Hoàn thiện kế toán nguyên vật liệu ở Công ty cổ phần phụ gia bê tông Phả Lại

Trờng ĐH kinh tế quốc dân

Chuyên đề thực tập
tốt nghiệp
MC LC
MC LC 1
DANH MC CH VIT TT TRONG BO CO 1
LI NểI U 1
CHNG I 3
C IM V T CHC QUN Lí NGUYấN VT LIU TI CễNG
TY C PHN PH GIA Bấ TễNG PH LI 3
1.1 c im nguyờn vt liu ti Cụng ty c phn ph gia bờ tụng Ph
Li 3
1.1.1 Khỏi nim, c im v vai trũ ca nguyờn vt liu 3
1.2 c im luõn chuyn nguyờn vt liu ca Cụng ty c phn ph gia
bờ tụng Ph Li 9
1.2.1 Quy trỡnh thu mua 9
1.2.2 Quy trỡnh s dng 10
1.2.3 Quy trỡnh bo qun v d tr nguyờn vt liu 11
CHNG II 15
THC TRNG K TON NGUYấN VT LIU 15
TI CễNG TY C PHN PH GIA Bấ TễNG PH LI 15
2.1 K toỏn chi tit nguyờn vt liu ti Cụng ty 15
2.1.1 Chng t k toỏn 15
2.1.2 Th tc nhp xut kho nguyờn vt liu 16
S 1. Th tc nhp kho nguyờn vt liu 17
*) Th tc xut kho 18
SV: Nguyễn Thị Nguyệt Lớp kế toán K11B
Trờng ĐH kinh tế quốc dân

Chuyên đề thực tập

tốt nghiệp
S 2. Th tc xut kho nguyờn vt liu 18
2.1.3 Phng phỏp hch toỏn chi tit nguyờn vt liu 19
S 3. Hch toỏn chi tit nguyờn vt liu 20
2.2 K toỏn tng hp nguyờn vt liu: 30
2.2.1 K toỏn tng hp nhp kho nguyờn vt liu 31
2.2.2 K toỏn tng hp xut kho nguyờn vt liu 37
S 4. Hch toỏn tng hp nguyờn vt liu 41
CHNG III 45
HON THIN K TON NGUYấN VT LIU 45
TI CễNG TY C PHN PH GIA Bấ TễNG PH LI 45
3.1 ỏnh giỏ chung v thc trng k toỏn nguyờn vt liu ti Cụng ty c
phn ph gia bờ tụng Ph Li v phng phỏp hon thin 45
3.1.1. u im: 45
3.1.2 Nhc im: 49
3.2 Cỏc gii phỏp hon thin k toỏn nguyờn vt liu ti Cụng ty c
phn ph gia bờ tụng Ph Li 51
3.2.1 V cụng tỏc qun lý nguyờn vt liu 51
3.2.2 V chng t v luõn chuyn chng t 54
3.2.3 V s k toỏn chi tit 54
3.2.4 V s k toỏn tng hp 55
KT LUN 56
DANH MC TI LIU THAM KHO 58
SV: Nguyễn Thị Nguyệt Lớp kế toán K11B
Trêng §H kinh tÕ quèc d©n

Chuyªn ®Ò thùc tËp
tèt nghiÖp
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ
Bảng 1. Bảng mã danh mục vật liệu 5

Sơ đồ 1. Thủ tục nhập kho nguyên vật liệu 17
Sơ đồ 2. Thủ tục xuất kho nguyên vật liệu 18
Sơ đồ 3. Hạch toán chi tiết nguyên vật liệu 20
Bảng 2. Mẫu hóa đơn giá trị gia tăng 23
Bảng 3. Mẫu biên bản kiểm nghiệm 24
Bảng 4. Mẫu phiếu nhập kho 25
Bảng 5. Mẫu phiếu xuất kho 26
Bảng 6. Mẫu sổ chi tiết vật liệu 27
Bảng 7. Mẫu thẻ kho 28
Bảng 8. Mẫu bảng tổng hợp xuất nhập tồn nguyên vật liệu 29
Bảng 9. Mẫu bảng tổng hợp kiểm kê kho nhiên liệu 40
Sơ đồ 4. Hạch toán tổng hợp nguyên vật liệu 42
Bảng 10. Mẫu nhật ký chung 43
Bảng 11. Mẫu sổ cái TK 152 44
Bảng 12. Mẫu phân tích tình hình dự trữ nguyên vật liệu 48
SV: NguyÔn ThÞ NguyÖt Líp kÕ to¸n K11B
Trường đại học kinh tế quốc dân Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT TRONG BÁO CÁO
Chữ viết đầy đủ Chữ viết tắt
Tài chính kế toán TC - KT
Số hiệu chứng từ SH CT
Báo cáo tài chính BCTC
Ngày tháng ghi sổ NTGS
Chứng từ ghi sổ CTGS
Tài khoản đối ứng TKĐƯ
Đơn vị tính ĐVT
Tài khoản TK
Ngày tháng NT
Số thứ tự STT
Cổ phần CP

Nguyên vật liệu trực tiếp NVLTT
Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp CF NVLTT
Chi phí sản xuất kinh doanh CF SXKD
Tài chính – kế toán TC - KT
Giá trị gia tăng GTGT
Xây dựng cơ bản XDCB
Vật tư, sản phẩm, hàng hóa VT, SP, HH
SVTH: Nguyễn Thị Nguyệt Lớp kế toán 11B
Trường đại học kinh tế quốc dân Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
LỜI NÓI ĐẦU
Đất nước ta trong những năm qua đã có sự nỗ lực vượt bậc về mọi mặt
đặc biệt là nền kinh tế. Là một nước nhỏ trong khối tổ chức thương mại lớn
WTO nhưng nước ta đã có thể khẳng định được vị thế của mình qua những
thử thách và khó khăn mà nền kinh tế thế giới đang phải đương đầu, đó là
khủng hoảng kinh tế thế giới. Đây là một thách thức khó buộc đất nước ta phải
có những chiến lược mới đặt ra sao cho nền kinh tế trong nước không những
không bị suy thoái mà còn phát triển hơn nữa.
Để làm được điều đó các doanh nghiệp cần phải có những phương án sản
xuất và kinh doanh có hiệu quả, cụ thể hơn nữa là doanh nghiệp phải biết cải
tiến và nâng cao chất lượng sản phẩm. Là đơn vị kinh tế thuộc ngành sản xuất
vật chất nếu đơn vị sử dụng vốn tiết kiệm nhưng vẫn làm cho chất lượng sản
phẩm tốt, giá thành sản phẩm thấp thì không những có ý nghĩa to lớn trong
phạm vi ngành mà còn có tác dụng không nhỏ đến các ngành khác và toàn bộ
nền kinh tế quốc dân. Chất lượng sản phẩm tốt hay xấu, cũng như chi phí
nhiều hay ít phụ thuộc rất lớn vào nguyên vật liệu dùng để sản xuất ra sản
phẩm. Trong các doanh nghiệp sản xuất nói chung, nguyên vật liệu thường
chiếm một tỷ trọng lớn trong toàn bộ chi phí sản xuất, chỉ cần một sự biến
động nhỏ về chi phí nguyên vật liệu cũng ảnh hưởng đến giá thành và toàn bộ
hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Vì vậy, việc hạn chế tối đa hóa chi
phí nguyên vật liệu mà vẫn cung cấp đủ số lượng nguyên vật liệu cho quá

SVTH: Nguyễn Thị Nguyệt Lớp kế toán 11B
1
Trường đại học kinh tế quốc dân Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
trình sản xuất diễn ra một cách liên tục góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất,
hiệu quả sử dụng vốn lưu động, sản phẩm cung cấp ra thị trường đảm bảo chất
lượng là một vấn đề cấp thiết trong mỗi doanh nghiệp.
Nhận thức được rõ vai trò quan trọng của kế toán nguyên vật liệu trong
quản lý chi phí của doanh nghiệp, qua thời gian thực tập tại Công ty cổ phần
phụ gia bê tông Phả Lại, cùng với sự giúp đỡ của phòng kế toán, sự hướng dẫn
tận tình của Cô Nguyễn Thị Mỹ và qua tìm hiểu thực tế công tác kế toán của
Công ty em đã đi sâu nghiên cứu đề tài: “Hoàn thiện kế toán nguyên vật liệu
ở Công ty cổ phần phụ gia bê tông Phả Lại” để tìm ra những mặt mạnh và
những mặt còn tồn tại đồng thời đề xuất một số ý kiến nhằm khắc phục và góp
phần hoàn thiện hơn nữa công tác kế toán nguyên vật liệu ở Công ty.
Vận dụng những kiến thức đã tiếp thu được ở trường kết hợp với thực tế
ở Công ty cổ phần phụ gia bê tông Phả Lại. Báo cáo chuyên đề của em gồm 3
chương như sau:
Chương I : Đặc điểm và tổ chức quản lý nguyên vật liệu tại Công
ty cổ phần phụ gia bê tông Phả Lại.
Chương II : Thực trạng kế toán nguyên vật liệu tại Công ty cổ
phần phụ gia bê tông Phả Lại.
Chương III : Hoàn thiện kế toán nguyên vật liệu tại Công ty cổ
phần phụ gia bê tông Phả Lại.
Do điều kiện thời gian có hạn cùng với kiến thức thực tế chưa có nhiều
nên trong chuyên đề không tránh được những thiếu sót, em mong được sự chỉ
bảo của các cô chú, anh chị trong Công ty cùng với Cô Nguyễn Thị Mỹ để em
có thể hoàn thành tốt chuyên đề này.
Em xin chân thành cảm ơn!
SVTH: Nguyễn Thị Nguyệt Lớp kế toán 11B
2

Trường đại học kinh tế quốc dân Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
CHƯƠNG I
ĐẶC ĐIỂM VÀ TỔ CHỨC QUẢN LÝ NGUYÊN VẬT LIỆU
TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN PHỤ GIA BÊ TÔNG PHẢ LẠI
1.1 Đặc điểm nguyên vật liệu tại Công ty cổ phần phụ gia bê tông Phả Lại
1.1.1 Khái niệm, đặc điểm và vai trò của nguyên vật liệu
Nguyên vật liệu là những đối tượng lao động đã trải qua chế biến hình
thành lên sản phẩm của Công ty dưới sự tác động của con người. Là một bộ
phận trọng yếu của tư liệu sản xuất có vị trí hết sức quan trọng đối với hoạt
động sản xuất kinh doanh, nếu thiếu nguyên vật liệu thì không thể tiến hành
được các hoạt động sản xuất của Công ty.
Đặc điểm của nguyên vật liệu là một trong ba yếu tố cấu thành nên quá
trình sản xuất, chiếm tỷ trọng lớn trong tổng chi phí sản xuất, trong quá trình
tham gia vào hoạt động sản xuất kinh doanh, nguyên vật liệu chỉ tham gia vào
một chu kỳ sản xuất, toàn bộ giá trị của vật liệu được chuyển vào chi phí kinh
doanh trong kỳ.
Trong quá trình sản xuất kinh doanh, nguyên vật liệu tồn tại dưới nhiều
hình thức khác nhau ở từng quá trình sản xuất:
+ Giai đoạn chuẩn bị sản xuất thì nguyên vật liệu vẫn giữ nguyên hình
dáng ban đầu, chưa chịu sự tác động của máy móc và con người.
+ Giai đoạn đưa vào sản xuất thì nguyên vật liệu trở thành những sản
phẩm dở dang, bán thành phẩm, sau đó được tiếp tục đưa vào sản xuất, pha
chế và trộn lẫn theo tỷ lệ quy định thì nguyên vật liệu cuối cùng trở thành
thành phẩm là sản phẩm chính của công ty xuất ra thị trường.
SVTH: Nguyễn Thị Nguyệt Lớp kế toán 11B
3
Trường đại học kinh tế quốc dân Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Nguyên vật liệu trong sản xuất kinh doanh được xác định ngay từ khâu
chuẩn bị sản xuất, từ các đơn đặt hàng, các hợp đồng kinh tế mà Công ty đưa
ra các định mức nguyên vật liệu cần sử dụng từ đó lập kế hoạch cung cấp vật

liệu cho phù hợp về quy cách, phẩm chất và số lượng.
Nguyên vật liệu có vai trò rất to lớn, không thể thiếu trong doanh nghiệp
sản xuất kinh doanh, việc quản lý mọi mặt về nguyên vật liệu trong sản xuất
bao gồm cả về mặt số lượng cung cấp theo đúng kế hoạch tiến độ, về chất
lượng phải được kiểm tra chặt chẽ, về giá trị phải phù hợp với mặt bằng từng
khu vực. Việc quản lý có hiệu quả nguyên vật liệu được thực hiện ngay từ
khâu thu mua, Công ty được xây dựng ngay sát Công ty cổ phần nhiệt điện
Phả Lại – Nguồn cung cấp nguyên vật liệu chính cho Công ty, rất thuận lợi
cho việc vận chuyển, giảm chi phí. Bảo quản nguyên vật liệu Công ty cũng đã
xây dựng kho, bãi chứa cho từng loại nguyên vật liệu tiện cho việc xuất sử
dụng.
Nguồn cung ứng nguyên vật liệu tại Công ty cổ phần phụ gia bê tông Phả
lại chủ yếu là nguồn cung cấp tro bay ổn định từ xi lô dây chuyền II của Công
ty cổ phần nhiệt điện Phả Lại và mua ngoài. Vì vậy để quản lý sử dụng
nguyên vật liệu tạo ra sản phẩm mới còn phải chú trọng đến khâu tiết kiệm
chống lãng phí, điều hành tốt khâu thu mua, dự trữ và sử dụng nguyên vật liệu
là điều kiện cần thiết để đảm bảo chất lượng sản phẩm, tiết kiệm chi phí, giảm
giá thành, tăng lợi nhuận cho doanh nghiệp.
Để phục vụ cho nhu cầu của công tác hạch toán và quản lý nguyên vật
liệu kế toán lập sổ danh điểm vật liệu và mỗi loại nguyên vật liệu Công ty sử
dụng chữ cái đầu làm tên vật liệu, sổ này được ghi trên máy tính, nó giúp cho
SVTH: Nguyễn Thị Nguyệt Lớp kế toán 11B
4
Trường đại học kinh tế quốc dân Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
việc nghiên cứu, theo dõi chi tiết nguyên vật liệu được dễ dàng hơn, tiết kiệm
được thời gian.
Bảng 1 Bảng mã danh mục vật liệu
STT Tên vật liệu Ký hiệu
1 Tro bay TB
2 Dầu Diezel DO

3 Dầu tuyển DT
4 Bao bì BB
5 Than cám 4A TC
… … …
(Nguồn: Phòng tài chính – kế toán)
1.1.2 Phân loại nguyên vật liệu
Công ty cổ phần phụ gia bê tông Phả Lại là một đơn vị sản xuất kinh
doanh sản phẩm chủ yếu là tro bay và xỉ than phế thải nên nguyên vật liệu đầu
vào đóng vai trò quan trọng không thể thiếu được trong quá trình sản xuất.
Muốn quản lý tốt và hạch toán chính xác vật liệu phải tiến hành phân loại vật
liệu hợp lý. Phân loại nguyên vật liệu là sắp xếp cá loại vật liệu với nhau theo
một đặc trưng nhất định như theo vai trò và tác dụng của vật liệu, theo nguồn
hình thành, theo quyền sở hữu vật liệu,…trong đó, phân loại vật liệu dựa vào
vai trò và tác dụng của vật liệu trong sản xuất được sử dụng phổ biến, theo
cách phân loại này tại Công ty cũng đã tiến hành phân loại vật liệu thành từng
nhóm dựa trên tính chất lý hóa, chức năng và vai trò của nguyên vật liệu đó
trong sản xuất. Nguyên vật liệu của Công ty được chia thành các loại như sau:
+ Nguyên vật liệu chính: Là đối tượng lao động chủ yếu của Công ty là
cơ sở vật chất hình thành lên sản phẩm. Nó bao gồm các loại vật liệu mà Công
ty sử dụng như: tro bay, dầu DT, DO, than cám và một số vật liệu khác.
SVTH: Nguyễn Thị Nguyệt Lớp kế toán 11B
5
Trường đại học kinh tế quốc dân Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
+ Nguyên vật liệu phụ: Là những nguyên vật liệu không cấu thành thực
thể chính của sản phẩm nhưng có thể kết hợp với nguyên vật liệu chính làm
thay đổi màu sắc, hình dạng bên ngoài của sản phẩm như: Vỏ bao, dây
thừng,
+ Nhiên liệu: Là loại vật liệu sử dụng có tác dụng cung cấp nhiệt lượng
cho các loại máy móc, xe cộ như: Than, xăng, dầu diezen,…
+ Phụ tùng thay thế: Là các chi tiết, phụ tùng của các loại máy móc thiết

bị mà công ty sử dụng bao gồm: Vòng bi, dây, đai, phụ tùng máy xúc, bánh
răng,…
+ Phế liệu thu hồi: bao gồm vỏ bao,…
1.1.3 Đánh giá nguyên vật liệu
Đánh giá nguyên vật liệu là việc dùng thước đo tiền tệ để tính toán xác
định giá trị nguyên vật liệu theo những nguyên tắc nhất định đảm bảo tính
thống nhất và trung thực.
Để đáp ứng được nhiệm vụ sản xuất, tại Công ty cổ phần phụ gia bê tông
Phả Lại các nghiệp vụ nhập, xuất diễn ra thường xuyên. Việc xác định đúng
giá trị nguyên vật liệu xuất dùng là rất cần thiết.
* Đối với nguyên vật liệu nhập kho
Công ty cổ phần phụ gia bê tông Phả Lại tính thuế theo phương pháp
khấu trừ, nguyên vật liệu tại Công ty được tính theo giá thực tế đích danh.
Tại Công ty, khi nhập kho nguyên vật liệu mua ngoài tất cả đều được
nhập vào kho, kế toán Công ty tính giá mua thực tế của nguyên vật liệu theo
công thức:
Giá thực tế của Giá mua ghi Chi phí trực tiếp phát Các khoản chiết khấu
SVTH: Nguyễn Thị Nguyệt Lớp kế toán 11B
6
Trường đại học kinh tế quốc dân Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
nguyên vật liệu
nhập trong kỳ
= trên hóa đơn
chưa có thuế
+ sinh trong khâu mua
(CP vận chuyển, )
- thương mại, kho, hàng
mua trả lại
- Đối với vật tư mua ngoài: Công ty mua nguyên vật liệu với phương thức
nhận vại kho của Công ty.

Đối với nguyên vật liệu mua ngoài của đơn vị nộp thuế giá trị gia tăng
theo phương pháp khấu trừ thì trị giá vốn thực tế bao gồm: giá mua ghi trên
hóa đơn không tính thuế giá trị gia tăng cộng với các chi phí mua. Chi phí mua
thực tế bao gồm chi phí vận chuyển, bốc xếp, bảo quản, chi phí phân loại, bảo
hiểm, công tác phí của cán bộ mua hàng, chi phí của bộ phận mua hàng độc
lập và khoản hao hụt tự nhiên trong định mức thuộc quá trình mua vật tư.
- Đối với vật liệu do Công ty tự chế biến thì trị giá vốn thực tế nhập kho
vật liệu bao gồm giá thực tế của vật liệu xuất chế biến cộng với chi phí chế
biến gồm chi phí nhân công và các chi phí khác.
- Đối với vật tư thuê ngoài chế biến, trị giá vốn thực tế bao gồm giá thực
tế của vật liệu xuất thuê ngoài chế biến, chi phí vận chuyển từ doanh nghiệp
đến nơi chế biến và ngược lại, chi phí thuê chế biến.
- Đối với vật liệu nhận góp vốn liên doanh, vốn góp cổ phần, trị giá vốn
thực tế là giá được các bên tham gia liên doanh, góp vốn chấp thuận.
- Đối với phế liệu thu hồi giá thực tế của phế liệu thu hồi thường do Giám
đốc Công ty quyết định.
* Đối với nguyên vật liệu xuất kho
Trên cơ sở phù hợp với đặc điểm sản xuất kinh doanh và trình độ nghiệp
vụ của cán bộ nhân viên kế toán, Công ty sử dụng phương pháp tính giá theo
giá thực tế đích danh. Theo phương pháp này vật liệu xuất kho thuộc lô hàng
SVTH: Nguyễn Thị Nguyệt Lớp kế toán 11B
7
Trường đại học kinh tế quốc dân Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
nhập nào thì lấy đơn giá nhập kho của lô hàng đó để tính. Vật liệu được xác
định giá trị theo từng lô và giữ nguyên từ lúc nhập vào cho đến lúc xuất dùng.
Khi xuất vật liệu nào sẽ tính theo giá trị thực tế đích danh của vật liệu đó.
Đây là phương án tốt nhất, nó tuân thủ nguyên tắc phù hợp của kế toán,
chi phí thực tế phù hợp với doanh thu thực tế. Giá trị của hàng xuất kho đem
bán phù hợp với doanh thu mà nó tạo ra. Hơn nữa, giá trị hàng tồn kho được
phản ánh đúng theo giá trị thực tế của nó.

Tuy nhiên, việc áp dụng phương pháp này đòi hỏi những điều kiện khắt
khe, chỉ những Công ty kinh doanh có ít loại mặt hàng, hàng tồn kho có giá trị
lớn, mặt hàng ổn định và loại hàng tồn kho nhận diện được thì mới có thể áp
dụng được phương pháp này.
Ví dụ minh họa:
Tính giá thực tế xuất kho tro bay
Tồn đầu tháng 12/2011: 586 tấn. Đơn giá là 69.596 đ
Ngày 5/12/2011 nhập kho 380 tấn. Đơn giá là 70.872 đ
Ngày 20/12/2011 nhập kho 800 tấn. Đơn giá là 71.090,9 đ
Ngày 22/12/2011 xuất kho 650 tấn.
Trị giá nguyên vật liệu xuất kho ngày 22/12/2011 được tính như sau:
Trị giá nguyên vật liệu
xuất kho
= 586 x 69.596 + 64 x 70.872
=
45.319.064 (đ)
Đơn giá nguyên vật liệu được tính như sau:
Đơn giá
nguyên vật
liệu xuất kho
=
45.319.064
= 69.722 (đ)
586 + 64
SVTH: Nguyễn Thị Nguyệt Lớp kế toán 11B
8
Trường đại học kinh tế quốc dân Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
1.2 Đặc điểm luân chuyển nguyên vật liệu của Công ty cổ phần phụ gia bê
tông Phả Lại
Trong thực tế hiện nay, việc sử dụng hợp lý và tiết kiệm nguyên vật liệu

có hiệu quả ngày càng được coi trọng làm sao để cùng một khối lượng vật liệu
có thể sản xuất ra nhiều sản phẩm nhất, có giá thành thấp nhất mà vẫn đảm
bảo chất lượng sản phẩm. Do vậy công tác quản lý, thu mua, sử dụng và bảo
quản nguyên vật liệu là một yêu cầu tất yếu khách quan, nó cần thiết cho mọi
phương thức sản xuất kinh doanh.
Thực hiện nhập, xuất nguyên vật liệu trước hết phải đảm bảo về số lượng,
chất lượng, chủng loại của từng loại nguyên vật liệu sao cho sản xuất luôn
được liên tục. Có những biện pháp điều chỉnh tăng giảm về số lượng nguyên
vật liệu cho hợp lý tránh thất thoát hư hỏng.
1.2.1 Quy trình thu mua
Nhu cầu của xã hội ngày càng phát triển không ngừng. Để đáp ứng đầy
đủ được những yêu cầu đó buộc quá trình sản xuất kinh doanh của các doanh
nghiệp phải diễn ra thường xuyên, xu hướng ngày càng tăng về quy mô, nâng
cao chất lượng sản phẩm. Chính vì vậy các doanh nghiệp cần phải tiến hành
cung ứng thường xuyên nguồn nguyên vật liệu đầu vào, đáp ứng kịp thời yêu
cầu sản xuất. Muốn vậy trong khâu thu mua cần phải quản lý tốt về mặt khối
lượng, qui cách, chủng loại nguyên vật liệu sao cho phù hợp với yêu cầu sản
xuất, cần phải tìm được nguồn thu mua nguyên vật liệu với giá mua hợp lý với
giá trên thị trường, chi phí thu mua thấp. Điều này góp phần vào việc giảm tối
thiểu chi phí, hạ thấp giá thành sản phẩm.
SVTH: Nguyễn Thị Nguyệt Lớp kế toán 11B
9
Trường đại học kinh tế quốc dân Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Căn cứ vào kế hoạch sản xuất hàng tháng, quý và trên cơ sở nhu cầu vật
tư được phòng kế hoạch sản xuất kinh doanh tìm kiếm cung cấp thích hợp để
đảm bảo nguyên vật liệu đúng chất lượng, đủ về số lượng, hợp lý về giá cả.
Kế hoạch xây dựng mua sắm nguyên vật liệu là phải có sự thống nhất
giữa các phòng ban với nhau, khi mỗi chu kỳ sản xuất ra sản phẩm thì phải bắt
đầu từ đâu, phải mua sắm những loại nguyên vật liệu nào để cho vừa đủ với
nó, để từ đó lên kế hoạch mua sắm. Sau đó trình ban giám đốc xem xét và phê

duyệt, phòng vật tư tiến hành làm các hợp đồng thu mua nguyên vật liệu, tiếp
nhận chính xác số lượng, chất lượng, chủng loại của nguyên vật liệu theo đúng
quy định trong hợp đồng. Vận chuyển nguyên vật liệu về kho.
Trong quá trình tiếp nhận nguyên vật liệu phải quán triệt một số yêu cầu
sau:
+ Mọi nguyên vật liệu nhập kho phải đầy đủ giấy tờ hợp lệ.
+ Mọi nguyên vật liệu nhập kho phải có đủ thủ tục kiểm tra và kiểm
nghiệm.
+ Xác định chính xác số lượng, chất lượng, chủng loại.
+ Có biên bản xác nhận có hiện tượng thừa thiếu, sai hỏng quy cách.
Tổ chức tiếp nhận tốt tạo điều kiện cho thủ kho nắm chắc số lượng, chất
lượng và chủng loại nguyên vật liệu, kịp thời phát hiện tình trạng của nguyên
vật liệu, hạn chế sự nhầm lẫn, thiếu trách nhiệm có thể xảy ra.
1.2.2 Quy trình sử dụng
Nguyên vật liệu là một trong ba yếu tố cơ bản cấu thành nên sản phẩm do
đó nó quyết định giá thành sản phẩm. Chính vì vậy việc sử dụng hợp lý
SVTH: Nguyễn Thị Nguyệt Lớp kế toán 11B
10
Trường đại học kinh tế quốc dân Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
nguyên vật liệu là một trong những khâu quan trọng trong quá trình sản xuất
và tạo ra sản phẩm.
Khi có yêu cầu xuất nguyên vật liệu để sản xuất kế toán nguyên vật liệu
sẽ ghi chứng từ, thủ kho lấy phiếu xuất kho cùng với bộ phận kiểm định kiểm
tra lại chất lượng, số lượng, quy cách, tiêu chuẩn của nguyên vật liệu khi xuất
kho.
Bộ phận sử dụng là khâu cuối cùng trước khi tạo ra sản phẩm, chính lúc
này bộ phận kỹ thuật cùng với công nhân và máy thi công sản xuất, tính toán
hợp lý sao cho phù hợp với chất lượng sản phẩm. Tránh dư thừa, mất mát,
lãng phí cho Nhà nước và làm giảm lợi nhuận của công ty.
Khi đã tạo ra sản phẩm, doanh nghiệp phải tổ chức thu hồi vật liệu dư

thừa, phế liệu có thể tái sử dụng lại được như vỏ bao,…
1.2.3 Quy trình bảo quản và dự trữ nguyên vật liệu
Việc bảo quản và dự trữ nguyên vật liệu tại kho bãi cần được thực hiện
theo đúng chế độ qui định cho từng loại nguyên vật liệu phù hợp với tính lý,
hoá mỗi loại với qui mô tổ chức của doanh nghiệp, tránh tình trạng thất thoát
lãng phí hư hỏng làm giảm chất lượng nguyên vật liệu .
+ Xuất phát từ đặc điểm nguyên vật liệu chỉ tham gia vào một chu kỳ
sản xuất kinh doanh , nguyên vật liệu biến động thường xuyên nên việc dự trữ
nguyên vật liệu như thế nào để đáp ứng đủ nhu cầu của sản xuất kinh doanh
hiện tại , thường xuyên lâu dài là yếu tố rất quan trọng . Mục đích của việc dự
trữ là đảm bảo nhu cầu của sản xuất kinh doanh không quá nhiều làm ứ đọng
về vốn, nhưng cũng không ít làm gián đoạn quá trình sản xuất. Hơn nữa doanh
nghiệp phải xây dựng định mức dự trữ cần thiết mức tối đa và mức tối thiểu
SVTH: Nguyễn Thị Nguyệt Lớp kế toán 11B
11
Trường đại học kinh tế quốc dân Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
cho sản xuất, xây dựng định mức tiêu hao nguyên vật liệu trong sử dụng
cũng như mức hao hụt hợp lý trong việc vận chuyển và bảo quản .
+ Quản lý nguyên vật liệu là một trong các nội dung quan trọng cần thiết
của công tác quản lý nói chung, cũng như quản lý sản xuất nói riêng luôn
được các nhà quản lý doanh nghiệp quan tâm đến. Muốn quản lý vật liệu chặt
chẽ và có hiệu quả chúng ta cần tiến hành cải tiến và tăng cường công tác
quản lý cho phù hợp điều kiện thực tế của doanh nghiệp .
1.3 Tổ chức quản lý nguyên vật liệu của Công ty
Nguyên vật liệu là một yếu tố quan trọng trong mỗi doanh nghiệp sản
xuất. Việc quản lý nguyên vật liệu đóng vai trò chủ chốt trong khâu kế toán.
Kế toán nguyên vật liệu giúp cho ban lãnh đạo doanh nghiệp nắm được
tình hình vật tư để chỉ đạo tiến độ sản xuất. Hạch toán nguyên vật liệu đảm
bảo chính xác, kịp thời và phản ánh đầy đủ tình hình thu mua, nhập, xuất, dự
trữ nguyên vật liệu. Tính chính xác của hạch toán kế toán nguyên vật liệu ảnh

hưởng đến tính chính xác của giá thành sản phẩm.
Nắm bắt được tầm quan trọng của việc quản lý nguyên vật liệu. Chức
năng và nhiệm vụ của từng phòng ban đối với công tác quản lý nguyên vật
liệu trong doanh nghiệp sản xuất được thể hiện như sau:
- Ban giám đốc: Phải thường xuyên nắm bắt các thông tin về thị trường,
giá cả sự biến động của đầu vào sản xuất và đầu ra một cách đầy đủ, chính xác
kịp thời. Những số liệu của kế toán sẽ giúp cho ban giám đốc có thể đưa ra
những quyết định đúng đắn trong việc chỉ đạo sản xuất kinh doanh.
- Phòng vật tư: Đưa ra các kế hoạch vật tư phù hợp với nhu cầu sản xuất
của Công ty. Tổ chức đánh giá, phân loại nguyên vật liệu phù hợp với nguyên
tắc, yêu cầu quản lý thống nhất nhằm phục vụ cho công tác lãnh đạo và quản
SVTH: Nguyễn Thị Nguyệt Lớp kế toán 11B
12
Trường đại học kinh tế quốc dân Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
lý tình hình nhập, xuất nguyên vật liệu, bảo quản và dự trữ nguyên vật liệu
nhằm hạ giá thành sản phẩm.
- Phòng kế toán: Tổ chức ghi chép, phản ánh tổng hợp số liệu về tình
hình thu mua, vận chuyển, bảo quản, tình hình nhập, xuất, tồn nguyên vệt liệu
tính theo giá thực tế của nguyên vật liệu đã thu mua và nhập kho, đảm bảo
cung cấp kịp thời, đúng chủng loại cho quá trình sản xuất.
Áp dụng đúng các quy tắc hạch toán nguyên vật liệu, hướng dẫn kiểm tra
các bộ phận trong doanh nghiệp thực hiện đầy đủ chế độ hạch toán ban đầu về
nguyên vật liệu (lập chứng từ, luân chuyển chứng từ,…) Mở các sổ sách, thẻ
kế toán chi tiết, thực hiện hạch toán đúng phương pháp nhằm đảm bảo thống
nhất trong công tác quản lý kế toán trong phạm vi ngành kinh tế và toàn bộ
nền kinh tế quốc dân.
Kiểm tra việc chấp hành đầy đủ các chế độ bảo quản, dự trữ, sử dụng
nguyên vật liệu, kiểm tra tình hình nhập, xuất, phát hiện và ngăn ngừa các ảnh
hưởng xấu xảy ra và đề xuất các biện pháp xử lý về nguyên vật liệu như: thừa,
thiếu, ứ đọng, kém phẩm chất, mất mát, hư hao, tính toán, xác định chính xác

số lượng và giá trị nguyên vật liệu đã tiêu hao trong quá trình sản xuất.
Tham gia kiểm kê, đánh giá nguyên vật liệu theo chế độ mà nhà nước đã
quy định, lập các báo cáo về vật tư, tiến hành phân tích về tình hình thu mua,
dự trữ, quản lý, sử dụng và bảo quản nguyên vật liệu nhằm phục vụ công tác
quản lý nguyên vật liệu trong hoạt động sản xuất kinh doanh, tiết kiệm chi phí
nguyên vật liệu, hạ thấp chi phí sản xuất toàn bộ.
Việc quản lý tốt nguyên vật liệu trong công ty được ban quản lý chú
trọng và đẩy mạnh. Đổi mới phương pháp quản lý sao cho phù hợp với đặc
thù nguyên vật liệu của công ty. Từ đó làm phát triển việc kinh doanh của
SVTH: Nguyễn Thị Nguyệt Lớp kế toán 11B
13
Trường đại học kinh tế quốc dân Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
công ty. Trong quá trình sản xuất không xảy ra gián đoạn như thiếu nguyên
vật liệu hoặc chất liệu nguyên vật liệu không đảm bảo sản phẩm. Vì vậy
những đơn hàng của công ty luôn được hoàn thành đúng thời hạn. Chất lượng
sản phẩm cũng làm hài lòng khách hàng, tạo uy tín lâu dài, giúp công ty ngày
càng phát triển.
SVTH: Nguyễn Thị Nguyệt Lớp kế toán 11B
14
Trường đại học kinh tế quốc dân Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
CHƯƠNG II
THỰC TRẠNG KẾ TOÁN NGUYÊN VẬT LIỆU
TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN PHỤ GIA BÊ TÔNG PHẢ LẠI
2.1 Kế toán chi tiết nguyên vật liệu tại Công ty
2.1.1 Chứng từ kế toán
Mọi hoạt động kinh tế xảy ra trong quá trình hoạt động sản xuất kinh
doanh của doanh nghiệp đều liên quan tới tình hình nhật, xuất nguyên vật liệu,
đều phải lập chứng từ kế toán kịp thời, đầy đủ, chính xác theo đúng chế độ ghi
chép ban đầu về nguyên vật liệu đã được nhà nước ban hành. Nó là cơ sở để
ghi chép trên thẻ kho và trên sổ kế toán để kiểm tra giám sát tình hình thực

hiện và biến động của từng loại nguyên vật liệu, đồng thời thực hiện quản lý
có hiệu quả nguyên vật liệu, phục vụ đầy đủ, kịp thời nguyên vật liệu trong
quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
Theo chế độ kế toán quy định ban hành theo quyết định số 15/2006/QĐ-
BTC ban hành ngày 20/3/2006 của Bộ tài chính. Công ty sử dụng các chứng
từ kế toán sau để ghi sổ kế toán:
- Phiếu nhập kho Mẫu số 01 - TT
- Phiếu xuất kho Mẫu số 02 - TT
- Thẻ kho Mẫu số 12 - DN
- Biên bản kiểm kê vật tư, hàng hóa Mẫu số 05 - VT
SVTH: Nguyễn Thị Nguyệt Lớp kế toán 11B
15
Trường đại học kinh tế quốc dân Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
- Hoá đơn bán hàng Mẫu số 01GTKT - 3LL
- Sổ chi tiết vật liệu
- Bảng tổng hợp xuất nhập tồn nguyên vật liệu
- Và các chứng từ có liên quan.
Các chứng từ kế toán thống nhất bắt buộc doanh nghiệp phải lập kịp thời,
đầy đủ theo đúng quy định về biểu mẫu, nội dung, phương pháp lập và các
chứng từ kế toán về kế toán nguyên vật liệu phải được luân chuyển theo trình
tự, thời gian hợp lý do kế toán trưởng quy định, người lập chứng từ phải chịu
trách nhiệm về các chứng từ đã lập (về tính hợp lý và hợp pháp) đối với các
nghiệp vụ kinh tế tài chính phát sinh.
2.1.2 Thủ tục nhập – xuất kho nguyên vật liệu
*) Thủ tục nhập kho
Việc cung ứng vật tư cho sản xuất hoặc cho các đối tượng khác như bán
hàng, quản lý trong công ty đều do Phòng kinh doanh thực hiện. Căn cứ vào
định mức vật liệu cho từng loại sản phẩm, số lượng sản phẩm sản xuất, tình
hình dự trữ nguyên vật liệu thực tế tại công ty, phòng kinh doanh lập kế hoạch
mua nguyên vật liệu sau đó trình kế hoạch mua sắm nguyên vật liệu cho Ban

giám đốc duyệt. Được sự đồng ý của Ban Giám đốc sẽ chuyển đến cho kế toán
trưởng duyệt. Nếu được duyệt Phòng vật tư sẽ tiến hành ký kết các hợp đồng
kinh tế mua nguyên vật liệu. Bên cung cấp sẽ viết hóa đơn và giao một liên
cho Công ty. Tại phòng kinh doanh sẽ tính toán và đưa ra các định mức vật
liệu cụ thể cho từng phân xưởng, từng bộ phận sử dụng.
SVTH: Nguyễn Thị Nguyệt Lớp kế toán 11B
16
Trường đại học kinh tế quốc dân Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Các bước nhập kho nguyên vật liệu được thể hiện qua sơ đồ sau:
Sơ đồ 1. Thủ tục nhập kho nguyên vật liệu
Hoá đơn Phiếu nhập kho

Khi nhận được hoá đơn GTGT, hoá đơn kiêm phiếu xuất kho của nhà
cung cấp gửi đến đơn vị do nhân viên của đơn vị mang về, phòng kinh doanh
đối chiếu với hợp đồng kinh tế được ký kết giữa hai bên để quyết định chấp
nhận hay không chấp nhận thanh toán, yêu cầu giảm giá hay trả lại hàng cho
từng lô được nhập. Diễn ra đồng thời với việc kiểm tra, kiểm định lô hàng do
ban kiểm nghiệm vật tư tiến hành. Việc kiểm nghiệm phải tiến hành dựa trên
các tiêu thức như: số lượng, chất lượng, quy cách nguyên vật liệu, đơn giá,
ngày nhập, xuất ghi trên Hợp đồng Nếu đúng yêu cầu và có xác nhận của
Ban kiểm nghiệm vật tư lúc đó thủ kho mới tiến hành làm thủ tục nhập kho.
Phiếu nhập kho được lập thành 2 liên đặt giấy than viết một lần với nội dung
kinh tế giống nhau có đầy đủ chữ ký của 3 người: Người giao hàng, phụ trách
cung tiêu và thủ kho.
Liên 1: Lưu lại phòng kinh doanh
Liên 2: Chuyển cho thủ kho ghi vào thẻ kho. Sau đó chuyển cho kế toán
nguyên vật liệu để ghi sổ kế toán chi tiết, kế toán tổng hợp và lưu lại phòng kế
toán.
SVTH: Nguyễn Thị Nguyệt Lớp kế toán 11B
17

Ban kiểm nghiệm
vật tư
Phòng kinh doanh
Phòng TC - KT
Phòng kinh doanh
Trường đại học kinh tế quốc dân Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
*) Thủ tục xuất kho
Do quá trình thu mua nguyên vật liệu về nhập kho từ các đơn vị khác
nhau nên khi xuất kho nguyên vật liệu cũng có các mục đích khác nhau như:
Bán hàng, quản lý, nhượng bán, sản xuất sản phẩm, Song nguyên vật liệu ở
Công ty cổ phần phụ gia bê tông Phả Lại sử dụng chủ yếu cho quá trình sản
xuất, còn sử dụng cho mục đích khác chiếm tỷ trọng rất nhỏ.
Các bước xuất kho nguyên vật liệu được thể hiện qua sơ đồ sau:
Sơ đồ 2. Thủ tục xuất kho nguyên vật liệu
Giấy lĩnh
vật tư

Phiếu
X.kho

Việc xuất kho nguyên vật liệu căn cứ vào sổ nguyên vật liệu còn dự trữ
trong kho, căn cứ vào nhu cầu sử dụng vật tư nội bộ, bảng định mức tiêu hao
nguyên vật liệu. Và chỉ xuất ra khi có nhu cầu và giấy tờ hợp lệ như: Giấy xin
lĩnh vật tư do bộ phận sử dụng làm (Giấy này do phân xưởng sản xuất ký
duyệt). Sau đó bộ phận có nhu cầu mang giấy này sang phòng kinh doanh sẽ
xem xét, đối chiếu với bảng định mức tiêu hao nguyên vật liệu của phòng kỹ
thuật để xét duyệt.
Sau khi kiểm tra thấy phù hợp với số lượng, nhu cầu và định mức tiêu
hao nguyên vật liệu, phòng kinh doanh duyệt xuất số nguyên vật liệu trên và
kế toán viết phiếu xuất kho gồm 3 liên:

SVTH: Nguyễn Thị Nguyệt Lớp kế toán 11B
18
PX sản xuất Phòng Kinh doanh
Phòng Kỹ thuật
Xuất kho
Trường đại học kinh tế quốc dân Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Liên 1: Lưu lại phòng kinh doanh.
Liên 2: Giao cho người lĩnh vật tư giữ.
Liên 3: Giao cho thủ kho để ghi vào thẻ kho sau đó chuyển lên phòng kế
toán.
Căn cứ vào tình hình nhập, xuất hàng tháng kế toán vào bảng kê để tập
hợp chi phí phát sinh cho từng bộ phận. Cuối tháng tính tổng số phát sinh cho
từng sản phẩm để vào bảng kê phân bổ nguyên vật liệu. Trên cơ sở đó để tính
giá sản phẩm hoàn thành.
2.1.3 Phương pháp hạch toán chi tiết nguyên vật liệu
Hạch toán chi tiết nguyên vật liệu là sự kết hợp giữa kho và phòng kế
toán nhằm theo dõi chặt chẽ tình hình nhập, xuất, tồn nguyên vật liệu cả về số
lượng lẫn chất lượng chủng loại và giá trị.
Trong một doanh nghiệp thường bao gồm rất nhiều chủng loại nguyên vật
liệu, trong mỗi chủng loại nguyên vật liệu lại có giá trị, số lượng, chất lượng
khác nhau. Do vậy, tổ chức hạch toán chi tiết nguyên vật liệu có ý nghĩa vô
cùng quan trọng đối với công tác bảo quản, kiểm kê tình hình cung ứng, sử
dụng nguyên vật liệu. Kế toán nguyên vật liệu vừa phải thực hiện ở kho, vừa
phải hạch toán ở phòng kế toán.
Để đảm bảo tốt công tác quản lý nguyên vật liệu thì phải theo dõi chặt
chẽ tình hình nhập – xuất – tồn kho nguyên vật liệu theo từng chỉ tiêu hiện vật
và chỉ tiêu giá trị theo từng loại. Việc hạch toán nguyên vật liệu để đáp ứng
được nhu cầu này, thủ kho và kế toán hàng tồn kho có chung trách nhiệm
trong việc quản lý vật tư hàng hóa giữ thủ kho và kế toán có mối quan hệ, phối
SVTH: Nguyễn Thị Nguyệt Lớp kế toán 11B

19
Trường đại học kinh tế quốc dân Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
hợp trong việc sử dụng các chứng từ, nhập, xuất kho để hạch toán chi tiết vật
tư hàng hóa theo phương pháp phù hợp.
Để hạch toán chi tiết nguyên vật liệu Công ty áp dụng phương pháp mở
thẻ song song. Phương pháp này áp dụng trong trường hợp doanh nghiệp dùng
giá mua thực tế để ghi chép kế toán vật tư tồn kho.
Do ưu điểm của phương pháp mở thẻ song song, ghi chép đơn giản, dễ
kiểm tra, đối chiếu số liệu và quản lý chặt chẽ tình hình biến động với số hiện
có của vật liệu trên hai chỉ tiêu số lượng và giá trị nên công tác kế toán chi tiết
nguyên vật liệu tại Công ty cổ phần phụ gia bê tông Phả Lại đã tiến hành theo
phương pháp mở thẻ song song. Thực tế công tác kế toán nguyên vật liệu giữa
kho và phòng kế toán được tiến hành theo sơ đồ sau:
Sơ đồ 3. Hạch toán chi tiết nguyên vật liệu
Ghi chú: Ghi hàng ngày
Ghi cuối tháng
Đối chiếu kiểm tra
SVTH: Nguyễn Thị Nguyệt Lớp kế toán 11B
20
Chứng từ
nhập
Thẻ kho
Chứng từ
xuất
Sổ kế toán
chi tiết
Bảng tổng hợp
N-X-T
Sổ kế toán
tổng hợp

Trường đại học kinh tế quốc dân Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
•
Tại kho:
Thủ kho sử dụng thẻ kho để ghi chép tình hình biến động tăng, giảm
nguyên vật liệu về mặt số lượng, theo nhóm nguyên vật liệu. Mỗi loại nguyên
vật liệu được ghi trên một thẻ kho. Khi nhận chứng từ nhập, xuất nguyên vật
liệu thủ kho tiến hành kiểm tra tính hợp lý, hợp lệ của chứng từ đó rồi đối
chiếu với nguyên vật liệu ghi trên phiếu nhập, phiếu xuất và số thực nhập,
thực xuất đó trên thẻ kho. Cuối ngày tính ra số nguyên vật liệu tồn kho của
từng lại nguyên vật liệu. Các chứng từ nhập, xuất nguyên vật liệu hàng ngày
được thủ kho phân loại theo từng loại nguyên vật liệu, rồi giao cho kế toán
nguyên vật liệu để hạch toán. Cuối tháng phải tiến hành tổng cộng số nhập,
xuất tính ra số tồn kho về mặt số lượng theo từng danh điểm vật tư.
Mỗi thẻ kho có thể mở gồm 01 tờ hay nhiều tờ tùy theo khối lượng ghi
chép trên các nghiệm vụ đó.
•
Tại phòng kế toán:
Sử dụng sổ chi tiết vật liệu để ghi chép tình hình thực nhập – xuất – tồn
của từng loại vật liệu cả về mặt số lượng lẫn giá trị. Định kỳ thủ kho giao
chứng từ nhập, xuất nguyên vật liệu cho kế toán nguyên vật liệu, kế toán tiến
hành đối chiếu, kiểm tra và ghi đơn giá hạch toán vào sổ kế toán vật tư chi tiết
và tính ra số tiền. Cuối tháng sau khi ghi sổ chi tiết xong, kế toán tiến hành
cộng sổ chi tiết nguyên vật liệu tính ra tổng số nhập, tổng số xuất và tổng số
tồn kho cho từng loại nguyên vật liệu cả về số lượng và giá trị. Số lượng tồn
kho nguyên vật liệu thể hiện trên sổ chi tiết phải được đối chiếu khớp đúng
với số lượng nguyên vật liệu ghi trên thẻ kho của thủ kho.
SVTH: Nguyễn Thị Nguyệt Lớp kế toán 11B
21