Chất lượng tín dụng trong môi trường thông tin bất cân xứng tại ngân hàng thương mại Á Châu ( Chuyên đề tốt nghiệp TP.HCM Trường Đại Học Kinh Tế )

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
KHOA KINH T PHÁT TRIN




CHUYÊN  TT NGHIP

CHT LNG TÍN DNG TRONG MÔI TRNG
THÔNG TIN BT CÂN XNG
TI NGÂN HÀNG THNG MI Á CHÂU

G
G
V
V
H
H
D
D
:
:
T
T
h
h
S
S


N
N
g
g

u
u
y
y


n
n




X
X
u
u
â
â
n
n


L
L
â
â
m
m

S
S
V
V
T
T
H
H
:
:


P
P
h
h


m
m


T
T
h
h



T
T
h
h
a
a
n
n
h
h




L
L


P
P
:
:


K
K
i
i

n
n
h
h


t
t




h
h


c
c


–
–


K
K
3
3
5
5

TP.HCM – Tháng 4, nm 2013
SV: Phm Th Thanh GVHD: ThS Nguyn Xuân Lâm

i

LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan nghiên cu “ Cht lng tín dng trong môi trng thông tin
bt cân xng ti Ngân hàng Thng Mi C Phn Á Châu” là công trình nghiên
cu ca chính tôi.
Các s liu đc tính toán và s dng trong khóa lun này đc thu thp và tính
toán mt cách trung thc và chính xác, các trích dn đu đc dn ngun rõ ràng.
Các kt qu nghiên cu trình bày trong khóa lun này đu đc đúc kt t quá trình
nghiên cu ca tôi và không sao chép t bt k công trình nghiên cu khoa hc nào
khác.
Khóa lun này đc thc hin di s hng dn khoa hc và nhit tình ca Th.S
Nguyn Xuân Lâm. Khóa lun này không nht thit phn ánh quan đim ca
Trng i hc Kinh t Thành ph H Chí Minh hay đn v thc tp là Chi nhánh
Ngân hàng Á Châu Thành ph Vng Tàu.
Thành ph H Chí Minh, ngày 5 tháng 4 nm 2013

Phm Th Thanh

SV: Phm Th Thanh GVHD: ThS Nguyn Xuân Lâm

ii

LI CM N
Li đu tiên ca khóa lun này, em xin chân thành cm n thy giáo - Thc s
Nguyn Xuân Lâm - Khoa Kinh T Phát Trin, Trng i hc Kinh t Thành Ph
H Chí Minh đã trc tip hng dn, nhit tình giúp đ em kin thc cng nh
phng pháp trong sut thi gian hoàn thành đ tài tt nghip ca mình.
Em xin chân thành gi li cm n đn các quý Thy, Cô trong Khoa Kinh T Phát
trin, Trng i hc Kinh t thành ph H Chí Minh đã tn tình truyn dy kin
thc trong nhng nm qua. Nhng kin thc tip thu đc trong quá trình hc
không ch là nn tng cho quá trình nghiên cu khóa lun mà còn là hành trang quý
báu đ giúp em vng bc trên đng đi v sau.
Trong thi gian thc tp và hoàn thành bn chuyên đ này, em cng nhn đc
nhng ý kin góp ý, các tài liu cn thit và các thông tin sát thc v thc tin tác
nghip ca các cán b phòng tín dng chi nhánh NHTMCP Á Châu- Vng Tàu. Em
xin chân thành cm n s ch bo nhit tình này
Cui cùng em xin kính chúc quý Thy, cô cng nh các anh/ch có nhiu nng
lng đ hoàn thành nhng mc tiêu đi mình.
Trân trng kính chào!
SV: Phm Th Thanh

SV: Phm Th Thanh GVHD: ThS Nguyn Xuân Lâm

iii


NHN XÉT CA N V THC TP



















SV: Phm Th Thanh GVHD: ThS Nguyn Xuân Lâm

iv

NHN XÉT CA GIÁO VIÊN HNG DN

SV: Phm Th Thanh GVHD: ThS Nguyn Xuân Lâm

v

TÓM TT

Thông tin bt cân xng trong hot đng tín dng gây ra nhng la chn bt li và
ri ro đo đc cho ngành ngân hàng. Nghiên cu này phân tích cht lng tín dng
trong môi trng thông tin bt cân xng ti NHTMCP Á Châu trong giai đon
2008-2012. Nghiên cu đã thu thp các Báo cáo Tài chính ca NHTMCP Á Châu
cng nh mt s ngân hàng hng mi
trong giai đon 2008-2012, đ phân tích các
ch s tài chính nhm đánh giá và so sánh cht lng tín dng ti NHTMCP Á Châu
vi mt s ngân hàng thng mi ln. Vi nhng thông tin thu thp đc, nghiên
cu đã nhn din đc nhng biu hin ca thông tin bt cân xng trong hot đng
tín dng ti NHTMCP Á Châu. Bên cnh nhng gii pháp nhm hn ch ri ro mà
ngoi tác tác này mang li cho hot đng tín dng, nghiên cu cng đ xut vic
phi kt hp gia NHTMCP Á Châu, Ngân hàng Nhà nc cng nh Chính ph
nhm qun lý ri ro mà thông tin bt cân xng gây ra cho hot đng này.

T khóa: cht lng tín dng, thông tin bt cân xng, NHTMCP Á Châu

SV: Phm Th Thanh GVHD: ThS Nguyn Xuân Lâm

vi

MC LC

CHNG 1: GII THIU 1
1.1 t vn đ 1
1.2 Mc tiêu, phm vi và ý ngha ca nghiên cu 2
1.3 Câu hi nghiên cu 2
1.4 Phng pháp nghiên cu 2
1.5 Cu trúc ca nghiên cu 2

CHNG 2: C S LÝ THUYT 3
2.1 Tng quan v hot đng qun lý cht lng tín dng 3
2.1.1 Cht lng tín dng 3
2.1.1.1 nh ngha cht lng tín dng 3
2.1.1.2 Các nhân t nh hng ti cht lng tín dng trong môi trng thông tin
bt cân xng 4
2.1.1.3 Các ch tiêu đánh giá cht lng tín dng 5
2.1.2 Qun lý cht lng tín dng ca các TCTD 7
2.1.2.1 Ri ro tín dng 7
2.1.2.2 Quy trình và ni dung qun lý tín dng 8
2.2 Lý thuyt v thông tin bt cân xng 11
2.2.1 Thông tin bt cân xng và các h qu nh hng đn hot đng tín dng
Ngân hàng 11
2.2.2 La chn bt li 13
2.2.3 Ri ro đo đc 14
2.2.4 nh hng ca môi trng thông tin bt cân xng lên hiu qu hot đng
tín dng ngân 16
2.2.5 C ch gim thiu các h qu ca bt cân xng thông tin 17
2.3 Các nghiên cu liên quan 20


SV: Phm Th Thanh GVHD: ThS Nguyn Xuân Lâm

vii

CHNG 3: THC TRNG CHT LNG TÍN DNG TRONG MÔI
TRNG THÔNG TIN CÂN XNG TI NGÂN HÀNG THNG MI
NHTMCP Á CHÂU 24
3.1 Công tác qun lý qun lý tín dng ti NHTMCP Á Châu 24
3.1.1 Khái quát kt qu hot đng tín dng NHTMCP Á Châu 24

3.2 .Nhng du hiu v thông tin bt cân xng trên th trng tín dng ti
NHTMCP Á Châu 31
3.2.1 Nhng hn ch v h thng c s d liu, thông tin công b 31
3.2.2 Tình trng kim soát các thông tin tài chính còn yu kém 34
3.2.3 BCTC cha phn ánh đúng tình trng kinh doanh thc t 34
3.2.4 Khác bit v li ích ca ngi y quyn- ngi tha hành 39
3.2.5 Hn ch v nng lc khách hành 42
3.3 Nhng tác đng ca tình trng thông tin bt cân xng trên th trng tín
dng NHTMCP Á Châu 44
CHNG 4: KT LUN VÀ GII PHÁP 48
4.1 Kt lun 48
4.2 Gii pháp 48
Tài liu tham kho
Ph lc


SV: Phm Th Thanh GVHD: ThS Nguyn Xuân Lâm

viii

DANH MC CÁC T VIT TT
BCKQKD Báo cáo kt qu hot đng kinh doanh
BCTC Báo cáo tài chính
CIC Trung tâm thông tin tín dng Vit Nam
DNNN Doanh nghip nhà nc
DNVVN Doanh nghip va và nh
KCN Khu công nghip
KCX Khu ch xut
NHNN Ngân hàng nhà nc
NHTMCP Ngân hàng Thng mi C phn

TSB Tài sn đm bo
UBTCQG U ban tài chính quc gia
















SV: Phm Th Thanh GVHD: ThS Nguyn Xuân Lâm

ix


DANH MC HÌNH V
Hình 2.1 Phân loi ri ro tín dng
Hình 2.2 Biu đ th hin kh nng hoàn vn ca khách hàng
Hình 3.1 Tình hình d n ca NHTMCP Á Châu so vi các ngân hàng ln.
Hình 3.2 Tình hình li nhun tín dng NHTMCP Á Châu 2008-2012
Hình 3.3 Tình hình n xu NHTMCP Á Châu giai đon 2008-2012
Hình 3.4 Tc đ gia tng n xu các ngân hàng ln giai đon 2008-2012

Hình 3.5 Tình hình n xu NHTMCP Á Châu giai đon 2008-2012
Hình 3.6 Thng kê giá tr chim đot tài sn do nhân viên ngân hàng gây ra
nm 2012

DANH MC BNG BIU
Bng 2.2 ánh giá cht lng khách hàng thông qua lãi sut ca ngân hàng
Bng 3.1 Thông tin t CIC v công ty Petrolimex ngày 11.2.2013
Bng 3.2 Trích Báo cáo kt qu kinh nm 2010 ca công ty m và tp đoàn B
Bng 3.3 Phân tíchBCTC khi cho vay
Bng 3.4 Giá tr tài tr ti đa trên hp đng ca các Ngân hàng
Bng 3.5 Tng hp nguyên nhân n xu Ngân hàng Á Châu
Bng 3.6 Tng hp nguyên nhân n xu  Ngân hàng Á Châu
SV: Phm Th Thanh GVHD: ThS Nguyn Xuân Lâm

10


SV: Phm Th Thanh GVHD: ThS Nguyn Xuân Lâm

1


CHNG 1. GII THIU
1.1 t vn đ
Hi nhp kinh t quc t là xu hng tt yu ca các nn kinh t và Vit Nam cng
đang n lc hoàn thin đ không b đánh bt ra khi xu th này. Cho nên, đ làm
đc điu đó thì h thng tài chính buc phi đi đu trong ci cách. Tuy nhiên, th
trng vn Vit Nam cha th vn hành tt đ đm bo ngun vn cung cp cho
hot đng sn xut, kinh doanh ca các ch th kinh t. Vì th, t trc ti nay tín
dng ngân hàng vn là mt la chn “chung thy”ca các đi tng này. Tuy

nhiên, nm 2012 nn kinh t đã chng kin hàng lot các món n xu ngân hàng t
nh ti ln, làm nh hng nghiêm trng ti hot đng kinh t ca quc gia.
Theo kinh nghim ca các nc cùng vi thc t thì nhng tht bi trên các th
trng đu bt ngun t vic thiu thông tin, và nhng cuc khng hong đã xy ra
là h qu ca tình trng này. Khng hong nm 2008 bt đu t nhng công ty BS
ln ti Hoa K, các công ty đc s bo lãnh ca chính ph, nhng chính ph li
không th kim soát tt c nhng hot đng ca h, chính vì th ri ro đo đc đã
xy ra, các công ty này làm n thu l và kéo c h thng tài chính đi xung. Vì vy,
thông tin bt cân xng có th làm lng lon th trng, dù đó là th trng lao đng,
th trng bo him, TTCK hay th trng tín dng…. Tt c nhng ri ro mà môi
trng thông tin bt cân xng mang li s không th nào đc loi tr hoàn toàn.
Tuy nhiên, nn kinh t vn phi trang b nhng c ch sàng lc hiu qu, nhm hn
ch ti đa nhng tn tht mà nhng ri ro t môi trng này gây ra, đc bit khi mà
nn kinh t đang ri vào giai đan suy thoái thì các vn đ thông tin bt cân xng
li càng xy ra vi muôn hình vn trng hn. Li th chc chn thuc v nhng
ngi có thông tin nhiu hn, cho nên ngi vay vn có th có hành vi thay đi
kh nng tr n thc t ca mình bng nhiu cách khác nhau.  nhng hành vi trên
đt đc và gây ra mt con s n xu cho h thng NHTM Vit Nam nm 2012 lên
đn trên 200.000 t (NHNN, 2012) thì còn có s tn ti song song ca các hành vi
li ích nhóm. Vn đ thông tin bt cân xng trong tín dng chc chn là mang li
nhiu ri ro, nhng kt qu mà h thng NHTM đt đc thc ti dng nh không
tng xng vi nhng ri ro y.
Cng nh các NHTMCP khác thì NHTMCP Á Châu đã song hành cùng vi s đi
mi cng nh phát trin ca nn kinh t. NHTMCP Á Châu là mt ngân hàng vi
hn hai mi nm kinh nghim trên th trng tài chính Vit Nam, cng nh mang
trong mình nhng th mnh v tài chính, con ngi cng nh phng thc qun
SV: Phm Th Thanh GVHD: ThS Nguyn Xuân Lâm

2

tr… Tuy nhiên, NHTMCP Á Châu cng không th tránh đc nhng tn tht v
nim tin t phía khách hàng sau nhng s c trong nm 2012. Theo kt qa kho
sát ca Nielse (2012) thì 67,7% khách hàng la chn Ngân hàng vì thng hiu ca
chúng. Do đó, NHTMCP Á Châu cng nh các ngân hàng khác cn chú trng đn
hình nh ca mình hn na. D nhiên, các ngân hàng không th nào b qua công tác
qun lý cht lng tín dng, nu h mun tip tc tr vng trên th trng. Bt
ngun t thc trng trên, nghiên cu này s phân tích cht lng tín dng trong môi
trng thông tin bt cân xng ti NHTMCP Á Châu.
1.2 Mc tiêu, phm vi và ý ngha ca nghiên cu
Nghiên cu s đánh giá thc trng cht lng tín dng trong môi trng thông tin
bt xng NHTMCP Á Châu trong giai đan 2008-2012. Trên c s đó, nghiên cu
s nhn din s tn ti ca hai hành vi là la chn bt li và ri ro đo đc do môi
trng thông tin bt cân xng gây ra. Ngoài ra, nghiên cu cng đ xut nhng gii
pháp nhm nâng cao cht lng tín dng ti ngân hàng này, đng thi cng đa ra
nhng kin ngh đ hoàn thin chính sách nhm nâng cao cht lng tín dng cho
h thng NHTM Vit Nam.
ây là nghiên cu đu tiên ti Vit Nam đi vào phân tích, đánh giá cht lng tín
dng cng nh xem xét các hn ch và đa ra cách khc phc nhng ri ro mà môi
trng thông tin bt cân xng trong tín dng mang li.
1.3 Câu hi nghiên cu:
Nghiên cu này tìm cách tr li các câu hi sau đây:
1. Tín dng ngân hàng trong môi trng thông tin bt cân xng gây ra nhng
hành vi và h qu gì?
2. Cht lng tín dng ti NHTMCP Á Châu nh th nào?
3. Nhng hn ch do bt cân xng thông tin trong quy trình qun lý cht lng
tín dng ti NHTMCP Á Châu là gì?
4. Thông tin bt cân xng tác đng nh th nào đn hot đng tín dng ca
NHTMCP Á Châu?
5. NHTMCP Á Châu nói riêng cng nh các NHTM khác nói chung cn phi
làm gì đ ci thin cht lng tín dng?

SV: Phm Th Thanh GVHD: ThS Nguyn Xuân Lâm

3

1.4 Phng pháp nghiên cu
Ngun s liu mà nghiên cu này
thu thp ch yu là s liu th cp t các BCTC,
báo cáo ni b ca NHTMCP Á Châu cng nh các s liu đc NHNN Vit Nam
công b. Vi b s liu th cp thu đc, nghiên cu s dùng phng pháp phân
tích đnh tính (thng kê mô t) đ tr li các câu hi nghiên cu.
Trong nghiên cu này, phng pháp tip cn da theo các bng chng thc nghim
nhm xác đnh và phân tích các biu hin ca tình trng thông tin bt cân xng trên
th trng tín dng ca NHTMCP Á Châu.
1.5 Cu trúc ca nghiên cu
Phn còn li ca nghiên cu đc cu trúc nh sau. Chng 2 cung cp c s lý
thuyt cho nghiên cu. Thc trng ca công tác qun lý cht lng tín dng ti
NHTMCP Á Châu trong giai đan 2008-2012 s đc phân tích trong Chng 3
.
Cui cùng, Chng 4 s đa ra kt lun và nhng gii pháp nhm nâng cao cht
lng tín dng ti NHTMCP Á Châu.

SV: Phm Th Thanh GVHD: ThS Nguyn Xuân Lâm

4

CHNG 2. C S LÝ THUYT
Chng 2 s xây dng c s lý thuyt và thit lp khung phân tích cho toàn b
nghiên cu. u tiên, chng này s gii thiu các khái nim cn bn v tín dng
và nhng ch s tài chính đ đánh giá cht lng tín dng. Tip theo, chng này s
phân tích các nhân t nh hng ti cht lng tín dng, cng nh
quy trình tín
dng ca các TCTD nhm hn ch ri ro t hot đng này. Cui cùng, chng này
cng s tho lun nhng lý thuyt và bng chng v thông tin bt cân xng đ hiu
rõ hn nhng h qu mà ngoi tác này mang li cho hot đng tín dng
.
2.1 TNG QUAN V HOT NG QUN LÝ CHT LNG TÍN DNG
2.1.1 Cht lng tín dng
2.1.1.1 nh ngha cht lng tín dng.
Theo T đin Bách khoa Toàn th ca Vit Nam thì cht lng tín dng đc mô t
mt cách khái quát là đc dùng đ phn ánh mc đ ri ro trong bng tng hp
cho vay ca mt TCTD. Mt cách c th hn, Moore và Philip (1967) quan nim
rng cht lng tín dng còn đc xem xét qua các khía cnh v tính cách khách
hàng cng nh thi hn và hn mc khon vay, mt khi ngi cho vay xác đnh
đc tính cách, nng lc khách hàng thì h s xác đnh đc mt hn mc cho vay
phù hp. Hin nay, khi nhc ti khái nim cht lng tín dng thì mi cá nhân, t
chc thng m rng khái nim đó ra nhiu khía cnh, nên đng trên quan nim
ca xã hi thì cht lng tín dng đc đánh giá thông qua s đáp ng kp thi cho

mc tiêu tng trng và phát trin nn kinh t mà các khon tín dng đem li. i
vi ngân hàng - mt t chc kinh doanh mà li nhun vn là mi quan tâm hàng
đu thì cht lng tín dng đc hiu nh là mc đ an toàn và kh nng sinh li
ca t chc này th hin bng vic thu n gc và lãi đúng hn theo hp đng. M
rng hn cho khái nim
trên nhng đng trên góc đ ca khách hàng thì cht lng
tín dng đc phn ánh thông qua hn mc cho vay đáp ng đúng nhu cu, lãi sut
hp lý, th tc đn gin, gii ngân đúng thi hn…Vì vy, khi đ cp đn cht
lng tín dng ngi ta có th hiu nó bao gm nhng yu t
nh va nêu trên.
2.1.1.2 Các nhân t nh hng ti cht lng tín dng trong môi trng thông
tin bt cân xng
Có nhiu nguyên nhân nh hng ti cht lng tín dng, nhng nghiên cu ch đ
cp đn nhng nguyên nhân làm cht lng tín dng đi xung do môi trng thông
tin bt cân xng gây nên.
SV: Phm Th Thanh GVHD: ThS Nguyn Xuân Lâm

5

Nguyên nhân t phía khách hàng. Có nhng khách hàng c ý la đo ngân hàng
nên đã li dng tình hình thông tin không đy đ ca các BCTC cng nh hn ch
v kim soát TSB nhm chim đot tài sn ca ngân hàng. Ngc li, khách hàng
có phng án kinh doanh tt nhng không đ TSB, hay hin ti doanh nghip
cha có đc mt tình hình tài chính vng chc nên h cng đã t loi b mình
trong danh sách cho vay ca ngân hàng. Nng lc ca mt ông ch doanh nghip
khó lòng mà đánh giá đc thông qua nhng ln tip xúc ca cán b tín dng. Vì
vy, nhng nhà qun lý vi bit tài che giu thông tin tt thì có th qua mt các cán
b tín dng, điu đó làm nên nhng bt li cho ngân hàng khi cho vay nhng không
lng trc nhng ri ro tim n bên trong doanh nghip. Nhng khách hàng cha
có kinh nghim thì đành chp nhn b loi b khi danh mc đu t ca ngân hàng.

Nguyên nhân đn t các nhân t bên trong ca ngân hàng. Khi các ngân hàng đy
mnh tng trng tín dng thì mt s các cán b tín dng có th li dng điu đó đ
la chn nhng h s vay đy ri ro. Cán b tín dng là ngi trc tip làm vic
vi khách hàng, nhng thông tin mà h có thì các nhà qun lý khó có th kim soát
đc, chính điu đó gây nên tình trng bt cân xng thông tin gia ngi y quyn
- ngi tha hành. Hu qu mang li do tình trng bt cân xng thông tin trên là các
cán b tín dng s có hành vi làm li cho bn thân mà l đi cht lng tín dng nh
yêu cu ca cp qun lý.
Có nhiu nguyên nhân nh hng đn cht lng tín dng, càng ngày nhng hành
vi trên đc che đy tinh vi hn. Vì th, công tác đánh giá cht lng tín dng phi
luôn đc theo dõi sát sao nhm phát hin và điu chnh kp thi đ hn ch ri ro
tín dng  mc thp nht có th.
2.1.1.3 Các ch tiêu đánh giá cht lng tín dng.
 Vit Nam, cht lng tín dng cng đã là mt ch tiêu trong nhóm ch tiêu v
cht lng hot đng khi NHNN xp hng các TCTD nm 2006. Cht lng tín
dng đc đánh giá da trên c công tác huy đng và cho vay, nhng nghiên cu
này ch xem xét các ch tiêu ca công tác cho vay. Theo NHNN ( 2006) thì các tiêu
chí đánh giá cht lng cho vay gm:
Ch tiêu li nhun. Mc tiêu cui cùng ngân hàng vn là li nhun, nên ngân hàng
buc phi nâng cao cht lng tín dng, nhm gi vng v th đ có th phát trin
trong tng lai, nhng phng thc đó không đng ngha là tng li nhun. Ví d,
cht lng tín dng tng th hin  vic tng mng li hot đng, đào to nhân
viên đ đáp ng tt nht cho phc v khách hàng nhng lãi sut cng phi cnh
tranh, và tt nhiên hành đng này đng thi làm tng chi phí. Mt khi tc đ tng
doanh thu chm hn tc đ tng chi phí này s dn đn li nhun gim sút. Cht
SV: Phm Th Thanh GVHD: ThS Nguyn Xuân Lâm

6

lng tín dng trung dài hn không th là tt nu li nhun thu đc t hot đng

này là thp. Có hai ch tiêu phn ánh nh sau:
Li nhun tín dng trung dài hn
D n tín dng trung dài hn

Ch tiêu này phn ánh kh nng sinh li ca các khon tín dng trung dài hn ca
ngân hàng, cho bit mt đng d n cho vay trung, dài hn mang li bao nhiêu đng
li nhun. T l cao tc li nhun tín dng trung dài hn ln, cht lng cao.
Li nhun tín dng trung dài hn
Tng li nhun ngân hàng

Ch tiêu này cho bit mc đ đóng góp ca hot đng tín dng trung dài hn vào
toàn b kt qu sn xut kinh doanh ca ngân hàng. T l cao phn ánh cht lng
tín dng kh quan, vì nhng khon vay trung dài hn luôn cho mt mc lãi sut cao
hn ngn hn nhng điu đó cng đng ngha vi vic ngân hàng chp nhn đi
mt vi nguy c ri ro tim tàng mà khan vay trung dài hn mang li.
Mc tng trng d n tín dng trung, dài hn. Ch tiêu này phn ánh mc tng
trng d n tín dng trung dài hn, ch tiêu này càng cao chng t kh nng đu t
vào tín dng trung dài hn ca ngân hàng ln. Mt mc tng trng đu đn và n
đnh qua các nm chng t cht lng tín dng trung dài hn ca ngân hàng là rt
đáng mong đi.
Tng trng tín dn =
D n tín dng nm
(
t
)
 D n tín dng nm (t  1)
D n tín dng nm (t)
 100%

T l n quá hn. Công tác nâng cao cht lng tín dng ca các ngân hàng luôn

song hành vi vic đáp ng nhu cu khách hàng. Tuy nhiên, nhng nhu cu này
phi đc đm bo bng kh nng hoàn vn ca khách hàng, nu các TCTD đáp
ng kp thi nhu cu khách hàng nhng cht lng khách hàng kém và t l khách
hàng v n cao thì cht lng tín dng cng không th đm bo. Vì vy, các TCTD
này luôn sâu sát vi các ch tiêu t l n quá hn và kh nng thu hi n quá hn, vì
các ch tiêu này phn ánh ri ro tín dng.
T l n quá hn =
Tng d n trung dài hn quá hn
Tng d n trung dài hn
 100%


Ch tiêu lãi sut. Lãi sut là mt trong nhng nhân t nh hng ti hành vi la
chn ngân hàng ca khách hàng, vì bât c khách hàng nào cng mun vay vn vi
SV: Phm Th Thanh GVHD: ThS Nguyn Xuân Lâm

7

mc lãi sut thp nht, th nên đ cnh tranh vi các ngân hàng khác thì lãi sut ca
ngân hàng phi  mc phù hp hay ngang bng vi mc lãi sut chung.
S lng khách hàng tham gia hot đng tín dng trung dài hn. Phn thng mà
các ngân hàng luôn mun có đc không ch là li nhun mà đó còn là s tin cy,
tín nhim t phía khách hàng. Mt khi khách hàng quyt đnh chn ngân hàng và và
duy trì mi quan h tín dng vi ngân hàng đó trong khong mt thi gian dài, thì
chng t ngân hàng y có cht lng không ti.
Ngoài các ch tiêu đnh lng, cht lng tín dng ca ngân hàng còn đc phn
ánh thông qua các ch tiêu đnh tính - nhng ch tiêu ht sc quan trng có tính cht
quyt đnh đi vi cht lng và đ an toàn, hiu qu ca tín dng ngân hàng.
Cht lng nhân viên. Chìa khóa ca thành công ca mt t chc đó chính là s hài
lòng ca khách hàng. S hài lòng y cng th hin cho cht lng tín dng ca ngân

hàng. Khi khách hàng tip cn ngân hàng, h luôn mong mun vay đc vn vi
nhng th tc nhanh nht và hn mc cho vay ln nht có th. Vì th, th tc xét
duyt đn gin, thái đ phc v khách hàng nhit tình ca các cán b tín dng s
to mt tâm lý thoi mái và hình nh tt trong mi khách hàng. Cán b tín dng là
b mt ca ngân hàng và khách hàng cng ch làm vic thông qua h. Nh th,
ngoài nng lc chuyên môn thì cái ct yu ca mt ngi làm công tác tín dng đó
chính là đo đc ngh nghip. Ngân hàng nào có đc đ ng nhân viên chuyên
nghip, nhit tình và tn tâm vi công vic thì chc chn khách hàng ca h s luôn
cm thy hài lòng.
C s vt cht, công ngh hin đi ca ngân hàng cng nh hng tích cc đn
cht lng tín dng. Cht lng tín dng không th đánh giá cao nu ch có nhng
ngi dân thành ph mi tip cn đc vn. Mt h thng ngân hàng vi các phòng
giao dch tri khp c nc, c s vt cht cng nh trang thit b hin đi nh
hng rt ln đn ti tâm lý khách hàng, cng nh to điu kin cho công tác tip
cn thông tin khách hàng và hoàn tt th tc cho vay ca cán b tín dng. Mt khi
c s d liu, thông tin có đ an toàn tt thì công tác cho vay cng s nhanh chóng
thc hin và gim thiu đc ri ro.
 hot đng kinh doanh ca ngân hàng có hiu qu, cht lng tín dng cao thì
ngân hàng phi luôn luôn quan tâm ti các ch tiêu va nêu trên. Các ch tiêu này

phi thng xuyên đc kim tra và đánh giá. iu đó giúp cho ngân hàng nhìn
kim soát đc ri ro đ t đó có nhng bin pháp điu chnh kp thi đ hot đng
tín dng đc tng trng trong môi trng lành mnh.
SV: Phm Th Thanh GVHD: ThS Nguyn Xuân Lâm

8

2.1.2. Qun lý cht lng tín dng ca các TCTD.
2.1.2.1 Ri ro tín dng
Trong các hot đng ca ngân hàng thì tín dng là hot đng mang li nhiu li

nhun nht. Vì vy, theo h qu ca lý thuyt kinh t thì hot đng nào mang li
nhiu li nhun hn thì hot đng y cng cha đng nhiu ri ro hn. Mc dù,
ngân hàng đã c cu li thu nhp gia các dch v, nhng tín dng vn chim
khong 70% trong tng thu nhp ngân hàng (Peter, 2004). Ri ro tín dng là chuyn
không riêng ca ngân hàng nào, nhng mt khi ri ro này đi quá gii hn li gây ra
nhng tn tht khó lng cho ngân hàng. Ri ro tín dng có th đc đnh ngha
theo nhng khía cnh khác nhau. Theo Saunder và Lange (2005), ri ro tín dng
đc xem là nhng khon l tim tàng khi ngân hàng cp tín dng cho mt khách
hàng, tc các lung thu nhp t vic cho vay không th thc hin c v s lng và
thi hn. Ngoài ra, ri ro tín dng còn đc hiu là vic chi tr b trì hoãn, hay
khách hàng không th chi tr toàn b, điu này làm cho dòng chu chuyn tin t b
dán đon và nh hng ti thanh khon ca ngân hàng (Word Bank, 2005).
Tu theo mc đích nghiên cu thì ri ro có th đc phân chia thành nhiu dng
khác nhau. Trong Hình 2.1 di đây, nghiên cu đã k tha mô hình ri ro tín dng
ca Nguyn Minh Kiu (2009), và điu chnh cho phù hp vi môi trng nghiên
cu là môi trng thông tin bt cân xng. Trong các ri ro trên thì nghiên cu tp
trung ch yu vào ri ro la chn và ri ro đo đc (bao gm
mt phn là ri ro ni
ti và phn còn li là ri ro nghip v) trong hot đng tín dng ca Ngân hàng Á
Châu.
Hình 2.1 Phân loi ri ro tín dng

Ri ro tín dng
Ri ro
giao
d

ch

Ri ro
danh
mc
Ri ro
la
chn
Ri ro
đm

bo
Ri ro
nghip
v
Ri ro
ni ti
Ri
ro tp
trung
SV: Phm Th Thanh GVHD: ThS Nguyn Xuân Lâm

9

Hot đng tín dng ra đi đã h tr quá trình phát trin ca nn kinh t, nhng càng

phát trin thì nhng ri ro mà th trng mang li cng ht sc phc tp. Tín dng
liên quan đn hot đng kinh doanh tin t, mà hot đng này li đc tách ri gia
quyn s hu và quyn s dng khi ngân hàng cho vay. Vì vy, sau khi gii ngân
thì
các ngân hàng buc phi kim soát khách hàng v kh nng tr n. Mc dù, khi
thc hin các hp đng đu đã có nhng tài sn mang ra đm bo, nhng thc t
cho thy hàng lot các vn đ ny sinh sau khi gii ngân, khách hàng không đm
bo kh nng tr n, cng có th có kh nng tr n nhng li trn tránh trách
nhim, còn tài sn th chp li không đm bo giá tr khi giá c bin đng không
lng.
Ri ro luôn luôn song hành cùng vi hat đng tín dng cho nên thit lp mt quy
trình qun lý tín dng nhm hn ch ri ro là điu ht sc cn thit cho s tn ti
ca mt TCTD.
2.1.2.2 Quy trình và ni dung qun lý tín dng
 ci thin cht lng tín dng thì công tác qun tr ri ro tín dng cn đc ch
đng hn na, nht thit phi xây dng mt môi trng ri ro tín dng phù hp vi
quy trình cp tín dng lành mnh, mt h thng qun lý, đo lng và theo dõi tín
dng phù hp, đc bit là phi kim soát đc ri ro tín dng.
Trong thc t, mc tiêu c bn ca hu ht các NHTM là: li nhun, an toàn và s
lành mnh ca các khon tín dng. Do đó, mt quy trình tín dng đc thit k hp
lý và áp dng mt cách linh hot s góp phn gim thiu ri ro, nâng cao hiu qu
hot đng tín dng ca các NHTM. Tùy thuc vào quy mô ca tng ngân hàng,
nng lc ca đi ng nhân s, mc đ ng dng công ngh tin hc, thi hn cho
vay, hình thc cho vay và lnh vc cho vay mà quy trình tín dng có th đc thit
k khác nhau. Mc dù, quy trình qun lý này đc thit k nh th nào đi chng na
thì thông tin vn gi mt vai trò đc bit quan trng, giúp cho các ngân hàng xác
đnh khá chính xác v đi tng vay vn, uy tín, thin chí tr n, tính kh thi ca d
án đu t kinh doanh ca khách hàng. Thông tin chính là c s đ các NHTM tin
tng vào khách hàng ca mình. Bi vì, quan h tín dng luôn đc hình thành da
trên s tin tng ln nhau gia ngân hàng và khách hàng. iu đó có ngha là ngân

hàng ch cho khách hàng vay vn khi và ch khi ngân hàng đã hoàn toàn tin tng
vào kh nng hoàn tr (vn + lãi) ca khách hàng khi đáo hn.
 các khon cho vay an toàn và hiu qu, thông tin phi đc ngân hàng khai thác
t nhiu ngun khác nhau nh: h s đ ngh cp tín dng, h s khách hàng, các
c quan chc nng có liên quan (c quan thu, trung tâm thông tin tín dng ca
NHNN) trc tip phng vn khách hàng, cp nht thông tin trên th trng nhm
SV: Phm Th Thanh GVHD: ThS Nguyn Xuân Lâm

10

phc v kp thi cho các giai đon ca quy trình tín dng. Vì vy, sau khi ngân
hàng nhn h s đ ngh cp tín dng, ngân hàng phi tin hành phân tích kh nng
hin ti và tim tàng ca khách hàng v vic s dng vn tín dng cng nh kh
nng hoàn tr vn vay ngân hàng t nhng thông tin c bn này nhm đa ra nhng
gii pháp phòng nga và hn ch ri ro. Tt nhiên đ có đc nhng thông tin chính
xác và đy đ thì ngân hàng phi bit cách to ra thông tin cho riêng mình. Giai
đon phân tích tín dng là giai đon quan trng, song giai đon quyt đnh cp tín
dng li là giai đon quyt đnh nht, hình thành quan h tín dng gia ngân hàng
và khách hàng th hin bng hp đng tín dng. ây cng là c s đ các nhân viên
và nhà qun tr ngân hàng trin khai các thao tác nghip v gii ngân cho khách
hàng, tin hành giám sát và thanh lý tín dng. Thông tin chính xác, quyt đnh cp

tín dng hp lý thì chc chn kh nng thanh toán ca khách hàng s cao, vn tín
dng đc hoàn tr đúng hn, góp phn nâng cao cht lng hot đng tín dng ca
ngân hàng.
Trong quy trình tín dng, kt qu ca giai đon trc luôn là tin đ đ thc hin
các giai đon tip theo, nh hng đn cht lng công vic ca các giai đon sau.
Tuy nhiên, tùy tng trng hp c th mà các giai đon ca quy trình tín dng có
th đc các cán b tín dng áp dng mt cách linh hot to thun li cho khách
hàng vay vn. Kt qu đánh giá ca các cán b tín dng s quyt đnh đn hiu qu

tín dng. Nu kt qu đánh giá sai s làm gim nhng khách hàng truyn thng và
ngân hàng gp phi nguy c không thu hi n. i vi các khách hàng quan h ln
đu thì ngân hàng phi có trách nhim hng dn c th v th tc, phng thc
cho vay và đc bit quan tâm kh nng tr n, trách nhim trong qun lý kinh doanh
ca khách hàng. i vi khách hàng thng xuyên và lâu nm thì công vic s d
dàng hn, bi vì ngân hàng đã có nhng thông tin nht đnh v khách hàng ca
mình. Tt nhiên,  tt c các trng hp, ngân hàng đu phi thn trng, xem xét
mt cách k lng trc khi ra quyt đnh cho vay và giám sát cht ch sau khi đã
gii ngân nhm đm bo khách hàng s dng vn đúng mc đích, có hiu qu nht.
Nht là nhng h s xin vay vn phc tp hoc giá tr ln thì công vic trao đi
thông tin và thc hin công vic b sung gia các giai đon đc din ra nhiu ln
và tuân th đúng trình t quy trình tín dng.






SV: Phm Th Thanh GVHD: ThS Nguyn Xuân Lâm

11

Hình 2.2 Quy trình cho vay

Ngun: Nguyn Minh kiu (2009 ).
Các bc trên là nhng khâu quan trng trong quy trình cp tín dng ti các
NHTM. Trong quy trình trên thì khâu phân tích tín dng là quan trng nht, các cán
b tín dng phi thu thp d liu v khách hàng. u tiên, cán b tín dng phi
phân tích các BCTC cng nh báo cáo thu, sau đó h s có nhng bui trò chuyn
nhm tìm hiu thêm v nng lc cng nh phm cht ca khách hàng. Quá trình này
luôn to áp lc ln cho cán b tín dng, các doanh nghip nh thì vic các BCTC
ca h rt d chình sa, nhng vic tìm hiu thông tin v h trong quá trình trao
đi thì các cán b tín dng có kh nng nhn ra d hn. Ngc li, vi nhng doanh
nghip ln, các BCTC ca h rt khó đ chnh sa, nhng khi điu đó đc thc
hin thì các cán b tín dng khó lòng mà tìm ra đc sai sót. Cùng vi khó khn
trên thì vic tìm hiu thông tin ch doanh nghip càng khó khn hn, vì h là nhng
ngi qun tr tt thng che giu thông tin rt gii. Chính nhng khó khn y mà
các ngân hàng thng phi “trang b” nhng nhân viên có cht lng tt nht cho
phòng tín dng.
Vn đ li chuyn sang mt hng khác khi mà ngân hàng đã gii ngân xong cho
khách hàng, vì l khi tin v tay khách hàng thì ngân hàng khó lòng đ bit h s
dng đng vn ca mình vào vic gì, h có thc hin đúng nh k hoch khi trình
bày phng án đ vay vn hay không. Do vy, sau khi gii ngân thì các ngân hàng
luôn có nhng phng án nhm giám sát khách hàng, có nh th ngân hàng mi có
Lp h s vay vn

Phân tích tín d

ng

Ra quy

t đ

nh tín d

ng

Gi

i ngân

Giám sát tín dng
Thanh lý h

p đ

ng

SV: Phm Th Thanh GVHD: ThS Nguyn Xuân Lâm

12

th bo toàn ngun vn ca mình. Mt khi ri ro xut hin trong công tác cho vay,
các ngân hàng s ch đng hn trong vic dng quá trình gii ngân và thc hin thu
hi vn.
Nhng ri ro ngày càng ln trong vic cp tín dng, th nên các ngân hàng không
ngng ci thin cht lng nhân s cng nh đu t vào các trang thit b nhm có
th lu tr cng nh x lý thông tin khách hàng mt cách ti u đ hn ch đi phn

nào ri ro mà hot đng tín dng mang li.
2.2 LÝ THUYT V THÔNG TIN BT CÂN XNG
2.2.1 Thông tin bt cân xng và các h qu nh hng đn hot đng tín dng
Ngân hàng.
Có mt ai đó đã nói rng: “Nu bn n ngân hàng 1 đôla đó là chuyn ca bn,
nhng nu bn n ngân hàng 1 triu đôla thì đó li là vn đ ca ngân hàng”. Mi
nghe thì có v nh điu này hi bt lp lý nhng đó mi là bn cht ca th gii
thc mà chúng ta đang sng. Trong nhng thp niên 60 ca th k 19 thì lý thuyt
th trng hiu qu bao trùm toàn b nn kinh t, các nhà kinh t cho rng th
trng tài chính hot đng mt cách hiu qu, vì toàn b nhng thông tin v doanh
nghip, cá nhân đu th hin ht trên nhng báo cáo ca các c phiu công ty này.
Cho nên, quan nim chung ca các nhà kinh t tài chính này là th trng có th
hot đng hiu qu mà không cn s can thip ca chính ph.
Thc t đã dn chng minh rng các th trng không h hiu qu, dù đó là th
trng lao đng, th trng bo him, th trng tài chính hay th trng tín dng…
Các th trng này là hiu qu thì nn kinh t đã không phi tn kém lp ra nhng
hp đng, nhng cam kt, hay cn nhng yêu cu v TSB vô cùng rc ri nh
hin nay. Nhng nm va qua Vit Nam cng nh th gii đã phi chng kin
nhng s c xy ra, nguyên nhân chính đó là tình trng th trng không hiu qu,
khi mà thông tin gia các bên giao dch là không tng xng vi nhau. Các c
phiu trên sàn chng khoán luôn b làm thao túng , làm giá… cùng vi đó còn là
tình trng nhng danh nghip va và nh khát vn nhng không th tip cn các
TCTD - ni luôn d tha vn. Ngân hàng có th tin vào nhng BCTC mà các công
ty mang ti đ vay vn không? Câu tr li chc chn là không, nhng bn báo cáo
đó ch mang tính tham kho, các cán b tín dng phi xung tn ni kim tra tình
hình thc t, tìm hiu c v nhân cách ca ngi đi vay, nhng mt điu na đ làm
nên quyt đnh cho vay thì ngi đi vay phi có TSB đ ln cho khon vay đó.
Vy nu các doanh nghip có nng lc tt, nhng không đ TSB, đôi khi ngi đi
vay bit đc nhng yêu cu đó ca ngân hàng nên đã c tình có hành vi la đo.
SV: Phm Th Thanh GVHD: ThS Nguyn Xuân Lâm

13

Nhng hành vi đó làm cho xác sut ngân hàng b l nhng khách hàng tt và chn
cho mình nhng khách hàng ri ro là khá ln. Dù các thit b công ngh ti tân, đi
ng lao đng chuyên nghip cng không th che lp đi tính không hiu qu ca th
trng. Nói nh th không phi chúng ta đã n lc mt cách mù quáng, mà các nn
kinh t khi càng phát trin thì nhng du hiu v th trng không hiu qu càng
ny sinh vi trình đ cng tinh vi hn. iu mà mi nn kinh t cn làm là phi
xem xét nhng hành vi làm tht bi th trng xut phát t đâu và cn làm gì đ hn
ch nhng ri ro đó là gì?
Trc ht chúng ta cn hiu thông tin bt cân xng đc đnh ngha nh th nào?

n nay đã có nhiu nghiên cu, các nhà kinh t hc có nhiu cách đnh ngha khác
nhau v thông tin bt cân xng. Theo Mohr và Villas- Boas (1999) thì thông tin bt
cân xng là tình trng trong đó ngi mua và ngi bán có thông tin khác nhau
cùng v mt giao dch. C th hn cho th trng tín dng,
khái nim này đc
Brunnermeier (1999, tr. 27) nhn đnh: “Thông tin không cân xng là hin tng
ngi đi vay có thông tin tt hn ngi cho vay”.
Tóm li, chúng ta có th hiu thông tin bt cân xng là có s khác bit thông tin
gia các bên tham gia giao dch, mà mt trong hai bên tham gia giao dch có thông
tin chính xác hn, hn na s tr ngi trong vic truyn thông chính cng là mt
trong nhng đc đim ca thông tin bt cân xng.
Mt th trng khi xy tình trng thông tin bt cân xng thì các hành vi xy ra vi
muôn hình vn trng gây tn tht cho các bên tham gia th trng. Chúng có th
đc phân loi thành la chn bt li và ri ro đo đc nh đã đc đ cp trong
tác phm kinh đin ca Akerlof (1970) “The market for ‘lemons’ Quality:
Uncertainty and the Market Mechanism”.
2.2.2 La chn bt li

Nhng du hiu ca th trng cho thy
rng th trng tín dng tn ti thông tin
không cân xng, các cá nhân có hành vi nâng cao tim nng thc s ca bn thân.
Nhng doanh nghip có ri ro thp thng s không chp nhn vay vi mt mc lãi
sut cao. Trong khi đó, nhng doanh nghip có ri ro cao t d án li sn sang chp
nhn mt mc lãi sut khá cao.
Tuy nhiên, hin nay các ngân hàng đu xp hng tín dng khách hàng nên có th
phân loi các khách hàng có nhng mc ri ro khác nhau thì phi chp nhn mt
mc lãi sut khác nhau. Khi đó, th trng s cân bng  nhng v trí khác nhau mà
ti đó h có th ti đa hóa trong c hai trng hp là: có ri ro và không có ri ro.
Tuy nhiên, s phân loi trên không th là trit đ hoàn toàn nên vn có nhng khách
hàng tt b loi b vì h không có kh nng chp nhn mt mc lãi sut quá cao.
SV: Phm Th Thanh GVHD: ThS Nguyn Xuân Lâm

14

Ngc li, ngân hàng li vô tình chp nhn mt khách hàng đy ri ro khi h chp
nhn mt mc lãi sut cao.
Gi s có hai bên tham gia giao dch, ngi vay vn và ngân hàng cùng tham gia
trên mt th trng tín dng. Có hai mc cht lng đi vi kh nng tr n ca
khách hàng: cht lng tt (H) và cht lng kém (L). Ngi bán và ngi mua
đánh giá tr giá ca hai loi cht lng này bng mc lãi sut nh sau:
Bng 2.2 ánh giá cht lng khách hàng thông qua lãi sut ca ngân hàng

Cht lng Lãi sut
Ngi vay vn
H l
1
L h
1

Ngân hàng
H l
2
L h
2

Trong đó: l
1
< h
1
< l
2
< h
2

Tín dng là mt hot đng da trên nim tin v khách hàng ca ngân hàng, nhng
đó là nhng khách hàng có lch s giao dch tt. Kt qu s là gì nu nhng ngi
vay vn ln đu tiên giao dch vi ngân hàng, nhng thông tin mà ngân hàng bit v
h ch là nhng con s da trên các báo cáo, còn nng lc tht s ca h thì ch có
h mi bit h dùng đng vn đó làm gì và có kh nng tr li cho ngân hàng hay
không. Do đó, thông tin gia ngân hàng và ngi vay vn tht không h cân xng.
H qu tt yu cho tình trng trên là ngân hàng s đnh mc lãi sut cho vay là P
nm gia l
2
và h
2
. Ngi vay vn lúc này chc chn s không chp nhn nu lãi sut
này là quá cao so vi sut chit khu ca d án mà h mun thc hin, hn na h
phi l mt khon là P - h
1

. Ngc li, ngi vay vn vi cht lng thp s rt hài
lòng khi chu mc lãi sut này vì h li mt khon là h
1
- P. Kt qu mà ngân hàng
mang v là khách hàng cht lng thp và h còn b l mt khon tin là l
2
- P. Vì
vy, ngân hàng đã có mt la chn bt li, h đã chn khách hàng ti và loi b
mt khách hàng tt. Mt h qu na mang li cho trng hp này là nhng khách
hàng cht lng ti đã loi nhng khách hàng có cht lng tt ra khi cuc chi.
La chn bt li ch xy ra trong trng hp ngi bán có thông tin tt hn ngi
mua. Trng hp khi hai bên đu không bit v cht lng sn phm thì la chn
bt li cng không xy ra. Mt điu hin nhiên  đây là ngi bán luôn bit rõ v
cht lng sn phm hn ngi mua. Vì vy, ngi mua t bo v quyn li ca