám chp nhn ri ro và hc hi
t< nh1ng sai lm ca mình, và có kh n ng và kinh nghim to ra s thay 0i ∃ có
th∃ kp thi i!u chnh m9c tiêu chin lc phù hp vi nh1ng thay 0i ca môi
trng bên ngoài, giúp t0 ch%c có th∃ tn ti và phát tri∃n b!n v1ng. M9c ích ca
vic t0 ch%c hc tp ∃ cho các thành viên có th∃ tích lu? thêm kinh nghim và kin
th%c mi, tip cn công ngh mi và ci thin n ng lc ∃ thc hin công vic.
S tham gia: nhà lãnh o các cp cn có quy!n ra quyt nh ∃ có th∃
thc hin công vic c phân công có hiu qu. ng thi nhà lãnh o cp trên
sΗn sàng phân quy!n r∀ng rãi cho cp di ca mình ∃ v<a có thi gian tp trung
vào nh1ng công vic quan trng, v<a to i!u kin ∃ cp di ch ∀ng thc hin
các công vic c giao, phát huy c các kh n ng ti!m tàng, nâng cao liên t9c
hiu qu trong t<ng khâu công vic c9 th∃.
S tham gia này tác ∀ng n quy trình n∀i b∀ nh sau: Nu t0 ch%c 6y
mnh xây dng và thc hin quy ch dân ch ti c s:, to i!u kin ∃ công ch%c
có c h∀i thc hin quy!n và ngh=a v9 tham gia qun lý quá trình hot ∀ng. ây là
m∀t trong nh1ng cách tt nht ∃ quyt nh ca ngi qun lý tr: thành chính
quyt nh ca ngi b qun lý. Vic phân công công vic trên c s: hài hoà gi1a
quy!n hn và trách nhim, quy!n li và ngh=a v9 s∆ làm cho các thành viên tr: nên
tn tâm i vi t0 ch%c, h s∆ quan tâm nhi!u hn n li ích t0 ch%c và nâng cao
tinh thn trách nhim. T< ó giúp t0 ch%c có th∃ 6y nhanh tin ∀ thc hin công
vic, ch;ng hn nh ci tin các quy trình n∀i b∀, gim bt s lng các quy trình,
th t9c không cn thit.
Tính th)ng nh.t: các t0 ch%c thng nht cao phát tri∃n m∀t t duy và thit
lp m∀t h thng qun tr n∀i b∀ da trên s ng thun h tr. H ánh giá cao s
tn tâm ca nhân viên, nh1ng giá tr c bn chính yu, m∀t phng pháp làm vic
rõ ràng, m∀t xu hng ∃ thúc 6y t< bên trong, và m∀t b∀ quy nh rõ ràng v!