Khủng hoảng nợ công Châu Âu và bài học kinh nghiệm cho Việt Nam ( Chuyên đề tốt nghiệp TP.HCM Trường Đại Học Kinh Tế, 2013)

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
KHOA KINH T PHÁT TRIN

CHUYÊN  TT NGHIP
 TÀI:
KHNG HONG N CÔNG CHÂU ÂU VÀ
BÀI HC KINH NGHIM CHO VIT NAM









GVHD: ThS.Trn Th Bích Dung
Sinh viên: Nguyn Hoàng Anh
Lp: Kinh t hc - K35
MSSV: 31091023561


NHN XÉT CA C QUAN THC TP


TP.HCM, ngày……tháng……nm 2013





NHN XÉT CA GIÁO VIÊN HNG DN


TP.HCM, ngày……tháng……nm 2013




LI CÁM N
Trc tiên, em mun gi li cm n sâu sc nht đn cô Trn Th Bích Dung là
ngi đã tn tình hng dn em trong sut quá trình thc hin khóa lun tt nghip.
Em cng xin chân thành cm n các thy cô trong khoa Kinh t Phát trin, cng
nh các thy cô trong trng đã ging dy, giúp đ chúng em trong 4 nm hc qua.

Chính các thy cô đã xây dng cho chúng em nhng kin thc nn tng và nhng kin
thc chuyên môn đ em có th hoàn thành lun vn này cng nh nhng công vic ca
mình sau này.
Em chân thành cám n Ban lãnh đo các cp và các anh ch nghiên cu sinh ti
Vin nghiên cu phát trin TP. H Chí Minh đã cho phép và to điu kin thun li đ
em thc tp và hoàn thành tt khóa lun.
Cui cùng em kính chúc quý Thy, Cô di dào sc khe và thành công trong s
nghip cao quý. ng kính chúc các Cô, Chú, Anh, Ch ti Vin nghiên cu luôn di
dào sc khe và đt nhiu thành công tt đp trong công vic.

Trân trng cám n!
SVTH : NGUYN HOÀNG ANH










MC LC
DANH SÁCH BNG iii
DANH SÁCH BIU  iii
CÁC THUT NG VIT TT TRONG BÀI iv
CHNG I: GII THIU 1
1.1. t vn đ 1
1.2. Mc tiêu, phm vi và ý ngha nghiên cu 1
CHNG II: C S LÝ THUYT 3

2.1 Khái quát v n công 3
2.1.1 Khái nim n công: 3
2.1.2. Phân loi n công 4
2.2 .Khng hong n là gi? 6
2.2.1. Nguyên nhân ca khng hong n công. 6
2.3 Thành phn và các ch tiêu đánh giá n công. 7
2.3.1. Phân tích các thành phn ca n công và tác đng. 7
2.3.2.Ch tiêu đánh giá mc đ n công. 8
2.4 Các lý thuyt v n công 9
CHNG III: PHÂN TÍCH THC TRNG V N CÔNG CHÂU ÂU TRONG GIAI ON
2006-2011 VÀ BÀI HC RÚT RA CHO VIT NAM 12
3.1.Din bin n công  khu vc Châu Âu 12
3.1.1 Hy Lp, nc đu tiên ca châu Âu khng hong n công. 13
3.1.2. Ý: đim lây lan mi ca khng hong 19
3.1.3 Nguy c v n t Hy Lp lan sang Ireland ri đn B ào Nha và 20
Tây Ban Nha. 20
3.1.4. Khng hong n công đe da Pháp, c 22
3.2. Hu qu ca khng hong n công 23
3.3. Phn ng chính sách ca các quc gia châu Âu 25
3.4. Bài hc kinh nghim cho Vit Nam 27
CHNG IV: THC TRNG N CÔNG VIT NAM 31
4.1. Thu và chi ngân sách nhà nc 31
4.1.1 Thu ngân sách nhà nc 31
4.1.2. Chi Ngân sách Nhà nc 34
4.2. Thâm ht ngân sách 36
4.3. Tình hình n công Vit Nam. 38
i

4.3.1.Din bin ca n công vit nam 38
4.3.2.C cu n công 38
4.3.3.Tình hình s dng n công 40
4.3.4. Tình hình tr n công 42
4.3.5. Thc trng công tác qun lý n công Vit Nam 42
4.4. ánh giá đu t công ca vit nam 44
4.5. Ri ro n công Vit Nam 47
CHNG V. MT S  XUT NHM QUN LÝ CÓ HIU QU N CÔNG  VIT NAM
49
5.1. Phát trin ni lc nn kinh t 49
5.2. Xây dng môi trng tài chính hiu qu 49
5.3. Kim soát n công  mc an toàn 51
5.4. S dng hiu qu n công 51
5.5. Gim tình trng thâm ht ngân sách 51
5.6. Phát trin th trng n trong nc 52
KT LUN 53
TÀI LIU THAM KHO 54

ii




DANH SÁCH BNG
Bng 1: N công và thâm ht ngân sách nhóm PIIGS
1
2006-2011 (% GDP) 12
Bng 2: Các ch s kinh t ca Hy Lp 2006-2011 13
Bng 3 : Các ch s kinh t ca Ý t nm 2006-2011 19
Bng 4 : Các ch s kinh t ca Ireland t nm 2006-2011 20
Bng 5: Thâm ht ngân sách nhà nc ca Vit Nam tính theo 4 tiêu chun 2001-2011 (%GDP) 36
Bng 6: C cu ngun bù đp bi chi NSNN 2003-2011 (t đng) 37
Bng 7: C cu n công Vit Nam 2006-2010 39
Bng 8: N công Vit Nam theo đnh ngha Vit Nam và đnh ngha quc t nm 2011 39
Bng 9: Mt s ch s đo lng hiu qu qun lý n công ca Vit Nam nm 2004 – 2011 42
theo mc ngng ca HIPCs (%) 42
Bng 10: Mc ngng ph thuc vào chính sách và th ch theo tiêu chun ca HIPCs 43
Bng 11: Ngng n trong nc theo tiêu chun ca HIPCs 44
DANH SÁCH HÌNH
Hình 1: Các thành phn ca khu vc công theo đnh ngha ca IMF 4

DANH SÁCH BIU 
Biu đ 1 : Các ngun thu trong ngân sách nhà nc ca Vit Nam 2003-2012 (%GDP) 31
Biu đ 2 : Doanh thu thu ti Vit Nam v mt s quc gia châu Á 2001-2012 (%GDP) 32
Biu đ3: C cu ngun thu NSNN 2003-2012 phân theo tng khu vc (% tng thu) 32

Biu đ 4: óng góp vào GDP theo tng khu vc 2001-2011(%) 33
Biu đ 5: T trng thu t du thô (% tng thu) 34

Biu đ 6 : C cu chi cân đi NSNN 2003-2012 (%GDP) 35
Biu đ 7 : Chi tiêu công ti Vit Nam và mt s quc gia châu Á 2001-2011(%GDP) 35
Biu đ 8 :Thâm ht ngân sách ti Vit Nam và mt s quc gia châu Á 2009-2011(%GDP) 37
Biu đ 10: Tng n công Vit Nam t 2001- 2013E 38
Biu đ 11: N công và cán cân ngân sách Vit Nam (2001 – 2011) theo %GDP 40
Biu đ 12: Ch s ICOR ca Vit Nam nm 2001 – 2010 41
Biu đ 13: Tình hình tr n và vin tr ca Vit Nam 2006-2010 (% GDP) 42
iii



CÁC THUT NG VIT TT TRONG BÀI

ADB Asian Development Bank
DBR D Budget Revenue
EU European Union
EX Kim ngch xut khu hàng hóa và dch v
FDI Foreign direct investment
GDP Gross domestic product
HIPCs Heavily Indebted Poor Countries
ICOR Incremental Capital-Output Rate
IMF International Monetary Fund
NSNN Ngân sách nhà nc
NPV Net present value
ODA Official development assistance
USD United State dollar
VND Vietnamese dong
WB World Bank
X Xut khu
WTO

World Trade Organization

iv

KHNG HONG N CÔNG CHÂU ÂU VÀ BÀI HC CHO VIT NAM GVHD: TRN TH BÍCH DUNG

CHNG I: GII THIU

Hin nay, vn đ n công đã tr thành ch đ nóng bng trên toàn cu k c
nhóm nc phát trin và nhóm nc đang phát trin. T câu chuyn v n công Hy
Lp ri đn các nc châu Âu liên tc tng nhanh t l n công, đã làm cho nn kinh t
toàn cu phi tht s cn trng vi vn đ n công. Ti Vit Nam, câu chuyn n công
đang là vn đ nóng bng và đc xem là đ tài ca nhiu hi ngh, hi tho ca các
chuyên gia kinh t hàng đu. Thc t, vn có nhiu ý kin khác nhau v vn đ n công
ca Vit Nam. Vì th, bài vit này tip tc bàn lun v vn đ n công ca Vit Nam và
nhng bài hc t cuc khng hong n công ca các nn kinh t châu Âu.
1.1.t vn đ
Khng hong tài chính nm 2008 và suy thoái kinh tthgii đã và đang đc
khc phc, nhng kéo theonhiu bt n kinh t v mô trong thi k hu khng hong.
N công khng l đang là vn đnan gii ca nhiu quc gia trên th gii. Thi gian
qua, các nc giàu đã vay n vi tc đ chóng mt do suy thoái kinh t, các khon chi
tng vùn vt bi các hot đng gii cu, h tr tht nghip và nhng n lc kích thích
kinh t. ây thc s là vn đ nóng đang rt đc không ch gii chuyên ngành mà c
xã hi quan tâm.
Khng hong n công nh mt cn bão bt ngun t nhiu nm qua ti Hy Lp
và đang lan rng ti châu Âu. Cn bão này hôm nay đã lan đn đâu? nh hng ca nó
nh th nào? Liên minh châu Âu (EU) đã đi phó ra sao cng nh các nc đang phát
trin và đc bit là Vit Nam có th và cn phi rút ra nhng bài hc gì?
Sau khi gia nhp WTO(2007), kinh t Vit Nam đã hi nhp khá sâu vào kinh t
th gii, th hin qua t l xut nhp khu và dòng vn đu t nc ngoài vào Vit

Nam chim t l khá cao. Nu cuc khng hong n ca th gii xy ra thì kinh t ca
Vit Nam cng chu nh hng nng n. Khng hong n công ca khu vc Châu Âu
cng là mt bài hc cho Vit Nam khi nhìn li vn đ n công ca mình đ có th qun
lý hiu qu hn.
1.2.Mc tiêu, phm vivà ý ngha nghiên cu
• Mc tiêu:


 H thng hóa c s lý lun v n công và tác đng n công đn nn kinh t
mt quc gia.
1

KHNG HONG N CÔNG CHÂU ÂU VÀ BÀI HC CHO VIT NAM GVHD: TRN TH BÍCH DUNG

 Nguyên nhân, din bin, thc trng, hu qu nng n  ca n công khu vc
Châu Âu, cng nh nhng gii pháp mà chính ph các nc này đã áp dng.
 Thc trng n công ca Vit Nam bao gm tình hình n công ca Vit Nam
thi gian qua, tác đng ca n công đn nn kinh t Vit Nam và qun lý n
công  Vit Nam.
  xut mt s gii pháp, kin ngh đ qun lý hiu qu n công Vit Nam 
mc an toàn.

• Phm vi nghiên cu:


 N công khu vc châu Âu t 2000-2011.
 N công vit Nam giai đon 2006 – 2012và nhng đ xut cho thi gian ti.

• Ý ngha ca nghiên cu:

Nghiên cu này đ cp đn n công châu Âu trong giai đon hin nay
đang là vn đ nóng bng và rt đc xã hi quan tâm . T đó giúp ngi
đc hiu r̃ hn v n công , tình hình n công ca Vit Nam . Sau cùng
nghiên cu cng đ xut mt s khuyn ngh c ho tình trng ca Vit Nam
trong tình hình hin nay sau khi đã xem xét phân tích các bà i hc rút ra t
các nc Châu Âu.

• Câu hi nghiên cu

 N công khu vc Châu Âu xut phát t đâu?
 Hu qu ca n công vi khu vc Châu Âulà gì?
 Các bin pháp mà các nc khu vc Châu Âu đã áp dng và hiu qu?
 Thc trng n công ca Vit Nam có thc s đáng lo ngi hay không?
 Bài hc nào và gii pháp gì cho Vit Nam?




2

KHNG HONG N CÔNG CHÂU ÂU VÀ BÀI HC CHO VIT NAM GVHD: TRN TH BÍCH DUNG

CHNG II: C S LÝ THUYT

2.1 Khái quát v n công
Trong quá kh, khng hong n công cng đã đc bit đn vào đu thp k 80
ca Th k XX. Nm 1982, Mêxicô là quc gia đu tiên tuyên b không tr đc n
vay Qu tin t quc t (IMF). n tháng 10/1983, 27 quc gia vi tng s n lên ti
240 t USD đã tuyên b hoc chun b tuyên b hoãn tr n. Tuy nhiên, đn nay xung

quanh khái nim và ni hàm ca n công vn còn nhiu quan đim cha thng nht.
2.1.1 Khái nim n công:
Có 3 quan đim v n công: theo quan đim ca Vit Nam, ca ngân hàng th
gii (WB) và theo Qu tin t quc t (IMF).
 Theo đnh ngha n công ca Vit Nam
Nm 2009, Quc hi đã ban hành Lut qun lý n công, đc xem là mt bc
tin b ln trong h thng vn bn pháp lut ca Vit Nam v vn đ này. Theo B
Lut này thì n công bao gm n chính ph, n đc chính ph bo lãnh và n ca
chính quyn đa phng.
 N Chính ph là khon n phát sinh t các khon vay trong nc và vay
nc ngoài đc ký kt, phát hành nhân danh Nhà nc, nhân danh Chính ph hoc
các khon vay khác do B Tài chính ký kt, phát hành, y quyn phát hành theo quy
đnh ca pháp lut. N chính ph không bao gm các khon n do Ngân hàng Nhà
nc Vit Nam phát hành nhm thc hin chính sách tin t trong tng thi k.
 N đc chính ph bo lãnh là khon n ca doanh nghip, t chc tài
chính, tín dng vay trong nc và nc ngoài đc chính ph bo lãnh.
 N chính quyn đa phng là khon n do y ban Nhân dân cp tnh,
thành ph trc thuc trung ng ký kt, phát hành hoc y quyn phát hành.

 Theo đnh ngha n công caNgân hàng th gii (WB)
Theo Ngân hàng th gii (2002) thì n công là toàn b nhng khon n ca
Chính ph và nhng khon n đc Chính ph bo lãnh. Vi đnh ngha nh th này,
nu nh hiu n ca Chính ph bao gm n ca Chính ph Trung ng và n ca
chính quyn đa phng thì có th thy đnh ngha ca WB ging vi đnh ngha đc
đa ra trong Lut qun lý n công ca Vit Nam.

3

KHNG HONG N CÔNG CHÂU ÂU VÀ BÀI HC CHO VIT NAM GVHD: TRN TH BÍCH DUNG

 Theo đnh ngha n công ca Qu tin t quc t (IMF)
Theo Qu tin t quc t (2010), thì n công đc hiu là ngha v tr n ca
khu vc công. i kèm vi đó là đnh ngha c th v khu vc công, bao gm khu vc
Chính ph và khu vc các t chc công (Hình 1).
Hình 1: Các thành phn ca khu vc công theo đnh ngha ca IMF
N chính ph là n  các cp chính quyn, t trung ng đn đa phngvà khu
vc các t chc công bao gm các t chc công tài chính và phi tài chính. Các t chc
công phi tài chính có th là các tp đoàn kinh t nhà nc nh đin lc, vin thông…,
hoc cng có th là các t chc nh bnh vin công và các trng đi hc công lp.
Các t chc công tài chính là các t chc nhn h tr t Chính ph và hot đng trong
lnh vc tài chính, thc hin các dch v nhn tin gi và tr lãi thuc khu vc công,
cung cp các dch v t vn tài chính, bo him hay qu lng hu.
nh ngha ca IMF đy đ và chi tit hn nhiu so vi Lut qun lý n công
ca Vit Nam và ca WB. Tuy nhiên khó có th nói là có s khác bit ln gia các
cách đnh ngha này, do có th coi các khon n ca khu vc các t chc công là các
khon n mà chính ph s bo lãnh trong trng hp các t chc này v n.
2.1.2. Phân loi n công
Có nhiu tiêu chí đ phân loi n công, mi tiêu chí có mt ý ngha khác nhau
trong vic qun lý và s dng n công.
Khu vc công
Khu vc chính
ph
Chính ph
Trung ng
Chính quyn
liên bang
Chính quyn
đa phng
Khu vc các t
chc công

Các t chc
công phi tài
chính
Các t chc
công tài chính
Ngân hàng Trung
ng(NHTW)
Các t chc nhà
nc nhn tin gi
(tr NHTW)
Các t chc tài
chính công khác
4

KHNG HONG N CÔNG CHÂU ÂU VÀ BÀI HC CHO VIT NAM GVHD: TRN TH BÍCH DUNG

Theo tiêu chí ngun gc đa lý ca vn vay thì n công gm có hai loi: n công
trong nc và n công nc ngoài. N công trong nc là n công mà bên cho vay là
cá nhân, t chc công Vit Nam. N công nc ngoài là n công mà bên cho vay là
Chính ph nc ngoài, vùng lãnh th, t chc tài chính quc t, t chc và cá nhân
nc ngoài. Nh vy, theo pháp lut Vit Nam, n công nc ngoài là toàn b các
khon n công không phi là n công trong nc. Vic phân loi n công trong nc
và n công nc ngoài có ý ngha quan trng trong qun lý n. Vic phân loi này v
mt thông tin s giúp xác đnh chính xác hn tình hình cán cân thanh toán quc t. Và
 mt s khía cnh, vic qun lý n nc ngoài còn nhm đm bo an ninh tin t ca
Nhà nc Vit Nam, vì các khon vay nc ngoài ch yu bng ngoi t t do chuyn
đi hoc các phng tin thanh toán quc t khác.
Theo thi gian n công đc phân thành n ngn hn (t 1 nm tr xung), n
trung hn (t trên 1 nm đn 10 nm) và n dài hn (trên 10 nm).
Theo phng thc huy đng vn, thì n công có hai loi là n công t tha

thun trc tip và n công t công c n. N công t tha thun trc tip là khon n
công xut phát t nhng tha thun vay trc tip ca c quan nhà nc có thm quyn
vi cá nhân, t chc cho vay. Phng thc huy đng vn này xut phát t nhng hp
đng vay, hoc  tm quc gia là các hip đnh, tha thun gia Nhà nc Vit Nam
vi bên nc ngoài. N công t công c n là khon n công xut phát t vic c quan
nhà nc có thm quyn phát hành các công c n đ vay vn. Các công c n này có
thi hn ngn hoc dài, thng có tính vô danh và kh nng chuyn nhng trên th
trng tài chính.
Theo tính cht u đãi ca khon vay làm phát sinh n công thì n công có ba
loi là n công t vn vay ODA, n công t vn vay u đãi và n thng mi thông
thng.
Theo trách nhim đi vi ch n thì n công đc phân loi thành n công phi
tr và n công bo lãnh. N công phi tr là các khon n mà Chính ph, chính quyn
đa phng có ngha v tr n. N công bo lãnh là khon n mà Chính ph có trách
nhim bo lãnh cho ngi vay n, nu bên vay không tr đc n thì Chính ph s có
ngha v tr n.
Theo cp qun lý n thì n công đc phân loi thành n công ca trung ng
và n công ca chính quyn đa phng. N công ca trung ng là các khon n ca
Chính ph, n do Chính ph bo lãnh. N công ca đa phng là khon n công mà
chính quyn đa phng là bên vay n và có ngha v trc tip tr n. Theo quy đnh
5

KHNG HONG N CÔNG CHÂU ÂU VÀ BÀI HC CHO VIT NAM GVHD: TRN TH BÍCH DUNG

ca Lut Ngân sách nhà nc nm 2002 thì nhng khon vay n ca chính quyn đa
phng đc coi là ngun thu ngân sách và đc đa vào cân đi, nên v bn cht n
công ca đa phng đc Chính ph đm bo chi tr thông qua kh nng b sung t
ngân sách trung ng.
2.2 .Khng hong n là gi?
Nhìn chung khng hong n xy ra khi mt quc gia ri vào tình trng mt kh

nng chi tr đi vi các khon n,buc quc gia phi đ ngh thng tho li v các
tha thun vay n, hoàn tr lãi và vn gc, và phi nhn mt khon tài tr chính thc
ln t IMF. Mt nghiên cu gn đây ca IMF đã đnh ngha mt quc gia đc xem là
lâm vào khng hong n khi nó b Standard & Poor xp vào hng “không th chi tr”
hoc nhn đc mt khon cho vay ln, vt quá 100% hn mc n đnh trc t IMF.
Nh vy, đnh ngha này bao gm c nhng trng hp “gn khng hong” tc là
không có kh nng chi tr nhng nh vay IMF nên vn có th tr n.
Và các vn đ xp hng ca Standard & Poor và sp xp khon vay ca IMF
đu đc minh bch nên các vn đ này có th quan sát đc  tt c các quc gia.
2.2.1.Nguyên nhân ca khng hong n công.
 Nguyên nhân chính là do nhng khon n nc ngoài khng l ngày càng
gia tng.
Tm quan trng ca n nc ngoài có th đc minh ha bng trng hp ca
B ào Nha. quc gia này, mc dù n công và t l thâm ht khá cao -7,9% GDP vào
nm 2011. Vn đ quan trng nht mà B ào Nha đang phi đi mt, không phi là
chính sách tài chính, mà là các khon n nc ngoài cao ca khu vc t nhân: các ngân
hàng và các doanh nghip B ào Nha.
Tm quan trng ca các khon n công cng ch  mc nht đnh đi vi mt
quc gia, ví d nh  Ý và B. C hai nc này có t l n trên GDP cao hn nhiu so
vi B ào Nha, nhng mc phí bo him ri ro mà h phi tr li thp hn nhiu so
vi nc này. Lý do chính là h n nc ngoài rt ít, B thm chí còn thng d tài
khon vãng lai.



6

KHNG HONG N CÔNG CHÂU ÂU VÀ BÀI HC CHO VIT NAM GVHD: TRN TH BÍCH DUNG

 c bit, là do trong khng hong, các khon n t có xu hng chuyn

thành n công.
Mt ví d đin hình cho nguyên nhân này là Ireland, chính ph nc này đã
phi gánh mt khong n t khng l do khi bong bóng bt đng sn v tung đã kéo
theo s sp đ ca h thng ngân hàng. Và khi chính ph cu tr ngân hàng- n công
tr thành gánh nng cho ngân kh quc gia
iu quan trng trên th trng tài chính khi nhìn vào n công mt quc gia là
ai là ch n ca chúng. Ti các quc gia khu vc đng Euro, điu quan trng là đm
bo đc hot đng thu thu. Vi nhng quc gia có n công cao nhng n nc ngoài
thp, n công ch yu do ngi dân nm gi, và Chính ph luôn luôn có th gii quyt
vn đ n công bng mt s hình thc thu thu.
2.3Thành phn và các ch tiêu đánh giá n công.
2.3.1.Phân tích các thành phn ca n công và tác đng.
 các nc đang phát trin, đ đt đc tc đ phát trin nhanh, chính ph các
nc đang phát trin thng s dng chính sách tài khoá m rng; tng chi tiêu chính
ph, gim thu kích thích tng cu tng, đy mnh sn xut, thúc đy tng trng kinh
t.Vic s dng chính sách tài khoá m rng trong thi gian dài s làm gánh nng n
ln dn lên. Trong trng hp tc đ tng thu ngân sách không theo kp vi tc đ tng
ca các ngha v tr n, chính ph buc phi s dng bin pháp vay mi đ tr n c.
Tình trng này kéo dài s dn ti nguy c mt kh nng tr n ca chính ph. các
nc này ,thâm ht ngân sách thng đc tài tr bng mt gii pháp hn hp gia
vay trong nc và vay nc ngoài. Kt cu hn hp này ph thuc vào kh nng huy
đng ngun vn trong nc, lãi sut và các điu kin vay nc ngoài.
Trong trng hp vay trong nc: mt phn ngun lc tài chính ca nn kinh
t s đc chuyn dch t khu vc t nhân sang khu vc nhà nc thông qua kênh trái
phiu chính ph. Vic huy đng này s tác đng đn th trng vn nói chung, làm tng
cu tín dng, đy lãi sut lên cao. Lãi sut tng s làm tng chi phí đu t, gim nhu
cu đu t ca nn kinh t, có th dn đn “hiu ng ln ht
đu t” (crowding-out
effect).
Trong trng hpvay nc ngoài: tác đng ln ht đu t có th đc hn ch,

do chính ph s dng các ngun lc b sung t bên ngoài thay vì dùng các ngun lc
ca khu vc t nhân trong nc. Tuy nhiên vic vay nc ngoài cng có nhng mt
nguy hi: trong thi gian đu, mt dòng ngoi t ln chy vào trong nc s làm gim
7

KHNG HONG N CÔNG CHÂU ÂU VÀ BÀI HC CHO VIT NAM GVHD: TRN TH BÍCH DUNG

sc ép cân đi ngoi t. Mc dù s có nhng tác đng nht đnh lên t giá hi đoái theo
hng làm tng giá đng ni t và nh hng đn cán cân thng mi, song nhng tác
đng này ch trong ngn hn. Trong trung và dài hn, vic chính ph phi cân đi
ngun ngoi t tr n gc và lãi s đy nhu cu ngoi t tng cao, làm gim giá đng
ni t, tng chi phí nhp khu máy móc thit b và nguyên liu (thng chim t trng
ln  các nc đang phát trin), tng chi phí đu vào ca nn kinh t, dn ti các nguy
c lm phát. T giá tng cao s làm chi phí thanh toán n tr nên đt đ hn, càng làm
tng nguy c v n, nu nh quy mô n vt quá sc chu đng ca ngân sách nhà
nc.
2.3.2.Ch tiêu đánh giá mc đ n công.
 đánh giá tính bn vng ca n công, tiêu chí t l n công/GDP thng đc
coi là ch s đánh giá ph bin cho cái nhìn tng quát v tình hình n công ca mt
quc gia, đánh giá mc an toàn ca n công. Mc đ an toàn đc th hin qua vic n
công có vt ngng an toàn ti mt thi đim hay giai đon nào đó. Bên cnh đó đ
bo đm an toàn ca n công, các nc thng s dng các tiêu chí sau:

1.Tng n công/GDP
: Ch tiêu này xét trên gi đnh rng các ngun lc đc
to ra trong nn kinh t quc ni đc k vng là sn sang đáp ng tt c ngha v tr
n ti thi đim hin ti. Ch s này tuy không thc t nhng nó đc s dng khá
rng rãi và là mt trong nhng ch s quan trng nht th hin tình trng n công ca
mi quc gia.
2.Tng n công/Thu ngân sách quc ni

: o lng cp đ n vi kh nng
thanh toán ca chính ph đc tài tr t ngun thu ch đng và kh nng đm bo cao
nht ca Chính ph.
3. Tng trách nhim thanh toán dch v n/Doanh thu ngân sách quc ni
: o
lng kh nng ca Chính ph đ đáp ng ngha v thanh toán dch v n bng các
ngun lc huy đng trong nc.
4. N nc ngoài / Tng kim ngch xut khu:
o lng kh nng thanh toán
các khon n nc ngoài ca chính ph da trên gi đnh s dng toàn b lng ngoi
t thu đc t xut khu đ thc thi trách nhim thanh toán n nc ngoài. Ngng an
toàn ca t l này là 150%.

8

KHNG HONG N CÔNG CHÂU ÂU VÀ BÀI HC CHO VIT NAM GVHD: TRN TH BÍCH DUNG

5. D tr quc gia ròng/ Tng n nc ngoài
: Th hin t trng đáp ng ngha
v thanh toán n nc ngoài ca quc gia bng ngoi t hoc các tài sn có kh nng
hoán đi sang ngoi ttrong gii hn d tr quc gia.

6. T l n nc ngoài/thu ngân sách nhà nc (NPV/DBR):
o lng giá tr
hin ti ròng ca n nc ngoài liên quan đn kh nng tr n ca quc gia ly t
ngun thu ngân sách nhà nc. Ngng an toàn ca t l này là 250%.
Mt quc gia đc xem là an toàn nu nh t l NPV/X nh hn 150%; t l
NPV/DBR nh hn 250%. Theo mc ngng ca HIPCs, ch tiêu th hai ch đc s
dng nu nh đáp ng hai điu kin: T l xut khu/GDP (X/GDP) phi ln hoc
bng 30%; t l thu ngân sách nhà nc/GDP (DBR/GDP) phi ln hn 15%.

Tuy nhiên đ xác đnh, đánh giá đúng đn mc đ an toàn ca n công, không
th ch quan tâm đn t l n trên GDP, mà cn phi xem xét n công mt cách toàn
din trong mi liên h vi h thng các ch tiêu kinh t v mô ca nn kinh t quc dân,
nht là: tc đ và cht lng tng trng kinh t, nng sut lao đng tng hp, hiu qu
s dng vn (qua tiêu chí ICOR), t l thâm ht ngân sách, mc tit kim ni đa và
mc đu t toàn xã hi Bên cnh đó, nhng tiêu chí nh: c cu n công, t trng
các loi n, c cu lãi sut, thi gian tr n… cng cn đc phân tích k lng khi
đánh giá tính bn vng n công.
2.4 Các lý thuyt v n công
N công là khon n ràng buc trách nhim tr n ca Nhà nc.Khác vi các
khon n thông thng, n công đc xác đnh là mt khon n mà Nhà nc (bao
gm các c quan nhà nc có thm quyn) có trách nhim tr khon n y. Trách
nhim tr n ca Nhà nc đc th hin di hai góc đ trc tip và gián tip. Trc
tip đc hiu là c quan nhà nc có thm quyn s là ngi vay và do đó, c quan
nhà nc y s chu trách nhim tr n khon vay (ví d: Chính ph Vit Nam hoc
chính quyn đa phng). Gián tip là trong trng hp c quan nhà nc có thm
quyn đng ra bo lãnh đ mt ch th trong nc vay n, trong trng hp bên vay
không tr đc n thì trách nhim tr n s thuc v c quan đng ra bo lãnh (ví
d:Chính ph bo lãnh đ Ngân hàng Phát trin Vit Nam vay vn nc ngoài).
N công đc qun lý theo quy trình cht ch vi s tham gia ca c quan nhà
nc có thm quyn.Vic qun lý n công đòi hi quy trình cht ch nhm đm bo hai
mc đích: mt là, đm bo kh nng tr n ca đn v s dng vn vay và cao hn na
là đm bo cán cân thanh toán v mô và an ninh tài chính quc gia; hai là, đ đt đc
nhng mc tiêu ca quá trình s dng vn. Bên cnh đó, vic qun lý n công mt
9

KHNG HONG N CÔNG CHÂU ÂU VÀ BÀI HC CHO VIT NAM GVHD: TRN TH BÍCH DUNG

cách cht ch còn có ý ngha quan trng v mt chính tr và xã hi. Theo quy đnh ca
pháp lut Vit Nam, nguyên tc qun lý n công là Nhà nc qun lý thng nht, toàn

din n công t vic huy đng, phân b, s dng vn vay đn vic tr n đ đm bo
hai mc tiêu c bn nh đã nêu trên.
Mc tiêu cao nht trong vic huy đng và s dng n công là phát trin kinh t
– xã hi vì li ích chung.N công đc huy đng và s dng không phi đ tha mãn
nhng li ích riêng ca bt k cá nhân, t chc nào, mà vì li ích chung ca đt nc.
Xut phát t bn cht ca Nhà nc là thit ch đ phc v li ích chung ca xã hi,
Nhà nc là ca dân, do dân và vì dân nên đng nhiên các khon n công đc quyt
đnh phi da trên li ích ca nhân dân, mà c th là đ phát trin kinh t – xã hi ca
đt nc và phi coi đó là điu kin quan trng nht.
Bn cht kinh t ca n công:Nghiên cu làm rõ bn cht kinh t ca n công
và quan đim ca kinh t hc v n công s giúp các nhà làm lut xây dng các quy
đnh pháp lut phù hp vi tình hình kinh t – xã hi nhm đt đc hiu qu trong s
dng n công  Vit Nam. Xét v bn cht kinh t, khi Nhà nc mong mun hoc bt
buc phi chi tiêu vt quá kh nng thu ca mình (khon thu, phí, l phí và các
khon thu khác) thì phi vay vn và điu đó làm phát sinh n công. Nh vy, n công
là h qu ca vic Nhà nc tin hành vay vn và Nhà nc phi có trách nhim hoàn
tr. Do đó, nghiên cu v n công phi bt ngun t quan nim v vic Nhà nc đi
vay là nh th nào.
Trong lnh vc tài chính công, mt nguyên tc quan trng ca ngân sách nhà
nc đc các nhà kinh t hc c đin ht sc coi trng và hin nay vn đc ghi nhn
trong pháp lut  hu ht các quc gia, đó là nguyên tc ngân sách thng bng. Theo
ngha c đin, ngân sách thng bng đc hiu là mt ngân sách mà  đó, s chi bng
vi sthu. V ý ngha kinh t, điu này giúp Nhà nc tit kim chi tiêu hoang phí, còn
v ý ngha chính tr, nguyên tc này s giúp hn ch tình trng Chính ph lm thu
thông qua vic quyt đnh các khon thu.
Các nhà kinh t hc c đin nh A.Smith, D.Ricardo, J.B.Say là nhng ngi
khi xng và ng h trit đ nguyên tc này trong qun lý tài chính công. Và chính vì
th, các nhà kinh t hc c đin không đng tình vi vic Nhà nc có th vay n đ
chi tiêu.
Ngc li vi các nhà kinh t hc c đin, mt nhà kinh t hc đc đánh giá là

có nh hng mnh m nht  na đu th k XX là John M.Keynes (1883-1946) và
nhng ngi ng h mình (gi là trng phái Keynes) li cho rng, trong nhiu trng
10

KHNG HONG N CÔNG CHÂU ÂU VÀ BÀI HC CHO VIT NAM GVHD: TRN TH BÍCH DUNG

hp, đc bit là khi nn kinh t suy thoái dn đn vic đu t ca t nhân gim thp, thì
Nhà nc cn n đnh đu t bng cách vay tin (tc là c ý to ra thâm ht ngân sách)
đ thc hin các d án đu t công cng nh đng xá, cu cng và trng hc, cho
đn khi nn kinh t có mc đu t tt tr li. Hc thuyt ca Keynes (cùng vi s
chnh sa nht đnh t nhng đóng góp cng nh phn đi ca mt s nhà kinh t hc
sau này là Milton Friedman và Paul Samuelson) đc hu ht các Chính ph áp dng
đ vt qua khng hong và tình trng trì tr ca nn kinh t.
Ngc li vi Keynes, Milton Friedman cho rng, vic s dng chính sách tài
khóa m rng nhm tng chi tiêu và vic làm s không có hiu qu và d dn đn lm
phát trong thi suy thoái vì ngi dân thng chi tiêu da trên k vng v thu nhp
thng xuyên ch không phi thu nhp hin ti và mi chính sách đu có đ tr nht
đnh. Thay vì thc hin chính sách tài khóa thâm ht, Nhà nc nên thc thi chính sách
tin t hiu qu. Còn Paul Samuelson, mt nhà kinh t hc theo trng phái Keynes, đã
có nhng b sung quan trng trong quan nim v chính sách tài khóa ca Keynes. Ông
cho rng, đ kích thích nn kinh t vt qua s trì tr, cn thit phi thc hin c chính
sách tài khóa m rng và chính sách tin t linh hot. Hin nay trên th gii, mc dù tài
chính công vn da trên nguyên tc ngân sách thng bng, nhng khái nim thng bng
không còn đc hiu mt cách cng nhc nh quan nim ca các nhà kinh t hc c
đin, mà đã có s uyn chuyn hn. Ví d, theo quy đnh ca pháp lut Vit Nam, các
khon chi thng xuyên không đc vt quá các khon thu t thu, phí và l phí;
ngun thu t vay n ch đ dành cho các mc tiêu phát trin.
Hu ht các quc gia thc hin nn kinh t th trng đu có hot đng vay n.
Vic vay n ca Nhà nc thng đc thc hin da trên quan đim ca Keynes,
nhng có hai điu chnh quan trng: mt là, vic c ý thâm ht ngân sách và bù đp

bng các khon vay không đc thc hin vnh vin, bi l xét v lý thuyt thì nhng
tác đng t các khon vay ch có ích trong ngn hn còn v dài hn li có nh hng
tiêu cc và do đó Nhà nc cn phi có gii hn v mt thi gian trong vic s dng
các khon vay; và hai là, các khon n công phi đc kim soát k lng nhm đm
bo hiu qu s dng, đng thi hn ch nhng tác đng không mong mun t vic s
dng các khon vay. Vic qun lý n công hiu qu s giúp mc đích vay vn đt đc
vi chi phí thp nht, đng thi đm bo kh nng tr n đúng hn.



11

KHNG HONG N CÔNG CHÂU ÂU VÀ BÀI HC CHO VIT NAM GVHD: TRN TH BÍCH DUNG

CHNG III: PHÂN TÍCH THC TRNG V N CÔNG
CHÂU ÂU TRONG GIAI ON 2006-2011 VÀ BÀI HC RÚT
RA CHO VIT NAM
3.1.Din bin n công  khu vc Châu Âu
Theo c tính ca T chc Hp tác và Phát trin kinh t (OECD), n công ca
các nc thành viên châu Âu (EU) đã tng vt t khong nm nm nay, t 66,7% GDP
vào nm 2006 lên 106,6% GDP vào nm 2011.
Khng hong n ti các nc thành viên EU đang đe da đn s n đnh và
phát trin toàn EU. Nhng lo ngi v nguy c v n chính ph thi gian qua đã đ dn
v nhng quc gia b xem là yu th hn trong khu vc s dng đng Euro, đc bit là
các nc Hy Lp, Ireland, Italy, B ào Nha, và Tây Ban Nha.  nhng nc này, vic
s dng đng tin chung đã loi b la chn in tin đn phng. Ti khu vc đng
Euro, sau khi Hy Lp gp khng hong n công, Tây Ban Nha và B ào Nha cng
đang đng trc nguy c này. Hy Lp hin đang đc EU giám sát đc bit, vi nhiu
bin pháp khn cp nhm gim thâm ht ngân sách đang  mc k lc là 13,6%
GDP(2009). Tây Ban Nha cng đang có t l thâm ht là 11,2%(2009), cao nht t

nm 2006.
Bng 1: N công và thâm ht ngân sách nhóm PIIGS
1
2006-2011 (% GDP)

2006
2007
2008
2009
2010
2011

N
công
Thâm
ht
N
công
Thâm
ht
N
công
Thâm
ht
N
công
Thâm
ht
N
công

Thâm
ht
N
công
Thâm
ht
B ào
Nha
64,7 -1,9 63,6 -2,6 66,3 -2,8 76,8 -9,4 85,8 -8,5 91,1 -7,9
Ireland 24,9 3,0 25,0 0,1 43,9 -7,3 64,0 14,3 98,6 -32,0 105,4 -
Ý 106,5 -3,3 103,5 -1,5 106,1 -2,7 115,8 -5,3 118,2 -5,3 118,9 -5,0
Hy Lp
97,8 -3,6 95,7 -5,1 99,2 -7,7 115,1 -13,6 133,3 -8,1 145,1 -7,6
Tây Ban
Nha
39,6 2,0 36,2 1,9 39,7 -4,1 53,2 -11,2 64,9 -9,8 72,5 -8,8
Ngun: Featherstone (2011)
1
PIIGS : Vit tt ca 5 nc Portugal, Ireland, Italia, Greece và Spain.
12



KHNG HONG N CÔNG CHÂU ÂU VÀ BÀI HC CHO VIT NAM GVHD: TRN TH BÍCH DUNG

Bc sang nm 2011, B ào Nha tip tc là quc gia th ba ri vào khng
hong khi tuyên b mc thâm ht ngân sách đã lên ti -7,9% GDP, cùng vi đó n
công cng đã vt quá 90% GDP. ây tip tc là hu qu ca vic chi tiêu công không
hiu qu ca chính ph quc gia này. Vào tháng 5/2011, EU và IMF đã quyt đnh vin
tr 78 tEuro nhm giúp B ào Nha thoát khi khng hong, vi điu kin quc gia

này phi có l trình ct gim thâm ht ngân sách xung đnh mc chung ca khi
Eurozone xung còn -3% vào nm 2013.
Ý và Tây Ban Nha mc dù cha thc s ri vào khng hong nhng cng  vào
trong vòng nguy him. Thâm ht ngân sách ca Ý vào nm 2011 mi ch  mc -5%
GDP nhng n công đã gn 120% GDP . Tây Ban Nha thì mc dù n công  mc
72,5% GDP nhng thâm ht ngân sách li rt cao, gn -9% GDP.
3.1.1 Hy Lp, nc đu tiên ca châu Âu khng hong n công.
Nm 2010, cuc khng hong n công ch yu xy ra  Hy Lp khi chi phí cho
các khon n Chính ph liên tc tng lên; c th li sut trái phiu Chính ph k hn 2
nm ca Hy Lp liên tc tng cao t 3.47% vào tháng 01/2010, lên 9.73% tháng
07/2010, và nhy vt lên 26.65%/nm  tháng 07/2011.
Bng 2: Các ch s kinh t ca Hy Lp 2006-2011

2006
2007
2008
2009
2010
2011
GDP (t USD)
262.296
305.338
342.792
322.629
301.627
299.275
Lm phát
2.4
3.3
4.7

2.3
1.1
1
Tc đ tng trng
5.5
3.5
-0.2
-3.1
-4.9
-7.1
T l tht nghip
8.9
8.29
7.68
9.38
12.45
17.32
Thâm ht (%GDP)
-3.6
-5.1
-7.7
-13.6
-8.1
-7.6
Ngun :World Economic Outlook Database, October 2012
3.1.1.1 Din bin khng hong n Hy Lp.
Hy Lp là quc gia đu tiên bc vào khng hong n công này, vi vic mc
thâm ht ngân sách lên ti -13,6% GDP và n công cng lên ti gn 380 tUSD, chim
khong 116,5% GDP ca Hy Lp vào nm 2009. Nhng con s chính thc v thâm ht
ngân sách và n công Hy Lp là mt cú sc ln đi vi gii đu t. Mc dù chính ph

Hy Lp đã đa ra nhng k hoch nhm ct gim thâm ht ngân sách nm 2010 xung
ch còn -8,1% bng cách các bin pháp gim chi tiêu công và tng thu t 19 lên 21%,
nhng các nhà đu t vn nghi ng kh nng thanh toán ca quc gia này.
13

KHNG HONG N CÔNG CHÂU ÂU VÀ BÀI HC CHO VIT NAM GVHD: TRN TH BÍCH DUNG

Bc sang nm 2010, EU và IMF đã phi đa ra mt gói cu tr tr giá 110 t
Euro nhm cu ly Hy Lp. i kèm vi gói cu tr này là các điu khon buc Hy Lp
phi ct b nhiu khon lng thng đi vi nhân công, không tng lng chính ph
trong vòng 3 nm, thu giá tr gia tng tng t 21% lên 23%. Ngoài ra chính ph cng
nâng tui ngh hu t 60 lên 65 đi vi nam và 55 lên 60 đi vi n.
3.1.1.2.Nguyên nhân khng hong n ti Hy Lp
 Gia nhp vi vã
T New York Times cho rng, thách thc chng cht mà khng hong n đem
ti cho Hy Lp nói riêng và châu Âu nói chung bt ngun t ngày Hy Lp c công đ
có đc đa v thành viên ca EU.
i vi Hy Lp khi đó, vic gia nhp khu vc s dng đng Euro (Eurozone)
va là vn đ danh d, va là s cn thit, vì nu Hy Lp s dng đng tin chung,
gii đu c tin t s không th tn công và nn kinh t ca nc này s có đc s
bình n. Bên cnh đó, vic tham gia Eurozone cng đng ngha vi vic Hy Lp có th
tip cn đc vi ngun vn tín dng lãi sut thp.
Nhng Hy Lp đã phi vt vô s rào cn mi có đc mt gh trong
Eurozone.  c, trc nhng ám nh v siêu lm phát trong thi chin tranh, chính
ph nc này đòi hi phi đt ra nhng tiêu chun tht kht khe đi vi nhng nc
mun đc dùng chung mt đng tin vi h. Nhng yêu cu này bao gm, thâm ht
ngân sách di 3% GDP, n công không quá 60% GDP, và lm phát phi di mc
3%.
 Nhng s liu “ma”
Bt chp tt c, các quc gia châu Âu “làm đp” s sách bng mi giá đ kp

tin đ gia nhp. Lúc đó, con s “sch đp” thâm ht ca Hy Lp khin mt s ngi
nghi ng.
Hy Lp gim đc mc thâm ht xung còn 2,5% vào nm 1998 và d báo lúc
by gi nói thâm ht ch còn 1,9% vào nm 1999. Tây Ban Nha, Pháp, B ào Nha
cng c gng “đt thành tích” thâm ht ch 3%.
Qu đúng nh ngi ta nghi ng. Tháng 3.2000, di mt tiêu chun k toán
mi, cho thy thâm ht thc s ca Hy Lp vào nm 1998 là 3,2%. n nm 2004 mt
báo cáo khác li ch ra con s thâm ht ca Hy Lp vào nm 1998 là 4,3%, bi Hy Lp
đã nhp nhng tin chi tiêu mua sm công vi vin tr chính ph đn 2 t Euro.
14

KHNG HONG N CÔNG CHÂU ÂU VÀ BÀI HC CHO VIT NAM GVHD: TRN TH BÍCH DUNG

Vào tháng 3/2004, Hy Lp công b thâm ht ngân sách 2,6 t Euro tng đng
1,7%, tc thp hn nhiu so vi mc trung bình ca EU là 2,7%. iu đó khin nhiu
ngi nghi ng và EU gây áp lc khin Hy Lp công b li.
Di áp lc t châu Âu, Hy Lp công b mc thâm ht là 3,2% bi trc đó
tính các tr cp thu c tính ca châu Âu vào ngun thu chính ph. Bn tháng sau đó,
Hy Lp tha nhn đã b qua mt s khon chi tiêu quân s, tính cao lên giá tr thng
d an sinh xã hi cùng lãi sut thp đi, nên con s thc phi là 4,6%. n tháng
3.2005, Hy Lp “thành tht” thông báo thâm ht ca nm 2003 là 5,2%. Và trong ln
“thành tht” cui cùng vào cui nm đó, con s tng lên mc 5,7%. Sau 18 tháng, s
liu thâm ht nm 2003 đã tng t 2,6 t lên 8,8 tEuro.
Nhng dù Hy Lp có tô v thêm cho các con s ra sao, thì nn kinh t ca nc
này vn nhanh chóng din bin theo chiu hng t xu thành xu hn. Cu Th tng
Karamanlis đã chi tiêu không tic tay cho Th vn hi mùa hè Athens 2004, Hy Lp
chi 15 t USD, gp đôi d kin ngân sách ban đu là 6 t USD. Chi phí an ninh cho s
kin này cao ngt ngng hn 1,2t USD, gp nm ln khon chi cho Olympic Sydney
2000.
Vào Eurozone, thay vì ct gim chi tiêu, các chính ph  Hy Lp li không chu

đa ra nhng con s minh bch cho ti khi mi chuyn v l nh ngày hôm nay.
 Tit kim trong nc thp, vay n nc ngoài cho chi tiêu công.
Kinh t Hy Lp tng trng mnh, bình quân  mc 4,2%/nm trong giai đon
2002-2007. Li tc trái phiu liên tc gim nh vào vic gia nhp liên minh châu Âu,
to điu kin cho chính ph Hy Lp tng cng vay n tài tr cho chi tiêu công. Thêm
vào đó, tit kim ni đa ca nc này cng st gim nhanh chóng.Nhng nm cui
ca ca thp niên 90 t l tit kim trong nc bình quân ch  mc 11%, thp hn
nhiu so vi mc 20% ca các nc nh B ào Nha, Ý và Tây Ban Nha. Do vy, đu
t trong nc ph thuc khá nhiu vào các dòng vn đn t bên ngoài.
 Chi tiêu kích thích kinh t sau khng hong nm 2008 làm trm trng thêm
vn đ.
Nm 2008, khng hong tài chính toàn cu n ra đã nh hng khá mnh đn
các ngành công nghip ch cht ca nc này. Ngành du lch và vn ti bin, doanh
thu đu st gim trên 15% trong nm 2009. Kinh t Hy Lp cng lâm vào tình trng
khó khn, ngun thu đ tài tr cho ngân sách nhà nc b co hp mnh. Trong khi đó
15

KHNG HONG N CÔNG CHÂU ÂU VÀ BÀI HC CHO VIT NAM GVHD: TRN TH BÍCH DUNG

Hy Lp li phi tng cng chi tiêu công đ kích thích kinh t. Tính đn tháng
03/2013, n công ca Hy Lp c tính lên ti 393 t USD và mc n ly k đc d
báo có th vt mc 157% GDP.
3.1.1.3.Tác đng ca cuc khng hong n công ca Hy Lp.
Nm trong k hoc tht lng buc bng nhm nhn đc gói cu tr, vào đu
tháng 3/2010 chính ph Hy Lp đã phê chun mt k hoch ct gim chi tiêu bao gm:
ct gim lng ca khu vc công, tng thu, và ct gim lng hu. Nhng bin pháp
tht lng buc bng khó khn này đã gp phi s phn ng gin d t công chúng và
các nhà phân tích cho rng, các cuc biu tình có th là tín hiu khi đu ca mt xã
hi bt n, nó có th làm tê lit và đy nn kinh t lún sâu vào suy thoái.
Theo quy đnh ca EU, các nc nên gii hn thâm ht ngân sách không quá

3% GDP nu không mun b trng pht. Hy Lp d kin s ct gim thâm ht ngân
sách xung còn 4,9% vào nm 2013 và xung di mc gii hn ca EU vào nm
2014.
Ngay c khi nhn đc gói cu tr, Hy Lp vn đang phi đi mt vi nhiu
vn đ liên quan đn vic tìm kim các gii pháp thúc đy tng trng kinh t trong
thi gian ti.
Hn na, do s dng đng tin chung châu Âu nên Hy Lp không có kh nng
phá giá tin t nhm khôi phc kh nng cnh tranh. Tng trng kinh t nm 2009 ca
Hy Lp gim 1,2% và các cuc biu tình bãi công khin cho kh
nng hi phc càng
chm li. Các gii pháp tht lng buc bng hin ti có th ch làm trm trng thêm
vn đ.
Ngoài ra, các nhà kinh t còn lo ngi rng, ngay c khi có gói cu tr nhng
ngi Hy Lp giàu có và các nhà đu t nc ngoài vn s tip tc rút tin t các ngân
hàng.  có s h tr t châu Âu và IMF, Hy Lp phi ha tng thu ngân sách thông
qua tng thu. Tuy nhiên, nghch lý  đây là vic tng thu có th khin nhiu ngi
chy khi h thng tài chính ca Hy Lp hn. Do vy, s tháo chy ca dòng vn có
th dn đn s sp đ ca h thng tài chnh  Hy Lp. S sp đ nh vy s có hai tác
đng chính:
 Th nht, tác đng tiêu cc ca nó s lan rng sang các nn kinh t d b
tn thng khác. C th, s tháo chy ca dòng vn khi Hy Lp có th
s dn đn s tháo chy theo hiu ng domino  các nn kinh t khác nh
Tây Ban Nha, B ào Nha…
16

KHNG HONG N CÔNG CHÂU ÂU VÀ BÀI HC CHO VIT NAM GVHD: TRN TH BÍCH DUNG

 Th hai, s sp đ ca h thng tín dng s tng kh nng qut n ca
Hy Lp. Trong trng hp đó, Hy Lp có th phi tm thi ri khi khu
vc s dng đng Euro và tr li s dng đng drachma trc đây ca

mình.
3.1.1.4.Cách gii quyt,khc phc khng hong n công Hy Lp.
 Nhng n lc gii cu
Ni lo s v kh nng phá sn và qut n ca Hy Lp đã đy th trng tài
chính th gii vào tình trng bt n dos sp đ ca Hy Lp có th kéo theo s sp đ
dây truyn ca hàng lot các t chc tài chính  các quc gia liên quan nh Tây Ban
Nha, B ào Nha, Ai-x-len, Anh, c, Pháp,… do mi quan h tài chính phc tp
chng cht gia h. Nhiu nhà kinh t cho rng, gói cu tr kinh t, nu có, thc cht là
giicu cho c khu vc châu Âu ch không ch riêng mình Hy Lp.
Vào cui tháng 3/2010 các nc s dng chung đng Euro đã đng ý v mt
gii pháp an toàn cho Hy Lp. Theo đó Hy Lp s nhn đc các khon vay t các
quc gia châu Âu và IMF. Tuy nhiên nhng cam kt thiu c th này cha đ sc
thuyt phc đ làm gim sc ép lãi sut trên th trng trái phiu đi vi chính ph Hy
Lp. Lãi sut trái phiu chính ph Hy Lp tip tc tng mnh do lo ngi ca gii đu t
v kh nng mt kh nng thanh toán ca chính ph nc này. Vào ngày 11/4/2010 các
nhà lãnh đo châu Âu thông báo ha s cho chính ph Hy Lp vay 30 t USD cùng vi
khon vay 15 t USD t IMF, vi mc lãi sut 5% - thp hn so vi mc lãi sut 7,5%
mà Hy Lp đang phi tr

Cng trong tháng 4/2010, ông Papandreou đã chính thc thnh cu gói cu tr
tr giá 60 t USD nhm cu con tàu kinh t đang chìm dn. Gii đu t quc t tip tc
h thp mc tín nhim ca trái phiu chính ph Hy Lp, điu này khin Qu Tin t
Quc t và các đi tác ca Hy Lp  châu Âu buc phi đng ra cam kt mt gói cu
tr ln hn. Theo k hoch này, công b ngày 2/5/2010 và đc thông qua bi quc
hi Hy Lp ngày 6/5/2010, Hy Lp s nhn đc khon vay tr giá 110 t Euro hay
tng đng 140 t USD trong vòng 3 nm ti nhm tránh mt kh nng thanh toán.
i li, chính ph Hi Lp phi đáp ng nhng cam kt ct gim n trong vòng 3 nm
ti. Chính ph Hy Lp đã đng ý thc hin các bin pháp tht lng buc bng và nhiu
kh nng thâm ht ngân sách s gim, nhng đng thi cng nhiu kh nng gây ra
mt chu kì khng hong kinh t mi cho nc này.

17