Bai 111. Cau tran thuat don

CHÀO MỪNG QUÍ THẦY CÔ GIÁO VỀ DỰ THAO GIẢNG!
Ngµy
thµnh lËp ®oµn
26-3
NhiÖt liÖt chµo
mõng
TrêngTHCSTamTiÕn

- Xỏc nh thnh phn chớnh ca cỏc cõu sau:
Kiểm tra bài cũ
3.Vàođâutrecũngsống,ởđâutrecũngxanhtốt.
2.Tregiữlàng,giữnớc,giữmáinhàtranh,giữđồnglúachín.
1.Bóngtretrùmlênâuyếmlàng,bản,xóm,thôn.
CN VN
CN
VN
CN VN
CN VN

TiÕt111

1.Câutrầnthuậtđơnlàgì?
Tiết 111: câu trần thuật đơn
a.Ví dụ:(SGK/101)
Changhehếtcâu,tôiđãhếchrănglên
xìmộthơirõdài.Rồi,vớibộđiệukhinh
khỉnh,tôimắng:
-
Hức!Thôngngáchsangnhàta?Dễ
nghenhỉ!Chúmàyhôinhcúmèothế

này,tanàochịuđợc.Thôi,imcáiđiệu
hátmadầmsùisụtấyđi.Đàotổnông
thìchochết!Tôivề,khôngmộtchút
bậntâm.
(Tụ Hoi)


b. Nhận xét
b. Nhận xét
:
:
on trớch cú
on trớch cú


9
9


cõu
cõu
.
.
(1)
(2)
(4)
(7)
(5)
(9)
(8)

(6)
(3)
c on trớch sau:
c on trớch sau:
Đoạn trích trên gồm mấy câu ?
Xác định các câu đó?
Dựa theo mục đích nói, các
câu trong đoạn trích đ ợc dùng
lm gì ?
I.Bàihọc:

Các câu trong đoạn văn Mục đích nói
Câu 1: Chưa nghe hết câu, tôi đã hếch răng lên, xì
một hơi rõ dài.
Câu 2: Rồi, với một bộ điệu khinh khỉnh, tôi mắng.
Câu 3: Hức!
Câu 4: Thông ngách sang nhà ta?
Câu 5: Dễ nghe nhỉ!
Câu 6: Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào
chịu được.
Câu 7: Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi.
Câu 8: Đào tổ nông thì cho chết!
Câu 9: Tôi về, không một chút bận tâm.
Kể
Bộc lộ cảm xúc
Tả, kÓ
Hỏi
Bộc lộ cảm xúc
NªuýkiÕn
Cầu khiến

Bộc lộ cảm xúc
Kể và nêu ý kiến
Mục đích nói
TiÕt 111: c©u trÇn thuËt ®¬n

Các câu trong đoạn văn Mục đích nói Kiểu câu
Câu 1: Chưa nghe hết câu, tôi đã hếch răng lên, xì
một hơi rõ dài.
Câu 2: Rồi, với một bộ điệu khinh khỉnh, tôi mắng.
Câu 3: Hức!
Câu 4: Thông ngách sang nhà ta?
Câu 5: Dễ nghe nhỉ!
Câu 6: Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào
chịu được.
Câu 7: Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi.
Câu 8: Đào tổ nông thì cho chết!
Câu 9: Tôi về, không một chút bận tâm.
Kể
Bộc lộ cảm xúc
Tả, kÓ
Hỏi
Bộc lộ cảm xúc
Nªu ý kiÕn
Cầu khiến
Bộc lộ cảm xúc
Kể và nêu ý kiến
Dựa vào kiến thức đã học ở tiểu học, em hãy phân loại
câu theo mục đích nói?
Mục đích nói
- Câu trần thuật(câu kể) : câu 1,2,6,9 - Câu nghi vấn (câu hỏi) :4

- Câu cảm thán : câu 3,5,8 - Câu cầu khiến :câu 7
TiÕt 111: c©u trÇn thuËt ®¬n
Câu trần thuật
Câu trần thuật
Câu trần thuật
Câu trần thuật
Câu nghi vấn
Câu cảm thán
Câu cảm thán
Câu cảm thán
Câu cầu khiến

(1)Changhehếtcâu,tôiđãhếch

rng lờn, xìmộthơirõdài.
(2)Rồi,vớiđiệubộkhinhkhỉnh,
tôimắng.

(6)Chỳ my hụi nh cỳ mốo th
ny, ta n o chu c.
(9) Tụi v, khụng mt chỳt bn tõm.
?Xácđịnhchủngữ,vịngữcủa
cáccâutrầnthuậtvừatìmđợc.
CN VN
CN VN
CN VN
VNCN
CN VN
?Xếpcáccâutrầnthuậtvừatìmđợc
thànhhailoại:

-
Cõu do 2 hoc nhiu cm C - V súng
ụi (C-V, C-V) to thnh?
-
Cõu do 1 cm C - V to thnh?
cõu 6
-
Cõu do 2 hoc nhiu cm
C- V súng ụi (C-V,C-V) to
thnh :
- Cõu do 1 cm C-V to
thnh:
Tiết 111: câu trần thuật đơn
cõu 1; 2; 9

9Tôivề,khôngmộtchútbậntâm.


//
//
//
//
//
//


1,2,9làcâutrầnthuậtđơn
1,2,9làcâutrầnthuậtđơn
1
1

Changhehếtcâu,tôi
Changhehếtcâu,tôi
đãhếchrănglênxìmộthơirõdài
đãhếchrănglênxìmộthơirõdài
.
.
2
2


Rồi,vớibộđiệukhinhkhỉnh,
Rồi,vớibộđiệukhinhkhỉnh,
tôimắng
tôimắng
:
:
C
V
C
V
C
V
Câu1,2,9
Câu1,2,9
Xột v
cu to:
L cõu
n (ch
cú mt
cm C-V)

Tiết 111: câu trần thuật đơn
Xột v
mc ớch
núi : (dựng
gii
thiu, k,
t, nờu ý
kin)

Emhiểuthếnàolàcâu
trầnthuậtđơn?
Tiết 111: câu trần thuật đơn
Câutrầnthuậtđơnlàloạicâudomột
cụmC-Vtạothành,dùngđểgiớithiệu,tả
hoặckểvềmộtsựviệcsựvậthayđểnêu
mộtýkiến.
1.Câutrầnthuậtđơnlàgì?
a.Ví dụ:(SGK/101)
b. Nhận xét
b. Nhận xét
:
:
c. Ghi nhớ
c. Ghi nhớ
I.Bàihọc:

1.Câutrầnthuậtđơnlàgì?
Tiết 111: câu trần thuật đơn
a.Ví dụ:(SGK/101)
b. Nhận xét

b. Nhận xét
:
:
I.Bàihọc:
c. Ghi nhớ
c. Ghi nhớ
2.Chúý
Cõu trn thut n cú th
cú mt hay nhiu ch ng
hoc mt hay nhiu v ng.
Xỏc nh ch ng - v
ng trong cỏc cõu sau:
Vớ d:
- Mai, Hoa, Tho u l
C1 C2 C3
hc sinh chm ngoan.
V
- Tre trụng thanh cao,
V1
gin d, chớ khớ nh ngi.
V2 V3

C


Dựa vào bức hình d ới đây, đặt hai câu trần thuật đơn?

1. Bi tp 1(101) Tỡm cõu trn thut n trong on trớch
di õy? Cho bit nhng cõu trn thut n y c dựng
lm gỡ?

(1) Ngy th 5 trờn o Cụ Tụ l mt ngy trong tro,
sỏng sa. (2) T khi cú vnh Bc B v t khi qun o Cụ Tụ
mang ly du hiu ca s sng con ngi thỡ, sau mi ln
giụng bóo, bao gi bu tri Cụ Tụ cng trong sỏng nh vy.(3)
Cõy trờn nỳi o li thờm xanh mt, nc bin li lam bic
m hn ht c mi khi, v cỏt li vng giũn hn na.(4)
V nu cỏ cú vng tm bit tớch trong mt ngy ng bóo, thỡ
nay li cng thờm nng m cỏ gió ụi.
(Nguyn Tuõn)
II. Luyn tp:
I.Bàihọc
Tiết 111: câu trần thuật đơn

Tr li: Cỏc cõu trn thut n
(1) Ngy th nm trờn o Cụ Tụ l mt ngy trong tro sỏng
sa.
(2)T khi cú vnh bc b v t khi cú qun o Cụ Tụ mang
ly du hiu ca s sng con ngi thỡ sau mi ln dụng
bóo, bao gi bu tri Cụ Tụ cng trong sỏng nh vy.
- > Gii thiu v p ca Cụ Tụ
Tiết 111: câu trần thuật đơn
-> Nêu ý kiến nhận xét về vẻ đẹp trong sáng của Cô
Tô sau trận bão.
II. Luyn tp:
1. Bi tp 1:
I.Câutrầnthuậtđơnlàgì?

2.Bài tập 2: Dưới đây là một số câu mở đầu các truyện em đã học.
Chúng thuộc loại câu nào và có tác dụng gì?
a) Ngày xưa, ở miền đất Lạc Việt, cứ như bây giờ là Bắc Bộ

nước ta, có một vị thần thuộc nòi rồng, con trai thần Long
nữ, tên là Lạc Long Quân (Con Rồng, cháu Tiên)
b) Có một con ếch sống lâu ngày trong một giếng nọ.
( Ếch ngồi đáy giếng)
c) Bà đỡ Trần là người huyện Đông Triều.
(Vũ Trinh)
TiÕt 111: c©u trÇn thuËt ®¬n
II. Luyện tập:
Câu trần thuật đơn - giới thiệu nhân vật chÝnh : Lạc Long Quân
Câu trần thuật đơn - giới thiệu nhân vật chÝnh : con ếch
Câu trần thuật đơn - giới thiệu nhân vật chÝnh :bà đỡ Trần

3.Bàitập3:(SGK/102)
So sánh cách giới thiệu nhân vật chính ở bài tập
3 phần a v phần b với cách giới thiệu nhân vật ở
các câu trong bài tập 2 (T102).

Tiết 111: câu trần thuật đơn
II. Luyn tp:

BT Cõu /on vn Cỏch gii thiu nhõn vt
2
b, Cú mt con ch sng lõu ngy trong mt ging n.
c, B Trn l ngi huyn ụng Triu.

3
a, Tc truyn i Hựng Vng th sỏu, lng
Giúng cú hai v chng ụng lóo chm ch lm n v
cú ting l phỳc c. Hai ụng b ao c cú mt a
con. Mt hụm b ra ng trụng thy mt vt chõn rt

to, lin t bn chõn mỡnh lờn m th xem thua
kộn bao nhiờu. Khụng ng v nh b th thai v
mi hai thỏng sau sinh mt cu bộ mt mi rt khụi
ngụ. (Thỏnh Giúng)

Gii thiu ngay
nhõn vt chớnh
Gii thiu nhõn vt
ph trc ri t
nhng vic lm
ca nhõn vt
ph mi gii thiu
nhõn vt chớnh
Sosánhcáchgiớithiệunhânvậtchínhở2bàitập
Tiết 111: câu trần thuật đơn
b. HùngVơng thứ m ời tám có một ng ời con gái
tên là MịNơng, ng ời đẹp nh hoa, tính nết hiền dịu.
Vua cha yêu th ơng nàng hết mực, muốn kén cho
con một ng ời chồng thật xứng đáng.
Một hôm có haichàngtrai đến cầu hôn

( Sn Tinh, Thy Tinh )

4.Bàitập4(SGK/105)
Ngoàitácdụnggiớithiệunhânvật,nhữngcâumởđầusauđâycòn
cótácdụnggỡ?
a) Xacómộtngờithợmộcdốchếtvốntrongnhàramuagỗđểlàm
nghềđẽocày.
( Đẽo cày giữa đ ờng)
b)NgờikiếmcủitênmỗởhuyệnLạngGiang,đangbổcủiởsờnnúi,

thấydớithunglũngphíaxa,câycỏlayđộngkhôngngớtmớivác
búađếnxem,thấyconhổtrántrắng,cúiđầucàobớiđất,nhảy
lên,vậtxuống,thỉnhthoảnglấytaymóchọng,mởmiệngnhe
cỏirăng,máume,nhtdãitràora.
( Vũ Trinh )
=>Cõu m ungoi gii thiu nhõn vt cũn miêutảhoạtđộngcủa
cácnhânvật
II.Luyệntập.
Tiết 111: câu trần thuật đơn




C
C
õu
õu
1
1: Câu trần thuật đơn là :
A. LàloạicâudomộtcụmC-Vtạothành,dùngđểbộc
lộcảmxúc.
B. LàloạicâudomộtcumC-Vtạothành,dùngđểcầu
khiến.
C. LàloạicâudomộtcụmC-Vtạothành,dùngđể
giớithiệu,tảhoặckểvềmộtsựviếc,sựvậthayđểnêu
mộtýkiến .
D. LàloạicâudomộtcụmC-Vtạothành, dùngđểhỏi
Bài tập Trắc nghiệm

Cõu 2
Cõu 2: CâuTr ờng của em là tr ờng Tam Tiến
thuộckiểucâunào?
A.Câutrầnthuậtđơn.
B.Câunghivấn.
C. Câucầukhiến.
D.Câucảmthán.



Hoàn thiện các bài tập

Chuẩn bị bài : Câu trần
thuật đơn có từ Là