i
ii
i
LI CM N
Trong quá trình thc hin Lun vn này, tôi đã nhn đc s quan tâm giúp
đ ca Quý Thy Cô, bn bè và tp th cán b công chc KBNN TP.HCM.
Xin trân trng cm n TS. Nguyn Thanh Hi - ngi hng dn khoa hc ca
Lun vn, đã hng dn tn tình và giúp đ em v mi mt đ hoàn thành Lun vn.
Xin trân trng cm n Quý Thy Cô Khoa Qun Tr Kinh Doanh, Khoa Sau
i Hc đã hng dn và giúp đ em trong quá trình thc hin Lun vn.
Xin trân trng cm n các v lãnh đo và tp th cán b công chc KBNN
TP.HCM đã cung cp thông tin, tài liu và hp tác trong quá trình thc hin Lun
vn. c bit mt ln na cm n đn nhng cán b công công chc đã dành chút ít
thi gian đ thc hin “Phiu điu tra quan đim ca cán b, công chc ti Kho bc
Nhà nc TP. H Chí Minh”, và t đây tôi có đc d liu đ phân tích, đánh giá.
Và sau cùng, đ có đc kin thc nh ngày hôm nay, cho phép em gi li
cm n sâu sc đn Quý Thy Cô Trng i hc Kinh t TP. H Chí Minh trong
thi gian qua đã truyn đt cho em nhng kin thc quý báu.
ii
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan tt c các s liu, t liu s dng trong Lun vn này đc
thu thp t ngun thc t và hoàn toàn trung thc.
Các gii pháp và kin ngh là quan đim ca cá nhân tôi đc hình thành và
phát trin trong quá trình nghiên cu lý lun và thc tin ti KBNN TP.HCM di
s hng dn khoa hc ca TS. Nguyn Thanh Hi.
TÁC GI LUN VN
Trn Th Huyn Lan
iii
MC LC
Trang
LI CÁM N i
LI CAM OAN ii
MC LC iii
DANH MC CÁC KÝ HIU, CÁC CH VIT TT vi
DANH MC CÁC BNG, BIU vii
DANH MC CÁC HÌNH V vii
DANH MC CÁC S vii
DANH MC CÁC PHNG TRÌNH vii
PHN M U 1
CHNG 1: TNG QUAN V QUN TR NGUN NHÂN LC 4
1.1. Khái nim v NNL và qun tr NNL trong các t chc: 4
1.1.1. NNL và qun tr NNL: 4
1.1.1.1. Khái nim NNL: 4
1.1.1.2. Khái nim và ý ngha ca qun tr NNL: 4
1.2. Quá trình phát trin ca qun tr ngun nhân lc trên th gii 5
1.2.1. Phong trào qun tr trên c s khoa hc 6
1.2.2. Phong trào các mi quan h con ngi 7
1.2.3. Qun tr ngun nhân lc 8
1.3. Mc tiêu, vai trò và chc nng ca qun tr NNL trong các t chc: 9
1.3.1. Mc tiêu ca qun tr NNL: 9
1.3.2. Vai trò ca qun tr NNL: 9
1.3.3. Các chc nng c bn ca qun tr NNL: 10
1.3.3.1. Nhóm chc nng thu hút NNL: 10
1.3.3.2. Nhóm chc nng đào to, phát trin: 11
1.3.3.3. Nhóm chc nng duy trì NNL: 11
1.4. Quá trình phát trin ca qun tr NNL và phác tho mô hình qun tr NNL Vit
Nam 12
1.4.1. Quá trình phát trin ca qun tr NNL Vit Nam 12
1.4.2. Phác tho mô hình qun tr NNL ca Vit Nam 14
1.4.3. iu kin áp dng mô hình qun tr NNL: 16
1.5. Qun tr NNL trong h thng Kho bc Nhà nc: 17
1.5.1. Các yu t môi trng v mô: 17
1.5.1.1. Môi trng kinh t: 17
1.5.1.2. Pháp lut v L và th trng L: 18
1.5.1.3. Khoa hc công ngh: 18
1.5.1.4. Các yu t vn hóa, xã hi: 18
1.5.2. Các yu t môi trng vi mô: 19
1.5.2.1. Cnh tranh thu hút nhân lc: 19
1.5.2.2. Kh nng cung ng ca các c s đào to: 19
1.5.3. Các yu t môi trng ni b: 19
iv
1.5.3.1. Chính sách thu hút NNL: 19
1.5.3.2. Ch đ b trí, s dng NNL: 20
1.5.3.3. Ch đ đào to, đào to li, bi dng ca KBNN TP.HCM: 21
1.5.3.4. Ch đ đãi ng: 21
1.5.3.5. Môi trng làm vic: 24
1.5.3.6. Công ngh: 24
Kt lun chng 1: 25
CHNG 2: PHÂN TÍCH THC TRNG QUN TR NNL TI KHO BC NHÀ
NC TP.HCM 26
2.1. Gii thiu v KBNN TP.HCM 26
2.1.1. C s pháp lý 26
2.1.2. V trí và chc nng 26
2.1.3. Nhim v và quyn hn ch yu ca KBNN TP.HCM: 26
2.1.4. C cu t chc: 27
2.1.4.1. Ban Giám đc: 27
2.1.4.2. Khi vn phòng: 27
2.1.4.3. Các KBNN QH trc thuc: 27
2.1.5. Ni dung qun tr NNL ti KBNN TP.HCM: 29
2.1.5.1. m bo NNL đ v s lng và c cu phù hp: 29
2.1.5.2. Nâng cao cht lng NNL: 29
2.2. Phân tích thc trng s dng NNL ti KBNN TP.HCM 30
2.2.1. c trng NNL ca KBNN TP.HCM 30
2.2.1.1. C cu L theo nghip v 30
2.2.1.2 C cu L theo trình đ đào to và theo hình thc tuyn dng: 32
2.2.1.3. C cu L theo đ tui và thâm niên công tác: 34
2.2.1.4. C cu L theo gii tính: 35
2.2.2. ánh giá thc trng qun tr NNL: 35
2.2.2.1. Chc nng thu hút NNL: 35
a/ Phân tích công vic: 35
b/ Công tác tuyn dng ti KBNN TP.HCM: 36
c/ B trí nhân s và thôi vic: 40
2.2.2.2. Chc nng đào to và qun tr NNL: 44
2.2.2.3. Chc nng duy trì NNL: 47
a/ ánh giá kt qu thc hin công vic ca CBCC: 47
b/ ánh giá nng lc cán b, công chc: 49
c/ Kích thích thông qua h thng tin lng và các khon b sung thu nhp: 53
d/ Kích thích thông qua chính sách khen thng: 56
e/ Kích thích thông qua các ch đ v phúc li và các khon thanh toán khác: 57
2.3. ánh giá chung v công tác qun tr NNL ti KBNN TP.HCM 60
Kt lun chng 2: 61
CHNG 3: MT S GII PHÁP HOÀN THIN QUN TR NGUN NHÂN
LC TI KBNN TP.HCM 62
3.1. nh hng qun tr NNL ti KBNN TP.HCM 62
3.2. Quan đim, mc tiêu qun tr NNL ti KBNN TP.HCM 62
3.2.1. Quan đim: 62
3.2.2. Mc tiêu qun tr NNL đn nm 2020 63
3.2.2.1 Mc tiêu tng quát 63
3.2.2.2. Mc tiêu c th: 63
3.3. Mt s gii pháp hoàn thin qun tr NNL ti KBNN TP.HCM 64
v
3.3.1. Nhóm gii pháp v c cu NNL: 64
3.3.1.1. Hoàn thin c cu theo nghip v: 64
3.3.1.2. Hoàn thin c cu theo trình đ đào to và theo hình thc tuyn dng: 65
3.3.1.3. Hoàn thin c cu theo đ tui và thâm niên công tác: 65
3.3.1.4. Hoàn thin c cu theo gii tính: 66
3.3.2. Nhóm gii pháp hoàn thin chc nng thu hút NNL: 66
3.3.2.1. Thc hin phân tích công vic, xây dng bn mô t công vic và bn tiêu
chun nghip v: 66
3.3.2.2. Hoàn thin quy trình tuyn dng nhân s: 70
3.3.2.3. Hoàn thin vic b trí, s dng, quy hoch và b nhim CBCC: 75
3.3.3. Hoàn thin chc nng đào to và qun tr NNL: 78
3.3.4. Hoàn thin chc nng duy trì NNL: 80
3.3.4.1. Hoàn thin vic đánh giá kt qu thc hin công vic và nng lc ca
CBCC: 80
3.3.4.2. Hoàn thin công tác tin lng : 82
3.3.4.3. Chi b sung thu nhp cho CBCC: 83
3.3.4.4. Hoàn thin chính sách khen thng: 83
3.3.4.5. Các bin pháp h tr đ hoàn thin qun tr NNL 83
a. Thit lp h thng thông tin: 83
b. Xây dng vn minh, vn hoá ngh Kho bc: 84
c. Ci thin môi trng và điu kin làm vic: 84
d. Thc hin vic chm sóc sc kho cho CBCC: 85
3.4. Mt s kin ngh 85
3.4.1. Kin ngh đi vi B Tài chính 85
3.2.2. Kin ngh đi vi KBNN 85
3.2.3. Kin ngh đi vi KBNN TP.HCM 86
Kt lun chng 3: 86
KT LUN CHUNG 87
TÀI LIU THAM KHO viii
PH LC x
vi
DANH MC CH VIT TT
BTC : B Tài chính
CBCC : cán b, công chc
HL : hp đng lao đng
KBNN : Kho bc Nhà nc
KBNN QH : Kho bc Nhà nc qun, huyn
KTKB : K toán Kho bc
L : lao đng
LH : lao đng hp đng
NNL : ngun nhân lc
NSNN : ngân sách Nhà nc
TABMIS : H thng thông tin qun lý Kho bc và Ngân sách
(Treasury And Budget Management Information System)
TP. HCM : Thành ph H Chí Minh
UBND TP.HCM : y ban Nhân dân Thành ph H Chí Minh
vii
DANH MC CÁC BNG, BIU
Trang
Bng 2.1: C cu lao đng theo nghip v 31
Bng 2.2: C cu L theo trình đ đào to và hình thc tuyn dng 32
Bng 2.3: C cu L theo đ tui và thâm niên công tác 34
Bng 2.4: C cu L theo gii tính 35
Bng 2.5: Kho sát v c hi thng tin ca CBCC 42
Bng 2.6: S lng CBCC ngh vic t nm 2006 đn nm 2008 43
Bng 2.7: Kho sát v ch
đ đào to, bi dng CBCC 47
Bng 2.8: Tiêu chun xp loi L 48
Bng 2.9: Kho sát v đánh giá kt qu thc hin công vic ca CBCC 52
Bng 2.10: iu kin v thi gian gi bc lng ca CBCC 57
Bng 2.11: Tng thu nhp bình quân ti KBNN TP.HCM (2006 – 2008) 58
Bng 2.12: Kho sát v lng, thng, phúc li ca CBCC 59
DANH MC CÁC HÌNH V
Hình 1.1 : Mô hình qun tr ngun nhân lc
Hình 1.1a : Qun tr NNL và các yu t môi trng 15
Hình 1.1b : Các yu t thành phn chc nng 16
DANH MC CÁC S
Trang
S đ 1.1: C cu t chc ca KBNN TP.HCM 28
S đ 2.2: Quy trình tuyn dng HL 37
S đ 2.3: Quy trình xét tuyn và thi tuyn công chc 39
S đ 3.1: Hoàn thin quy trình tuyn dng NNL 74
S đ 3.2: Thuyên chuyn CBCC ti các đn v trc thuc 76
Bng 3.3: Phiu thng chc 78
DANH MC CÁC PHNG TRÌNH
Trang
Phng trình 2.1: 54
Phng trình 2.2: 54
Phng trình 2.3: 54
Phng trình 2.4: 55
1
PHN M U
1. Lý do chn đ tài:
Là mt c quan công quyn hot đng trong lnh vc tài chính nhà nc,
KBNN có mi liên h mt thit vi các ngành, các cp t trung ng đn đa
phng trong quá trình thc hin chc nng qun lý và điu hành qu NSNN và các
qu tài chính tp trung ca nhà nc. Cùng vi s phát trin ca nn kinh t và s
tin b ca đi sng xã hi, vai trò và phm vi hot đng ca KBNN cng không
ngng đc nâng cao.
Tri qua gn 20 nm xây dng và phát trin (1990 – 2009), chc nng, nhim
v và t chc b máy ca KBNN đã có nhiu thay đi gn lin vi quá trình xây
dng, phát trin và đi mi ca nn kinh t đt nc k t khi Hi đng B trng
(nay là Chính ph) có Quyt đnh s 07/HBT thành lp h thng KBNN trc
thuc BTC vào ngày 04/01/1990 đn nay.
Cùng vi s ra đi ca h thng KBNN, KBNN TP.HCM cng đã đc
thành lp và đi vào hot đng t ngày 01/04/1990. Là đn v dn đu c nc v s
thu ngân sách (chim 1/3 tng s thu NSNN trên toàn quc), KBNN TP.HCM đã
hoàn thành xut sc nhin v chuyên môn, nhim v chính tr trong các lnh vc
đc giao, th hin tt vai trò, công c qun lý tài chính ca Nhà nc, góp phn
đc lc trong nhim v phát trin kinh t - xã hi ca Thành ph mang tên Bác,
phc v công cuc đi mi, xây dng và phát trin đt nc.
Hin nay, h thng KBNN đang thc hin chng trình k toán kho bc nm
2008 (KTKB 2008) là bc đm cn thit đ trin khai thc hin hin đi hoá công
ngh thông tin ca h thng KBNN trên nn tng h thng thông tin qun lý kho
bc và ngân sách (TABMIS) hng ti hình thành h thng thông tin tài chính tích
hp, phù hp vi trình đ và thông l quc t, đt trình đ ca các nc trung bình
tiên tin trong khu vc. Chun hoá và phát trin các chng trình ng dng phc v
hot đng nghip v KBNN, hng ti xây dng "Kho bc đin t".
Nh vy, nu TABMIS đc đa vào ng dng bt đu t nm 2010 thì h
thng KBNN nói chung và KBNN TP.HCM nói riêng đang đng trc nhng thay
đi ln nhm đáp ng đc nhng thay đi v chc nng, nhim v quyn hn và
c cu ca KBNN trong vic qun lý nhà nc v qu NSNN, các qu tài chính nhà
2
nc và các qu khác ca Nhà nc; thc hin vic huy đng vn cho NSNN, cho
đu t phát trin
Vic trin khai TABMIS s tác đng rt ln đn t chc b máy, NNL ca
các đn v tham gia h thng, đc bit là KBNN TP.HCM – mt đn v có s thu
NSNN và s lng CBCC đng đu c nc. Mt vn đ đc đt ra là KBNN
TP.HCM phi chun b ngun lc ra sao đ phù hp vi nhng thay đi này. Mt
trong nhng ngun lc vô cùng quan trng cn phi đu t ngay t bây gi đó là
NNL. Hin nay, vn đ qun tr NNL ca KBNN TP.HCM thc cht vn ch là
qun tr nhân s, đã đn lúc KBNN TP.HCM cn phi tip cn nhng phng pháp
qun tr NNL hin đi thay th cách qun tr nhân lc nh hin nay và cn phi
hoàn thin và t chc li công tác qun tr NNL đ ng dng thành công TABMIS
trong thi gian ti.
Xut phát t t nhng vn đ trên, tôi chn đ tài “Mt s gii pháp hoàn
thin qun tr NNL ti KBNN TP.HCM” làm Lun vn tt nghip.
2. Mc tiêu nghiên cu:
Trên c s khoa hc và thc tin, đ tài đa ra mt s gii pháp đ hoàn
thin công tác qun tr NNL ti KBNN TP.HCM.
- Trình bày nhng lý lun chung v qun tr NNL và phác tho mô hình qun
tr NNL Vit Nam.
- Phân tích và đánh giá thc trng công tác qun tr NNL ti KBNN
TP.HCM.
- xut các gii pháp hoàn thin qun tr NNL.
3. i tng và phm vi nghiên cu:
i tng nghiên cu ca Lun vn này là KBNN TP.HCM trc thuc KBNN.
Phm vi nghiên cu ca Lun vn là đa ra mt s gii pháp hoàn thin qun tr
NNL trên c s lý lun và thc trng v NNL và qun tr NNL ti KBNN TP.HCM.
4. Phng pháp nghiên cu:
S dng phng pháp duy vt bin chng và duy vt lch s làm phng
pháp lun chung nghiên cu Lun vn, trên c s đó Lun vn s dng nhiu
phng pháp c th nh: Phng pháp phân tích, phng pháp thng kê, phng
pháp d báo, phng pháp điu tra kho sát thc t, phng pháp so sánh đi chiu,
3
5. Ý ngha khoa hc và thc tin ca đ tài nghiên cu:
Vic nghiên cu đ tài s mang li ý ngha sau:
- Giúp KBNN TP.HCM nói riêng và các đn v trong ngành Kho bc có cái
nhìn tng quan v hin trng qun lý và s dng NNL ca mình.
- Giúp Ban lãnh đo KBNN TP.HCM phát hin đc nhng mt tn ti và hn
ch trong qun tr NNL ti KBNN TP.HCM, qua đó đa ra nhng quyt đnh phù hp
nhm nâng cao hiu qu s dng và phát trin NNL trong hin ti và trong tng lai.
6. Nhng đim ni bt ca Lun vn:
KBNN TP.HCM đã có nhiu Lun vn và đ án nghiên cu cp ngành, cp
b nhng phn ln đu tp trung nghiên cu các vn đ chính trong hot đng ca
h thng KBNN nh k toán, thanh toán vn đu t, thu ngân sách và chi ngân
sách. Tuy nhiên cha có Lun vn hoc đ tài nào vit v công tác TCCB - mt cu
phn quan trng trong phát trin NNL ca h thng KBNN nhng li ít đc chn
làm đ tài nghiên cu vì đ tài này rt khó vit nu không có kinh nghim và thu
hiu công tác TCCB ti KBNN TP.HCM.
Kt qu nghiên cu ca Lun vn s là mt trong nhng nghiên cu thit
thc nht v vic ci cách công tác TCCB ca KBNN TP.HCM nói riêng và ca
ngành KBNN nói chung đng thi tr li cho công tác TCCB cng nh công tác
qun tr NNL trong h thng KBNN mt v trí xng đáng nh các nc tiên tin đã
và đang thc hin.
Lun vn không đa ra các gii pháp khó thc hin đc Vit Nam mà ch
tp trung gii quyt các vng mc trên c s c ch, chính sách đang hin hành –
mt c ch khó thay đi trong mt sm, mt chiu và đa ra mt s kin ngh vi
Ngành, vi B ch qun và vi Nhà nc v bin pháp nâng cao hiu qu s dng và
qun tr NNL có liên quan trc tip đn vic qun tr NNL ca KBNN TP.HCM.
7. Kt cu ca Lun vn:
Ngoài phn dn nhp và kt lun gm có 3 chng:
Chng 1
: Tng quan v qun tr NNL
Chng 2
: Thc trng qun tr NNL ti KBNN TP.HCM
Chng 3
: Mt s gii pháp hoàn thin qun tr NNL ti KBNN TP.HCM.
4
CHNG 1: TNG QUAN V QUN TR NGUN NHÂN LC
1.1. Khái nim v NNL và qun tr NNL trong các t chc:
1.1.1. NNL và qun tr NNL:
1.1.1.1. Khái nim NNL:
Khái nim “NNL” đc s dng t nhng nm 60 ca th k XX nhiu
nc phng Tây và mt s nc Châu Á, và gi đây khá thnh hành trên th gii
da trên quan đim mi v vai trò, v trí ca con ngi trong s phát trin. nc ta,
khái nim này đc s dng rng rãi k t đu thp niên 90 ca th k XX đn nay.
Tuy có nhng đnh ngha khác nhau tùy theo giác đ tip cn nghiên cu
nhng theo quan đim riêng, Lun vn ng h quan đim v NNL nh sau:
Theo ngha tng đi hp, ngun nhân lc đc hiu là ngun lao đng. Do
vy, nó có th lng hóa đc là mt b phn ca dân s bao gm nhng ngi
trong đ tui quy đnh, đ 15 tui tr lên có kh nng lao đng hay còn gi là lc
lng lao đng.
Theo ngha rng, ngun nhân lc đc hiu nh ngun lc con ngi ca mt
quc gia, mt vùng lãnh th, là mt b phn ca các ngun lc có kh nng huy
đng t chc đ tham gia vào quá trình phát trin kinh t - xã hi bên cnh ngun
lc vt cht, ngun lc tài chính. Chính vì vy, ngun nhân lc đc nghiên cu
trên giác đ s lng và cht lng.
S lng ngun nhân lc đc biu hin thông qua các ch tiêu quy mô, tc đ
tng và s phân b ngun nhân lc theo khu vc, vùng lãnh th
Cht lng ngun nhân lc đc nghiên cu trên các khía cnh v trí lc, th
lc và nhân cách, thm m ca ngi lao đng.
Tóm li, trí tu, th lc và đo đc là nhng yu t quan trng nht, quyt đnh
cht lng và sc mnh ca ngun nhân lc.
1.1.1.2. Khái nim và ý ngha ca qun tr NNL:
Cng nh khái nim “NNL”, khái nim “qun tr NNL” ngày càng đc
hoàn thin và đc tip cn theo nhng góc đ khác nhau. Trong mt nn kinh t
chuyn đi nh Vit Nam, ni trình đ công ngh, k thut còn mc đ thp, kinh
t cha n đnh và Nhà nc ch trng “quá trình phát trin phi thc hin bng
con ngi và vì con ngi”, thì qun tr NNL là h thng các trit lý, chính sách
5
và hot đng chc nng v thu hút, đào to – phát trin và duy trì con ngi
ca mt t chc nhm đt kt qu ti u cho c t chc ln nhân viên.
Tm quan trng ca qun tr NNL tng mnh trên toàn th gii trong my
thp k gn đây khi trình đ, nng lc ca nhân viên đc nâng cao và mc đ
trang b k thut ngày càng hin đi; công vic ngày càng phc tp, đa dng và yêu
cu ca công vic ngày càng tng; hu ht các doanh nghip đu phi đi đu vi s
cnh tranh ngày càng gay gt trên th trng; phi vt ln vi các cuc suy thoái
kinh t và đáp ng nhu cu ngày càng tng ca nhân viên. c bit, trong nn kinh
t chuyn đi, ni mà các sn phm đc hoch đnh, mi ngi đã quen vi vic
đng xp hàng khi mua sm, các nhà qun lý không h có ý tng qun tr kinh
doanh. Kt qu là h không có kh nng ra quyt đnh, không có kh nng chp
nhn ri may, làm vic đn thun nh mt nhân viên hành chính, vn đ áp dng và
phát trin qun tr NNL đc coi nh mt trong nhng đim mu cht ca ci cách
qun lý.
Vit Nam không phi là mt trng hp ngoi l. Quá trình chuyn đi sang
nn kinh t th trng đã bc l nhiu yu kém trong qun lý kinh t. iu này đc
coi nh mt trong nhng nguyên nhân quan trng nht cn tr nn kinh t phát
trin. Thêm vào đó, Vit Nam còn phi đi đu vi nhng vn đ gay gt ca mt
đt nc sau chin tranh và mt nn kinh t kém phát trin. t nc lâm vào tình
trng thiu thn đ th, ngoi tr lao đng không có trình đ lành ngh. Trong khi
vn đ này cha kp gii quyt xong, vn đ khác đã xut hin. Cuc đu tranh khc
lit vì tn ti và phát trin trong hòa bình có l còn thách thc và quyt lit hn
nhiu so vi cuc chin tranh. i mi qun lý kinh t nói chung, qun tr NNL nói
riêng thc s là điu kin cn thit đ khai thác ngun tim nng to ln thúc đy
kinh t phát trin và nâng cao mc sng cho ngi dân.
1.2. Quá trình phát trin ca qun tr ngun nhân lc trên th gii
Khi đu ca qun tr con ngi trong các t chc là qun tr nhân s
(personnel management) vi vic chú trng đn thun các vn đ qun tr hành
chính nhân viên. Phòng nhân s thng có vai trò rt m nht và nhân viên ca
phòng thng có nng lc yu hn, đc tr lng thp hn nhân viên ca các
phòng ban khác trong doanh nghip. Phòng nhân s thng ch th đng gii quyt
các vn đ mang tính cht hành chính, s v theo quy đnh ca doanh nghip hoc
6
theo yêu cu ca các lãnh đo trc tuyn. Trong th k XX, qun tr con ngi
trong phm vi ca các t chc, doanh nghip đã áp dng ba cách tip cn ch yu:
Qun tr trên c s khoa hc, qun tr theo các mi quan h ca con ngi và qun
tr NNL. Tuy nhiên hai cách tip cn ban đu là qun tr theo khoa hc và qun tr
theo các mi quan h con ngi đu đã phai nht, ngày nay ch
còn cách tip cn
qun tr NNL là đc s dng rng rãi.
1.2.1. Phong trào qun tr trên c s khoa hc
Vào cui th k XIX, trên th gii cha áp dng đnh mc lao đng trên c
s khoa hc, tt c mi nhân viên đu đc coi là có nng lc làm vic nh nhau.
Trong các xí nghip công nghip, nhân viên không mun nâng cao nng sut lao
đng vì s b ch doanh nghip tip tc nâng cao
đnh mc. Ngi ch thuê lao
đng và các đc công phi dùng các bin pháp kim tra, giám sát cht ch và đe da
đui vic nhân viên nhm thúc ép nhân viên làm vic tt hn. Lúc đó các bin pháp
này đc coi là hu hiu đ qun tr nhân viên. Phong trào qun tr trên c s khoa
hc do Taylor (1856 – 1915) khi xng, đc nhiu nhà khoa hc khác nng nhit
hng ng, tích cc phát trin nh: Gilbreth, Gantt, v.v đã m đng cho vi
c
nghiên cu hp lý hóa phng pháp làm vic, xây dng đnh mc lao đng khoa
hc và ci tin cách thc t chc, qun lý xí nghip khin cho các đc công không
cn phi giám sát công nhân cht ch mà công nhân vn phi làm vic cc lc mi
đáp ng yêu cu ca ch. H thng qun lý ca Taylor ni ting vi các nguyên tác
sau:
- Chia nh quá trình sn xut thành các bc công vic, các thao tác, chuyn
đng và ti
n hành loi b các đng tác, các chuyn đng tha.
- Xác đnh nhim v, đnh mc c th và tin hành luyn tp cho công nhân
v phng pháp, thao tác hp lý thông qua bm gi, chp nh ngày làm vic. Công
nhân phi bit không nhng cn phi làm gì mà còn cn phi làm th nào cho tt nht.
- Tuyn la k càng nhng nhân viên có sc khe tt nht, có sc chu đc
do dai nht và có kh
nng phù hp nht đi vi tng công vic.
- Gii phóng công nhân khi các chc nng qun lý. Chc nng này do b
máy qun lý đm nhn. Công nhân ch là ngi thc hin các công vic và nht
thit phi hoàn thành công vic trong phm vi trách nhim.
- S dng trit đ ngày làm vic, bo đm cho ni làm vic có các điu kin
cn thit đ thc hin nhim v
trên c s các Bng ch dn công vic.
- Thc hin ch đ tr lng có khuyn khích đi vi công nhân hoàn thành
nhim v.
7
Phng pháp qun tr trên c s khoa hc đc áp dng rng rãi và mang li
nhiu kt qu to ln v nng sut lao đng và sn lng. Nhc đim ch yu ca
phng pháp này là không quan tâm đn quyn li ca ngi lao đng, h thp vai
trò ca ngi công nhân xung ngang vi máy móc, thit b và các yu t khác ca
quá trình sn xut. Ví d theo Taylor, yêu cu c
n thit vi mt công nhân bc vác
là khe mnh, đn đn và khô khan nh mt con bò đc. Công nhân trong h thng
ca Taylor không cn có trình đ vn hóa, k thut cao và không có c hi tham gia
vào trong quá trình qun tr xí nghip hay đánh giá các đc công.
Phòng nhân s ca các công ty ln đu th k XX thng có trách nhim v
tuyn dng, đào to công nhân. T khi phong trào qun tr trên c s khoa hc ni
lên, các phòng nhân s
đã chú trng đc bit lên vic áp dng các k nng qun tr
trên c s khoa hc ca Taylor nh nghiên cu thi gian và chuyn đng, phân tích
công vic, chun b các bn tiêu chun công vic và thit lp h thng kích thích vt
cht có hiu qu thông qua tin lng, tin thng. Ngoài ra, mt s phòng nhân s
cng đã tích cc thc hin chng trình phúc li nhm quan tâm
đn sc khe và
an toàn lao đng cho công nhân.
1.2.2. Phong trào các mi quan h con ngi
T gia nhng nm 1930, phong trào qun tr trên c s khoa hc đc thay
th bng phong trào qun tr các mi quan h con ngi. Hai c s nn tng ca
phong trào các mi quan h con ngi là kt qu thành công ca các thí nghim
Hawthorne và s phát trin ca phong trào công đoàn.
Nghiên cu Hawthorne khi đu nm 1924 và kéo dài nhiu nm nhm
nghiên cu các nh hng ca điu kin v sinh lao đng nh ánh sáng ni làm
vic, đ dài thi gian làm vic, chu k làm vic ngh ngi; các nh hng ca nhóm
lên các cá nhân, phong cách lãnh đo và s thoi mái ca công nhân ti ni làm vic
đi vi nng sut lao đng. Kt qu cho thy không ch có các thit k mu công
vic, cách tr lng, thng mà c các yu t tâm sinh lý cng nh hng đn nng
sut lao đng. Các yu t ca điu kin môi trng làm vic nh quan h nhóm,
phong cách lãnh đo, v.v đã tác đng mnh m đn tình cm, nhit tình ca ngi
lao đng và là ngun gc nâng cao hiu qu làm vic. Kt qu nghiên cu ca Elton
Mayo và F. J. Roethlisberger đã dn đn s áp dng rng rãi các phng pháp, k
thut nghiên cu khoa hc hành vi đ
i x trong công nghip.
ng thi, nm 1935, đo lut Wagner ra đi M cho phép công nhân có
quyn t chc và thng tho tp th v các vn đ lng bng và các điu kin lao
đng khác. o lut này giúp cho các t chc công đoàn phát trin mnh và buc
8
ngi s dng lao đng phi quan tâm hn đn điu kin làm vic và các chng
trình phúc li cho công nhân.
Phong trào các mi quan h con ngi đã góp phn ci thin môi trng làm
vic nhng li ch đt đc nhng kt qu rt hn ch trong vic nâng cao nng sut
lao đng và s tha mãn trong công vic ca công nhân. Nhc đim ch yu ca
ph
ng pháp này là:
- n gin hóa khái nim v hành vi ca con ngi trong t chc.
- Không quan tâm đn s khác bit ca các cá nhân. Nhân viên có th có các
đng c kích thích khác nhau và trng thái vui v ca h ni làm vic có th nh
hng ít hoc thm chí không nh hng đn nng sut lao đng.
- Không đánh giá đc yêu cu công vic và không th kim tra đc nh
hng ca công vic đi vi hành vi ca công nhân, không chú ý đ
n các th tc,
tiêu chun mu và các quy ch làm vic nhm hng dn công nhân đt đc mc
tiêu ca t chc.
- Quan h con ngi ch là mt trong nhng yu t có th kích thích nhân
viên nâng cao nng sut, hiu qu làm vic. Nó không th thay th cho các yu t
khác.
Lúc này, ngoài các chc nng qun tr hành chính nhân viên, phòng nhân s
đã quan tâm nhiu đn vic ci thin môi trng làm vic cho nhân viên và thng
có thêm trách nhi
m thc hin các chng trình đào to đc công v phong cách
lãnh đo và cách đi x vi công nhân.
1.2.3. Qun tr ngun nhân lc
T cui nhng nm 1970, vn đ cnh tranh gay gt trên th trng cùng vi
s chuyn đi t quá trình sn xut công nghip theo li c truyn sang quá trình
sn xut theo các công ngh k thut hin đi, nhng bin đi trong c c
u ngh
nghip, vic làm và nhu cu ngày càng nâng cao ca nhân viên đã to ra cách tip
cn mi v qun tr con ngi trong t chc, doanh nghip. Vn đ qun tr con
ngi trong t chc, doanh nghip không còn đn thun ch là qun tr hành chính
nhân viên. Tm quan trng ca vic phi hp các chính sách và thc tin qun tr
nhân s đc nhn mnh. Nhim v qun tr
con ngi là ca tt c các qun tr
gia, không còn ca riêng trng phòng nhân s hay t chc cán b nh trc đây.
Vic cn thit phi đt đúng ngi đúng vic là vn đ quan trng nhm phi hp
thc tin vic qun tr con ngi vi mc tiêu phát trin ca t chc, doanh nghip.
Thut ng qun tr NNL đc d
n dn thay th cho qun tr nhân s, vi quan đim
ch đo: Con ngi không ch đn thun là mt yu t ca quá trình sn xut kinh
doanh mà là mt ngun tài sn quý báu ca t chc, doanh nghip. Các doanh
9
nghip chuyn t tình trng “Tit kim chi phí lao đng đ gim giá thành” sang
“đu t vào NNL đ có li th cnh tranh cao hn và hiu qu hn”. T quan đim
này, qun tr NNL đc phát trin trên c s các nguyên tc ch yu sau:
- Nhân viên cn đc đu t tha đáng đ phát trin các nng lc riêng nhm
tha mãn các nhu cu cá nhân, đng thi to ra nng su
t lao đng, hiu qu làm
vic cao và đóng góp tt nht cho t chc.
- Các chính sách, chng trình và thc tin qun tr cn đc thit lp và
thc hin sao cho có th tha mãn c nhu cu vt cht ln tinh thn ca nhân viên.
- Môi trng làm vic cn đc thit lp sao cho có th kích thích nhân viên
phát trin và s dng ti đa các k nng ca mình.
- Các chc nng nhân s
cn đc thc hin phi hp và là mt b phn
quan trng trong chin lc kinh doanh ca doanh nghip.
Cách tip cn qun tr NNL đòi hi cán b phòng qun tr NNL phi có hiu
bit tt v tâm lý, xã hi, nghiên cu hành vi, t chc, lut pháp và các nguyên tc
kinh doanh. Vai trò ca phòng qun tr NNL tng lên rõ rt và tr thành mt trong
nhng phòng có tm quan trng nht trong doanh nghip.
1.3. Mc tiêu, vai trò và chc nng ca qun tr NNL trong các t chc:
1.3.1. Mc tiêu ca qun tr NNL:
Qun tr NNL nghiên cu các vn đ v qun tr con ngi trong các t chc
tm vi mô và có hai mc tiêu có bn:
- S dng có hiu qu NNL nhm tng nng sut L và nâng cao tính hiu
qu ca t chc.
- áp ng nhu cu ngày càng cao ca nhân viên, to điu kin cho nhân viên
phát huy ti đa các nng lc cá nhân, đc kích thích, đng viên nhiu nht ti ni
làm vic và trung thành, tn tâm vi doanh nghip.
1.3.2. Vai trò ca qun tr NNL:
Qun tr NNL đóng mt vai trò trung tâm trong vic thành lp các t chc và
giúp cho các t chc tn ti và phát trin trên th trng. Tm quan trng ca qun
tr NNL trong t chc xut phát t vai trò quan trng ca con ngi. Con ngi là
yu t cu thành nên t chc, vn hành t chc và quyt đnh s thành bi ca t
chc. NNL là mt trong nhng ngun lc không th thiu đc ca t chc qun tr
NNL chính là mt lnh vc quan trng ca qun lý trong mi t chc. Mt khác,
10
qun lý các ngun lc khác cng s không có hiu qu nu t chc không qun lý
tt NNL, vì suy đn cùng mi hot đng qun lý đu thc hin bi con ngi.
- V mt kinh t, qun tr NNL giúp cho doanh nghip khai thác các kh nng
tim tàng, nâng cao nng sut L và li th cnh tranh ca doanh nghip v NNL.
- V mt xã hi, qun tr NNL th hin quan đim rt nhân bn v quyn li
ca ngi L, đ cao v th và giá tr ca ngi L, chú trng gii quyt hài hòa
mi quan h li ích gia t chc, doanh nghip và ngi L, góp phn làm gim
bt mâu thun t bn – L trong các doanh nghip.
Trong thi đi ngày ngay, qun tr NNL có tm quan trng ngày càng tng vì
nhng lý do sau:
- Do s cnh tranh ngày càng gay gt trên th trng nên các t chc mun
tn ti và phát trin buc phi ci t t chc ca mình theo hng tinh gim, gn
nh, nng đng trong đó yu t con ngi mang tính quyt đnh. Bi vy, vic tìm
đúng ngi phù hp đ giao đúng vic, đúng cng v đang là vn đ đáng quan
tâm đi vi mi loi hình t chc hin nay.
- S tin b ca khoa hc k thut cùng vi s phát trin ca nn kinh t buc
các nhà qun tr phi bit thích ng. Do đó vic tuyn chn, sp xp, đào to, điu đng
nhân s trong t chc nhm đt hiu qu ti u là vn đ phi quan tâm hàng đu.
- Nghiên cu v qun tr NNL s giúp cho các nhà qun tr hc đc cách
giao tip vi ngi khác; bit cách đt câu hi và bit cách lng nghe, bit cách tìm
ra ngôn ng chung vi nhân viên ca mình và bit cách nhy cm vi nhu cu ca
nhân viên; bit cách đánh giá nhân viên chính xác; bit cách lôi cun nhân viên say
mê vi công vic và tránh đc các sai lm trong vic tuyn chn, s dng L đ
nâng cao cht lng thc hin và nâng cao hiu qu ca t chc.
1.3.3. Các chc nng c bn ca qun tr NNL:
1.3.3.1. Nhóm chc nng thu hút NNL:
Nhóm chc nng này chú trng vn đ đm bo có đ s lng nhân viên
vi các phm cht phù hp cho công vic ca các doanh nghip. có th tuyn
đc đúng ngi cho đúng vic, trc ht doanh nghip phi cn c vào k hoch
sn xut, kinh doanh và thc trng s dng nhân viên trong doanh nghip nhm xác
đnh đc nhng công vic nào cn tuyn thêm ngi.
11
Thc hin phân tích công vic s cho bit doanh nghip cn tuyn thêm bao
nhiêu nhân viên và yêu cu tiêu chun đt ra đi vi các ng viên là nh th nào.
Vic áp dng các k nng tuyn dng nh trc nghim và phng vn s giúp doanh
nghip chn đc ng viên tt nht cho công vic. Do đó, nhóm chc nng tuyn
dng thng có các hot đng: d báo và hoch đnh NNL, phân tích công vic, phng
vn, trc nghim, thu thp, lu gi và x lý các thông tin v NNL ca doanh nghip.
1.3.3.2. Nhóm chc nng đào to, phát trin:
Nhóm chc nng nng này chú trng vic nâng cao nng lc nhân viên, đm
bo cho nhân viên trong doanh nghip có các k nng, trình đ lành ngh cn thit
đ hoàn thành tt công vic đc giao và to điu kin cho nhân viên phát trin ti
đa các nng lc cá nhân. Các doanh nghip áp dng chng trình hng nghip và
đào to cho nhân viên mi nhm xác đnh nng lc thc t ca nhân viên và giúp
nhân viên làm quen vi công vic ca doanh nghip. ng thi các doanh nghip
cng thng lp các k hoch đào to, hun luyn và đào to li nhân viên mi khi
có s thay đi v nhu cu sn xut kinh doanh hoc quy trình công ngh, k thut.
Nhóm chc nng đào to, phát trin thng thc hin các hot đng nh: hng
nghip, hun luyn, đào to k nng thc hành cho công nhân; bi dng nâng cao
trình đ lành ngh và cp nht kin thc qun lý, k thut công ngh cho cán b
qun lý và cán b chuyên môn nghip v.
1.3.3.3. Nhóm chc nng duy trì NNL:
Nhóm chc nng này chú trng đn vic duy trì và s dng có hiu qu NNL trong
doanh nghip. Nhóm chc nng này gm hai chc nng nh hn là kích thích, đng viên
nhân viên và duy trì, phát trin các mi quan h L tt đp trong doanh nghip.
Chc nng kích thích, đng viên liên quan đn các chính sách và các hot
đng nhm khuyn khích, đng viên nhân viên trong doanh nghip làm vic hng
say, tn tình, có ý thc trách nhim và hoàn thành công vic vi cht lng cao.
Giao cho nhân viên nhng công vic mang tính thách thc cao, cho nhân viên bit
s đánh giá ca cán b lãnh đo v mc đ hoàn thành và ý ngha ca vic hoàn
thành công vic ca nhân viên đi vi hot đng ca doanh nghip, tr lng cao và
công bng, kp thi khen thng các cá nhân có sáng kin, ci tin ký thut, có
đóng góp làm tng hiu qu sn xut kinh doanh và uy tín ca doanh nghip… là
12
nhng bin pháp hu hiu đ thu hút và duy trì đc đi ng L lành ngh cho
doanh nghip. Do đó, xây dng và qun lý h thng thang bng lng, thit lp và
áp dng các chính sách lng bng, thng tin, k lut, tin thng, phúc li, ph
cp, đánh giá nng lc thc hin công vic ca nhân viên là nhng hot đng quan
trng nht ca chc nng kích thích, đng viên.
Chc nng quan h L liên quan đn các hot đng nhm hoàn thin môi
trng làm vic và các mi quan h trong công vic nh: ký kt HL, gii quyt
khiu t, tranh chp L, giao t nhân viên, ci thin môi trng làm vic, y t, bo
him và an toàn L. Gii quyt tt chc nng quan h L s va giúp các doanh
nghip to ra bu không khí tp th và các giá tr truyn thng tt đp, va làm cho
nhân viên đc tha mãn vi công vic và doanh nghip.
1.4. Quá trình phát trin ca qun tr NNL và phác tho mô hình qun tr
NNL Vit Nam
1.4.1. Quá trình phát trin ca qun tr NNL Vit Nam
Ti Vit Nam, trong thi k k hoch hóa tp trung, vic nghiên cu, đào
to v lnh vc qun lý con ngi trong doanh nghip đc thc hin thông qua các
môn: t chc lao đng theo khoa hc, đnh mc lao đng và tin lng. ây là các
b môn khoa hc đc phát trin nhm vn dng phng pháp qun tr ca Taylor
vào điu kin ca các xí nghip xã hi ch ngha. Khi đó, khu vc t nhân không có
điu kin phát trin, còn trong khu vc quc doanh, toàn b các chính sách nhân s
đu thc hin thng nht theo các quy đnh và theo ch tiêu k hoch ca Nhà nc.
M
c du có s khác bit ln v lch s phát trin và kinh t, thc tin qun tr nhân
s ca Vit Nam trong thi k k hoch hóa tp trung cng tng t nh thc tin
qun tr nhân s ca các nc ông Âu, Liên Xô c và Trung Quc. H thng xã
hi ch ngha tri qua nhiu thp k đã to ra mt hình thc qun tr nhân s riêng,
đc trng cho nn vn hóa xã hi ch ngha. Nhng thành phn c bn ca qun tr
nhân s nh ch đ tuyn dng, đào to và phát trin, lng thng, thng chc,
quan h lao đng, v.v… đu là các chính sách chung ca Nhà nc và hu nh
không liên quan gì đn thc tin hot đng trong tng doanh ngip c th. Ch đ
tuy
n dng sut đi cùng vi các chính sách phúc li xã hi khác nh nhà ca
Nhà nc, y t công cng, giáo dc min phí, v.v đã mang li s an toàn xã hi
ln cho mi ngi dân, đc bit là các cán b, công nhân viên chc Nhà nc.
Nhng chính sách này ca Nhà nc đc thc hin theo nguyên tc xã hi ch
ngha “mi ngi lao đng đu có quyn đc làm vic, có quyn có nhà ”. ào
13
to và phát trin đc thc hin nh mt quyn li đng nhiên ca ngi lao
đng, đc bit cho cán b công nhân viên chc Nhà nc nhm phát trin NNL cho
xã hi, không đc coi là đu t cá nhân. H thng tin lng mang tính bình quân
và da vào thâm niên, th hin sâu sc các trit lý “cùng làm, cùng hng” và
“công bng xã hi”. Các c quan, xí nghip quan tâm sâu sc đn đi sng nhân
viên mình và trên nhiu phng din, đc coi là ngôi nhà chung cho tt c
mi cán
b, công nhân viên. Công nhân là ch nhân ca xí nghip. Quan h lao đng bình
đng thân thit, ý thc tp th đc nhn mnh và đc đánh giá cao.
Hình thc xã hi ch ngha trong qun tr nhân s th hin tính u vit ca
ch đ xã hi ch ngha so vi ch đ thc dân, phong kin. Trong giai đon đu nó
khi dy trong ngi lao đng lòng nhit tình cách mng và t
nguyn làm vic cho
mt tng lai xã hi ch ngha tng sáng. Do đó, nng sut lao đng và sn phm
công nghip tng nhanh chóng. Tuy nhiên hình thc qun tr nhân s này đã tn ti
cng nhc trong mt thi gian quá dài khi môi trng kinh t, xã hi đã có nhiu
thay đi c bn. Vì th nó đã b mt đi tính u vit ban đu và dn tr nên không
còn kh nng kích thích ng
i lao đng ti ni làm vic. ây chính là mt trong
nhng nguyên nhân quan trng làm cho nng sut lao đng và hiu qu kinh doanh
thp kém, các doanh nghip nhà nc dn dn tr thành gánh nng ca ngân sách
Nhà nc. Nhà nc phi đng viên toàn b ngun lc ít i ca mình đ đt đc
mc đ an toàn và phúc li xã hi cao cho mi ngi dân và bù l cho hot đng
ca các doanh nghip Nhà nc. “Li gi, l
tht” và “lng bao nhiêu, làm by
nhiêu” là nhng thut ng thng s dng đ ch thc tin sn xut kinh doanh ca
các doanh nghip quc doanh và ý thc k lut thp ca nhiu cán b nhân viên nhà
nc trong giai đon cui ca thi k k hoch hóa tp trung.
Vit Nam, lao đng trong khu vc nhà nc ch chim mt t l nh so vi
ngu
n lao đng xã hi. Thêm vào đó, khu vc kinh t phi quc doanh đóng góp hai
phn ba GDP ca đt nc và s tn ti ca nn kinh t th trng min Nam
trc nm 1975 đã giúp Vit Nam d chuyn t nn kinh t k hoch hóa tp trung
sang nn kinh t th trng hn các nc có nn kinh t chuyn đi khác.
Tuy nhiên nhng thách thc đi vi qun tr NNL trong các doanh nghip
ca Vit Nam còn rt ln. Khó khn và th thách ln nht đi vi các doanh nghip
hin nay là làm th nào đ qun tr NNL có hiu qu. Khi chuyn sang nn kinh t
th trng, phn ln các doanh nghip Vit Nam cn khc phc nhng khó khn và
nhc đim ch yu sau:
- Nhn thc cha đúng ca nhiu cán b lãnh đo, nhân viên v vai trò then
cht ca NNL và qun tr NNL đi vi s thành công ca doanh nghip.
14
- Trình đ chuyên môn k thut ca ngi lao đng rt thp. c bit, cán b
qun lý gii và các chuyên gia v qun tr NNL rt thiu.
- Cùng lúc, các doanh nghip phi gii quyt tình trng thiu lao đng có
trình đ lành ngh cao nhng li tha lao đng không có trình đ lành ngh hoc có
k nng đào to không phù hp vi nhng yêu cu hin ti. iu này khin nhiu
công vic không có ngi thc hin trong khi nhiu nhân viên không bit làm vic
gì, nng sut lao đng rt thp.
- i sng kinh t quá khó khn, thu nhp thp. iu này đã nh hng sâu
sc đn sc khe, nhit tình và hiu qu làm vic ca ngi L.
- Ý thc tôn trng pháp lut cha cao và lut pháp đc thc hin cha
nghiêm minh.
- Tác phong và k lut công nghip cha phù h
p.
- Mi quan h gia ngi lao đng và ngi có vn cha đc chú ý đúng
mc, cha xác lp đc quan h bình đng, hp tác gia ngi lao đng và ch
doanh nghip.
- Mt s quy ch v đánh giá, b nhim, khen thng, k lut, cho ngh vic,
v.v… chm ci tin, không thích hp vi điu kin thc t ca doanh nghip.
Nh
ng khó khn, nhc đim trong qun tr NNL Vit Nam không th
thc hin đc bng cách đn thun thc hin tt hn h thng qun tr nhân s c.
Thc tin đt ra yêu cu cn phi thay đi c bn cách thc hot đng qun tr con
ngi trong doanh nghip. Các doanh nghip cn có h thng qun tr NNL vi
nh
ng chính sách v tuyn dng, đào to, tr lng, khen thng, đánh giá mi cho
phù hp vi yêu cu và cách tip cn qun tr NNL trong nn kinh t th trng.
1.4.2. Phác tho mô hình qun tr NNL ca Vit Nam
Mô hình qun tr NNL ca Vit Nam đc phát trin trên c s điu chnh
mô hình qun tr NNL ca i hc Michigan vào điu kin ca Vit Nam da trên
các tng sau:
- Qun tr NNL s đc thc hin nh mt chin lc chc nng. Ba nhóm
chc nng: thu hút, đào to – phát trin và duy trì NNL có tm quan trng nh
nhau, có mi quan h cht ch và nh hng trc tip ln nhau phc v cho mc
tiêu ca qun tr NNL.
- Yu t ch đo trong mô hình này là s mng mc tiêu ca doanh nghip.
T s mng, mc tiêu ca doanh nghip s có mc tiêu ca qun tr NNL. T mc
tiêu ca qun tr NNL s có các hot đng chc nng tng ng.
15
- H thng qun tr NNL có mi quan h cht ch, đng b vi vn hóa và c
ch t chc, chu s tác đng mnh m ca các yu t môi trng v mô nh h
thng chính tr, lut pháp; mc đ phát trin kinh t - xã hi; trình đ công ngh -
k thut, điu kin t nhiên. c bit, t c ch kinh doanh và vn hóa dân tc nói
chung, mi doanh nghip s có c ch t chc, vn hóa t chc riêng, tác đng ln
nhau và phi hp cùng vi qun tr NNL đ to nên hình nh, phong cách riêng cho
doanh nghip ca mình. Nh vy, mô hình qun tr NNL s có ba nhóm chc nng
thành phn: thu hút, đào to – phát trin và duy trì NNL. T mc tiêu ca qun tr
NNL s có các chính sách, th tc, hot đng tng ng v tuyn dng, đào to –
phát trin và duy trì NNL. Mô hình này nhn mnh rng ba nhóm hot đng chc
nng có mi quan h qua li, không phi là quan h ch đo. Mi mt trong s ba
nhóm chc nng ca NNL đu có quan h cht ch và trc tip nh hng đn hai
chc nng còn li, to thành th chân king khép kín, phc v cho mc tiêu ca
qun tr NNL. Phác tho mô hình qun tr NNL ca Vit Nam trong hình 1.1. Trong
đó, mi quan h ca qun tr NNL vi môi trng đc th hin trong hình 1.1a;
mi quan h gia các yu t thành phn chc nng trong mô hình qun tr NNL ca
Vit Nam hin nay đc trình bày trong hình 1.1b.
C ch t
chc
S mng
mc tiêu
doanh
n
g
hi
p
Vn hoá
t chc
Qun tr
ngun
nhân lc
Kinh t, xã hi
Chính tr, lut pháp
Công ngh, t nhiên
1.1a : Qun tr NNL và các yu t môi trng
16
1.4.3. iu kin áp dng mô hình qun tr NNL:
có th tip nhn mô hình qun tr NNL mi, tm vi mô, các doanh
nghip cn:
- Có quan đim, nhn thc đúng v vai trò ca ngun lc con ngi. NNL
cn đc coi là tài sn quý, cn đc đu t, phát trin nhm mang li s tha mãn
cá nhân đng thi đóng góp nhiu nht cho t chc. Khi NNL đc đu t tha
đáng, h s có c hi phát trin nhng kh nng cá nhân tim tàng, yên tâm, gn bó
vi doanh nghip và đóng góp nhiu nht cho doanh nghip. Thc t đã chng minh
rng vic đu t vào NNL mang li hiu qu cao hn nhiu so vi vic đu t vào
các yu t khác ca quá trình kinh doanh. Thit lp mi quan h bình đng, hp tác,
đôi bên cùng có li gia ngi lao đng và ngi có vn. Quan đim này phù hp
vi đng li phát trin kinh t – xã hi ca ng và chính ph Vit Nam và phù
hp vi quan đim phát trin tin b trên th gii hin nay coi “mi quá trình phát
trin là vì con ngi, cho con ngi và bng con ngi”. Quan đim này s chi phi
Thu hút
nhân lc
Mc tiêu
Qun Tr
NNL
ào to,
phát trin
nhân lc
Duy trì
ngun
nhân lc
1.1b : Các yu t thành phn chc nng
Hình 1.1 : Mô hình qun tr ngun nhân lc