B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
………………….
TRIU KIM LOAN
NÂNG CAO CHT LNG TÍN DNG TI CHI
NHÁNH NGÂN HÀNG NÔNG NGHIP VÀ PHÁT
TRIN NÔNG THÔN HÙNG VNG
THÀNH PH H CHÍ MINH
LUN VN THC S KINH T
TP. H CHÍ MINH-NM 2010
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
………………….
TRIU KIM LOAN
NÂNG CAO CHT LNG TÍN DNG TI CHI
NHÁNH NGÂN HÀNG NÔNG NGHIP VÀ PHÁT
TRIN NÔNG THÔN HÙNG VNG
THÀNH PH H CHÍ MINH
Chuyên ngành: KINH T TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG
Mã s: 60.31.12
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
TS. TRN QUC TUN
TP. H CHÍ MINH-NM 2010
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan lun vn “NÂNG CAO CHT
LNG TÍN DNG TI CHI NHÁNH NGÂN
HÀNG NÔNG NGHIP VÀ PHÁT TRIN NÔNG
THÔN HÙNG VNG THÀNH PH H CHÍ
MINH” là công trình nghiên cu khoa hc ca bn
thân, đc đúc kt t quá trình hc tp và nghiên cu
ca tôi trong sut thi gian qua.
TRIU KIM LOAN
MC LC
Trang Ph bìa
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc các ch vit tt
Danh mc bng biu
LI M U 1
Chng 1
: C s lý lun v cht lng tín dng ca Ngân hàng thng mi 3
1.1 Lý lun chung v Tín dng 3
1.1.1 Khái nim v tín dng Ngân hàng 3
1.1.2 Quá trình ra đi và bn cht ca tín dng 3
1.1.3 Vai trò ca tín dng Ngân hàng 4
1.1.4 Phân loi tín dng và các hình thc tín dng Ngân hàng 4
1.1.5 Các sn phm tín dng Ngân hàng ch yu hin nay 6
1.2 Mt s vn đ c bn v cht lng hot đng tín dng ca NHTM 7
1.2.1 Khái nim v cht lng tín dng
7
1.2.2 Các ch tiêu đánh giá cht lng tín dng ca NHTM 8
1.2.3 S cn thit nâng cao cht lng tín dng 11
1.2.3.1 Do yêu cu phát trin kinh t - xã hi: 11
1.2.3.2 Do yêu cu hot đng và nâng cao nng lc cnh tranh ca ngân hàng 12
1.2.3.3 Do quá trình toàn cu hóa ngành ngân hàng và cam kt ca Vit Nam
khi gia nhp WTO 12
1.2.3.4 Do nhu cu ca khách hàng 13
1.2.4 Các nguyên nhân nh hng đn cht lng tín dng ngân hàng 13
1.2.4.1 Môi trng kinh t v mô 13
1.2.4.2 Môi trng pháp lý 14
1.2.4.3 Chin lc phát trin ca ngân hàng
14
1.2.4.4 Chính sách tín dng ca NHTM 14
1.2.4.5 Lãi sut và qun lý ri ro lãi sut 14
1.2.4.6 Nng lc kinh doanh ca khách hàng 15
1.2.4.7 Cán b tín dng 15
1.3 Nhng bài hc kinh nghim đi vi vic nâng cao cht lng tín dng Ngân
hàng thng mi ca mt s nc trên th gii 16
1.3.1 Kinh nghim ca Trung Quc 16
1.3.2 Kinh nghim ca Hàn Quc 17
1.3.3 Kinh nghim ca Singapore 18
1.3.4 Kinh nghim ca Vng Quc Thái Lan 19
1.3.5 Mt s bài hc kinh nghim mt s nc 20
Kt Lun Chng 1
21
Chng 2
: Thc trng cht lng tín dng ti Chi nhánh NHNo Hùng Vng
TPHCM 22
2.1 Gii thiu s lc lch s hình thành và phát trin NHNo Vit Nam và Chi
nhánh NHNo Hùng Vng TPHCM 22
2.1.1 Lch s hình thành và phát trin NHNo Vit Nam 22
2.1.2 Tình hình hot đng kinh doanh ca NHNo 23
2.1.3 Gii thiu v Chi nhánh NHNo Hùng Vng TPHCM 32
2.1.4 C cu b máy t chc, hot đng ca Chi nhánh NHNo Hùng Vng 32
2.2 Thc trng hot đng ti Chi nhánh NHNo Hùng Vng TPHCM 33
2.2.1 Tình hình huy đng vn 33
2.2.1.1 Thc trng huy đng vn
33
2.2.1.2 So sánh vi các Ngân hàng thng mi đc nâng cp cùng đt 35
2.2.1.3 ánh giá v kt qu huy đng vn => Rút ra hn ch và khó khn 37
2.2.2 Tình hình cho vay 38
2.2.2.1 Thc trng cho vay 38
2.2.2.2 So sánh vi các Ngân hàng thng mi trên cùng đa bàn 43
2.2.2.3 ánh giá v kt qu cho vay => Rút ra hn ch và khó khn 45
2.2.3 D phòng x lý ri ro 46
2.2.4 Sn phm – Dch v 47
2.2.5 Nhân s, mng li, công tác điu hành 48
2.3 ánh giá kt qu kinh doanh ca Chi nhánh NHNo Hùng Vng TPHCM 49
2.4 ánh giá và đa ra nhn xét v cht lng tín dng ti Chi nhánh NHNo Hùng
Vng TPHCM 51
2.4.1 Mt s ch tiêu đánh giá cht lng tín dng ti chi nhánh NHNo Hùng
Vng TPHCM 51
2.4.1.1 T l n xu 51
2.4.1.2 Ch tiêu hiu sut s dng vn 53
2.4.1.3 Ch tiêu vòng quay vn tín dng 54
2.4.
1.4 Ch tiêu li nhun 55
2.4.2 Quy trình cho vay ti chi nhánh 56
2.4.2.1 i vi khon vay thuc thm quyn phê duyt ca Chi nhánh và
Phòng giao dch 56
2.4.2.2 i vi khon vay vt thm quyn phê duyt theo quy đnh v phân
cp mc phán quyt cho vay ti đa đi vi mt KH 57
2.4.2.3 Thi gian thm đnh cho vay 57
2.4.2.4 So sánh vi quy trình cho vay ti mt NHTM c phn nh Ngân hàng
Sài Gòn Thng Tín (Sacombank) 58
2.4.3 Lãi sut bình quân ca chi nhánh NHNo Hùng Vng TPHCM và
Sacombank chi nhánh Sài Gòn 60
2.4.4 Nhn xét v bng kho sát khác
h hàng s dng sn phm dch v vay vn
ca NHNo Hùng Vng TPHCM 60
2.4.5 Nhn xét v cht lng tín dng ca chi nhánh 61
2.4.5.1 Nhng mt đt đc 61
2.4.5.2 Mt hn ch và nguyên nhân 63
2.4.6 Các nguyên nhân nh hng đn cht lng tín dng ngân hàng 64
2.4.6.1 Nguyên nhân thuc v phía khách hàng 64
2.4.6.2 Nguyên nhân thuc phía ngân hàng 64
2.4.6.3 Nguyên nhân t v mô 66
Kt Lun Chng 2 67
Chng 3
: Gii pháp nâng cao cht lng tín dng ti Chi nhánh NHNo Hùng
Vng TPHCM 68
3.1 nh hng và mc tiêu phát trin ca h thng Ngân hàng Vit Nam trong tin
trình hi nhp 68
3.1.1 nh hng cho h thng Ngân hàng Vit Nam đn nm 2020 68
3.1.2 nh hng cho NHNo Vit Nam đn nm 2020 70
3.1.3 nh hng cho chi nhánh NHNo Hùng Vng TPHCM 71
3.2 Mt s gii pháp, kin ngh nâng cao cht lng tín dng ti Chi nhánh NHNo
Hùng Vng TPHCM 72
3.2.1 Gii pháp đi vi Chi nhánh NHNo Hùng Vng TPHCM
72
3.2.1.1 Nâng cao cht lng công tác thm đnh d án đu t 72
3.2.1.2 Tng cng huy đng vn đ m rng và nâng cao cht lng tín dng 73
3.2.1.3 Hoàn thin c ch chính sách góp phn nâng cao cht lng tín dng 74
3.2.1.4 a dng hoá khách hàng, thc hin chin lc khách hàng hp lý 75
3.2.1.5. Tng cng công tác đánh giá và phân loi khách hàng 76
3.2.1.6 Tng cng công tác kim tra, kim soát, qun tr ri ro 76
3.2.1.7 Nâng cao công tác t chc cán b đào to, mng li, thi đua khe
n
thng 77
3.2.1.8 Nâng cao công tác điu hành 79
3.2.2 Kin ngh đi vi Quc hi, Chính ph và các c quan qun lý Nhà nc 80
3.2.3 Kin ngh đi vi NHNN Vit Nam 80
3.2.4 Kin ngh đi vi Hip hi ngân hàng 82
3.2.5 Kin ngh đi vi NHNo Vit Nam 82
Kt Lun Chng 3 83
KT LUN 83
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
DANH MC CÁC CH VIT TT:
BHXH: Bo him xã hi
BP.TTQT: B phn thanh toán quc t
Công ty CP: Công ty c phn
Công ty TNHH: Công ty trách nhim hu hn
CNTT: Công ngh thông tin
CNH: Công nghip hóa
CBTD: Cán b tín dng
CBQHKH: Cán b quan h khách hàng
CSTT: Chính sách tin t
DPRRTD: D phòng ri ro tín dng
DNTN: Doanh nghip t nhân
DNNN: Doanh nghip nhà nc
i sng CBCNV: i sng cán b công nhân viên
GCN: Giám đc chi nhánh
GKV: Giám đc khu vc
GDV: Giao dch viên
GDV.TD: Giao dch viên tín dng
H SXKD: H sn xut kinh doanh
HH: Hin đi hóa
HTD: Hp đng tín dng
HTX: Hp tác xã
KBNN: Kho bc nhà nc
KH: Khách hàng
NH
NN: Ngân hàng nhà nc
NHTM: Ngân hàng thng mi
NHNo: Ngân hàng Nông nghip và phát trin nông thôn
NV.QHKH: Nhân viên quan h khách hàng
NV.TV: Nhân viên t vn
NV.HT: Nhân viên h tr
NV.KSTD: Nhân viên kim soát tín dng
NV.TTQT: Nhân viên thanh toán quc t
NV.QLN: Nhân viên qun lý n
NV.T: Nhân viên thm đnh
PGD: Phòng giao dch
P.TCN: Phòng thm đnh chi nhánh
QTDND: Qu tín dng nhân dân
TBCN: T bn ch ngha
TCKT: T chc kinh t
TDCN: Tín dng cá nhân
TPTD: Trng phòng tín dng
TP.CN: Trng phòng cá nhân
TP.DVKH: Trng phòng dch v khách hàng
UTT: y thác đu t
DANH MC BNG BIU
Phng trình 1.1: T l n xu 8
Phng trình 1.2: Ch tiêu hiu sut s dng vn 10
Phng trình 1.3: Ch tiêu vòng quay vn tín dng 10
Phng trình 1.4: Ch tiêu li nhun 11
Bng 2.1: Tng tài sn so vi các Ngân hàng thng mi ln ti Vit Nam 23
Bng 2.2: C cu ngun vn huy đng ca NHNo t 2003-2009 26
Bng 2.3: Tình hình cho vay các thành phn kinh t giai đon 2003-2009 27
Bng 2.4: Phân loi n, trích lp d phòng, x lý và t
hu n đã x lý ri ro tín dng
nm 2009 29
Bng 2.5: Doanh s thanh toán quc t giai đon 2003-2009 29
Bng 2.6: Tình hình tài chính ca NHNo giai đon 2003-2009 31
Bng 2.7: Tình hình huy đng vn ca NHNo Hùng Vng 33
Bng 2.8: So sánh vi các ngân hàng thng mi đc nâng cp cùng đt 35
Bng 2.9: Phân loi theo loi tin cho vay 39
Bng 2.10: Phân loi theo thi hn cho vay 40
Bng 2.11: Phân loi theo thành phn kinh t 41
Bng 2.12: Phân loi theo ngành kinh t 42
Bng 2.13: So sánh vi
các ngân hàng thng mi đc nâng cp cùng đt 43
Bng 2.14: D phòng x lý ri ro 46
Bng 2.14: Th, Tài khon 47
Bng 2.16: Kt qu hot đng kinh doanh NHNo Hùng Vng 49
Bng 2.17: T l n xu 51
Bng 2.18: D n xu đi vi tng thành phn kinh t 53
Bng 2.19: Ch tiêu hiu sut s dng vn 53
Bng 2.20: Ch tiêu vòng quay vn tín dng 54
Bng 2.21: Ch tiêu li n
hun 55
Bng 2.22: Lãi sut bình quân ca chi nhánh NHNo Hùng Vng TPHCM và
Sacombank chi nhánh Sài Gòn 60
Biu đ 2.1: Phn ánh tng trng ngun vn 27
Biu đ 2.2: Tng trng tín dng trong giai đon 2003-2009 ca NHNo 28
Biu đ 2.3: Tng trng doanh s thanh toán quc t giai đon 2003-2009 30
Biu đ 2.4: Biu đ so sánh ngun vn nm 2008 36
Biu đ 2.5: Biu đ so sánh ngun vn nm 2009 37
Biu đ 2.6: T trng cho vay theo loi tin t
39
Biu đ 2.7: T trng cho vay theo thi hn vay 40
Biu đ 2.8: D n theo thành phn kinh t 41
Biu đ 2.9: D n theo ngành kinh t 42
Biu đ 2.10: Biu đ so sánh d n nm 2008 43
Biu đ 2.11: Biu đ so sánh d n nm 2009 44
Biu đ 2.12: Biu đ nhóm n ti chi nhánh 52
Biu đ 2.13: Tình hình huy đng vn so vi tng d n 54
LI M U
1. Tính cp thit và ý ngha ca đ tài nghiên cu:
Công nghip hóa, hin đi hóa (CNH-HH) đt nc trong điu kin hi nhp
quc t là trit đ và đy mnh chuyn dch c cu kinh t. Vic chuyn dch c cu
kinh t va là ch tiêu đánh giá cht lng tng trng kinh t va phn ánh bn
cht ca quá trình CNH. c cu kinh t chuyn dch
đúng đnh hng, các nc
đu can thip vào hot đng tín dng nhm hng các ngun vn đu t vào các
ngành, lnh vc then cht. Do vy, vic nghiên cu và làm sáng t nhng vn đ lý
lun và thc tin liên quan đn hot đng tín dng ngân hàng trong vic thúc đy
chuyn dch c cu kinh t là có ý ngha ht sc to ln, nht là trong điu kin
chúng ta đa
ng tin hành đy mnh CNH-HH đt nc và trong điu kin hi nhp
kinh t quc t hin nay.
Chi nhánh NHNo Hùng Vng TPHCM là mt trong nhng chi nhánh trc
thuc Ngân hàng Nông nghip & Phát trin nông thôn Vit Nam, trong giai đan
qua chi nhánh cng đang tng bc nâng cao nng lc cnh tranh ca mình đ có
th tn ti và tip tc phát trin bn vng. thc hin đc điu này, chi nhánh
cn nâng cao cht lng nghip v tín dng. Ngoài ra, nm
2008 cht lng tín
dng ti chi nhánh rt kém. Do đó, vic chn đ tài “Nâng cao cht lng tín dng
ti Chi nhánh Ngân hàng nông nghip và phát trin nông thôn Hùng Vng
TPHCM” là cn thit.
2. Mc tiêu nghiên cu:
Mc tiêu nghiên cu ca đ tài tp trung vào 3 ni dung chính sau:
- H thng li c s lý lun v tín dng, cht lng tín dng, mt s vn đ v
cht lng tín dng và
bài hc kinh nghim v vic nâng cao cht lng tín dng
ca các Ngân hàng thng mi mt s nc trên th gii.
- Phân tích, đánh giá v thc trng huy đng vn, tín dng ti chi nhánh NHNo
Hùng Vng TPHCM so sánh vi các chi nhánh ngân hàng thành lp cùng thi
đim; trên c s đó đánh giá nhng mt đt đc và
nhng mt còn tn ti và
nguyên nhân ca nhng tn ti đó.
- a ra nhng gii pháp nhm nâng cao cht lng tín dng ti chi nhánh
NHNo Hùng Vng TPHCM.
3. Phng pháp nghiên cu:
S dng các phng pháp: thng kê, phng pháp tng hp, phng pháp so
sánh …
4. i tng và phm vi nghiên cu:
- i tng nghiên cu: là cht lng tín dng ti chi nhánh NHNo Hùng
Vng TPHCM.
- Phm vi nghiên cu: Nghiên cu gia lý lun và thc tin nguyên nhân dn
đn ri ro tín dng, thc trng cht lng tín dng trong thi gian qua ti chi nhánh
NHNo Hùng Vng TPHCM, t đó đa ra các gii pháp nhm nâng cao cht lng
tín dng.
5. Kt cu ca lun vn:
Lun vn đc chia làm 3 chng:
- Chng 1: C s lý lun v cht lng tín dng ca Ngân hà
ng thng mi.
- Chng 2: Thc trng cht lng tín dng ti Chi nhánh NHNo Hùng Vng
TPHCM.
- Chng 3: Gii pháp nâng cao cht lng tí
n dng ti Chi nhánh NHNo
Hùng Vng TPHCM
CHNG 1:
C S LÝ LUN V TÍN DNG NGÂN HÀNG VÀ CHT LNG TÍN
DNG CA NGÂN HÀNG THNG MI
1.1. LÝ LUN CHUNG V TÍN DNG
1.1.1. Khái nim v tín dng ngân hàng
Tín dng (Credit) là quan h vay mn, quan h s dng vn ln nhau gia
ngi đi vay và ngi cho vay da trên nguyên tc hoàn tr, kèm theo li tc khi
đn hn. Nh vy, tín dng có th hiu mt cách đn gin là mt quan h giao dch
gia hai ch th, trong đó mt bê
n chuyn giao tin hoc tài sn cho bên kia bng
nhiu hình thc nh: cho vay, bán chu hàng hoá, chit khu, bo lãnh,… đc s
dng trong mt thi gian nht đnh và theo mt s điu kin nht đnh nào đó đã
tha thun.
1.1.2 Quá trình ra đi và bn cht ca tín dng:
- Quá trình ra đi:
Tín dng là mt phm trù kinh t hàng hoá, có quá trình ra đi, tn ti và phát
trin cùng vi s phát trin ca kinh t hàng hoá. Ba
n đu, các quan h tín dng hu
ht đu là bng hin vt và mt phn nh là tín dng hin kim tn ti vi tên gi là
tín dng nng lãi, c s ca quan h tín dng lúc by gi chính là s phát trin bc
đu ca các quan h hàng hoá-tin t trong điu kin ca nn sn xut hàng hoá
kém
phát trin.
Các quan h tín dng phát trin trong thi k chim hu nô l và ch đ
phong kin, phn ánh thc trng ca mt nn kinh t sn xut hàng hoá nh l. Ch
đn khi phng thc sn xut TBCN ra đi, các quan h tín dng mi có điu kin
đ phát trin. Tín dng bng hin vt đã nhng ch cho tín dng bng hin kim, tín
dng nng l
ãi phi kinh t đã nhng ch cho các loi tín dng khác u vit hn nh:
tín dng Ngân hàng, tín dng Chính ph…
- Bn cht ca tín dng:
Bn cht tín dng đc hiu theo hai khía cnh sau:
+ Th nht, tín dng là h thng quan h kinh t gia ngi đi vay và ngi cho
vay, nh quan h y mà vn tin t đc vn đng t ch th này sang ch th khác
đ s dng cho các nhu cu khác nhau trong nn kinh t xã hi.
+ Th hai, tín dng đc coi là mt s vn, làm bng hin vt hoc bng hin kim
vn đng theo nguyên tc hoàn tr, đã đáp ng cho các nhu cu ca các ch th tín
dng.
1.1.
3 Vai trò ca Tín dng Ngân hàng:
Tín dng ngân hàng có vai trò thúc đy s phát trin ca nn kinh t trong xã
hi, m rng cho mi đi tng trong xã hi, nó có th xâm nhp vào các ngành vi
nhiu loi hình và quy mô hot đng ln, va và nh, vi các loi hình sn xut
kinh doanh ca doanh nghip, cá nhân. Tín dng ngân hàng gn lin vi hot đng
sn xut kinh doanh ca doanh nghip cng nh cá th, góp phn nâ
ng cao cht
lng đi sng ca ngi lao đng.
Tín dng ngân hàng có tác dng đy nhanh tc đ phát trin ca nn kinh t,
cung ng vn vi s lng ln, vi nhiu thi hn khác nhau, nh đó giúp các
doanh nghip cng nh cá th không nhng có vn đ kinh doanh, mà còn có vn
đ m rng đu t, đi mi thit b, nhm
nâng cao nng lc sn xut và nng lc
cnh tranh.
Hot đng tín dng ngân hàng còn có tác đng và nh hng ln đi vi tình
hình lu thông tin t ca đt nc, nh hot đng tín dng ngân hàng mà vn tin
t ca xã hi đc huy đng và s dng ti đa cho nhu cu phát trin kinh t; nó
va có tác dng đy nhanh tc đ chu chuyn vn, va làm cho các chu chuyn vn
tin t đc tp trung phn ln thông qua h thng ngân hà
ng. ây là nhng điu
kin quan trng đ n đnh lu thông tin t và giá c th trng.
1.1.4 Phân loi tín dng và các hình thc tín dng Ngân hàng:
Cùng vi s phát trin ca nn kinh t vi xu hng t do hoá, các Ngân hàng
thng mi hin nay luôn luôn nghiên cu và đa ra các hình thc tín dng khác
nha
u, đ có th đáp ng mt cách tt nht nhu cu vn cho quá trình sn xut và tái
sn xut, t đó đa dng hoá các danh mc đu t, m rng tín dng, thu hút KH,
tng li nhun và phân tán ri ro. Tùy vào cách tip cn mà ngi ta chia tín dng
Ngân hàng thành nhiu loi khác nhau:
Cn c vào thi hn cho vay
:
Theo tiêu thc này tín dng đc chia làm 03 loi:
- Tín dng ngn hn: là loi tín dng có thi hn không quá 12 tháng (1nm). Tín
dng ngn hn thng đc s dng đ cho vay b sung vn lu đng và các nhu
cu thiu ht tm thi v vn ca các ch th vay vn.
- Tín dng trung hn: là loi tín dng có thi hn t trên 1 nm đn 5 nm, tín
dng trung hn thng đ
c s dng đ cho vay sa cha, ci to tài sn c đnh,
các nhu cu mua sm tài sn c đnh… có thi gian thu hi vn nhanh hoc các nhu
cu thiu ht vn nhng có thi hn hoàn vn trên mt nm.
- Tín dng dài hn: là loi tín dng có thi hn t trên 5 nm, tín dng dài hn
thng đc s dng đ cho vay các nhu cu mua sm tài sn c đnh, xây dng c
bn… có thi gian thu hi vn lâu (thi gian hoà
n vn vay trên 5 nm).
Cn c vào mc đích s dng vn vay
: có tín dng sn xut và tín dng
tiêu dùng.
- Tín dng cho sn xut, lu thông hàng hoá: là loi tín dng đc cung cp cho
các nhà sn xut và kinh doanh hàng hoá. Nhm đáp ng nhu cu v vn trong quá
trình sn xut kinh doanh đ d tr nguyên vt liu, chi phí sn xut hoc đáp ng
nhu cu thiu vn trong quan h thanh toán gia các ch th kinh t.
- Tín dng tiêu dùng: là loi tín dng đc s dng đ cho vay các nhu cu tiêu
dùng. Loi tín dng nà
y thng đc s dng đ cho vay các cá nhân đáp ng cho
nhu cu phc v đi sng và thng đc thu hi dn t ngun thu nhp ca cá
nhân vay vn.
Cn c vào mc đ tín nhim đi vi KH:
có tín dng có bo đm và tín
dng không có bo đm bng tài sn.
- Tín dng có bo đm bng tài sn: là loi tín dng mà theo đó ngha v tr n ca
ch th vay vn đc bo đm bng tài sn ca ch th vay vn, tài sn hình thành
t vn vay hoc bo đm bng tài sn ca bên th ba.
- Tín dng không có bo đm bng tài sn: là loi tín dng mà theo đó Ngân hàng
ch đng la chn KH đ cho vay trên c s KH có tín nhim vi Ngân hàng, có
nng lc tài chính và có phng án, d án kh thi có kh nng hoàn tr n vay hoc
ngân hàng thng mi nhà nc đc cho vay theo ch đnh ca Chính ph hoc
cho cá nhân, h gia đình nghèo vay vn có bo lãnh bng tín chp ca t chc đoàn
th chính tr-xã hi.
Cn c vào đc đim luân c
huyn vn:
có tín dng vn lu đng và tín
dng vn c đnh.
- Tín dng vn lu đng: đc cung cp đ b sung vn lu đng cho các thành
phn kinh t, có quan h tín dng vi ngân hàng.
- Tín dng vn c đnh: cho vay đ hình thành nên tài sn c đnh cho các thành
phn kinh t, có quan h tín dng vi ngân hàng.
Theo hình thc cp tín dng:
có chit khu thng phiu, cho vay, bo
lãnh, cho thuê tài chính.
- Chit khu thng phiu: ây là nghip v cho vay (gián tip) mà Ngân hàng s
cung ng vn tín dng cho mt ch th và mt ch th khác thc hin vic tr n
cho ngân hàng. Các đi tng trong nghip v này bao gm hi phiu, k phiu,
trái phiu và các giy n có giá khác.
- Cho vay: là vic ngân hàng đa tin cho KH vi cam kt KH phi hoàn tr c
gc và lãi trong khong thi gian đã xác đnh. Cho vay gm
các hình thc ch yu
nh: thu chi, cho vay trc tip (tng ln, theo hn mc tín dng, tr góp), cho vay
gián tip.
- Bo lãnh (tái bo lãnh): Bo lãnh Ngân hàng là cam kt ca ngân hàng di hình
thc th bo lãnh v vic thc hin các ngha v tài chính thay cho KH ca ngân
hàng khi KH không thc hin đúng ngha v đã cam kt.
- Cho thuê tài chính: ngân hàng b tin mua sm tài sn cho K
H thuê. Sau mt thi
gian nht đnh KH phi tr c gc ln lãi cho ngân hàng. Tài sn cho thuê thng là
tài sn c đnh. Vì vy, cho thuê tài chính đc xp vào tín dng trung dài hn.
1.1.5 Các sn phm tín dng Ngân hàng ch yu hin nay:
NHTM cp tín dng cho các t chc, cá nhân di các hình thc nh: cho vay,
chit khu thng phiu và giy t có giá khác, bo lãnh, cho thuê tài chính và các
hình thc khác theo quy đnh ca NHNN. Xét trên góc đ k thut cp tín dng, thì
sn phm dch v tín dng bao gm các loi sau đây:
• Cho vay chit khu thng phiu và giy t có giá
• Cho vay thu chi
• Cho vay tài tr sn xut kinh doanh
• Cho vay tr góp
• Cho vay đu t phát trin
• Cho vay hp vn
•
Cho vay tài tr thng mi
• Bo lãnh ngân hàng
• Bao thanh toán (factoring)
• Cho thuê tài chính
1.2. MT S VN C BN V CHT LNG TÍN DNG CA
NHTM.
1.2.1. Khái nim cht lng tín dng .
Cht lng tín dng là mt phm trù rng, bao hàm nhiu ni dung trong đó có
ni dung quan trng và có tính lng hoá nht là t l n quá hn trên tng d n.
Theo quan đim thông thng ca các ngân hàng thng mi Vit Nam
và trong
mt s trng hp theo ngha hp khi nói đn cht lng tín dng, ngi ta ch nói
đn t l gia n quá hn trên tng d n, t l này càng cao có ngha là cht lng
tín dng kém và ngc li. Theo thông l quc t nu t l n quá hn di 5% và t
l n khó đòi trong tng n quá hn thp thì đ
c coi là tín dng có cht lng tt,
trên mc 5% thì đc coi là n có vn đ.
Ngân hàng là mt doanh nghip đc bit kinh doanh trên lnh vc tin t và
có tác đng rt ln ti toàn b nn kinh t. Thc t cho thy nguyên nhân ca hu
ht các cuc khng hong tài chính xy ra đu bt ngun t ngân hàng. Chính vì
vy, vic nghiên cu tìm ra các gii pháp hu hiu đ nâng cao cht lng tín dng
luôn là mc tiêu, đng thi là nhân t quan trng nht đ tn ti và phát trin ca
mi NHTM trong nn kinh t đy c hi, song cng cha đng đy thách thc và
ri ro. Do đó, vn đ nâng cao cht lng tín dng ca ngân hàng là rt cn thit.
1.2.2. Các ch tiêu đánh giá cht lng tín dng ca ngân hàng thng mi.
Có nhiu ch tiêu đc s dng đ đánh giá cht lng tín dng ngâ
n hàng,
trong đó có ch tiêu c bn sau:
- T l n xu: T l n xu là t l phn trm gia n xu và tng d n ca
NHTM mt thi đim nht đnh, thng là cui tháng, cui quý, cui nm.
N xu
T l n xu = x 100% ≤ 5% (1.1)
Tng d n
Vi Tng d n = D n c
ho vay thc t + S d bo lãnh do tín dng phát hành –
(Cho vay s dng th, chit khu chng t hàng xut, bo lãnh m L/C hàng nhp,
n đã s dng trích lp d phòng)
* Khái nim n xu:
Nu ch da vào ch tiêu n quá hn thì cha đánh giá chính xác v cht lng
tín dng ca các ngân hàng. Theo quyt đnh s 493/2005/Q-NHNN ng
ày
22/04/2005 ca Thng đc Ngân hàng Nhà Nc Vit Nam “V/v Ban hành quy
đnh v phân loi n, trích lp và s dng d phòng đ x lý ri ro tín dng trong
hot đng ngân hàng ca TCTD” đã đánh giá chính xác hn cht lng tín dng ca
các TCTD. Theo Quyt đnh 493 thì n xu là n thuc nhóm 3,4,5 theo cách phân
loi n di đây.
Ch tiêu này phn ánh n xu ca mt ngân hàng, t l này càng t
hp càng tt.
Thc t, ri ro trong kinh doanh là không tránh khi, nên ngân hàng thng chp
nhn mt t l nht đnh đc coi là gii hn an toàn. Mc gii hn này mi nc
là khác nhau, riêng Vit Nam hin nay chp nhn t l là 5%.
* Cách phân loi n :
D n ca các t chc tín dng đc chia làm 05 nhóm, c th:
N nhóm 1 (n đ tiêu chun) bao gm:
- Các khon n trong hn và t chc tín dng đánh giá là có kh nng thu hi
đ c gc và lãi đúng thi hn; Các khon n quá hn di 10 ngày và t chc tín
dng đánh giá là có kh nng thu hi đy đ gc và lãi b quá hn và thu hi đy đ
gc và lãi đúng thi hn còn li; Các khon n ca KH tr đy đ n gc và lãi theo
k hn đã đ
c c cu li ti thiu trong vòng 01 nm đi vi các khon n trung
và dài hn, 03 tháng đi vi các khon n ngn hn và các k hn tip theo đc
đánh giá là có kh nng tr đy đ n gc, lãi đúng hn theo thi hn đã đc c
cu li thì phân loi vào n nhóm 1. Trng hp mt KH có n c cu li bao gm
n ngn hn và n trung, dài hn thì ch xe
m xét đa vào n nhóm 1 khi KH đã tr
đy đ (n ngn hn và n trung, dài hn) c gc và lãi s n đã đc c cu li
trong thi gian quy đnh trên, đng thi các k hn tip theo đc đánh giá là có
kh nng tr đy đ n gc, lãi đúng hn đã đc c cu li.
N nhóm 2 (n cn chú ý) bao gm:
- Các khon n quá hn t 10 ngày đn 90 ngà
y; Các khon n điu chnh k
hn tr n ln đu (đi vi KH là doanh nghip, t chc thì t chc tín dng phi có
h s đánh giá KH v kh nng tr n đy đ n gc và lãi đúng k hn đc điu
chnh ln đu).
N nhóm 3 (N di tiêu chun) bao gm:
- Các khon n quá hn t 91 ngày đn 180 ngày; Các khon n c cu li có
thi hn tr n ln đu, tr các khon n điu chnh k hn tr n ln đu phân loi
vào nhóm 2; Các khon n đc min hoc g
im lãi do KH không đ kh nng tr
lãi đy đ theo hp đng tín dng.
N nhóm 4 (N nghi ng) bao gm:
- N quá hn t 181 ngày đn 360 ngày; Các khon n c cu li thi hn tr
n quá hn di 90 ngày theo thi hn tr n đ
c c cu li ln đu; Các khon n
c cu li thi hn tr n ln th hai.
N nhóm 5 (N có kh nng
mt vn) bao gm:
- Các khon n quá hn trên 360 ngày; Các khon n c cu li thi hn tr n
ln đu quá hn t 90 ngày tr lên theo thi hn tr n đã đc c cu li ln đu;
Các khon n c cu li thi hn tr n ln th hai quá hn theo thi hn tr n
đc c cu li ln th hai; Các khon n c cu li thi hn tr n ln th ba tr
lên, k c cha b quá hn hoc đã quá hn; Các khon n khoanh, n ch x lý.
Các khon n nu có đ c s đ đánh giá là kh nng tr n ca KH b suy
gim thì phi tính mt cách chính xác, m
inh bch đ phân loi n vào các nhóm n
phù hp vi mc đ ri ro, c th:
- Nhóm 2: Các khon n tn tht ti đa 5% giá tr n gc.
- Nhóm 3: Các khon n tn tht t trên 5%-20 % giá tr n gc.
- Nhóm 4: Các khon n tn tht t trên 20%
- 50% giá tr n gc.
- Nhóm 5: Các khon n tn tht trên 50% giá tr n gc.
Vic phân loi n theo Quyt đnh 493 và quyt đnh 18 ca Ngân hàng Nhà
nc va da vào tiêu chí thi gian quá hn ca khon vay, va da vào tiêu chí ri
ro ca khon vay đã làm cho các ngân hàng phi đánh giá li thc s các khon n
đã cho KH vay và có th đánh giá chính xác hn v cht lng tín dng ca mình.
- Ch tiêu hiu sut s dng
vn:
Tng d n
Hiu sut s dng vn = (1.2)
Tng vn huy đng
Ch tiêu này giúp các nhà phân tích so sánh kh nng cho vay ca ngân hàng
vi kh nng huy đng vn, đng thi xác đnh hiu qu ca mt đng vn huy
đng. Thông thng theo cách nhìn ca nhiu ngi, ch tiêu này càng ln chng t
ngân hàng s dng nhiu vn huy đng và hot đng ca ngân hàng s hiu qu
hn, điu này s không đúng. Vy t l nà
y ln tt hay nh tt? Chúng ta cha th
khng đnh đc, bi nu tin gi ít hn tin cho vay thì ngân hàng phi tìm kim
ngun vn có chi phí cao hn, còn nu tin gi nhiu hn tin cho vay thì ngân
hàng s ri vào tình trng tha vn. Do đó, ch tiêu này ch m
ang tính tng đi
giúp chúng ta so sánh kh nng cho vay và huy đng vn ca mt ngân hàng.
- Ch tiêu vòng quay vn tín dng: đc xác đnh bng doanh s thu n trên
d n bình quân ca mt NHTM trong thi gian nht đnh, thng là mt nm.
Doanh s thu n
Vòng quay vn tín dng = (1.3)
D n bình quân
ây là ch tiêu phn ánh s vòng chu chuyn ca vn vay (thng là 1 nm).
Ch tiêu này càng tng thì tính t chc, qun lý tín dng càng tt, cht lng cho
vay càng cao. Tuy nhiên, ch tiêu này ch phn ánh mt cách tng đi, vì nu mt
NHTM này cho vay các doanh nghip sn xut chim t trng ln, thì ch tiêu này
thp hn NHTM khác cho vay các doanh nghip thng mi. Nh vy, không th
xem
cht lng cho vay ca NHTM này kém hn. Do đó, đ có nét tng đi chính
xác v cht lng tín dng thì các tiêu thc tính toán phi thng nht, vòng quay tín
dng phi tính toán cho tng loi vay, thi hn vay và tng đi tng vay c th.
- Ch tiêu li nhun: ch tiêu này đc tính theo công thc (1.4) di đây:
Li nhun t hot đng tín dng
T sut li nhun = (1.4)
Tng d n tín dng
Li nhun t hot đng tín dng ca NHTM chim p
hn ln tng li nhun
ca NHTM. Nu li nhun ca mt ngân hàng nào đó tng lên hàng nm, điu đó
chng t cht lng tín dng đc nâng lên. Ch tiêu này phn ánh kh nng sinh
li ca tín dng. Li nhun đây phn ánh chênh lch gia chi phí đu vào (lã
i sut
huy đng) và thu lãi đu ra. Ch tiêu này phn ánh kh nng sinh li ca vn tín
dng, mt khon tín dng ngn hn hay dài hn không th xem là có cht lng cao
nu nó không đem li li nhun cho ngân hàng. Ch tiêu này cao chng t các
khon cho vay ca Ngân hàng sinh li và ngc li ch tiêu này thp chng t các
khon vay không sinh li, đng ngha vi cht lng tín dng cha tt. á
nh giá
cht lng khon tín dng trên c s cn c vào li nhun thu đc ca các NHTM,
đây cng là ch tiêu tng đi vì nó ph thuc vào nhiu yu t nh: chính sách lãi
sut, chính sách KH, Thông thng trong hot đng ngân hàng, nu cht lng tín
dng NHTM tt, t l n xu thp thì li nhun t hot đng tín dng s cao hn
khi cùng mt mc d n so vi c
ác ngân hàng khác.
1.2.3. S cn thit nâng cao cht lng tín dng:
1.2.3.1 Do yêu cu phát trin kinh t - xã hi:
Nn kinh t Vit Nam đã thc s tr thành mt nn kinh t th trng và đang
trong quá trình hi nhp quc t, do đó vn đ phát trin dch v ngân hàng và nâng
cao cht lng tín dng là mt yu t khách quan, chin lc phát trin trng tâm
ca ngân hàng. Xét trên khía cnh kinh t xã hi, dch
v ngân hàng trong đó tín
dng góp phn đy nhanh quá trình luân chuyn tin t, tn dng tim nng to ln
v vn đ phát trin kinh t, ci thin đi sng dân c.
1.2.3.2 Do yêu cu hot đng và nâng cao nng lc cnh tranh ngân hàng:
Ngày nay, s cnh tranh trên th trng tài chính ngày càng tr nên quyt lit
cùng vi s ra đi ca các ngân hàng, công ty tài chính, công ty bo him mi gia
nhp vào t
h trng. Do đó, áp lc cnh tranh đã to lc đy cho s phát trin ca
dch v ngân hàng, đng thi đòi hi nâng cao cht lng tín dng. Bên cnh đó, do
yêu cu đa dng hóa hot đng ngân hàng, tn dng và khai thác mi tim nng ca
ngân hàng đã góp phn phát trin dch v ngân hàng đ m rng th trng, nâng
cao nng lc cnh tranh.
1.2.3.3 Do quá trình toàn cu hóa ngành ngân hàng và cam kt ca Vit
Nam k
hi gia nhp WTO:
S bành trng đa lý và hp nht ca các ngân hàng đã vt ra khi ranh gii
lãnh th ca mt quc gia và lan rng ra vi quy mô toàn cu. Bên cnh đó, cam kt
gia nhp WTO ca Vit Nam trong lnh vc ngân hàng cho phép các t chc tín
dng nc ngoài đc hin din ti Vit Nam di các hình thc khác nhau, m
rng phm vi là loi hình cung cp dch v ngân hà
ng. Theo cam kt khi gia nhp,
k t 01/01/2007, các t chc tín dng nc ngoài s đc phép thành lp ngân
hàng 100% vn nc ngoài ti Vit Nam. Vic tham gia ca các ngân hàng 100%
vn nc ngoài đc hng đi x quc gia đy đ nh các NHTM Vit Nam, có
ngha là các ngân hàng này đc quyn phát trin các dch v ngân hàng bán buôn,
bán l, đa dng hóa các sn phm dch v tài chính, tham gia vào quá trình mua bán,
sáp nhp. Có th nói, sc ép cnh tranh t các ngân hàng 100% vn nc ngoài lên
các NHTM Vit Nam là rt ln, nht là khi các ngân hàng này vi sc mnh tài
chính, công ngh hin đi và kinh nghim hot đng lâu nm trên th gii đang tích
cc chy đua giành th phn Vit Nam.
1.2.3.4 Do nhu cu ca khách hàng:
Dch v ngân hàng đy mnh tc đ tun hoàn và chu chuyn vn cho khách
hàng, nâng cao hiu qu s dng vn, kh nng thanh toán nhanh, chính xác, an
toàn và bo mt nh vào ng dng khoa hc công ngh.
Cùng vi s phát trin ca
nn kinh t, s ci thin ca môi trng pháp lut, đi sng ca ngi dân ngày mt
tt hn và nhu cu đc s dng dch v ngân hàng hin đi là mt nhu cu tt yu
ca mi ngi, mi doanh nghip. Do đó, các NHTM Vit Nam đã và đang phát
trin dch v ngân hàng đ đáp ng nhu cu ngày càng đa dng ca khách hàng và
điu đó cng phù hp vi xu hng c
hung ca các ngân hàng trong khu vc trên th
gii. Tuy nhiên, các ngân hàng cng không th xem nh vic nâng cao cht lng
hot đng tín dng ngân hàng vì nó nh hng ln đi vi tình hình lu thông tin
t ca đt nc, nh đó vn tin t ca xã hi đc huy đng và s dng ti đa cho
nhu cu phát trin kinh t. ây là nhng điu kin qua
n trng đ n đnh lu thông
tin t và giá c th trng.
1.2.4 Các nguyên nhân nh hng đn cht lng tín dng ngân hàng.
1.2.4.1. Môi trng kinh t v mô.
Hot đng ca NHTM ch yu là da vào vic huy đng ngun vn nhàn ri
ca các thành phn kinh t trong xã hi đ tin hành cho vay đáp ng nhu cu vn
cho nn kinh t. Mi s bin đng ca ki
nh t v mô trong điu hành chính sách tin
t đu có các tác đng đn quy mô và cht lng ca huy đng cng nh cho vay.
Vì vy, môi trng kinh t v mô n đnh, các công c nh: d tr bt buc, lãi sut,
tái chit khu phát huy tích cc cht lng giúp cho NHTW có th kim soát khi
lng tín dng tng trng cho nn kinh t, hng ngun vn tí
n dng chy vào
nhng ngành ngh then cht, trng đim đ xây dng c cu kinh t hp lý. Bên
cnh đó, môi trng kinh t v mô n đnh là điu kin tin đ đ hot đng tín dng
ca NHTM đi vào qu đo n đnh, nâng cao cht lng tín dng và hn ch thp
nht ri ro xy ra.
1.2.4.2. Môi trng pháp lý.
Mt h thng pháp lý n đnh đ to điu kin thun li cho NHTM hot đng
hiu qu đi vào qu đo n đnh, ngn chn kp thi nhng ri ro, nhng tiêu cc
xy ra, góp phn nâng cao đc cht lng tín dng đng thi NHNN có th kim
soát và n đnh tin t quc g
ia. Bi vì, nu hot đng tín dng kém hiu qu, cho
vay không thu hi đc n và lãi đúng hn hoc s gia tng tín dng thiu lành
mnh, m rng quá mc s gây hu qu nghiêm trng, không ch nh hng đn s
sng còn ca NHTM mà còn phá v tính n đnh ca nn ki
nh t v mô.
1.2.4.3. Chin lc phát trin ca ngân hàng.
Chin lc phát trin ca ngân hàng là mt trong các yu t quan trng nh
hng đn cht lng tín dng ca chính bn thân ngân hàng. Mt chin lc phát
trin đúng đn và phù hp s bo đm ngân hàng phát trin. Ngc li, mt chin
lc không phù hp s làm chm quá trình phát trin ca ngân hàng, thm chí dn
đn khó khn trong hot đng hoc thua l, phá sn.
Mt chin lc phát trin phù hp là mt chin lc phát huy ti đa đ
c các
đim mnh, khai thác đc các c hi đng thi phi hn ch đn mc thp nht
các đim yu và vt qua đc các thách thc.
1.2.4.4. Chính sách tín dng ca NHTM.
Chính sách tín dng đóng vai trò then cht điu tit các mt hot đng nh:
huy đng vn và
cho vay, lãi sut, sn phm tín dng, k thut qun lý ri ro tín
dng và thu hút KH… nhm thc hin các mc tiêu chin lc đ ra trong kinh
doanh. Vì vy, trong tng thi k nht đnh, các NHTM phi đnh hng xây dng
mc tiêu phn đu c th đ đnh hng tích cc đn vic điu chnh mi hot đng
NHTM. Mt chính sách tín dng hp lý s to điu kin cho NH
TM s dng ti u
hoá ngun vn ca mình khi cho vay, đm bo an toàn trong kinh doanh là điu
kin quan trng đ nâng cao cht lng tín dng ca NHTM.
1.2.4.5. Lãi sut và qun lý ri ro lãi sut.