Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng tại Ngân hàng TMCP phát triển nhà TP.HCM

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
(




LÊ TH QUNH TRANG



GII PHÁP NÂNG CAO CHT LNG
TÍN DNG TI NGÂN HÀNG TMCP
PHÁT TRIN NHÀ TPHCM





LUN VN THC S KINH T







TP.H Chí Minh – Nm 2010

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
(




LÊ TH QUNH TRANG



GII PHÁP NÂNG CAO CHT LNG
TÍN DNG TI NGÂN HÀNG TMCP
PHÁT TRIN NHÀ TPHCM



Chuyên ngành: KINH T TÀI CHÍNH-NGÂN HÀNG
Mã s : 60.31.12


LUN VN THC S KINH T


NGI HNG DN KHOA HC:
TS. LI TIN DNH

TP.H Chí Minh – Nm 2010




LI CAM OAN

Tôi xin cam đoan Lun vn “Gii pháp nâng cao cht lng tín dng ti Ngân
hàng TMCP Phát Trin Nhà TP.HCM” là công trình nghiên cu đc lp ca tôi.
Các s liu nêu trong lun vn đc s dng trung thc, rõ ràng và có trích dn
ngun.
Các kt qu nghiên cu trong lun vn là trung thc và cha đc công b trong bt
k công trình nghiên cu nào.
Tác gi


LÊ TH QUNH TRANG



MC LC



Trang

TRANG PH BÌA
LI CAM OAN
MC LC

DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT
DANH MC CÁC BNG BIU
LI M U
CHNG I: NHNG LÝ LUN C BN V TÍN DNG
VÀ CHT LNG TÍN DNG NHTM 1
1.1 LÝ LUN CHUNG V TÍN DNG 1
1.1.1. Khái nim v tín dng 1
1.1.2. Quá trình ra đi và bn cht ca tín dng 1
1.1.3. Phân loi tín dng và các hình thc tín dng Ngân hàng 2
1.1.4. Vai trò ca tín dng ngân hàng trong nn kinh t th trng 4
1.2. MT S VN  C BN V CHT LNG TÍN DNG CA NHTM 7
1.2.1. Khái nim cht lng tín dng 7
1.2.2. Các ch tiêu đánh giá cht lng tín dng ca NHTM 7
1.2.3. Các nhân t nh hng đn cht lng tín dng ngân hàng 12
1.2.4. Nhng bài hc kinh nghim ca mt s nc trên th gii 15
CHNG 2:THC TRNG CHT LNG TÍN DNG TI HDBANK 20
2.1 S LC LCH S HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIN HDBANK 20
2.1.1 Lch s hình thành và phát trin ca HDBank 20
2.1.2 C cu b máy tchc, b máy hot đng ca HDBank 22
2.2 THC TRNG V HOT NG CA HDBANK 25
2.2.1 Tình hình huy đng vn ca HDBank 25
2.2.2 Tình hình cho vay ca HDBank 29
2.2.3 Kt qu hot đng kinh doanh 37
2.3 THC TRNG CHT LNG TÍN DNG TI HDBANK 39


2.3.1 ánh giá v ch tiêu n xu/tng d n 39
2.3.2 ánh giá v hiu sut s dng vn ca HDBank 44
2.3.3 ánh giá vòng quay vn tín dng ti HDBank 45
2.3.4 ánh giá ch tiêu li nhun t hot đng tín dng ca HDBank 46

2.4 MT S TN TI VÀ NGUYÊN NHÂN NH HNG CHT LNG
TÍN DNG TI HDBANK 48
2.4.1 Mt s tn ti v cht lng tín dng HDBank 48
2.4.2 Nguyên nhân nh hng cht lng tín dng HDBank 49
2.4.2.1 Nguyên nhân ch quan 49
2.4.2.2 Nguyên nhân khách quan 51
CHNG 3: GII PHÁP NÂNG CAO CHT LNG TÍN DNG TI HDBANK . 54
3.1 NH HNG VÀ MC TIÊU PHÁT TRIN HDBANK N NM 2015 54
3.2 MT S GII PHÁP NÂNG CAO CHT LNG TÍN DNG TI HDBANK 56
3.2.1 Gii pháp đi vi các c quan qun lý Nhà nc 56
3.2.2 Gii pháp đi vi chính quyn đa phng 57
3.2.3 Gii pháp đi vi HDBank 57
KT LUN 66
TÀI LIU THAM KHO


DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT


- CBTD : Cán b tín dng
- HTD : Hp đng tín dng
- NH : Ngân hàng
- NHNN : Ngân hàng Nhà nc
- NHTM : Ngân hàng thng mi
- SXKD : Sn xut kinh doanh
- TBCN : T bn ch ngha
- TCKT : T chc kinh t
- TCTD : T chc tín dng
- TDNH : Tín dng Ngân hàng
- TMCP : Thng mi c phn

- TPHCM : Thành Ph H Chí Minh




DANH MC CÁC BNG, BIU

Bng 2.1 : Huy đng vn HDBank phân theo thành phn
Bng 2.2 : Huy đng vn HDBank phân theo k hn
Bng 2.3 : Huy đng vn HDBank phân theo loi tin
Bng 2.4 : T l vn huy đng/Tng d n ca HDBank qua các nm
Bng 2.5 : Tình hình cho vay, thu n, d n qua các nm ti HDBank
Bng 2.6 : D n và tng trng d n theo đi tng khách hàng ti HDBank
Bng 2.7 : Tng hp thu nhp, chi phí, li nhun ca HDBank
Bng 2.8 : Tình hình d n, n xu HDBank
Bng 2.9 : Tình hình cht lng n ca HDBank
Bng 2.10 : D n và n xu phân theo ngành ngh ca HDBank
Bng 2.11 : Hiu sut s dng vn ca HDBank
Bng 2.12 : Vòng quay vn tín dng ti HDBank
Bng 2.13 : Ch tiêu li nhun t hot đng tín dng ca HDBank
Biu đ 2.1 : Tình hình huy đng vn ca HDBank các nm 2007, 2008, 2009
Biu đ 2.2 : Tình hình d n ca HDBank các nm 2007, 2008, 2009
Biu đ 2.3 : Tình hình n xu ca HDBank các nm 2007, 2008, 2009


LI M U
1. S CN THIT CA  TÀI

Sau khng hong tài chính kinh t toàn cu 2008, vi s can thip mnh tay ca
Chính ph hu ht các quc gia trên th gii thông qua các chính sách kinh t v

mô, kinh t th gii đang dn hi phc. Nm trong xu th chung đó, kinh t Vit
Nam cng có nhng bc ci thin đáng k.
Ngành tài chính-ngân hàng nói riêng đang cn mt s chun b tt , nâng cao
nng lc hot đng , nâng cao tính chuyên nghip và cht lng ca các sn phm
dch v cung cp ra th trng đ có th cnh tranh vi các Ngân hàng nc ngoài
đang hot đng ti Vit Nam. Vi đc đim hot đng ca các Ngân hàng thng
mi Vit Nam là ngun thu t tín dng vn chim mt t trng ln trong c cu thu
nhp thì d dàng thy rõ, cn chn chnh và nâng cao cht lng trc khi chúng ta
bc vào cnh tranh bình đng vi các Ngân hàng nc ngoài. Chính vì th, vic
nâng cao cht lng tín dng là vn đ ct yu nht trong hot đng qun tr, hot
đng kinh doanh ca các Ngân hàng, nht là trong giai đon kinh t nh hin nay.
Bi l, gia tng trng và nâng cao cht lng tín dng luôn có mi quan h cht
ch vi nhau. Làm th nào đ va tng trng tín dng tt nhng vn đm bo cht
lng tín dng cao luôn là vn đ mà Ngân hàng đc bit quan tâm.
Xut phát t nhn đnh đó, cng nh qua quá trình công tác ti Ngân hàng
TMCP Phát Trin Nhà TPHCM, nhn thy hot đng kinh doanh tuy đt nhiu kt
qu kh quan nhng vn còn mt s tn ti cn gii quyt đ góp phn nâng cao
cht lng tín dng, vi s hng dn tn tình ca TS. Li Tin Dnh là ngi
hng dn khoa hc cùng s h ca các đng nghip, tôi xin chn đ tài “Gii
pháp nâng cao cht lng tín dng ti Ngân hàng TMCP Phát Trin Nhà
TPHCM” làm lun vn tt nghip Thc s kinh t chuyên ngành Kinh t tài chính-
Ngân hàng.



2. MC TIÊU NGHIÊN CU CA  TÀI

Lun gii các c s khoa hc liên quan đn các mt hot đng ca công tác tín
dng.
Tham kho kinh nghim ca các nc trong công tác nâng cao cht lng tín dng,

phòng nga ri ro tín dng.
Phân tích thc trng hot đng tín dng ca Ngân hàng TMCP Phát Trin Nhà
TPHCM, phân tích cht lng tín dng và các nguyên nhân tác đng đn cht lng
tín dng , các tn ti cn gii quyt.
a ra các gii pháp và kin ngh nhm nâng cao cht lng tín dng ti Ngân
hàng TMCP Phát Trin Nhà TPHCM.
3. PHNG PHÁP NGHIÊN CU

Lun vn s dng các phng pháp lun ca ch ngha duy vt bin chng và
ch ngha duy vt lch s, áp dng các phng pháp thng kê, quy np, tng hp, so
sánh đ làm rõ nhng vn đ ca lun vn.
4. I TNG VÀ PHM VI NGHIÊN CU

Lun vn nghiên cu v cht lng công tác tín dng ca NH TMCP Phát Trin
Nhà TPHCM.
V không gian: đ tài da vào s liu báo cáo thng niên v tình hình hot
đng, thc trng ca công tác tín dng ca NH TMCP Phát Trin Nhà TPHCM, t
đó phân tích tìm ra các nguyên nhân tác đng đn cht lng tín dng tín dng
trong thi gian qua.
V thi gian:  tài nghiên cu cht lng tín dng, thc trng và các nguyên
nhân nh hng hng đn cht lng tín dng ca NH TMCP Phát Trin Nhà
TPHCM.
5. Ý NGHA KHOA HC VÀ THC TIN CA  TÀI

 tài ch ra đc nhng mt còn hn ch, kém an toàn và cha hiu qu ca


công tác tín dng hin nay ti NH TMCP Phát Trin Nhà TPHCM, qua đó cn phi
khc phc và nâng cao cht lng ca công tác tín dng giúp NH TMCP Phát Trin
Nhà TPHCM hot đng an toàn và hiu qu hn trong bi cnh kinh t đang hòa

nhp vào nn kinh t th gii mt cách mnh m.
6. KT CU CA LUN VN

- Ngoài phn m đu, phn kt lun, kt cu ca đ tài gm có 03 chng:
Chng I: Nhng vn đ lý lun c bn v tín dng, cht lng tín dng Ngân hàng
thng mi. Bên cnh đó, đ tài cng dn chng kinh nghim v nâng cao cht
lng tín dng ca M, Thái Lan, Hàn Quc và Trung Quc.
Chng II: Thc trng cht lng tín dng ti Ngân hàng TMCP Phát Trin Nhà
TPHCM.
Chng III: Gii pháp nâng cao cht lng tín dng ti Ngân hàng TMCP Phát
Trin Nhà TPHCM.
-1-

CHNG 1:

NHNG VN  LÝ LUN C BN V TÍN DNG
NGÂN HÀNG VÀ CHT LNG TÍN DNG NGÂN HÀNG
THNG MI

1.1. LÝ LUN CHUNG V TÍN DNG.
1.1.1. Khái nim v tín dng.
Tín dng (Credit) là quan h vay mn, quan h s dng vn ln nhau gia
ngi đi vay và ngi cho vay da trên nguyên tc hoàn tr, kèm theo li tc khi
đn hn. Nh vy, tín dng có th hiu mt cách đn gin là mt quan h giao dch
gia hai ch th, trong đó mt bên chuyn giao tin hoc tài sn cho bên kia bng
nhiu hình thc nh: cho vay, bán chu hàng hoá, chit khu, bo lãnh,… đc s
dng trong mt thi gian nht đnh và theo mt s điu kin nht đnh nào đó đã
tha thun.
1.1.2. Quá trình ra đi và bn cht ca tín dng.
- Quá trình ra đi.

Tín dng là mt phm trù kinh t hàng hoá, có quá trình ra đi, tn ti và
phát trin cùng vi s phát trin ca kinh t hàng hoá.
Ban đu, các quan h tín dng hu ht đu là bng hin vt và mt phn nh
là tín dng hin kim tn ti vi tên gi là tín dng nng lãi, c s ca quan h tín
dng lúc by gi chính là s phát trin bc đu ca các quan h hàng hoá-tin t
trong điu kin ca nn sn xut hàng hoá kém phát trin.
Các quan h tín dng phát trin trong thi k chim hu nô l và ch đ
phong kin, phn ánh thc trng ca mt nn kinh t sn xut hàng hoá nh l.
Ch đn khi phng thc sn xut TBCN ra đi, các quan h tín dng mi có
điu kin đ phát trin. Tín dng bng hin vt đã nhng ch cho tín dng bng
hin kim, tín dng nng lãi phi kinh t đã nhng ch cho các loi tín dng khác u
vit hn nh: tín dng Ngân hàng, tín dng Chính ph…
- Bn cht ca tín dng.
-2-

Bn cht tín dng đc hiu theo 2 khía cnh sau:
+ Th nht, tín dng là h thng quan h kinh t gia ngi đi vay và ngi
cho vay, nh quan h y mà vn tin t đc vn đng t ch th này sang ch th
khác đ s dng cho các nhu cu khác nhau trong nn kinh t-xã hi.
+ Th hai, tín dng đc coi là mt s vn, làm bng hin vt hoc bng kim
loi theo nguyên tc hoàn tr, đã đáp ng cho các nhu cu ca các ch th tín dng.
1.1.3. Phân loi tín dng và các hình thc tín dng Ngân hàng.
Cùng vi s phát trin ca nn kinh t vi xu hng t do hoá, các Ngân
hàng thng mi hin nay luôn luôn nghiên cu và đa ra các hình thc tín dng
khác nhau, đ có th đáp ng mt cách tt nht nhu cu vn cho quá trình sn xut
và tái sn xut, t đó đa dng hoá các danh mc đu t, m rng tín dng, thu hút
khách hàng, tng li nhun và phân tán ri ro.
Tùy vào cách tip cn mà ngi ta chia tín dng Ngân hàng thành nhiu loi
khác nhau:
 Cn c vào thi hn cho vay:

Theo tiêu thc này tín dng đc chia làm 03 loi:
- Tín dng ngn hn: là loi tín dng có thi hn không quá 12 tháng (1nm).
Tín dng ngn hn thng đc s dng đ cho vay b sung vn lu đng trong
kinh doanh và các nhu cu thiu ht tm thi v vn ca các ch th vay vn.
- Tín dng trung hn: là loi tín dng có thi hn t trên 1 nm đn 5 nm,
tín dng trung hn thng đc s dng đ cho vay sa cha, ci to tài sn c
đnh, các nhu cu mua sm tài sn c đnh… có thi gian thu hi vn nhanh hoc
các nhu cu thiu ht vn nhng có thi hn hoàn vn trên mt nm.
- Tín dng dài hn: là loi tín dng có thi hn t trên 5 nm, tín dng dài
hn thng đc s dng đ cho vay các nhu cu mua sm tài sn c đnh, xây
dng c bn…có thi gian thu hi vn lâu (thi gian hoàn vn vay trên 5 nm).
 Cn c vào mc đích s dng vn vay: có tín dng sn xut và tín dng
tiêu dùng.
- Tín dng cho sn xut, lu thông hàng hoá: là loi tín dng đc cung cp
-3-

cho các nhà sn xut và kinh doanh hàng hoá. Nhm đáp ng nhu cu v vn trong
quá trình sn xut kinh doanh đ d tr nguyên vt liu, chi phí sn xut hoc đáp
ng nhu cu thiu vn trong quan h thanh toán gia các ch th kinh t.
- Tín dng tiêu dùng: là loi tín dng đc s dng đ cho vay các nhu cu
tiêu dùng. Loi tín dng này thng đc s dng đ cho vay các cá nhân đáp ng
cho nhu cu phc v đi sng và thng đc thu hi dn t ngun thu nhp ca cá
nhân vay vn.
 Cn c vào mc đ tín nhim đi vi khách hàng: có tín dng có bo
đm và tín dng không có bo đm bng tài sn.
- Tín dng có bo đm bng tài sn: là loi tín dng mà theo đó ngha v tr
n ca ch th vay vn đc bo đm bng tài sn ca ch th vay vn, tài sn hình
thành t vn vay hoc bo đm bng tài sn ca bên th ba.
- Tín dng không có bo đm bng tài sn: là loi tín dng mà theo đó Ngân
hàng ch đng la chn khách hàng đ cho vay trên c s khách hàng có tín nhim

vi Ngân hàng, có nng lc tài chính và có phng án, d án kh thi có kh nng
hoàn tr n vay hoc ngân hàng thng mi nhà nc đc cho vay theo ch đnh
ca Chính ph hoc cho cá nhân, h gia đình nghèo vay vn có bo lãnh bng tín
chp ca t chc đoàn th chính tr-xã hi.
 Cn c vào đc đim luân chuyn vn: có tín dng vn lu đng và tín
dng vn c đnh.
- Tín dng vn lu đng: đc cung cp đ b sung vn lu đng cho các
thành phn kinh t, có quan h tín dng vi ngân hàng.
- Tín dng vn c đnh: cho vay đ hình thành nên tài sn c đnh cho các
thành phn kinh t, có quan h tín dng vi ngân hàng.
 Theo hình thc cp tín dng: có chit khu thng phiu, cho vay, bo
lãnh, cho thuê tài chính.
- Chit khu thng phiu: là vic NHTM s đng ra tr tin trc cho
khách hàng. S tin ngân hàng ng trc ph thuc vào giá tr chng t, lãi sut
chit khu, thi hn chit khu và l phí chit khu. Thc cht là Ngân hàng đã b
-4-

tin ra mua thng phiu theo mt giá mà bao gi cng nh hn giá tr ca thng
phiu (cho vay gián tip).
- Cho vay: là vic ngân hàng đa tin cho khách hàng vi cam kt khách
hàng phi hoàn tr c gc và lãi trong khong thi gian đã xác đnh. Cho vay gm
các hình thc ch yu nh: thu chi, cho vay trc tip (tng ln, theo hn mc tín
dng, tr góp), cho vay gián tip.
- Bo lãnh: Bo lãnh Ngân hàng là cam kt ca ngân hàng di hình thc th
bo lãnh v vic thc hin các ngha v tài chính thay cho khách hàng ca ngân
hàng khi khách hàng không thc hin đúng ngha v đã cam kt.
- Cho thuê tài chính: là vic ngân hàng b tin mua sm tài sn cho khách
hàng thuê. Sau mt thi gian nht đnh khách hàng phi tr c gc ln lãi cho ngân
hàng. Tài sn cho thuê thng là tài sn c đnh. Vì vy, cho thuê tài chính đc
xp vào tín dng trung dài hn.

1.1.4. Vai trò ca tín dng ngân hàng trong nn kinh t th trng.
Trong nhng nm qua, nn kinh t nc ta đã đt đc nhng thành tu
đáng k, GDP nm sau cao hn nm trc, thu nhp bình quân đu ngi cng
tng, đi sng ngi dân đc ci thin. t đc nhng kt qu nh vy phi k
đn mt nhân t đóng góp quan trng vào s phát trin kinh t đt nc chính là
TDNH. Nht là khi mà c nc đang thc hin công nghip hoá, hin đi hoá, cng
nh tng bc ch đng hi nhp sâu vào kinh t quc t, thì vn cho nn kinh t
li càng cn hn bao gi ht. Vì vy, vai trò ca TDNH ngày càng đc khng
đnh. c biu hin nh sau:
1.1.4.1. Tín dng ngân hàng thúc đy quá trình tích t tp trung vn
nhàn ri trong xã hi và nâng cao hiu qu s dng vn.
Vi chc nng là trung gian tài chính đng gia ngi gi tin và ngi đi
vay, ngân hàng đã bin mi ngun tin t phân tán trong xã hi thành ngun vn tp
trung, qua đó điu hoà quan h cung - cu v tin t trong xã hi, tha mãn tt nhu
cu ca khách hàng.
Là mt đn v kinh doanh trong lnh vc tin t vi mc đích li nhun, các
-5-

ngân hàng thng mi luôn tìm cách đ ti đa hoá li nhun ca mình. Li tc thu
đc ca ngân hàng đc hình thành t hai hot đng ch yu là: hot đng tín
dng và các hot đng dch v ca ngân hàng. Trong đó thu t hot đng tín dng
là ch yu. Tín dng  đây đc hiu là hot đng cho vay ca ngân hàng. Vy
ngân hàng ly vn đâu ra đ cho vay? Phi chng là vn t có ca ngân hàng. Các
ngân hàng phi huy đng vn t các t chc kinh t, cá nhân và các tng lp dân c
trong xã hi sau đó phân phi li mt cách hp lý. Chính nh có TDNH mà các ch
th “tha” vn có c hi không nhng bo tn vn mà còn to thu nhp (thu lãi),
còn đi vi các ch th “thiu” vn, TDNH giúp h b sung vn đ có đ vn cho
sn xut kinh doanh hoc đáp ng nhu cu đi sng. Ngun vn nhàn ri mà ngân
hàng huy đng bao gm:
+ Vn tm thi nhàn ri ca t chc kinh t.

+ Vn tm thi nhàn ri trong các tng lp dân c.
Thông qua công tác tín dng, ngân hàng đã đáp ng đc hu ht các nhu
cu v vn ca các thành phn kinh t trong xã hi, giúp cho quá trình sn xut
đc liên tc, đy mnh quá trình tái sn xut. ng thi tp trung và phân phi
vn tín dng đã góp phn điu hòa vn trong nn kinh t quc dân t ni tha sang
ni thiu. Ngoài ra khi s dng vn vay ca ngân hàng, khách hàng b ràng buc
bi trách nhim hoàn tr vn gc cng lãi trong thi gian nht đnh đc ghi trong
hp đng tín dng. Do đó, buc các khách hàng phi ht sc n lc, tn dng ti đa
kh nng ca mình đ s dng mt cách có hiu qu nht ngun vn tín dng bng
cách đng viên vt t hàng hoá, thúc đy quá trình ng dng khoa hc k thut đ
đy nhanh quá trình tái sn xut xã hi đem li li nhun cho khách hàng và đm
bo ngha v vi ngân hàng.
1.1.4.2. Tín dng ngân hàng góp phn đy nhanh quá trình tái sn xut
m rng, đy mnh đu t phát trin.
Thc t cho thy bt k mt khách hàng nào mun hot đng và sn xut
kinh doanh cng phi cn có mt lng vn nht đnh, trong trng hp mun m
rng sn xut kinh doanh thì cn phi có mt lng vn ln hn. Hin nay, trong
-6-

nn kinh t th trng vi s cnh tranh ngày càng gay gt, đòi hi khách hàng luôn
luôn phi đi mi và m rng sn xut. Vy ly vn  đâu ra? Và TDNH là ngun
vn c bn hình thành nên vn c đnh và vn lu đng ca khách hàng. Vic m
rng thông thng vi nhiu nc trên th gii, do vy nhu cu v vn ngày càng
cao, các thành phn kinh t đang rt cn vn đ đi mi công ngh, m rng sn
xut kinh doanh phù hp vi s phát trin ca xã hi, đòi hi ngân hàng phi n lc
hn na đ đáp ng nhu cu v vn ngày càng ln ca các doanh nghip. Mun
vy, các ngân hàng càng phi làm tt công tác huy đng vn tm thi nhàn ri và
xây dng cho mình nhng chin lc kinh doanh hp lý, phù hp vi xu th phát
trin ca các thành phn kinh t. Có nh vy, các ngân hàng mi có th đáp ng
mt cách tt nht nhu cu v vn cho các ch th sn xut kinh doanh trong nn

kinh t, góp phn đy nhanh quá trình tái sn xut đa nn kinh t nc nhà ngày
càng phát trin.
1.1.4.3. Tín dng ngân hàng có vai trò quan trng trong vic t chc
điu hoà lu thông tin t.
Các ngân hàng thng mi khi thc hin cp tín dng cho nn kinh t, tc là
đã to ra kh nng cung ng tin t. Ngc li, khi ngân hàng nhà nc thu hp tín
dng tc làm gim lng tin trong lu thông. NHNN s dng tín dng nh mt
công c điu tit lu thông tin t qua vic thc hin chính sách tin t nh d tr
bt buc, lãi sut tái chit khu, hn mc tín dng, công c th trng m…Hn
na, quá trình hot đng TDNH gn lin vi vic thanh toán không dùng tin mt
góp phn gim bt lng tin mt lu thông trên th trng nhm mc đích n đnh
lu thông tin t. iu này, đng ngha vi vic làm gim lm phát-mt vn đ mà
nn kinh t phi đng đu khi tc đ tng trng gia tng nhanh.
Nh vy, TDNH đc coi là mt công c có th điu hoà vn trên phm vi
toàn b nn kinh t quc dân.
1.1.4.4. Tín dng ngân hàng góp phn nâng cao nng lc cnh tranh
quc gia.
Thông qua vic đu t vn đ hin đi hoá máy móc thit b, đi mi công
-7-

ngh ca các doanh nghip hay qua đu t tín dng vào các ngành kinh t mi nhn
ca đt nc, TDNH đã góp phn làm gim giá thành sn phm, nâng cao kh nng
cnh tranh ca các doanh nghip trên th trng quc t.

1.2. MT S VN  C BN V CHT LNG TÍN DNG CA
NHTM.
1.2.1. Khái nim cht lng tín dng .
Cht lng tín dng là mt phm trù rng, bao hàm nhiu ni dung trong đó
có ni dung quan trng và có tính lng hoá nht là t l n quá hn trên tng d
n. Theo quan đim thông thng ca các ngân hàng thng mi Vit Nam và

trong mt s trng hp theo ngha hp khi nói đn cht lng tín dng, ngi ta
ch nói đn t l gia n quá hn trên tng d n, t l này càng cao có ngha là
cht lng tín dng kém và ngc li. Theo thông l quc t nu t l n quá hn
di 5% và t l n khó đòi trong tng n quá hn thp thì đc coi là tín dng có
cht lng tt, trên mc 5% thì đc coi là n có vn đ.
Ngân hàng là mt doanh nghip đc bit kinh doanh trên lnh vc tin t và
có tác đng rt ln ti toàn b nn kinh t. Thc t cho thy nguyên nhân ca hu
ht các cuc khng hong tài chính xy ra đu bt ngun t ngân hàng. Chính vì
vy, vic nghiên cu tìm ra các gii pháp hu hiu đ nâng cao cht lng tín dng
luôn là mc tiêu, đng thi là nhân t quan trng nht đ tn ti và phát trin ca
mi NHTM trong nn kinh t đy c hi cho kinh doanh, song cng cha đng đy
thách thc và ri ro. Do đó, vn đ nâng cao cht lng tín dng ca ngân hàng là
rt cn thit.
1.2.2. Các ch tiêu đánh giá cht lng tín dng ca ngân hàng thng mi.
Có nhiu ch tiêu đc s dng đ đánh giá cht lng TDNH, trong đó có
các ch tiêu c bn sau:
- T l n xu: T l n xu là t l phn trm gia n xu và tng d n
ca NHTM  mt thi đim nht đnh, thng là cui tháng, cui qu, cui nm.
Ch tiêu này đc tính theo công thc (1.1) di đây:

-8-

T l n xu =

D n xu
(1.1)
Tng d n

* Khái nim n xu:
Nu ch da vào ch tiêu n quá hn thì cha đánh giá chính xác v cht

lng tín dng ca các ngân hàng. Theo quyt đnh s 493/2005/Q-NHNN ngày
22/04/2005 ca Thng đc Ngân hàng Nhà Nc Vit Nam “ V/v Ban hành quy
đnh v phân loi n, trích lp và s dng d phòng đ x lý ri ro tín dng trong
hot đng ngân hàng ca TCTD” đã đánh giá chính xác hn cht lng tín dng
ca các TCTD. Theo Quyt đnh 493 thì n xu là n thuc nhóm 3,4,5 theo cách
phân loi n di đây.
Ch tiêu này phn ánh n xu ca mt ngân hàng, t l này càng thp càng
tt. Thc t, ri ro trong kinh doanh là không tránh khi, nên ngân hàng thng
chp nhn mt t l nht đnh đc coi là gii hn an toàn. Mc gii hn này  mi
nc là khác nhau, riêng  Vit Nam hin nay chp nhn t l là 5%.
* Cách phân loi n :
Theo Quyt đnh s 127/2005/Q-NHNN ngày 03/02/2005 (có hiu lc
ngày 17/03/2005) ca Thng đc NHNN VN v vic sa đi, b sung mt s điu
ca quy ch cho vay ca TCTD đi vi khách hàng ban hành kèm theo Quyt đnh
s 1627/2001/Q-NHNN ngày 31/12/2001 quy đnh li cách phân loi n quá hn
nh sau: Toàn b s d n gc ca khách hàng có khon n điu chnh k hn tr
n hoc gia hn n vay đc coi là n quá hn. Trong đó điu chnh k hn n là
vic ngân hàng chp thun thay đi k hn tr n gc và/hoc lãi vay trong phm vi
thi hn cho vay đã tho thun ti HTD; gia hn n vay là vic ngân hàng chp
thun kéo dài thêm mt khong thi gian tr n gc và/hoc lãi vay vt quá thi
hn cho vay đã tho thun trong HTD và cht lng tín dng đc th hin là t
l n quá hn trên tng d n.
Vic phân loi n quá hn theo Quyt đnh s 127/2005/Q-NHNN đã có nhiu
thay đi nhng vic phân loi n quá hn vn còn da vào tiêu chí thi gian quá
hn ca khon vay ch cha tính đn tiêu chí ri ro ca khon vay nên cha phn
-9-

nh chính xác cht lng ca hot đng tín dng.
Theo Quyt đnh s: 493/2005/Q-NHNN ngày 22/4/2005 ca Thng đc Ngân
hàng Nhà nc Vit Nam “V/v Ban hành quy đnh v phân loi n, trích lp và s

dng d phòng đ x lý ri ro tín dng trong hot đng ngân hàng ca t chc tín
dng” và quyt đnh s 18/2007/Q-NHNN ngày 25/04/2007 ca Thng đc Ngân
hàng Nhà nc Vit Nam “V/v sa đi, b sung mt s điu ca Quy đnh v phân
loi n, trích lp và s dng d phòng đ x lý ri ro tín dng trong hot đng
ngân hàng ca t chc tín dng ban hành theo quyt đnh s 493/2005/Q-NHNN
ngày 22/04/2005” thì d n ca các t chc tín dng đc chia làm 05 nhóm, c
th:
N nhóm 1 (n đ tiêu chun) bao gm:
- Các khon n trong hn và t chc tín dng đánh giá là có kh nng thu hi đ c
gc và lãi đúng thi hn; Các khon n quá hn di 10 ngày và t chc tín dng
đánh giá là có kh nng thu hi đy đ gc và lãi b quá hn và thu hi đy đ gc
và lãi đúng thi hn còn li; Các khon n ca khách hàng tr đy đ n gc và lãi
theo k hn đã đc c cu li ti thiu trong vòng 01 nm đi vi các khon n
trung và dài hn, 03 tháng đi vi các khon n ngn hn và các k hn tip theo
đc đánh giá là có kh nng tr đy đ n gc, lãi đúng hn theo thi hn đã đc
c cu li thì phân loi vào n nhóm 1. Trng hp mt khách hàng có n c cu
li bao gm n ngn hn và n trung, dài hn thì ch xem xét đa vào n nhóm 1
khi khách hàng đã tr đy đ (n ngn hn và n trung, dài hn) c gc và lãi s n
đã đc c cu li trong thi gian quy đnh trên, đng thi các k hn tip theo
đc đánh giá là có kh nng tr đy đ n gc, lãi đúng hn đã đc c cu li.
N nhóm 2 (n cn chú ý) bao gm:
- Các khon n quá hn t 10 ngày đn 90 ngày; Các khon n điu chnh k
hn tr n ln đu (đi vi khách hàng là doanh nghip, t chc thì t chc tín dng
phi có h s đánh giá khách hàng v kh nng tr n đy đ n gc và lãi đúng k
hn đc điu chnh ln đu).

-10-

N nhóm 3 (N di tiêu chun) bao gm:
- Các khon n quá hn t 91 ngày đn 180 ngày; Các khon n c cu li có thi

hn tr n ln đu, tr các khon n điu chnh k hn tr n ln đu phân loi vào
nhóm 2; Các khon n đc min hoc gim lãi do khách hàng không đ kh nng
tr lãi đy đ theo hp đng tín dng.
N nhóm 4 (N nghi ng) bao gm:
- N quá hn t 181 ngày đn 360 ngày; Các khon n c cu li thi hn tr
n quá hn di 90 ngày theo thi hn tr n đc c cu li ln đu; Các khon n
c cu li thi hn tr n ln th hai.
N nhóm 5 (N có kh nng mt vn) bao gm:
- Các khon n quá hn trên 360 ngày; Các khon n c cu li thi hn tr n ln
đu quá hn t 90 ngày tr lên theo thi hn tr n đã đc c cu li ln đu; Các
khon n c cu li thi hn tr n ln th hai quá hn theo thi hn tr n đc c
cu li ln th hai; Các khon n c cu li thi hn tr n ln th ba tr lên, k c
cha b quá hn hoc đã quá hn; Các khon n khoanh, n ch x lý.
Các khon n nu có đ c s đ đánh giá là kh nng tr n ca khách hàng b suy
gim thì phi phi tính mt cách chính xác, minh bch đ phân loi n vào các
nhóm n phù hp vi mc đ ri ro, c th:
- Nhóm 2: Các khon n tn tht ti đa 5% giá tr n gc.
- Nhóm 3: Các khon n tn tht t trên 5%-20 % giá tr n gc.
- Nhóm 4: Các khon n tn tht t trên 20% - 50% giá tr n gc.
- Nhóm 5: Các khon n tn tht trên 50% giá tr n gc.
Vic phân loi n theo Quyt đnh 493 và quyt đnh 18 ca Ngân hàng Nhà nc
va da vào tiêu chí thi gian quá hn ca khon vay, va da vào tiêu chí ri ro
ca khon vay đã làm cho các ngân hàng phi đánh giá li thc s các khon n đã
cho khách hàng vay và có th đánh giá chính xác hn v cht lng tín dng ca
mình.
- Ch tiêu hiu sut s dng vn: ch tiêu này đc tính theo công thc (1.2) di
đây:
-11-

Hiu sut s dng vn =

Tng d n
(1.2)

Tng vn huy đng

Ch tiêu này giúp các nhà phân tích so sánh kh nng cho vay ca ngân hàng vi
kh nng huy đng vn, đng thi xác đnh hiu qu ca mt đng vn huy đng.
Thông thng theo cách nhìn ca nhiu ngi, ch tiêu này càng ln chng t ngân
hàng s dng nhiu vn huy đng và hot đng ca ngân hàng s hiu qu hn,
điu này s không đúng. Vy t l này ln hay nh thì đc gi là tt? Chúng ta
cha th khng đnh đc, bi nu tin gi ít hn tin cho vay thì ngân hàng phi
tìm kim ngun vn có chi phí cao hn, còn nu tin gi nhiu hn tin cho vay thì
ngân hàng s ri vào tình trng tha vn. Do đó, ch tiêu này ch mang tính tng
đi giúp chúng ta so sánh kh nng cho vay và huy đng vn, kh nng cân đi cho
vay ca mt Ngân hàng.
- Ch tiêu vòng quay vn tín dng: đc xác đnh bng doanh s thu n trên d
n bình quân ca mt NHTM trong thi gian nht đnh, thng là mt nm. Ch
tiêu này đc tính theo công thc (1.3):
Vòng quay vn tín dng =

Doanh s thu n
(1.3)

D n bình quân

ây là ch tiêu phn ánh s vòng chu chuyn ca vn vay (thng là 1 nm).
Ch tiêu này càng tng thì tính t chc, qun lý tín dng càng tt, cht lng cho
vay càng cao. Tuy nhiên, ch tiêu này ch phn ánh mt cách tng đi, vì nu mt
NHTM này cho vay các doanh nghip sn xut chim t trng ln d n, thì ch

tiêu này thp hn NHTM khác cho vay các doanh nghip thng mi. Nh vy,
không vì th mà cht lng cho vay ca NHTM này kém hn. T thc t trên, đ có
nhn xét tng đi chính xác v cht lng tín dng thì các tiêu thc tính toán phi
thng nht, vòng quay tín dng phi tính toán cho tng loi vay, thi hn vay và
tng đi tng vay c th.
- Ch tiêu li nhun: ch tiêu này đc tính theo công thc (1.4) di đây:

-12-

Li nhun =

Li nhun t hot đng tín dng
(1.4)

Tng d n tín dng

Li nhun t hot đng tín dng ca NHTM chim t 70%-85% tng li
nhun ca NHTM. Nu li nhun ca mt ngân hàng nào đó tng lên hàng nm,
trong mt s trng hp, có th cho thy cht lng tín dng đc nâng lên. Ch
tiêu này phn ánh kh nng sinh li ca tín dng. Li nhun  đây phn ánh chênh
lch gia chi phí đu vào (lãi sut huy đng) và thu lãi đu ra. Ch tiêu này đc
hiu rng mt khon tín dng ngn hn hay dài hn không th xem là có cht lng
cao nu nó không đem li li nhun cho ngân hàng. Ch tiêu này cao chng t các
khon cho vay ca Ngân hàng sinh li và ngc li ch tiêu này thp chng t các
khon vay không sinh li, đng ngha vi cht lng tín dng cha tt. ánh giá
cht lng khon tín dng trên c s cn c vào li nhun thu đc ca các NHTM,
đây cng là ch tiêu tng đi vì nó ph thuc vào nhiu yu t nh: chính sách lãi
sut, chính sách khách hàng v.v. Thông thng trong hot đng ngân hàng, nu cht
lng tín dng NHTM tt, t l n xu thp thì li nhun t hot đng tín dng s
cao hn khi cùng mt mc d n so vi các ngân hàng khác.

1.2.3. Các nhân t nh hng đn cht lng tín dng ngân hàng.
1.2.3.1. Môi trng kinh t v mô.
Hot đng ca NHTM ch yu là da vào vic huy đng ngun vn nhàn ri ca
các thành phn kinh t trong xã hi đ tin hành cho vay đáp ng nhu cu vn cho
nn kinh t. Mi s bin đng ca kinh t v mô trong điu hành chính sách tin t
đu có các tác đng đn quy mô và cht lng ca huy đng cng nh cho vay. Vì
vy, môi trng kinh t v mô n đnh, các công c nh: d tr bt buc, lãi sut,
tái chit khu phát huy tích cc cht lng giúp cho NHTW có th kim soát khi
lng tín dng tng trng cho nn kinh t, hng ngun vn tín dng chy vào
nhng ngành ngh then cht, trng đim đ xây dng c cu kinh t hp lý. Bên
cnh đó, môi trng kinh t v mô n đnh là điu kin tin đ đ hot đng tín
dng ca NHTM đi vào qu đo n đnh, nâng cao cht lng tín dng và hn ch
-13-

thp nht ri ro tín dng có th xy ra.
1.2.3.2. Môi trng pháp lý.
Mt h thng pháp lý n đnh đ to điu kin thun li cho NHTM hot đng hiu
qu đi vào qu đo n đnh, ngãn chn kp thi nhng ri ro, nhng tiêu cc xy ra,
góp phn nâng cao đc cht lng tín dng đng thi NHNN có th kim soát và
n đnh tin t quc gia. Bi vì, nu hot đng tín dng kém hiu qu, cho vay
không thu hi đc n và lãi đúng hn hoc s gia tng tín dng thiu lành mnh,
m rng quá mc s gây hu qu nghiêm trng, không ch nh hng đn s sng
còn ca NHTM mà còn phá v tính n đnh ca nn kinh t v mô.
1.2.3.3. Chin lc phát trin ca ngân hàng.
Chin lc phát trin ca ngân hàng là mt trong các yu t quan trng nh hng
đn cht lng tín dng ca chính bn thân ngân hàng. Mt chin lc phát trin
đúng đn và phù hp s bo đm ngân hàng phát trin. Ngc li, mt chin lc
không phù hp s làm chm quá trình phát trin ca ngân hàng, thm chí dn đn
khó khn trong hot đng kinh doanh hoc thua l, phá sn.
Mt chin lc phát trin phù hp là mt chin lc phát huy ti đa đc các đim

mnh, khai thác đc các c hi đng thi phi hn ch đn mc thp nht các
đim yu và vt qua đc các thách thc.
i vi các ngân hàng có quy mô nh, vn ít, trình đ thông tin  mc thp hoc
trung bình nh khi ngân hàng c phn nh thì chc chn không th la chn th
trng mc tiêu là th trng bán buôn vi các doanh nghip ln hoc các tp đoàn
đa quc gia… vì nó vt quá kh nng cung cp tín dng và dch v ngân hàng.
Trong điu kin đó th trng mc tiêu ca các ngân hàng này ch có th là các
doanh nghip va và nh và các khách hàng cá nhân.
1.2.3.4. Chính sách tín dng ca NHTM.
Hot đng tín dng mang tính cht sng còn đi vi NHTM, hn th na
chc nng huy đng và cho vay quyt đnh quy mô, cht lng, sn phm ngân
hàng to nên b mt ngân hàng trc công chúng. Chính sách tín dng đóng vai trò
then cht điu tit các mt hot đng nh: huy đng vn và cho vay, lãi sut, sn
-14-

phm tín dng, k thut qun lý ri ro tín dng và thu hút khách hàng… nhm thc
hin các mc tiêu chin lc đ ra trong kinh doanh. Vì vy, trong tng thi k nht
đnh, các NHTM phi đnh hng xây dng mc tiêu phn đu c th đ đnh
hng tích cc đn vic điu chnh mi hot đng NHTM. Mt chính sách tín dng
hp lý s to điu kin cho NHTM s dng ti u hoá ngun vn ca mình khi cho
vay, đm bo an toàn trong kinh doanh là điu kin quan trng đ nâng cao cht
lng tín dng ca NHTM.
1.2.3.5. Lãi sut và qun lý ri ro lãi sut.
Lãi sut là yu t quan trng tác đng đn cht lng tín dng, là ht nhân
quan trng ca chính sách tín dng ca NHTM, lãi sut đu vào và đu ra quyt
đnh đn chi phí và thu nhp ca NHTM. Mi s thay đi v lãi sut, cng nh s
điu chnh chênh lch lãi sut cho vay và lãi sut huy đng vn đu đt NHTM vào
tình trng khó khn trc sc ép cn phi thay đi toàn b cu trúc v tài sn cng
nh ngun vn ca NHTM, hn ch nhng tác đng tiêu cc ca lãi sut đn đi
sng kinh doanh ca NHTM có th làm tng chi phí ngun vn và gim li nhun

ca NHTM.
Hu ht các NHTM trên th gii chú trng đn vic nâng cao k thut qun lý ri ro
lãi sut nhm hn ch đn mc ti đa mi nh hng xu ca bin đng lãi sut đn
cht lng tín dng. Bn thân lãi sut là giá c ca vn tín dng, là mt phm trù
kinh t tng hp, đc hình thành mt cách khách quan do cung cu vn trên th
trng, vì l đó k thut qun lý ri ro lãi sut cn phi đc tp trung khai thác
trên nhiu khía cnh khác nhau có liên quan đn lãi sut nhm xây dng mt chính
sách lãi sut hp lý.
1.2.3.6. Nng lc kinh doanh ca khách hàng.
Khách hàng là ngi trc tip s dng vn ca NHTM vào quá trình kinh doanh.
Cùng vi vn t có, vn tín dng ca NHTM đc s dng cho nhng mc tiêu
kinh doanh do các nhà qun lý doanh nghip quyt đnh, to khi lng tài sn mà
khách hàng đang trc tip nm gi và khai thác trong kinh doanh. Nu nng lc
kinh doanh yu kém, công ngh lc hu, hoc thm chí khách hàng c tình la đo
-15-

và s dng vn sai mc đích…dn đn kinh doanh khó khn, tình hình tài chính
mt cân đi, nguy c phá sn nên không tr đc n, gây hu qu nghiêm trng đn
NHTM.
1.2.3.7. Cán b tín dng.
ây là mt nhân t ht sc quan trng nh hng trc tip đn cht lng tín
dng, s thành công trong hot đng tín dng ca NHTM ph thuc vào nng lc,
trách nhim và phm cht đo đc ca cán b tín dng.
CBTD là cu ni gia ngân hàng và bên vay, là ngi trc tip tin hành công tác
khai thác khách hàng, hng dn khách hàng, thm đnh khách hàng và phng án,
d án vay vn, theo dõi kim soát sau khi cho vay và thu n. Nu CBTD không đ
nng lc, phm cht thì không đánh giá chính xác hoc c tình cho vay nhng
khách hàng yu kém; nhng phng án, d án kém hiu qu dn đn n xu, thm
chí mt vn. T đó làm cho cht lng tín dng gim sút. Ngc li, CBTD có
nng lc, phm cht tt s đáp ng tho mãn ti đa nhu cu khách hàng, đng thi

s đánh giá đúng, la chn đc khách hàng, phng án, d án tt đ cho vay, bo
lãnh. T đó góp phn m rng và nâng cao cht lng tín dng.
1.2.4. Nhng bài hc kinh nghim đi vi vic nâng cao cht lng tín dng
Ngân hàng thng mi ca mt s nc trên th gii.
1.2.4.1 M.
T 2008 đn nay, th gii chng kin mt thc t là chính ti quc gia hùng
mnh nht toàn cu, ni sn sinh ra nhng hc thuyt v kinh t và có nhiu nhà
kinh t hc nhn Gii thng Nobel phi đi mt vi cuc khng hong tài chính
mi vi quy mô ln hn nhiu so vi các cuc khng hong tng xy ra trc đây,
buc ngi ta phi xem xét li chính nhng vn đ c bn v lý thuyt kinh t có
liên quan đn t do hóa thng mi, trong đó có l quan trng nht là mi quan h
gia nguyên tc t điu tit ca th trng và vai trò điu tit ca Chính ph.
Cuc khng hong ln này bt ngun t tình trng quá d dãi ca các ngân
hàng M trong 10 nm gn đây, cho vay  t các khon tin ln đ mua nhà vi
nhng hp đng không đt tiêu chun, to thành “nn kinh t bong bóng”. Khi th