Giải pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh của bưu điện tỉnh Long An

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. HCM







NGUYN VN DNG







GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU KINH DOANH
CA BU IN TNH LONG AN









LUN VN THC S KINH T

TP. H CHÍ MINH – NM 2010

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. HCM







NGUYN VN DNG

GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU KINH DOANH
CA BU IN TNH LONG AN



Chuyên ngành: Qun tr kinh doanh
Mã s: 60.34.05



LUN VN THC S KINH T



NGI HNG DN KHOA HC:
PGS-TS. H TIN DNG







TP. H CHÍ MINH – NM 20010


i
MC LC
Trang
TRANG PH 

LI CM N
LI CAM KT
MC LC …………………………………………………………………… i
DANH MC VIT TT ……………… v
DANH MC CÁC BNG ………………………………………………… vi
M U …………………………………………………………………… 01
CHNG I: LÝ LUN C BN V HIU QU KINH DOANH CA
DOANH NGHIP TRONG C CH TH TRNG ………………… 04

1.1. KHÁI NIM VÀ BN CHT CA HIU QU KINH DOANH … 04
1.1.1. Khái nim v hiu qu kinh doanh …………… ……………… 04
1.1.2. Bn cht ca hiu qu kinh doanh ……………… …………… 05
1.2. VAI TRÒ CA HIU QU KINH DOANH …………………………. 05
1.3. MT S QUAN IM C BN KHI ÁNH GIÁ HIU QU
KINH DOANH ………………………………………………………… 06
1.3.1. Bo đm tính toàn din và tính h thng trong vic xét hiu
qu kinh doanh ca doanh nghip …………… ……………… 06
1.3.2. Bo đm s thng nht gia hiu qu kinh doanh ca doanh
nghip vi li ích ca xã hi ……………………………………. 07
1.3.3. Bo đm kt hp hiu qu kinh doanh ca doanh nghip vi
li ích ca ngi lao đng và gi gìn đc bn sc dân tc … 07
1.3.4. ánh giá hiu qu kinh doanh phi trên c hai mt đnh tính
và đnh lng …………………………………………… 07
1.4. Ý NGHA VÀ NHIM V CA VIC ÁNH GIÁ HIU QU
KINH DOANH ………………………………………………………… 08
1.4.1. Ý ngha ca vic đánh giá hiu qu kinh doanh ……… …… 08
1.4.2. Nhim v ca vic đánh giá hiu qu kinh doanh …… …… 09
1.5. CÁC CH TIÊU ÁNH GIÁ HIU QU KINH DOANH ………… 10

ii

1.5.1. Các ch tiêu đánh giá hiu qu kinh t - xã hi………………… 10
1.5.1.1. T sut thu trên vn …………………………… ……… 10
1.5.1.2. Thu nhp bình quân ca ngi lao đng ……… ……… 10
1.5.2. Các ch tiêu đánh giá hiu qu tài chính ……… …………… 11
1.5.2.1. Hiu qu s dng vn ch s hu ……… …… ….……. 11
1.5.2.2. Hiu qu s dng tài sn…………………………….…… 12
1.5.2.3. Sc sinh li ca Doanh thu thun (Doanh li bán hàng) 14
1.5.2.4. Hiu qu s dng chi phí (Doanh li chi phí) … … … 14

1.5.3. Các ch tiêu đánh giá hiu qu s dng lao đng ……… ……. 15
1.5.3.1. Nng sut lao đng ……………… ………….………… 15
1.5.3.2. Mc sinh li ca lao đng ……………… ……………… 16
1.6. CÁC NHÂN T NH HNG N HIU QU KINH DOANH
CA DOANH NGHIP …………………………… 16
1.6.1. Nhân t bên trong……………………………………………… 16
1.6.1.1. Trình đ t chc b máy qun lý ca doanh nghip … … 16
1.6.1.2. Ngun nhân lc ca doanh nghip ………….… ……… 17
1.6.1.3. Sn phm, dch v ……….…………… ……………… 17
1.6.1.4. Vn ca doanh nghip……………………………………. 17
1.6.1.5. Doanh thu bán hàng, cung cp dch v ……… ………… 18
1.6.1.6. Chi phí …………… ……………………………………. 18
1.6.1.7. Nng sut lao đng ……… …………………………… 18
1.6.2. Nhân t bên ngoài ……………… …………………………… 18
1.6.2.1. Chính sách tài chính và thu ……………… …………… 18
1.6.2.2. Giá c …………………………………………………… 19
1.6.2.3. Th trng (khách hàng ) ………………………………… 19
1.6.2.4. i th cnh tranh ……………………………………… 19
1.6.3. Mi quan h gia hiu qu và ri ro …………… …………… 20
CHNG II: PHÂN TÍCH HIU QU KINH DOANH CA BU
IN TNH LONG AN …………………………………………………… 22

iii
2.1. TNG QUAN V BU IN TNH LONG AN ……………………. 22
2.1.1. Lch s hình thành và phát trin ca Bu đin tnh Long An 22
2.1.2. C cu t chc ca Bu đin tnh Long An ………… ………. 23
2.1.3. Các dch v kinh doanh ch yu ………………….…………… 24
2.1.4. Tình hình ngun nhân lc ……….………………… ………… 28
2.1.5. Tình hình li nhun …………………………………… ……… 31
2.1.6. Tình hình c s vt cht ………………………………………… 32
2.1.7. Tình hình doanh thu ………………………………….………… 34
2.1.8. Tình hình chi phí ……………………………….……………… 37
2.2. PHÂN TÍCH CÁC CH TIÊU ÁNH GIÁ HIU QU KINH
DOANH CA BU IN TNH LONG AN GIAI ON 2005 –
2009 …………………………………………………………………… 39
2.2.1. Các ch tiêu đánh giá hiu qu kinh t - xã hi …….…………. 39
2.2.2. Các ch tiêu đánh giá hiu qu tài chính ………… ….……… 42
2.2.2.1. Hiu qu s dng vn ch s hu ………… ……… …. 42
2.2.2.2. Hiu qu s dng tài sn ………………………………… 43
2.2.2.3. Sc sinh li ca Doanh thu thun (Doanh li bán hàng) 44
2.2.2.4. Hiu qu s dng chi phí (Doanh li chi phí) …… …… 47

2.2.3. Các ch tiêu đánh giá hiu qu s dng lao đng …… ……… 48
2.2.4. Mi quan h gia hiu qu và ri ro …………… ……………. 49
2.3. ÁNH GIÁ CHUNG V HIU QU KINH DOANH CA BU
IN TNH LONG AN …………………………….………………… 49
2.3.1. u đim ………………………………………………………… 49
2.3.2. Hn ch …………………….……………………………………. 51
CHNG III: MT S GII PHÁP CH YU NHM NÂNG CAO
HIU QU KINH DOANH CA BU IN TNH LONG AN … …… 53
3.1. QUAN IM VÀ MC TIÊU C BN CA BU IN TNH

LONG AN N NM 2015 …………………………………………… 53
3.1.1. Quan đim …………………………………… ………………… 53

iv
3.1.2. Mc tiêu……………………………………………… ……… 54
3.1.3. Các ch tiêu c bn ca giai đon 2010 – 2015 ………………… 54
3.2. GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU KINH DOANH CA BU
IN TNH LONG AN ……………………………………………… 55

3.2.1. Nâng cao hiu qu đu t và hiu qu s dng tài sn …………… 55
3.2.2. y mnh hot đng marketing …………………….…….……… 58
3.2.2.1. Cng c các dch v truyn thng ………………………. 58
3.2.2.2. Phát trin h thng các quy hàng bán l hàng hoá …… 63
3.2.2.3. Phát trin dch v vn chuyn hành khách ………………. 65
3.2.2.4. Tng cng công tác tip th bán hàng và chm sóc
khách hàng …………………………………………… 67
3.2.3. Hoàn thin công tác qun tr tài chính ………………… ….……. 70
3.2.3.1. S dng tit kim chi phí ……………………………… 70
3.2.3.2. Tng bc hoàn thin chng trình qun tr ri ro …… 70

3.2.4. Hoàn thin công tác t chc sn xut kinh doanh ……………… 72
3.2.4.1. Sáp nhp các Bu đin huyn thành Bu đin khu vc …. 72
3.2.4.2. Rút ngn thi gian m ca giao dch ……………………. 74
3.2.5. Hoàn thin b máy qun lý và công tác qun tr ngun nhân lc … 76
3.2.5.1. Hoàn thin b máy qun lý ……………………………… 76
3.2.5.2. Hoàn thin công tác qun tr ngun nhân lc ……………. 77
3.4. MT S KIN NGH VI TNG CÔNG TY BU CHÍNH VIT
NAM ……………………………………………………………………. 83
KT LUN ………………………………………………………………… 85
TÀI LIU THAM KHO

PH LC
Ph lc 1. Phiu thm dò ý kin khách hàng
Ph lc 2. Bng tng hp ý kin khách hàng
Ph lc 3. Quyt đnh thành lp Bu đin tnh Long An
Ph lc 4. iu l t chc và hot đng ca Bu đin tnh Long An

v
DANH MC VIT TT

BCVT : Bu chính Vin thông
BH : Bu đin huyn
BVHX : Bu đin vn hoá xã
DV : Dch v
VT : n v tính
HKD : Hot đng kinh doanh
KT&VC : Khai thác và vn chuyn
TK : Th kho
TQ : Th qu
TSC : Tài sn c đnh
tr.đ : triu đng

vi
DANH MC CÁC BNG
Trang
Bng 2.1 Tình hình ngun nhân lc …………………………… ………… 28
Bng 2.2 Tình hình lao đng ti các đn v trc thuc……………………… 30
Bng 2.3 Tình hình li nhun ……………………….……….… 31
Bng 2.4 Tình hình tài sn c đnh …………………….…………………… 33
Bng 2.5 Tình hình doanh thu ………………………………………………. 34
Bng 2.6 Tình hình thu n cc vin thông ………… ………… ………… 37

Bng 2.7 Tình hình chi chí ………………………………………………… 38
Bng 2.8 T sut thu trên vn ……………………………………… …… 40
Bng 2.9 Thu nhp bình quân ca ngi lao đng …………………………. 41
Bng 2.10 Hiu qu s dng vn ch s hu …………………… ……… 42
Bng 2.11 Hiu qu s dng tài sn ………………………………………… 43
Bng 2.12 Sc sinh li ca doanh thu thun ………………… …………… 44
Bng 2.13 Hiu qu s dng chi phí ……………………… ……………… 47
Bng 2.14 Hiu qu s dng lao đng ……………………… ……………. 48
Bng 3.1 Các ch tiêu c bn ca giai đon 2010 – 2015…………………… 54
Bng 3.2 Tng hp doanh thu, chi phí sau khi thc hin các gii pháp…… 81
Bng 3.3 D kin hiu qu kinh doanh sau khi thc hin các gii pháp …… 82




LI CM N


 thc hin thành công lun vn này, bn thân tôi đã nhn đc rt nhiu s
giúp đ quý báu ca quý Thy Cô, bn bè và đng nghip.
Trc tiên, tôi xin bày t lòng kính trng và bit n sâu sc đn Thy PGS-
TS. H Tin Dng đã tn tình hng dn và giúp đ bn thân tôi hoàn thành lun
vn này.
Xin chân thành cm n quý Thy Cô đã tham gia ging dy lp Cao hc kinh
t khoá 15, ngành Qun tr kinh doanh ca Trng i hc kinh t TP. H Chí
Minh.
Xin chân thành cm n s giúp đ quý báu ca Ban Lãnh đo và các Phòng
chc nng ca Bu đin tnh Long An, các bn đng nghip và ngi thân.

NGUYN VN DNG



LI CAM KT





Tôi xin cam kt lun vn này là đ tài nghiên cu đc lp ca riêng cá nhân
tôi. Các s liu và ni dung trong lun vn là hoàn toàn trung thc. ng thi tôi
cng cam đoan rng kt qu nghiên cu này cha tng đc công b trong bt k
công trình nghiên cu nào.
Tôi xin chu trách nhim cá nhân v lun vn ca mình.


NGUYN VN DNG


1
M U

1. Tính cp thit ca đ tài
t nc đang chuyn sang giai đon mi ca quá trình hi nhp và toàn
cu hóa vi vic gia nhp vào t chc Thng mi th gii (WTO), khi ASIAN
hoc vic ký kt các hip đnh t do Thng mi vi các nc phát trin và các
nn kinh t mnh trên th gii. iu này đng ngha vi vic to ra cho chúng ta
nhiu c hi và thách thc mi. Hn lúc nào ht các doanh nghip Vit Nam phi
chuyn mình đ thích ng vi điu kin mi. Không ngng nâng cao nng lc cnh

tranh ca mình trong nc và Quc t. Qua đó nâng cao hiu qu và kh nng cnh
tranh ca nn kinh t Vit Nam trong quá trình hi nhp vi khu vc và th gii.
Tng Công ty Bu chính Vit Nam ra đi đc đánh giá là mt trong 10
s kin ni bt ca Tp đoàn BCVT Vit Nam trong nm 2008. Vic Bu chính
tách ra khi Vin thông đ tr thành doanh nghip đc lp là mt xu th tt yu
khách quan đã đc hu ht các quc gia trên th gii thc hin.  mi nc có
nhng cách làm khác nhau, nhng mc tiêu thì đu phi to ra sc bt và bc
chuyn cn bn cho Bu chính. Trng thành t trong chic nôi ca Tp đoàn
BCVT Vit Nam, qua gn 64 nm xây dng và trng thành, Bu chính Vit
Nam đc k tha và phát huy uy tín, thng hiu, v nng lc mng li và đi
ng lao đng dng cm, tn tu, sáng to, ngha tình.
Bên cnh vic đy mnh hot đng sn xut kinh doanh các dch v bu
chính, chuyn phát, Tng Công ty Bu chính Vit Nam là doanh nghip duy nht
đc ng và Nhà nc giao nhim v chm lo dch v Bu chính công ích trên
toàn quc. ây là nim t hào, là c hi, đng thi cng là thách thc ln đi
vi Bu chính Vit Nam, nht là khi Bu chính tách ra hch toán đc lp. Tuy
nhiên bên cnh đó cng còn nhiu điu trn tr khi nng sut lao đng quá thp,
các dch v va ít trong khi thng quyn li không cao, cht lng đi ng lao
đng cha theo kp vi yêu cu phát trin trong môi trng mi, chi phí nhiu,
giá cc chm đc điu chnh, hiu qu kinh doanh cha cao.


2
Bu đin tnh Long An là mt đn v thành viên ca Tng Công ty Bu
chính Vit Nam. Hn lúc nào ht đn v phi n lc nâng cao hiu qu và nng
lc cnh tranh ca mình đ cùng Tng Công ty thc nhim v to ln ca thi
toàn cu hóa.  làm đc điu đó, trc ht cn phi có tiêu chun, ch tiêu
đánh giá, hiu qu kinh doanh ca doanh nghip mt cách trung thc, khoa hc
thc trng hiu qu kinh doanh ca đn v trên c s đó đ ra nhng gii pháp
kh thi và ti u nht đ nâng cao hiu qu kinh doanh. Xut phát t đòi hi cp

thit đó, tác gi đã chn đ tài nghiên cu: “Gii pháp nâng cao hiu qu kinh
doanh ca Bu đin tnh Long An”.
2. Mc đích nghiên cu:
- H thng hóa c s lý lun, tiêu chun đánh giá hiu qu kinh doanh ca
doanh nghip trong nn kinh t th trng.
- Phân tích đánh giá thc trng hiu qu kinh doanh ca Bu đin tnh
Long An trong thi gian va qua.
-  xut các gii pháp hu hiu nhm nâng cao hiu qu kinh doanh ca
Bu đin tnh Long An trong thi gian ti.
3. i tng và phm vi nghiên cu:
Lun vn nghiên cu v hiu qu, h thng các ch tiêu đánh giá hiu qu.
Trên c s đó đánh giá thc trng hiu qu kinh doanh ca Bu đin tnh Long An.
Phm vi nghiên cu đc xác đnh là Bu đin tnh Long An và da vào các s liu
v kt qu kinh doanh ca đn v trong giai đon 2005 – 2009.
4. Phng pháp nghiên cu:
Lun vn đc nghiên cu trên c s phng pháp lun bin chng Mác -
xít, đng thi s dng các phng pháp c th nh sau: Phng pháp mô t,
phng pháp thng kê, phng pháp so sánh, phân tích, … trên c s vn dng
các kin thc đã hc ca ngành kinh t đ làm sáng t ni dung nghiên cu v lý
lun phân tích, trình bày hin trng, cng nh xác lp các gii pháp c th trong
vic thc hin mc tiêu ca đ tài.



3
5. B cc lun vn:
Ngoài phn m đu và kt lun, lun vn đc chia làm 3 chng:
- Chng I: Lý lun c bn v hiu qu kinh doanh ca doanh nghip
trong c ch th trng.
- Chng II: Thc trng hiu qu kinh doanh ca Bu đin tnh Long

An.
- Chng III: Mt s gii pháp và kin ngh ch yu nhm nâng cao
hiu qu kinh doanh ca Bu đin tnh Long An.
Vì thi gian và trình đ có hn nên lun vn không th tránh đc nhng
thiu sót nht đnh, rt mong đc s góp ý ca quý Thy Cô và các Bn.


4
CHNG I
LÝ LUN C BN V HIU QU KINH DOANH CA DOANH
NGHIP TRONG C CH TH TRNG

1.1. KHÁI NIM VÀ BN CHT CA HIU QU KINH DOANH
1.1.1. Khái nim v hiu qu kinh doanh
Hiu qu kinh doanh ca doanh nghip là mt ch tiêu kinh t tng hp
phn ánh trình đ s dng các yu t ca quá trình sn xut. Hiu qu kinh
doanh còn th hin s vn dng khéo léo ca các nhà qun tr doanh nghip gia
lý lun và thc t nhm khai thác ti đa các yu t ca quá trình sn xut nh
máy móc thit b, nguyên vt liu, nhân công đ nâng cao li nhun. Vy hiu
qu kinh doanh là mt ch tiêu kinh t tng hp phn ánh trình đ s dng các
ngun vt lc, tài chính ca doanh nghip đ đt hiu qu cao nht.
Nâng cao hiu qu kinh doanh là mt trong nhng bin pháp cc k quan
trng ca các doanh nghip đ thúc đy nn kinh t tng trng cao mt cách
bn vng. Do vy phân tích hiu qu kinh doanh là mt ni dung c bn ca
phân tích tài chính nhm góp phn cho doanh nghip tn ti và phát trin không
ngng. Mt khác hiu qu kinh doanh còn là ch tiêu đánh giá kt qu kinh
doanh ca các doanh nghip, góp phn tng thêm sc cnh tranh cho các doanh
nghip trên th trng.
Khi phân tích hiu qu kinh doanh các ch tiêu cn đc xem xét gn vi
thi gian, không gian và môi trng ca các ch tiêu nghiên cu. Mt khác, hiu

qu kinh doanh ca doanh nghip còn đt trong mi quan h vi hiu qu xã hi
và trách nhim bo v môi trng và ngun tài nguyên ca đt nc.
Phân tích hiu qu kinh doanh cn phi kt hp nhiu ch tiêu hiu qu 
các b phn, các mt ca quá trình kinh doanh nh ch tiêu hiu qu s dng tài
sn dài hn, tài sn ngn hn, ngun vn ch s hu, ngun vn vay, chi phí…
Ta cng có th đi phân tích t ch tiêu tng hp đn ch tiêu chi tit, t đó khái


5
quát hóa đ đa ra các thông tin hu ích là c s đa ra các quyt đnh phc v
quá trình kinh doanh.
1.1.2. Bn cht ca hiu qu kinh doanh
Bt k mt hot đng nào ca mi t chc đu mong mun đt hiu qu
cao nht trên mi phng din kinh t, xã hi và bo v môi trng. Hot đng
kinh doanh trong c ch th trng yêu cu hiu qu càng đòi hi cp bách, vì nó
là đng lc thúc đy các doanh nghip cnh tranh và phát trin. Hiu qu kinh
doanh ca các doanh nghip ch yu xét trên phng din kinh t có quan h vi
hiu qu xã hi và môi trng.
Thc cht ca hiu qu kinh doanh là s so sánh gia các kt qu đu ra
vi các yu t đu vào ca mt t chc kinh t đc xem xét trong mt k nht
đnh, tùy theo yêu cu ca các nhà qun tr kinh doanh. Các ch tiêu tài chính
phn ánh hiu qu kinh doanh, là c s khoa hc đ đánh giá trình đ ca các
nhà qun lý, cn c đa ra quyt đnh trong tng lai. Song đ chính xác ca
thông tin t các ch tiêu hiu qu phân tích ph thuc vào ngun s liu thi gian
và không gian phân tích.
Các ch tiêu phn ánh hiu qu kinh doanh thng th hin mt k phân
tích, do vy s liu dùng đ phân tích các ch tiêu này cng là kt qu ca mt k
phân tích. Nhng tùy theo mc đích ca vic phân tích và ngun s liu sn có,
khi phân tích có th tng hp các s liu t thông tin k toán tài chính và k toán
qun tr khi đó các ch tiêu phân tích mi đm bo chính xác và ý ngha.

1.2. VAI TRÒ CA HIU QU KINH DOANH
T khi chuyn sang nn kinh t th trng đnh hng xã hi ch ngha có
s qun lý ca Nhà nc, các doanh nghip phi t lo đu ra và đu vào. S tn
ti và phát trin ca doanh nghip ph thuc vào th trng và s qun lý điu
hành sn xut kinh doanh ca doanh nghip. Vì vy, nâng cao hiu qu kinh
doanh có ý ngha rt quan trng, đc bit là trong quá trình hi nhp kinh t nh
hin nay. Vai trò ca hiu qu kinh doanh đc th hin trên c ba mt sau đây:


6
- i vi nn kinh t quc dân: Hiu qu kinh t quc dân ph thuc vào
hiu qu kinh doanh cá bit ca doanh nghip. Nâng cao hiu qu kinh doanh
ca tng doanh nghip s góp phn nâng cao hiu qu ca nn kinh t quc dân,
góp phn to s tng trng kinh t, nâng cao mc sng xã hi, gi vng trt t
và an ninh xã hi.
- i vi doanh nghip: Hiu qu kinh doanh ca doanh nghip biu hin
qua các ch tiêu đánh giá hiu qu. Mc tiêu ca doanh nghip là ti đa hóa li
nhun, nhng điu này ph thuc vào môi trng kinh doanh
, vào trình đ công
ngh và qun lý ca doanh nghip.
Trong c ch th trng, hiu qu kinh doanh đóng vai trò ht sc quan
trng, nó quyt đnh kh nng cnh tranh, s tn ti và phát trin ca doanh
nghip. Nhng doanh nghip kinh doanh có hiu qu s có kh nng tái đu t đ
đi mi công ngh, nâng cao cht lng, gim giá thành và nâng cao kh nng
kh nng cnh tranh trên th trng.
- i vi ngi lao đng: Khi doanh nghip kinh doanh có hiu qu s
mang li cho ngi lao đng công vic và thu nhp n đnh, đi sng vt cht và
tinh thn ngày đc ci thin và nâng cao, ci thin điu kin và môi trng làm
vic cho ngi lao đng. Ngc li, khi ngi lao đng yên tâm, gn bó vi
doanh nghip thì h s có điu kin nâng cao nng sut lao đng, góp phn vào

vic nâng cao hiu qu kinh doanh ca doanh nghip.
1.3. MT S QUAN IM C BN KHI ÁNH GIÁ HIU QU
KINH DOANH
1.3.1. Bo đm tính toàn din và tính h thng trong vic xét hiu qu
kinh doanh ca doanh nghip
Theo quan đim này, tính toàn din và tính h thng th hin  ch xem
xét đánh giá hiu qu kinh doanh ca doanh nghip cn chú ý đn tt c các mt,
các khâu, các yu t ca quá trình sn xut kinh doanh. Phi xem xét  gc đ
không gian và thi gian; các gii pháp nâng cao hiu qu kinh t hin ti phi
phù hp vi chin lc phát trin lâu dài ca doanh nghip.


7
1.3.2. Bo đm s thng nht gia hiu qu kinh doanh ca doanh
nghip vi li ích ca xã hi
Theo quan đim này thì vic nâng cao hiu qu kinh doanh ca doanh
nghip phi phù hp và thng nht vi s phát trin ca nn kinh t quc dân,
vi mc tiêu chin lc ca Nhà nc. Bi vì mi doanh nghip nh là mt t
bào trong mt c th là nn kinh t quc dân, nên khi tính toán các gii pháp
nâng cao hiu qu kinh doanh thì không đc làm tn hi đn nn kinh t quc
dân, đn li ích chung ca xã hi. c bit điu này rt quan trng đi vi nn
kinh t nc ta hot đng theo c ch th trng đnh hng xã hi ch ngha,
bi vì ngoài mc tiêu kinh t còn phi quan tâm đn các vn đ chính tr, xã hi.
1.3.3. Bo đm kt hp hiu qu kinh doanh ca doanh nghip vi li
ích ca ngi lao đng và gi gìn đc bn sc dân tc
Quan đim này xut phát t vic ly con ngi làm trung tâm, coi con
ngi là ngun lc và vn quý nht ca doanh nghip, bi vì suy cho cùng thì
nhng thành công hay tht bi trên th trng đu có nguyên nhân t con ngi
và yu t con ngi va là điu kin va là mc tiêu ca hot đng kinh doanh.
S kt hp gia hot đng kinh doanh ca doanh nghip vi vic chm lo

đi sng vt cht và tinh thn, bo v nhân cách ca ngi lao đng không
nhng th hin bn cht tt đp ca ch đ, phù hp vi mc tiêu ca ng và
Nhà nc, mà còn to điu kin gi gìn bn sc vn hóa ca dân tc Vit Nam.
1.3.4. ánh giá hiu qu kinh doanh phi trên c hai mt đnh tính và
đnh lng
Theo quan đim này, phi đánh giá hiu qu kinh doanh ca doanh nghip
trên c hai mt đnh tính và đnh lng. Ch có nh vy thì vic đánh giá mi
đm bo tính đúng đn và tính toàn din. Trong đó v đnh tính hiu qu kinh
doanh phn ánh s c gng n lc phn đu, trình đ qun lý kinh doanh ca mi
khâu, mi b phn, mi cp trong kinh doanh và nó còn phn ánh s gn bó
trong vic gii quyt nhng mc tiêu v kinh t vi nhng mc tiêu v xã hi.


8
1.4. Ý NGHA VÀ NHIM V CA VIC ÁNH GIÁ HIU QU
KINH DOANH
1.4.1. Ý ngha ca vic đánh giá hiu qu kinh doanh
Thông tin t các ch tiêu phân tích hiu qu kinh doanh cung cp cho mi
đi tng quan tâm đ có c s khoa hc đa ra các quyt đnh hu ích cho các
đi tng khác nhau.
i vi các nhà qun tr kinh doanh nh Giám đc, Ch tch Hi đng
qun tr và Trng các b phn, thu nhn các thông tin t vic phân tích đ đánh
giá hiu qu s dng tài sn, ngun vn, chi phí, t đó phát huy nhng mt tích
cc và đa ra các bin pháp nhm nâng cao hiu qu s dng các yu t sn xut
đ khai thác tim nng s dng ca tng yu t góp phn nâng cao hiu qu s
dng vn cho doanh nghip.
i vi các nhà đu t nh các c đông, các công ty liên doanh thông qua
các ch tiêu phn ánh hiu qu kinh doanh, hiu qu s dng vn, li nhun, c
tc… đ tip thêm sc mnh đa ra các quyt đnh đu t thêm, hay rút vn
nhm thu li nhun cao nht và đm bo an toàn cho vn đu t.

i vi các đi tng cho vay nh ngân hàng, kho bc, công ty tài chính
thông qua các ch tiêu phân tích hiu qu kinh doanh đ có c s khoa hc đa ra
các quyt đnh cho vay ngn hn, dài hn, nhiu hay ít vn nhm thu hi đc
vn và lãi, đm bo an toàn cho các công ty cho vay.
Các c quan chc nng ca Nhà nc nh c quan thu, kim toán Nhà
nc, c quan thng kê thông qua các ch tiêu phn ánh hiu qu kinh doanh,
hiu qu s dng vn ngân sách đ kim tra tình hình thc hin ngha v ca
doanh nghip đi vi Ngân sách Nhà nc, thc hin lut kinh doanh, các ch
đ tài chính có đúng không, đánh giá tc đ tng trng ca các doanh
nghip, các ngành. Thông qua phân tích đ kin ngh vi các c quan chc
nng góp phn hoàn thin ch đ tài chính nhm thúc đy hot đng kinh
doanh phát trin.


9
Thông tin phân tích hiu qu kinh doanh còn cung cp cho cán b công
nhân viên ca doanh nghip bit đc thc cht hiu qu kinh doanh ca doanh
nghip nh th nào, chin lc kinh doanh ca doanh nghip trong tng lai, t
đó h an tâm công tác, tâm huyt vi ngh nghip.
Tóm li, thông tin phân tích hiu qu kinh doanh rt hu ích cho nhiu đi
tng khác nhau, đ t đó đa ra các quyt đnh kinh doanh có li cho tng đi
tng.
1.4.2. Nhim v ca vic đánh giá hiu qu kinh doanh
Xut phát t mc tiêu và nhu cu qun tr ca các nhà qun lý, khi phân
tích hiu qu kinh doanh cn phi xây dng ch tiêu và h thng ch tiêu cho phù
hp nhm cung cp các thông tin chính xác cho các đi tng đ đa ra các
quyt đnh phù hp.
S dng phng pháp phân tích phù hp cho tng mc tiêu và ni dung c
th nh vy mi đm bo quá trình phân tích đt hiu qu cao và tit kim chi
phí cho doanh nghip. Mi mt phng pháp thng phù hp vi nhng mc

tiêu và ni dung phân tích hiu qu kinh doanh khác nhau.  đánh giá khái quát
hiu qu kinh doanh, các chuyên gia phân tích thng s dng phng pháp so
sánh và phân tích các ch tiêu hiu qu kinh doanh trên các góc đ nh sc sinh
li kinh t ca tài sn, sc sinh li ca vn ch s hu, lãi c bn trên c phiu,
t sut li nhun trc thu so vi doanh thu thun, t sut li nhun sau thu so
vi chi phí… Mt khác khi phân tích hiu qu kinh doanh ca tng ni dung cn
kt hp nhiu phng pháp phân tích nh phng pháp so sánh và phng pháp
loi tr. Phng pháp loi tr mi xác đnh đc nh hng ca tng nhân t
đn ch tiêu phân tích bng đnh lng c th. T đó xem xét mc đ nh hng
ca mi nhân t, đâu là nhân t tích cc, tiêu cc, đâu là nhân t bên trong và
bên ngoài, t đó đa ra các bin pháp tng ng, nhm nâng cao hiu qu ca
hot đng kinh doanh.
Tài liu phc v cho phân tích hiu qu kinh doanh ch yu là báo cáo kt
qu kinh doanh. Bng cân đi k toán, thuyt minh báo cáo tài chính, báo cáo


10
lu chuyn tin t. Bên cnh đó còn kt hp các s chi tit, s tng hp ca k
toán tài chính và k toán qun tr.
Nhim v phân tích hiu qu kinh doanh đc xét trên mi góc đ nh
phân tích hiu qu s dng tài sn, hiu qu s dng ngun vn, hiu qu s
dng chi phí. Tùy theo mc tiêu các nhà qun tr kinh doanh có th phân tích chi
tit, đánh giá khái quát… Sau đó tng hp đ đa ra các nhn xét.
1.5. CÁC CH TIÊU ÁNH GIÁ HIU QU KINH DOANH
Các ch tiêu đánh giá hiu qu kinh doanh ca doanh nghip bao gm: ch
tiêu đánh giá hiu qu kinh t - xã hi, ch tiêu đánh giá hiu qu tài chính và ch
tiêu đánh giá hiu qu s dng lao đng.
1.5.1. Các ch tiêu đánh giá hiu qu kinh t - xã hi
Ch tiêu đánh giá hiu qu kinh t - xã hi là ch tiêu đánh giá đng thi c
v mt kinh t và mt xã hi. Nó không ch phn ánh hiu qu vic đóng góp ca

doanh nghip vào bn thân s phát trin ca doanh nghip mà còn th hin hiu
qu s đóng góp ca doanh nghip vào nn kinh t quc dân, vào vic thc hin
mc tiêu nâng cao đi sng ngi lao đng. Bao gm:
1.5.1.1. T sut thu trên vn
Ch tiêu này cho bit c
 100 đng vn tham gia vào quá trình sn xut kinh
doanh ca doanh nghip đóng góp đc bao nhiêu đng thu cho ngân sách nhà
nc. Ch tiêu t sut thu trên vn phn ánh mt cách rõ nét hiu qu đóng góp
ca doanh nghip vào nn kinh t quc dân. T sut thu trên vn cao và tng lên
chng t hiu qu kinh t xã hi mà doanh nghip to ra ln và phát trin theo
chiu hng tt. Ch tiêu này đc tính nh sau:
Tng s thu phi np
T sut thu trên
vn
=
Tng tài sn bình quân
x 100
1.5.1.2. Thu nhp bình quân ca ngi lao đng
Ch tiêu này phn ánh mc thu nhp bình quân trên mt lao đng, nó th
hin kt qu hot đng ca doanh nghip vào vic ci thin đi sng ca ngi
lao đng. Ch tiêu này đc tính nh sau:


11
Tng thu nhp
Thu nhp bình quân ca
ngi lao đng
=
Lao đng bình quân
1.5.2. Các ch tiêu đánh giá hiu qu tài chính

Hiu qu tài chính ca doanh nghip hot đng kinh doanh có th đc
đánh giá qua mt s ch tiêu c bn sau:
1.5.2.1. Hiu qu s dng vn ch s hu
Các nhà đu t coi trng đn ch tiêu hiu qu s dng vn ch s hu vì
h quan tâm đn kh nng thu đc li nhun so vi vn mà h b ra đ đu t,
vi mc đích tng cng kim soát và bo toàn vn phát trin. Khi phân tích
hiu qu s dng vn ch s hu, ta thng s dng các ch tiêu sau:
- Sc sinh li ca vn ch s hu
Ch tiêu này cho bit, c mt đng vn ch s hu to ra bao nhiêu đng
li nhun sau thu thu nhp doanh nghip. Ch tiêu này càng cao, càng biu hin
xu hng tích cc. Ch tiêu này cao thng giúp cho các nhà qun tr có th đi
huy đng vn mi trên th trng tài chính đ tài tr cho tng trng doanh
nghip. Ngc li nu ch tiêu này nh và vn ch s hu di mc vn điu l
thì hiu qu kinh doanh thp, doanh nghip s gp khó khn trong vic thu hút
vn. Tuy nhiên sc sinh li ca vn ch s hu cao không phi lúc nào cng
thun li vì có th do nh hng ca vn ch s hu nh mà vn ch s hu
càng nh thì mc đ mo him càng ln. Do vy khi phân tích ch tiêu này cn
kt hp vi c cu ca vn ch s hu trong tng doanh nghip c th. Ch tiêu
này đc tính nh sau:
Li nhun sau thu
Sc sinh li ca vn
ch s hu
=
Vn ch s hu bình quân
- S vòng quay ca vn ch s hu
Ch tiêu này cho bit trong k phân tích, vn ch s hu quay đc bao
nhiêu vòng, ch tiêu này càng cao chng t s vn đng ca vn ch s hu
nhanh, góp phn nâng cao li nhun và hiu qu ca hot đng kinh doanh. Ch
tiêu này đc tính nh sau:

12
Doanh thu thun
S vòng quay ca vn
ch s hu
=
Vn ch s hu bình quân
- Sut hao phí vn ch s hu so vi doanh thu thun
Ch tiêu này cho bit doanh nghip có mt đng doanh thu thun thì mt
bao nhiêu đng vn ch s hu, ch tiêu này càng thp hiu qu s dng vn ch
s hu càng cao, đó là nhân t mà các nhà kinh doanh huy đng vn vào hot
đng kinh doanh nhm tng li nhun.
Ch tiêu này đc tính nh sau:
Vn ch s hu bình quân
Sut hao phí ca vn ch s
hu so vi doanh thu thun
=
Doanh thu thun
1.5.2.2. Hiu qu s dng tài sn
Khi đánh giá hiu qu s dng tài sn, cn phi nghiên cu mt cách toàn
din c v thi gian, không gian, môi trng kinh doanh và đng thi đt nó
trong mi quan h vi s bin đng giá c ca các yu t sn xut.
Do vy, khi đánh giá hiu qu s dng tài sn trc ht phi xây dng
đc h thng các ch tiêu tài chính tng hp và chi tit phù hp vi đc đim
ca tng nhóm tài sn s dng trong các doanh nghip, sau đó phi bit vn dng
phng pháp đánh giá thích hp. Vic đánh giá phi đc tin hành trên c s
phân tích tng ch tiêu sau đó tng hp li, t đó đa ra các bin pháp nâng cao
hiu qu s dng tài sn, nhm khai thác ht công sut các tài sn đã đu t.
Các ch tiêu thng s dng đánh giá hiu qu s dng tài sn nh sau:
- Sc sinh li ca tài sn

Ch tiêu này cho bit kh nng to ra li nhun sau thu ca tài sn mà
doanh nghip s dng cho hot đng kinh doanh, trong mt k phân tích doanh
nghip đu t mt đng tài sn, thì thu đc bao nhiêu đng li nhun sau thu
thu nhp doanh nghip. Ch tiêu này càng cao chng t hiu qu s dng tài sn
ca doanh nghip là tt, góp phn nâng cao kh nng đu t ca ch doanh
nghip. Ch tiêu này đc tính nh sau:


13
Li nhun sau thu thu nhp doanh nghip
Sc sinh li ca tài sn
=
Tài sn bình quân
- S vòng quay ca tài sn
Trong hot đng kinh doanh, các doanh nghip mong mun tài sn vn đng
không ngng, đ đy mnh tng doanh thu, là nhân t góp phn tng li nhun cho
doanh nghip.
Ch tiêu này cho bit trong mt k phân tích các tài sn quay đc bao
nhiêu vòng, ch tiêu này càng cao, chng t các tài sn vn đng nhanh, góp
phn tng doanh thu và là điu kin nâng cao li nhun cho doanh nghip. Nu
ch tiêu này thp, chng t các tài sn vn đng chm làm cho doanh thu ca
doanh nghip gim. Tuy nhiên, ch tiêu này ph thuc vào đc đim ngành ngh
kinh doanh, đc đim c th ca tài sn trong các doanh nghip.
Ch tiêu này đc tính nh sau:
Tng doanh thu thun
S vòng quay ca tài sn
=
Tài sn bình quân
- Sut hao phí ca tài sn so vi doanh thu thun
Kh nng to ra doanh thu thun ca tài sn là mt ch tiêu kinh t c bn

đ d kin vn đu t khi doanh nghip mun mt mc doanh thu thun nh d
kin.
Ch tiêu này cho bit trong k phân tích, doanh nghip thu đc mt đng
doanh thu thun thì cn bao nhiêu đng tài sn đu t, ch tiêu này càng thp
hiu qu s dng tài sn càng tt, góp phn tit kim tài sn và nâng cao doanh
thu thun trong k ca doanh nghip. Ch tiêu này đc tính nh sau:
Tài sn bình quân
Sut hao phí ca tài sn
so vi doanh thu thun
=
Doanh thu thun bán hàng và cung cp dch v
- Sut hao phí ca tài sn so vi li nhun sau thu
Kh nng to ra li nhun sau thu ca các tài sn mà doanh nghip đang
s dng cho hot đng kinh doanh, ch tiêu này đc tính nh sau:


14
Tài sn bình quân

Sut hao phí ca tài sn
so vi li nhun sau thu
=
Li nhun sau thu thu nhp doanh nghip
1.5.2.3. Sc sinh li ca Doanh thu thun (Doanh li bán hàng)
Ch tiêu này mang ý ngha c mt đng doanh s bán hàng s mang li
bao nhiêu đng li nhun. ây là ch tiêu t l thun vi hiu qu hot đng kinh
doanh. Ch tiêu này đc tính nh sau:

Li nhun thun t HKD
Sc sinh li ca

doanh thu thun
=
Doanh thu thun
1.5.2.4. Hiu qu s dng chi phí (Doanh li chi phí)
Chi phí trong k ca doanh nghip thng bao gm: Giá vn hàng bán,
chi phí bán hàng, chi phí qun lý doanh nghip, chi phí tài chính, chi phí qun lý
khác. ó là các khon chi phí b ra đ thu li nhun trong k.  đánh giá hiu
qu s dng chi phí thng xác đnh các ch tiêu sau:
- T sut li nhun so vi giá vn hàng bán
Ch tiêu này cho bit b ra mt đng giá vn hàng bán thì thu đc bao
nhiêu đng li nhun, ch tiêu này càng cao chng t mc li nhun trong giá
vn hàng bán càng ln, th hin các mt hàng kinh doanh li nht, do vy doanh
nghip càng đy mnh khi lng tiêu th. Ch tiêu này đc tính nh sau:

Li nhun thun t HKD
T sut li nhun so vi
giá vn hàng bán
=
Giá vn hàng bán
- T sut li nhun so vi chi phí bán hàng
Ch tiêu này cho bit b ra mt đng chi phí bán hàng thì thu đc bao
nhiêu đng li nhun, ch tiêu này càng cao càng chng t mc li trong chi phí
bán hàng càng ln, doanh nghip đã tit kim chi phí bán hàng. Ch tiêu này
đc tính nh sau:

Li nhun thun t HKD
T sut li nhun so
vi chi phí bán hàng
=
Chi phí bán hàng

15
- T sut li nhun so vi chi phí qun lý doanh nghip
Ch tiêu này cho bit b ra mt đng chi phí qun lý doanh nghip thì thu
đc bao nhiêu đng li nhun, ch tiêu này càng cao chng t mc li nhun
trong chi phí qun lý doanh nghip càng ln, doanh nghip tit kim đc chi
phí qun lý. Ch tiêu này đc tính nh sau:

Li nhun thun t HKD
T sut li nhun so vi chi
phí qun lý DN
=
Chi phí qun lý DN
- T sut li nhun k toán trc thu so vi tng chi phí
Ch tiêu này cho bit b ra mt đng chi phí thì thu đc bao nhiêu đng
li nhun k toán trc thu, ch tiêu này càng cao chng t mc li nhun trong
chi phí càng ln, doanh nghip đã tit kim đc các khon chi phí chi ra trong
k. Ch tiêu này đc tính nh sau:

Li nhun k toán trc thu
T sut li nhun k toán
trc thu so vi tng chi phí
=
Tng chi phí
1.5.3. Các ch tiêu đánh giá hiu qu s dng lao đng
Trong quá trình sn xut kinh doanh, lao đng đc đánh giá là mt yu t
đc bit quan trng, xuyên sut trong quá trình hot đng sn xut kinh doanh.
Phân công lao đng thích hp chc chn mang li hiu qu cao. Lao đng là yu
t không kém phn quan trng so vi vn và cng góp phn mang li hiu qu

cho quá trình kinh doanh.
Hiu qu s dng lao đng là ch tiêu phn ánh s tác đng ca mt s
bin pháp đn lao đng v mt s lng và cht lng vi mc đích cui cùng là
tng kt qu và hiu qu sn xut kinh doanh. Hiu qu s dng lao đng đc
đánh giá thông qua mt s ch tiêu sau:
1.5.3.1. Nng sut lao đng
ây là ch tiêu thng đc đ cp, quyt đnh s phát trin ca mt đn
v sn xut kinh doanh, ch tiêu này thng đc tính nh sau: