Gii pháp phát hành trái phiu quc t ca Vit Nam
1
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
V C HIU
LUN VN THC S KINH T
TP.H Chí Minh – Nm 2010
Gii pháp phát hành trái phiu quc t ca Vit Nam
2
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
V C HIU
GII PHÁP PHÁT HÀNH
TRÁI PHIU QUC T CA VIT
NAM
Chuyên ngành: Kinh t -Tài Chính – Ngân hàng
Mã s: 60.31.12
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC: PGS TS.NGUYN NGC NH
TP.H Chí Minh – Nm 2010
Gii pháp phát hành trái phiu quc t ca Vit Nam
3
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan lun vn “GII PHÁP PHÁT HÀNH TRÁI PHIU
QUC T CA VIT NAM” là công trình nghiên cu ca bn thân, đc đúc kt t
quá trình hc tp và nghiên cu thc tin trong thi gian qua, di s hng dn ca
PGS TS.Nguyn Ngc nh .
Tác gi lun vn
V c Hiu
Gii pháp phát hành trái phiu quc t ca Vit Nam
4
LI CM N
Chân thành cm n Ban giám hiu Trng i hc Kinh T TP.HCM đã to điu kin
thun li cho tôi hc tp và nghiên cu.
Chân thành cm n các Thy, Cô Khoa Sau đi hc đã tham gia ging dy chng
trình Cao hc trong thi gian qua.
Chân thành cm n PGS TS.Nguyn Ngc nh đã tn tình hng dn, nhng ý kin
đóng góp quý báu ca Thy đã giúp tôi hoàn thành lun vn này.
Xin trân trng cm n.
Tác gi lun vn
V c Hiu
Gii pháp phát hành trái phiu quc t ca Vit Nam
5
LI M U
Trong giai đon hin nay,nhu cu v vn đ phát trin kinh t sau cuc
khng hong tài chính va qua là ht sc cn thit .Chúng ta phi huy đng và khai
thác mi ngun vn đu t đ phc v cho mc tiêu trên .Tuy nhiên,ngun vn đu
t trong nc không th đáp ng đ nhu cu và đang có du hiu chng li thì vic
phi huy đng ngun vn t nc ngoài đ đáp ng nhu cu phát trin đt nc là
ht sc cn thit .Hin nay ,vic huy đng vn t nc ngoài nh vay n h tr phát
trin chính thc ODA ,ngun vn đu t trc tip nc ngoài FDI ,các hình thc
vay thng mi xut khu….Do vy ,vic nghiên cu phát hành trái phiu ra th
trng quc t to mt kênh huy đng vn mi rt có ý ngha chin lc đi vi
phát trin kinh t và tng bc tham gia vào th trng vn quc t. T đó ,tác gi
mnh dn nghiên cu đ tài : “GII PHÁP PHÁT HÀNH TRÁI PHIU QUC
T CA VIT NAM”
2.MC ÍCH NGHIÊN CU
Trên c s kho sát th trng trái phiu Vit Nam nói chung và vic phát
hành trái phiu ra th trng quc t trong thi gian qua. Tác gi đ xut mt s gii
pháp nhm thúc đy vic phát hành trái phiu ra th trng quc t.
3.I TNG VÀ PHM VI NGHIÊN CU
i tng nghiên cu ca đ tài là thc trng phát hành trái phiu ra th trng
quc t và thc trng th trng trái phiu mt s nc trong thi gian qua .
Phm vi nghiên cu :
Gii pháp phát hành trái phiu quc t ca Vit Nam
6
+ Phm vi không gian : hot đng ca th trng trái phiu Vit Nam nói
chung và th trng trái phiu quc t nói riêng.
+ Phm vi thi gian : kho sát thc trng phát hành trái phiu Vit Nam ra th
trng quc t t nm 2005 đn nm 2010.
4.PHNG PHÁP NGHIÊN CU :
Phng pháp nghiên cu ch yu là phng pháp đnh tính, thng kê, so sánh
đ đánh giá thc trng phát hành trái phiu Vit Nam ra th trng quc t.
Ngoài ra lun vn còn đc nghiên cu da trên s hng dn và trao đi ý
kin vi giáo viên hng dn .
5.KT CU TÀI
Ngoài phn m đu và kt lun, đ tài đc chia thành 3 chng :
Chng I
: Chng này nêu lên tng quan v trái phiu quc t, mt s đc đim
c bn khác bit ca trái phiu quc t, nhng tác đng tích cc cng nh tiêu cc
mà trái phiu quc t mang li đi vi nhà phát hành, nhà đu t. Ngoài ra chng
này có nghiên cu mt s đc đim ca th trng trái phiu Hàn Quc, th trng
trái phiu Trung Quc và th trng trái phiu M .
Chng II
: Chng này khái quát mt s thc trng th trng trái phiu vit nam
nói chung và thc trng phát hành trái phiu quc t ca vit nam nói riêng.
Chng này đa ra mt s thành tu đã đt đc cng nh mt s hn ch mà
nhng đt phát hành trái phiu quc t mang li .
Chng III
: T nhng thc trng nêu t chng II thì chng III đa ra nhng
gii pháp đ có th phát hành trái phiu quc t thành công hn trong tng lai.
Gii pháp phát hành trái phiu quc t ca Vit Nam
7
DANH MC CH VIT TT
ADB Ngân hàng Phát trin Châu Á
BTC B Tài chính
CTCK Công ty chng khoán
DNNN Doanh nghip Nhà nc
MTN nh mc tín nhim
KBNN Kho bc Nhà nc
NT Nhà đu t
NHPT Ngân hàng Phát trin
NHTM Ngân hàng thng mi
NHT Ngân hàng Trung ng
NSNN Ngân sách Nhà nc
OTC Th trng chng khoán phi tp trung
SGDCK TP.HCM S giao dch chng khoán Thành ph H Chí Minh
TPCP Trái phiu chính ph
TPCQP Trái phiu chính quyn đa phng
TPDN Trái phiu doanh nghip
TTCK Th trng chng khoán
TTGDCK HN Trung tâm giao dch chng khoán Hà Ni
TTTC Th trng tài chính
TTTPQT Th trng trái phiu quc t
UBCKNN y ban chng khoán Nhà nc
WTO T chc Thng mi Th gii
ODA Vay h tr phát trin chính thc
FDI Ngun vn u t trc tip nc ngoài
KRW ng tin Won ca Hàn Quc
Gii pháp phát hành trái phiu quc t ca Vit Nam
11
MC LC
DANH MC CH VIT TT
PHN M U
CHNG 1
: TNG QUAN V TRÁI PHIU QUC T 1
1.1Khái nim trái phiu quc t 1
- Vai trò ca th trng trái phiu quc t 2
- Các ch th phát hành trái phiu quc t 2
- Các ch th đu t trái phiu quc t 2
1.2Các tiêu chí phân loi trái phiu quc t 3
1.2.1Phân loi theo loi hình nhà đu t 3
1.2.2Phân loi theo phm vi phát hành 3
1.2.3 Phân loi theo loi tin phát hành 4
1.2.4 Cn c tính cht lãi sut ca trái phiu quc t 5
1.2.5 Cn c ch th phát hành trái phiu quc t 5
1.3 c đim ca trái phiu quc t 6
1.4 Các ri ro ca trái phiu quc t 7
1.4.1 Ri ro đánh giá tín nhim quc gia 7
1.4.2 Ri ro t giá 8
1.4.3 Ri ro thanh toán 8
Gii pháp phát hành trái phiu quc t ca Vit Nam
12
1.4.4Ri ro bt n trên th trng th gii 8
1.4.5 Ri ro lãi sut 9
1.4.6 Ri ro thanh khon 9
1.4.7 Ri ro lm phát 10
1.5Tác đng ca vic phát hành trái phiu quc t 10
1.5.1Nhng Tác đng tích cc khi phát hành trái phiu quc t 10
1.5.1.1Cu ni th trng vn trong nc vi th trng tài chính quc t 10
1.5.1.2To s cnh tranh gia th trng vn trong nc và th trng vn nc
ngoài 11
1.5.1.3Xác đnh v th quc gia trên th trng vn quc t 11
1.5.1.4Công c thc hin chính sách qun lý n quc gia 12
1.5.1.5óng góp đáng k cho s phát trin đt nc 12
1.5.2 Nhng tác đng tiêu cc khi phát hành trái phiu quc t 13
1.5.2.1To s cng thng cung cu ngoi t 13
1.5.2.2nh hng an ninh tài chính quc gia 13
1.5.2.3 Chu tác đng ca lãi sut trên th trng quc t 13
1.5.2.4 Phi chu mc lãi sut trái phiu cao 14
1.5.2.5 Phi tuân th nguyên tc và lut pháp quc t 14
1.6Các yu t nh hng đn vic phát hành thành công trái phiu quc t 14
1.6.1Lãi sut ca trái phiu quc t .15
1.6.2H s tín nhim quc gia .15
1.6.3H thng pháp lý hoàn chnh 16
1.6.4Tính thanh khon trên th trng th cp 16
1.6.5Công khai minh bch thông tin 17
1.6.6S dng hiu qu ngun vn vay 17
1.6.7La chn thi đim phát hành thích hp 18
Gii pháp phát hành trái phiu quc t ca Vit Nam
13
1.7Nghiên cu th trng trái phiu mt s nc và bài hc kinh nghim cho Vit
Nam 18
1.7.1Th trng trái phiu Hàn Quc 18
1.7.1.1 Quá trình phát trin th trng trái phiu Hàn Quc trc nm 1997 19
1.7.1.2 Quá trình ci cách th trng trái phiu Hàn Quc sau khng hong 1997
20
1.7.2Th trng trái phiu Trung Quc 24
1.7.3Th trng trái phiu M 27
Kt Lun Chng 1 33
CHNG 2
: THC TRNG PHÁT HÀNH TRÁI PHIU QUC T CA
VIT NAM 34
2.1 Tng quan th trng trái phiu Vit Nam 34
2.1.1 C s pháp lý cho th trng trái phiu Vit Nam 34
2.1.2 Thc trng phát hành trái phiu và th trng trái phiu Vit Nam 35
2.2 Thc trng phát hành trái phiu quc t ca Vit Nam 48
2.2.1 Nhng thành tu trong đt phát hành trái phiu quc t 51
2.2.1.1 Tip cn thành công th trng vn quc t 51
2.2.1.2 B sung ngun cung ngoi t trong nc 53
2.2.1.3 To nim tin ca nhà đu t nc ngoài 53
2.2.1.4 t đc mc tiêu chính ph đ ra 54
2.2.2 Nhng hn ch khi phát hành trái phiu quc t 55
2.2.2.1 Chp nhn lãi sut trái phiu cao 55
2.2.2.2 Hiu qu s dng ngun vn t trái phiu quc t cha cao 56
2.2.2.3 Kh nng thanh toán trái phiu đn hn cha rõ ràng 56
2.2.2.4 Các loi trái phiu quc t còn quá đn điu 57
2.2.2.5 H thng pháp lý cha phù hp vi thông l quc t 58
Gii pháp phát hành trái phiu quc t ca Vit Nam
14
2.2.2.6 H s tín nhim quc gia còn thp 59
Kt lun chng 2
60
CHNG 3
: GII PHÁP PHÁT HÀNH TRÁI PHIU QUC T CA
VIT NAM 62
3.1 Quan đim phát hành trái phiu quc t ca Vit Nam 62
3.2 Gii pháp phát hành trái phiu ra th trng quc t 63
3.2.1 Gii pháp v phía chính ph 63
3.2.1.1 Nâng cao nng lc trình đ ca đi ng cán b có liên quan 63
3.2.1.2 Tng cng s minh bch thông tin 65
3.2.1.3 Hoàn thin h thng pháp lý phù hp vi thông l quc t 67
3.2.1.4 Ci thin h s tín nhim quc gia 68
3.2.2 Gii pháp v hàng hóa cho trái phiu quc t 71
3.2.2.1 a dng các loi trái phiu quc t phát hành 71
3.2.2.2 Phát hành theo lô ln khi phát hành trái phiu quc t 73
3.2.3 Gii pháp phát hành trái phiu quc t 74
3.2.3.1 La chn đi tác bo lãnh phát hành trái phiu quc t 74
3.2.3.2 Xác đnh lãi sut cho trái phiu quc t khi phát hành 76
3.2.3.3 Hoàn thin k thut phát hành trái phiu Quc t 77
3.2.3.4 Nâng cao hiu qu s dng vn và kh nng tr n ca trái phiu quc t
78
3.2.4 Các gii pháp h tr : 79
Kt lun chng 3 82
KT LUN
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
Gii pháp phát hành trái phiu quc t ca Vit Nam
15
CHNG 1 : TNG QUAN V TRÁI PHIU QUC T
1.1 Khái nim trái phiu quc t
Nhng trái phiu đc phát hành chính thc và đc giao dch mua bán trên
các trung tâm tài chính quc t đc gi là trái phiu quc t.
Trái phiu quc t bao gm trái phiu chính ph, trái phiu doanh nghip và
trái phiu chính quyn đa phng .
Trái phiu quc t đc phân loi mt cách c bn thành trái phiu nc ngoài
và trái phiu Châu Âu
- Trái phiu nc ngoài đc phát hành bi nhng ngi đi vay nc ngoài
trên th trng mà trái phiu đó đc bán.Ví d: mt công ty M có th phát hành
mt loi trái phiu đnh danh bng đng Yên Nht và bán cho các nhà đu t Nht
Bn. Nhà phát hành có th phát hành nhiu loi trái phiu nhiu quc gia khác
nhau. ng tin đnh danh mi loi trái phiu đc quyt đnh bi nc mà trái
phiu đó đc bán .
- Trái phiu Châu Âu bán nhng nc khác vi nc có đng tin đnh danh
trái phiu đó. Ví d trái phiu đnh danh bng Yên Nht đc bán nhng nc
bên ngoài nc Nht
Th trng trái phiu quc t là th trng giao dch các khon vn thông qua
vic mua bán các chng khoán n din ra trên phm vi toàn cu.
S hình thành th trng trái phiu Châu Âu là 1 phn kt qu ca đo lut
“thu cân bng li tc “ do chính ph M áp dng vào nm 1963 nhm ngn cn
các nhà đu t M đu t vào các loi chng khoán nc ngoài. Do đó, nhng
ngi đi vay ngoài nc M vào giai đon này bt đu tìm kim ngun tài tr
nhng ni khác .
Gii pháp phát hành trái phiu quc t ca Vit Nam
16
Vai trò ca th trng trái phiu quc t:
- Góp phn b sung ngun lc tài chính trung và dài hn, góp phn thúc đy s
tng trng và n đnh kinh t ca các nc
- áp ng kh nng thanh toán ca các ch th khác nhau khi tham gia vào các
hot đng tài chính quc t.
- Góp phn hình thành và phát trin h thng tài chính quc t
Các ch th phát hành trái phiu quc t
+ Chính ph các nc
- Chính ph và các c quan chc nng đc y quyn
- Chính quyn đa phng và các doanh nghip
+ Các t chc quc t
- Ngân hàng th gii ( WB)
- Qu tin t quc t (IMF)
- Ngân hàng châu âu (EIB)
+ Các doanh nghip ln :
- IBM
- Deutsche Bank…
Các ch th đu t trái phiu quc t
- u t trái phiu quc t ch yu là khu vc t nhân: Các cá nhân ,Các
doanh nghip, Các đnh ch tài chính
Gii pháp phát hành trái phiu quc t ca Vit Nam
17
- Ngân hàng trung ng hay chính ph các nc cng tham gia đu t vào trái
phiu chính ph ca các nc.
1.2 Các tiêu chí phân loi trái phiu quc t
Trái phiu quc t đc phát hành theo nhiu hình thc khác nhau, ph thuc
vào nhng tiêu chí phân loi c th nh sau:
1.2.1 Phân loi theo loi hình nhà đu t
- Phát hành riêng l dành cho các nhà đu t tim nng nh các ngân hàng đu
t, các đnh ch tài chính, các qu bo him….Vic la chn đích danh đi tng
s phát hành nhm mc đích chun b các yu t cn thit đ có th đáp ng ti đa
các yêu cu mà nhà đu t đó mong đi.
- Phát hành ra công chúng dành cho mi đi tng các nhà đu t: hình thc
phát hành này có th m rng ra nhiu đi tng, s lng nhà đu t có th rt ln
và nhiu th trng khác nhau.
1.2.2 Phân loi theo phm vi phát hành
- Phát hành toàn cu: Là trái phiu đc phát hành trên các th trng tài chính
trên toàn th gii và mi th trng có th phát hành loi tin s dng thích hp
vi th trng đó .
- Phát hành riêng tng quc gia, tng khu vc đa lý nht đnh: là trái phiu
phát hành riêng cho mt quc gia nht đnh hoc riêng mt khu vc.Ví d phát
hành riêng cho th trng Nht Bn hoc phát hành riêng cho th trng các nhà đu
t châu Á.
Gii pháp phát hành trái phiu quc t ca Vit Nam
18
1.2.3 Phân loi theo loi tin phát hành
Có th phát hành bng các đng tin có kh nng chuyn đi khác nhau nh đng
USD, đng EURO, đng Yên Nht… Nhiu đng tin khác nhau đc s dng đ
đnh danh các loi trái phiu châu Âu. ô la M đc s dng nhiu nht chim t
70% đn 75% các loi trái phiu Châu Âu. Cng có nhiu loi trái phiu Châu Âu
có kh nng đnh danh bng đng Euro trong tng lai. Ví d General Electric phát
hành trái phiu đnh danh bng đng Yên Nht, đô la Canada, Bng Anh, đô la Úc,
đô la New Zealand …
18,596.10
9,032.50
1,033.70
6,478.20
6,968.20
42,108.70
7,129.20
9,395.80
1,635.20
504.8
1,099.00
19,764.00
25,725.30
18,428.30
2,668.90
6,983.00
8,067.20
61,872.70
0.00
10,000.00
20,000.00
30,000.00
40,000.00
50,000.00
60,000.00
70,000.00
U.S.
dollar
Euro Pound Yen Other Total
Domestic
International
Total
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
U.S.
dollar
Euro Pound Yen Other Total
Domestic
International
Total
Gii pháp phát hành trái phiu quc t ca Vit Nam
19
- Ngoài ra trên th trng trái phiu Châu Âu còn phát hành mt s loi trái phiu
nh:
+ Trái phiu đa tin t: ây là lai trái phiu có giá tr có th đc tính bng
nhiu loi tin t khác nhau. Mc đích nhm gim thiu ri ro do tính bt n ca t
giá hi đoái so vi loi trái phiu ch đc tính bng mt loi tin t. Vi mt công
ty có nhiu ngun thu nhp đc tính bng nhiu ngun tin t khác nhau có th d
dàng gi các trái phiu đa tin t.
+ Trái phiu có th chuyn đi
: ngoài tính cht chuyn đi trái phiu thành c
phiu thng, trên th trng Châu Âu còn phát hành loi trái phiu có th chuyn
đi thành trái phiu có lãi sut c đnh. Trái phiu này thng hp dn các nhà đu
t khi lãi sut trên th trng có xu hng gim.
+ Trái phiu tin kép
: ây là dng trái phiu có giá vn là mt loi tin t,
trong khi trái phiu có th đc thanh toán bng mt loi tin t khác. Ví d: mt
công ty mun vay bng dollar đ s dng cho mt mc đích nào đó bng cách phát
hành trái phiu có giá vn dollar, nhng vi s Franc Thy S thu nhp ca công ty
s thanh toán cho trái ch bng Franc Thy S khi đáo hn. Trong trng hp này,
nhà đu t phi x lý mt cách có hiu qu các mc đ ri ro tin t da trên hot
đng ca t giá hi đoái.
1.2.4 Cn c tính cht lãi sut ca trái phiu quc t
- Trái phiu có lãi sut th ni: Là loi trái phiu mà lãi sut ca nó đc điu
chnh theo s thay đi ca lãi sut th trng.
- Trái phiu có lãi sut n đnh
: ây là loi trái phiu truyn thng, có lãi sut
đc gi n đnh trng sut thi gian lu hành ca trái phiu.
Gii pháp phát hành trái phiu quc t ca Vit Nam
20
1.2.5 Cn c ch th phát hành trái phiu quc t
- Trái phiu quc t do Chính ph phát hành: là mt loi chng khoán n, do
Chính ph phát hành, có thi hn, có mnh giá, có lãi sut, xác nhn ngha v tr n
ca Chính ph đi vi ngi s hu trái phiu quc t. Trái phiu ca Chính ph là
công c đc bit quan trng và có hiu qu đ huy đng vn cho ngân sách Nhà
nc, tài tr cho các d án hoc công trình ca Nhà nc.
- Trái phiu quc t đc Chính ph bo lãnh: là loi chng khoán n do
doanh nghip phát hành nhm huy đng vn cho các công trình theo ch đnh ca
Th tng Chính ph, đc Chính ph cam kt trc các nhà đu t v vic thanh
toán đúng hn ca các t chc phát hành. Trng hp các t chc phát hành không
thanh toán (gc, lãi) khi đn hn thì Chính ph s chu trách nhim tr n thay t
chc phát hành.
- Trái phiu quc t do Chính quyn đa phng phát hành: là mt loi chng
khoán n, do y ban nhân dân cp tnh phát hành, có thi hn, có mnh giá, có lãi,
xác nhn ngha v tr n ca y ban nhân dân cp tnh đi vi ngi s hu trái
phiu.
- Trái phiu quc t do doanh nghip phát hành: Trái phiu doanh nghip là
loi chng khoán n do doanh nghip phát hành, xác nhn ngha v tr n gc ca
doanh nghip đi vi trái ch và doanh nghip phi chu trách nhim hoàn toàn v
ngha v đã cam kt (ngha là không đc Chính ph bo lãnh thanh toán). Do vy,
trái phiu doanh nghip có mc đ ri ro cao hn trái phiu Chính ph.
1.3 c đim ca trái phiu quc t
Trái phiu quc t cng mang tt c đc đim ca mt lot trái phiu thông
thng, tuy nhiên vì đc phát hành ra th trng quc t nên nó có mt s đc
đim đc thù riêng nh :
Gii pháp phát hành trái phiu quc t ca Vit Nam
21
- Trái phiu quc t không ph thuc vào th trng vn trong nc, giá c ca
trái phiu quc t đc xác đnh trên c s điu kin ca th trng vn quc t và
h s tín nhim ca ch th phát hành. c đim này phn nh đúng mi quan h v
giá vn theo lý thuyt v nn kinh t m.
- Trái phiu quc t là trái phiu đc mua bán trao đi bng nhiu loi ngoi
t khác nhau nên nó mang mt s ri ro mà các loi trái phiu thông thng không
có nh ri ro t giá, ri ro quc gia.
- Trái phiu quc t đc giao dch nhiu trung tâm tài chính khác nhau trên
th gii nên vic mua bán trao đi din ra liên tc, k c mua bán trên th trng th
cp hay th trng OTC.
1.4 Các ri ro ca trái phiu quc t
Trái phiu đc xem là loi hàng hóa ít ri ro hn so vi c phiu, tuy nhiên
không phi trái phiu không có ri ro. Nhà đu t cn nhn bit đc nhng ri ro
tin n khi đu t vào trái phiu đ có th đa ra nhng quyt đnh đu t đúng đn,
đt hiu qu cao nht .
1.4.1 Ri ro đánh giá tín nhim quc gia
ây là loi ri ro đc trng ca trái phiu quc t, vì trái phiu đc phát hành
ra th trng quc t, các nhà đu t nc ngoài có đc rt ít thông tin v t chc
phát hành. Trên th gii có nhng t chc chuyên nghip tin hành thu thp thông
tin, x lý thông tin ,t đó đa ra nhng đánh giá nhn đnh riêng ca h v tình hình
kinh t ca quc gia nào đó. Nhà đu t quc t khi tham gia th trng thì vic t
mình thu thp thông tin v t chc phát hành là mt vic làm khó khn. Vì th, các
nhà đu t cn c vào các ch s đánh giá tín nhim ca các t chc đnh giá tín
nhim quc gia đ có quyt đnh đu t cho mình. Nu h s tín nhim quc gia b
Gii pháp phát hành trái phiu quc t ca Vit Nam
22
đánh giá thp hay tt hng thì tâm lý nhà đu t không lc quan khi tham gia th
trng, làm giá trái phiu trên th trng th cp s gim nh hng đn vic phát
hành trái phiu quc t, nh hng đn li nhun ca nhà đu t…
1.4.2 Ri ro t giá
Do đc đim Trái phiu quc t đc phát hành trên th trng nc ngoài,
mi th trng khác nhau có th phát hành bng nhiu loi tin khác nhau, phù hp
vi nhu cu ca nhng nhà đu t nhng vùng khác nhau. Chính vì nhà đu t s
dng nhng ngoi t khác nhau nên vic thay đi t giá là không th tránh khi, nh
hng nht đnh đn li ích ca nhà đu t cng nh ca t chc phát hành mt khi
có bin đng t giá xy ra.
1.4.3 Ri ro thanh toán
Trái phiu là chng khoán n, đn thi đim đáo hn bt buc phi hoàn tr li
cho trái ch. Vì vy, ri ro thanh toán là ri ro mà ngi phát hành trái phiu mt
kh nng thanh toán đúng hn các khon vn gc và lãi trái phiu. Mc dù trái
phiu quc t thng đc chính ph phát hành hoc bo lãnh phát hành ra th
trng quc t có th đc xem là phi ri ro thanh toán. Tuy nhiên s n đnh chính
tr, các chính sách qun lý ngoi hi, kim soát tham nhng lãng phí …s nh
hng ít nhiu đn kh nng thanh toán ca nhng loi trái phiu này.
1.4.4 Ri ro bt n trên th trng th gii
Trái phiu quc t đc phát hành trên th trng nc ngoài nên chu s tác
đng ca mi thay đi ca các nc. Th gii luôn bin đng tng ngày, kinh t -
chính tr luôn xy ra xung đt nên nh hng tình hình kinh t xã hi , tác đng đn
tâm lý nhà đu t quc t. c đim ca th trng tài chính th gii vn rt nhy
cm vi bt k thông tin liên quan đn. Nhà đu t có th mnh tay đu t vào th
Gii pháp phát hành trái phiu quc t ca Vit Nam
23
trng trái phiu quc t khi đón nhn đc nhng thông tin kh quan và ngc li
sn sàn tung hàng ra bán đ bán tháo khi đón nhn nhng tin tc bt li. iu đó có
th gây ra nhng ri ro đi vi nhà phát hành cng nh nhà đu t trái phiu quc
t .
1.4.5 Ri ro lãi sut
- Lãi sut là yu t thng xuyên liên tc bin đng, phn ánh nhng thay đi v
tng quan cung cu vn tin t, cung cp vn tin t, cung cp tín dng trên th
trng tài chính. Cng t đó dn đn nhng thay đi liên tc v t sut sinh li cn
thit ca trái phiu. Giá ca mt trái phiu s thay đi theo hng ngc li vi lãi
sut th trng. Khi lãi sut tng làm cho trái phiu c vi mc lãi sut thp hn nên
kém hp dn hn ,giá trái phiu s gim, trái phiu có thi gian đáo hn càng dài thì
mc gim giá càng ln. Ngc li khi lãi sut gim thì giá trái phiu tng. Ri ro lãi
sut là ri ro chính mà nhà đu t phi gánh chu khi đu t trái phiu.
- Các loi trái phiu đu tim n ri ro lãi sut. Ví d, khi Chính ph thâm ht ngân
sách s huy đng vn bng cách phát hành thêm trái phiu, khi đó Chính ph mun
huy đng đc vn thì phi tng lãi sut trái phiu, còn đi vi các nhà đu t ch
mua khi lãi sut trái phiu mi phát hành cao hn lãi sut các trái phiu đang lu
hành, do đó nhng ngi đang nm gi trái phiu s b thit hi do giá trái phiu
gim.
1.4.6 Ri ro thanh khon
Nhà đu t bt k lnh vc nào cng mong mun dòng tin b ra đc quay
vòng liên tc. Mà đ có th quay vòng vn nhanh thì nht đnh phi có tính thanh
khon cao đi vi hàng hóa mà h đã đu t. Không phi lúc nào thì dòng vn cng
có th xoay vòng mt cách nhanh chóng đc. u t vào trái phiu quc t cng
vy, tuy th trng trái phiu quc t luôn hot đng nhn nhp nhng cha chc
Gii pháp phát hành trái phiu quc t ca Vit Nam
24
nhà đu t có th mun bán lúc nào cng đc. ó gi là ri ro thanh khon. ây là
ri ro v kh nng chuyn đi trái phiu thành tin mt khi cn thit. Ri ro này
phn nh kh nng trái phiu có d dàng bán đc hay không và bán đc vi giá
nh th nào? i vi trái phiu quc t thì yu t thanh khon ph thuc rt nhiu
vào uy tín ca ch th phát hành, ph thuc vào s qung bá hình nh ca ch th
phát hành trên th trng quc t.
1.4.7 Ri ro lm phát
Lm phát là mt phm trù tt yu đi vi bt k loi hình kinh t nào, bt k
quc gia nào. Chúng ta không th trit dit đc lm phát nhng nu kim soát
đc lm phát mc va phi thì lm phát hoàn toàn vô hi đi vi nn kinh t.
Lm phát to nên s thay đi giá tr ,sc mua ca tin t. T đó gây nên nhng thit
hi nht đnh cho các nhà đu t trái phiu. Lm phát càng cao ,lãi sut thc ca trái
phiu càng gim, làm mt giá tr ca trái phiu. Trái phiu chính ph luôn đc
xem là an toàn nht nhng vn tim n nguy c ri ro lm phát. Vì lm phát luôn
hin hu mi quc gia, mi thi đim và là mt quy lut tt yu trong nn kinh t
th trng . Ngay c trái phiu có lãi sut th ni vn có th gánh chu ri ro lm
phát nu lãi sut không phn nh ht lm phát. Lm phát càng cao thì ri ro đu t
trái phiu càng cao.
1.5 Tác đng ca vic phát hành trái phiu quc t
1.5.1 Nhng Tác đng tích cc khi phát hành trái phiu quc t
1.5.1.1 Cu ni th trng vn trong nc vi th trng tài chính quc t
phát trin kinh t xã hi bn vng, luôn cn 1 lng vn ln đ đáp ng.
Tin hành huy đng vn trong nc tuy đt đc nhiu kt qu nht đnh nhng
không phi lúc nào cng có th huy đng đ nhu cu. Vic phát hành trái phiu
Gii pháp phát hành trái phiu quc t ca Vit Nam
25
quc t m ra mt kênh huy đng vn có kh nng đáp ng các d án có quy mô
ln ,thi gian đu t dài. Trong bi cnh tình hình huy đng vn trong nc đang
có du hiu chng li trong khi nhu cu vn đáp ng các k hoch phát trin kinh t
ca chính ph đang rt cp thit. Trong khi trên th trng vn quc t luôn có mt
lng tin ca các nhà đu t đang tìm ni tin cy đ đu t thì vic phát hành trái
phiu quc t s là cu ni cho cung-cu vn gp nhau.
1.5.1.2 To s cnh tranh gia th trng vn trong nc và th trng vn
nc ngoài
Th trng vn trong nc có th huy đng t nhiu ngun khác nhau trong đó
có huy đng t phát hành trái phiu. Tuy nhiên th trng trái phiu cha phát trin
mt cách vng bn nên lâu nay luôn gp tht bi khi phát hành trái phiu. Các nhà
đu t trong nc luôn k vng vào mt mc lãi sut cao trong khi mc lãi sut đa
ra ca b tài chính li không đáp ng đc k vng ca các nhà đu t. Vic phát
hành trái phiu quc t s có mt mc lãi sut hp lý trên th trng quc t, t đó
s đa mc lãi sut th trng trái phiu v mc lãi sut mà c nhà đu t và b
tài chính có th chp nhn đc, cung-cu gp nhau và to c hi cho th trng trái
phiu trong nc phát trin thun li hn.
1.5.1.3 Xác đnh v th quc gia trên th trng vn quc t
Qua bao nm đi mi, chúng ta tng bc xây dng mt đi sng kinh t xã
hi n đnh và phát trin. Nhng thành tu mà chúng ta đã đt đc s là nn tng
đ chúng ta t tin vn ra th gii. Bn bè th gii s đánh giá th nào, các nhà đu
t quc t nhìn nhn chúng ta ra sao thì qua phát hành trái phiu quc t s đo
lng mc đ uy tín ca t chc phát hành cng nh ca quc gia trên trng quc
t. Phát hành trái phiu quc t thành công th hin s lng đng ký mua, s
lng nhà đu t tham gia, mc lãi sut trúng thu…phn nh đc s quan tâm
Gii pháp phát hành trái phiu quc t ca Vit Nam
26
ca nhà đu t, nim tin vào s n đnh ca tình hình kinh t, chính tr, xã hi ca
t chc phát hành ,th hin đc v th ca quc gia trên th trng vn quc t.
1.5.1.4 Công c thc hin chính sách qun lý n quc gia
Trong c cu n quc gia bao gm n chính ph, n đc chính ph bo lãnh
và n ca chính quyn đa phng. Nh vy ,nhng khon n vay nh vay vn
ODA, phát hành trái phiu chính ph trong hoc ngoài nc, trái phiu công trình
đô th, tp đoàn kinh t vay n nc ngoài đc chính ph bo lãnh hay ngay c n
ca doanh nghip và t chc khác vay theo phng thc t vay t tr, doanh nghip
vay ca đi tác nc ngoài dù có bo lãnh hay không bo lãnh ca chính ph đu
đc tính vào n quc gia. Vì vy, trái phiu quc t là 1 đn v cu thành ca n
quc gia. Hàng nm chính ph đu phi xác đnh tng n quc gia và d trù s n
quc gia trong nm ti. Vic xác đnh s lng trái phiu quc t phát hành s cân
đi đc tng n quc gia mc cho phép mà vn đm bo nhu cu vn cho phát
trin kinh t trong nc.
1.5.1.5 óng góp đáng k cho s phát trin đt nc
Mc tiêu xây dng mt xã hi dân giàu ,nc mnh đc đng và nhà nc
đt ra trong giai đon t nm 2010 -2020, xây dng mt xã hi phát trin c v kinh
t ln chính tr, đng thi đm bo ngi dân đc hng mt cuc sng n đnh.
đt đc điu đó tt yu phi xây dng đc mt nn kinh t vng mnh. Và
yu t đu tiên là ngun vn đ phát trin kinh t. Có nhiu ngun vn đ cung cp
cho nn kinh t phát trin nh ngun vn t h thng ngân hàng, ngun vn vin
tr t nc ngoài, ngun vn t vay thng mi, ngun vn t phát hành trái phiu
trong nc và cng phi k đn ngun vn t phát hành trái phiu quc t. Tt c
mi ngun lc đu tp trung li đ h tr cho công cuc phát trin đt nc ngày
mt ti đp hn, giàu mnh hn.
Gii pháp phát hành trái phiu quc t ca Vit Nam
27
1.5.2 Nhng tác đng tiêu cc khi phát hành trái phiu quc t
1.5.2.1 To s cng thng cung cu ngoi t
Khi vic phát hành trái phiu quc t thành công, t chc phát hành s thu v
mt lng ngoi t ln ti mt thi đim nht đnh. iu đó làm lch cán cân cung
cu ngoi t ti mt thi đim. Cung ngoi t tng đt bin s xy ra tình trng d
tha ngoi t và ngc li, đn thi đim thanh toán lãi hoc đáo hn trái phiu s
to mt lng cu ngoi t đt bin vào mt thi đim nht đnh. Nhng thi đim
chênh lch cán cân cung cu ngoi t nh vy s dn đn s bin đng t giá ít
nhiu trong nn kinh t.
1.5.2.2 nh hng an ninh tài chính quc gia
Phát hành trái phiu quc t là hình thc vay n nc ngoài, s tin vay n t
ngun vn này đc tính vào tng n công quc gia. Các nc có n công ln hn
50% GDP nu không kim soát tt s d b nh hng đn tình hình an ninh tài
chính ca quc gia. Ngay c khi phát hành thu v mt lng ngoi t ln cng nh
đn thi đim đáo hn cn mt lng ngoi t ln đ thanh toán thì ti nhng thi
đim đó nu không có s ch đng trc thì rt d nh hng đn tình hình an ninh
tài chính quc gia.
1.5.2.3 Chu tác đng ca lãi sut trên th trng quc t
Khi phát hành trái phiu ti th trng ni t, lãi sut trái phiu chính ph đc
xem là lãi sut chun cho toàn th trng. Và lãi sut ca trái phiu chính ph đc
cân đi và b tài chính đa ra mc lãi sut trn, tùy thuc vào tng đt phát hành.
i vi trái phiu quc t, lãi sut tùy thuc vào tình hình lãi sut trên th trng
trái phiu quc t, tùy thuc vào mc đ tín nhim ca quc gia phát hành và ph
thuc vào k vng ca nhà đu t nc ngoài… Mi quc gia tùy thuc vào nhu
Gii pháp phát hành trái phiu quc t ca Vit Nam
28
cu vn cn huy đng, tùy thuc vào uy tín quc gia mà đa ra nhng mc lãi sut
trái phiu cnh tranh đ đt mc tiêu huy đng vn ca mình. Do đó, mc lãi sut
cho trái phiu quc t do th trng quc t xác đnh.
1.5.2.4 Phi chu mc lãi sut trái phiu cao
Phát hành trái phu quc t là mt trong nhng hình thc huy đng vn t
nc ngoài. Vay vin tr phát trin chính thc ODA có thi hn vay dài, có mc lãi
sut thp. Vay thng mi thì lãi sut đc tha thun gia bên vay và bên cho vay
nên lãi sut thng không cao. So vi 2 hình thc vay n nc ngoài trên thì hình
thc phát hành trái phiu quc t thng có mc lãi sut cao hn và thi hn vay
ngn hn. Nhng do đc thù ca mi li hình vay nên mc dù phi chu mc lãi sut
cao hn nhng huy đng vn t phát hành trái phiu quc t cng rt cn thit cho
nhu cu huy đng vn ca mi quc gia.
1.5.2.5 Phi tuân th nguyên tc và lut pháp quc t
Mi quc gia có mt h thng pháp lut riêng, phù hp vi tình hình kinh t xã
hi ca quc gia đó. Do đc thù ca trái phiu quc t là không còn gói gn trong
phm vi lãnh th ca quc gia phát hành mà trái phiu quc t s tham gia vào th
trng tài chính th gii, đó hi t ca nhiu quc gia vi nhiu bn sc kinh t
khác nhau ,nhiu lut l khác nhau. có th đa trái phiu quc t gia nhp vào
th trng vn quc t thì tt yu quc gia phát hành phi điu chnh các vn bn
pháp lý liên quan đn trái phiu quc t phù hp vi thông l quc t. ây là mt
thách thc rt ln đi vi h thng pháp lut ca quc gia phát hành trái phiu quc
t vì phi điu chnh h thng pháp lý sao cho vn gi đc bn sc đc thù ca
quc gia phát hành va phi phù hp vi lut pháp quc t đc th trng quc t
đón nhn.