Tiet 54.Ruou etylic

Tuần: 27 Ngày soạn: 15/3/2011
Tiết: 54 Ngày dạy: 18/3/2011
Chơng 5. dẫn xuất của hiđrocacbon.polime
Bài 44. rợu etylic.
CTPT: C
2
H
6
O
PTK: 46
I/ Mục tiêu:
1.Kiến thức:
- HS Biết đợc CTPT, CTCT, tính chất lí học, tính chất hoá học và ứng dụng của rợu etylic.
- Biết nhóm - OH là nhóm nguyên tử gây ra tính chất hoá học đặc trng của rợu.
- Biết khái niệm độ rợu, cách tính độ rợu, ứng dụng của rợu etylic( làm nhiên liệu, dung môi
công nghiệp,nguyên liệu), cách điều chế.
- Viết đợc PTPƯ của rợu với Na, biết cách giải một số bài tập về độ rợu
2. Kĩ năng:
-Rèn kĩ năng quan sát mô hình phân tử, thí nghiệm, hình ảnh rút ra đợc đặc điểm cấu tạo
phân tử và tính chất hóa học.
-Viết PTHH dới dạng công thức phân tử và CTCT thu gọn.
-Phân biệt đợc rợu etylic với benzen.
-Kỹ năng tính toán và pha chế rợu etylic.
3.Thái độ:
-Tác hại của việc uông rợu ảnh hởng đến sức khỏe.
II/ Chuẩn bị của GV và HS:
GV: Mô hình phân tử rợu Etylic (dạng đặc, dạng rỗng), chuẩn bị dụng cụ và hoá chất:
- Dụng cụ: Cốc thuỷ tinh, đèn cồn, panh kẹp, kéo, đế sứ, giấy lọc,ống đong,kẹp gỗ,đũa thủy
tinh.
- Hoá chất: Na, H
2

O, C
2
H
5
OH(90
o
),I
2
.
-Máy chiếu.
HS: Nghiên cứu trớc bài học.
III/ Hoạt động dạy học:
1.ổn định tổ choc: ( Kiểm tra sỹ số)
2. Kiểm tra bài cũ:
Hãy chọn nhóm công thức toàn là dẫn xuất của hiđrocacbon :
a. CH
4
, C
2
H
4
, C
2
H
2
, C
2
H
6
O

b. CH
4
, C
2
H
2
, C
2
H
6
O , CH
3
COOH
c. C
2
H
6
O , CH
3
COOH , C
6
H
12
O
6
, C
17
H
35
COOH

Đáp án: c
3. Bài mới: GV dùng hình ảnh trình chiếu để vào bài.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Hoạt động 1
I/ Tính chất vật lí:
GV: Cho HS quan sát đèn cồn đựng rợu
etylic (liên hệ: trong thực tế rợu etylic còn
gọi là cồn). Yêu cầu HS nêu tính chất vật lí
của rợu etylic: trạng thái, màu sắc?
Yêu cầu HS làm thí nghiệm rót rợu etylic
vào nớc nhận xét tính tan và thí nghiệm
hòa tan Iot vào rợu etylic nh hớng dẫn ở
Slides 5,6.
GV giới thiệu thêm rợu etylic còn gọi là
ancol etylic ngoài là dung môi hòa tan đ-
ợc Iot còn tan đợc Benzen, vecni,nớc
hoa.Sôi ở 78,3
o
C, nhẹ hơn nớc( Đr = 0,8
g/cm
3
)=> yêu cầu HS rút ra tính chất vật lí
HS quan sát rợu etylic trong đèn cồn và trả
lời đợc: Rợu etylic là một chất lỏng, không
màu.
HS đại diện làm thí nghiệm và trả lời đợc:
Tan vô hạn trong nớc, hòa tan đợc nhiều
chất nh Iot,benzen
* Tính chất vật lí: Rợu etylic là một chất

lỏng, nhẹ hơn nớc, tan vô hạn trong nớc
- Sôi ở 78,3
0
C.
- Rợu etylic hoà tan đợc nhiều chất nh: Iốt,
của rợu etylic?
GV trình chiếu bức ảnh chai rợu có ghi
độ rợu.Hỏi:
Những con số đó cho biết điều gì?
GV trình chiếu thí nghiệm pha rợu
45
o
.Hỏi: Rợu 45
0
cho biết điều gì?
Độ rợu là gì?
GV đa ra công thức tính độ rợu:
Bài tập:
Trình chiếu bài tập: Trên nhãn chai cồn
trong phòng thí nghiệm có ghi Etanol
90
o
.Hãy tính toán và trình bày cách pha
chế 60ml hỗn hợp rợu Etylic 45
o
từ loại
cồn nói trên?
GV: Yêu cầu HS tiến hành pha rợu Etylic
45
o

từ rợu 90
o
.
Trình chiếu ảnh rợu kế (Dụng cụ đo độ r-
ợu).
benzen
VD: Rợu 45
0
C có ý nghĩa là 100 ml dung
dịch rợu có chứa 45 ml rợu etylic nguyên
chất
* Độ r ợu: Số mol rợu có trong 100 ml hỗn
hợp rợu với nớc gọi là độ rợu
Giải
Thể tích rợu Etylic có trong 60ml hỗn hợp:
Thể tích hỗn hợp rợu 96
o
cần lấy là:
Cách pha: Rót vào ống đong 30ml rợu
Etylic 90
o
, thêm nớc cất vào đến vạch
60ml thì đợc 60ml rợu 45
o
.
Hoạt động 2
II/ Cấu tạo phân tử :
GV :Hãy viết các công thức cấu tạo
có thể có từ công thức phân tử C
2

H
6
O?
GV trình chiếu mô hình phân tử dạng rỗng
và đặc của rợu etylic.
GV: Cho HS quan sát mô hình phân tử rợu
etylic (dạng đặc, dạng rỗng) sau đó đa ra 4
mô hình phân tử rợu etylic dạng rỗng yêu
cầu HS chọn ra mô hình phân tử rợu
etylic.
?/ Em có nhận xét gì về đặc điểm cấu tạo
của rợu etylic (vị trí 6 nguyên tử hiđro)
GV: Trong CTCT của rợu etylic có nhóm -
OH. Nhóm - OH này làm cho rợu có tính
chất đặc trng.

H H
| |
CTCT: H - C - C - OH
| |
H H
hoặc: CH
3
- CH
2
- OH
HS quan sát mô hình dạng rỗng xác định
mô hình rợu Etylic và nêu đặc điểm cấu
tạo.
- Nhận xét: Trong phân tử rợu etylic có

một nguyên tử H không liên kết với
nguyên tử cacbon mà liên kết với nguyên
tử oxi tạo ra nhóm - OH
Hoạt động 3
III/ Tính chất hoá học
GV hớng dẫn HS nhỏ cồn vào đế sứ đốt
và yêu cầu HS quan sát màu ngọn lửa, sau
đó gọi HS nêu hiện tợng và rút ra nhận xét,
viết PTPƯ dới dạng CTPT.
GV: Liên hệ các ứng dụng của cồn: Cháy
tỏa nhiệt nên đợc ding làm nhiên liệu động
cơ ô tô, đèn cồn
GV yêu cầu HS làm thí nghiệm: Cho 1
mẩu Na vào cốc đựng dung dịch rợu etylic
GV: Gọi Hs nêu hiện tợng, nhận xét và
viết PTPƯ.
So sánh với phản ứng của Na với nớc thì
phản ứng nào mảnh liệt hơn?
GV: Cho HS quan sát ảnh mô phỏng phản
ứng của Na với rợu etylic.Trong phản ứng
1/ Rợu etylic có cháy không?
- Rợu etylic cháy với nhọn lửa màug xanh,
toả nhiều nhiệt.
-Rợu etylic tác dụng mạnh với oxi khi đốt
nóng.
PT: C
2
H
5
OH + 3O

2


0
t
2CO
2
+ 3H
2
O
(lỏng) (khí) (khí) (hơi)
2/ Rợu etylic có phản ứng với Na không?
HS tiến hành thí nghiệm, quan sát, nêu
hiện tợng, nhận xét, viết PTHH.
- Hiện tợng: Có bọt khí thoát ra, mẩu Na
tan dần
- Nhận xét: Rợu etylic tác dụng với Na và
0
r
hh
V
= .100
V

r
=>
0
r
hh
V

= .100
V
hh
r
.V 60.45
V = = = 27(ml)
100 100
r
hh
V .100 27.100
V = = = 30 (ml)
90

r

r

r
trên ta thấy có sự thay thế nguyên tử Na
vào nguyên tử H ở trong nhóm OH=>
Phản ứng thế. Rợu Etylic không nguyên
chất thì Na vừa phản ứng với nớc vừa phản
ứng với rợu etylic.Ngoài ra còn phản ứng
với các kim loại khác: Li, K
GV: Giới thiệu phản ứng của rợu etylic với
axit axetic
GV Trình chiếu bài tập trắc nghiệm:
Hãy chọn câu trả lời đúng :
1. Trong các chất sau đây, chất nào tác
dụng đợc với natri :

a. CH
3
CH
3

b. CH
3
CH
2
OH
c. C
6
H
6

d. CH
3
O CH
3

2. Rợu etylic phản ứng đợc với natri vì:
a. Trong phân tử có nguyên tử oxi.
b. Trong phân tử có nguyên tử hiđro và
nguyên tử oxi.
c. Trong phân tử có nguyên tử cacbon,
hiđro và oxi.
d. Trong phân tử có nhóm OH.
giải phóng H
2
PT: 2C

2
H
5
OH + 2Na

2C
2
H
5
ONa + H
2
3/ Phản ứng với axit axteic (Bài 45):
HS: Cá nhân làm bài tập cũng cố.
Đáp án:
1. Trong các chất sau đây, chất nào tác
dụng đợc với natri :
b. CH
3
CH
2
OH
2. Rợu etylic phản ứng đợc với natri vì:
d. Trong phân tử có nhóm OH.
HS khác nhận xét.
Hoạt động 4
IV/ ứng dụng :
GV: Trình chiếu tranh các ứng dụng của r-
ợu etylic cho HS quan sát.Hỏi :
Rợu etylic có những ứng dụng gì ?
GV trình chiếu phản ứng điều chế axit

axetic từ rợu etylic.
GV trình chiếu ảnh những hậu quả của
việc uống rợu nhiều.
GV nhấn mạnh: Uống nhiều rợu rất có hại
cho sức khoẻ.
HS quan sát tranh các ứng dụng của rợu
etylic.
HS: Nêu ứng dụng của rợu etylic
Hoạt động 5
V/ Điều chế :
GV trình chiếu ảnh một số nguyên liệu
điều chế rợu etylic.
?/ Rợu etylic thờng đợc điều chế bằng
cách nào?
GV trình chiếu ảnh điều chế rợu etylic từ
tinh bột cho HS quan sát.
GV giới thiệu: Ngời ta có thể điều chế rợu
bằng cách cho etilen tác dụng với nớc.
* Rợu etylic thờng đợc điều chế bằng
cách:
- Tinh bột hoặc đờng

C
2
H
5
OH
lên men
- Cho etilen tác dụng với nớc:
C

2
H
4
+ H
2
O

axit
C
2
H
5
OH
Hoạt động 6
luyện tập - củng cố:
GV Trình chiếu bài tập: Bằng phơng pháp
hoá học hãy nhận biết 2 lọ chất lỏng
không màu đựng benzen(C
6
H
6
) và rợu
etylic(C
2
H
5
OH) mất nhãn.Viết PTHH nếu
có.
Yêu cầu HS trình bày cách làm.
HS: Trích lần lợt mẫu thử từng chất cho

vào ống nghiệm rồi thử với Na.Lần thí
nghiệm nào có khí không màu thoát ra,Na
tan=>Lọ tơng ứng đựng C
2
H
5
OH,lọ còn lại
đựng C
6
H
6
- 2Na + 2C
2
H
5
OH

2C
2
H
5
ONa + H
2
Hoạt động 7
dặn dò :
Yêu cầu HS về nhà:
- Học bài.
- Làm bài tập 1,2,3,4,5 SGK trang
139.
- Nghiên cứu bài mới : Axit axetic :

HS ghi nhớ thực hiện.