Tài liệu lưu trữ nhân dân

1

MỤC LỤC

PHẦN 1: MỞ ĐẦU
1. Lý do mục đích chọn đề tài
2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
3. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu của đề tài
4. Nguồn tư liệu tham khảo
5. Phương pháp nghiên cứu
6. Bố cục trình bày
PHẦN 2: NỘI DUNG CHÍNH
CHƯƠNG I: TÌM HIỂU VỀ TÀI LIỆU LƯU TRỮ NHÂN DÂN
1.1. Khái niệm tài liệu lưu trữ nhân dân
1.1.1. Đặc điểm tài liệu lưu trữ nhân dân
1.1.2. Thành phần tài liệu lưu trữ nhân dân
1.1.2.1. Tài liệu thuộc sở hữu của cá nhân
1.1.2.2. Tài liệu thuộc sở hữu của các làng xã
1.1.2.3. Tài liệu của các tổ chức tư nhân
1.2. Giá trị của tài liệu lưu trữ nhân dân
1.2.1. Giá trị lịch sử
1.2.2. Giá trị thực tiễn
CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG TÀI LIỆU LƯU TRỮ NHÂN DÂN
2.1. Nhận thức của người dân về tài liệu lưu trữ nhân dân
2.2. Tình hình bảo quan tài liệu lưu trữ nhân dân
2.3. Tình hình sử dụng tài liệu của nhân dân
PHẦN 3: KẾT LUẬN
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHẦN 1: MỞ ĐẦU
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
2

Mi quc gia u cú nhng truyn thng riờng bit mang m bn sc dõn
tc ca riờng mỡnh. nhng truyn thng ú c bo tn t i ny qua i
khỏc, ngi ta phi gi gỡn v bo v nú. Ngy nay chỳng ta cú th bit c cuc
sng ca cha ụng trong quỏ kh chớnh l nh vo nhng du vt v nhng ghi chộp
cũn sút li, phn ỏnh mt giai on lch s trong quỏ kh. Chỳng ta cú th d dng
tỡm thy nhng du vt ca quỏ kh khụng phi ch trong cỏc vin bo tng, cỏc
vin nghiờn cu lch s, cỏc Trung tõm lu tr Quc gia m ụi khi chỳng ta li
khỏm phỏ c nhng chng tớch lch s bt ng ngay trong nhõn dõn.
1. Lý do, mc ớch chn ti
Vit Nam ngoi nhng ti liu cú giỏ tr lch s c bo qun trong cỏc
Kho lu tr di s qun lý chớnh thng ca Nh nc thỡ cũn tn ti mt ngun
ti liu quan trng na m cho ti nay vn cha c nhỡn nhn v quan tõm ỳng
mc. ú chớnh l ti liu lu tr nhõn dõn. Nhng ti liu ny khụng ch cú ý ngha
i vi riờng cỏ nhõn (nhng ngi s hu ti liu) m ụi khi chỳng cũn cú giỏ tr
i vi c quc gia, c bit trong cụng vic nghiờn cu lch s ca dõn tc. Chớnh
vỡ vy, vic phỏt hin v bo v nhng ti liu cú giỏ tr khụng ch giỳp sc cho
nhng cụng trỡnh nghiờn cu ngy cng hon thin nhm ỏp ng nhu cu khai
thỏc s dng ti liu ca xó hi m cũn khụng ngng lm hon thin thnh phn
Phụng lu tr Quc gia Vit Nam.
Tuy nhiờn, nhng ngun ti liu quý trong nhõn dõn ang ng trc nguy
c h hi v mt mỏt do cha c phỏt hin kp thi v khụng cú bin phỏp bo
v hp lý. Chớnh vỡ vy chỳng tụi nghiờn cu ti ny vi mong mun thu hỳt
c s quan tõm ca cỏc c quan lu tr Nh nc n ngun ti liu mi - ti
liu lu tr nhõn dõn.
2. Lch s nghiờn cu vn
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
3
Vit Nam hin nay, vn nghiờn cu v lu tr nhõn dõn ó v ang
c a ra tho lun. Tuy nhiờn, cha cú mt cụng trỡnh nghiờn cu khoa hc cp

nh nc v vn ny.
Trong phm vi phong tro nghiờn cu khoa hc ca sinh viờn núi chung v
ca khoa Lu tr hc & Qun tr vn phũng núi riờng cha tng cú ti nghiờn
cu no nghiờn cu v lu tr nhõn dõn.
3. Gii hn v phm vi nghiờn cu ca ti
Trong khuụn kh bỏo cỏo khoa hc ca sinh viờn, chỳng tụi ch cp n
mt s vn chung v ti liu lu tr nhõn dõn Vit Nam hin nay. ú l nhng
tỡm hiu bc u v khỏi nim, giỏ tr v thc trng ca ti liu lu tr nhõn dõn.
Qua ú nhúm nghiờn cu cng xin a ra mt vi kin ngh v gii phỏp v vic
thu thp, bo qun v khai thỏc, s dng ngun ti liu ny.
4. Ngun t liu tham kho
Trong phm vi ti nghiờn cu khoa hc ny, chỳng tụi khụng cú iu
kin kho sỏt trc tip ngun ti liu ny trong qung i qun chỳng nhõn dõn.
Ngun ti liu ch yu m chỳng tụi thu thp c t:
- Mt s sỏch lý lun v s hc v v lu tr hc.
- Cỏc bi vit trờn mt s tp chớ.
Chớnh vỡ vy chỳng tụi khụng th trỏnh khi nhng thiu sút, rt mong quý
thy cụ cựng cỏc bn thụng cm v giỳp chỳng tụi hon thnh tt ti ny.
5. Phng phỏp nghiờn cu
thc hin ti nghiờn cu khoa hc ny, nhúm nghiờn cu ó s dng
phng phỏp phõn tớch v tng hp. õy l mt phng phỏp rt phự hp vi vic
nghiờn cu, tỡm hiu v mt vn mi m, cha cú nhiu ti liu liờn quan.
Ngoi ra, cỏc phng phỏp truyn thng cng c nhúm nghiờn cu ỏp
dng, ú l:
- Phng phỏp lun s hc;
- Phng phỏp nghiờn cu ti liu;
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
4
- Phng phỏp so sỏnh;
- Phng phỏp h thng.

6. B cc trỡnh by
Phn 1: M u
Phn 2: Ni dung chớnh
Chng 1 - Tỡm hiu v ti liu lu tr nhõn dõn.
Chng 2 - Thc trng ti liu lu tr nhõn dõn.
Phn 3: Kt lun
Qua õy chỳng tụi cng mun gi li cm n chõn thnh ti thy giỏo hng
dn ó giỳp chỳng tụi hon thnh ti ny. Chỳng tụi cng mong nhn c s
gúp ý chõn thnh ca quý thy cụ cựng cỏc bn lm cho nhng nhn thc v ti
liu lu tr nhõn dõn tr nờn y v ton din hn. Trờn c s ú, nu cú th s
a ra c nhng gii phỏp ti u nhm thu thp, bo v an ton, s dng cú hiu
qu ti liu lu tr nhõn dõn v a mụ hỡnh lu tr nhõn dõn sm c ỏp dng
Vit Nam.

Xin chõn thnh cm n!

THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
5
PHẦN 2: NỘI DUNG CHÍNH

CHƯƠNG I - TÌM HIỂU VỀ TÀI LIỆU LƯU TRỮ NHÂN DÂN

1.1. Khái niệm tài liệu lưu trữ nhân dân
Tài liệu lưu trữ có thể xem như một loại hình di sản văn hóa của dân tộc.
Ngay từ những ngày đầu của Chính quyền cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã rất
đề cao ý nghĩa của cơng tác lưu trữ khi chỉ rõ "tài liệu có giá trị đặc biệt về phương
diện kiến thiết quốc gia" (trích Thơng đạt số 1 C/VP ngày 3/1/1946). Cho đến nay,
cơng tác lưu trữ chỉ liên quan đến các tài liệu hình thành trong hoạt động của các cơ
quan nhà nước và trong các tổ chức chính trị xã hội. Pháp lệnh lưu trữ quốc gia
năm 2001 đã khẳng định rõ: “ Tài liệu lưu trữ quốc gia là tài liệu có giá trị về chính

trị, kinh tế, quốc phòng, an ninh, ngoại giao, văn hố, giáo dục, khoa học và cơng
nghệ được hình thành trong các thời kỳ lịch sử của dân tộc Việt Nam, qua hoạt
động của các cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức
xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp, tổ chức kinh tế, đơn vị vũ trang nhân dân (sau
đây gọi chung là cơ quan, tổ chức) và các nhân vật lịch sử, tiêu biểu phục vụ việc
nghiên cứu lịch sử, khoa học và hoạt động thực tiễn”. Định nghĩa chính thống này
đã nhắc tới các tài liệu hình thành trong đời sống của cá nhân nổi tiếng, nhưng
thành phần tài liệu thuộc loại như vậy trong các cơ sở lưu trữ của ta khơng đáng kể.
Hơn nữa, xét trên phương diện lý thuyết, việc xác định tài liệu lưu trữ cá nhân chỉ
liên quan đến những nhân vật nổi tiếng cũng tạo nên những rào cản cho sự mở rộng
phạm vi thu thập các tài liệu có nguồn gốc cá nhân và đang nằm trong tay nhân
dân. Ngồi ra, trong thời kỳ hội nhập, khi kinh tế tư nhân đang được bình đẳng với
các thành phần kinh tế khác thì tài liệu lưu trữ hình thành do hoạt động của thành
phần kinh tế này cũng cần có một vị trí mới.
THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
6
Trờn th gii, ti liu lu tr nhõn dõn l thut ng khụng cũn mi m,
nhng Vit Nam, vic xõy dng mt khỏi nim thng cho ti liu lu tr nhõn
dõn vn cũn b ng. Hin nay cú nhiu quan nim v ti liu lu tr nhõn dõn.
Chng hn nh theo Nguyn Vn Thõm, ti liu lu tr nhõn dõn cú th l mt bn
tho v mt cụng trỡnh nghiờn cu ca cỏ nhõn, mt sỏng tỏc ngh thut, mt bc
nh cha cụng b, cỏc bng phỏt minh sỏng ch, giy chng nhn bn quyn c
cp cho cỏc sn phm c ng ký c quyn, ti liu v cỏc gii thng ca cỏ
nhõn trờn cỏc lnh vc, cỏc giy t v nhõn thõn ca mi ngi, di chỳc ú cng
cú th l mt bn thit k cụng trỡnh t nhõn, cỏc hp ng nhõn s, k hoch sn
xut, kinh doanh ca cỏc cụng ty t nhõn, ti liu ca cỏc trng t, ca cỏc t chc
c thnh lp v hot ng di quyn iu hnh ca cỏc cỏ nhõn khụng thuc h
thng c quan nh nc nh cỏc vn phũng t vn, cỏc t chc t thin Tt c
nhng ti liu ny cú th gi chung l ti liu lu tr nhõn dõn. Nhng i vi mt
khỏi nim, vic lit kờ thnh phn, loi hỡnh ca i tng c cp ti nờn

c hn ch. Khỏi nim v ti liu lu tr nhõn dõn cng vy. Nu nh coi s lit
kờ cỏc loi ti liu núi trờn l khỏi nim ti liu lu tr nhõn dõn thỡ khỏi nim ny
khụng ton din, y . Ti liu lu tr t nhõn dõn l mt khỏi nim rt rng, bờn
cnh nhng loi hỡnh ti liu ó c bit n hin nay, cng cú th tn ti nhng
loi hỡnh ti liu mi, cha tng c nhc ti, nhng vn tn ti ln khut õu ú
trong nhõn dõn.
Mt cỏch hiu khỏc v ti liu lu tr nhõn dõn ó c tỏc gi Trn
Hong a ra trong mt bi vit v kho lu tr nhõn dõn trờn Tp chớ Vn th Lu
tr Vit Nam, ú l: Ti liu lu tr nhõn dõn cú th l bn chớnh, bn gc hoc
bn sao hp phỏp ti liu c ghi trờn giy, phim, nh, bng hỡnh, bng ghi õm,
a õm thanh hoc cỏc vt mang tin khỏc. nh ngha ny khụng lit kờ cỏc thnh
phn ti liu c th nh nh ngha ó nờu trờn, nhng li cha lm rừ c
nhng nột c thự, riờng bit ca loi hỡnh ti liu lu tr nhõn dõn. õy, ta vn
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
7
thy ti liu lu tr nhõn dõn v ti liu lu tr núi chung gn nh khụng cú s
phõn bit.
Trong qỳa trỡnh nghiờn cu, nhúm nghiờn cu ó tham kho nhng ti liu
v lý lun v thc tin cụng tỏc lu tr. Trờn c s k tha nhng cỏch hiu v ti
liu lu tr nhõn dõn ca cỏc tỏc gi i trc, trong phm vi ti nghiờn cu khoa
hc sinh viờn, nhúm nghiờn cu xin c a ra mt cỏch hiu v ti liu lu tr
nhõn dõn nh sau: Ti liu lu tr nhõn dõn l ti liu thuc quyn s hu hp
phỏp ca cụng dõn v khụng thuc ngun np lu vo cỏc lu tr lch, cú ý
ngha khụng ch vi nhõn dõn m cũn cú nhiu ý ngha khỏc v mt lch s,
kinh t, vn hoỏ, giỏo dc

1.1.1. c im ti liu lu tr nhõn dõn
Nu nh ti liu lu tr nh nc c t chc da vo nhng nh ch
mang tớnh quyn lc ca nh nc thỡ ti liu lu tr nhõn dõn ũi hi phi c t
chc qun lý theo nhng nh ch riờng, bi vỡ ú l ti sn riờng ca cụng dõn

hoc mt nhúm cụng dõn hot ng theo phỏp lut. ú l nhng ti liu cú ý ngha
trờn nhiu mt v khụng thuc ngun np lu vo cỏc lu tr Nh nc. Ti iu
5, Phỏp lnh Lu tr Quc gia khng nh: 1. Ti liu riờng ca cỏ nhõn, gia ỡnh,
dũng h cú giỏ tr nh ti liu quy nh ti iu 1 ca Phỏp lnh ny c Nh
nc ng ký v bo h; c quan lu tr cú trỏch nhim hng dn, giỳp v k
thut bo qun; 2. Nh nc khuyn khớch vic tng cho, ký gi ti liu riờng ca
cỏ nhõn, gia ỡnh, dũng h cho c quan lu tr; trong trng hp bỏn ti liu riờng
ca cỏ nhõn, gia ỡnh, dũng h thỡ phi bỏo cho c quan lu tr v u tiờn bỏn cho
c quan lu tr.. Nh vy, phn ln nhng ti liu lu tr ca cụng dõn khụng
c lu tr cụng thu thp, bo qun. Nh nc khuyn khớch cỏc cỏ nhõn hin
tng hay bỏn cho Nh nc nhng ti liu lu tr cú giỏ tr a vo bo qun
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
8
trong cỏc kho lu tr do Nh nc qun lý nhm phỏt huy cao kh nng khai
thỏc cỏc ti liu ú.
Mt im cn lu ý khỏi nim ny ú l ngoi cỏc cỏ nhõn cũn cú cỏc
nhúm cỏ nhõn s hu ti liu lu tr nhõn dõn. Nhúm cỏ nhõn ú cú th l mt
doanh nghip t nhõn, gm mt hoc nhiu thnh viờn cựng s hu cỏc ti liu
chung ca doanh nghip nh mu thit k, hp ng; trong cỏc lng, xó thỡ
nhng ti liu nh thn tớch, thn sc...thuc quyn s hu chung ca c dõn lng.
Ti liu lu tr nhõn dõn l nhng ti liu cú giỏ tr khụng ch i vi cỏ
nhõn, nhúm cỏ nhõn m cũn mang nhng giỏ tr khỏc v mt lch s v thc tin.
Rt nhiu ti liu ca cỏc t chc v cụng dõn khụng nm trong danh mc ti liu
thu vo cỏc kho lu tr do Nh nc qun lý, trong nhng hon cnh c th vn
phc v tt cho vic nghiờn cu lch s v hot ng thc tin.
Nh vy, ngoi nhng c im c bn c khỏi quỏt trong khỏi nim ó
nờu trờn thỡ ti liu lu tr nhõn dõn cũn mang nhng c im sau:
Mt l, cng ging nh ti liu lu tr núi chung, ti liu lu tr nhõn dõn
cng phn ỏnh nhng thụng tin quỏ kh. ú l cỏc s kin, hin tng, bin c lch
s, nhng thnh qu lao ng sỏng to ca nhõn dõn ta trong cỏc thi k lch s.

Hai l, loi hỡnh ti liu lu tr nhõn dõn rt a dng. ú cú th l nhng
ti liu ca cỏ nhõn nh giy t tu thõn, nhng ti liu do cụng dõn thu thp, su
tm c, nhng ti liu gia truyn (gia ph, tc ph...); ti liu ca doanh nghip
t nhõn cng nh nhng bn hp ng, nhng mu thit k
Ba l, ti liu lu tr nhõn dõn khụng phõn bit thi gian, xut x, tỏc gi,
k thut ch tỏc v phng thc lm ra ti liu i vi mt cỏ nhõn, bờn cnh
giy t tu thõn cũn cú nhng ti liu tn mn khỏc do cỏ nhõn ú su tm c
nh nhng pho sỏch c.., hoc nhng ti liu ca gia ỡnh, dũng tc cỏ nhõn ú
nh gia ph, tc ph.... i vi doanh nghip, ti liu lu tr nhõn dõn cú th l bn
hp ng ca doanh nghip ký kt vi doanh nghip khỏc, nhng ti liu v i th
cnh tranh m doanh nghip ú thu thp c, cng cú th l nhng bn thit k
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
9
mu mó sn phm c hỡnh thnh t khi doanh nghip bt u i vo hot
ng.
Bn l, nhng ti liu lu tr nhõn dõn khụng tp trung mt ch, m
nm ri rỏc trong nhõn dõn, trong tng gia ỡnh, tng lng xó, tng doang nghip t
nhõndo nhõn dõn t lu gi, bo qun v s dng theo nhng mc ớch riờng.
õy l im khỏc bit so vi ti liu lu tr nh nc bi ti liu lu tr nh nc
c bo qun tp trung, thng nht ti cỏc phũng, kho lu tr nh nc; c t
chc khai thỏc s dng mt cỏch khoa hc, nhm phc v nhu cu ca nhõn dõn v
xó hi.

1.1.2. Thnh phn ti liu lu tr nhõn dõn
1.1.2.1. Ti liu thuc s hu ca cỏ nhõn
*Ti liu v thõn th, s nghip
i vi mi cỏ nhõn, trong c cuc i ca mỡnh u gn bú mt thit vi
nhng loi giy t, ti liu nht nh. ú l nhng giy t nhõn thõn nh giy khai
sinh, chng minh th, s h khu.... Nhng ti liu ny l minh chng xỏc nhn
cho s tn ti, cho t cỏch cụng dõn ca mt con ngi. Bờn cnh ú, trong quỏ

trỡnh sng v hot ng, mi cỏ nhõn u cú nhng giy t, ti liu liờn quan nh:
giy chng nhn quỏ trỡnh cụng tỏc, tuyờn dung thnh tớch cụng trng, giy t liờn
quan n quyn s hu, tha k ti sn. Nhng ti liu ny rt cú ý ngha i vi
riờng cỏ nhõn ú, v mt vt cht hoc tinh thn. Vỡ th mi cỏ nhõn u cú nhu cu
lu gi nhng ti liu ca riờng mỡnh.
i vi nhng cỏ nhõn tiờu biu, cú nhiu úng gúp cho xó hi thỡ nhng
ti liu do h sn sinh ra trong quỏ trỡnh sng v hot ng khụng ch cú ý ngha
i vi bn thõn cỏ nhõn ú, m cũn mang ý ngha to ln i vi ton xó hi.

* Ti liu do cỏ nhõn thu thp, su tm
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
10
Trong khối tài liệu của nhân dân, do nhân dân sở hữu khơng chỉ có những tài
liệu liên quan đến bản thân họ mà còn có rất nhiều những tài liệu khác. Đó là
những tài liệu của gia đình, dòng họ truyền lại như gia phả, những bí quyết gia
truyền, những cuốn sách cổ…. Trong các tộc phả của các dòng họ còn ẩn chứa biết
bao tài liệu q mà chúng ta chưa có điều kiện khai thác - đó là những ghi chép
chân thực nhất về bối cảnh xã hội giờ cùng sự phát triển của dòng họ. Chẳng hạn
như trong cuốn “Lương gia thế phả” hiện còn đang giữ ở nhà thờ họ Lương (làng
Nhị Khê – Hà Tây), có ghi chép rất tỷ mỉ về các sự kiện, nhân vật liên quan đến
dòng họ; trong đó có bản di chúc của Ơn Như - Lương Văn Can. Cụ đã để lại một
bản di chúc cho dòng họ và dân tộc, đoạn mở đầu viết bằng chữ Hán và phần nội
dung viết bằng chữ Nơm - với mong muốn con dân nước Việt đừng bao giờ ngi
nỗi đau mất nước. Ngồi ra, tài liệu do cá nhân sưu tầm cũng có thể là những tài
liệu tản mạn, do cá nhân tự thu thập và sưu tầm được như những pho sách cổ,
những bản khắc chữ cổ, những bức tranh thờ Hàng Trống….

1.1.2.2. Tài liệu thuộc sở hữu của các làng, xã
Làng xã Việt Nam có tính cộng đồng và tự trị rất cao. Do đó, trong một
làng xã có những tài sản thuộc sở hữu chung của mọi người như đình làng, cổng

làng, những đồ vật cổ, q hiếm của làng, và trong đó có cả những tài liệu lưu trữ
nhân dân như thần tích, thần sắc, bản ghi chép về lịch sử làng nghề, những sắc
phong của nhà vua cho những người có cơng thành lập làng… Đó khơng chỉ là
những tài liệu q, có giá trị đối với làng, xã đó, mà những tài liệu đó còn có những
giá trị to lớn trong nghiên cứu lịch sử, có ý nghĩa giáo dục, kinh tế, văn hố….
Theo các nhà nghiên cứu lịch sử thì việc khơng thể dựng lên một bức
tranh chân thực về đời sống của người dân trong các làng xã phong kiến xưa vì
nguồn sử liệu trong nhân dân hiện nay vẫn bị giấu kín và chưa có điều kiện phát
hiện. Qua những lần điền dã dân tộc học, các nhà sử học đều phát hiện được những
điều hết sức ngạc nhiên còn ẩn chứa trong nhân dân mà trong các viện sử học
THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
11
khụng tỡm thy. Nghiờn cu v lng xó Vit Nam, ngi ta tỡm n cỏc tc ph ca
dũng h ti a phng, nhng dũng ch c khc trờn cỏc bia m,, thm chớ c
nhng li k ca ngi dõn cng c coi l ngun s liu ỏng quý cn c xem
xột.

1.1.2.3. Ti liu ca cỏc t chc t nhõn
Xó hi cng phỏt trin thỡ s lng ngy cng nhiu. ú cú th l cỏc doanh
nghip t nhõn, cỏc Hi do cỏ nhõn t thnh lp nh Hi ng hng, Hi ng
khoỏ, Hi ngi cao tui ... Ti liu ca nhng t chc ny khụng ch cú ý ngha
i vi cỏc thnh viờn trong hi m ụi khi cũn cú ý ngha i vi xó hi.
Theo ng li mi ca ng ta, ngy nay kinh t t nhõn ang c t
bỡnh ng vi cỏc thnh phn kinh t khỏc trong quỏ trỡnh phỏt trin kinh t ca t
nc. iu ny ó c ghi trong cỏc vn bn chớnh thc ca ng v Nh nc.
Vỡ th cỏc sn phm hỡnh thnh do hot ng ca thnh phn kinh t t nhõn - k c
ti liu lu tr cng cn phi cú mt v trớ mi, rng hn nhiu so vi quan nim
c.
Nhng ti liu sn sinh trong cỏc doanh nghip t nhõn cú th l k hoch
sn sn xut, kinh doanh; cỏc ký kt hp ng, cỏc dõy chuyn cụng ngh.

1.2. Giỏ tr ca ti liu lu tr nhõn dõn
1.2.1. Giỏ tr lch s
Nh chỳng ta ó bit ti liu cú trong nhõn dõn, do nhõn dõn s hu khụng
phi ch cú nhng ti liu liờn quan n thõn th s nghip v ch cú giỏ tr i vi
riờng cỏ nhõn ú m trong nhõn dõn cũn tn ti rt nhiu ti liu quý, cú giỏ tr
nhiu mt nh: Giỏ tr lch s, vn hoỏ, kinh tNhng ti liu y hin nay cũn
nm ri rỏc trong nhõn dõn v hu nh khụng c bit n, nhng ụi khi nhng
ti liu vụ danh y li cú giỏ tr lch s rt ln i vi c mt dõn tc. Chng hn
nh nhng cun c s cũn sút li trong cỏc lng xó, gia ỡnh, dũng h; nhng cun
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
12
tc ph; nhng du tớch ca nh vua li ti cỏc vựng quờ trong nhng ln i vi
hnh.ú l nhng minh chng lch s rt quan trng giỳp chỳng ta cú cỏi nhỡn
ton din hn v quỏ kh ca dõn tc. Thi i phong kin trong cỏc triu ỡnh
khụng bao gi thiu i vai trũ ca ngi biờn chộp lch s v triu i ú v cỏc
triu i trc. Nh ú m tri qua hng nghỡn nm cho ti tõn ngy nay, chỳng ta
vn cú th bit cuc sng ca cha ụng mỡnh nhng ngy mi hỡnh thnh t nc.
Nhng cỏi tờn nh: Lờ Vn Hu, Ngụ S Liờn.hn ó tr nờn rt i quen thuc
trong gii nghiờn cu lch s. V ngi ta cng bit n i Vit s ký ton th
nh mt cun c s y nht (m chỳng ta cũn gi li c), phn ỏnh s hỡnh
thnh v phỏt trin t nc qua cỏc triu i phong kin trong lch s. Tuy nhiờn,
nhng ghi chộp ú mi ch phn ỏnh c th s trong triu ỡnh nờn ụi khi cũn
mang tớnh ch quan ca ngi vit, c bit l mang m ý chớ ca nh vua - ngi
ng u t nc. Cũn cuc sng thc ca ngi dõn thỡ hu nh khụng c
nhc n trong cỏc cun chộp s triu ỡnh. Nhng qua nhng cuc kho cu lch
s trong nhõn dõn, ngi ta mi bit n nhng ngi chộp s trong nhõn dõn. H
l nhng con ngi thm lng gúp phn hon thin bc tranh lch s ca dõn tc
nhng cha tng mt ln c lu danh trong s sỏch. Hn l cha th phn ỏnh
c y s hỡnh thnh v phỏt trin ca mt thi i lch s nu nh mi ch

thụng qua cuc sng giu sang phỳ quý ca nhng ng b trờn ca xó hi; ngi
ta cng khụng ỏnh giỏ c s phỏt trin ca mt quc gia nu mi ch thụng qua
mt nhúm ngi. Mun bit c mt t nc cú thc s phỏt trin hay khụng
phi nhỡn vo i sng ca tng lp bỡnh dõn trong xó hi - ú mi l s phn ỏnh
chõn thc nht.
Ngy nay, chỳng ta bit c cuc sng ca ngi dõn xa khụng phi qua
cỏc ghi chộp s trong cung m ch yu qua cỏc cun tc ph ca dũng h; qua cỏc
bn thn tớch, thn sc ca lng; nhng kinh nghim cuc sng c truyn ming
t i ny qua i khỏc cựng nhng di ch kho c hc m cỏc nh nghiờn cu
lch s ó tỡm c trong nhng ln in dó dõn tc hc.
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN