Thẩm định giá trỉ thương hiệu bằng phương pháp giá tiền trả thêm và phương pháp chi phí

B GIÁO DC ÀO TO
TRNG I HC KINH T T.HCM
KHOA KINH T PHÁT TRIN
CHUYÊN NGÀNH THM NH GIÁ

Chuyên đ tt nghip
THM NH GIÁ THNG HIU BNG
PHNG PHÁP GIÁ TIN TR THÊM VÀ
PHNG PHÁP CHI PHÍ


GVHD : Th.S Ngô Hoàng ThoTrang
SVTH : Danh Bách Khoa
MSSV : 108203221
Lp : VG1-K34



TP.H Chí Minh – Nm 2012

Li cm n


Chuyên đ tt nghip này không ch là thành qu ca riêng bn thân em mà đó còn là công
sc ca nhng ngi đã giúp đ em trong sut thi gian ngi trên ging đng ca trng i
Hc Kinh T TP.HCM. Ch còn vài tháng na là em s ri xa ngôi trng này, ri xa khoa Kinh
T Phát Trin thân yêu. Nhng trc khi tm bit, xin cho em gi li cm n sâu sc và chân
thành nht đn các thy, cô giáo ca trng và đc bit là ca khoa Kinh T Phát Trin. Nhng
ngi mà em luôn kính trng và đ li trong em nhiu k nim đp. Dù ngành thm đnh giá còn
khá mi nhng các thy, cô đã c gng tìm hiu, nghiên cu rt nhiu đ giúp chúng em có kin
thc vng chc khi ra trng. c bit em xin cm n cô Tho Trang đã to điu kin và tn tình

giúp đ em đc thc hin đ tài mà em đã p  lâu nay.
Ngoài ra, em cng gi li cm n các anh, ch ca Công Ty Thm nh Giá Chun Vit đã
tn tình ch dn cho em rt nhiu v công vic thm đnh trong thc t. Em s không bao gi
quên đàn anh, ch đu tiên hng dn em đi nhng bc đu tiên trên con đng ca ngh thm
đnh giá. Không khí thoi mái, m áp và vui v  đây s là nhng ký c đp trong cuc đi em.
Cm n gia đình và bn bè, nhng ngi luôn giúp đ và bên cnh em trong sut thi gian
va qua. Xin gi li cm n chân thành đn mi ngi.
Cui cùng em xin chúc các thy cô, anh ch, bn bè và gia đình li chúc thành công, sc
khe, hnh phúc và may mn.

Nhn xét ca c quan thc tp

















TP.H Chí Minh, ngày……tháng……nm 2012

Nhn xét ca ging viên hng dn






















Li cam đoan


Tôi xin cam đoan: Bài lun tt nghip này là công trình nghiên cu thc s ca cá nhân,
đc thc hin trên c s nghiên cu lý thuyt, kin thc thc t, nghiên cu kho sát tình hình
thc tin và di s hng dn khoa hc ca Thc s Ngô Hoàng Tho Trang,

Các s liu và kt qu trong lun vn là trung thc xut phát t thc tin kinh t và quan
đim cá nhân, cha tng đc công b di bt k hình thc nào.
Mt ln na, tôi xin khng đnh v s trung thc ca li cam đoan trên.

TP.H Chí Minh, tháng 04 nm 2012



Danh Bách Khoa
Mc lc
Trang
Chng 1: C s lý lun v thng hiu và thm đnh giá tr thng hiu 1
1.1. Tng quan v thng hiu 1
1.1.1. Thng hiu là gì. 1
1.1.2. Vai trò ca thng hiu 5
1.1.3. Mc đích ca thm đnh giá tr thng hiu 6
1.1.4. C s giá tr thm đnh giá thng hiu 7
1.1.5. Quy trình thm đnh giá tr thng hiu 7
1.1.6. Các vn bn pháp lut liên quan đn thng hiu và thm đnh giá tr thng hiu
7
1.2. Các phng pháp tip cn giá tr thng hiu 8
1.2.1. Cách tip cn da vào chi phí 8
1.2.2. Cách tip cn da vào th trng 11
1.2.3. Cách tip cn da vào thu nhp 12
1.2.4. Phng pháp đnh giá da vào t s tài chính ca Damondaran 13
1.2.5. Phng pháp tip cn da vào tài chính doanh nghip và hàng vi ngi tiêu dùng
15
1.2.6. Phng pháp tính giá tr tài sn vô hình là li th thng mi (Goodwill) 16
Kt lun chng 1 19
Chng 2: Thm đnh giá thuong hiu mm Bà Ba 20

2.1. Tng quan v ngành sn xut mm 20
2.2. Lch s hình thành và phát trin 23
2.3. Phân tích môi trng và chin lc kinh doanh 24
2.3.1. iu kin t nhiên – xã hi 24
2.3.2. i th cnh tranh 25
2.3.3. Chin lc kinh doanh 27
2.4. Tim nng phát trin ngành sn xut trong tng lai 28
2.5. Các nhân t nh hng đn thng hiu mm Bà Ba 29
2.6. c tính thng hiu mm Bà Ba theo phng pháp giá tin tr thêm 31
2.6.1. Lý do áp dng mô hình 31
2.6.2. Phân khúc th trng 31
2.6.3. Phân tích v tài chính 33
2.6.4. Phân tích v tình hình sn xut sn phm 35
2.6.5. c tính thng hiu bng phng pháp giá tin tr thêm 36
2.7. c tính thng hiu mm Bà Ba theo phng pháp chi phí 36
Kt lun chng 2 41
Chng 3: Hn ché và kin ngh 42
3.1. Hn ch 42
3.2. Kin ngh 42
Kt lun chng 3 46
Tài liu tham kho 47
Ph lc


Danh mc bng biu


Trang
Hình 2.1a: S đ tuyn đng đi Vng Tàu 20
Hình 2.1b: S đ tng th tnh Bà Ra Vng Tàu 22

Bng 2.4: Thng kê s lng khách du lch đn Bà Ra Vng Tàu 29
Bng 2.6.4: Lng tiêu th qua các nm 35
Bng 2.7a: c tính chi phí liên quan đn thng hiu ca c s 38
Bng 2.7b: c tính giá tr thng hiu theo phng pháp chi phí quá kh 39

Li m đu

Lý do chn đ tài
Vi s phát trin ca kinh t đã to điu kin thun li cho rt nhiu c s ti các đa
phng phát trin, t nhng thng hiu nh nhng dn dn cng tr thành nhng thng hiu
có ting nh thng hiu nem Ông Mp (min Tây), thng hiu mm Bà Giáo Khe hay
thng hiu ko da Bn Tre…Tuy nhiên nhng thng hiu đa phng này vn còn trong giai
đon tìm n.
Mi đa phng đu có nhng đc sn riêng bit, vic đánh giá sc mnh thng hiu đa
phng cng mang mt s mnh tích cc góp phn phát trin ngành ngh truyn thng đ
chuyn sang giai đon công nghip bt kp vi s phát trin ca kinh t. Mm ruc Bà Ba, mt
thng hiu khá ni ting ca tnh Bà Ra Vng Tàu, vi hn 4 th h làm ngh, thng hiu
mm Bà Ba đang tng bc khng đnh v trí ca mình nh mt trong nhng c s sn xut
ngành mm vi cht lng tt và uy tính nht. Vic thm đnh thng hiu mm Bà Ba không
nhng đánh giá s tính nhim ca khách hàng đi vi thng hiu mà bên cnh đó còn đánh giá
giá tr tht s ca thng hiu trên th trng đ góp phn vch ra mt hng đi mi cho ngành
sn xut truyn thng phát trin hn na trong tng lai.
Mc đích thm đnh : Qun tr thng hiu
Câu hi nghiên cu
Các nhân t chính nh hng đn thng hiu mm Bà Ba?
Phng pháp thích hp đ thm đnh giá tr thng hiu mm Bà Ba?
Giá tr thng hiu mm Bà Ba?

C s lý lun và phng pháp lun
Da trên c s lý thuyt đã hc kt hp vi kho sát thu thp thông tin trên thc t và cn
c vào các vn bn pháp lut hin hành có liên quan đ thc hin đ tài này.
i tng nghiên cu
Thng hiu mm Bà Ba
Phm vi nghiên cu
Khu vc Tnh Bà Ra Vng Tàu
Kt cu đ tài
Chng 1: C s thuyt v thm đnh giá thng hiu.
Chng 2: Thm đnh giá tr thng hiu mm Bà Ba.
Chng 3: Hn ch và kin ngh.
Tài liu tham kho
Ph lc

Chuyên đ


t

t nghi

p

Trang 1

SVTT: Danh Bách Khoa GVHD: Th.S Ngô Hoàng Tho Trang

Chng 1: C s lý thuyt v thm đnh giá thng hiu
1.1. Tng quan v thng hiu
1.1.1. Thng hiu là gì ?
a. Khái nim thng hiu
Theo 3 quan đim
()
* Quan đim Marketing:
Thng hiu là mt cái tên, t ng, kí hiu, biu tng và nhng yu t bng li nói, hình
nh hoc quyn tài sn s hu trí tu (nh bn quyn, bng phát minh, kiu dáng ) có liên quan.
* Quan đim k toán:
Thng hiu là tài sn vô hình (tài sn vô hình là tài sn phi tài chính có th nhn bit
không liên quan đn hình thái vt cht và mt s tài sn có th nhn bit nu phát sinh t hp
đng hoc các quyn hp pháp là đc lp).
Tài sn vô hình có th nhn bit :
 Tài sn liên quan marketing: tên thng hiu, chin lc qung cáo
 Thuc v hp đng ký c: hp đng sn xut, cung ng sn phm
 Thuc v công ngh: bí quyt công ngh, sn xut kinh doanh
 Liên quan khách hàng: danh sách khách hàng, khách hàng tim nng
 Liên quan ngh thut: hp đng các ca s ni ting, bài hát,…
* Quan đim kinh t:
Tài sn thng hiu là tài sn vô hình mà bao gm: tài sn vô hình có th nhn bit đc
và không th nhn bit đc.


(

)
Ngun: Ngô Hoàng Tho Trang và Nguyn Th Hng Thu (2010) “Thm đnh giá tr thng
hiu”. Tài liu môn hc.
Chuyên đ



t

t nghi

p

Trang 2

SVTT: Danh Bách Khoa GVHD: Th.S Ngô Hoàng Tho Trang

Tài sn vô hình có th nhn bit đc là nhng tài sn mà ban qun lý mt công ty t nhn
bit đc, bao gm:
- Nhng tài sn liên quan đn Marketing
- Nhng tài sn thuc v hp đng ký c
- Nhng tài sn da vào yu t công ngh
- Nhng tài sn liên quan đn khách hàng
- Nhng tài sn liên quan đn ngh thut
Tài sn vô hình không th nhn bit đc là nhng tài sn mà ban qun lý công ty không
th t nhn bit đc, nó ph thuc vào nhn xét, đánh giá ca khách hàng nh là:
- Danh ting công ty
- i ng cán b qun lý
- i ng nhân viên gii
- Vn hoá công ty
- …
b. Tài sn thng hiu
b1. Khái nim
Tài sn thng hiu đc đnh ngha theo nhiu quan đim khác nhau ca các nhà
Marketing, trong đó ni bt hn là quan đim ca David Aaker và Kevin Lane Keller.

Theo David Aaker: “Tài sn thng hiu là mt tp hp nhãn hiu, nhng tài sn liên quan
đn nhãn hiu, đó là tên và biu tng (hay ký hiu), cái đó đc thêm vào hay tr đi t vic
cung cp giá tr bi sn phm hoc dch v t nhà sn xut hoc khách hàng ca nhà sn xut.
Cho nhng tài sn hoc tin n nm di giá tr thng hiu, chúng phi đc liên kt vi tên và
biu tng ca thng hiu. Nu tên và biu tng cn thay đi, thì mt ít hoc tt c các tài sn
Chuyên đ


t

t nghi

p

Trang 3

SVTT: Danh Bách Khoa GVHD: Th.S Ngô Hoàng Tho Trang

hoc tin n có th b nh hng hoc thm chí mt, mc dù có th thay đi bi mt tên hoc
biu tng mi”
()
.
Theo Kevin Lane Keller: Khái nim thng hiu là mt s biu hin ca giá tr, đc b
sung bi nhng kin thc v giá tr tng thêm ca thng hiu đi vi mt t chc thông qua
vic to ra tài sn thng hiu. u tiên tài sn thng hiu đc xem xét t khía cnh k vng
ca hành vi khách hàng mà đc nhn mnh là vic khách hàng phn ng li vi nhng chin lc
marketing ca thng hiu
()
.
b2.Các thành phn ca tài sn thng hiu (theo quan đim ca David Aaker)

()
Ngun: Ngô Hoàng Tho Trang và Nguyn Th Hng Thu (2010) “Thm đnh giá tr thng
hiu”. Tài liu môn hc.

Nhn thc
thng hiu
Cht lng
cm nhn
Các tài sn thng
hiu khác
Liên tng
thng hiu
Lòng trung thành
vi thng hiu
GIÁ TR


THNG HIU
em l

i giá tr


cho công ty:

- Nâng cao tính hu hiu và hiu qu
ca các chng trình marketing
- Lòng trung thành vi thng hiu
- Giá c/ li nhun
- M rng thng hiu
- òn by thng mi
- Li th cnh tranh
em l

i giá tr


cho khách hàng:

- Tng cng din gii/x lý
thông tin
- Gia tng s tin tng vào quyt
đnh mua
- Tng mc đ hài lòng khi s
dng
Chuyên đ


t

t nghi

p

Trang 4

SVTT: Danh Bách Khoa GVHD: Th.S Ngô Hoàng Tho Trang

* Thành phn 1: S nhn bit đi vi thng hiu
Nhn bit thng hiu là kh nng mà mt khách hàng tim nng có th nhn bit hoc gi
nh đn mt thng hiu trong tp hp các thng hiu có mt trên th trng.
Các cp đ khác nhau đ đo lng:
- Không nhn bit
- Nhn bit có nhc nh
- Nhn bit không nhc nh
- Nh đu tiên
* Thành phn th 2: Cht lng cm nhn
Cht lng cm nhn là yu t quan trng hàng đu đ ngi tiêu dùng đa ra quyt đnh
tiêu dùng.
Cht lng cm nhn đc hình thành khi li ích cm nhn cao hn li ích tìm kim, và
đc quyt đnh bi c ni b doanh nghip và khách hàng.
* Thành phn th 3: Lòng trung thành đi vi thng hiu
Lòng trung thành s làm cho đi th cnh tranh nn chí trong vic tìm cách lôi kéo khách
hàng mi vì chi phí mà h b ra s rt ln mà hiu qu mang li thì không cao.
Các mc đ trung thành:
- Không trung thành
- Khách hàng hài lòng vi thng hiu và không mun chp nhn ri ro khi chuyn đi
sang thng hiu khác
- Khách hàng thc s yêu thích thng hiu
- Khách hàng tuyt đi trung thành ,cm thy hãnh din vi thng hiu


Chuyên đ


t

t nghi

p

Trang 5

SVTT: Danh Bách Khoa GVHD: Th.S Ngô Hoàng Tho Trang

o lng s trung thành thng hiu:
- Thích
- Tình bn
- Tôn trng
- Tin tng
* Thành phn th 4: S liên tng thng hiu
S liên tng thng hiu là s liên tng ca khách hàng đn mt hay vài đim đc trng
đi vi mt thng hiu nào đó khi thng hiu này đc nhc đn.
* Thành phn th 5: Nhng tài sn thng hiu khác
Mt s tài sn khác là s bo h ca lut pháp hay là mi quan h vi kênh phân phi.
Nhng thng hiu thành công đu nh vào h thng phân phi tt. Vì vy, nu không có mt
h thng phân phi tt, các thng hiu s gn nh tr nên vô hình và không th đc khách
hàng bit đn.
c. Giá tr thng hiu
Giá tr thng hiu là mt tp hp các tài sn mang tính vô hình gn lin vi tên và biu
tng ca mt thng hiu, nó góp phn làm tng hoc gim giá tr ca mt sn phm hoc dch
v đi vi công ty hoc khách hàng ca công ty. Các thành phn chính ca tài sn này gm: s
nhn bit v tên thng hiu, lòng trung thành đi vi thng hiu, các yu t giá tr thng hiu
khác.
d. Thm đnh giá tr thng hiu

Là quá trình thông qua thm đnh viên có đ chuyên môn thc hin đ đa ra kt qu giá
tr da vào mt s tin đ hay gi thit, đa vào tài khon nhng mc tiêu và ý kin chuyên môn
đc trng cu.


Chuyên đ


t

t nghi

p

Trang 6

SVTT: Danh Bách Khoa GVHD: Th.S Ngô Hoàng Tho Trang

1.1.2. Vai trò ca thng hiu
Vi s phát trin ca th trng tài chính, th trng chng khoán và các th trng tài sn
khác thì thm đnh giá doanh nghip và các li ích ca nó ngày càng đóng vai trò quan trng
trong nn kinh t. Nó là c s quan trng phc v cho đi tng s dng kt qu thm đnh giá
đa ra quyt đnh hp lý trong các vn đ ch yu sau:
Giúp các c quan qun lý ban ngành ca nhà nc nm đc tình hình hot đng
sn xut kinh doanh và giá tr ca doanh nghip đ có chính sách qun lý c th đi vi tng
doanh nghip nh thu thu thu nhp doanh nghip, thu tài sn, các loi thu khác.
Giúp doanh nghip có nhng gii pháp ci tin qun lý cn thit nhm nâng cao
hiu qu hot đng sn xut kinh doanh, kim soát li nhun ca doanh nghip.
Là c s đ gii quyt, x lý tranh chp ny sinh gia các c đông ca doanh
nghip khi phân chia c tc, góp vn, vi phm hp đng,…

Là c s cho các t chc, cá nhân và công chúng đu t đa ra quyt đnh mua
bán, chuyn nhng các loi chng khoán do doanh nghip phát hành trên th trng tài chính;
cng nh là c s đ sáp nhp, chia tách, gii th, thanh lý, liên doanh,… doanh nghip.
1.1.3. Mc đích ca thm đnh giá tr thng hiu: 6 mc đích
a. nh giá trong chuyn giao nhãn hiu
Chuyn giao gm: chuyn nhng toàn b quyn s hu nhãn hiu hoc cp quyn s hu
nhãn hiu đ thu hi mt dòng tin bn quyn.
b. Qun lý marketing ni b
Nhng s liu liên quan đn giá tr ca thng hiu đc s dng đ đnh giá cho sn
phm mi ln nhng c hi phát trin th trng, giúp thit lp các mc tiêu kinh doanh, phân
chia ngân sách, đng thi đ đánh giá thành tích và trng thng cho nhân viên ca h.
c. Th chp: Thng hiu có th đc s dng đ đm bo cho các khon vay.
d. H tr khi xy ra tranh chp
Chuyên đ


t

t nghi

p

Trang 7

SVTT: Danh Bách Khoa GVHD: Th.S Ngô Hoàng Tho Trang

Trng hp s dng bt hp pháp tên tui thng hiu gây ra tn tht cho công ty, đnh
giá thng hiu giúp cho công ty tính toán phn thit hi đ đòi bi thng.
e. C phn hóa - Sáp nhp - Mua bán công ty
Khi c phn hóa doanh nghip, sáp nhp hay mua bán công ty, ngi ta cn đnh ra đc

giá tr ca toàn b doanh nghip bao gm c giá tr hu hình và giá tr vô hình. Trong đó giá tr
thng hiu là mt phn ca giá tr vô hình.
f. Doanh thu
Chính ph đánh thu lên thng hiu nên ngày càng nhiu tp đoàn không b qua bt k
c hi nào đ điu chnh vic s dng các loi chi phí sao cho hiu qu nht đi vi cu trúc
thng hiu ca mình đng thi h lp ra trong đu chin lc tr thu cho tng thng hiu đó.
1.1.4. C s giá tr thm đnh giá tr thng hiu
a. C s giá tr th trng
Là tng s tin trao đi c tính v tài sn, gia mt bên là ngi bán sn sàng bán tài sn
vi mt bên là ngi mua sn sàng mua tài sn vào thi đim thm đnh giá, sau quá trình tip
th công khai mà ti đó bên bán và bên mua đu hành đng mt cách t nguyn, thin chí và hiu
bit ln nhau, trên th trng trao đi mt cách khách quan và đc lp.
b. C s giá tr phi th trng
Là tng s tin c tính mà khi thm đnh giá tài sn da vào công dng kinh t hoc các
chc nng ca tài sn hn là kh nng đc mua, đc bán trên th trng ca tài sn, hoc khi
thm đnh giá tài sn trong điu kin th trng không đin hình hay không bình thng.
1.1.5. Quy trình thm đnh giá tr thng hiu
Bc 1: Xác đnh vn đ.
Bc 2: Lp k hoch thm đnh giá.
Bc 3: Tìm hiu thng hiu cn thm đnh và thu thp tài liu.
Bc 4: Phân tích thông tin.
Bc 5: Xác đnh phng pháp thm đnh giá.
Chuyên đ


t

t nghi

p

Trang 8

SVTT: Danh Bách Khoa GVHD: Th.S Ngô Hoàng Tho Trang

Bc 6: Báo cáo kt qu thm đnh giá thng hiu.
1.1.6. Các vn bn pháp lut liên quan đn thng hiu và thm đnh giá tr thng hiu:
- Hng dn thm đnh giá quc t s 4: thm đnh giá tài sn vô hình
- Chun mc k toán Vit Nam s 04: Tài sn c đnh vô hình-ban hành và công b theo
Quyt đnh s 149/2001/Q-BTC ngày 31/12/2001 ca B trng B tài chính.
- Các tiêu chun thm đnh giá Vit Nam ca B Tài Chính ban hành.
- Lut s hu trí tu ca Quc hi nc Cng hòa 2xã hi ch ngha Vit Nam s
50/2005/QH11 ngày 29/11/2005
- Hành lang pháp lý chng minh giá tr thng hiu đang áp dng ti Vit Nam:
- Khon 2 điu 32 Ngh đnh 103/2006/N-CP ngày 22/09/2006 đã đ cp đn kh nng
hch toán nhãn hiu do doanh nghip t to ra nh mt tài sn c đnh vô hình.
- Thông t s 146/2007/TT-BTC ngày 06/ 12/2007 ca B Tài chính v quy trình chuyn
doanh nghip 100% vn Nhà nc thành công ty C phn có quy đnh cách xác đnh giá tr
thng hiu ( bao gm: nhãn hiu, tên thng mi) nm trong mc giá tr li th kinh doanh.
- iu 76- Lut s hu trí tu s 50/2005/QH11 v bo h “ Tên thng mi”
- iu 72- Lut s hu trí tu s 50/2005/QH11 v bo h “ Nhãn hiu hàng hóa”
- Góp vn quyn s dng nhãn hiu là ni dung mi áp dng thí đim theo công vn s
2349/BTC-TCDN ca b Tài chính hng dn thc hiu thí đim đi vi Tp đoàn Vinashin ký
ban hành ngày 25/2/2010.
1.2. Các phng pháp tip cn giá tr thng hiu
1.2.1. Cách tip cn da vào chi phí
Phng pháp da vào chi phí đ đnh giá thng hiu da trên ý tng c bn ca phng
pháp giá tr tài sn ròng, phng pháp này đc rút ra t vic đnh giá tp đoàn. Phng pháp
đnh giá thng hiu da vào chi phí này xây dng li giá tr công ty và giá tr này đuc đnh
giá bng vic tính tng tt c các tài sn có và khu tr đi tài sn nddeer đt đc giá tr tài sn

Chuyên đ


t

t nghi

p

Trang 9

SVTT: Danh Bách Khoa GVHD: Th.S Ngô Hoàng Tho Trang

ròng. Có hai bin th ca phng pháp đnh giá tài sn ròng ph thuc vào khía cnh thi gian
đc chn tài sn có th đc tính bng chi phí lch s ca nó hoc là chi phí thay th nó (tp
trung đn tình trng hin ti). Vic đnh giá chi phí lch s gi s rng mt thng hiu là mt tài
sn có da trên nhng tài nguyên hay tin bc đã đc đu t vào nó. Ngc li  khía cnh chi
phí thay th, tp trung vào là mt bao nhiêu chi phí đ t vch xut phát ban đu xây dng nên
mt thng hiu mi tng đng vi thng hiu cn đc đnh giá.
S xác đnh giá tr d s dng lý thuyt đu t là mt ví d ca phng pháp da vào chi
phí. Phng pháp này cho rng giá tr ca mt thng hiu là mt giá tr d đc tính bng cách
ly tt c chi phí tích ly ca thng hiu tr đi doanh thu tích ly đc cho là ch do thng
hiu to ra.
GTTH = Tng chi phí cho thng hiu – Doanh thu do chính thng hiu to ra
Trong lý thuyt có th xây dng li gái tr nh s dng trong phng pháp k toán này.
Tuy nhiên, vn đ nm  vic kt tinh nhng chi phí và doanh thu gn kt vi thng hiu.
Nhng phng pháp da vào chi phí khá đc yêu thích vì chúng s dng các cách tính
toán khá rõ ràng, d hiu, có th đuc thc hin mà không cn nhng cá nhân xut sc và nó
tránh đc nhng khó khn v mt d báo không chc chn và s đnhn giá quá mc bi vì
chúng ch tp trung vào giá tr tài sn ròng. Tuy nhiên, chúng cng có mt s vn đ. Mt vn đ

c bn nht là gi thuyt rng mt thng hiu s càng có giá tr hn khi tài nguyên đu t vào
nó càng nhiu. Trong thc t mi quan h này là không thc t, mt vài thng hiu vn mnh
mc dù s đu t vào chúng là tng đi thp. Và vic tp trung vào chi phí to ra s khuyn
khích đu t mt cân đi vào thng hiu và vic đu t đc gi s là nâng cao giá tr ca
thng hiu. Hn na nhng khó khn trong vic gn chi phíleen cho mt thng hiu có th
dn đn nhng sai sót trong tính toán và nhng kt qu méo mó (không chính xác). Mt khía
cnh khác cng cn đt ra mt du chm hi là s nhn mnh vào chi phí thay th: chính xác là
bi s đc nht nm n bên trong thng hiu, hu nh là không th tìm ra bt k mt thng
hiu nào khác thc s có th so sánh đc vi nó vi mc đích xác đnh gái tr thay th. Mt
nghi ng khá thc v tính vng chc ca kt qu bi vì thiu ht tính minh bch ca th trng
và s ph thuc vào ý kin ca các chuyên gia khi thit lp chi phí thay th. im yu chính
trong đnh giá thng hiu da vào chi phí là nó tht bi trong vic tính đn tng lai, nó không
Chuyên đ


t

t nghi

p

Trang 10

SVTT: Danh Bách Khoa GVHD: Th.S Ngô Hoàng Tho Trang

tính đn nhng tim nng thành công ca thng hiu và nó ch da trên nhng nhn đnh ca
nó ch da vào nhng d liu trong quá kh. Và đim ch trích cui cùng vè phng pháp này là
nó ch tp trung vào đu vào trong khi giá tr ca thng hiu hng đn kt qu ngha là đu ra
thc t.
Các bc thc hin:

Bc 1: c tính chi phí đ to ra thng hiu mi
Các khon chi phí xây dng thng hiu trong cách tip cn chi phí bao gm
- Chi phí nguyên vt cht liên quan đn vic xây dng thng hiu.
- Chi phí nhân công
- Chi phí qun lý chung
- Li nhun ca doanh nghip phát trin thng hiu
- Chi phí c hi
Bc 2: Xác đnh khu hao và c tính giá tr khu hao ly k phù hp
Mt là, c tính thi gian s dng hu ích ca thng hiu cn thm đnh giá. Có ba
cn c đ c tính thi gian s dng hu ích ca thng hiu.
c tính thi gian s dng hu ích ca thng hiu da trên tui đòi pháp lý cua
thng hiu. Theo đó, tui đi pháp lý đc tính bng thi gian trong đó thng hiu đc bo
v bng pháp lut.
c tính thi gian s dng hu ích ca thng hiu da trên tui đi kinh t. Theo đó,
tui đi kinh t là khong thi gian d kin mà mt thng hiu có th mang li thu nhp kinh t
cho ngi s dng.
Hai là, xác đnh các loi hao mòn trong phân tích cách tip cn chi phí ca thng hiu
cn thm đnh giá.
Chuyên đ


t

t nghi

p

Trang 11

SVTT: Danh Bách Khoa GVHD: Th.S Ngô Hoàng Tho Trang

- Hao mòn vt lý: Th hin nhng hao mòn v mt vt lý ca tài sn thng hiu. Tuy
nhiên, vì tng hiu là tài sn vô hình nên không chu tác đng cua ca hao mòn vt lý, do đó
hao mòn vt lý không áp dng trong trng hp thm đnh giá tr thng hiu.
- Hao mòn chc nng: S không tng thích ca tài sn thng hiu so vi các tiêu chí
hin hành.
- Hao mòn ngoi vi: do nhng yu t bên ngoài tác đng nh thay đi v nhu cu tiêu
dùng, s thay đi ca các yu t kinh t v mô, chính sách ca chính ph…
Ba là, phng pháp c tính khu hao thng hiu. Theo tiêu chun k toán liên quan
đn TSCVH nói chung và thng hiu nói riêng, có ba phng pháp khu hao chính đc s
dng:
- Phng pháp khu hao theo đng thng.
- Phng pháp khu hao theo s d gim dn.
-Phng pháp khu hao theo s lng sn phm.
Bc 3: Áp dng công thc đ tính ra giá tr thng hiu:
Giá tr thng hiu cn thm đnh = Chi phí xây dng thng hiu – giá tr hao mòn ly
k.
 u đim:
- S dng tính toán khá rõ ràng, d hiu.
- Thích hp đ thm đnh thng hiu mi ra đi
 Nhc đim
- Không đánh giá đc tim nng phát trin trong tng lai ca thng hiu.
- Không phi tt c chi phí đu to ra giá tr, trong thc t cho thy rng có nhng thng
hiu mnh mc dù s đu t vào chúng là tng đi thp.
- Không thích hp trong vic thm đnh các thng hiu ni ting, đã xut hin t rt lâu đi.
Chuyên đ


t


t nghi

p

Trang 12

SVTT: Danh Bách Khoa GVHD: Th.S Ngô Hoàng Tho Trang

1.2.2. Cách tip cn da vào th trng
a. Phng pháp so sánh giá bán
Bc 1: Nghiên cu chi tit v thng hiu thm đnh giá. La chn và lên danh mc các
yu t so sánh.
Bc 2 : Thu thp thông tin, s liu v giá c t các thng hiu có th so sánh đc vi
thng hiu cn thm đnh giá đã giao dch thành công vào thi đim thm đnh giá
Bc 3: Kim tra phân tích các giao dch, các yu t so sánh.
Bc 4: Phân tích s khác bit gia thng hiu so sánh và thng hiu thm đnh giá t
đó điu chnh giá ca thng hiu so sánh theo s khác bit v các yu t so sánh vi thng
hiu thm đnh giá.
Bc 5: c tính giá tr thng hiu cn thm đnh giá da trên c s phân tích tng hp
các mc giá ch dn ca thng hiu so sánh.
b. Phng pháp tin bn quyn
Bc 1: c tính doanh thu t vic bán sn phm có thng hiu.
Bc 2: Xác đnh t l tin bn quyn hp lý
Bc 3: c tính dòng tin bn quyn
Bc 4: c tính dòng tin bn quyn sau thu
Bc 5: c tính tc đ tng thng hiu mãi mãi, vòng đi hu dng và sut chit khu.
Bc 6: Chit khu dòng tin bn quyn sau thu v giá tr hin ti.
1.2.3. Cách tip cn da vào thu nhp
1.2.3.1. Phng pháp vn hóa trc tip
Bc 1: c tính doanh thu trung bình 1 nm do thng hiu mang li có tính đn các yu

t liên quan tác đng đn thu nhp.
Bc 2: c tính chi phí liên quan đn vic khai thác thng hiu đ to ra thu nhp.
Chuyên đ


t

t nghi

p

Trang 13

SVTT: Danh Bách Khoa GVHD: Th.S Ngô Hoàng Tho Trang

Bc 3: c tính t sut vn hóa
Bc 4 : Xác đnh giá tr th trng ca thng hiu theo công thc:V=I/R
1.2.3.2. Phng pháp dòng tin chit khu
Bc 1: c tính dòng thu nhp ch do thng hiu to ra.
Bc 2: c tính chi phí liên quan đn thng hiu.
Bc 3: c tính thu nhp ròng hay dòng tin t doanh thu và chi phí do thng hiu to
ra
Bc 4: c tính giá tr thu hi ca thng hiu vào cui k.
Bc 5: c tính t sut chit khu thích hp
Bc 6: Áp dng công thc tính giá tr tài sn thng hiu
1.2.3.3. Phng pháp da vào giá tin tr thêm
Phng pháp giá tin tr thêm c tính giá tr thng hiu bng cách so sánh giá ca sn
phm có thng hiu và giá ca sn phm đng nht nhng không có thng hiu. Theo đó, giá
tr thng hiu đc c tính bng hin giá ca dòng li nhun sau thu do thng hiu to ra.
Dòng li nhun sau thu hàng nm do thng hiu to ra đc tính bng cách ly s chênh lch

giá gia sn phm không có thng hiu nhân vi s lng sn phm bán đc.
Phng pháp này da trên mt s gi đnh sau:
- Mt vài đc ca tính thng hiu nh cht lng thng hiu, s nhn bit thng hiu
hay sc mnh thng hiu cho phép nhà sn xut quyt đnh giá tin mà khách hàng tr thêm
cho thng hiu.
- Thng hiu to ra giá li ích gia tng cho khách hàng do đó khách hàng sn lòng tr
giá cao hn trên cùng đn v sn phm.
1.2.3.4. Phng pháp tin bn quyn
Bc 1: c tính doanh thu t vic bán sn phm có thng hiu.
Chuyên đ


t

t nghi

p

Trang 14

SVTT: Danh Bách Khoa GVHD: Th.S Ngô Hoàng Tho Trang

Bc 2: Xác đnh t l tin bn quyn hp lý.
Bc 3: c tính dòng tin bn quyn.
Bc 4: c tính dòng tin bn quyn sau thu.
Bc 5: c tính tc đ tng thng hiu mãi mãi, vòng đi hu dng và sut chit khu
Bc 6 : Chit khu dong tin bn quyn sau thu v giá tr hin ti.
1.2.4. Phng pháp đnh giá da vào các t s tài chính ca Damodaran
Mt s công thc lu ý:
T l li nhun sau thu trên doanh thu:

OM = EBIT * (1-t)/ Doanh thu
Li nhun sau thu trên vn:
ROC = [EBIT*(1-t)]/(D+E) = OM*doanh thu/(D+E)
Tc đ tng trng EBIT:
g = ROC * T l tái đu t
T l tái đu t = Mc tái đu t/[EBIT * (1-t)]
Mc tái đu t = Chi đu t mi – Khu hao + Thay đi vn lu đng
Các mô hình đnh giá da trên cách tip cn dòng tin chit khu ca Damodaran:
i/ Mô hình đnh giá thng hiu bng cách so sánh vi doanh nghip cùng ngành không có
thng hiu mnh:
+ Cách tip cn li nhun hot đng biên ca công ty không có thng hiu:
- Doanh nghip không có thng hiu mnh s có li nhun hot đng biên (OM) thp hn
doanh nghip đang đnh giá tr thng hiu.
- Coi mc chênh lch li nhun hot đng biên này là do thng hiu to ra.
- nh giá doanh nghip vi t l li nhun hot đng biên hin hành.
Chuyên đ


t

t nghi

p

Trang 15

SVTT: Danh Bách Khoa GVHD: Th.S Ngô Hoàng Tho Trang

- nh giá doanh nghip vi t l li nhun hot đng biên ca doanh nghip so sánh.
+ Cách tip cn da vào li nhun trên vn ca công ty không có thng hiu:

- Doanh nghip không có thng hiu mnh s có sut sinh li trên vn đu t thp hn
doanh nghip đang đnh giá tr thng hiu. Coi mc chênh lch sut sinh li trên vn đu t này
là do thng hiu to ra.
- nh giá doanh nghip vi sut sinh li trên vn đu t hin hành.
- nh giá doanh nghip vi sut sinh li trên vn đu t ca doanh nghip so sánh.
+ Cách tip cn da vào thu nhp vt tri ca công ty không có thng hiu:
- Trong phng pháp này, ta thay th li nhun vt tri (ROC-WACC) thu đc bi công
ty có thng hiu bng li nhun vt tri kim đc bi công ty không có thng hiu.
Phng pháp này cho phép chúng ta lp chi phí vn  các mc khác nhau trên giá tr ca công
ty có thng hiu và công ty không có thng hiu.
ii) Mô hình sut sinh li ph tri:
Cách tip cn này đa ra giá tr tng t nh trong cách tip cn bng cách so sánh vi
doanh nghip cùng ngành không có thng hiu mnh, nu nh các công ty không có tên thng
hiu không kim đc li nhun vt tri.