Nâng cao hiệu quả quản trị rủi ro tín dụng tại ngân hàng đầu tư & phát triển Việt Nam

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG

I HC KINH T TP.
HCM









NGUYN TH NGC DUYÊN







NÂNG CAO HIU QU QUN TR
RI RO TÍN DNG TI NGÂN HÀNG
U T & PHÁT TRIN VIT NAM

Chuyên ngành: Ngân hàng

Mã s: 60.34.05








LUN VN THC S KINH T






NGI HNG DN KHOA HC :
TS. TRNG TH HNG








TP. H Chí Minh – Nm 2009

DANH MC CÁC CH VIT TT

BIDV Ngân hàng đu t & phát trin Vit Nam
CBCNV Cán b công nhân viên
CBTD Cán b tín dng
CIC Trung tâm Thông tin Tín dng
CNTT Công ngh thông tin
DNNN Doanh nghip nhà nc
DNTN Doanh nghip t nhân
DPRR D phòng ri ro
T&PT u t và phát trin
HSC Hi s chính
HTXHTDNB H thng xp hng tín dng ni b
ISO H thng qun lý cht lng
KH K hoch
KHNN K hoch nhà nc
KTNB Kim tra ni b
NHNN Ngân hàng nhà nc
NHTM Ngân hàng thng mi
NQD
Ngoài quc doanh
NQH N quá hn
ODA Vn cho vay y thác
Q Quyt đnh
QHKH Quan h khách hàng
QLRR Qun lý ri ro
QLRRTN Qun lý ri ro tác nghip
QTTD Qun tr tín dng
PAKD Phng án kinh doanh
PNTR Quy ch quan h thng mi bình thng vnh vin vi Vit Nam

SIBS H thng ngân hàng tích hp core-banking
RRTD Ri ro tín dng
TA2 D án h tr k thut ( Technical Assistance Project )
TCTD T chc tín dng
TNHH Trách nhim hu hn
TTLT Thông t liên tch
TDN
Tng d n
TSB
Tài sn đm bo
TTS
Tng tài sn
WTO T chc thng mi th gii

DANH MC CÁC S 


S đ Tên s đ Trang
S đ 1 Mô hình t chc hot đng ca BIDV 27
S đ 2 Mô hình qun lý thông tin phân h tín dng trên SIBS 58
S đ 3 S đ hot đng h thng khon vay trên SIBS 60





















DANH MC CÁC BIU 

Biu đ Tên biu đ Trang
Biu đ 2.1 So sánh tc đ tng trng tín dng giai đon 2004 – 2008 và 1999
– 2003
28
Biu đ 2.2 Tc đ tng trng thu nhp t hot đng tín dng 31





















DANH MC CÁC BNG

Bng Tên bng Trang
Bng 2.1 Quy mô và tc đ tng trng tín dng 28
Bng 2.2 So sánh tc đ tng trng tín dng ca BIDV và toàn ngành
Ngân hàng Vit Nam giai đon 2004 - 2008
29
Bng 2.3 Tc đ tng trng tín dng 1999 - 2003 30
Bng 2.4 Tc đ tng trng thu nhp t hot đng tín dng 30
Bng 2.5 D n tín dng theo thi gian cho vay ca BIDV 32
Bng 2.6 D n tín dng theo loi hình cho vay ca BIDV 32
Bng 2.7 D n tín dng có tài sn đm bo ca BIDV 33
Bng 2.8 D n tín dng theo c cu ngành ngh ca BIDV 34
Bng 2.9 D n quá hn theo đánh giá ca Kim toán quc t và BIDV 36
Bng 2.10 Phân loi n theo quyt đnh 493 ca NHNN 37
Bng 2.11 Thc trng tài sn bo đm ti BIDV 56
Bng 2.12 Trích lp Qu d phòng ri ro 2004 - 2008 62
Bng 3.1 K hoch kinh doanh tín dng 2009 - 2012 67
MUÏC LUÏC
Trang
LI CAM OAN
DANH MC CÁC CH VIT TT
DANH MC CÁC BNG, BIU 
LI M U 1
CHNG 1 TNG QUAN V RI RO TÍN DNG & QUN TR RI RO
TÍN DNG 4
1.1 Ri ro tín dng 4
1.1.1 Khái nim 4
1.1.2 Phân loi ri ro tín dng 4
1.1.3 Các nguyên nhân gây ra ri ro tín dng 6
1.1.4 Các du hiu nhn bit ri ro tín dng 8

1.1.5 nh hng ca ri ro tín dng đn hot đng ngân hàng 12
1.1.6 Các ch s đánh giá ri ro tín dng 13
1.2 Qun tr ri ro tín dng 14
1.2.1 nh ngha 14
1.2.2 Nhn thc tm quan trng ca qun tr ri ro tín dng 15
1.2.3 Các vn đ chung v qun tr ri ro tín dng 15
1.2.4 Mt s mô hình qun tr ri ro tín dng 19
Kt lun chng 1 24
CHNG 2 THC TRNG TÍN DNG & QUN TR RI RO TÍN DNG
TI NGÂN HÀNG U T & PHÁT TRIN VIT NAM 25
2.1 Khái quát v Ngân hàng đu t & phát trin Vit Nam 25
2.1.1 Quy mô hot đng 25
2.1.2 Mô hình t chc, qun lý hot đng, điu hành 26
2.2 Phân tích thc trng hot đng tín dng ti Ngân hàng đu t & phát trin
Vit Nam 28
2.2.1 Thc trng tng trng tín dng t 2004 đn 2008 28
2.2.2 C cu tín dng t 2004 đn 2008 31
2.3 Cht lng hot đng tín dng ti Ngân hàng đu t & phát trin Vit Nam 36
2.3.1 D n quá hn theo đánh giá ca Kim toán quc t và BIDV 36
2.3.2 Phân loi n theo quyt đnh 493 38
2.4 Thc trng qun tr ri ro tín dng ti Ngân hàng đu t & phát trin Vit
Nam 39
2.4.1 Áp dng h thng xp hng tín dng ni b 39
2.4.2 Quy trình cp tín dng đc áp dng ti BIDV 41
2.4.3 C ch thm quyn phán quyt tín dng 44
2.4.4 Thc trng tài sn bo đm và qun lý tài sn bo đm 48
2.4.5 Công tác kim tra kim toán ni b 49
2.4.6 Qun lý phân h tín dng trên h thng SIBS 50
2.4.7 Công tác trích lp d phòng ri ro và x lý n xu 54
2.5 ánh giá v qun tr ri ro tín dng ti Ngân hàng đu t & phát trin Vit

Nam 55
2.5.1 Nhng vic đã làm đc trong công tác qun tr ri ro tín dng 55
2.5.2 Nhng hn ch còn tn ti trong công tác qun tr ri ro tín dng 58
Kt lun chng 2 64
CHNG 3 GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU QUN TR RI RO TÍN
DNG TI NGÂN HÀNG U T & PHÁT TRIN VIT NAM 65
3.1 nh hng phát trin hot đng tín dng giai đon 2009 – 2012 65
3.2 Gii pháp nâng cao hiu qu qun tr ri ro tín dng ti Ngân hàng đu t
& phát trin Vit Nam 67
3.2.1 Nhóm gii pháp liên quan đn chính sách tín dng 67
3.2.2 Nhóm gii pháp liên quan đn quy trình nghip v 75
3.2.3 Ci tin chc nng, sn phm và khai thác hiu qu d liu trên h thng
SIBS 78
3.2.4 Xây dng h thng qun tr thông tin tín dng 79
3.2.5 Xây dng mô hình kim soát, qun tr ri ro trong quá trình tác nghip tín
dng 80
3.3 Mt s kin ngh đi vi các c quan hu quan 84
3.3.1 Kin ngh vi Ngõn hng nh nc 84
3.3.2 Kin ngh vi Chớnh Ph v cỏc c quan hu quan khỏc 86
Kt lun chng 3 87
KT LUN 88
TAỉI LIEU THAM KHAO
PHUẽ LUẽC 01
PHUẽ LUẽC 02
PHUẽ LUẽC 03
PHUẽ LUẽC 04
PHUẽ LUẽC 05
PHUẽ LUẽC 06

LI M U
1. LÝ DO CHN  TÀI
Vic Vit Nam gia nhp T chc thng mi th gii (WTO) đã m ra nhng
c hi phát trin mi cho th trng tài chính ca Vit Nam nói chung và ca ngành
ngân hàng nói riêng. Tuy nhiên, bên cnh đó cng đt ra nhiu thách thc và ri ro
đi vi các ngân hàng thng mi ca Vit Nam. T ngày 01/04/2007 theo nh l
trình cam kt các ngân hàng nc ngoài đc phép hot đng bình đng ti Vit
Nam, đây thc s là mt thách thc đi vi các NHTM Vit Nam vì điu này s to
ra mt môi trng kinh doanh cnh tranh gay gt trên nhiu mt nh công ngh, c
cu t chc, b máy hot đng, h thng qun tr ri ro, …
Hot đng kinh doanh tín dng cng không nm ngoài quy lut này, bên cnh
đó vi đc thù là mt hot đng kinh doanh chính ca các NHTM Vit Nam c v
t trng tài sn có, thu nhp. Vì vy nu kinh doanh tín dng mà xy ra tn tht thì
s làm tng chi phí, gim thu nhp hoc k c tht thoát vn ca ngân hàng, trong
nhng trng hp mà tn tht xy ra ln thì không nhng lúc đó nh hng đn uy
tín kinh doanh và v th ca chính ngân hàng mà còn có th gây nh hng dây
chuyn trên toàn h thng ngân hàng.

Trong môi trng hot đng cnh tranh gay gt gia các NHTM trong nc và
c nc ngoài di sc ép ca tin trình hi nhp, hot đng kinh doanh tín dng
rt phc tp và luôn cha đng nhng ri ro tim n. Vì vy, ri ro tín dng cn
đc qun lý và kim soát trong gii hn cho phép, gim thiu các tn tht do ri ro
tín dng gây ra góp phn nâng cao uy tín và to ra li th cnh tranh ca ngân hàng.
Vi nhng nhn đnh trên, đi vi Ngân hàng đu t và phát trin Vit Nam,
trên th trng hin nay là mt trong nhng ngân hàng thng mi quc doanh ln
ca Vit Nam, đ tr thành mt ngân hàng hot đng kinh doanh có hiu qu, có
nng lc tài chính tt và ngày càng ln mnh tin xa hn na trên con đng hi
nhp và tr thành mt Tp đoàn tài chính ln không ch  Vit Nam mà còn vn

1
ra th trng th gii thì vic qun tr ri ro trong hot đng tín dng thc s rt cn
thit trên con đng phát trin và khng đnh v th ca BIDV.
Chính vì nhng lý do trên, tôi chn đ tài “ Nâng cao kh nng qun tr ri ro
tín dng ti Ngân hàng đu t và phát trin Vit Nam’’ làm đ tài nghiên cu.
2. MC TIÊU NGHIÊN CU
Mc tiêu nghiên cu ca đ tài hng đn gii quyt nhng vn đ sau:
- Tng quát các lý thuyt c bn v ri ro tín dng và qun tr ri ro tín dng.
- Phân tích thc trng ri ro trong hot đng tín dng, tìm hiu các nguyên nhân
dn đn ri ro tín dng và kt qu qun tr ri ro tín dng ca Ngân hàng đu t và
phát trin Vit Nam trong giai đon t nm 2004 đn nay.
- Trên c s lý lun và phân tích thc trng ri ro tín dng, nhng hn ch còn
tn ti trong hot đng qun tr tín dng, t đó đa ra nhng bin pháp nhm nâng
cao hiu qu qun tr ri ro tín dng ti Ngân hàng đu t và phát trin Vit Nam.
3. I TNG VÀ PHM VI NGHIÊN CU CA  TÀI
- i tng nghiên cu: cht lng tín dng và qun tr ri ro tín dng ti Ngân
hàng đu t và phát trin Vit Nam.
- Phm vi nghiên cu: nghiên cu thc t ri ro tín dng và qun tr ri ro tín
dng trong thi gian qua ti Ngân hàng đu t và phát trin Vit Nam.

4. PHNG PHÁP NGHIÊN CU
Lun vn ch yu da trên phng pháp phân tích, quy np, tng hp, logic, so
sánh gia lý thuyt và thc t, đng thi tham kho các tài liu có liên quan đ thc
hin nghiên cu.
5. KT CU LUN VN
Ngoài li m đu, kt lun, danh mc tài liu tham kho, lun vn gm 3
chng:

2
- Chng 1: Tng quan v ri ro tín dng và Qun tr ri ro tín dng
- Chng 2: Thc trng ri ro tín dng và Qun tr ri ro tín dng ti BIDV
- Chng 3: Các gii pháp nâng cao kh nng qun tr ri ro tín dng ti BIDV

3
CHNG I
TNG QUAN V RI RO TÍN DNG
& QUN TR RI RO TÍN DNG
1.1. RI RO TÍN DNG
1.1.1. Khái nim
Ri ro tín dng là ri ro xy ra trong hot đng tín dng ca ngân hàng khi
khách hàng vay không th hoàn thành ngha v tr n gc và lãi nh đã tha thun
trong hp đng tín dng đy đ và đúng hn gây ra nhng tht thoát vn, tài sn cho
ngân hàng.
1.1.2. Phân loi ri ro tín dng
1.1.2.1. Phân loi theo ngun gc hình thành ri ro
* Ri ro t phía bên cho vay, gm: ri ro giao dch và ri ro danh mc
- Ri ro giao dch là loi ri ro phát sinh trong quá trình xem xét quyt đnh cho
vay và gii ngân mt khon vay. Các loi ri ro giao dch:
+ Ri ro la chn: là ri ro xy ra trong quá trình xem xét, thm đnh đ quyt
đnh cp mt khon tín dng cho khách hàng, nu thm đnh và quyt đnh cho vay
nhng khách hàng xu hoc nhng món vay, d án không có hiu qu s dn đn
ri ro.
+ Ri ro bo đm: là ri ro xy ra khi nhn nhng tài sn đm bo không hp
pháp hp l, hoc đnh giá tài sn đm bo không đúng vi giá tr th trng hoc
giá tr thc ca tài sn, hoc tài sn đm bo không đ giá tr đ bo đm cho khon
vay,…
+ Ri ro nghip v: là ri ro xy ra trong quá trình qun tr mt khon vay, t
khâu gii ngân đn thu n, theo dõi, kim tra s dng vn vay ca khách hàng, k c
vic xp hng và x lý ri ro.

4
- Ri ro danh mc là ri ro do vic qun lý danh mc cho vay ca ngân hàng
không hiu qu, không phù hp vi đnh hng ca nn kinh t hoc đnh hng
phát trin ca ngân hàng. Các loi ri ro danh mc:
+ Ri ro ni ti: là ri ro xy ra do tính cht, đc đim riêng ca tng khách
hàng, và ngành ngh kinh doanh ca mi khách hàng. Mi ngành ngh, lnh vc có
đc đim hot đng và s dng vn khác nhau do đó kh nng dn đn ri ro khi
cho vay ca mi ch th, ngành ngh cng khác nhau.
+ Ri ro tp trung: là ri ro xy ra khi ngân hàng tp trung cho vay vào mt s
đi tng khách hàng có cùng loi hình, ngành ngh, lnh vc kinh doanh, cùng
hot đng trên cùng mt khu vc đa lý nht đnh.
* Ri ro t phía bên đi vay:
- Ri ro v đo đc: xy ra khi ngi vay không có thin chí tr n, có ý đ
la đo hay s dng tin vay không đúng mc đích.
- Ri ro v kh nng tài chính yu kém ca ngi vay.
- Ri ro v kh nng kinh doanh ca ngi vay: xy ra khi ngi vay không
theo kp nhng thay đi v ch đ, chính sách, không thích ng đc vi s canh
tranh gay gt trên th trng.
- Ri ro v kh nng qun tr, điu hành doanh nghip, ngành hot đng, v trí
ca doanh nghip, mi quan h ca doanh nghip vi các doanh nghip khác.
1.1.2.2. Phân loi theo tính cht khách quan và ch quan ca nguyên nhân gây
ra ri ro
* Ri ro khách quan: là ri ro do các nguyên nhân khách quan gây ra nh thiên
tai, dch bnh, chin tranh, ha hon, ngi vay b cht, mt tích,… dn đn tht
thoát vn vay mc dù ngân hàng cho vay và ngi đi vay đã thc hin đy đ các
qui đnh v qun lý và s dng khon vay.
* Ri ro ch quan: là ri ro thuc v li ca ngân hàng hoc bên đi vay vì vô
tình hoc c ý gây ra dn đn tht thoát vn vay. i vi ri ro ch quan nu có
nhng bin pháp hp lý có th khc phc hoc hn ch đc loi ri ro này.

5
1.1.3. Các nguyên nhân gây ra ri ro tín dng
Trong hot đng kinh doanh ca ngân hàng, tín dng là lnh vc luôn phi đi
din vi rt nhiu loi ri ro, vì vy vic phân tích và phát hin kp thi các nguyên
nhân gây ra ri ro s giúp cho ngân hàng có nhng gii pháp phù hp, ti u nht
đ phòng nga và khc phc ri ro, t đó hn ch thp nhng nhng thit hi tn
tht có th xy ra đi vi tài sn ca ngân hàng.
1.1.3.1. Nguyên nhân khách quan
* Nguyên nhân t chính tr, pháp lut
Chính tr và kinh t luôn có s gn kt cht ch vi nhau trong s phát trin ca
xã hi, mt nn kinh t nu vn hành trong mt môi trng chính tr bt n s rt
khó đ phát trin và tng trng tt. Khi chính tr bin đng, có nhng s thay đi
v ch đ, đng li, chính sách,… hoc đt nc thng xuyên xy ra chin tranh,
khng b thì nht đnh s có nhng nh hng rt xu đn hot kinh t - xã hi gây
nên nhng khó khn trong hot đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip, thm
chí có th thua l, mt trng ht toàn b tài sn.
* Nguyên nhân t môi trng kinh t
Nhng bin đng t môi trng kinh t nh hng trc tip đn tt c các thành
phn tham gia vào nn kinh t đó. Khi nn kinh t vào giai đon suy thoái, lm phát,
thiu phát gia tng, hoc có nhng bin đng bt n s làm cho các doanh nghip
kinh doanh khó khn, d thua l, phá sn, nn tht nghip cng gia tng,…
Nhng bin đng v lãi sut c bn, t giá hi đoái, cán cân thng mi, chính
sách thu, chính sách xut nhp khu,… cng s có nhng tác đng trc tip đn
hot đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip. Nhng doanh nghip không đ
tim lc đ thay đi, thích ng kp thi vi nhng điu kin, môi trng kinh doanh
mi s gp khó khn và tr ngi trong kinh doanh.
Khi doanh nghip gp khó khn và ri ro trong kinh doanh, điu này cng đng
ngha là các khon cho vay tài tr ca ngân hàng s cha đng ri ro tng ng vi
ri ro ca doanh nghip.

6
* Nguyên nhân t h thng pháp lut
Mt yu t na cng có th gây ra ri ro cho hot đng kinh doanh nm ngoài
kh nng kim soát ca c doanh nghip và ngân hàng, đó là h thng pháp lut. Vì
vy nu mt h thng pháp lut thng xuyên thay đi, không nht quán, mâu
thun, không rõ ràng, chng chéo ln nhau chc chn dn đn ri ro trong quá trình
cho vay ca ngân hàng và c hot đng kinh doanh ca doanh nghip.
* Nguyên nhân do thiên tai, ha hon, chin tranh
Khi thiên tai, ha hon, dch bnh, chin tranh xy ra gây nên nhng tn tht v
tài sn, con ngi cho khách hàng vay vn kinh doanh làm nh hng đn kh nng
tr n vay ca ngi vay cho ngân hàng.
1.1.3.2. Nguyên nhân ch quan:
* T phía khách hàng
- i vi loi khách hàng doanh nghip thng có nhng nhóm nguyên nhân c
bn sau:
Nhóm nguyên nhân xut phát t hn ch v nng lc ca khách hàng: trình đ
nghip v chuyên môn yu kém, kh nng qun lý t chc, b máy vn hành yu
kém, không thích ng, nm bt kp thi s thay đi th trng đ đa ra nhng
chin lc kinh doanh hp lý, hiu qu cnh tranh trên th trng.
Nhóm nguyên nhân xut phát t khía cnh đo đc, mi quan h trong ni b:
khách hàng thiu đo đc trong kinh doanh, c tình la đo trong vic vay vn ca
ngân hàng, trong ni b ca doanh nghip có s mâu thun, đc bit là trong ban
lãnh đo, hi đng qun tr ca doanh nghip.
Nhóm nguyên nhân liên quan đn hot đng nghip v ca doanh nghip: tht
bi trong các giao dch vi đi tác v vi phm hp đng, không thu hi đc các
khon phi thu, …, vi phm pháp lut trong quá trình hot đng kinh doanh, vi
phm các điu khon trong hp đng tín dng vi ngân hàng nh s dng vn vay
sai mc đích, vay ngn hn nhng li dùng vn đ đu t dài hn,…
- i vi loi khách hàng cá nhân thng tp trung vào nhng nguyên nhân

nh: khách hàng s dng vn vay sai mc đích, c ý la đo trong vic vay vn,

7
hoc khách hàng mt nng lc pháp lý, hoc ngun thu nhp ca khách hàng b
gim sút do hoàn cnh gia đình hoc thay đi công vic, mt vic làm.
* T phía ngân hàng
Nhóm nguyên nhân xut phát t các chính sách v mô ca ngân hàng: ngân hàng
xây dng chính sách tín dng không hp lý, không phù hp vi đnh hng chung
ca nn kinh t, đnh hng kinh doanh phát trin ca ngân hàng.
Nhóm nguyên nhân xut phát t khâu điu hành qun tr tín dng ca ngân hàng:
tng trng tín dng nhng thiu s kim soát cht lng tín dng, không phân đnh
rõ thm quyn và trách nhim ca các cá nhân liên quan trong phê duyt tín dng,
lng lo trong khâu giám sát và kim soát tín dng.
Nhóm nguyên nhân liên quan đn quy trình nghip v: quy trình cho vay không
hp lý, cht ch dn đn các sai sót
Nhóm nguyên nhân liên quan đn yu t con ngi: CBTD hn ch trong kh
nng thm đnh tín dng – đo lng ri ro tín dng, hoc vn đ hn ch nng lc
và thiu đo đc ca các cán b có liên quan đn quá trình phê duyt cho vay,
thng nu các cán b này c ý cu kt ln nhau đ trc li cho cá nhân thì hu qu
xy ra tht khôn lng.
Ngoài ra, mt nguyên nhân na cng thng thy  các ngân hàng là di áp lc
kinh doanh và cnh tranh trên th trng, nhng ngân hàng không làm ch đc tình
hình, thiu tm nhìn và quyt đnh sáng sut rt d đu t vào các d án không hiu
qu, có ri ro cao.
*Nguyên nhân t bo đm tín dng
Mt khon vay đc cho vay có bo đm có th đc bo đm bng tài sn ca
chính khách hàng vay hoc ca bên th ba, hoc bo lãnh bng uy tín ca bên th
ba. Bo đm tín dng đc coi nh là ngun thu n th hai ca khon vay, mt s
nguyên nhân có th làm gim hoc mt ngun tr n này gm:
Nhng nguyên nhân t phía ngân hàng nh: do ngân hàng đnh giá tài sn không

đúng vi giá tr th trng, giá tr thc t dn đn cho vay cao hn giá tr tài sn bo
đm. Hoc ngân hàng nhn nhng tài sn cha đ yu t pháp lý, trong trng hp

8
này nu khách hàng mt kh nng tr n, vic phát mãi, chuyn nhng tài sn đ
thu hi n s gp nhiu khó khn.
Di s tác đng ca điu kin t nhiên hoc do thiên tai, chin tranh, ha
hon,…tài sn s b thay đi giá tr, hin trng làm gim giá tr, gim t l tài sn
bo đm đi vi khon vay.
i vi các khon vay đc bo đm di hình thc bo kãnh ca bên th ba,
nu ngi bo lãnh mt kh nng tài chính đ tr n thay thì coi nh ngun tr n t
vic bo đm tín dng cng b gim sút hoc không còn.
1.1.4. Các du hiu nhn bit ri ro tín dng
Nhn bit du hiu ri ro tín dng kp thi và có nhng gii pháp ti u s giúp
ngân hàng ngn nga đc nhng khon tín dng có ri ro, đ có th hn ch nhng
tn tht do hot đng tín dng gây ra. Ri ro tín dng có th xy ra  bt c khâu
nào trong quá trình cho vay, t lúc khon vay phát sinh cho đn kt thúc có th nhn
din ri ro tín dng qua các du hiu cnh báo sau:
1.1.4.1. Các du hiu tài chính
Các du hiu tài chính xut phát t hot đng sn xut kinh doanh ca khách
hàng, CBTD đnh k thng xuyên hoc đt xut kim tra, đánh giá, phân tích tình
hình tài chính ca khách hàng đ nm bt kp thi “sc khe” ca khách hàng. Da
trên báo cáo tài chính đnh k hoc báo cáo nhanh ca khách hàng đ nhn din s
suy yu v kh nng tài chính ca khách hàng qua các nhóm du hiu sau:
Nhóm du hiu liên quan đn tình hình công n: công n gia tng vt quá kh
nng kim soát doanh nghip, hoc khách hàng đã b chim dng vn hoc gp vn
đ vi các khon n khó đòi khi có s chênh lch ln gia doanh thu và dòng tin
thc t quay v so vi k hoch doanh nghip làm c s đ ngân hàng xét duyt cho
vay.
Nhóm du hiu liên quan đn kh nng thanh toán: khách hàng có s thay đi

bt thng các ch s v kh nng thanh khon, kh nng sinh li, các vòng quay
hot đng theo chiu hng xu.

9
Nhóm du hiu liên quan đn c cu ngun vn: khách hàng thc hin hoc có
s thay đi mt c cu vn không hp lý, s dng ngun vn ngn hn đ đu t
cho tài sn dài hn quá mc cho phép, điu này s nh hng đn dòng tin tr n
cho ngân hàng.
Cui cùng, đó là du hiu v hiu qu hot đng sn xut kinh doanh: khách
hàng đang có hiu qu kinh doanh tt, có lãi  các k báo cáo trc nhng đn k
báo cáo này thì th hin kt qu kinh doanh l.
1.1.4.2. Các du hiu phi tài chính
* Nhóm các du hiu liên quan đn phng pháp qun lý và t chc ca
khách hàng
Qua phng pháp qun lý có th nhn din ri ro đi vi khách hàng thông qua
mt s du hiu nh: qun lý doanh nghip theo kiu gia đình tr, ban lãnh đo điu
hành ca doanh nghip có du hiu do hn ch v kinh nghim, thiu nng lc dn
đn đa ra nhng quyt đnh đu t kinh doanh nht thi, không hiu qu. Ngoài ra,
có th nhn thy nu có s gia tng đt bin các khon chi phí bt hp lý nh chi
phí qun lý, tip khách, qung cáo, đu t vào các thit b, phng tin đt tin đ
th hin b ni mà không mang li hiu qu, li ích thit thc cho doanh nghip.
i vi hot đng t chc ca khách hàng thì th hin qua mt s du hiu:
trong ni b ca doanh nghip xut hin nhng bt đng, tranh chp và mâu thun
v phng thc qun tr và điu hành, thng xuyên thay đi nhân s, c cu t
chc trong ban điu hành doanh nghip, thng xuyên thuyên chuyn nhân viên, to
ra s không n đnh trong hot đng ca doanh nghip.
i vi khách hàng là t nhân cá th, du hiu có th nhn bit khon vay gp
ri ro là ngi vay b bnh kéo dài hoc cht, hoc b sa thi, thay đi công vic liên
tc, không có tính n đnh trong ngh nghip.
* Nhóm các du hiu liên quan đn các giao dch vi ngân hàng

Trong quan h vay mn vi ngân hàng xut hin các du hiu nh: mc đ vay
thng xuyên gia tng, khách hàng đ ngh các khon vay vt quá d kin, hn

10
mc đc cp; chp nhn các ngun vn vay lãi sut cao vi mi điu kin mà
không quan tâm đn hiu qu ca khon đu t; trì hoãn vic cung cp báo cáo tài
chính, báo cáo lu chuyn cho ngân hàng mà không có lý do chính đáng; không hp
tác hoc gây khó khn cho ngân hàng trong quá trình kim tra, giám sát s dng vn
vay, tình hình hot đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip; chm thanh toán n
vay đn hn cho ngân hàng, liên tc yêu cu ngân hàng điu chnh c cu li n vay
mà không có lý do rõ ràng, thiu các cn c thuyt phc mang tính khách quan; có
du hiu trông ch vào các ngun thu nhp bt thng, ngoài d án, phng án sn
xut kinh doanh đ đáp ng các ngha v thanh toán n cho ngân hàng.
Trong quan h tin gi thì có s st gim mnh s d tin gi so vi bình
thng t các ngun tin thanh toán ca khách hàng.
Khách hàng gp vn đ v tài sn đm bo: tài sn b h hng hoc giá tr gim
sút so vi giá tr đnh giá khi cho vay; tài sn b tranh chp, đã bán hoc cho ngi
khác thuê hoc không còn tn ti.
* Nhóm các du hiu liên quan đn các vn đ k thut và thng mi
Doanh nghip thay đi chin lc hot đng kinh doanh, chuyn sang tp trung
sn xut nhng sn phm có tính thi v cao, hoc không phù hp vi th hiu ca
th trng. Hoc xut hin du hiu hi chng hp đng ln, sn sàng t b các hp
đng có giá tr nh và va nhng có kh nng thu đc t sut li nhun cao đ tìm
kim các hp đng có giá tr ln vi các bn hàng có “tên tui” dù li nhun thu v
có kh nng đt thp hn; sn sàng ct gim li nhun đ đt đc các hp đng
ln, theo đui chin lc “mn thng hiu”, “nc ni thuyn ni”.
Doanh nghip gp khó khn trong phát trin sn phm, dch v mi hoc không
có sn phm thay th. Còn  cp đ v mô, khi doanh nghip gp nhng thay đi có
tác đng xu đn hot đng kinh doanh t các chính sách ca nhà nc nh: chính
sách liên quan đn hot đng xut nhp khu, chính sách lãi sut, t giá hi đoái,

chính sách thu.

11
Xut hin nhng yu t t môi trng cnh tranh gây nhng bt li cho doanh
nghip nh doanh nghip mt nhng nhà cung ng hoc đi tác ln, thêm nhng đi
th cnh tranh ln trên th trng.

Mt s yu t liên quan đn vn đ k thut cng có th gây ra nhng ri ro
trong hot đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip nh: k thut công ngh sn
xut, th hiu tiêu dùng trong nhóm ngành ngh ca doanh nghip có nhiu thay đi.
Hoc doanh nghip có du hiu ct gim bt chi phí, đc bit là chi phí sn xut cu
thành giá tr sn phm, làm gim cht lng sn phm v lâu dài s rt d gp phn
ng tiêu cc t th trng đi vi sn phm.
1.1.4.3. Các du hiu t chính sách tín dng và công tác qun tr tín dng ca
ngân hàng
Di sc ép ca áp lc cnh tranh, m rng mng li, phát trin hot đng kinh
doanh ngân hàng đy mnh tng trng tín dng vt ra khi kh nng kim soát
ca mình c v cht lng tín dng, ngun vn, con ngi đ qun lý cht lng
ca hot đng tín dng.
Ngân hàng thc hin mt chính sách tín dng quá cng nhc hoc không cht
ch cng có th to điu kin cho khách hàng hoc chính cán b ngân hàng li dng
đ trc li cho cá nhân.
Bên cnh đó mt du hiu cng đáng đc quan tâm đó là tình trng cán b tín
dng quá ti trong công vic, không đ kh nng đ qun lý tt nhim v đc giao
d dn đn vic không kim soát khon vay, tình hình tài chính, kinh doanh ca
khách hàng cht ch, kp thi .
1.1.5. nh hng ca ri ro tín dng đn hot đng ngân hàng
Khi ri ro tín dng xy ra, tùy theo mc đ mà có nhng nh hng nht đnh
đn hot đng ca ngân hàng:
- Trng hp khách hàng không tr n đúng hn, buc ngân hàng phi điu

chnh hoc c cu li n s nh hng đn c cu ngun vn, k hoch s dng vn
ca ngân hàng, thm chí nu ngân hàng không cân đi đc ngun vn có th s
gp khó khn trong vic chi tr nhng khon tin gi đn hn.

12
- Trng hp nng hn, nu nh khách hàng hoàn toàn mt kh nng tr n,
điu này có ngha là ngân hàng đi din vi kh nng là s mt vn và s dn đn
hàng lot vn đ nh: phi tng chi phí đ x lý khon vay nh chi phí giám sát, chi
phí x lý tài sn, khi kin,… vòng quay vn tín dng s gim hoc có th mt nu
không thu hi li đc t các ngun khác ca khách hàng, li nhun gim do không
thu đc lãi, phi trích thêm ngun cho d phòng ri ro và tình hung xu nht là có
th mt luôn c gc ln lãi, thm chí nu khon n mt vn quá ln ngân hàng s b
l vn, khách hàng gi tin mt nim tin s rút vn  t gây mt thanh khon và
ngân hàng s d dn đn phá sn.
- Vì vy có th nói, nu ngân hàng không kim soát đc ri ro tín dng đ gây
ra nhng hu qu nghiêm trng thì không ch nh hng đn hot đng, hiu qu
kinh doanh, uy tín s tn ti ca ngân hàng mà nó còn nh hng dây chuyn trong
h thng ngân hàng và nn kinh t nói chung.
1.1.6. Các ch s đánh giá ri ro tín dng
Ngân hàng đánh giá ri ro tín dng thông qua các ch s sau:
 Ch s đánh giá tình hình n quá hn:

S d n quá hn
T l n quá hn (%) = x 100
Tng d n
T l n quá hn là ch tiêu quan trng trong vic đánh giá cht lng tín dng
ca ngân hàng nói riêng và cng là thc đo đ đánh giá s lành mnh trong hot
đng kinh doanh ca ngân hàng nói chung.
T l này là mt trong nhng ch tiêu ca H thng ch tiêu đánh giá hiu qu
hot đng tài chính ca các NHTM, theo quy đnh ti Thông t s 49/2004/TT-BTC

ngày 03/06/2004 ca B tài chính hng dn thì NHTM đc xp loi A khi trong
nhóm ch tiêu an toàn vn có t l n quá hn  mc ≤ 5%.

S d n xu
T l n xu (%) = x 100
Tng d n

13
ây là ch tiêu phn ánh các khon vay ca ngân hàng đc đánh giá là có kh
nng tn tht mt phn hoc toàn b n gc. N xu  đây là tng các khon n
thuc các nhóm 3, 4 và 5 theo quy đnh ti Khon 3 iu 1 Quyt đnh s
18/2007/Q-NHNN ngày 25/4/2007 sa đi, b sung mt s điu ca Quyt đnh
s 493/2005/Q-NHNN ngày 22/4/2005 hoc tng các khon n thuc các nhóm 3,
4 và 5 theo H thng xp hng tín dng ni b ca ngân hàng nh quy đnh ti iu
7 ca Quyt đnh s 493/2005/Q-NHNN ngày 22/4/2005.
Theo quy đnh ca Ngân hàng Nhà nc ti Quyt đnh s 06/2008/Q-NHNN
ngày 12/03/2008 v vic ban hành quy đnh xp loi NHTM c phn thì t l n xu
nên ≤ 3%, tc trong 100 đng vn ngân hàng b ra cho vay thì n xu ch đc có
ti đa là 3 đng.
 Ch s đánh giá kh nng bù đp ri ro ca ngân hàng:

D phòng RRTD đc trích lp k báo cáo
T l d phòng ri ro tín dng =
Tng d n k báo cáo
T l trích lp d phòng ri ro tín dng phn ánh kh nng bù đp ri ro t hot
đng tín dng ca ngân hàng. Theo quy đnh ca Quyt đnh 493/2005/Q-NHNN
ngày 22/4/2005, hàng quý các ngân hàng thng mi phi tin hành phân loi n và
trích lp 2 qu d phòng ri ro là d phòng c th và d phòng chung đ đm bo
kh nng bù đp nhng tn tht do các khon n xu gây ra trong hot đng tín
dng ca ngân hàng.

1.2. QUN TR RI RO TÍN DNG
1.2.1. nh ngha
Qun tr ri ro tín dng là vic ngân hàng thc hin các bin pháp đ kim soát
cht lng tín dng, nhm hn ch tn tht do nhng khon n xu trong hot đng
tín dng gây ra.
Vic qun tr ri ro tín dng đc da trên nhiu yu t nh qui đnh qun lý ca
nhà nc, chin lc, trit lý, vn hóa qun tr ri ro tín dng ca mi ngân hàng,

14
chính sách cho vay, quy trình cho vay, mc đ ri ro có th chp nhn đc ca
chính mi ngân hàng.
1.2.2. Nhn thc tm quan trng ca qun tr ri ro tín dng
Trong các hot đng kinh doanh ca NHTM, tín dng là hot đng luôn đóng
vai trò ch cht và chim t trng ln trong tng tài sn trên Bng cân đi k toán
ca Ngân hàng. Vì vy, nu mt ngân hàng có cht lng tín dng không tt và
qun lý tín dng yu kém thì rt d dn đn thua l hoc thm chí phá sn ngân
hàng.
Trên thc t, hu nh các v đ v ngân hàng trên th gii hay c Vit Nam đu
bt ngun t các nguyên nhân liên quan đn cht lng tín dng nh cp tín dng
di chun, qun lý danh mc cho vay kém hiu qu, cht lng ngun nhân lc
trong hot đng tín dng hn ch. Mt khi nhn thc đc hiu qu hot đng kinh
doanh và s phát trin ca ngân hàng ph thuc nhiu vào cht lng tín dng,
nhng nhà qun tr NHTM mi thy đc vic qun tr ri ro tín dng có nh hng
ln đn s tht bi hay thành công ca mt ngân hàng và xây dng các chính sách
qun tr ri ro tín dng hiu qu cho hot đng ca ngân hàng. Tóm li, qun tr ri
ro tín dng cn đc coi là hot đng trung tâm ca mi ngân hàng.
1.2.3. Các vn đ chung v qun tr ri ro tín dng
1.2.3.1. Nguyên tc chp nhn ri ro
Vic xác đnh nguyên tc chp nhn ri ro tùy thuc vào nhiu yu t và thc
trng hot đng khác nhau ca mi ngân hàng, mc đ sn sàng chp nhn ri ro

ca Ngân hàng có th thay đi da trên mt s yu t c bn sau:
Th nht, da trên các quy đnh, chính sách qun lý ca Nhà nc v qun lý ri
ro trong hot đng tín dng ca ngân hàng. Ti Vit Nam, hot đng tín dng ca
các NHTM di s qun lý ca NHNN thông qua các qui đnh nh: qui đnh v t
l an toàn vn ti thiu gia vn t có so vi tng tài sn “Có” ri ro ca NHTM,
gii hn tín dng đi vi khách hàng, t l v kh nng chi tr, t l ti đa ca
ngun vn ngn hn đc s dng đ cho vay trung dài hn ti quyt đnh s
457/2005/Q-NHNN ngày 19/04/2005; hoc quy đnh v phân loi n và t l trích

15
lp d phòng ri ro theo quyt đnh s 493/2005/Q-NHNN ngày 22/04/2005 và
quyt đnh s 18/2007/Q-NHNN sa đi b sung quyt đnh 493. Da trên c s
các quy đnh này, NHTM s xem xét kt hp tình hình hot đng thc t đ đa ra
chính sách phát trin tín dng, t l áp dng c th cho ngân hàng mình.
Th hai, tùy theo tính cht và đ phc tp khác nhau ca tng loi hình, đi
tng cho vay Ngân hàng s xác đnh nhng nguyên tc chp nhn ri ro khác nhau
v hn mc cho vay, y quyn phán quyt tín dng, t l tài sn bo đm cho khon
vay,…
Th ba, ngân hàng s cn c trên chính sách đnh hng phát trin hot đng
kinh doanh nói chung và tín dng nói riêng theo tng giai đon đ xác đnh mc đ
chp nhn các ri ro kinh doanh và ri ro hot đng phù hp.
Th t, ngân hàng s cn c vào kh nng ca mình trong vic chp nhn l và
mc l ti thiu mà Ngân hàng mong đi cho tng mc đ ri ro c th đ xác đnh
mc đ chp nhn ri ro.
1.2.3.2. Xác đnh các nhân t to nên ri ro
C s đ qun lý ri ro tín dng hiu qu là vic xác đnh đc các ri ro hin
ti và ri ro tim n trong tng lai.  đnh ngha mc đ ri ro tín dng có th
chp nhn đc, cn phi xác đnh đc các nhân t to nên ri ro tín dng.
Các nhân t to nên ri ro tìm n cn phi đc xác đnh đ có bin pháp, chính
sách qun lý và phòng nga ri ro hiu qu nh: các khách hàng và ngành kinh t

khác nhau có các ri ro khác nhau, các loi hình tín dng khác nhau có các ri ro
khác nhau, mc đ tp trung ca danh mc tín dng, kh nng cp tín dng và trình
đ ca cán b tín dng.
i vi các ri ro hin ti phân tích và xác đnh các nhân t ri ro c th đã gây
ra vic mt kh nng tr n ca khách hàng nh: khách hàng la đo, kinh doanh
thua l, mt hoc gim kh nng to ra thu nhp đ tr n, cán b ngân hàng c ý
làm trái đ trc li cá nhân,… đ đa ra bin pháp x lý, gim thiu tn tht  mc
đ thp nht cho ngân hàng.


16