Nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh tại tổng công ty cổ phần bảo hiểm dầu khí Việt Nam Luận văn thạc si

B GI ÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KI NH T THÀNH PH H CHÍ MI NH



LÂM TI N DNG


NÂNG CAO HI U QU HOT NG
KI NH DOANH TI TNG CÔNG TY C
PHN BO HI M DU KHÍ VI T NAM





LUN VN THC S KI NH T





TP. H฀ CH฀ MINH, TH฀NG 10/2010

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH


LÂM TIN DNG

NÂNG CAO HIU QU HOT NG

KINH DOANH TI TNG CÔNG TY C
PHN BO HIM DU KHÍ VIT NAM


Chuyên ngành : Kinh t - Tài Chính – Ngân hàng
Mã s : 60.31.12


LUN VN THC S KINH T

Giáo viên hng dn khoa hc : TS. TRNG QUANG THÔNG




TP. H฀ CH฀ MINH, TH฀NG 10/2010
MC LC
PHN M U
CHNG I: NHNG VN  C BN V KINH DOANH VÀ U T CA
DOANH NGHIP BO HIM 1
1.1 Khái quát v hot đng bo him 1
1.1.1 S ra đi ca hot đng bo him 1
1.1.2 Khái nim và vai trò ca bo him 2
1.1.3 Phân loi bo him 3
1.1.4 Các loi hình doanh nghip bo him 4
1.2 Hot đng kinh doanh ca doanh nghip bo him 6
1.2.1 To lp vn 6
1.2.2 Kinh doanh bo him gc 8
1.2.3 Kinh doanh tái bo him 9
1.2.4 u t tài chính 11

1.3 Hiu qu kinh doanh ca doanh nghip bo him 12
1.3.1 Quan nim v hiu qu kinh doanh ca DNBH 12
1.3.2 Các ch tiêu đánh giá hiu qu kinh doanh ca DNBH 13
1.3.3 Các nhân t nh hng đn hiu qu kinh doanh ca DNBH 20
1.3.4 S cn thit phi nâng cao hiu qu kinh doanh ca DNBH 22
KT LUN CHNG I 25
CHNG II: THC TRNG HOT NG KINH DOANH TI TNG CÔNG TY
C PHN BO HIM DU KHÍ VIT NAM (PVI) 26
2.1 Khái quát v Tng Công ty C phn Bo him Du khí Vit Nam 26
2.1.1 Quá trình hình thành và phát trin 26
2.1.2 Lnh vc hot đng và chc nng, nhim v 28
2.1.3 i ng CBCNV và b máy t chc qun lý ca PVI 29
2.1.4 V th ca PVI trên th trng bo him Vit Nam 30
2.2 Thc trng hot đng kinh doanh ca PVI t nm 2007-2009 30
2.2.1 To lp vn 30
2.2.2 Kinh doanh bo him gc 31
2.2.3 Kinh doanh tái bo him 35
2.2.4 Công tác giám đnh bi thng 36
2.2.5 Hot đng đu t tài chính 36
2.3 Phân tích hiu qu hot đng kinh doanh ca Tng Công ty C phn Bo him
Du khí Vit Nam 37
2.3.1 Phân tích hiu qu kinh doanh chung ca PVI 37
2.3.2 Phân tích hiu qu kinh doanh ca tng loi hình bo him 44
2.3.3 Phân tích hiu qu hot đng u t tài chính 47
2.4 ánh giá hiu qu kinh doanh ti Tng Công ty C phn Bo him Du khí Vit
Nam t nm 2007-2009 49
2.4.1 Nhng kt qu đt đc 49
2.4.2 Nhng tn ti và nguyên nhân 50
KT LUN CHNG II 58
CHNG III: GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU KINH DOANH TI TNG

CÔNG TY C PHN BO HIM DU KHÍ VIT NAM 59
3.1 nh hng phát trin ca PVI đn 2015 59
3.1.1 Nhng thun li và khó khn 59
3.1.2 nh hng phát trin đn 2015 62
3.2 Gii pháp nâng cao hiu qu kinh doanh ti Tng Công ty C phn Bo him Du
khí Vit Nam 65
3.2.1 Nhóm gii pháp v các hot đng nghip v bo him 66
3.2.2 Nhóm gii pháp v đu t 74
3.2.3 Nhóm gii pháp phát trin ngun nhân lc 78
3.2.4 Nhóm gii pháp hoàn thin công tác qun lý 80
3.3 Kin ngh vi Nhà nc và Tp đoàn Du khí Quc gia Vit Nam 82
3.3.1 i vi Nhà nc 82
3.3.2 i vi Tp đoàn Du khí Quc gia Vit Nam 87
KT LUN CHNG III 89
KT LUN
TÀI LIU THAM KHO.


DANH MC CÁC BIU 
Biu đ 2.1: Th phn ca các Công ty bo him nm 2006
Biu đ 2.2: Th phn ca các Công ty bo him nm 2009
Biu đ 2.3: Tình hình tng trng ngun vn CSH ca công ty
Biu đ 2.4: Th phn ca tng doanh nghip bo him đi vi hai nghip v: Bo him
xây dng và Bo him tai nn con ngi
Biu đ 2.5: ánh giá ca khách hàng v cht lng dch v ca các Công ty bo him
ti Vit Nam thuc các thành phn kinh t

DANH MC CÁC BNG BIU
Bng 2.1: C cu đi ng CBCNV ca PVI t 2007 – 2009
Bng 2.2: Ngun vn đu t giai đon 2006-2009
Bng 2.3: So sánh s gia tng v doanh thu, chi phí và li nhun
Bng 2.4: Kh nng thanh toán ca PVI t nm 2007 đn 2009
Bng 2.5: T sut sinh li ca PVI 2007 đn 2009
Bng 2.6: Các ch tiêu tài chính đc thù ca ngành bo him
Bng 2.7: Hiu qu kinh doanh theo nghip v
Bng 2.8: Phân b vn đu t giai đon 2007 - 2009
Bng 2.9: T sut li nhun đu t
Bng 2.10: ánh giá v vic thay đi công ty bo him ca các khách hàng trong nc.

PHN M U
Tng Công ty C phn Bo him Du khí Vit Nam (PVI) - thành viên ca
Tp đoàn Du khí Quc gia Vit Nam, đc thành lp nm 1996. Sau hn 14 nm
hot đng, PVI đã có nhng bc phát trin vt bc, vi vn điu l 1.035 t đng,
doanh thu nm 2009 đt 2.770 t đng, hin đng th hai v th phn th trng bo him
phi nhân th và tip tc gi vng v trí đng đu lnh vc bo him công nghip trong
nc.
Trong nhng nm gn đây, bên cnh vic thu xp bo him an toàn cho nhng công
trình du khí có giá tr ln, PVI còn có nhng bc phát trin vt bc trong hot đng
kinh doanh ca mình. Xét mt cách tng quát, s tng trng đó bao hàm s phát trin
đy đ trong mi lnh vc hot đng ca mt công ty bo him phi nhân th, t tng
trng doanh thu hot đng bo him, tái bo him đn tng trng li nhun.
Trong thi gian qua, mc dù hot đng kinh doanh ca PVI cng đã thu đc
nhng kt qu đáng k, song trên thc t, Tng Công ty mi ch tp trung chú trng
nhiu ti vic khai thác các dch v bo him truyn thng ca PVI mà cha tp trung
chú trng mt s nghip v bo him tim nng nh xe c gii, bo him sc kho và tai
nn con ngi, là các loi hình bo him tim nng có th phn ln, tc đ tng trng
cao và có kh nng sinh li tt trên th trng bo him Vit Nam. Bên cnh đó, hot
đng kinh doanh tái bo him và đu t tài chính vn còn nhiu hn ch dn đn hiu qu
kinh doanh cha cao, cha tng xng vi thc lc và tim nng ca Bo him du khí.
Do đó, vic tìm kim các gii pháp đ nâng cao hiu qu kinh doanh là rt cp bách.
iu đó s giúp Tng Công ty khng đnh vai trò và v th ca Bo him Du khí trên th
trng bo him Vit Nam, to uy tín vi khách hàng và nâng cao kh nng cnh tranh.
ó chính là lý do mà tác gi đã la chn đ tài:
"Nâng cao hiu qu hot đng kinh doanh ti Tng Công ty C phn Bo him
Du khí Vit Nam"
Mc tiêu nghiên cu:
- Làm rõ lý lun chung v hiu qu hot đng kinh doanh doanh nghip kinh doanh
bo him.
- Phân tích và đánh giá hiu qu hot đng kinh doanh ti Tng Công ty C phn

Bo him Du khí Vit Nam (t nm 2007 - 2009) trên ba lnh vc hot đng chính.
(Kinh doanh bo him, kinh doanh tái bo him và đu t tài chính).
- Trên c s xác đnh thun li, khó khn đi vi Tng Công ty; kt hp vi đnh
hng phát trin chin lc (2011- 2015) đ đa ra h thng gii pháp nhm nâng cao
hiu qu kinh doanh ca Tng Công ty.
i tng và phm vi nghiên cu:
 tài xác đnh đi tng nghiên cu là hiu qu hot đng kinh doanh trong
phm vi mt công ty Bo him phi nhân th mà c th là Tng Công ty CP Bo him
Du khí t nm 2007-2009.
Phng pháp nghiên cu:
Phng pháp nghiên cu đc s dng trong  tài là phng pháp thng kê,
toán hc, tng hp, phân tích, đi chiu và so sánh.
Kt cu ca đ tài:
Ngoài phn m đu, kt lun và danh mc tài liu tham kho,  tài đc trình
bày trong:
 Chng 1: Nhng vn đ c bn v hiu qu kinh doanh ca Doanh nghip bo
him.
 Chng 2: Thc trng hiu qu kinh doanh ti Tng Công ty C phn Bo him
Du khí Vit Nam.
 Chng 3: Gii pháp nâng cao hiu qu kinh doanh ti Tng Công ty C phn
Bo him Du khí Vit Nam.

1


CHNG I
NHNG VN  C BN V KINH DOANH VÀ U T
CA DOANH NGHIP BO HIM

1.1. KHÁI QUÁT V HOT NG BO HIM:

1.1.1. S ra đi ca hot đng bo him:
Con ngi ngay t khi xut hin trên trái đt đã luôn luôn phi đi mt vi
nhng ri ro bt ng xy ra vi mình. Trong hot đng sn xut cng nh trong cuc
sng sinh hot mc dù đã chú ý ngn nga và đ phòng nhng con ngi vn có nguy
c gp phi nhng ri ro bt ng xy ra.
Các ri ro do nhiu nguyên nhân: ó có th là do môi trng thiên nhiên, cng
có th là do s tin b và phát trin ca khoa hc và k thut hoc là do yu t môi
trng xã hi. Tuy nhiên, dù cho bt k do nguyên nhân gì thì hu qu ca nó đi vi
con ngi là nhng khó khn trong cuc sng nh: mt hoc gim thu nhp, ngng
tr sn xut và kinh doanh ca các t chc, doanh nghip… làm nh hng đn đi
sng kinh t xã hi nói chung.
 đi phó vi các ri ro, con ngi đã có nhiu bin pháp khác nhau nhm
kim soát cng nh khc phc hu qu do ri ro gây ra. Nhng bin pháp đc chia
thành hai nhóm: Nhóm các bin pháp kim soát ri ro và nhóm tài tr ri ro .
- Nhóm các bin pháp kim soát ri ro: bao gm các bin pháp tránh né ri ro,
ngn nga tn tht, gim thiu ri ro: Các bin pháp này thng đc s dng đ
ngn chn hoc gim thiu kh nng xy ra ri ro. Mc dù các bin pháp kim soát
ri ro rt có hiu qu trong vic ngn chn hoc gim thiu ri ro nhng khi ri ro
xy ra, ngi ta không th lng ht đc hu qu. Nên cn phi có nhóm gii pháp
tip theo, là :
- Nhóm các bin pháp tài tr ri ro: Bao gm các bin pháp chp nhn ri ro và
bo him. ây là các bin pháp đc s dng trc khi ri ro xy ra vi mc đích
khc phc các hu qu tn tht do ri ro gây ra.
Vì vy, bo him ra đi là mt phn quan trng trong các chng trình qun lý
ri ro ca các t chc cng nh cá nhân.
2


1.1.2. Khái nim và vai trò ca bo him:
Theo quan đim ca các nhà qun lý ri ro, bo him là mt s chuyn giao

ri ro trên c s hp đng.
Theo quan đim xã hi, bo him không ch là chuyn giao ri ro mà còn là s
gim ri ro do vic tp trung mt s ln các ri ro cho phép tiên đoán v các tn tht
khi chúng xy ra. Bo him là công c đi phó vi hu qu tn tht do ri ro gây ra,
có hiu qu nht.
Bo him là mt bin pháp kinh t nhm xây dng mt qu tài chính tp trung
t s đóng góp ca nhiu ngi đ bi thng cho s ít ngi b tn tht. Thông qua
vic mua bo him, ngi mua bo him đã chuyn ri ro ca mình sang công ty bo
him; giá c ca vic chuyn ri ro này thng gi là phí bo him.
Vai trò ca bo him th hin  các khía cnh sau:
- Ngi tham gia bo him (cá nhân hay t chc) đc tr cp, bi thng
nhng thit hi thc t do ri ro, bt ng gây ra thuc phm vi bo him. Nh đó h
nhanh chóng n đnh kinh t, khôi phc đi sng và sn xut kinh doanh.
- Nh có bo him nhng ngi tham gia đóng góp mt s phí to thành ngun
qu bo him ln ngoài chi tr hay bi thng còn là ngun vn đ đu t phát trin
kinh t…
- Bo him, nht là bo him thng mi còn đóng góp tích lu cho ngân sách
Nhà nc.
- Bo him cùng vi ngi tham gia bo him thc hin các bin pháp đ phòng
và hn ch tai nn xy ra nhm gim bt hu qu thit hi.
- Bo him là ch da tinh thn cho mi ngi, mi t chc, giúp h yên tâm
trong cuc sng, trong sinh hot sn xut kinh doanh, bo him th hin tính cng
đng, tng tr nhân vn sâu sc.
- Bo him còn góp phn thúc đy phát trin quan h kinh t gia các nc,
nht là thông qua hot đng tái bo him. .
- Cui cùng, hot đng bo him thu hút mt s lao đng nht đnh, góp phn
gim bt tình trng tht nghip cho xã hi.

3

1.1.3. Phân loi bo him:
1.1.3.1. Da vào đi tng bo him:
- Bo him thit hi
- Bo him con ngi
1.1.3.2. Da vào k thut qun lý tài chính:
- Bo him đc qun lý theo k thut phân chia
- Bo him đc qun lý theo k thut tn tích
1.1.3.3. Da vào Lut kinh doanh bo him Vit Nam:
- Bo him nhân th: Là loi nghip v bo him cho trng hp ngi đc
bo him sng hoc cht. Gm các loi sau:
a) Bo him trn đi;
b) Bo him sinh k;
c) Bo him t k;
d) Bo him hn hp;
đ) Bo him tr tin đnh k;
e) Các nghip v bo him nhân th khác do Chính ph quy đnh.
- Bo him phi nhân th: Là loi nghip v bo him tài sn, trách nhim dân s
và các nghip v bo him khác không thuc bo him nhân th. Gm các loi sau:
a) Bo him sc khe và bo him tai nn con ngi;
b) Bo him tài sn và bo him thit hi;
c) Bo him hàng hóa vn chuyn đng b, đng bin, đng
sông, đng st và đng không;
d) Bo him hàng không;
đ) Bo him xe c gii;
e) Bo him cháy, n;
g) Bo him thn tu và trách nhim dân s ca ch tu;
h) Bo him trách nhim chung;
i) Bo him tín dng và ri ro tài chính;
k) Bo him thit hi kinh doanh;

l) Bo him nông nghip;
4


m) Các nghip v bo him phi nhân th khác do Chính ph quy đnh.

1.1.4. Các loi hình doanh nghip bo him:
Hot đng bo him đã có t rt lâu, đn nay cùng vi s phát trin kinh t xã
hi, các ri ro đã có nhiu thay đi v nguyên nhân, chng loi, mc đ tn tht…, vì
vy hot đng bo him, mt hot đng kinh doanh ri ro cng thay đi cho phù hp.
Cùng vi mc đ tn tht ca ri ro ngày càng ln, xut hin nhng ri ro mi mà
ngi tham gia bo him có nhng nhu cu đc bo him khác trc. Vì vy, hot
đng bo him, mt hot đng dch v phi đáp ng nhu cu đa dng và phong phú
ca khách hàng vi các dch v khác nhau. iu mà ch mt vài công ty bo him
không th đáp ng đc.
Hn na vi nn kinh t th trng, nhiu thành phn kinh t phc tp, thì các
công ty bo him cng phi t chc hot đng cho phù hp. Có ngha là không ch có
mt loi công ty bo him mà s có nhiu loi hình công ty bo him song song hot
đng. Có nh vy mi đáp ng đc s phát trin kinh t xã hi trong điu kin hin
ti và đáp ng quy lut cung cu, cng nh các yêu cu khác ca nn kinh t th
trng.
Ngành bo him đc chia làm ba nhóm chính :
- Các công ty trc tip kinh doanh bo him.
- Các công ty tái bo him.
- Các công ty môi gii bo him.
Nhìn chung, ba nhóm công ty bo him này có th có các loi hình công ty
nh sau :
1.1.4.1. Công ty bo him nhà nc:
Là công ty kinh doanh bo him do Nhà nc thành lp, đu t vn và qun lý
vi t cách là ch s hu. ng thi, nó là mt pháp nhân kinh t, hot đng theo

pháp lut và bình đng trc pháp lut.
Công ty hot đng theo đnh hng ca Nhà nc, thc hin hch toán kinh t.
Trc nm 2008, Các công ty bo him nhà nc đang hot đng ti Vit Nam gm:
Bo Vit, Bo Minh, Vinare, …
1.1.4.2. Công ty bo him c phn:
5


Là công ty bo him trong đó các thành viên cùng góp vn, cùng chia nhau li
nhun, cùng chu l tng ng vi phn vn góp và ch chu trách nhim v các
khon n ca công ty trong phm vi phn vn ca mình góp vào công ty.
Thc cht đây là doanh nghip có nhiu ch s hu và hot đng vi mc đích
là li nhun. ây là loi hình doanh nghip bo him ph bin nht hin nay đang
hot đng ti Vit Nam. VD: Tng Công ty C phn Bo him Vit Nam, Tng Công
ty C phn Bo him Du khí Vit Nam, Công ty c phn bo him bu đin (PTI),
Công ty c phn bo him Petrolimex (PJICO), Công ty c phn bo him Nhà
Rng…
1.1.4.3. Công ty bo him t nhân:
Là công ty bo him có mc đ vn không thp hn mc vn pháp đnh, do
mt cá nhân là ch và t chu trách nhim bng toàn b tài sn ca mình v mi hot
đng ca công ty.
Nhà nc công nhn s tn ti lâu dài và phát trin ca công ty t nhân và tính
sinh li hp pháp ca hot đng kinh doanh bo him. Trong khuôn kh pháp lut,
ch công ty bo him t nhân có quyn t do kinh doanh bo him và ch đng trong
mi hot đng kinh doanh.
Theo Lut kinh doanh bo him Vit Nam ban hành ngày 9/12/2000 thì loi
hình công ty bo him này không đc phép thành lp ti Vit nam.
1.1.4.4. Công ty liên doanh bo him:
Là công ty bo him đc hình thành trên c s góp vn ca bên Vit Nam và
bên nc ngoài.

Trong công ty liên doanh bo him, mi thành viên đóng góp mt s vn nht
đnh và có mt s nh hng đi vi hot đng kinh doanh bo him. Các thành vin
cùng chia nhau li nhun và thua l tng ng vi phn đóng góp ca mình.
 Vit Nam hin nay có các công ty bo him liên doanh sau đang hot đng:
Công ty liên doanh bo him quc t (VIA), Công ty bo him liên hp (UIC), Công
ty liên doanh môi gii bo him Aon-Inchibrok, Công ty liên doanh bo him ( Bo
minh - CMG ), Công ty liên doanh bo him Vit - Úc.
1.1.4.5. Chi nhánh công ty bo him nc ngoài:
6


Là b phn hot đng ti Vit Nam ca các t chc bo him nc ngoài, hot
đng theo lut pháp ti Vit Nam và s ch đo ca công ty m. Các công ty bo him
nc ngoài hot đng ti Vit Nam gm : Chinfon-Manulife, Prudential, AIA,
Allian/AGF.
1.1.4.6. T chc Lloyd’s:
Nm 1720 Lloyd’s đc thành lp, đó là hi tng h các nhà bo him hàng
hi  Anh. Hin nay cn phân bit 2 kiu Lloyd’s “Lloyd’s of London “ và
“ American Lloyd’s". Nh mt đoàn th, Lloyd’s không khai thác kinh doanh bo
him .
1.2. HOT NG KINH DOANH CA DOANH NGHIP BO HIM:
1.2.1. To lp vn:
1.2.1.1. Vn ch s hu:
Ngun vn ch s hu gm vn điu l đc góp khi thành lp doanh nghip,
các qu và các khon lãi tích lu.
Vn điu l là vn ghi trong điu l doanh nghip, đc góp khi thành lp
doanh nghip. i vi hot đng kinh doanh bo him  Vit Nam, khi thành lp
doanh nghip phi đáp ng yêu cu v vn quy đnh trong Lut kinh doanh bo him
nh sau:
- Kinh doanh bo him phi nhân th: 70 t đng Vit Nam (5 triu USD)

- Kinh doanh bo him nhân th : 140 t đng Vit Nam (10 triu USD)
- Kinh doanh môi gii bo him: 4 t đng Vit Nam (300 nghìn USD)
m bo đ vn là vn đ rt quan trng đ duy trì kh nng ca doanh nghip
bo him thc hin các cam kt vi bên mua bo him.
1.2.1.2. Qu d tr bt buc và ngun vn nhàn ri t d phòng nghip
v bo him:
Qu d tr bt buc đc hình thành theo quy đnh ca pháp lut và đc
trích t li nhun sau thu vi t l 5%. Hàng nm, cn c vào li nhun sau thu,
Doanh nghip thc hin trích qu d tr bt buc.
Ngun vn nhàn ri t qu d phòng nghip v bo him:
Theo quy đnh thì tt c các doanh nghip kinh doanh bo him phi nhân th
đu phi trích lp d phòng nghip v t phí bo him ca tng nghip v bo him
7


đi vi phn trách nhim gi li ca doanh nghip. Các khon d phòng nghip v
này ca PVI bao gm:
+ D phòng phí cha đc hng, đc s dng đ bi thng cho trách
nhim s phát sinh trong thi gian còn hiu lc ca hp đng bo him trong nm
tip theo. PVI đã thc hin vic trích lp d phòng phí vi mc trích lp d phòng
phí đi vi các loi hình bo him nói chung là 40% mc phí gi li ca nm. Riêng
đi vi loi hình bo him vn chuyn hàng hoá thì mc phí gi li đc tính bng
17% mc phí gi li ca nm.
+ D phòng bi thng cho khiu ni cha gii quyt, đc s dng đ bi
thng cho các tn tht đã phát sinh thuc trách nhim bo him cha khiu ni hoc
đã khiu ni nhng đn cui nm tài chính cha đc gii quyt. i vi các nghip
v bo him gc PVI thc hin trích lp d phòng theo phng pháp tng h s, da
trên mc trách nhim gi li đi vi các tn tht đã xy ra và đã nhn đc thông
báo tn tht
1.2.1.3. Huy đng vn khác:

Vn khác đc huy đng đ phc v quá trình m rng hot đng sn xut
kinh doanh ca doanh nghip bo him ch yu là:
- Ngun vn tín dng ngân hàng
- Ngun vn tín dng thng mi
- Phát hành trái phiu công ty
Trong ba ngun trên thì ngun vn vay ngân hàng là mt trong ngun vn
quan trng nht ca doanh nghip. Trong quá trình hot đng, các doanh nghip
thng vay ngân hàng đ đm bo ngun tài chính cho các hot đng sn xut kinh
doanh cng nh đu t đi mi công ngh, m rng sn xut.
Ngun vn vay ca doanh nghip bo him bao gm:
- Các khon vay ngn hn và dài hn
- Các khon phi tr v hot đng kinh doanh bo him nh: chi bi thng, chi
hoa hng, chi giám đnh…
- Các qu d phòng nghip v


8


1.2.2. Kinh doanh bo him gc:
Theo điu 3, Lut kinh doanh bo him đc Quc hi nc Cng hoà xã hi
ch ngha Vit Nam quy đnh : “Kinh doanh bo him là hot đng ca doanh nghip
bo him nhm mc đích sinh li, theo đó doanh nghip bo him chp nhn ri ro
ca ngi đc bo him, trên c s bên mua bo him đóng phí bo him đ doanh
nghip bo him cho ngi th hng hoc bi thng cho ngi đc bo him xy
ra s kin bo him”
Doanh nghip kinh doanh bo him s có đc mt khon thu phí bo him
ngay khi hp đng bo him đc ký kt vi mc đích khon phí bo him này đ
nhm thc hin ngha v bi thng và chi tr tin bo him cho ngi đc bo
him khi có ri ro.

Trên phng din lut pháp, nhà nc luôn có xu hng bo v quyn li ca
Ngi đc BH trc DNBH nên thng thit lp s kim tra, giám sát cht ch kh
nng thanh toán ca DNBH tránh vic DNBH thu phí nhng không thc hin các
cam kt đi vi ngi đc bo him.  nc ta, Lut kinh doanh Bo him ngày
22/12/2000 cng quy đnh rõ ti khon 2, điu 77: “DNBH đc coi là đ kh nng
thanh toán khi đã trích lp đy đ d phòng nghip v…”
1.2.3. Kinh doanh tái bo him:
Khi đã chp nhn bo him cho mt ri ro nào đó, cng có ngha là công ty
bo him chp nhn vic nhn ri ro đó t ngi đc bo him. iu gì có th xy
ra cho mt công ty bo him khi nhiu ri ro phát sinh cùng mt lúc hoc xy ra ri
ro ln trong khi kh nng tài chính đ bi thng là có hn? Do vy, ti lt các
Công ty bo him cng phi t thu xp các bin pháp qun lý ri ro cho chính bn
thân mình. Các công ty bo him t tìm ti mt c ch phân tán ri ro và trên c s
đó hot đng tái bo him đã xut hin.
Kinh doanh tái bo him bao gm:
- Chuyn mt phn trách nhim đã nhn bo him cho mt hay nhiu doanh
nghip bo him khác;
- Nhn bo him li mt phn hay toàn b trách nhim mà doanh nghip bo
him khác đã nhn bo him.
Hot đng tái bo him là thc s cn thit vì nhng lý do :
9


- An toàn v tài sn và con ngi là mt trong nhng lý do đ ngi đc bo
him mua bo him ti các Công ty bo him, nhm gim bt nhng lo âu v s
không chc chn ca tn tht. Là nhà kinh doanh bo him (kinh doanh ri ro) thì yu
t an toàn là s mt, tái bo him là c s đ phân tán ri ro, đm bo an toàn cho
công ty bo him.
- Các công ty bo him gc cng có th tránh s bin đng trong các khon chi
bi thng trong mt nm và qua các nm bng vic thu xp tái bo him. ây cng

là đng lc khin ngi đc bo him mua bo him ca các Công ty bo him gc.
- Kh nng tài chính ca mt Công ty bo him là có hn dù công ty đó ln đn
mc nào đi na. Trong thi đi ngày nay các vn đ ln mang tính cht toàn cu cp
bách nh gây ra các thit hi vô cùng ln v ngi và ca ci, các Công ty bo him
s không th tránh khi s phá sn nu không chuyn nhng mt phn các ri ro đã
bo him cho các Công ty tái bo him. Ví d: sau khi v khng b kinh hoàng ti
trung tâm thng mi Hoa K xy ra ngày 11/09/2001 th trng bo him toàn th
gii tht s lao đao do s tin bi thng quá ln, mt s công ty bo him nh đã
phi đóng ca.
- Ngoài ra, vic tái bo him còn mang li mt li ích cho toàn cng đng th
gii. Các ri ro đc chia s, dàn tri không ch đi vi các Công ty tái bo him
trong mt quc gia vi nhau, mà thông qua c ch tái bo him các ri ro này đc
dàn đu trong toàn b th trng bo him th gii. Vì th, các tn tht không th ch
tác đng, nh hng đn mt nn kinh t duy nht
1.2.4. u t tài chính:
1.2.4.1. Danh mc tài sn tài chính
 đm bo DNBH có th thc hin tt nht các cam kt vi khách hàng, lut
pháp đã quy đnh và gii hn danh mc đu t t ngun vn nhàn ri ca DNBH.
Các loi tài sn nói chung mà DNBH có th đu t là:
- Các loi chng khoán.
- Cho vay.
- Gi tin ti các TCTD.
- Bt đng sn.
10


Lut Kinh doanh bo him và các vn bn di lut ca nc ta cng đã quy
đnh rõ các loi tài sn mà DNBH có th dùng vn nhàn ri đ đu t đó là trong các
lnh vc sau:
- Mua trái phiu Chính ph;

- Mua trái phiu doanh nghip có bo lãnh;
- Gi tin ti các TCTD;
- Mua c phiu, trái phiu doanh nghip không có bo lãnh;
- Góp vn vào các doanh nghip khác;
- Kinh doanh bt đng sn;
- Cho vay qua các t chc tài chính - tín dng;
- y thác đu t qua các t chc tài chính - tín dng;
Mt s các tài sn đc quy đnh là “mua” song doanh nghip BH có th mua,
bán hoc nm gi chúng.
Vic đu t t ngun vn nhàn ri này đc thc hin theo các quy đnh ca
pháp lut. Trong danh mc các loi tài sn trên thì các tài sn tài chính đc xác đnh
bao gm:
- Các loi chng khoán (Trái phiu, c phiu, tín phiu kho bc, chng ch tin
gi…)
- Gi tin ti các t chc tài chính - tín dng;
- Cho vay qua các t chc tài chính - tín dng;
1.2.4.2. C cu tài sn tài chính trong hot đng đu t:
Bên cnh vic quy đnh danh mc tài sn đu t trong đó có tài sn tài chính
mà DNBH có th đu t thì lut pháp cng khng ch t l đu t vào tng loi tài
sn. Vic quy đnh này nhm đm bo cân đi t trng vn đu t vào tng loi vi
mc tiêu sau cùng là đm bo kh nng thanh toán ca DNBH đ bo v quyn li
ca ngi tham gia bo him. Quy đnh v t l đu t vn vào tng loi tài sn đã
đc c th hoá trong các quy đnh ca pháp lut. Cn c theo Lut kinh doanh bo
him Vit Nam và các vn bn di lut thì t l vn đc phép đu t vào các loi
tài sn đc quy đnh nh sau:
- Mua trái phiu Chính ph, trái phiu doanh nghip có bo lãnh, gi tin ti các
TCTD không hn ch;
11

- Mua c phiu, trái phiu doanh nghip không có bo lãnh, góp vn vào các
doanh nghip khác ti đa 35% vn nhàn ri t d phòng nghip v bo him;
- Kinh doanh bt đng sn, cho vay, y thác đu t qua các t chc tài chính,
tín dng ti đa 20% vn nhàn ri t d phòng nghip v bo him.

Nh vy, thông qua t l vn đc phép đu t vào các loi hình tài sn khác
nhau ta cng thy đc rng, nhng tài sn vt cht thng không đc khuyn khích
đu t và ch đc s dng mt khon vn nh đ đu t vào nhng tài sn này.
Nh đã phân tích  trên, đây chính là nhng ràng buc ca pháp lut nhm bo
đm kh nng thanh toán ca DNBH trc quyn li ca ngi đc bo him.
Các DNBH s cn c vào các mc khng ch này đ quyt đnh t l vn đu
t cho tng loi tài sn khác nhau và s phân b vn đu t này s xác đnh c cu tài
sn nói chung và c cu tài sn tài chính nói riêng ca DNBH.
Song nhìn chung nhng chng khoán n nh trái phiu chính ph, trái phiu
doanh nghip có bo lãnh vn đc u tiên cho phép đu t và không gii hn mc
vn đu t vào loi tài sn này. Nhng chng khoán vn nh c phiu, trái phiu
doanh nghip không có bo lãnh do tính ri ro cao thì b hn ch trong 35% ngun
vn nhàn ri t d phòng nghip v. Chính nhng quy đnh này s tác đng ln ti
c cu tài sn tài chính ca DNBH và nó cng nh hng ti bn thân hot đng
TTC ca doanh nghip.

1.3. HIU QU KINH DOANH CA DOANH NGHIP BO HIM:
1.3.1. Quan nim hiu qu kinh doanh ca doanh nghip bo him:
Doanh nghip bo him là doanh nghip đc thành lp, t chc và hot đng
theo quy đnh ca Lut này và các quy đnh khác ca pháp lut ca liên quan đ kinh
doanh bo him, tái bo him.
Hiu qu kinh doanh ca doanh nghip bo him là phm trù kinh t biu hin
s tp trung các phát trin kinh t theo chiu sâu, phn ánh trình đ khai thác các
ngun lc và trình đ chi phí các ngun lc đó trong quá trình tái sn xut nhm thc
hin mc tiêu kinh doanh.

12


Hiu qu kinh doanh là mt ch tiêu tng hp phn ánh trình đ li dng các
yu t trong quá trình sn xut, đng thi là mt phm trù kinh t gn lin vi nn sn
xut hàng hoá.
* V mt đnh tính:
Hiu qu kinh doanh phn ánh s c gng n lc, trình đ qun lý ca mi
khâu, mi cp trong h thng và s gn bó gii quyt nhng yêu cu và mc tiêu
chính tr - xã hi. Vic đnh tính thng đc biu hin bng mc đ quan trng hoc
vai trò ca công vic hay nhim v trong quá trình sn xut.
* V mt đnh lng:
Hiu qu kinh doanh biu hin mi quan h tng quan gia kt qu thu đc
so vi phn chi phí b ra. Nu xét tng hp thì ngi ta ch thu li đc hiu qu
kinh t khi kt qu thu v ln hn chi phí b ra, chênh lch càng ln thì hiu qu càng
cao. Vic đnh lng thng đc biu hin bng các con s, ch tiêu c th đ tính
toán và so sánh.
Bn cht ca hiu qu kinh doanh là nâng cao nng sut lao đng xã hi và
tit kim lao đng xã hi nhm phát huy hiu qu ca các yu t và tit kim mi chi
phí.
Công ty bo him là nhng đn v hot đng kinh doanh mang tính dch v
cho nên hiu qu kinh doanh chính là thc đo s phát trin ca bn thân công ty và
phn ánh trình đ s dng chi phí trong vic to ra nhng kt qu kinh doanh nht
đnh, nhm đt đc các mc tiêu kinh t xã hi
Hiu qu kinh doanh ca công ty bo him luôn gn vi nhng mc tiêu kinh
t xã hi. Trc ht là nhng mc tiêu ca công ty, sau đó là ca ngành bo him và
toàn b nn kinh t xã hi. Bi vì bo him không ch mang tính kinh t, mà còn
mang tính xã hi. Cho nên khi đánh giá hiu qu kinh doanh ca mt công ty bo
him không ch xem xét góc đ kinh t mà còn phi xét trên góc đ phc v xã hi.
Nguyên tc s đông bù s ít càng làm cho tính cht xã hi ca công ty bo him rõ

nét hn.
Bi vy, hiu qu xã hi ca công ty bo him cng phi đc phn ánh 
trình đ s dng chi phí trong vic to ra nhng kt qu phc v xã hi ca công ty.
13


Mi công ty bo him không ch đn thun kinh doanh bo him, mà còn có
th kinh doanh  nhiu lnh vc khác nhm s dng có hiu qu ngun vn nhàn ri
ca mình. Nhng công ty hot đng lâu nm, quy mô đc bit là nhng công ty bo
him nhân th thì ngun vn nhàn ri thng rt ln. Ngun vn này thc cht là
qu d tr d phòng, qu chi tr bo him cha dùng đn …. Vic đa s vn này
vào kinh doanh là cn thit đ khc phc hu qu lm phát, to thêm li nhun, góp
phn tng trng qu d tr và qu chi tr. Ngoài ra, nu s dng có hiu qu, còn b
sung thêm vào qu điu hành đ tng thu nhp cho ngi lao đng.
Thm chí còn dùng đ thng cho nhng đi tng tham gia bo him liên tc
vi s tin bo him ln, to điu kin thun li cho công tác khai thác bo him ca
công ty.
1.3.2. Các ch tiêu đánh giá hiu qu kinh doanh ca doanh nghip bo him:

A. T sut sinh li
• T sut li nhun/doanh thu



Ch tiêu này cho bit hiu qu ca doanh nghip đã to đc bao nhiêu đng
li nhun t mt đng doanh thu. Ch tiêu này khuyn khích các doanh nghip tng
doanh thu gim chi phí.
• T sut li nhun/tng tài sn

• T sut li nhun /ngun vn CSH:




T sut li nhun
trên doanh thu
=
Li nhun trong k

Doanh thu trong k

T sut li nhun
trên tng tài sn
=
Li nhun trong k

Tng tài sn

T sut li nhun
trên ngun vn CSH
=
Li nhun trong k

Ngun vn ch s hu

14

Ch tiêu này cho bit hiu qu ca doanh nghip đã to đc bao nhiêu đng
li nhun trên mt đng tài sn hoc đã to đc bao nhiêu đng li nhun trên mt
đng vn ch s hu. Ch tiêu này khuyn giúp doanh nghip bit đc hiu qu s
dng vn ca mình.

B. Kh nng thanh toán:
• Kh nng thanh toán hin hành:



H s kh nng thanh toán hin hành là ch tiêu đc dùng đ đánh giá kh
nng thanh toán tng quát ca mt doanh nghip trong k báo cáo. Ch tiêu này có
vai trò rt quan trng trong vic xem xét tình hình tài chính ca doanh nghip. Nu
doanh nghip có ch tiêu này luôn ln hn hoc bng 1 thì doanh nghip bo đm
đc kh nng thanh toán và ngc li, nu h s kh nng thanh toán hin hành tính
ra càng nh hn 1 thì kh nng thanh toán ca doanh nghip càng thp và doanh
nghip càng mt dn kh nng thanh toán.
• Kh nng thanh toán nhanh:





H s kh nng thanh toán nhanh là ch tiêu đc dùng đ đánh giá kh nng
thanh toán nhanh các khon n ngn hn ca doanh nghip trong k báo cáo. Thc t
cho thy, h s thanh toán nhanh nu > 0.5 thì tình hình thanh toán tng đi kh
quan, còn nu < 0.5 thì doanh nghip có th gp khó khn trong vic thanh toán công
n và do đó, có th phi bán gp hàng hoá, sn phm đ tr n vì không có đ tin
thanh toán. Tuy nhiên, nu h s này quá cao li phn ánh mt tình hình không tt vì

vn bng tin quá nhiu, vòng quay vn chm, làm gim hiu qu s dng vn.

Kh nng thanh toán
hin hành
=
Tng s TSL

N ngn hn + N dài hn đn hn tr

Kh nng
thanh toán nhanh
=
Tng s vn bng tin

Tng s n ngn hn


15


• Kh nng thanh toán n ngn hn:




H s kh nng thanh toán n ngn hn cho thy kh nng đáp ng các khon
n ngn hn (phi thanh toán trong vòng 1 nm hay mt chu k kinh doanh ) ca
doanh nghip là cao hay thp. Nu ch tiêu này xp x bng 1 thì doanh nghip có đ
kh nng thanh toán các khon n ngn hn và tình hình tài chính là bình thng
hoc kh quan. Ngc li, nu h s thanh toán n ngn hn càng nh hn 1 thì kh

nng thanh toán n ngn hn ca doanh nghip càng thp.
C. ánh giá hiu qu kinh doanh theo h thng các ch tiêu giám sát doanh
nghip bo him:
 h tr c quan qun lý bo him theo dõi, kim tra tình hình hot đng
kinh doanh ca doanh nghip; đng thi đ h tr các doanh nghip bo him t theo
dõi quá trình kinh doanh ca mình, nhn bit đc nhng trng hp bt thng đ
sm có gii pháp khc phc và phát trin, ngày 22/9/2003, B Tài chính ra quyt đnh
s 153/2003/Q-2003 v vic ban hành H thng ch tiêu giám sát doanh nghip bo
him.
H thng các ch tiêu bao gm:
* Nhóm ch tiêu hot đng chung:

a. Ch tiêu thay đi ngun vn, qu:




Là ch tiêu xác đnh mc đ ci thin hoc gim sút v kh nng tài chính ca
doanh nghip bo him trong nm.

b. Ch tiêu tng doanh thu phí bo him/ngun vn, qu:

Kh nng thanh toán
n ngn hn
=
Tng s TSL & TNH

N ngn hn

Ch tiêu thay đi

ngun vn, qu
=
Chênh lch gia ngun vn, qu
nm hin ti và nm trc

Ngun vn, qu nm trc

16





Ngun vn, qu ca mt doanh nghip bo him có vai trò to ra ngun d tr
đ bù đp cho các tn tht ln hn mc trung bình và vt quá kh nng chi tr ca
d phòng nghip v. Ch tiêu tng doanh thu phí bo him trên ngun vn, qu đánh
giá mc đ đy đ ca ngun d tr này (không tính ti tái bo him). Ch tiêu có giá
tr càng ln thì doanh nghip càng có nhiu ri ro đi vi ngun vn, qu đ đi phó
vi nhng bin đng bt thng v tn tht.

c. Ch tiêu doanh thu phí bo him thun/ngun vn, qu:


Ch tiêu này đánh giá

Ngun vn, qu ca doanh nghip bo him có vai trò to ra ngun d tr đ
bù đp cho các tn tht ln hn mc trung bình. Ch tiêu doanh thu phí bo him
thun trên ngun vn, qu đánh giá mc đ đy đ ca ngun d tr này (có tính ti
tái bo him). Ch tiêu có giá tr càng ln thì công ty càng có nhiu ri ro đi vi
ngun vn, qu đ đi phó vi nhng bin đng v tn tht.

d. Ch tiêu thay đi doanh thu phí bo him thun:




Nhng thay đi ln v doanh thu phí bo him thun qua các nm thng là
du hiu ca s mt n đnh trong hot đng kinh doanh ca doanh nghip bo him.
Doanh thu phí bo him tng đt bin có th là du hiu doanh nghip bo him tham
gia vào các loi hình bo him hoc lnh vc hot đng mi mt cách vi vã, không
tính ti hiu qu kinh doanh. Bên cnh đó, doanh thu phí bo him tng đt bin còn
có th là du hiu doanh nghip bo him đang c gng tng lung tin đ đáp ng
Ch tiêu tng DT phí BH
trên ngun vn, qu
=
Tng doanh thu phí bo him

Ngun vn, qu
Ch tiêu DT phí BH thun
trên ngun vn, qu
=
Doanh thu phí bo him thun

Ngun vn, qu
Ch tiêu thay đi
doanh thu phí BH thun
=
DT phí bo him thun nm hin ti
- DT phí BH thun nm trc

DT phí BH thun nm trc