Giải pháp phát triển hoạt động tài trợ thương mại quốc tế tại ngân hàng thương mại cổ phần xuất khẩu Việt Nam

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
*****



TRN TH KIU OANH




GII PHÁP PHÁT TRIN HOT NG TÀI
TR THNG MI QUC T TI NGÂN
HÀNG THNG MI C PHN XUT NHP
KHU VIT NAM



LUN VN THC S KINH T








TP. H CHÍ MINH - NM 2010
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
*****

TRN TH KIU OANH



GII PHÁP PHÁT TRIN HOT NG TÀI
TR THNG MI QUC T TI NGÂN
HÀNG THNG MI C PHN XUT NHP
KHU VIT NAM



Chuyên ngành : KINH T TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG
Mã s : 60.31.12


LUN VN THC S KINH T


NGI HNG DN KHOA HC
TS. THÂN TH THU THY



TP. H CHÍ MINH - NM 2010
LI CAM OAN

Tôi xin cam đoan lun vn này do tôi nghiên cu và thc hin. Các thông tin và
s liu s dng trong lun vn đc trích dn t ngun tài liu ti danh mc tài liu
tham kho và hoàn toàn trung thc.

Thành ph H Chí Minh ngày 08 tháng 11 nm 2010



Trn Th Kiu Oanh
DANH MC CÁC T VIT TT
ACB: Ngân hàng TMCP Á Châu
DP (Document against payment): Nh thu chng t tr ngay
LBTT: i lý bao thanh toán
EU (European Union): Liên minh Châu Âu
GDP (Gross Domestic Product): Tng sn phm quc ni
GSP (Generalized System of Preferences): Quy ch u đãi thu quan ph cp
HTD: Hp đng tín dng
FDI (Foreign Direct Investment): u t trc tip nc ngoài
ICC (International Chamber of Commerce): Phòng thng mi quc t
IMF (International Monetary Fund): Qu tin t quc t
KDNT: Kinh doanh ngoi t
L/C: Tín dng th
Maritime Bank: Ngân hàng TMCP Hàng Hi
NHCP: Ngân hàng c phn
NHNN: Ngân hàng nhà nc
NHNNg: Ngân hàng nc ngoài
NHTM: Ngân hàng thng mi
NHTW: Ngân hàng Trung ng
NXB: Nhà xut bn
Sacombank: Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thng Tín
SCB: Ngân hàng TMCP Sài Gòn
SMBC (Sumitomo Mitsui Banking Corporation): Tp đoàn ngân hàng Sumitomo
Mitsui

SWIFT (Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication): Hip hi
Vin thông Tài chính Liên ngân hàng Toàn th gii.
Techcombank: Ngân hàng TMCP K Thng
TCTD: T chc tín dng
TDCT: Tín dng chng t
TKTG: Tài khon tin gi
TP.HCM: Thành ph H Chí Minh
TTQT: Thanh toán quc t
UCP (The Uniform Customs and Practice for Documentary Credits): Quy tc thc
hành thng nht v tín dng chng t
URC (The Uniform Rules for Collections): Quy tc thng nht v nh thu
URDG (The Uniform Rules for Demand Guarantees): Quy tc thng nht v bo
lãnh
URR (The Uniform Rules for Bank-to-Bank Reimbursements): Quy tc thng nht
v hoàn tr gia các ngân hàng
Vietcombank: Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit Nam
Vietinbank: Ngân hàng TMCP Công thng Vit Nam
XHCN: Xã hi ch ngha
XNK: Xut nhp khu
WTO (World Trade Organization): T chc thng mi th gii


DANH MC CÁC BNG BIU, S 
Bng Tên bng Trang
Bng 2.1 Doanh s mua bán ngoi t 31
Bng 2.2 D n cho vay theo loi hình doanh nghip 34
Bng 2.3 Doanh s thanh toán quc t 39
Bng 2.4 T l tng trng v doanh s thanh toán quc t 42
Bng 2.5 Din bin biên đ t giá 46
Biu đ Tên biu đ Trang

Biu đ 2.1 Vn điu l Eximbank giai đon 2005 – 30/06/2010 26
Biu đ 2.2 Tc đ tng trng d n cho vay theo loi hình doanh
nghip
35
Biu đ 2.3 C cu d n theo loi hình tin t nm 2009 36
Biu đ 2.4 Th phn thanh toán quc t ti mt s ngân hàng TMCP 38
Biu đ 2.5 Doanh s thanh toán quc t 40
Biu đ 2.6 C cu doanh s thanh toán quc t 41
Biu đ 2.7 Chênh lch doanh s thanh toán xut nhp khu 41
Biu đ 2.8 T trng các phng thc thanh toán quc t và tài tr
thng mi ca Eximbank trong nm 2009
43
Biu đ 2.9 T l n xu 44

MC LC

LI M U 1 U
1. Tính thit thc ca đ tài 1
2. Mc đích và ý ngha nghiên cu 2
3. Phng pháp nghiên cu 2
4. i tng và phm vi nghiên cu 2
5. Kt cu ca lun vn 3
CHNG 1 TNG QUAN V NGÂN HÀNG THNG MI VÀ TÀI TR THNG
MI QUC T 4
1.1 Tng quan v ngân hàng thng mi 4
1.2 Tng quan v hot đng thanh toán quc t và tài tr thng mi quc t 6
1.2.1 iu kin đ ngân hàng đc phép tài tr thng mi quc t 7
1.2.2 Các hình thc tài tr thng mi quc t thông dng 8
1.2.2.1Tài tr cho nhà nhp khu 8
1.2.2.2 Tài tr cho nhà xut khu 10

1.2.2.3 Bo lãnh ngân hàng 14
1.2.2.4 Bao thanh toán 18
1.3 Vai trò ca hot đng tài tr thng mi quc t 20
1.4 Nhng bài hc kinh nghim v phát trin hot đng tài tr thng mi quc t  mt s
ngân hàng trên th gii 20
1.4.1 Kinh nghim t mt s ngân hàng trên th gii 20
1.4.1.1 Ngân hàng Xut nhp khu Hàn Quc – Korea Eximbank 20
1.4.1.2 Ngân hàng Hng Kông và Thng Hi - HSBC 22
1.4.1.3 Ngân hàng Xut nhp khu Trung Quc – China Exim Bank 23
1.4.2 Bài hc kinh nghim đi vi các NHTM Vit Nam 23
KT LUN CHNG 1 24
CHNG 2 THC TRNG HOT NG TÀI TR THNG MI QUC T TI
NGÂN HÀNG TMCP XUT NHP KHU VIT NAM 25
2.1 Gii thiu v Ngân hàng TMCP Xut Nhp Khu Vit Nam 25
2.1.1 Lch s hình thành và phát trin 25
2.1.2 Mt s hot đng kinh doanh chính ca Eximbank 26
2.2 Thc trng hot đng tài tr thng mi ti ngân hàng TMCP Xut nhp Khu Vit
Nam 28
2.2.1 Các hình thc tài tr thng mi quc t ti Eximbank 28
2.2.1.1 Kinh doanh ngoi t đ đáp ng nhu cu tài tr xut nhp khu 29
2.2.1.2 Cho vay tài tr nhp khu, c đnh t giá bán ngoi t 31
2.2.1.3 Cho vay tài tr nhp khu có bo him t giá 32
2.2.1.4 Cho vay tài tr xut khu sau khi giao hàng 33
2.2.1.5 Cho vay tài tr xut khu bng đng Vit Nam, lãi sut ngoi t 33
2.2.1.6 Dch v bo lãnh 36
2.2.1.7 Dch v bao thanh toán 36
2.2.2 Phân tích hot đng thanh toán quc t và tài tr thng mi 37
2.3 ánh giá hot đng thanh toán quc t và tài tr thng mi ti ngân hàng TMCP Xut
nhp khu Vit Nam 44
2.3.1 Nhng kt qu đt đc 44

2.3.2 Nhng khó khn và hn ch còn tn ti 47
2.3.2.1 C cu thanh toán xut nhp khu cha cân đi 47
2.3.2.2 Sn phm thanh toán quc t và tài tr thng mi vn còn cha đa dng 48
2.3.2.3 Cha tp trung nhiu vào dch v h tr 48
2.3.2.4 Cung ng ngoi t còn hn ch 48
2.3.2.5 Phòng tín dng cha am hiu thu đáo v nghip v thanh toán quc t và tài
tr thng mi 49
2.3.2.6 Công ngh thông tin h tr hot đng thanh toán quc t và tài tr thng
mi còn hn ch 50
KT LUN CHNG 2 51
CHNG 3 GII PHÁP PHÁT TRIN TÀI TR THNG MI QUC T  NGÂN
HÀNG TMCP XUT NHP KHU VIT NAM 52
3.1 nh hng phát trin trung và dài hn ca Eximbank 52
3.2 Gii pháp phát trin tài tr thng mi quc t  Ngân hàng TMCP Xut nhp khu Vit
Nam 53
3.2.1 Nhng gii pháp v mô 53
3.2.1.1 Ngân hàng nhà nc cn c cu chính sách tài tr xut nhp khu hp lý 53
3.2.1.2 Hoàn thin khung pháp lý h tr cho hot đng tài tr thng mi quc t.54
3.2.1.3 Hoàn thin c ch lãi sut và n đnh t giá hi đoái 55
3.2.2 Nhng gii pháp vi mô ti Ngân hàng TMCP Xut nhp khu Vit Nam 56
3.2.2.1 Xây dng quy trình xét duyt h s tín dng tài tr thng mi chuyên
nghip 57
3.2.2.2 Hoàn thin chính sách tín dng ca Eximbank 57
3.2.2.3 Thc hin các bin pháp hn ch ri ro trong hot đng tài tr thng mi
quc t 58
3.2.2.4 Tng cng công tác huy đng vn 61
3.2.2.5 Vay t các t chc tín dng khác 61
3.2.2.6 a dng hóa sn phm tài tr thng mi quc t 62
3.2.2.7 Tham gia đng tài tr vi các t chc tài chính khác 64
3.2.2.8 Tng cng công tác tip th khuyn mãi trong hot đng tài tr thng mi

quc t 64
KT LUN CHNG 3 65
KT LUN 66
DANH MC TÀI LIU THAM KHO 67
PH LC 71
- 1-
LI M U
1. Tính thit thc ca đ tài
Hot đng thng mi quc t là mt hot đng nhiu ri ro bi vì phm vi
hot đng không còn nm trong lãnh th nh hp ca mt quc gia. K t khi gia
nhp WTO ngày 7/11/2006, nn kinh t Vit Nam đã có nhng bc khi sc rõ nét,
tc đ phát trin ca nn kinh t luôn đc duy trì  mc cao, đc bit là hot đng
thng mi quc t ngày càng phát trin vt bc cùng vi s phát trin ca ngành
ngân hàng.
Hot đng thng mi quc t đc coi nh mt yu t cc k quan trng tác
đng đn kt qu ca hot đng xut nhp khu bên cnh các yu t khác nh cht
lng và kh nng cnh tranh. Và do đó, hot đng tài tr thng mi quc t ngày
càng tr nên quan trng đi vi các ngân hàng thng mi Vit Nam, là mt mt
xích quan trng thúc đy các hot đng kinh doanh khác ca ngân hàng phát trin
nh tín dng xut nhp khu, kinh doanh ngoi hi đng thi h tr và thúc đy
hot đng kinh doanh xut nhp khu ca các đn v kinh t ngày càng phát trin.
Tài tr thng mi quc t ra đi da trên nn tng thng mi quc t, là hot đng
phc tp và tim n nhiu ri ro, do đó các bên tham gia quá trình tài tr thng mi
quc t trong đó có NHTM không nhng phi am hiu v quy trình nghip v mà
còn phi am hiu v các thông l, tp quán, lut pháp ca quc gia và quc t.
Tuy nhiên, khi bc vào hi nhp, Vit Nam phi đi mt vi không ít thách
thc đc bit trong lnh vc tài chính ngân hàng, chúng ta phi m ca toàn din cho
các t chc tín dng, t chc tài chính quc t đc phép vào Vit Nam và nh vy
sc ép cnh tranh là rt ln. Vi kinh nghim, vn và k thut hin đi, vi mng
li rng khp trên toàn th gii, h thng ngân hàng nc ngoài có nhiu u th

cnh tranh hn so vi h thng ngân hàng trong nc. Nu ngân hàng trong nc
không tin hành ci cách cn bn và đi mi trit đ thì s khó có th cnh tranh và
phát trin ngang tm vi h thng ngân hàng nc ngoài đc bit là trong thi k
- 2-
khng hong tài chính toàn cu lan rng nh hin nay khi mà Vit Nam cng là mt
trong nhng nc b nh hng.
T lý do đó, đ tài “Gii pháp phát trin hot đng tài tr thng mi quc t
ti Ngân hàng TMCP Xut nhp khu Vit Nam” vi mc đích là đa ra các gii
pháp nhm phát trin hot đng tài tr thng mi quc t ca Ngân hàng TMCP
Xut nhp khu Vit Nam trong giai đon hin nay
2. Mc đích và ý ngha nghiên cu
Tin hành phân tích thc trng hot đng tài tr thng mi quc t ca Ngân
hàng TMCP Xut nhp khu Vit Nam và đánh giá nhng kt qu đt đc, nhng
tn ti và hn ch nh hng đn hot đng tài tr thng mi quc t ti Ngân hàng
TMCP Xut nhp khu Vit Nam.
 xut các gii pháp nhm góp phn vào vic hoàn thin và phát trin hot
đng tài tr thng mi quc t ti Ngân hàng TMCP Xut nhp khu Vit Nam nói
riêng và ca h thng NHTM nói chung. Các ý kin đ xut này phù hp vi thc t,
đm bo tuân th các nguyên tc, thông l quc t và quy đnh ca pháp lut Vit
Nam.
3. Phng pháp nghiên cu
Lun vn s dng mt s phng pháp nh:
- Phng pháp duy vt bin chng
- Phng pháp phân tích: quy np và din dch
- Phng pháp x lý s liu: thu thp, tng hp, đi chiu, so sánh
4. i tng và phm vi nghiên cu
- i tng nghiên cu: Hot đng tài tr thng mi quc t và các
hot đng khác h tr cho s phát trin hot đng tài tr thng mi quc t.
- Phm vi nghiên cu: Ngân hàng TMCP Xut nhp khu Vit Nam
trong bi cnh hin nay.

- 3-
- S liu nghiên cu: S liu t báo cáo thng niên ca Ngân hàng
TMCP Xut nhp khu Vit Nam, s liu t kt qu hot đng, báo cáo tài chính ca
các ngân hàng TMCP cùng h thng có liên quan đn hot đng tài tr thng mi
quc t, s liu t các báo và tp chí chuyên ngành.
5. Kt cu ca lun vn
Ngoài phn m đu và kt lun, lun vn gm 3 chng:
Chng 1: Tng quan v ngân hàng thng mi và tài tr thng mi quc t
Chng 2: Thc trng hot đng tài tr thng mi quc t ti Ngân hàng
TMCP Xut nhp khu Vit Nam
Chng 3: Gii pháp phát trin hot đng tài tr thng mi quc t  Ngân
hàng TMCP Xut nhp khu Vit Nam




- 4-
CHNG 1
TNG QUAN V NGÂN HÀNG THNG MI VÀ TÀI TR THNG
MI QUC T
1.1 Tng quan v ngân hàng thng mi
Ngân hàng thng mi là mt loi ngân hàng trung gian, đã hình thành và phát
trin gn lin vi s phát trin ca nn kinh t hàng hóa. S phát trin ca h thng
NHTM có tác đng rt ln và quan trng đn quá trình phát trin nn kinh t hàng
hóa và ngc li, nu nn kinh t hàng hóa phát trin mnh m đn giai đon nh
hin nay là kinh t th trng thì NHTM cng ngày càng đc hoàn thin và là mt
đnh ch tài chính không th thiu.
Lut các t chc tín dng đnh ngha “NHTM là loi hình t chc tín dng
đc thc hin toàn b hot đng ngân hàng và các hot đng khác có liên quan”.
Tuy nhiên, cách tip cn thn trng nht là xem xét ngân hàng trên phng din

nhng loi hình dch v cung cp, theo ngha, đó, NHTM là các t chc tài chính
cung cp danh mc các dch v tài chính đa dng nht nh tín dng, tit kim, dch
v thanh toán và thc hin nhiu chc nng tài chính khác so vi bt kì mt t chc
kinh doanh nào trong nn kinh t.
Nh vy ngân hàng thng mi là đnh ch tài chính trung gian quan trng vào
loi bc nht trong nn kinh t th trng. Nh h thng đnh ch này mà các ngun
tin vn nhàn ri s đc huy đng, to lp ngun vn tín dng to ln đ có th cho
vay phát trin kinh t. T đó có th nói bn cht ca ngân hàng thng mi đc th
hin qua các đim chính: NHTM là mt t chc kinh t và NHTM hot đng kinh
doanh trong lnh vc tin t tín dng và dch v ngân hàng
Các nghip v ca ngân hàng thng mi:
- Nghip v ngun vn: Nghip v huy đng ngun vn là hot đng
tin đ có ý ngha đi vi ngân hàng cng nh đi vi xã hi. Trong nghip v này,
NHTM đc phép s dng nhng công c và bin pháp cn thit mà lut pháp cho
- 5-
phép đ huy đng các ngun tin nhàn ri trong xã hi làm ngun vn tín dng đ
cho vay đi vi nn kinh t.
Thành phn ngun vn ca ngân hàng thng mi gm: vn điu l, các qu
d tr, vn huy đng, vn đi vay, vn tip nhn, vn khác
- Nghip v s dng vn: Nghip v cho vay và đu t là nghip v s
dng vn quan trng nht, quyt đnh đn kh nng tn ti và hot đng ca NHTM.
Ðây là các nghip v cu thành b phn ch yu và quan trng ca tài sn Có ca
ngân hàng. Thành phn tài sn Có ca ngân hàng bao gm d tr, cho vay, đu t, tài
sn Có khác.
+ V d tr:
Hot đng tín dng ca ngân hàng nhm mc đích kim li, song cn phi bo
đm an toàn đ gi vng đc lòng tin ca khách hàng. Mum có đc s tin cy v
phía khách hàng, trc ht phi bo đm kh nng thanh toán. Mun vy các ngân
hàng phi đ dành mt phn ngun vn không s dng nó đ sng sàng đáp ng nhu
cu thanh toán. Phn vn đ dành này gi là d tr. NHTW đc phép n đnh mt

t l d tr bt buc theo tng thi k nht đnh, vic tr lãi cho tin gi d tr bt
buc do chính ph qui đnh. D tr bao gm d tr s cp và d tr th cp.
+ Cp tín dng: bao gm
Nghip v cho vay: đây là nghip v trong đó NHTM s cho ngi đi vay vay
mt s vn đ sn xut kinh doanh, đu t hoc tiêu dùng, khi đn hn ngi đi vay
s hoàn tr vn và lãi. Ngân hàng phi kim soát đc ngi đi vay và kim soát
đc quá trình s dng vn. Ngi đi vay có ý thc tr n nên bt buc phi quan
tâm đn vic s dng làm sao có hiu qu đ hoàn tr n vay. Trong nghip v cho
vay thì mc đ ri ro rt ln, không thu hi đc vn vay hoc tr không ht hoc
không đúng hn do ch quan hoc khách quan. Do đó khi cho vay các ngân hàng cn
s dng các bin pháp bo đm vn vay nh th chp, cm c.
Chit khu: Ðây là nghip v cho vay gián tip mà ngân hàng s cung ng vn
tín dng cho mt ch th và mt ch th khác thc hin vic tr n cho ngân hàng.
- 6-
Các đi tng trong nghip v này gm hi phiu, k phiu, trái phiu và các giy
n có giá khác
Và mt s nghip v khác nh cho thuê tài chính, bo lãnh ngân hàng…
+ V đu t: Khon mc đu t có v trí quan trng th hai sau khon mc cho
vay, nó mang li khon thu nhp ln và đáng k ca ngân hàng thng mi. Trong
nghip v này, ngân hàng s dùng ngun vn ca mình và ngun vn n đnh khác
đ đu t di các hình thc nh hùn vn mua c phn, c phiu ca các công ty,
mua trái phiu chính ph, chính quyn đa phng, trái phiu công ty…
Các hot đng kinh doanh dch v ca ngân hàng:
Nhng dch v ngân hàng ngày càng phát trin va cho phép h tr đáng k
cho nghip v khai thác ngun vn, m rng các nghip v đu t, va to ra thu
nhp cho ngân hàng bng các khon tin hoa hng, phí …có v trí xng đáng trong
giai đon phát trin hin nay ca ngân hàng thng mi. Các hot đng này gm:
- Các dch v thanh toán thu chi h cho khách hàng nh chuyn tin, thu
h séc, dch v cung cp th tín dng, th thanh toán…
- Dch v thanh toán quc t.

- Nhn bo qun các tài sn quí giá, các giy t chng th quan trng
ca công chúng
- Kinh doanh mua bán ngoi t, vàng bc đá quí.
- T vn tài chính, giúp đ các công ty, xí nghip phát hành c phiu,
trái phiu…
1.2 Tng quan v hot đng thanh toán quc t và tài tr thng mi quc t
Hot đng tài tr thng mi quc t là hot đng tín dng đc các ngân hàng
cung ng cho nhà xut khu và nhà nhp khu đ thanh toán tin hàng.  thc hin
thành công nghip v xut nhp khu, bên cnh vn đ cht lng và kh nng cnh
tranh ca sn phm thì vn đ tài tr thng mi quc t cng rt cn đc quan tâm
và chú trng. S phát trin ngày càng tng trong hot đng thng mi quc t và s
lng thành viên tham gia hot đng này ngày càng ln đã làm cho nhu cu v hot
đng tài tr thng mi quc t ngày càng tr nên cp thit. Do vy, vic to điu
- 7-
kin thun li v tài chính là công c ca các ngân hàng TMCP h tr cho khách
hàng ca mình có đc li th cnh tranh bên cnh nhng yu t khác nh giá, cht
lng, thi hn cung ng và dch v thng mi. Hot đng thng mi quc t càng
phát trin thì các hình thc thanh toán quc t cng rt đa dng và tt yu s dn đn
s đa dng ca các hình thc tài tr thng mi quc t. Mi mt hình thc thanh
toán quc t đòi hi phi có mt hình thc tài tr tng ng đ phc v và phù hp
vi tính cht ca mi hình thc. Ngc li hot đng tài tr thng mi quc t là c
s to lòng tin cho khách hàng trong giao dch thng mi quc t, to điu kin
thun li trong quá trình lu thông hàng hóa và to nên sc mnh cnh tranh trên
toàn th gii. Cnh tranh v thanh toán s dn đn s thng li ca mi cnh tranh
khác trong hot đng thng mi quc t.
1.2.1 iu kin đ ngân hàng đc phép tài tr thng mi quc t
Hin nay, hu ht các ngân hàng thng mi đu cung ng dch v tài tr
thng mi quc t. Mi ngân hàng có nhng chính sách và đc đim riêng v quy
mô hot đng, vn, nhân s, kinh nghim, tuy nhiên, nhìn chung v c bn, điu kin
đ ngân hàng đc phép hot đng tài tr thng mi quc t nh sau:

- i ng cán b kinh doanh hot đng tài tr thng mi quc t phi
đ nng lc và có tính chuyên nghip cao vì các nghip v này liên quan đn thông
l, tp quán quc t và lut pháp quc gia, do đó, nhng cán b kinh doanh hot đng
tài tr thng mi quc t trc ht phi tho ngôn ng nghip v, tinh thông nghip
v và giàu kinh nghim thc t. Các cán b này phi đc đào to chuyên sâu v
nghip v và theo hng chuyên nghip hóa cao nh chuyên gia kinh doanh ngoi
hi, chuyên gia thanh toán xut khu, chuyên gia thanh toán nhp khu, chuyên gia
tài tr xut nhp khu.
- Phi xây dng đc mt chu trình kinh doanh các nghip v ngân hàng
quc t khép kín vì hot đng tài tr thng mi quc t gn cht vi hot đng
ngoi thng, hn na mt thng v thng phi tri qua nhiu giai đon khác
nhau, làm phát sinh nhng loi hình nghip v ngân hàng quc t tng ng nh
ngân hàng s tham gia vi vai trò là ngân hàng m hay thông báo và xác nhn tín
- 8-
dng th, tài tr cho nhà xut khu theo nghip v tài tr trc khi giao hàng hay
chit khu b chng t hàng xut, cung cp các nghip v mua bán ngoi t đ nhà
nhp khu thanh toán cho nhà xut khu hay nhà xut khu bán ngoi t đ nhn bn
t trang tri các chi phí đu vào xut khu
- Bo đm mi quan h cht ch gia ngân hàng vi các c quan cung
ng dch v h tr xut khu nh các t chc bo him và bo lãnh, Cc xúc tin
thng mi (nu có). Phi đc trang b đy đ c s vt cht, h thng k thut và
công ngh hin đi đáp ng các nghip v ngân hàng quc t, bo đm thông sut
vi h thng ngân hàng th gii và bo đm đc an toàn trong kinh doanh ca ngân
hàng nh h thng SWIFT, mng.
1.2.2 Các hình thc tài tr thng mi quc t thông dng
1.2.2.1Tài tr cho nhà nhp khu
Tài tr cho nhà nhp khu là mt hình thc ngân hàng cho doanh nghip vay
đ thanh toán tin hàng cho nhà cung cp nc ngoài. Mc đích ca hot đng này là
đáp ng nhu cu v vn lu đng đ thc hin các đn hàng nhp khu ca doanh
nghip và h tr doanh nghip có nhiu c hi giành đc các hp đng mi bng

cách đa ra các hình thc thanh toán cnh tranh hn cho đi tác. Khon vay nhp
khu này có th là bng chính đng tin ngoi t trong giao dch hoc tin đng.
Trng hp vay bng tin đng, doanh nghip s làm th tc mua bán ngoi t ti
ngân hàng.
Thi hn cho vay thng ngn hn, t 1 tháng đn 1 nm. Lãi sut cho vay
theo th trng hin hành. Bo đm tín dng bao gm tài sn cm c th chp hoc
bng chính lô hàng ca khách hàng vay.
Có ba phng thc thanh toán quc t chính mà ngân hàng thông qua đó đ
tài tr cho nhà nhp khu đó là:
- Tín dng chng t nhp khu: Tín dng chng t là mt s tha thun
bt k, cho dù đc gi tên hoc mô t nh th nào, th hin mt cam kt chc chn
- 9-
và không hy ngang ca ngân hàng phát hành v vic thanh toán khi xut trình
chng t phù hp. Tùy theo chính sách quy đnh ca mi ngân hàng mà vic thm
đnh đ phát hành tín dng chng t nhp khu s khác nhau vì khi tham gia vào
hot đng tín dng chng t, ngân hàng phát hành s là ngân hàng chu trách nhim
thanh toán cho dù ngi nhp khu có nng lc nh th nào. Và tùy theo yêu cu ca
nhà nhp khu hay chính sách ca ngân hàng mà vic thm đnh cho vay nhp khu
di hình thc tín dng chng t cng s khác nhau nh mt s ngân hàng s u tiên
cho vay da vào tài sn đm bo c đnh ca nhà nhp khu và mt s ngân hàng s
u tiên cho vay da vào lô hàng cm c.
- Nh thu chng t nhp khu: ây là hình thc mà nhà xut khu sau
khi giao hàng hay cung ng dch v, y thác cho ngân hàng phc v mình xut trình
b chng t qua ngân hàng ca nhà nhp khu đ đc thanh toán hay chp nhn hi
phiu tr chm. Nhà nhp khu mun nhn b chng t s phi thanh toán đi vi
nh thu tr ngay hoc chp nhn thanh toán đi vi nh thu tr chm. Khi thanh
toán, nhà nhp khu có th yêu cu ngân hàng phc v mình cho vay đ thanh toán
b chng t.
- Chuyn tin: ây là hình thc mà nhà nhp khu trc khi nhn hàng
hoc sau khi nhn hàng s tin hành thanh toán cho nhà xut khu. Lúc này, nhà

nhp khu có th tip cn ngân hàng đ yêu cu tài tr.
Bên cnh đó, mt trong nhng hình thc ngân hàng thc hin tài tr nhp khu
cho khách hàng khi tham gia vào thanh toán quc t đó là vic mua bán ngoi t đ
thanh toán b chng t nhp khu. Vic mua bán này xy ra khi b chng t bng
đng ngoi t và doanh nghip nhp khu không có ngun thu ngoi t, khi đó ngân
hàng tin hành mua bán ngoi t cho doanh nghip t các ngun khác nhau, hoc là
ngân hàng mua t các doanh nghip có ngun thu xut khu hoc là ngân hàng mua
t th trng liên ngân hàng. Có các loi hình giao dch ngoi t ch yu sau:
- 10-
+ Giao dch hi đoái giao ngay (Spot) là giao dch mua, bán mt s lng
ngoi t gia hai bên theo t giá giao ngay ti thi đim giao dch và kt thúc thanh
toán chm nht trong vòng 2 ngày làm vic tip theo k t ngày cam kt mua bán.
+ Giao dch hi đoái k hn (Forward) là giao dch trong đó hai bên cam kt s
mua, bán vi nhau mt s lng ngoi t theo mt mc t giá xác đnh, và vic thanh
toán s đc thc hin trong tng lai xác đnh.
+ Giao dch hi đoái hoán đi (Swap) là vic đng thi xy ra hai giao dch
mua vào và bán ra cùng mt s lng đng tin nht đnh, trong đó k hn thanh
toán ca hai giao dch khác nhau và t giá ca hai giao dch đc xác đnh ti thi
đim ký kt hp đng.
+ Giao dch quyn chn (Option) là giao dch ngoi t trong đó bên mua có
quyn nhng không có ngha v phi thc hin giao dch đã cam kt vi bên bán,
trong khi đó bên bán có ngha v phi thc hin giao dch đã cam kt khi bên mua có
yêu cu theo t giá đã tha thun trc.
1.2.2.2 Tài tr cho nhà xut khu
ây là hình thc ngân hàng tài tr cho nhà xut khu đ sn xut hàng xut
khu hay b sung vn lu đng trc khi ngun tin thu đc t phía nhà nhp khu.
Có hai loi tài tr xut khu chính là tài tr trc khi giao hàng và tài tr sau khi
giao hàng.
- Tài tr xut khu trc khi giao hàng
Mc đích ca loi tài tr này là nhm tài tr nhu cu vn lu đng cho nhà xut

khu đ thc hin đn đt hàng ca nhà nhp khu nc ngoài
Ni dung tài tr bao gm: tài tr trc tip cho nhà xut khu đ trang tri phn
tài sn lu đng tng thêm nh giá tr vt t nguyên liu, sn phm d dang và d tr
thành phm xut khu. Trong mt s trng hp có th là tài tr trc tip cho nhng
nhà sn xut cung ng hành hóa phc v xut khu
- 11-
Tài tr xut khu trc khi giao hàng bao gm các loi hình sau đây:
Ü Tài tr cho tng thng v đc lp
ây là loi tài tr trên c s mt đn đt hàng, mt hp đng ngoi thng hay
mt L/C c th đã đc m. Quyt đnh cho vay ph thuc ch yu vào tính hiu qu
ca thng v và ngun thu hi n vay cng chính t ngun thu ca thng v này.
̇ Tiêu chun khách hàng đc tài tr: Thông thng tiêu chun khách
hàng đc tài tr đó là khách hàng phi có hp đng xut khu đc ký kt hoc đn
mua hàng t nhà nhp khu, khách hàng có L/C đã đc m bi mt ngân hàng có
uy tín hoc đc xác nhn bi mt ngân hàng có uy tín.
̇ Mc tài tr và loi tin tài tr: Mc tài tr thông thng đc khng
ch theo t l phn trm giá tr đn đt hàng và thng xoay quanh t 60% đn 80%
đ bo đm kh nng hoàn tr vn vay cho ngân hàng.  khuyn khích xut khu,
chính ph mt s nc còn quy đnh t l ti thiu trong tng s d n ca mt ngân
hàng phi dành cho xut khu.
̇ Thi hn cho vay: Thi hn ngân hàng tài tr xut khu trc khi giao
hàng thng đc tính t khi gii ngân đ tr tin hàng hóa và dch v cho các nhà
cung ng cho đn khi thu đc tin t nhà nhp khu nc ngoài. Thi hn này đc
áp dng cho tng thng v hay mi ln tài tr, ngân hàng và nhà xut khu làm th
tc vay vn và ký kt hp đng tín dng, thông thng t 60 ngày đn 180 ngày.
̇ Lãi sut tài tr xut khu: Hu ht các nc đu khuyn khích xut
khu bng nhiu công c khác nhau, trong đó lãi sut là mt công c truyn thng và
hiu qu.  kích thích xut khu thông qua lãi sut, các nc thng cho phép các
NHTM áp dng mc lãi sut tài tr xut khu thp hn mc lãi sut th trng, phn
chênh lch s đc chính ph cp bù. Do tài tr xut khu da trên c s đn đt

hàng, hp đng ngoi thng hay L/C đã đc m t phía nc ngoài, do đó đu ra
ca thng v hu nh đc đm bo, chính vì vy mà chính sách lãi sut ca các
NHTM thng u tiên cho tài tr xut khu theo mc đ ri ro gim dn nh sau:
sn xut cung ng hàng xut khu, có đn đt hàng hay hp đng ngoi thng xut
- 12-
khu, có L/C đã đc m, xut trình b chng t thanh toán, chit khu hi phiu đã
đc chp nhn và còn hiu lc.
̇ Bo đm tín dng: Trong thc t bo đm tín dng trong tài tr xut
khu rt đa dng, bao gm bo đm tin vay bng tài sn nh cm c, th chp bng
tài sn ca khách hàng vay, bo lãnh bng tài sn ca bên th ba, bo đm bng tài
sn hình thành t vn vay, bo đm tin vay phi tài sn nh tín chp hoc cho vay
theo ch đnh ca chính ph. Vì cho vay tài tr xut khu phi bo đm các quy tc
tín dng, do đó, mi bin pháp bo đm tin vay phi đc tin hành nh các khon
cho vay ngn hn.
Các đn đt hàng, hp đng ngoi thng hay tín dng th đc m mi ch là
bng chng v vic ký kt hp đng và cha có mt giá tr thc nào, do đó, không
th là tài sn bo đm tin vay. Tuy nhiên, các hp đng xut khu là bng chng
quan trng đ ngân hàng tin hành thm đnh phng án xin vay cng nh đa ra các
bin pháp u đãi v lãi sut và t vn thích hp.
Trong thc hành nghip v, xut phát t đc đim ca tài tr xut khu đó là
tài tr thng v và ngun tr n chính là ngun thu t thng v, do đó, các ngân
hàng thng chn bin pháp bo đm tin vay bng tài sn hình thành t vn vay. 
làm đc điu này, ngân hàng phi bo đm chc chn rng tin vay phi đc s
dng đúng mc đích, phi thc s kim soát đc lung chu chuyn ca tin vay và
kim soát đc toàn b hàng hóa trong mi giai đon ca quá trình xut khu.
Ü Tài tr vn lu đng đ sn xut hàng xut khu
ây là loi hình tài tr mà ngân hàng cp cho các doanh nghip xut khu mt
hn mc đc duy trì trong mt thi gian nht đnh đ b sung ngun vn cho doanh
nghip trong tin trình sn xut kinh doanh.
i tng đc xem xét cp hn mc là nhng khách hàng có h s kinh

doanh xut khu tt, có quá trình thanh toán n tt đng thi th trng nhp khu
phi mang tính thng xuyên, n đnh, quc gia nhp khu phi nm trong danh sách
đc chp thun v ri ro chính tr, t giá.
- 13-
- Tài tr xut khu sau khi giao hàng
Các loi hình tài tr cho nhà xut khu sau khi giao hàng bao gm các chng t
có giá sau khi hàng hóa đã đc gi cho nhà nhp khu nc ngoài. Nhng nhà xut
khu thng cn đn loi hình tài tr này khi nng lc tài chính đ tài tr cho mi
nhu cu vn lu đng trong quá trình sn xut, thu mua hàng xut khu, nhng thiu
ngun bù đp cho các khon phi thu, nht là các khon phi thu t ngi nhp khu
mua hàng tr chm có thi hn vt quá thi hn tr chm thông thng là 30 ngày.
Các loi b chng t có giá sau khi giao hàng làm cn c tài tr cho nhà xut
khu bao gm: B chng t hàng xut (theo phng thc nh thu hay phng thc
tín dng chng t) hay hi phiu đã chp nhn còn thi hn.
Khi ngân hàng tài tr b chng t hàng xut thì ngun thu n đu tiên và trc
ht s là t nhà nhp khu, tc ngi tr tin cho b chng t. Do đó, đ bo đm an
toàn, ngân hàng cn có bin pháp kim soát đc hàng hóa cho đn khi đc thanh
toán và chp nhn thanh toán.
Ü i vi phng thc TDCT:
Sau khi gi hàng, nhà xut khu xut trình b chng t hàng xut cùng vi L/C
gc và đ ngh ngân hàng tài tr. Sau khi xem xét b chng t, nu thy b chng t
phù hp vi các điu kin và điu khon ca L/C thì ngân hàng s tin hành chit
khu b chng t. Nh vy, nhà xut khu s đc thanh toán ngay lp tc mà
không cn ch tin thanh toán t nhà nhp khu.
Cn c vào cht lng b chng t bao gm tính phù hp vi L/C, mt hàng
xut khu, th trng, ri ro quc gia ca nc nhà nhp khu, xp hng ca ngân
hàng m L/C mà ngân hàng quyt đnh chit khu b chng t có truy đòi hay min
truy đòi.
̇ Chit khu b chng t min truy đòi: ngân hàng trên c s giá tr b
chng t hàng xut, sau khi tr đi lãi sut phát sinh và các chi phí liên quan đn

nghip v thu tin t ngân hàng m L/C, s chit khu s tin còn li cho nhà xut
- 14-
khu vi hình thc min truy đòi. Cn c vào điu kin chit khu và tình trng b
chng t, ngân hàng s quyt đnh chp nhn hay t chi chit khu min truy đòi.
̇ Chit khu b chng t có truy đòi: ngân hàng trên c s giá tr b
chng t hàng xut, sau khi đã tr đi phn lãi sut phát sinh và các chi phí liên quan
đn nghip v thu tin t ngân hàng m L/C, s chit khu s tin còn li cho nhà
xut khu vi hình thc có truy đòi. Nu ngân hàng không thu đc tin t ngân
hàng m L/C, nhà xut khu s phi thanh toán li cho ngân hàng s tin đã chit
khu.
Ü i vi phng thc chng t nh thu:
B chng t nh thu ch đc bo đm thanh toán bi chính nhà nhp khu, do
đó, nó không đc bo đm v mt tín nhim, ngha là không có ngân hàng bo đm
thanh toán. Chính vì vy, nu ngân hàng chit khu b chng t nh thu, thì ch nên
chit khu theo điu kin có truy đòi. Ngoài ra, ngân hàng còn phi tin vào kh nng
thanh toán ca nhà nhp khu cng nh kim soát đc hàng hóa trc khi đc
thanh toán.
Tài tr xut khu sau khi giao hàng mang tính cht thng lng mua bán giá
tr b chng t, do đó không đòi hi các bin pháp bo đm tín dng nh tài tr
trc khi giao hàng, mà đc bo đm bng chính giá tr b chng t hàng xut,
chính vì vy ngân hàng cn phân tích thm đnh chính xác cht lng b chng t
trc khi quyt đnh tài tr
1.2.2.3 Bo lãnh ngân hàng
Nhng vn đ c bn v bo lãnh ngân hàng
Theo thông l quc t, bo lãnh ngân hàng là mt hp đng gia hai bên, mt
bên là ngân hàng đng ra bo lãnh và mt bên là ngi th hng bo lãnh trong đó
ngân hàng đng ra bo lãnh s bi hoàn mt khon tin cho ngi th hng bo
lãnh trong trng hp ngi đc bo lãnh vi phm nhng ngha v ca h đc quy
đnh trong bo lãnh. Trong thng mi quc t, bo lãnh ngân hàng đc xem là loi
- 15-

hình tài tr ngoi thng, nhm phòng nga nhng tn tht cho ngi th hng bo
lãnh do có s vi phm ngha v ca bên đi tác liên quan. Vì vy, cho dù không trc
tip cp vn, nhng vi vic phát hành th bo lãnh, ngân hàng đã giúp khách hàng
đc hng nhng thun li v ngân qu nh khi đc vay thc s.
Theo Lut các t chc tín dng Vit Nam quy đnh: “Bo lãnh ngân hàng là
mt trong các hình thc cp tín dng, đc thc hin thông qua s cam kt bng vn
bn ca t chc tín dng vi bên có quyn v vic thc hin ngha v tài chính thay
cho khách hàng khi khách hàng không thc hin hoc thc hin không đúng ngha v
đã cam kt vi bên nhn bo lãnh. Khách hàng phi nhn n và hoàn tr cho ngân
hàng s tin đã đc tr thay”.
Cho dù cách tip cn có khác nhau, song nhìn chung đu thng nht  mt
đim đó là bo lãnh ngân hàng là mt loi hình tín dng ca ngân hàng.
Có nhiu hình thc bo lãnh: bo lãnh vay vn, bo lãnh tham gia đu thu,
bo lãnh thc hin hp đng, bo lãnh đt cc Trong ngoi thng, nhà xut khu
và nhà nhp khu luôn lo ngi v các ri ro có th xy ra trong quá trình thc hin
hp đng nh ri ro đi vi nhà nhp khu nu nhà xut khu không có kh nng
giao hàng sau khi hp đng đã đc ký kt hay ri ro đi vi nhà xut khu nu nhà
nhp khu sau khi nhn hàng b mt kh nng thanh toán
Các loi bo lãnh ngân hàng
- Cn c vào phng thc phát hành bo lãnh
Ü Bo lãnh trc tip: Là loi bo lãnh, trong đó ngân hàng ca ngi yêu
cu bo lãnh cam kt bi thng không hy ngang trc tip cho ngi th hng.
Sau khi đã bi thng cho ngi th hng, ngân hàng truy đòi bi hoàn trc tip t
ngi yêu cu bo lãnh.
Ü Bo lãnh gián tip: Là loi bo lãnh, trong đó ngi yêu cu bo lãnh
yêu cu ngân hàng phc v mình gi là ngân hàng ch th đ ngh ngân hàng  nc
- 16-
ngi th hng gi là ngân hàng bo lãnh, phát hành th bo lãnh gi là bo lãnh
chính hay bo lãnh gc và chuyn cho ngi th hng
 bo lãnh gián tip có hiu lc, thì ngân hàng ch th phi phát hành mt th

bo lãnh cho ngân hàng bo lãnh th hng. Th bo lãnh gia hai ngân hàng này
gi là th bo lãnh đi ng, có ni dung và các điu khon ging vi ni dung và
điu kin ca th bo lãnh gc. Khi xy ra vi phm hp đng, th t bi hoàn s là
ngi th hng truy đòi ngân hàng bo lãnh, sau đó ngân hàng bo lãnh truy đòi
ngân hàng ch th và cui cùng ngân hàng ch th truy đòi ngi yêu cu bo lãnh
- Cn c vào mc đích bo lãnh
Ü Bo lãnh d thu: Bo lãnh d thu thc cht là công c thay th vic
ký qu ca ngi d thu trong giao dch thng mi quc t, là công c h tr vic
đu thu đ tìm đc ngun cung cp ti u nht. Bo lãnh d thu còn có tác dng
làm tng tính nghiêm túc ca đn d thu và là bng chng xác thc cho thy bên d
thu s ký kt hp đng nu trúng thu.
Ü Bo lãnh thc hin hp đng: ây là loi bo lãnh thông dng trong
ngoi thng và thng có hiu lc ngay khi chm dt hiu lc ca bo lãnh d
thu. Mc đích ca bo lãnh thc hin hp đng là to ngha v cho nhà xut khu
phi thc hin đúng nhng điu đã ký kt trong hp đng và bi thng cho nhà
nhp khu trong trng hp nhà xut khu vi phm hp đng nh không giao hàng,
giao hàng chm tin đ hay không đúng cht lng.
Ü Bo lãnh tin đt cc hay tin ng trc: i vi nhng hp đng
thng mi có giá tr ln, đ h tr nhà xut khu có vn ban đu đ sn xut và
nhanh chóng giao hàng cho nhà nhp khu, trong hp đng thng mi thng quy
đnh mt t l theo giá tr hp đng phi đc đáp ng trc cho nhà xut khu,
đng thi nhà nhp khu cng yêu cu nhà xut khu đ ngh ngân hàng phát hành
th bo lãnh khon tin ng trc đó, th bo lãnh này gi là bo lãnh tin đt cc
hay tin ng trc, mc đích là nhm đm bo cho nhà nhp khu đc nhn li s
- 17-
tin đã đt cc hay ng trc trong trng hp nhà xut khu không hoàn thành
ngha v hp đng.
Ü Bo lãnh thanh toán hay bo lãnh tr chm: ây là bo lãnh thng
đc dùng trong các hp đng mua bán thit b hàng hóa tr chm. Quan h gia nhà
xut khu và nhà nhp khu thc cht là quan h tín dng thng mi, theo đó ngi

mua chp nhn tr tin hàng hóa theo k hn n c th.  bo v mình trc ri ro
không thanh toán đy đ và đúng hn ca ngi mua, ngi bán có th yêu cu mt
bo lãnh tr chm ca ngân hàng.
Ü Bo lãnh bo hành: Loi bo lãnh này thng áp dng trong đu thu
xây dng đ bo hành công trình hoc bo lãnh các hp đng nhp thit b đng b
đ bo hành thit b máy móc. Giá tr bo lãnh thng t 5-10% giá tr hp đng.
Trong trng hp ngi cung ng hoc ngi d thu không bo hành thit b, công
trình thì ngân hàng bo lãnh s tr tin bo lãnh cho ngi th hng đ thuê công ty
khác sa cha, bo hành.
- Cn c vào điu kin thanh toán
Ü Bo lãnh thanh toán vô điu kin: Là bo lãnh mà vic thanh toán đc
thc hin ngay khi ngân hàng phát hành nhn đc yêu cu đu tiên bng vn bn
ca ngi th hng và xem đây nh mt lnh thanh toán đn gin không đòi hi
phi có chng t kèm theo. Vn bn đòi tin do ngi th hng đn phng lp,
không cn có s xác nhn ca ngi đc bo lãnh hoc ca bên th ba nào khác.
Do đó, ch ngi th hng là ngi có li th tuyt đi trong loi bo lãnh này, còn
đi vi ngân hàng và ngi đc bo lãnh luôn  th b đng và d b li dng la
đo.
Ü Bo lãnh thanh toán kèm chng t: iu kin thanh toán là phi có
chng t xác nhn ca bên th ba thng là mt bên đc lp có đ t cách chuyên
môn đ xác nhn. Ngi th hng xut trình các chng t xác nhn hành vi vi
phm hp đng ca ngi đc bo lãnh, các chng t này phi do bên th ba có t