MỘT SỐ GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ VỀ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN LÀO CAI

MỘT SỐ GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ VỀ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI
NGÂN HÀNG ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN LÀO CAI
I. Định hướng hoạt động tín dụng của ngân hàng trong thời gian tới.
Hoạt động tín dụng chịu rất nhiều ảnh hưởng của các yếu tố bên ngoài, có thể
thúc đẩy hay trì hoãn sự phát triển của hoạt động tín dụng. Dự báo được các yếu tố
tác động môi trường bên ngoài sẽ giúp cho ngân hàng hoạt động một cách chủ
động hơn, tránh được những rủi ro tín dụng gây thiệt hại cho ngân hàng, nâng cao
chất lượng hoạt động tín dụng ngân hàng.
Nền kinh tế Việt Nam đang trên đà phát triển cao trong năm 2004 so với các
nước trong khu vực, tình hình chính trị xã hội ổn định điều này khuyến khích các
nhà đầu tư tiếp tục đầu tư vào tỉnh Lào Cai, đặc biệt là các doanh nghiệp tư nhân.
Sự thực thi của luật doanh nghiệp vào 1/1/2000 cũng đã tạo cơ chế thông thoáng
cho hoạt động của các doanh nghiệp.
- nhu cầu vốn của nền kinh tế tỉnh Lào Cai trong các năm tới sẽ tăng mạnh,
ngân hàng đầu tư và phát triển Lào Cai sẽ có nhiều cơ hội để mở rộng cho vay.
Các ngành mũi nhọn của tỉnh như đầu tư vào du lịch, nhu cầu vốn cho các nhà
đầu tư xuất nhập khẩu, các nhà máy xi măng, nhu cầu mởi rộng đường xá
giao thông... sẽ rất cần vốn của ngân hàng có vốn trung và dài hạn.
- cơ chế chính sách nhà nước tiếp tục được ban hành theo hướng thông thoáng
hơn, tạo điều kiện tối đa cho các ngân hàng thương mại trong việc cấp tín
dụng đến khách hàng. Mức giới hạn cho vay tối đa đối với một khách hàng
tăng lên 315 tỉ VND là điều kiện rất tốt để các chi nhánh tăng dư nợ đối với
khách hàng lớn trên địa bàn.
- xu hướng tiếp tục đầu tư vào các ngành mũi nhọn như giao thông vận tải, các
nhà máy lớn, các công ty xây dựng...và sẽ có sự đầu tư mới vào lĩnh vực xuất
nhập khẩu do Lào Cai vừa mở rộng cửa khẩu, tập trung vào lợi thế cửa khẩu
của tỉnh giáp với Trung Quốc. Đây là tiềm năng có thể là lớn nhất của tỉnh về
lâu về dài.
- Sự cạnh tranh giữa các ngân hàng và các tổ chức tài chính sẽ khó khăn về hoạt
động tín dụng và hoạt động huy động vốn trước những cơ hội mà tỉnh Lào Cai
đem lại.

Nhìn chung là có rất nhiều cơ hội cho hoạt động tín dụng của ngân hàng đầu
tư và phát triển Lào Cai được mở rộng, gần như không có nhiều khó khăn lắm,
nhưng với sự phát triển mạnh như tỉnh Lào Cai thì nhu cầu vốn đang tăng rất mạnh
song nguồn huy động không thể đáp ứng hết được do đó hoạt động tín dụng cần
phải được nâng cao, tránh cho vay ồ ạt, phân tích kỹ lưỡng trước khi cho vay sẽ
gây lên rủi ro tín dụng lớn cho ngân hàng.
2. Định hướng phát triển nhiệm vụ tín dụng trong thời gian tới
Ngân hàng đầu tư và phát triển Lào Cai đã phân tích kỹ lưỡng những mặt yếu
kém của hoạt động tín dụng những năm trước và đề ra hướng cho năm tới.
- Nâng cao chất lượng tín dụng, đào tạo cán bộ tín dụng cả về trình độ lẫn đạo
đức.Tập trung chú trọng vào công tác thẩm định, tuân thủ chặt chẽ thủ tục qui
trình xét duyệt cho vay, lành mạnh hoá hệ thống tài chính
- Đa dạng hoá hoạt động tín dụng trên nguyên tắc phát huy lợi thế trên lĩnh vực
hoạt động đầu tư, chú trọng hơn tow việc đáp ứng nhu cầu vốn trung và dài
hanj của các công ty lớn.
- Không ngừng tăng trưởng vốn bằng nhiều giải pháp thích hợp đáp ứng nhu
cầu vốn ngày càng tăm của tỉnh.
- Ngân hàng đầu tư và phát triển Lào Cai chủ trương mở rộng và đa dạng hoá
các loại hình tín dụng nhằm đáp ứng vốn kịp thời, dày đủ nhu cầu vốn của tỉnh
trên cơ sở đảm bảo an toàn, hiệu quả, đổi mới hoạt động tín dụng theo hướng
giảm thiểu các thủ tục cho vay, tạo điều kiện cho người có nhu cầu vay vốn và
có khả năng sử dụng vốn có hiệu quả, trả được nợ ngân hàng, dược tiếp cận
nguồn vốn tín dụng thuận lợi và dễ dàng. Tích cực tìm kiềm khách hàng, cùng
với doanh nghiệp ngiên cứu, tìm kiếm, lựa chọn và quản lí dự án đầu tư. Thực
hiện có hiệu quả chương trình tín dụng đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Song song với việc mở rộng tín dụng ngân hàng chú trọng nâng cao chất
lượng tín dụng, giảm tỷ lệ nợ quá hạn xuống mức an toàn, tìm cách thu hồi nợ
khó đòi, không để nợ khoanh xuất hiện nhằm giải phóng tối đa nguồn vốn cho
đầu tư tín dụng.
II. Một số biện pháp nhằm ngăn ngừa và hạn chế rủi ro tín dụng tại ngân

hàng Đầu Tư Và Phát Triển Lào Cai
1. Kinh nghiệm phòng ngừa và hạn chế rủi ro tín dụng tại một số nước
trên thế giới
1.1. Kinh nghiệm của CANADA
Ở Canada, để giúp các Ngân hàng, các nhà đầu tư có được những thông tin tin
cậy và cần thiết, người ta đã thành lập các công ty chuyên kinh doanh thông tin tín
dụng. Một trong các công ty hàng đầu về thông tin tín dụng đó là “services
finances Ben” công ty Ben thu nhập thông tin tín dụng để cung cấp cho các Ngân
hàng thương mại theo cách sau.
Trước hết, cần tra cứu những thông tin đã có được cập nhập và lưu trữ một
cách khoa học. Bước tiệp theo, thu nhập qua các việc nghiên cứu và tài liệu, tin tức
của các cơ quan và các tổ chức dịch vụ của Nhà nước nhu cơ quan thống kê, tài
chính, thuế...đồng thời cũng phải quan tâm đến thông tin bên ngoài như báo chí,
các nhà cung cấp, khách hàng...
Công ty Ben cũng thu thập thông tin từ việc điều tra tại chỗ các nhân viên
điều tra thông tin tín dụng phải là người chuyên nghiệp, có kinh nghiệm, khi đã
tiếp xúc phải sử dụng các phương pháp để phỏng vấn ban điều hành doanh nghiệp.
Điều quan trọng là sau cuộc tiếp xúc, nhân viên thông tin tín dụng phải có khả
năng nhận xét.
Cuối cùng, Công ty Ben sẽ phân tích tổng hợp các thông tin đã có và tiến
hành “phân tích rủi ro tín dụng” cung cấp cho các Ngân hàng.
1.2. Kinh nghiệm Ngân hàng Dresner(Đức)
Dresner là một trong các Ngân hàng thương mại hàng đầu của Cộng hoà Liên
bang Đức. Khi thực hiện cấp các khoản tín dụng cho các công ty, Ngân hàng đã sử
dụng một hệ thống đánh giá cho điểm khách hàng đã được vi tính hoá. Việc cho
điểm khách hàng được củng cố thêm bằng việc cho điểm theo ngành kinh tế: Khi
có một hiện tượng kinh té bất lợi ở một ngành nào đó, thì hệ thống sẽ tự động hạ
điểm của tất cả các khách hàng là các công ty đang hoạt động trong ngành kinh tế
đó. Đối với các khách hàng là người nước ngoài, để hỗ trợ cho hệ thống đánh giá
điểm nói trên, Ngân hàng còn sử dụng việc cho điểm có tính đến đặc trưng của mỗi

nước cụ thể. Việc đánh giá rủi ro theo nước dựa trên cơ sở hệ thống đánh giá cho
điểm theo nó trong những năm qua đã đem lại hiệu quả rất cao.
1.3. Kinh nghiệm giải quyết Nợ quá hạn của Mỹ
Để giải quyết Nợ quá hạn, Mỹ đã thành lập các công ty quản lý tài sản (asset
arangement company – AMC) công ty này có nhiệm vụ mua lại số nợ khó đòi của
các ngân hàng thương mại. AMC phát hành trái phiếu do Chính phủ (bộ tài chính)
đưa ra bảo lãnh và các ngân hàng sẽ mua lại toàn bộ số trái phiếu này. AMC dùng
số tiền thu được từ việc phát hành trái phiếu đó để mua lại toàn bộ số nợ của các
ngân hàng (thường là theo một tỷ lệ chiết khấu nhất định). Sau đó, AMC sẽ dùng
mọi cách để tối đa hoá khả năng thu hồi nợ thông qua các biện pháp khác nhau như
sử dụng tài sản thế chấp để góp vốn liên doanh, liên kết, cho thuê, chuyển nợ thành
cổ phần...Như vậy, thực chất của quá trình trên là Ngân hàng đổi nợ của mình để
lấy trái phiếu do AMC phát hành và thu tiền khi trái phiếu đến hạn.
Mô hình này tỏ ra rất thành công ở Mỹ đã được Trung Quốc thử nghiệm và
các Ngân hàng thương mại Việt Nam cũng đang tham khảo mô hình hoạt động của
AMC để áp dụng voà các công ty quản lý tài sản của Việt Nam.
1.4. Kinh nghiệm giải quyết Nợ quá hạn của Nhật Bản
Có thể nói kể từ sau cuộc khủng khoảng 1998 đến này, hệ thống ngân hàng
Nhật Bản luôn đứng trước nguy cơ rơi vào một cuộc khủng hoảng mới. Cho tới
đầu năm 2002, số Nợ quá hạn trên tổng dư nợ tín dụng đã lên tới 70% (237.000 tỷ
yên). Chính phủ Nhật Bản đã giải quyết số Nợ quá hạn này thông qua công ty thu
và xử lý nợ (Resolution and Collection Company – RCC) được thành lập vào năm
1999. RCC có nhiệm vụ là mua lại các khoản nợ từ những ngân hàng có các khoản
nợ khó đòi. Mặc dù cho đến này, RCC đã chi khoản 1 ngàn tỷ yên nhưng vấn đề là
các Ngân hàng không muốn bán nợ cho RCC vì lý do mức giá mà RCC nói là giá
thị trường trả cho các Ngân hàng khi mua nợ chỉ bằng 5% giá trị nợ. Vì thế giải
pháp của Chính phủ Nhật là:
- Trong vòng 2 năm, các Ngân hàng phải phân loại những người đi vay trong
tình trạng phá sản. Các khoản nợ quá hạn mới phải giảm đi trong vòng 3 năm
kể từ ngày ngân hàng phân loại những công ty này. RCC tham gia mua lại các

khoản nợ khó đòi và bất động sản thế chấp. RCC sẽ mua lại nợ quá hạn với
giá linh hoạt hơn.
- Ban tài chính sẽ tăng cường công tác kiểm tra ở các Ngân hàng lớn với những
đợt kiểm tra đặc biệt vào các con nợ có đánh giá tín dụng và cổ phiếu thay đổi.
Cùng với kiểm toán, ban tài chính hy vọng sẽ đảm bảo được tính chính xác,
kịp thời phân loại các con nợ.
2. Nhóm giải pháp trực tiếp
2.1. Tuân thủ chặt chẽ quy trình tín dụng
Đây là giải pháp cần thiết trước tình hình hoạt động tín dụng của Ngân hàng
đầu tư và phát triển Lào Cai, trước những nhu cầu vốn phát triển mạnh của nền
kinh tế tỉnh.
- Thẩm định hiệu quả và tính khả thi của dự án vay vốn
Công tác thẩm định dự án của Ngân hàng chưa thật chú trọng lắm, chưa có
riêng 1 phòng và các chuyên gia thẩm định dự án, cán bộ phải đảm nhiệm luôn cả
công tác này trong khi đó các bộ tín dụng của ngân hàng chưa được chuyên sâu,
không thể thiếu được trước khi cấp tín dụng cho khách hàng. Do đó, ngân hàng cần
thành lập riêng một phòng thẩm định dự án và cần phải thực hiện một cách nghiêm
túc trong phân tích thẩm định dự án.
+) Trong phân tích, thẩm định dự án, cán bộ tín dụng cần kiểm tra tính chính xác
hợp lý của các số liệu được khách hàng đưa vào bảng dự trù doanh thu lời lãi của
dự án. Việc thẩm định dự án một cách kỹ lưỡng sẽ là cơ sở để xác định mức cho
vay, thời gian thu nợ, mực thu nợ từng thời kỳ...hợp lý tạo điều kiện cho doanh
nghiệp thuận lợi.
+) Để phục vụ cho việc thẩm định dự án, Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Lào Cai
cần phải đào tạo các chuyên gia về thảm định trang bị những phần mềm hiện đại để
việc tính toán các chỉ tiêu kinh tế nhanh chóng và chính xác hơn, ví dụ phần mềm
Crystal ball, rất có hiệu quả ứng dụng, trong phân tích mô phỏng, với phần mềm
này, cấn bộ tín dụng có thể xác định được sự thay đổi của chỉ tiêu hiệu quả NPV,
IRR. Khi có sự thay đổi đồng thời của các chỉ tiêu nhân tố chứ không phải chỉ có
sự thay đổi của 1 nhân tố trong phương pháp phân tích độ nhậy thông thường.

- Thành lập tổ thẩm định dự án có tính chuyên nghiệp cao,
- Các phân tích về thị trường cho thấy cơ hội đầu tư dự án là rất lớn trong thời
gian tới, trong khi đó kinh nghiệm trong lĩnh vực nàyv lại không có do đó
nhằm đảm bảo cho vay an toàn, nên thành lập 2 tổ thẩm định có tính chuyên
nghiệp cao, 1 tổ chuyên tái thẩm định các dự án vay vốn có giá trị cao và thời
gian dài. Tổ còn lại là các cán bộ tín dụng chưa đủ kinh nghiệm thẩm định dự
án nếu chỉ giới hạn cho vay các dự án có giá trị nhỏ và thời gian vay ngắn.
2.2. Kiểm tra giám sát tín dụng chặt chẽ hơn.
Để đảm bảo an toàn trong cho vay, tránh được những rủi ro tín dụng không
đáng có cán bộ tín dụng cần thường xuyên kiểm tra, giám sát hoạt động kinh
doanh của khách hàng, hoạt động thực hiện dự án của đối tượng vay để đảm bảo
vốn vay được sử dụng đúng mục đích, an toàn và hiệu quả. Do ở ngân hàng đầu
tư và phát triển Lào Cai số lượng nhân viên tín dụng rất ít và vậy kiểm tra kiểm
soát tín dụng thường xuyên là rất khó khăn, hơn nữa khách hàng đến vay vốn
ngày càng nhiều, hướng dẫn khách hàng làm thủ tục vay, hay khách hàng cũ xin
vay tiếp nên ít có điều kiện xuống từng doanh nghiệp kiểm tra giám sát hoạt động
kinh doanh của khách hàng vay. Chính vì những bất lợi đó cán bộ tín dụng cần
phải nâng cao kỹ năng giám sát của mình, thu thập thông tin bằng nhiều cách để
thời gian giám sát không nhiều nhưng khai thác được những thông tin cần thiết để
kịp thời xử lý tránh dẫn đến rủi ro tín dụng cho ngân hàng.
Thông qua việc theo dõi vay vốn, cán bộ tín dụng cần lưu ý khách hàng biết
kì hạn trả nợ và đôn đốc thu xếp ngân quỹ để trả nợ ngân hàng đúng thời gian
thoả thuận. Nừu khách hàng có khó khăn chính đáng không thể trả nợ đúng thời
hạn thì cạn bộ tín dụng hướng dẫn khách hàng lập giấy xin điều chỉnh kỳ hạn trả
nợ, còn nếu những khó khăn của khách hàng không phải do các nguyên nhân bên
ngoài mà là do sự yếu kém của chính họ thì cán bộ tín dụng cần gợi ý, tư vấn cho
họ các biện pháp để tháo gỡ khó khăn. Còn nếu khoản vay đã được xác định là
”có vấn đề” dù đang còn trong hạn, cán bộ tín dụng cần chuyển khoản vay bộ
phận xử lý rủi ro cao để có phương án điều chỉnh khoản vay về trạng thái bình
thường trước khi hết hạn.

Để làm được điều này, công tác kiểm tra, kiểm soát nội bộ cần được tăng
cường hơn nữa trong năm 2004 nhằm kịp thời phát hiện các dấu hiệu rủi ro để
phòng tránh. Hoạt động của tổ kiểm tra nội bộ tại các chi nhánh cần được tăng
cường. Các phòng ban liên quan tại chi nhánh ( liểm toán nội bộ, quản lý tín
dụng, nguồn vốn..) cần phối hợp, thống nhất xây dựng chương trình kiểm tra hoạt
động tín dụng tại các chi nhánh thường xuyên.
Việc kiểm tra giám sát như vậy đòi hỏi thành viên đoàn kiểm soát không chỉ
có kỹ năng phân tích tài chính thông thường nà còn phải am hiểu nhất định về
lĩnh vực cho vay và đặc biệt phải có trực giác nhạy bén có thể phát hiện ngay
những trường hợp bất thướng trong hoát động của doanh nghiệp và lí giải đúng
những hiện tượng đó. Muốn vậy ngân hàng đầu tư và phát triển Lào Cai phải chú
trọng bồi dưỡng kiến thức về nghiệp vụ, pháp luật, thị trường các chủ trương
chính sách của ngân hàng cũng như của lĩnh vực có mức dư nợ cho vay lớn,
thường xuyên tổ chức các buổi giới thiệu kinh nghiệm của những cán bộ điển
hình trong ngành, và nếu như điều kiện cho phép, ngân hàng đầu tư và phát triển
Lào Cai nên có kế hoạch đưa cán bộ đi tham quan học hỏi ở nhiều nơi trong nước
và ngoài nước.
2.3. Thực hiện tốt đảm bảo tín dụng.
Để đảm bảo khi xảy ra rủi ro tín dụng làm giảm tối đa thiệt hại đến ngân
hàng, cần phải tài sản đảm bảo kỹ lưỡng. Khi nhận tài sản cầm cố, thế chấp, ngân
hàng cần thẩm định tài sản đó có đủ điều kiện để thế chấp, cầm cố không và có đủ
lớn để đảm bảo khoản vay không...Khách hàng cũng có thể đảm bảo khoản vay
bằng bảo lãnh của người thứ 3, trong trường hợp này, ngân hàng cần thẩm người
bảo lãnh về năng lực pháp lý, năng lực tài chính, về uy tín...như đối với khách
hàng vay vốn
2.4. Nâng cao chất lượng thông tin tín dụng.
Phân tích tín dụng chặt chẽ trước khi cho vay là giải pháp tốt nhất có thể loại
trừ tận gốc rủi ro. Để phân tích 1 cách chính xác nhất thì phải có thông tin tín
dụng kịp thời và chuẩn xác. Về vấn đề này ngân hàng đầu tư và phát triển Lào
Cai chưa làm được, chủ yếu dựa vào các con số mà khách hàng trình cho ngân

hàng hay chỉ xuống tận doanh nghiệp thì mới biết 1 phần thực trạng hoạt động
của doanh nghiệp đó, giữa trên những quan hệ cá nhân. Do đó trong thời gian tới
ngân hàng cần thu thập và lưu trữ thông tin thành kho dữ liệu trong đó tập hợp
thông tin thành từng lĩnh vực kinh tế khác nhau.
Ngân hàng cần trang bị công nghệ hiện đại nhằm phục vụ cho công tác thu
thập, xử lý và lưu trữ thông tin tín dụng để làm tăng số lượng cũng như độ chính
xác, cập nhập thông tin phục vụ cho hoạt động tín dụng.
2.5. Đa dạng hoá danh mục tín dụng
Để giảm thiểu rủi ro tín dụng cần phân tán rủi ro bằng cách đadạng hoá
nghiệp vụ tín dụng.
- Ngân hàng đầu tư và phát triển Lào Cai nên đẩy mạnh đầu tư cho các ngành
mũi nhọn tiềm năng của tỉnh, những ngành xuất khẩu cho Trung Quốc, đồng
thời quan tâm nhiều hơn nữa các doanh nghiệp vừa và nhỏ.
- Cho nhiều ngành hoạt động vay, nên đầu tư vào nhiều ngành nghề kinh tế
khác nhau thì tránh được rủi ro xảy ra ngành đó, xem xét các loại rủi ro chia
theo tình hình kinh tế, diễn biến hoạt động kinh tế của tỉnh Lào Cai.
- Cho vay đầu tư vào nhiều vùng khác nhau, không nhất thiết phải phân loại
theo huyện xã mà có thể phân loại theo vùng kinh tế.
Do đa dạng hoá danh mục đầu tư thì cần nguồn vốn của Ngân hàng rất lớn vì vậy
Ngân hàng không được cho vay quá khả năng tài chính của mình để tránh ứ đọng
vốn, kiểm soát được dư nợ.
Khuyến khích đầu tư vào các ngành trọng điểm tỉnh, các công ty, doanh nghiệp lớn
mang tính quốc gia, các công ty phục vụ cho xuất nhập khẩu của tỉnh. Thận trọng
đối với các công ty xây dựng vì tỉnh Lào Cai đang ồ ạt thành lập nên rất nhiều các
công ty xây dựng tư nhân vừa và nhỏ, chưa mấy uy tín, tài chính thì không mạnh,
tham gia đầu tư xây dựng chủ yếu dựa vào nguồn vốn của Ngân hàng.