B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
NGUYN TH THANH VÂN
NGHIÊN CU HOT NG M&A TI VIT NAM
LUN VN THC S KINH T
TP. H CHÍ MINH - NM 2010
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
NGUYN TH THANH VÂN
NGHIÊN CU HOT NG M&A TI VIT NAM
CHUYÊN NGÀNH: KINH T - TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG
MÃ S: 60.31.12
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC: TS. MAI THANH LOAN
TP. H CHÍ MINH - NM 2010
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan rng đây là công trình nghiên cu ca tôi, có s h tr t Cô
hng dn là TS. Mai Thanh Loan. Các ni dung nghiên cu và kt qu trong đ tài
này là trung thc và cha tng đc ai công b trong bt c công trình nào. Nhng
s liu trong các bng biu phc v cho vic phân tích, nhn xét, đánh giá đc
chính tác gi thu thp t các ngun khác nhau có ghi trong phn tài liu tham kho.
Ngoài ra, trong đ tài có s dng mt s nhn xét, đánh giá cng nh s liu ca các
tác gi khác, c quan t chc khác, và đu có chú thích ngun gc sau mi trích dn
đ d tra cu, kim chng. Nu phát hin có bt k s gian ln nào tôi xin hoàn toàn
chu trách nhim trc Hi đng, cng nh kt qu lun vn ca mình.
Tp. H Chí Minh, ngày…… tháng …… nm 2010
Tác gi
Nguyn Th Thanh Vân
MC LC
LI CAM OAN
MC LC
DANH MC T VIT TT
DANH MC CÁC BNG BIU, TH
DANH MC CÁC HÌNH
DANH MC CÁC PH LC
PHN M U 1
Chng 1 - TNG QUAN HOT NG M&A TRÊN TH GII QUA
CÁC NGHIÊN CU C S 5
1.1 Nhng nghiên cu gn đây v làn sóng M&A mi nht làm c s cho đ tài 5
1.1.1 ng cong Endgame trong hp nht ngành. Nghiên cu ca nhóm tác gi
Graeme Deans, Fritz Kroeger, Stefan Zeisal, 2002 5
1.1.2 Xu hng ca làn sóng M&A mi nht: hp nht ngành. Nhng nghiên cu
ca Boston Consulting Group. 10
1.1.2.1 Nghiên cu th nht: “How to create value from Mergers & Acquisitions”.
Nghiên cu ca t chc The Boston Consulting Group, tháng 7 nm 2007. 10
1.1.2.2 Nghiên cu th hai: “Create value with M&A in downturns”. Nghiên cu
ca t chc The Boston Consulting Group, tháng 5 nm 2008. 15
1.2 Mt s kinh nghim v hot đng M&A 17
1.2.1 Các chin lc M&A thành công trên th gii 17
1.2.2 Các thng v M&A tht bi và các nguyên nhân 18
1.2.3 Mt s bài hc kinh nghim 19
KT LUN CHNG 1 22
Chng 2 - THC TRNG TH TRNG M&A VIT NAM 23
2.1 Toàn cnh th trng M&A Vit Nam 23
2.1.1 Toàn cnh th trng 23
2.1.1.1 V kinh t 23
2.1.1.2 V lut pháp 24
2.1.1.3 V th trng vn 25
2.1.1.4 S xut hin ca các qu đu t 26
2.1.2 M&A theo ngành 27
2.2 Nhn đnh v thc trng th trng M&A Vit Nam 29
2.2.1 Vit Nam đang giai đon khi đu trên đng cong Endgame 29
2.2.1.1 c đim ca chu k M&A Vit Nam 29
2.2.1.2 M&A mt s ngành đc trng 34
2.2.2 Nhn đnh v đc đim và kt qu ca mt s thng v M&A Vit Nam
trong thi gian qua da theo kt qu nghiên cu ca Boston Consulting Group. 41
2.2.2.1. C s lý thuyt và thc t cho nhng nhn đnh: kt qu nghiên cu ca
Boston Consulting Group và các thng v M&A VN trong thi gian qua. 41
2.2.2.2. Nhn đnh v đc đim và kt qu ca mt s thng v M&A Vit Nam
trong thi gian qua 44
KT LUN CHNG 2 47
Chng 3 - MT S GII PHÁT PHÁT TRIN HOT NG M&A
VIT NAM 48
3.1 xut chin lc vt qua giai đon khi đu ca chu k M&A 48
3.1.1 Chin lc ca mt s doanh nghip thành công khi vt qua giai đon khi
đu 48
3.1.2 Kt qu kho sát tham kho v M&A Vit Nam 50
3.1.3 Chin lc đ xut cho giai đon khi đu 51
3.2 xut chin lc thâu tóm & sáp nhp đem li giá tr sinh li cao 53
3.2.1 Kt hp c hai bên mua và bên bán s to ra giá tr sinh li thc s cho c
đông 56
3.2.2 Tin hành thâu tóm vi mc giá tr hp lý thp và mc thng d cao s đem
li li nhun cao 56
3.2.3 Tn dng li th ca bên mua 59
3.2.4 Cân nhc chn thc hin giao dch M&A bng tin hay c phiu 59
3.3 xut chin lc M&A trong thi k khng hong 61
3.3.1 Tn dng li th ca giai đon suy thoái tin hành thng v M&A có giá tr
sinh li cao 62
3.3.2 Giá tr thng v “to” hay “nh” 62
3.3.3 Thun theo truyn thng vn hóa kinh doanh khi la chn phng thc thun
mua va bán hay cng ép 63
3.3.4 Có chin lc hp lý tn dng c hi mua tài sn giá r t tái cu trúc 64
KT LUN CHNG 3 67
KT LUN 68
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
DANH MC T VIT TT
EPS : Earnings per share (thu nhp mi c phn)
P/E : Price to Earnings per share (h s giá trên thu nhp mi c phn)
BCTC : Báo cáo tài chính
HQT : Hi đng qun tr
PMI : Port-merger integration (hp nht/tái cu trúc sau M&A)
OLS : Ordinary Least Squares
GDP : Gross Domestic Product (Tng thu nhp quc gia)
WTO : World Trade Organisation (T chc thng mi th gii)
MSCI : Morgan Stanley Capital International (ch s chng khoán toàn cu)
PwC : PricewaterhouseCoopers
BTA : Bilateral Trade Agreement (Tha thun thng mi song phng)
CPH : C phn hóa
DNNN : Doanh nghip Nhà Nc
EVN : Vietnam Electricity (Tp đoàn đin lc Vit Nam)
NHNN : Ngân hàng Nhà Nc
NHTW : Ngân hàng trung ng
NHTM : Ngân hàng thng mi
NHTMCP : Ngân hàng thng mi c phn
IMF : International Monetary Fund (Qu tin t quc t)
CAGR : Compound annual growth rate (Tc đ tng trng bình quân)
BCG : The Boston Consulting Group
CAR : Cumulated abnormal return (li nhun cao hn d báo)
DANH MC CÁC BNG BIU, TH
Bng 1.1 - Tính cht và chin lc ca các giai đon trên đng Endgame 7
Bng 2.1 - H s (Doanh Thu/TSC & TTCDH) doanh nghip theo ngành 31
Bng 2.2 – Nhng thng v đc dùng đ nghiên cu 42
Bng 2.3 - Tóm tt kt qu nhng yu t ca các giao dch M&A nghiên cu 43
Bng 3.1 - Các chin lc ca các công ty tiêu biu 48
Bng 3.2 - kho sát v M&A ca PwC, tháng 3/2009 50
Bng 3.3 - Chin lc vt qua giai đon m đu ca tng lnh vc 52
DANH MC CÁC HÌNH
Hình 1.1 - ng cong Endgame (Ngun: Winning the Merger Endgame) 6
Hình 2.1 - L trình t l s hu nhà đu t nc ngoài theo biu cam kt WTO 30
Hình 2.2 - S lng doanh nghip theo ngành kinh t nm 2000 và 2007 34
Hình 2.3 - So sánh P/E thâu tóm vi P/E th trng và ch s VNIndex 43
DANH MC CÁC PH LC
Ph lc 1 - S lng và giá tr M&A Vit Nam và th gii 2003-2010 3
Ph lc 2 - S liu thng kê v th trng chng khoán 3
Ph lc 3 - T l s hu nc ngoài trong các lnh vc kinh doanh theo WTO 3
Ph lc 4 – Nhng giai đon phát trin ca ngành Ngân Hàng Vit Nam 4
Ph lc 5 - Tng trng tín dng 2000-2010 5
Ph lc 6 – Bng tính h s CAR ca các giao dch M&A đc nghiên cu 6
1
PHN M U
1. t vn đ
Trong nhng nm gn đây, cùng vi s phát trin mnh m, s hi nhp nhanh
chóng ca nn kinh t Vit Nam và s phát trin vt bc ca th trng chng
khoán trong nc, nhu cu mua bán và sáp nhp doanh nghip (M&A) ngày càng
tng. Trên th gii, hot đng M&A đã phát trin khá lâu và tri qua nhiu chu k
trong khi ti Vit Nam hot đng này ch mi phát trin mnh trong vài ba nm gn
đây và ha hn nhiu c hi đu t cho các t chc, cá nhân trong nc và nc
ngoài.
i vi các nc đang phát trin nh Vit Nam, thì M&A va là kênh thu hút vn
đu t; va là cách thc giúp các doanh nghip nhanh chóng tip cn vi công
ngh, k thut tiên tin và trình đ qun lý chuyên nghip; va là c hi cho hàng
hoá ca các doanh nghip Vit Nam thâm nhp th trng quc t. Nhng thng
v din ra trong thi gian qua đã tác đng tích cc đn nn kinh t Vit Nam nói
chung và các doanh nghip tham gia hot đng M&A nói riêng, c th nh tác đng
nâng cao hiu qu sn xut kinh doanh thông qua vic thay đi quy mô và tái cu
trúc li b máy qun lý điu hành ti các doanh nghip,
Tuy nhiên s lng và giá tr giao dch M&A ti Vit Nam vn còn khiêm tn phn
ánh s thiu quan tâm ca doanh nghip trong vic tham gia vào hot đng M&A.
Có nhiu lý do cho s thiu quan tâm này bao gm thiu kin thc, kinh nghim,
vn và kh nng thc hin giao dch M&A. Quan trng nht là s thiu nhn thc
v tính tt yu ca M&A trong quá trình phát trin ca doanh nghip cng nh lo s
trc kh nng không kim soát đc kt qu ca giao dch. iu này dn đn nguy
c st gim v kh nng cnh tranh cng nh tim lc đ phát trin.
Xut phát t thc t này, đ tài “Nghiên cu hot đng M&A ti Vit Nam” nhm
2
mc đích góp phn giúp doanh nghip hiu và nhn bit nhng c hi t M&A
cng nh đi tìm chin lc M&A phù hp đ to ra giá tr cho doanh nghip.
2. Mc tiêu nghiên cu
gii quyt vn đ đt ra trên, hai mc tiêu chính đc nghiên cu và phân tích
bao gm:
- Nghiên cu v các giai đon trong chu k M&A đ t đó xác đnh v trí ca
th trng và ngành
- Nghiên cu các yu t dn đn thành công v mt đem li li nhun kt hp
vi các điu kin sn có đ đ xut chin lc M&A phù hp.
3. i tng và phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu là các giao dch M&A trong nc, tp trung vào giai đon
2007-2009 khi có s bùng n v hot đng M&A Vit Nam, đc thc hin bi
đi tác trong nc hoc nc ngoài, trong đó có ít nht mt bên mua hoc bán là
công ty đi chúng đã niêm yt trên th trng giao dch chính thc.
Do đc đim ca giao dch M&A là tính bo mt thông tin nên đ tài ch gii hn
nghiên cu nhng giao dch có đ thông tin đ h tr cho vic đa ra kt lun. Do
đó ch nhng công ty niêm yt có c phiu giao dch mi có đ thông tin đ xác
đnh giá tr cng nh có ch đ công b thông tin đy đ.
4. Nhng đim ni bt và hn ch
Xut phát t nhng tính cht đc trng sau ca M&A Vit Nam:
- Th trng M&A Vit Nam mi phát trin gn đây do đó s lng giao dch
còn hn ch.
- Thông tin thng đc gi bí mt k c khi giao dch đã hoàn tt.
- Cha có mt t chc hay hip hi chuyên môn chuyên trách riêng đ thng
kê và qun lý hot đng M&A ngoài nhng hi tho chuyên đ vi nhng
3
thông tin không hoàn toàn đng nht.
Vì vy hn ch ca đ tài là cha có chiu sâu v s liu mà ch yu mang tính đnh
hng.
Tuy nhiên do M&A là lnh vc mang tính toàn cu và th trng Vit Nam cng
đang tng bc gn cht vào th trng th gii. Hn na đi tác trong các giao
dch M&A phn ln là các t chc nc ngoài, do đó nhng kt lun rút ra t
nhng nghiên cu da trên các s liu thng kê toàn cu cng mang tính ng dng
cao đi vi Vit Nam. ây cng chính là đim ni bt ca đ tài khi kt hp nhng
nghiên cu quc t vi th trng Vit Nam. C th là:
- cp đn các giai đon ca chu k M&A. iu này thng ít đc nhc
đn hn là các làn sóng M&A trên th trng. Xác đnh th trng M&A có
đang trong giai đon cao trào hay đang đáy ca sóng là mt yu t quan
trng khi thc hin M&A. Tuy nhiên, vic xác đnh doanh nghip đang
trong giai đon nào ca chu k M&A cng quan trng không kém bi mi
ngành kinh t và mi doanh nghip có nhng tính cht khác nhau và do đó
phn ng khác nhau.
- Kt hp các đc đim M&A rút ra t nhng nghiên cu da trên s liu
tng đi đy đ trên th gii đ so sánh vi các giao dch M&A th
trng Vit Nam nhm đa ra nhng chin lc M&A hng đn thành
công.
5. Kt cu đ tài
Ni dung chính ca lun vn đc chia làm ba phn
Chng 1 – C s lý lun
Trình bày nhng nghiên cu da trên phân tích các hot đng M&A trên th gii
làm c s cho đ tài bao gm nghiên cu v đng cong Endgame trong M&A ca
nhóm ba tác gi và hai nghiên cu ca Boston Consulting Group v đc đim ca
M&A trong giai đon hin nay.
4
Chng 2 – Thc trng th trng M&A Vit Nam
Trình bày thc trng th trng M&A Vit Nam t đó rút ra nhng tính cht tiêu
biu đ xác đnh v trí ca ngành trên chu k M&A, đng thi phân tích nhng tính
cht ca mt s giao dch M&A t nm 2007 – 2009 v mc đ phù hp vi nhng
nghiên cu c s trong phn lý lun.
Chng 3 – Gii pháp
Da trên nhng nghiên cu c s và tình hình thc t, phn này s trình bày nhng
đ xut v mt chin lc cho nhng công ty thc hin M&A nhm hng đn mc
tiêu tng giá tr trong chu k hin ti và trong giai đon khng hong kinh t hin
nay.
5
Chng 1 - TNG QUAN HOT NG M&A TRÊN TH
GII QUA CÁC NGHIÊN CU C S
1.1 Nhng nghiên cu gn đây v làn sóng M&A mi nht làm c s cho đ
tài
1.1.1 ng cong Endgame trong hp nht ngành. Nghiên cu ca nhóm tác
gi Graeme Deans, Fritz Kroeger, Stefan Zeisal, 2002.
C s d liu nghiên cu
D liu s cp: 135.000 thng v M&A trong thi gian t 1990-1999
D liu th cp: kt hp vi d liu ca nhng nghiên cu trc đó ca
A.T. Kearney và chn ra 1.345 thng v t d liu s cp đc thc
hin bi 945 công ty tha mãn nhng tiêu chun sau:
+ Có giá tr t 500 triu USD tr lên
+ c thc hin bi các công ty đi chúng đã niêm yt
+ Thng v nm gi ít nht 51% vn .
Phng pháp đo lng và các ch s dùng đ phân tích
Các bin ca đng cong Endgame: Ch s xem xét là mc đ cnh tranh
ca ngành và tc đ tp trung hóa
o lng mc đ cnh tranh ca ngành: ch s CR3
1
, HHI
2
o lng tc đ tp trung hóa: so sánh ch s CR3 ca 2 giai đon 1990-
1994 và 1995-1999. Nu ch s RC3 tng thì ngành hng v phía bên
phi ca trc hoành và ngc li.
1
CR3: tng th phn ca 3 công ty ln nht th trng theo d liu nghiên cu 25.000
công ty t nm 1988 đn nm 2001 ca A.T. Kearney.
2
HHI: ch s Hirschman-Herfindahl bng tng bình phng th phn ca tt c các công
ty.
6
Kt qu nghiên cu
Theo nghiên cu này, doanh nghip bt k thuc lnh vc nào đu thuc mt trong
bn giai đon ca chu k (đng cong Endgame). ó là giai đon khi đu, giai
đon phát trin, giai đon chuyên môn hóa, và kt thúc là giai đon bão hòa và hp
nht. Vic xác đnh v trí ca doanh nghip trên đng cong Endgame và t đó đ
ra chin lc hp lý là trng tâm ca nhà qun lý nhm chim u th trong quá trình
hp nht ngành.
Mi giai đon có nhng tính cht đc trng khác nhau và do đó ti mi thi đim,
s có mt s ngành hay nhóm ngành thuc vào giai đon này trong khi mt s
ngành hay nhóm ngành khác thuc vào giai đon khác ca chu k. Nhóm ngành nào
càng gn phía đu ca đng Endgame s có xu hng M&A càng cao và nhóm
ngành càng gn phía cui ca đng Endgame s càng ít có hot đng M&A.
Mc đ Giai đon 1 Giai đon 2 Giai đon 3 Giai đon 3 Mc đ
tp trung M đu Phát trin Chuyên môn hóa Bão hòa cnh tranh
(CR
3
)
(HHI
2
)
100%
Cao nht
Thp nht
0%
Nm
Hình 1.1 - ng cong Endgame (Ngun: Winning the Merger Endgame)
Nghiên cu xác đnh nm quy lut c bn ca đng cong Endgame bao gm:
Xu hng hp nht là không th tránh khi.
Tt c mi ngành đu mang tính toàn cu hóa.
Theo tng giai đon phát trin ca đng cong Endgame, tng trng doanh
thu là khá n đnh trong khi li nhun thay đi theo tng giai đon.
7
Tng trng trong dài hn ph thuc vào vic duy trì v th theo đng cong
Endgame.
Tng lai ph thuc vào các yu t thúc đy tng trng bên ngoài hn là
bên trong.
Tuân theo nhng quy lut trên, nhng đc trng ca mi giai đon đc lit kê c
th trong bng sau:
Bng 1.1 - Tính cht và chin lc ca các giai đon trên đng Endgame
Giai đon Tính cht Ngành đc trng Chin lc đ xut
Khi đu
- Rào cn thâm nhp
ngành thp
- Có tin l hn ch v s
hu nc ngoài
- Bt đu có s ni lng
ca các lut l và gia
tng c phn hóa
- S lng công ty tng
lên mt cách nhanh
chóng và đt mc cc
đi
- Nhng ngành mi
(công ngh sinh hc,
bán hàng qua mng,
công ngh nano)
- Nhng ngành có s ni
lng v s qun lý ca
chính ph (vin thông,
tài chính, nng lng)
- Xây dng các rào cn
thâm nhp
- Chú trng phát trin th
phn, doanh thu hn là
li nhun
- Theo dõi cht ch
nhng thay đi trong
chính sách đ d dàng
ng phó khi có thay
đi
- Chú trng phát trin
vào nhng phân ngành
có th mnh
- Xây dng đi ng lãnh
đo chuyên nghip và
trung thành
Phát trin m
rng
- Th phn và doanh thu
m rng tuy nhiên li
nhun thp do giá c
cnh tranh, hn na
- Công nghip ph tùng
ô tô
- Chui nhà hàng, khách
sn, quán n
- M rng nhng vn
phi tp trung phát
trin ngành ct lõi
- Xây dng chin lc
8
không nht thit đt
đc giá tr th trng
cc đi do nhng hn
ch v vn và k thut
trong ngn hn. V dài
hn nu mc tiêu này
không đt đc xem nh
tht bi
- Bt đu xut hin nhng
thng v quc t
- Thng nht các thng
hiu đc hp nht cng
nh nhng quyn là
nhng chin lc quan
trng cho phát trin
- ung
- Ngân hàng
hp nht vi mc tiêu
nhanh và tr thành
nhng ngi đng đu
th trng
- Xây dng quy trình
hp nht rõ ràng
Chuyên môn
hóa
- S lng thng v
gim nhng đ ln tng
lên do h s tp trung
cao
- Các công ty chú trng
mc tiêu dài hn là li
nhun và giá tr tng
thêm hn là tng th
phn
- Các thng v mang
tính hp tác chim u
th, hoc đè bp đi th
đ chim th phn bng
cách ct gim chi phí
mt cách khéo léo hn
là M&A
- Công ngh đt phá là
yu t then cht
- Nng lng (đin, gas,
than)
- Vt liu (thép, kính)
- óng tàu
- Báo chí
- Bán l
- Trong giai đon này
công ty cn chú trng
phát trin giá tr ct lõi
nhm gia tng li
nhun, ct bt nhng
khâu không hiu qu
hoc có li nhun thp
- Xây dng chin lc
marketing hp lý nhm
phát trin các thng
hiu đc hp nht đ
tránh phn ng ca
khách hàng
9
Bão hòa
- Không còn nhiu công
ty đ cnh tranh trong
ngành, tuy nhiên các
công ty ln còn li vn
luôn phi duy trì v th
ca mình và ng dng
các k thut mi.
- ây là thi đim các
công ty tip tc tn ti
gia tng dòng tin t li
th đng đu ca mình
- Vic s dng dòng tin
d tr tng lên khác
nhau gia các công ty và
gia các ngành, hoc
chia cho c đông thông
qua tr c tc, hoc mua
nhng công ty mi
thành lp đ duy trì v
th.
- Thuc lá
- Hàng không
- Thc ung gii khát
- Chin thut trong giai
đon này là gi vng
v trí thay vì vt qua
đ chuyn sang giai
đon mi nh trong 3
giai đon trên.
- tip tc tng
trng trong ngành đã
bão hòa, công ty phi
bit cách điu chnh
tng đ ln ca th
trng sn phm đ
đt ra mc tiêu phát
trin mi.
- Do tính cht gn đc
quyn mà nhng công
ty cn phi nm vng
và d đoán nhng
phn ng chng đc
quyn t phía Chính
ph và c ngi tiêu
dùng nu không mun
b đào thi
- Vic phát trin nhng
ngành ph xut phát t
ngành ct lõi s to ra
c hi tip tc tng
trng
- Luôn trong t th sn
sàng chng li s tha
mãn
- Gi gìn uy tín và hình
nh tt đp ca công ty
10
Mt cách ngn gn, nghiên cu này ch ra rng nguyên nhân ca tng trng là t
vic thc hin thâu tóm sát nhp vi điu kin kt qu đt đc t M&A phi là
mt s chuyn dch lên trên theo đng Endgame hay là mt s chuyn dch qua
giai đon phát trin cao hn. đt đc s dch chuyn này, nhà qun lý cn phi
xác đnh v trí ca doanh nghip hay ca ngành mà doanh nghip đang hot đng
trên đng Endgame da vào các đc trng ca ngành tng ng vi đc đim ca
tng giai đon nêu trong bng 1.5 và áp dng các chin lc phù hp cho tng giai
đon nh đ xut trong bng 1.5 đ duy trì v th tng tng ca mình.
1.1.2 Xu hng ca làn sóng M&A mi nht: hp nht ngành. Nhng nghiên
cu ca Boston Consulting Group.
1.1.2.1 Nghiên cu th nht: “How to create value from Mergers &
Acquisitions”. Nghiên cu ca t chc The Boston Consulting Group,
tháng 7 nm 2007.
C s d liu nghiên cu
D liu s cp: hn 380.000 thng v M&A trong khong thi gian t
1992-2006
D liu th cp:
+ Phân tích xu hng th trng: 376.033 thng v M&A t nm
1997-2006 các khu vc Bc M, Châu Âu, và Châu Á Thái Bình
Dng.
+ Phân tích mc đ đem li li nhun ca M&A: 3.190 thng v
M&A t nm 1992-2006 các khu vc Bc M, Châu Âu, và Châu Á
Thái Bình Dng tha mãn các điu kin: các thng v đc thc
hin bi các công ty đi chúng niêm yt, các thng v có giá tr
tng đi ln (nm trong 25% nhóm thng v đng đu xp theo
th t giá tr t cao ti thp mi khu vc).
11
+ Phân tích chin lc M&A ca các các qu đu t và các ngi mua
chin lc : 3.366 thng v M&A t nm 2000-2006 tha mãn các
điu kin: do các công ty vn c phn t nhân hay ngi mua chin
lc thc hin, công ty b thâu tóm là các công ty đi chúng niêm yt,
giá tr thng v t US$ 150.000 tr lên.
Phng pháp đo lng và các ch s dùng đ phân tích
Các bin: mc đ sinh li ca giá c phiu công ty tham gia M&A (c
bên mua và bên bán), mc đ sinh li ca chun so sánh tng ng (ch
s Dow Jones Industrials đi vi Bc M, ch s Dow Jones Eurostoxx
đi vi Châu âu, và ch s Dow Jones Asia Pacific đi vi Châu Á Thái
Bình Dng).
Phng pháp phân tích: s dng phng pháp nghiên cu event study,
theo đó kh nng to ra giá tr ca thng v M&A da trên mc đ sinh
li cao hn mc mong đi ca giá c phiu trong mt khong thi gian
nht đnh. C th nh sau:
+ Khong thi gian thu thp mc sinh li mong đi ( E(R) ) ca giá c
phiu là 180 ngày, t ngày -200 đn ngày -21, trc khi công b giao
dch M&A
+ Khong thi gian thu thp mc sinh li thc t (R) là +/- 3 ngày tính
t ngày công b giao dch M&A.
+ S dng OLS (Ordinary Least Squares) đ tính toán mc sinh li
mong đi da trên chun so sánh theo công thc
+ E(Ri,t) = + x Rm,t + i
+ Mc sinh li cao hn mong đi đc xác đnh theo công thc
+ A(Ri,t) = Ri,t – E(Ri,t) = + x Rm,t
12
Trong đó : E(Ri,t): mc sinh li mong đi ca chng khoán i vào ngày t
Ri,t : mc sinh li thc t ca chng khoán i vào ngày t
:h s anpha ca mô hình hi quy
:h s beta ca mô hình quy
i :sai s thng kê
Rm,t : mc sinh li ca chun so sánh vào ngày t
Kt qu nghiên cu:
Kt lun th nht: nu ch xét trên góc đ bên mua, tính trung bình
M&A làm gim giá tr ca c đông. Nhng nu tính chung cho c bên
bán và bên mua thì M&A to ra giá tr tng thêm cho c đông.
T sut sinh li ca bên thâu tóm
-3
-2
-1
0
1996 1998 2000 2002 2004 2006
CAR(%)
Mean = -1.2
T sut sinh li ca bên b thâu tóm
0
10
20
30
1996 1998 2000 2002 2004 2006
CAR(%)
Mean = 18.6
T sut sinh li ca c hai bên
0
1
2
3
4
1996 1998 2000 2002 2004 2006
CAR(%)
Mean = 1.8
(Ngun:BCG M&A Research Center, d liu cung cp bi Thomson Financial/SDC)
Kt lun th hai: Nhng thng v đc thc hin vi giá tr hp lý
tng đi thp (h s EV/EBITDA thp) và mc giá tr thng d cao s
làm tng giá tr cui cùng so vi nhng thng v theo chin lc ngc
li. iu này đc hiu là nhng công ty đc mua vi giá tr đnh giá
thp hn nhng hng mt phn thng d s mang li li nhun cao hn.
13
> mc trung bình > mc trung bình
< mc trung bình < mc trung bình
< mc trung bình > mc trung bình < mc trung bình > mc trung bình
H s EV/EBITDA
38.1%
(s thng v
= 396)
43.9%
(s thng v
= 465)
41.1%
(s thng v
= 416)
45.8%
(s thng v
= 445)
Thng d
T l thng v to ra giá tr
Thng d
Mc sinh li trung bình
-2.7%
(s thng v
= 396)
-1.0%
(s thng v
= 465)
H s EV/EBITDA
-1.6%
(s thng v
= 416)
-0.2%
(s thng v
= 445)
(Ngun:BCG M&A Research Center, d liu cung cp bi Thomson Financial/SDC)
Kt lun th ba: trên tng th, các thng v đc thc hin bi các qu
đu t thng đc mua bán vi giá tr hp lý và thng d thp hn các
doanh nghip. iu này đc lý gii bi các nguyên nhân nh qu đu t
thng nhm vào các mc tiêu là các công ty trong nhng ngành mà vic
công ty này thâu tóm công ty khác khó thc hin do nng lc hn ch ca
chính các công ty đó hoc do nhng hn ch trong lut l, do đó mc đ
cnh tranh trong thng v s gim đi dn đn mc giá s thp hn, hoc
do vn đ “principle-agent problem”. Tuy nhiên, nu có s cnh tranh
trc tip gia qu đu t và doanh nghip trong cùng mt thng v thì
qu đu t vn có kh nng tr giá cao hn do nhng li th riêng có v
vn và kh nng to ra đng lc đ thu hi vn nhanh cng nh ti đa
hóa khon thng d.
14
0
5
10
15
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006
+79%
H
s
EV/EBITDA
trung bình
0
5
10
15
20
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006
Doanh Nghi
p Qu
đ
u t
-9%
M
c th
ng
d
trung
bình (%)
(Ngun:BCG M&A Research Center, d liu cung cp bi Thomson Financial/SDC)
Kt lun th t: có mt gii hn nht đnh v mt giá tr mua bán ca
thng v trong vic to ra li nhun, thng v có giá tr mua bán tng
đi nh (nh hn 1 t đô) to ra li nhun cao hn thng v có giá tr
ln hn 1 t đô. Hoc thng v mà bên bán có giá tr tng đi nh so
vi bên mua s to ra li nhun cao hn.
Hình thc thanh toán
0.12
-1.90
-2
-1
0
Thanh toán bng
tin
Thanh toán khác
Trung bình
CAR (%)
S thng v
924 2,266
Giá tr thng v
-1.00
-1.99
-2
-1
0
< 1 t USD > 1 t USD
Trung bình
CAR (%)
S thng v
2,227 961
(Ngun:BCG M&A Research Center, d liu cung cp bi Thomson Financial/SDC)
Kt lun th nm: nu friendly takeover là đc đim ca làn sóng th 5 -
bong bóng internet thì hostile tackover đc nhà đu t a thích hn
trong trong giai đon này do mc tiêu tit kim chi phí khi hp nht.
15
Kt lun th sáu: giao dch bng tin đem li li nhun cao hn so vi
hoán đi c phn. iu này chng t lng tin dôi d cao và li nhun
mong đi cao hn chi phí vn.
1.1.2.2 Nghiên cu th hai: “Create value with M&A in downturns”. Nghiên
cu ca t chc The Boston Consulting Group, tháng 5 nm 2008.
C s d liu nghiên cu
D liu s cp: hn 400.000 thng v M&A trong khong thi gian t
1981-2008
D liu th cp:
+ Phân tích xu hng th trng: 408.076 thng v M&A t nm
1981-2008 các khu vc Bc M, Châu Âu, và Châu Á Thái Bình
Dng.
+ Phân tích mc đ đem li li nhun ca giao dch M&A ca các công
ty niêm yt: 3.190 thng v M&A t nm 1992-2006 các khu vc
Bc M, Châu Âu, và Châu Á Thái Bình Dng tha mãn các điu
kin: các thng v đc thc hin bi các công ty đi chúng niêm
yt, các thng v có giá tr tng đi ln (nm trong 25% nhóm
thng v đng đu theo th t giá tr t cao ti thp mi khu vc).
+ Phân tích mc đ đem li li nhun ca giao dch bán mt phn doanh
nghip: 5.157 thng v M&A t nm 1992-2007.
Phng pháp đo lng và các ch s dùng đ phân tích
o lng mc đ sinh li: tng t nghiên cu “How to create value
from Mergers & Acquisitions” ca BCG trình bày phn trên.
Suy thoái kinh t đc đnh ngha là giai đon tc đ tng trng bình
quân GDP toàn cu thp hn mc tng trng dài hn là 3%.
16
Kt qu nghiên cu
Nhng li th ca M&A trong giai đon suy thoái kinh t. Theo kt qu
nghiên cu trc dù trên tng th M&A không đem li li nhun nhng
xét trên các khía cnh khác nhau thì kt qu s thay đi. Nghiên cu này
cho thy trong giai đon suy thoái kinh t, M&A đem li li nhun trong
dài hn cao hn so vi giai đon kinh t phát trin nóng. Tuy nhiên, mun
đt đc li nhun trong dài hn, bên mua cn la chn mc tiêu phù
hp. Nghiên cu này cho thy bên mua nên thâu tóm nhng công ty có
li nhun thp (vì mc tiêu đt đc giá mua r) nhng có tình hình tài
chính lành mnh (vì mc tiêu li nhun trong dài hn).
nh hng ti thi đim giao dch
39.8
43.2
34.3
25.0
0
10
20
30
40
50
Giai đon tng trng Giai đon suy thoái
Cty mc tiêu tt Cty mc tiêu xu
ln
ca mu
113 35 46 28
T l thành
công (%)
nh hng 2 nm sau giao dch
39.8
56.8
40.0
39.3
0
10
20
30
40
50
60
Giai đon tng trng Giai đon suy thoái
ln
ca mu
113 35 46 28
T l thành
công (%)
(Ngun: BCG M&A Research Center; Thomson Financial/SDC Platinum; Edward
I.Altman,”Financial Ratios, Discriminant Analysis, and the Prediction of Corporation
Bankruptcy”,Tp chí The Journal of Finance, tháng 9/1968)
Nhng li ích ca vic bán mt phn tài sn doanh nghip. Trong giai
đon suy thoái, vic bán mt phn tài sn doanh nghip là mt cách đ
tp trung ngun lc vào các giá tr ct lõi hoc to ra ngun vn cho
M&A nhm mc tiêu đt đc li nhun trong dài hn.
17
1.2 Mt s kinh nghim v hot đng M&A
1.2.1 Các chin lc M&A thành công trên th gii
Singapore, Chính ph m ca cho lnh vc ngân hàng t nhng nm 1990. Khi
đó Ngân Hàng Phát Trin Singapore (DBS) đng trc thách thc mi khi phi
cnh tranh vi các ngân hàng ln trên th gii nh HSBC, CitiBank, Standard
Chartered cùng vi vô s ngân hàng ln nh ca các nc láng ging trong khu
vc. Trc th thách này, Tng Giám c mi ca DBS đã áp dng chin lc hp
nht các ngân hàng trong nc cng nh trong khu vc bao gm Ngân Hàng Tit
Kim Bu in ca Singapore vi mc tiêu nhm đn là s hu hàng ngn tài
khon tin gi ca khách hàng ti đây, Ngân Hàng Thai Danu Bank vi mc tiêu
thâu tóm kinh nghim và nng lc ca ngân hàng này, và tip sau hai thành công
này là vic thâu tóm thêm Ngân Hàng Dao Heng Bank và Vicker Ballas ca
Hng Kông đ tip tc nâng cao nng lc và m rng sang th trng phát trin cao
trong khu vc. Nh vy mà DBS đã tr thành mt ngân hàng có tm c khu vc và
ngày càng to nhiu s chú ý cho các đi th ln nh CitiBank.
Tng t, mt ví d thành công khác là TMP, mt công ty có xut phát đim là mt
công ty đi lý chuyên v qung cáo trên Yellow Pages, sau đó chuyn sang phát
trin trang web Monster.com chuyên v vic làm trên mng. Trong thi k bong
bóng internet, ban lãnh đo TMP đã quyt đnh m rng th phn thông qua thâu
tóm hn 70 công ty chuyên v vic làm trên mng hoc công ty môi gii vic làm
trên toàn cu. a s nhng công ty này là nh và mi thành lp nh Flipdog.com
(M), Jobline (Thy in), QD Legal (Anh), TASA (Hng Kông), Morgan & Bank
(Úc), và Melville Craig (Scotland). S thành công này đã giúp cho TMP tr thành
ngi đi thâu tóm thay vì tr thành k b thâu tóm.
Nh vy thành công ca DBS và TMP là đim h đã ch đng tin hành thc hin
M&A nhm mc tiêu phát trin mà c th là thc hin chin lc vt qua giai
đon m đu ca đng Endgame. Nu DBS tp trung phát trin nng lc phát trin