Giải pháp phát triển các Hiệp hội ngành hàng Việt Nam Luận văn thạc sĩ

B

---------------

PHAN NGUY

GI
CÁC HI

NGÀNH HÀNG VI

LU

TP. H

–


B

GIÁO D

---------------

PHAN NGUY

GI
CÁC HI

NGÀNH HÀNG VI

Chuyên ngành
Mã s

: Qu
: 60.34.05

LU
C: TS. NGUY

TP. H

–


i

L

ình nghiên c
li

Phan Nguy

à hồn tồn trung th

êng tơi. Các thông tin và s


ii

M
L

..........................................................................................................i

M

...................................................................................................................ii

Danh m

.............................................................................................vi

Danh m

...........................................................................vii

Danh m

...............................................................................................viii
........................................................................................................1

L

NGÀNH HÀNG ......6

: NH
1.1. Khái ni

ngành hàng ............................................................6

Hi

1.1.1. Khái ni

Hi

1.1.2. Khái ni
1.2. Ch

Hi

.................................................. 6

ngành hàng .......................................................... 8
ngành hàng .......................................................13

Hi

doanh nghi ..................................................... 13
1.2.1.1. Quan h

.............................................................. 13

1.2.1.2. Quan h

.............................. 14

1.2.2. Cung c

doanh nghi

.......................................... 15

Hi

ngành hàng.............17

1.3. Các y
1.3.1. Y

.................................................................................... 17

1.3.1.1. Khung pháp lý cho vi

à phát tri

Hi

ngành

hàng ...........................................................................................................17
1.3.1.2. Vai trò c

ngành hàng..... 18

Hi

1.3.1.3. Vai trò c

doanh nghi

Hi

ngành hàng

...................................................................................................................18
1.3.2. Y

........................................................................................ 19

h
1.3.2.2. Ngu

Hi
ài chính c

ngành hàng .................................... 19
Hi

ngành hàng........................ 20


iii

1.3.2.3. Ngu

ngành hàng .................................. 22

Hi

1.4. Bài h

ngành hàng............................. 22

Hi

1.4.1. Ho

Hi

ngành hàng

Châu Á ......... 22

1.4.1.1. Hi

.......................................................... 22

1.4.1.2. Hi

Cao su Thái Lan............................................................. 23

1.4.1.3. Hi

Da Trung Qu

1.4.2. M

.............................................................. 25

ài h

............................... 26

ng 1 ............................................................................................... 29

K

: TH

NGÀNH
............................................................................................. 30

HÀNG VI
2.1. T

Hi

2.1.1. S

ngành hàng Vi

à phát tri

Hi

2.1.2. Nh

Nam ..................................30

ngành hàng Vi

à ho

Hi p h

....... 30

ngành hàng Vi

Nam ....................................................................................................................... 35
2.2. Th
2.2.1. V
Vi

ngành hàng Vi

..............36

Hi

Hi

ành hàng

n ho

............................................................................................................... 36

2.2.1.1. Y

........................................................................ 36

2.2.1.1.1. Khung pháp lý cho vi
ngành hàng Vi

à phát tri

các Hi

............................................................................36

2.2.1.1.2. Vai trò c
ngành hàng Vi

các Hi
............................................................................39
doanh nghi

ngành hàng Vi
2.2.1.2. Y

. ...........................................................................42
............................................................................ 43
Hi

2.2.1.2.2. Ngu
2.2.1.2.3. Ngu

các Hi

tài chính c

ngành hàng Vi
Hi

Hi

ngành hàng Vi
ngành hàng Vi

.......43
46
.....48


iv

2.2.2. V

Hi

ngành hàng Vi

................................................................................................................................ 49

2.2.2.1. V

doanh nghi

...................................................................................................................49
2.2.2.1.1. Quan h

........................................................49

2.2.2.1.2. Quan h

........................57

2.2.2.2. V

doanh

........................................................................................................58

nghi

các Hi
2.3.1. Nh
2.3.2. Nh

ã
òn h

..........................61

ngành hàng Vi

.............................................................. 61
........................................................................... 62

2 ............................................................................................... 63

K
: GI

NGÀNH HÀNG

..........................................................................................................65

VI

Hi

ngành hàng Vi

..........................................................................................................................65
Hi

ngành hàng Vi

Hi
3.1.2.1. S

Hi

ngành hàng Vi

Hi

.............. 67

ên nhanh chóng...... 68

ngành hàng s

3.1.2.2. Ch

................ 65

ngành hàng ngày càng

............................................................................................ 69
3.2. Gi

Hi

3.2.1. Gi

Hi

ngành hàng ................................................ 70

3.2.1.1. Ch
h

.......................69

ngành hàng Vi

o

Hi

ngành hàng..........................................................................................70
ãnh
c

Hi

ngành hàng.......................................................................70
Hi

ngành hàng.....................70


v

3.2.1.1.3. B

êu c

ài chính cho ho

Hi

ngành hàng ............................................................................................ 71
3.2.1.2. Th
h

Hi

ngành hàng

ên ......................................................................................................71
3.2.1.2.1. Phát huy ch

doanh

nghi .....................................................................................................71
3.2.1.2.2. Nâng cao hi

doanh nghi

................................................................................................................74
3.2.2. Gi

.................................................................... 78

3.2.2.1. Xây d
3.2.2.2. M
3.2.2.3.

Hi
ành ph

ngành hàng ho

........ 81

ên, th
òh

78

Hi

ành hàng

...................................................................................................................83
3.2.2.4. M

................................................................... 86

K

3 ............................................................................................... 88

K

..........................................................................................................89

Tài li
Ph

............................................................................................... 90
............................................................................................................. PL-1


vi

DANH M
Ti
DN

Doanh nghi

HH

Hi

HHDN

Hi

HHNH

Hi

CLIA

China Leather Industry Association (Hi

EU

European Union (Liên minh Châu Âu)

IRA

International Rubber Association (Hi

LEFASO

Hi

NGO

Non – Government Organization (T

NPO

Non – Profit Organization (T

R&D

Research and Development (Nghiên c

UAIC

Union of Associations of Industry and Commerce (Hi

ành hàng

Ti
h

Da Trung Qu

Cao su qu

– Giày Vi

c phi l
à phát tri

)
VAFI

Vietnam Association of Financial Investors (Hi

VASEP

Hi

VCCI

Vietnam Chamber of Commerce and Industry (Phịng Th
m

VINASME

à Xu

à Cơng nghi

Vietnam Association of Small and Medium Enterprises (Hi
h

VNCI

các nhà

nh

àv

Vietnam Competitiveness Initiative (D
c

VUSTA

Vietnam Union of Science and Technology Associations (Liên
hi

WTO

àk

World Trade Organization (T


vii

DANH M

, BI

Danh m
: Các y

ho

:T

Hi
Hi

ngành hàng............22

ngành hàng...........................44

Danh m
B

:S

B

: Ý ki

ên c

Hi

.................................34
doanh nghi

v

Hi

ngành

hàng ......................................................................................................................60

Danh m
Bi
2001 và t

:M

ên trong góp ý các v
Hi

Vi

.....................51


viii

DANH M

Ph

:S

Hi

Ph

:T

doanh nghi

Ph

: Ngh

ho

à qu

Ph

nghi

t

ành ph ................... PL-1

dân doanh tham gia Hi

............................. PL-2

.................................................................................... PL-3
i

D

.............................................. PL-23


1

L
1. S

ên c

ài
à cơng ngh

ã
bi

ày

ành t

àm

ã giúp ng

àng hóa

Châu Âu và nh
h

bán khơng cịn d

à có th

k

àn c

ày càng lan r

à chi ph

th
th

ã kh

nh

rình chúng ta ch

T

à vi

WTO) là m

th
Trong xu th

ìn nh

r

t

doanh nghi

ành cơng. Các DN

Vi

ã ti

ã nhanh chóng ti

à khu v

–k

ào s

xu

ìn l

trình k

à bài tốn

c

àn c

ịn m

m

ình m

à ph

ài (các cơng ty xun qu

gia có ti

ài chính, công ngh

c

àn c

nghiêm ng

à lu

giá tôm, cá basa ch à m

ng ngun t

àn nh

ph

DN Vi

à DN
ã có trong tay nh

ì tr

ài tốn

c h tranh khi h
Có th
ki

DN Vi
DN nh

, các DN Vi

ịn r
. ó là ch


2

,s
chi

– cơng ngh
à xúc ti

ịn nhi

DN v

àm

liên k

ph

ài tốn c

ì gánh n

ngành hàng (HHNH)
hi

gi

àl

gi

àm

ùng ngành hàng và tr

. Hi

ình th

ên k

ành mơ hình ph

ên k
V

à phi l

m

êu t

DN cùng ngành hàng

HHNH ã thu hút s

các

DN. HHNH h

àc
c

v

DN trong ho

DN v

o quy n l

DN

õ ràng v

HHNH s à m

DN Vi
ãr

Th

ã ch

tr

HHNH. Hi

ã thành l

HHNH và các HH (Hi
tin th
c

ò quan

ãh

DN r

ào t
ình nh HH D

Nam, Hi

HH ã th
may Vi

HH Ch

ị

à Xu

– Giày Vi

Tuy nhiên, do cịn m

ành HHNH cịn ít, s

quan tâm ch

ịn b

ch

HH. Tính chun nghi

HHNH Vi

ên kh

các HHNH Vi
c
thi

ên ã h

DN cịn y
ình trong vi

DN t
à ph

HHNH, t
HHNH Vi

ìv


3

2. Tình hình nghiên c
ịi h
s

rình phát tri

ãh

các t

HH ã hình thành t
ã phát tri

h

HH

à ngày càng th

ị quan tr

s

Liên minh Châu Âu (EU) thì s
HH r

Vì v
c

ên nghi

ã có nhi

ình nghiên c

ày, các t

xã h

ã

ành lo

à HHNH là m

ên

ình quy

ên k

HH
HH kinh t

trị các HH

ãt

it

ình thành trong th

õ nét và ch

nghiên c

ài b

à tồn di

ày. Hi

chính quy

à b , ngành c

nghiên c

HHDN nói chung và HHNH nói riêng

c

ã quan tâm th

an
ình
à nghiên

ên c

tra c

DN.

HH. Theo nh

s

t

ịh

ên c

Phịng Th

à Cơng nghi

à qu

(VCCI), Vi

ên hi

ên c

àk

bao

g
Gi
xu

HH ngành hàng nh
àng hóa c

tài khoa h

- Vi

ên c

– Tháng

12/2004;
HHDN Vi

òv

– Nghiên c

t - VCCI – 2007;
Nh

à th

HHDN trong b
liên hi

cao hi
– Vi

àk

ên c
– Tháng 5/2005;


4

Tài li

HH các t

ch

–H

N

ên B

à nhi

VCCI và B

HH;

T

HH – Báo cáo c

- Tháng

12/2003;
M

VCCI t

Các bài vi trên các t
So v

;

HHDN, website.

ên c

ài th

ày nghiên c

khía c

HHNH trên nhi

HHNH (t
ho

HHNH)

t

ịc

HHNH Vi
3. M

.

êu nghiên c

ài

ài t

HHNH Vi

Nam, t
c

HHNH

ng c

HHNH

t

phát huy vai trò c

HHNH Vi

DN Vi

4. Quy trình nghiên c
Làm rõ b

c

T

ài h

HHNH;

các HHNH

ngồi;

HHNH Vi Nam, nh
ch

HHNH Vi

;

HHNH Vi
HHNH

át huy vai trị c

DN Vi

ghiên c

và ph

ên c

Các HHNH Vi

ên c
HHNH c

gi
Ph

ành công, h

ên c

Khơng nghiên c

nói chung mà nghiên c

, Hi
ành hàng.

ên th


5

àn: Phân tích, t
cơng b

ên c

ãh

ban hành có liên quan v

trình xây d

HHNH nói riêng c
các bài vi

HHNH, tài li

ã

à ho

à

ài và tài li

ên quan c

à ngồi

7. Thơng tin s
Thơng tin th

Nh
Các s
Tài li
c
Tài li

gk

ã

ên c

ã công b
ãh

HHNH;

ã ban hành có liên quan v

ình xây d

à HHNH nói riêng c
ài vi

à ho
ài.

ên quan c

6

NH

V

1.1. Khái ni

NGÀNH HÀNG

HHNH

1.1.1. Khái ni

HH

The
c

ên th
ãh

à theo các nhà nghiên

ãh
– Th
g

– Dân s

các t

,

à t

à các t

ãh

1.
à th

ãh

2. Th

àd

hành các ho
3. Khu v

ên (g

ã h

chúng, các HH ngh
các giá tr

à ngh v

Khu v

ày càng có vai trị quan tr

phát tri n và hi

ãh

th

o
à phát tri

T

ãh

à các t

ình nguy

ên t

àm Nhà

ãh
ã, phát tri

giáo d

tuyên truy

nghi
ng; phúc l

ên, th
à ph

ãh

à chính sách:
ãh

t
Trong khu v

ày, các th

ch
l

à các t
ì

ị tiên phong và có hi

ình phát


7

tri

ãh

Chính ph

ãi nh
à Chính quy

àh

ài chính. Các NPO tr

ph

ãh

NG

ịc

ìn nh

cao trong vi

ãh

H

ình, d
khơng b

ãh

ành chính hóa, h

–

à phát tri

–

và dân ch
so v

à, m

ho
àm vi

ành chính c

ày, Chính ph

ên th

cùng v

ã ph

à qu

thu

ình phát tri

c

ên th

t

nhi

ãb

ngay c

ns

phó cho các t

ãh

ph

… là nh
à tn th

chính

ày).

ên t

àm t

à

thì m
ch
H

HH là m

th

heo trên, ta có
HH v

Là m

tính ch

cá nhân hay t

t

c

ành viên;

à
tham gia nh

ãn m

c


8

Các nhu c

ào HH thì nhi

mà cịn các nhu c

HH t

v

à ho

ãh

HH là m

;
pháp, nói

t

cách khác quy

HH khơng mang tính ch

quy

ành chính mà là

ãh

HH là m

, ho

t

các thành viên.
H

HH là m

ên nó ph

, ngh

c

àm nh

àm

ch
l

tính ch

ãi, ho
.

ph

ãh

ùng v

ình th

s

Hay nói cách khác,

HH thi
can thi

ành viên mà không c
c

Nh

ã

s

õ trong khái ni

-CP do Chính ph

ành ngày 21 tháng 04
à qu

c a công dân, t

à “T

ùng ngành ngh

chung m

àn k

ùng s

ùng gi

ên, ho

l

ên, không v
ên, c

nhau ho

1.1.2. Khái ni

u

ào vi

- xã h

HHNH

Hi
HHDN là HH c
khơng ch
chung l

doanh nghi

Th

DN mà cịn có th
ên k

ùng nhau b

HHDN
-k

à phát tri

ã, các


9

trang tr

àng, các t

HHDN là m

Vì v

HHDN v

HH, hay nói cách khác là mang tính ch

ch

v

ù.

Ngun t

HHDN c

cơng quy

HH là t

(tham gia ho

t

t

à phi l
nh

(khơng vì m
ên mà

kinh t

(khơng ph

rang tr

à nhu c

DN.
à tuy các HHDN c

ph

HH khác là t

à phi l

ch

DN nói chung (là t

ình th
àn, Cơng ty, Xí nghi

à các t
Vì v

ên c

c các t

– “khu v
ên t

HH, HHDN cịn mang nh

ình.
HHDN th

àm

,b

t

às

ùng ngh
ho
h

ên minh gi
ành ngh

ì ngh
ên

pháp c

ịa l

DN
ên th

ành viên.
Xét v

HHDN

ích kinh t

à phát tri

à HH mang l
êu l

ào l
ên. H

ên, h không ph

HHDN

ên là các DN ho

ìm ki

ìm ki

qu
M

êu c

HHDN là giúp DN h

trong ho

ên tr

à gián ti

êm l
ên”,

êm ph


10

và ngh

ày. H

gì cho DN h

êm n

ên.

Vai trị, ch

HHDN là t

DN trong t

t

DN riêng l HH b

l

DN h

ên, là c

DN v

c
DN trên các di

àv

h

di

àn qu

c

DN h

viên. Các HHDN có vai trị r
doanh c
T

Vi

DN

DN.

HHDN c

(Ngh

-CP do Chính ph

ành ngày 21 tháng 4
à qu

ày,
ành l

m

HHDN thông qua

HH các t

cách pháp nhân c
HH có ph

ho

ùng ngành ngh

ùng l

ý tham gia thành l
nào ta c
ni

ìn v HHDN theo Ngh

õ ràng v HHDN.

Tuy nhiên, trong b

àv

Nam hi
hình t

HHDN nên là: “HHDN là m
ãh

– ngh

là các DN, các t

ành l
à các cá nhân t

ài s

nh

ên
àh

HH.”

Hi

ngành hàng (HHNH)
ã trình bày

ên, trong thu

các doanh nghi

mà cịn có th

chung l

ên k

ông ch

ùng nhau b

-k
à phát tri

ã, các


11

trang tr

àng, các t

H

doanh

nghi

cùng kinh doanh m

àng hay nhóm hàng, nên trong th

m

ên k
ình.

ình thành m

HH khác có tính ph
g

doanh nghi

à HHNH.

HHNH là m

à các doanh nghi

doanh m

ho

ình s

ên cùng kinh

Ch

– Giày

ph

àt

các s

à tiêu th

da giày ho

à phê – Ca cao là t

doanh nghi

à tiêu th

Vi

ày...

ùng kinh doanh m
ên k

ình s

ành m

ành hàng do các y

ình thành các c
ngành (B ngành), vì v
gi

à doanh nghi

ùng v

ành, các

ào quá trình xây d
kinh t

hu

cu

ãnh
ành, l

h

àng, thanh tra, ki

Thơng qua các ho

ình, HHNH thi

h
ki

à th
àh

ên các di
quy

cùng m

ành hàng, ch

êu chu
à trách nhi

ãh

ào các quan h


12

m

ào vi

ình h

h

ùh

àn
Tuy có liên h

ành m
t

à gi

ên lịng tin c

doanh. Vi

ình s

s

ùy ti

l

ã

c
Cung c

à

cung c

,v

v

ên gia và c

tác viên có

kh
kinh doanh, thi
quy

c tranh ch

ài ra, HH cịn có th

trong vi

às

qua trang web, qua báo chí, b

T

ào t

à qua các ho

àng ngày.

h nghi

nhân; t
Ch

àng thơng

àng và các ho
àng. H

ịng tránh

và gi

à

h

phịng tránh và gi

tranh ch

àh

vi
c

à sáng ch
ình.
àh

chúng ta ch
h

àn th

àH
ào s

àb

àn nh


13

gi
r

u

à các t

ãi bao trùm t

ình th

ên hi

h

ên hi

à “t

g

Trong nh

th

òi h

êu c

àn c

trung sang kinh t
c

NH

à DN Vi

1.2. Ch

ã tr

ên quen thu

à tồn xã h

HHNH

HHNH là t

àm

ình th
DN h

ên. Nh

ày, các

HHNH ã th
l

DN

V

DN cùng ngành hàng nh

h

ên s

ên, HHNH
DN

àv

quan công quy

à các t

c
1.2.1.1. Quan h
S

HHNH t

hi
hành vi quan liêu, c

DN. Vai

trị
Tun truy

:V

à DN, HHNH có nhi
sách c

ị là c

à

ên truy
DN, giúp DN hi

ênh HHNH, các lu

à tuân th
, chính sách s

.
Tham gia vào q trình ban hành chính sách: HHNH cung c
các thông tin, nh

DN


14

th

à các ch

ình cho sát

Hay nói cách khác, HHNH ch
chi

à chi

hàng. Hình th

ành

DN
à HHNH t

tr

hính quy

ình tham gia vào các T
: Chia s

gia th

hi

à DN, ho

Chính ph

hính ph

- xã h

àm g

ki
v

HHNH s

nâng cao vai trị c

ình

HH

DN.

1.2.1.2. Quan h
H
DN là b

à có quan h

kinh t
d

ên c
HH c

àc

DN v
hóa, xã h

n

HH có vai trị c

t

thành t

hơng qua các HH thì nh

các vi

th

ên c

ào

à hi

ngành hàng phát tri
M

ành.

à phát tri

qu

M

HHNH là m

h
l

ào các t
DN h

trong các cu

àn qu
c

ên th
DN

à phát tri

àm phán v

à khu v
DN
ài

15

1.2.2. Cung c

DN
DN

nh

k

h

trong s

ài chính h

thơng tin h

và

l

kinh nghi

ên th

thì vai trị c

HHNH có ý ngh

nh
, bên c

y

uy

HHNH là sân chung
ên v

à th

nh

ì theo

trị h

DN sinh ho
khác hi

à kinh doanh

ành viên

à các DN cùng tham gia s

àng gi

N

ên k

DN c

à xu
HH

nhau thì các DN
lành m

ìv

hai c

v

DN h

nâng cao kh

HHNH là cung c

ên kh

my

c

Các d

ình,

HHNH cung c

g
à phát tri
êu c
HHNH tri
N

DN
ày càng cao c

khai các ho
ào t

DN v

ào t

àm

ên sâu.

HHNH có th à các k

phát tri
Cung c

kinh doanh, các DN r
tình hình th

à qu

tiêu chu

ên, do nhi

nên các DN khơng th

ình thu th

bi
DN

HH s
à nh
ài có th

ngành hàng qu
ho

các thơng t

ý các ngu
à cung c
ành hàng. V các ngu

à thông tin t

ành hàng, các hãng thông t

ào t