Giải pháp phát triển nguồn nhân lực trong quá trình phát triển kinh tế xã hội tỉnh Lâm Đồng đến năm 2020

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
j



NGUYN TH LIU


GII PHÁP PHÁT TRIN NGUN NHÂN
LC TRONG QUÁ TRÌNH PHÁT TRIN
KINH T XÃ HI TNH LÂM NG N
NM 2020

Chuyên ngành: Qun tr kinh doanh
Mã s:60.34.05



LUN VN THC S KINH T

NGI HNG DN: TS. NGUYN THÀNH HI




THÀNH PH H CHÍ MINH – 2009


MC LC

LI M U 1
Chng 1: TNG QUAN V PHT TRIN NGUN NHN LC 4
1.1. Khỏi nim Vai trũ ngun nhõn lc v phỏt trin ngun nhõn lc 4
1.1.1.Ngun nhõn lc 4
1.1.2. Phỏt trin ngun nhõn lc 5
1.1.3. Vai trũ ca phỏt trin ngun nhõn lc 6
1.1.4. S cn thit phỏt trin ngun nhõn lc 7
1.2. Cỏc nhõn t v ni dung phỏt trin ngun nhõn lc 8
1.2.1. Cỏc nhõn t nh hng n phỏt trin ngun nhõn lc 8
1.1.2.1. Cỏc nhõn t mụi trng v mụ 8
1.1.2.2. Cỏc nhõn t mụi trng vi mụ 9
1.1.2.3. Cỏc nhõn toỏ moõi trửụứng noọi boọ 10
1.2.2. Ni dung phỏt trin ngun nhõn lc 14
1.2.2.1 m bo ngun nhõn lc v s lng 14
1.2.2.2. Nõng cao cht lng ngun nhõn lc 15
1.2.2.3.Phỏt trin trỡnh lnh ngh 16
1.2.2.4. Phỏt trin kh nng phi hp 17
1.3. Kinh nghim phỏt trin ngun nhõn lc v bi hc kinh nghim cỏc
nc
17
1.3.1. Kinh nghim phỏt trin ngun nhõn lc ca cỏc nc 17
13.1.1. Kinh nghim ca M 18
1.3.1.2. Kinh nghim ca Nht Bn 19
1.3.1.3. Kinh nghim ca Hn Quc 21
1.3.1.4. Kinh nghim ca Trung Quc 23
1.3.1.5. Kinh nghim ca Singapore 26
1.3.2. Bi hc kinh nghim 28
1.3.2.1. V giỏo dc o to 28
1.3.2.2. V s dng v qun lý ngun nhõn lc 29

Túm tt chng 1 30
Chng 2: THC TRNG NGUN NHÂN LC TNH LÂM NG 31
2.1. Gii thiu khái quát v tnh Lâm ng 31
2.1.1. Ví trí đa lý 31
2.1.2. Tình hình kinh t - xã hi 33
2.1.3. Tim nng ngun nhân lc 36
2.2. Thc trng ngun nhân lc 36
2.2.1.Kt cu ngun nhân lc 37
2.2.2. c đim ngun nhân lc 38
2.2.3. Các ch trng chính sách ca ng, Nhà nc và ca Tnh Lâm
ng v phát trin ngun nhân lc
40
2.2.4. Thc trng ngun nhân lc Tnh Lâm ng 41
2.2.4.1. Dân s và cht lng dân s 41
2.2.4.1.1. Tc đ tng dân s 41
2.2.4.1.2. C cu dân s theo đn v hành chính 44
2.2.4.1.3. C cu dân s theo khu vc: 44
2.2.4.1.4. Dân s t đ 15 tr lên chia theo tình trng hot đng kinh t
2006 -2008
46
2.2.4.2. Cht lng ngun nhân lc Tnh Lâm ng 47
2.2.4.2.1. V th lc ( y t, sc kho) 47
2.2.4.2.2. Thc trng v trình đ ngun nhân lc tnh Lâm ng 48
2.2.4.2.3. Cht lng ngun nhân lc i 60

2.2.4.3. Thc trng v công tác đào to và s dng ngun nhân lc 61
2.2.4.3.1. V đào to ngun nhân lc 61
2.2.4.3.2. Thc trng s dng ngun nhân lc 65
2.2.4.3.3. Thc trng s dng ngun nhân lc qua đào to: 66
2.2.4.4. Thc trng v nng lc qun lí 67

2.2.5. ánh giá chung v phát trin ngun nhân lc Tnh Lâm ng 68
2.2.5.1. Môi trng phát trin ngun nhân lc ca Tnh 68
2.2.5.2. Kt qu và thành tu 69
2.2.5.3. Nhng hn ch -tn ti 69
Tóm tt Chng 2 73
Chng 3: GII PHÁP PHÁT TRIN NGUN NHÂN LC TRONG
PHÁT TRIN KINH T XÃ HI CA TNH LÂM NG N NM
2020
74
3.1. nh hng phát trin kinh t - xã hi tnh Lâm ng đn nm 2015 và
d báo đn nm 2020
74
3.2. Quan đim và mc tiêu phát trin ngun nhân lc  tnh Lâm ng đn
nm 2020
75
3.2.1. Quan đim phát trin ngun nhân lc 75
3.2.2. Mc tiêu phát trin ngun nhân lc 75
3.2.2.1. Mc tiêu chung 75
3.2.2.2. Mc tiêu c th 76
3.3. Gii pháp phát trin ngun nhân lc ca tnh Lâm ng đn nm 2020
76
3.3.1. Nhóm gii pháp: V công tác t chc 77
3.3.1.1. Tng cng s lãnh đo ca ng, qun lý ca nhà nc, quan tâm
ca toàn xã hi đi vi đào to, phát trin ngun nhân lc 77
3.3.1.2. V ch trng, chính sách 78
3.3.1.3. Sp xp li b máy qun tr ngun nhân lc: 79
3.3.1.4. ào to li, tái b trí cho lc lng lao đng không phù hp 80
3.3.1.5. y mnh ng dng công ngh thông tin trong công tác qun tr
ngun nhân lc 81
3.3.2. Nhóm gii pháp : V đm bo ngun nhân lc v s lng và c cu

81
3.3.2.1.D báo nhu cu đào to ngun nhân lc ca Tnh 81
3.3.2.2. Xã hi hóa công tác đào to, phát trin ngun nhân lc 85
3.3.2.3. Quy hoch, đu t phát trin mng li đào to và dy ngh 86
3.3.2.4. Xây dng tiêu chun các chc danh: 86
3.3.2.5. Công tác quy hoch, xây dng đi ng cán b k tha cho Tnh 87
3.3.3 Nhóm gii pháp : V nâng cao cht lng ngun nhân lc 88
3.3.3.1. Xây dng k hach đào to và phát trin ngun nhân lc 88
3.3.3.2. Gn đào to vi s dng 89
3.3.3.3.Liên kt hp tác vi các c s đào to trong và ngòai nc 90
3.3.3.4. Nâng cao cht lng ngun nhân lc t các c s đào to 92
3.3.3.5. Thu hút và nâng cao hiu qu s dng nhân tài 95
3.3.4. Nhóm gii pháp: V duy trì ngun nhân lc 97
3.3.4.1.Hòan thin các ch đ lng bng, đãi ng 97
3.3.4.2. Xây dng và phát trin vn hóa doanh nghip, vn hóa công s 97
3.3.4.3. nh hng và phát trin ngh nghip cho ngi lao đng 99
3.4. Mt s ý kin đ ngh 100
3.4.1. i vi Chính Ph 100
3.4.2. i vi Tnh Lâm ng 100
3.4.3. i vi các c s đào to 101
Tóm tt chng 3 102
KT LUN 103



LI M U
1. Tính cp thit ca đ tài
Nhân lc là mt trong nhng ngun lc quan trng nht ca mi quc gia.
iu đó bt ngun t vai trò ca con ngi trong s phát trin. Con ngi va là
đng lc, va là mc tiêu ca s phát trin. Vì vy, phát trin ngun nhân lc là

yêu cu ht sc cn thit, là mt trong nhng yu t quyt đnh nht đi vi tng
trng kinh t cng nh tng cng sc mnh ca mi quc gia.
Nc ta đang bc vào thi k đy nhanh quá trình công nghip hoá, hin
đi hoá vi mc tiêu dân giàu, nc mnh, xã hi công bng, dân ch, vn minh
vi c ch qun lý nn kinh t th trng theo đnh hng xã hi ch ngha. Hn
lúc nào ht, phát trin ngun nhân lc phc v s nghip công nghip hoá, hin
đi hoá đt nc đã tr thành vn đ cp thit, khách quan đ đáp ng yêu cu
phát trin kinh t xã hi, và là khâu đt phá, làm thay đi sâu sc nn kinh t - xã
hi ca đt nc. Do vy, nhân lc và phát trin ngun nhân lc luôn là mi quan
tâm ln ca Chính ph và xã hi.
0
Lâm ng là mt tnh min núi, điu kin kinh t - xã hi còn nhiu khó
khn, lao đng thiu vic làm và không có vic làm còn nhiu, trình đ lao đng
thp, t l qua đào to thp. Vic đào to ngun nhân lc và phát trin ngun nhân
lc trong s phát trin kinh t xã hi ca tnh Lâm ng trong quá trình hi nhp
là vn đ cp bách, vì vy trong nhng nm qua các cp y ng và Chính quyn
tnh Lâm ng đã quan tâm đn phát trin ngun nhân lc tnh
1
Xut phát t nhng lý do thc tin trên, em xin chn đ tài: “Gii pháp phát
trin ngun nhân lc trong quá trình phát trin kinh t - xã hi tnh Lâm ng
đn nm 2020” làm lun vn tt nghip cao hc kinh t.
2. Mc đích nghiên cu:
- Nghiên cu và làm sáng t nhng lý lun c bn v ngun nhân lc và phát
trin ngun nhân lc, t đó đ xut các ni dung phát trin ngun nhân lc ca
tnh Lâm ng trong điu kin kinh t hi nhp.

1
- Phân tích thc trng ngun nhân lc và phát trin ngun nhân lc ca Tnh
Lâm ng, xác đnh nhng đim mnh, đim yu, các thun li, khó khn ca
Lâm ng, Trên c s đó rút ra ngun nhân, bài hc kinh nghim và thc trng

ngun nhân lc trong thi quan qua.
-  xut các gii pháp phát trin ngun nhân lc trong q trình phát trin
kinh t xã hi ca Lâm ng đn nm 2020.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu:
Nghiên cu nhng vn đ lý lun c bn và thc tin v ngun nhân lc nói
chung và ngun nhân lc tnh Lâm ng đn thi đim nm 2009, Các b phn
dân s, lc lng lao đng có tham gia vào hot đng kinh t.
Tuy nhiên, đây là mt lnh vc rt rng liên quan đn tt c các ngành ca
nn kinh t quc dân. Vì vy, trong lun vn này ch đi vào nhng ni dung c bn
v “Phát trin ngun nhân lc trong q trình phát trin kinh t xã hi ca tnh
Lâm ng”
3.2. Phạm vi nghiên cứu
Lun vn gii hn phm vi nghiên cu v “ Thc trng phát trin ngun nhân
lc tnh Lâm ng đn nm 2009 và các gii pháp đ phát trin ngun nhân lc trong
q trình phát trin kinh t xã hi ca tnh Lâm ng đn nm 2020”.
4. C s lý lun và d liu nghiên cu:
- Những quan điểm đường lối chính sách ca Đảng, Nhà nước và tnh
Lâm ng về nguồn nhân lực và phát triển nguồn nhân lực.
- Chn lc kt qu t các cơng trình nghiên cu khoa hc, các bài báo và các
tài liu có liên quan đn ngun nhân lc tnh Lâm ng.
- Các báo cáo thng kê ca các c quan chc nng trong Tnh.
5. Phương Pháp nghiên cứu:
Phương pháp đc áp dng trong lun vn bao gm mt s phng pháp ch
yu:

2
- Phng pháp duy vt bin chng, duy vt lch s.
- Phng pháp tng hp và thng kê phân tích: tng hp s liu t ngun tài
liu có sn, sau đó phân tích đánh giá.

- Phng pháp d báo là phng pháp c lng trung bình.
- Phng pháp tng kt thc tin.
6. Nội dung nghiên cứu
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, nội dung
chính của luận văn gm 3 chương
Chng 1: Tng quan v phát trin ngun nhân lc
Chng 2: Thc trng phát trin ngun nhân lc tnh Lâm ng đn nm
2009
Chng 3: Gii pháp phát trin ngun nhân lc trong q trình phát trin
kinh t xã hi tnh Lâm ng đn nm 2020














3

Chng 1: TNG QUAN V PHÁT TRIN NGUN NHÂN LC
1.1. Khái nim – Vai trò ngun nhân lc và phát trin ngun nhân lc
1.1.1.Ngun nhân lc:
Ngun nhân lc là tng hp tim nng lao đng ca con ngi trong mt

quc gia, mt vùng, mt khu vc, mt đa phng trong mt thi đim c th nht
đnh. Tim nng ca ngun nhân lc bao gm th lc, trí lc và tâm lc (đo đc,
li sng, nhân cách và truyn thng, lch s, vn hóa, dân tc) ca b phn dân s
có th tham gia vào các hot đng kinh t xã hi.
Ngun nhân lc ca xã hi bao gm nhng ngi trong đ tui lao đng và
ngoài đ tui lao đng nhng có kh nng hoc s tham gia lao đng. S lng
ngun nhân lc ph thuc vào t l tng dân s t nhiên và đ tui lao đng; cht
lng ngun nhân lc ph thuc vào s nghip giáo dc đào to và th cht ngi
lao đng, yu t di truyn, nhu cu s dng lao đng  đa phng. Trong mt
chng mc nào đó ngun nhân lc đng ngha vi ngun lao đng.
Nh vy ngun nhân lc gm ni dung c bn sau:
- Th nht, ngun nhân lc biu hin ra trc ht là lc lng lao đng, là
ngun lao đng. Mun khai thác, s dng có hiu qu ngun nhân lc trc ht là
to vic làm và khai thác hp lý ngun nhân lc nói chung.
- Th hai, ngun nhân lc phn ánh khía cnh c cu dân c và c cu lao
đng trong các ngành, các vùng; c cu lao đng đã qua đào to trong các lnh vc
ca mt ngành, ca nn kinh t; c cu k nng ngh nghip, đ tui, gii trong lc
lng lao đng; c cu ngun nhân lc tim nng trong dân c, .v.v.
- Th ba, ngun nhân lc ch yu phn ánh phng din cht lng dân s,
đc bit là cht lng ca lc lng lao đng trong hin ti, trên các tiêu chí nh:
Sc kho (th cht và tinh thn); mc sng; trình đ giáo dc v hc vn và
chuyên môn nghip v; trình đ thành tho ngh nghip, nng lc sáng to, kh
nng thích nghi; vn hoá lao đng, các khía cnh tâm lí, ý thc, t tng, tình cm,
đo đc, li sng

4
- Th t, có th coi ngun nhân lc là ngun lc ca mi ngun lc. Ngun
nhân lc không ch là ch th quyt đnh s vn đng và phát trin ca xã hi, mà
còn là đi tng, là khách th mà các quá trình kinh t - xã hi phi hng ti,
phi phc v. Do đó có th nói ngun nhân lc va là ch th, va là khách th

ca các quá trình kinh t-xã hi.
Vì vy, mun phát trin xã hi, điu kin tiên quyt là phi phát trin ngun
nhân lc, vi tt c các khía cnh ca nó.
1.1.2. Phát trin ngun nhân lc
Phát trin ngun nhân lc là phát trin ngun lc con ngi di dng tim
nng thành “vn con ngi, vn nhân lc”. Phát trin ngun nhân lc là to ra s
tng trng bn vng v hiu nng ca mi thành viên ngi lao đng và hiu
qu chung ca t chc, gn lin vi vic không ngng tng lên v cht lng và
s lng ca đi ng cng nh cht lng sng ca nhân lc. Phát trin ngun
nhân lc là quá trình gia tng v kin thc, k nng và c nng lc ca tt c mi
ngi trong xã hi; di góc đ kinh t, quá trình này đc mô t nh s tích ly
vn con ngi và s đu t vn đó mt cách hiu qu vào s phát trin ca nn
kinh t; di góc đ chính tr, phát trin ngun nhân lc là nhm chun b cho
con ngi tham gia chc chn vào quá trình chính tr nh công dân ca mt nn
dân ch.
Phát trin ngun nhân lc là quá trình to dng mt lc lng lao đng
nng đng, th lc và sc lc tt, có trình đ lao đng cao, có k nng s dng,
lao đng có hiu qu. Xét  góc đ cá nhân thì phát trin ngun nhân lc là vic
nâng cao k nng, nng lc hành đng và cht lng cuc sng nhm nâng cao
nng sut lao đng. Tng th phát trin ngun nhân lc là các hot đng nhm
nâng cao th lc, trí lc ca ngi lao đng, đáp ng tt hn nhu cu sn xut.
Trí lc có đc nh quá trình đào to và tip thu kinh nghim. Th lc có đc
nh vào ch đ dinh dng, rèn luyn thân th và chm sóc y t, môi trng làm
vic….
Vy phát trin ngun nhân lc là quá trình to ra s bin đi v s lng và
cht lng ngun nhân lc vi vic nâng cao hiu qu s dng chúng nhm đáp

5
ng ngày càng tt hn nhu cu phát trin kinh t - xã hi ca đt nc, ca vùng,
ca ngành hay ca mt doanh nghip. Nói cách khác phát trin ngun nhân lc là

tng th các hình thc, phng pháp, chính sách và bin pháp nhm hoàn thin
và nâng cao sc lao đng xã hi nhm đáp ng đòi hi v ngun nhân lc cho s
phát trin kinh t - xã hi trong giai đon phát trin.









Môi trng
Các lc lng kinh t – Các lc lng chính tr – Các lc lng vn
T chc
Nhim v & chin lc – C cu t chc – Công ngh – Ngun nhân lc


(Ngun:Phát trin ngun nhân lc và lí thuyt c s. Trong, tr li vi con ngi.
NXB KHXH, Hà Ni 2003 tr 313 )

1.1.3. Vai trò ca phát trin ngun nhân lc
S phát trin kinh t xã hi ph thuc vào rt ln vào vic khai thác, qun
lý và s dng hp lý và hiu qu các ngun lc ca đt nc bao gm các ngun
tài ngun thiên nhiên, ngun vn, trình đ khoa hc k thut – công ngh và tim
lc v con ngi hay ngun nhân lc. Trong s các ngun lc k trên thì ngun
nhân lc có ý ngha quyt đnh. Ngun nhân lc và lc lng lao đng là nhân t
ca s phát trin, còn mc tiêu cui cùng ca s phát trin là nhm phc v ngày
càng tt hn con ngi, nâng cao cht lng ca ngi dân. Nh vy, con ngi
va là đng lc, va là cái đích ca phát trin kinh t - xã hi.

Phát trin kinh t không ch là s tng lên v s lng, chng loi và cht
lng sn phm mà còn làm thay đi c c cu kinh t. Nhng nhân t liên quan

Các quá trình
3
Sáng to
4
Thc hin
2
 xut
1
Phân tích
5
ánh giá
u u
vào
ra
PHÁT TRIN NGUN NHÂN LC

6
đn phát trin kinh t có nhng đc đim riêng ca nó. Nhân t đóng vai trò quan
trng đi vi phát trin kinh t trc ht đó là phát trin lc lng sn xut trong
đó nhân t ct lõi là ngun lao đng. Nh vy ngun lc con ngi không ch có
ý ngha đi vi tng trng kinh t mà còn đóng vai trò quyt đnh đi vi phát
trin kinh t. Ngun lc con ngi không ch có ý ngha trong vic kt hp các
yu t t nhiên, mà còn ci to t nhiên đ to ra ca ci có ích cho con ngi và
xã hi. Chính vì vy s phát trin ca mt quc gia v kinh t, chính tr, xã hi
đu do con ngi và ly con ngi là nhân t trung tâm ca s phát trin nhanh
và bn vng. Do vy ngun lc con ngi cht lng ngun nhân lc càng cao
thì ý thc xã hi càng phát trin, càng làm cho quan h gia ngi càng tt hn

thúc đy s phát trin nhanh ca xã hi.
Vai trò và v trí ca ngun nhân lc đi vi s phát trin ca đt nc ngày
càng cao đc bit đi vi khoa hc xã hi và nhân vn. Nó là c s “cung cp
lun c khoa hc cho vic hoch đnh đng li chính sách phát trin kinh t xã
hi, xây dng con ngi, phát huy nhng di sn vn hóa dân tc, sáng to nhng
giá tr vn hóa mi ca Vit Nam”
1.1.4. S cn thit phát trin ngun nhân lc
Phát trin ngun nhân lc là tng th các hình thc, phng pháp, chính
sách và bin pháp nhm hoàn thin, nâng cao cht lng tng con ngi lao đng
đáp ng đòi hi v ngun nhân lc cho s phát trin kinh t - xã hi trong tng
giai đon phát trin.
Xây dng và phát trin đt nc đòi hi phi có ngun nhân lc không ch
v cht lng và s lng mà còn phi có mt c cu đng b. Ngun nhân lc
đc coi là vn đ trung tâm ca s phát trin. i hi ln th IX ca ng
khng đnh “ngun lc con ngi - yu t c bn đ phát trin xã hi, tng
trng kinh t nhanh và bn vng”; “con ngi và ngun nhân lc là nhân t
quyt đnh s phát trin đt nc trong thi k công nghip hóa, hin đi
hóa”. Ngun lc con ngi là đim ct yu nht ca ngun ni lc, do đó phi
bng mi cách phát huy yu t con ngi và nâng cp cht lng ngun nhân
lc.

7
S cn thit khách quan phát trin ngun nhân lc xut phát t nhiu
nguyên nhân khác nhau. Trc ht s phát trin ngun nhân lc xut phát t nhu
cu v lao đng. S d nh vy bi yêu cu phát trin ca xã hi ngun nhân lc
xã hi ngày càng tng nhu cu tiêu dùng ca xã hi ngày càng ln, ngày càng
phong phú đa dng. iu đó tt yu xã hi phi to ra nhiu ca ci theo đà phát
trin ngày càng tng ca xã hi; ngha là lc lng tham gia vào các hot đng
ca nn sn xut xã hi phi ngày càng nhiu, cht lng lao đng phi ngày
càng nâng lên, phi nâng cao trình đ trí tu và sc sáng to ca con ngi hay

nói cách khác phi nâng cao cht lng ngun nhân lc đ to ra mt đi ng
lao đng có trình đ ngày càng cao mi đáp ng đc yêu cu đó.
S cn thit phi nâng cao trình đ sc lao đng còn cn thit  ch t nhu
cu nâng cao cht lng cuc sng ca con ngi. Khi kinh t phát trin mnh
hn, xã hi tr nên vn minh hn thì con ngi luôn đc hoàn thin  cp đ
cao hn. n lt nó đòi hi vic nâng cao trình đ tri thc ca ngi lao đng;
ngha là không phi ch do yêu cu thc tin ca sn xut mà do yêu cu đòi hi
t chính bn thân con ngi, hay nói cách khác, cht lng ca ngun nhân lc
s tng lên là điu tt yu trong tin trình phát trin ca nn sn xut xã hi.
Ngun nhân lc có vai trò rt quan trng, vic nâng cao cht lng ngun
nhân lc và phát trin ngun nhân lc là mt tt yu khách quan, là xu th phát
trin ca thi đi là yêu cu tt yu ca quá trình công nghip hóa hin đi hoá là
s cn thit khách quan đi vi Vit Nam nói chung và tnh Lâm ng nói riêng.
Mt ngun nhân lc cht lng cao là tin đ, là c s quyt đnh s thành bi
trong công cuc xy dng và phát trin đt nc.
1.2. Các nhân t và ni dung phát trin ngun nhân lc:

1.2.1. Các nhân t nh hng đn phát trin ngun nhân lc:
1.1.2.1. Các nhân t môi trng v mô
i vi s phát trin ngun nhân lc các nhân t là mi trng kinh t,
pháp lut v lao đng, th trng lao đng, khoa hc công ngh và các nhân t
vn hóa ca mt quc gia:

8
Môi trng kinh t bao gm các nhân t tng trng kinh t, lm phát dân
s…. có nh hng trc tip đn nhu cu nhân lc c v cht lng và s lng,
tác dng đn thu nhp. iu này s to c hi áp lc cho công tác phát trin
ngun nhân lc.
Pháp lut v lao đng và th trng lao đng tác dng đn c ch và chính
sách tr lng ca tng đn v, tng doanh nghip. Chính vì vy, phát trin

ngun nhân lc phi đc phù hp vi pháp lut v lao đng và th trng lao
đng tác đng đn c th và chính sách tin lng ca các đn v, doanh nghip,
dn đn s thay đi v mc đ thu hút ngun nhân lc ca các doanh nghip.
Chính vì vy, phát trin nhân lc ti doanh nghip phi đc thc hin phù hp
vi pháp lut v lao đng và th trng lao đng.
Khoa hc công ngh: Phát trin làm xut hin nhng ngành ngh mi, đòi
hi ngi lao đng phi đc trang b kin thc và k nng mi. Do đó, phát
trin ngun nhân lc trong doanh nghip càng tr nên bc bách hn.
Các nhân t vn hóa, xã hi ca quc gia có tác đng ln đn tâm lý, hành
vi, phong cách, li sng và s thay đi trong cách nhìn nhn v các giá tr ca
ngi lao đng. Nh vy, nó nh hng đn cách t duy và các chính sách phát
trin ngun nhân lc nhm phát huy cao đ nhng nhân t tích cc, đng thi
khc phc nhng mt tiêu cc trong tác phong lao đng ca ngun nhân lc
1.1.2.2. Các nhân t môi trng vi mô
ây là các yu t bên ngoài, đnh hng cnh tranh phát trin ngun nhân
lc trong ngành. Các nhân t ch yu thuc môi trng vi mô trong phát trin
ngun nhân lc là vn đ cnh tranh thu hút nhân lc ca các thành phn kinh t
và kh nng cung ng ca các c s đào to.
Cnh tranh thu hút nhân lc ca doanh nghip tác đng mnh đn s
lng và cht lng ngun nhân lc ca mi đn v, mi doanh nghip. Nó to ra
s di chuyn ngun nhân lc t đn v này đn đn v khác, đc bit là ngun
nhân lc cht lng cao. Bi l, các yêu cu v ngun nhân lc ca các doanh
nghip trong cùng mt ngành luôn có s tng đng.

9
Kh nng cung ng ca cỏc c s o to l mt trong nhng ngun
cung cp lao ng rt quan trng cho cỏc n v, doanh nghip, kh nng ny cao
hay thp trc tip nh hng n mc d tha hay khan him ngun nhõn lc
trong cỏc thi k khỏc nhau. Ngoi ra, cht lng ca cỏc c s o to cng
phi c xem xột k lng vỡ nú s quyt nh cht lng ngun nhõn lc ca

doanh nghip trong tng lai.
Nh vy, hai nhõn t thuc mụi trng vi mụ ny tỏc ng n yu t cung
trong th trng lao ng ngnh, lm gia tng ỏp lc cnh tranh v ngun nhõn
lc ca cỏc n v, doanh nghip v nh hng n nh hng, mc tiờu phỏt
trin ngun nhõn lc ca mi n v, mi doanh nghip
1.1.2.3. Cỏc nhõn toỏ moõi trửụứng noọi boọ:
Mụi trng ni b bao gm cỏc nhõn t thuc v ngun lc bờn trong, nh
hng trc tip n kt qu kinh t xó hi. Trong phỏt trin ngun nhõn lc, cỏc
nhõn t ny l chớnh sỏch thu hỳt ngun nhõn lc, ch b trớ, s dng ngun
nhõn lc, ch o to v o to li, ch ói ng, mụi trng lm vic, ti
chớnh v cụng ngh.
Chớnh sỏch thu hỳt ngun nhõn lc: th hin quan im v mc ớch, yờu
cu, i tng v cỏch thc tuyn chn lao ng ca doanh nghip nhm m bo
cho doanh nghip cú s lng v cht lng ngun nhõn lc vi c cu phự
hp thc hin cỏc mc tiờu, nhim v ca mỡnh trong giai on hin ti hay
tng lai.
Tnh no cú chớnh sỏch thu hỳt ngun nhõn lc phự hp v hp dn, xut
phỏt t vic hoch nh ngun nhõn lc chớnh xỏc v khoa hc s thu hỳt c
nhiu ngi m bo cht lng hn, tc l nhõn lc cú cht lng ban u cao
hn. iu ny gúp phn to iu kin thun li cho phỏt trin ngun nhõn lc.
Bờn cnh ú, nú cng nh hng trc tip n cỏc yờu cu v cỏch thc phỏt trin
ngun nhõn lc ca trong doanh nghip.
Ch b trớ, s dng ngun nhõn lc: l mt trong nhng nhõn t quan
trng tỏc ng n phỏt trin ngun nhõn lc vỡ vy phõn cụng ỳng ngi, ỳng
vic, ỏnh giỏ ỳng tớnh cht v mc tham gia, úng gúp ca tng ngi lao

10
đng đ khích l, đãi ng h kp thi s mang li mc đ sinh li cao ca hot
đng chung và to ra s đng viên to ln đi vi ngi lao đng.
Ch đ đào to và đào to li: là vn đ ct lõi có tác đng trc tip và

mnh m đn phát trin ngun nhân lc, nâng cao cht lng ngun nhân lc mt
cách toàn din.
Trong giai đon đu chuyn sang kinh t th trng cn quy hoch d báo
nhu cu v ngun nhân lc cho các ngành theo trung hn và dài hn.
Ch đ đãi ng: v vt cht và tinh thn đi vi ngi lao đng là mt
trong nhng nhân t ct lõi đ duy trì và phát trin ngun nhân lc ca tng đn
v, doanh nghip; bi l, nó nhm gii quyt mi liên h bin chng gia vt cht
và ý thc. Hn na, nhu cu đi sng vt cht và tinh thn ca con ngi luôn
din ra theo chiu hng ngày càng đc nâng cao là mt thc tin khách quan;
chính vì vy, vic luôn luôn hoàn thin ch đ khuyn khích vt cht tinh thn
đi vi ngi lao đng trong doanh nghip là vn đ nóng bng và cp thit. Do
đó, các nhà qun tr cn phi bit xây dng và thc hin đng b các chính sách
hng đn đng viên, khích l cán b nhân viên làm vic hiu qu, duy trì phát
trin các mi quan h lao đng tt đp trong doanh nghip. C th là thit lp và
áp dng các chính sách hp lý v lng bng, khen thng, k lut, hoàn thin
môi trng, điu kin làm vic, thc hin các ch đ v y t, bo him và an toàn
lao đng.  đây có nhiu vn đ đc đnh ch bng pháp lut lao đng.
V tin lng, đây là mt trong nhng vn đ thách thc nht cho các nhà
qun tr mi doanh nghip. Thng có nhiu quan đim, mc tiêu khác nhau khi
xp đt h thng tr lng, nhng nhìn chung các nhà doanh nghip đu hng
đn các mc tiêu c bn là thu hút, duy trì nhân viên gii, kích thích đng viên
nhân viên và đáp ng yêu cu ca pháp lut. Có nhiu nguyên nhân khác nhau
dn đn vic các doanh nghip hin nay không th tr nhân viên mc lng cao
nh mt s doanh nghip t nhân hoc các doanh nghip có yu t nc ngoài,
trong đó có phn do kh nng kinh doanh và do các qui đnh ràng buc ca Nhà
nc. Nhng vn đ mà doanh nghip trc ht có th làm đc là thit lp và
hoàn thin h thng tr lng cho nhân viên vi đích hng đn tr tng xng
vi kh nng đóng góp ca nhân viên cho doanh nghip. Vic này đòi hi mt s

11

nghiên cu, phân tích, đánh giá công vic, nhân viên chi tit.  đc gi đc
nhân viên gii, v lâu dài xét trên mt bng chung, doanh nghip thng phi có
mc lng cao hn mc trung bình ca th trng cùng lnh vc.
S thành đt ca mt chuyên viên gii là vic khng đnh mình trong ngh
nghip. Do vy, tài nng và s đóng góp tích cc, hiu qu ca h đi vi doanh
nghip bng nhiu hình thc khác nhau. Ngoài các hình thc truyn thng nh
khen thng hay b nhim cán b, nên xây dng h thng chc danh danh d
khác, riêng trong doanh nghip, t đó đa dng các hng phát trin, thng tin
cho chuyên viên gii trong quá trình hot đng ngh nghip ca mình, đc bit
khi s lng ngi tham gia qun lý rt b hn ch. Hình thc khen thng cng
nên nghiên cu và ci thin, thc t cho thy các hình thc khen thng mang
tính đi trà không đem li hiu qu cao, không to nhng đng lc rõ rt thúc đy
s làm vic tích cc hn ca nhân viên.
Môi trng làm vic: Môi trng làm vic là nhân t quan trng đ doanh
nghip có điu kin thun li hn trong vic thu hút ngun nhân lc cho mình,
đc bit là ngun nhân lc có cht lng cao. Hn na, mt môi trng làm vic
chuyên nghip và thân thin là c hi rt tt đ nhân viên khng đnh và phát
trin ti đa nng lc làm vic, hc tp nâng cao trình đ ca mình phc v thit
thc cho các yêu cu ca doanh nghip. Chính vì vy, nó là nhu cu không th
thiu trong phát trin ngun nhân lc ti doanh nghip và nhiu lúc còn có ý
ngha đng viên mnh hn c các ch đ đãi ng v vt cht.
 to lp môi trng làm vic thc s thân thin, gn bó và đc duy trì
bn vng, vic xây dng và phát trin vn hóa doanh nghip là vn đ ht sc
cn thit. Bi l, vn hóa doanh nghip là toàn b các giá tr vn hóa đc gây
dng nên trong sut quá trình tn ti và phát trin ca mt doanh nghip, là s
tng hòa ca quan nim giá tr, tiêu chun đo đc, trit lý kinh doanh, quy phm
hành vi, ý tng kinh doanh, phng thc qun lý và quy tc ch đ. Nó n sâu
vào hot đng ca doanh nghip y và chi phi tình cm, np suy ngh và hành vi
ca mi thành viên ca doanh nghip trong vic theo đui và thc hin các mc
đích. Vn hóa doanh nghip còn góp phn to nên s khác bit gia các doanh

nghip và đc coi là truyn thng ca riêng mi doanh nghip. Vì vy, vn hóa

12
doanh nghip có v trí và vai trò rt quan trng trong s phát trin ca mi doanh
nghip. Bt k mt doanh nghip nào nu thiu đi yu t vn hóa, ngôn ng, t
liu, thông tin chung đc gi là tri thc thì doanh nghip đó khó có th đng
vng và tn ti đc. Trong khuynh hng xã hi ngày nay thì các ngun lc ca
mt doanh nghip là con ngi mà vn hóa doanh nghip là cái liên kt và nhân
lên nhiu ln các giá tr ca tng ngun lc riêng l. Bn cht ca vn hóa doanh
nghip là đi ni phi tng cng tim lc, quy t đc sc sáng to ca ngi
lao đng, khích l h sáng to ra nhiu li nhun cho doanh nghip; đi ngoi
phi đc xã hi bn đa chp nhn. C hai mt này đu liên quan ti vn hóa
dân tc s ti, liên quan ti quan nim giá tr, đc trng hành v ca dân tc đó.
Nu doanh nghip bit xây dng vn hóa doanh nghip trên c s bn sc vn
hóa dân tc mà h đang sng thì h s thành công.
V công tác qun lý, điu hành, các nhà qun tr đu hiu rng phng thc
da vào s giám sát và ch huy nghiêm ngt là không phù hp. Nó dn b thay th
bi mt phng thc qun lý chú trng nhiu hn đn tính nhân vn, mt phng
thc có kh nng kích thích tính t ch, sáng to và đáng lu ý là vai trò qun tr
nhân s cao cp cng rt cn đc coi trng, nhiu nhân viên gii np đn xin
ngh vic có th ch bt ngun t s không tha mãn vi phng thc qun lý
điu hành ca cán b ph trách trc tip.
Tóm li, môi trng làm vic gn lin vi vic xây dng và phát trin vn
hóa doanh nghip, suy cho cùng là to đng lc và môi trng hình thành các giá
tr mi, phù hp vi yêu cu hin ti và tng lai, đnh hng suy ngh và hành
đng ca các thành viên sao cho phát huy đc cao nht nhng u th sn có ca
ni lc, đng thi khi dy và nhân lên các ngun lc mi cho phát trin. Di
góc đ môi trng làm vic trong phát trin ngun nhân lc, vn hóa doanh
nghip đc phân tích trên các tiêu chí c bn: tác phong làm vic, phong cách
lãnh đo, quan h gia các nhân viên và đc đim nhân viên.

Tài chính: Tài chính là mt trong nhng yu t c bn nht cho s tn ti
và phát trin ca mt doanh nghip. Nó là điu kin tiên quyt đ đm bo cho
vic thc thi các hot đng phát trin ngun nhân lc trong doanh nghip. Tht
vy, cho dù doanh nghip đã xây dng đc nhng k hoch đào to, ch đ đãi

13
ng… tht hp dn, thuyt phc nhng thiu vng ngun lc tài chính thì chúng
vn dng li trong ý tng mà thôi. Chính vì vy, phát trin ngun nhân lc
trong doanh nghip cn phi đc xem xét phù hp vi nng lc tài chính ca
doanh nghip y.
Công ngh: Trình đ công ngh hin ti và trong tng lai ca doanh
nghip cng là yu t nh hng trc tip đn phát trin ngun nhân lc trong
doanh nghip. Nó đt ra nhng yêu cu cn phi đc đm bo s lng và cht
lng ca ngun nhân lc trong doanh nghip. Ngha là, công ngh nh th nào
thì ngi lao đng phi có trình đ chuyên môn, k nng và tác phong lao đng
tng ng vi nó. Nh vy, phát trin ngun nhân lc phi phù hp vi công
ngh sn xut đang đc áp dng và nhng d kin thay đi công ngh trong
tng lai ca doanh nghip.
1.2.2. Ni dung phát trin ngun nhân lc
T nhng đc đim ca ngun nhân lc và phát trin ngun nhân lc thì ni
dung phát trin ngun nhân lc là đm bo ngun nhân lc đ v s lng và c
cu phù hp, nâng cao cht lng ngun nhân lc, phát trin trình đ lành ngh
và phát trin kh nng làm vic theo nhóm.
1.2.2.1 m bo ngun nhân lc đ v s lng.
c trng c bn trc tiên ca mt ngun nhân lc chính là s lng ngun
nhân lc, nó th hin  s lng, c cu đ tui, c cu gii tính, trình đ và s
phân b ca ngun nhân lc ti các thành phn kinh t nhm thc hin các mc
tiêu và nhim v ca t chc trong giai đon hin ti hay tng lai. Chính vì vy,
vn đ đm bo đ s lng vi c cu phù hp là vn đ cn đc quan tâm đúng
mc. Vic đm bo ngun nhân lc đ v s lng và c cu phù hp ph thuc

vic hoch đnh, thu hút, tuyn chn ngun nhân lc nhm đm bo cho tng đn
v, tng doanh nghip thc hin thành công phát trin ngun nhân lc.
Hoch đnh ngun nhân lc ch tr thành hin thc các k hoch và các
chng trình nhm đm bo rng t chc s có đ s lng lao đng và b trí h
đúng công vic. Hoch đnh ngun nhân lc ch tr thành hin thc khi quá trình
thu hút, tuyn chn ngun nhân lc đc thc hin mt cách khoa hc.  có th
tuyn đc đúng ngi cho đúng vic, trc ht phi cn c vào k hoch sn

14
xut và thc trng s dng nhân viên, nhm xác đnh đc nhng công vic nào
cn tuyn thêm ngi.
1.2.2.2. Nâng cao cht lng ngun nhân lc
Nâng cao cht lng ngun nhân lc cng chính là phát trin ngun nhân
lc. Nâng cao cht lng ngun nhân lc là vic thc thi các gii pháp mt cách
toàn din và đng b ngày càng nâng cao th lc, trình đ chuyên môn nghip v
và đo đc, tác phong ca ngi lao đng.
V th lc: Nhm đm bo cho vic áp dng tt các phng pháp sn xut
công nghip, các thit b và công ngh hin đi, đòi hi ngi lao đng phi có th
lc trên các khía cnh:
- Có sc chu đng do dai đáp ng nhng quá trình sn xut liên tc.
- Luôn có s tnh táo, sng khoái tinh thn nhm phát huy cao đ nng lc
sáng to ca mi ngi lao đng.
 nâng cao th lc ca ngun nhân lc cn nhng tiêu chun v th lc phù
hp vi ngành ngh hot đng ca mình. T đó làm c s cho vic tuyn chn lao
đng và chm sóc, bi dng sc khe cho lc lng lao đng.
V Trình đ chuyên môn nghip v:
Phát trin trình đ chuyên môn nghip v là ni dung quan trng trong vic
nâng cao cht lng ngun nhân lc. Trong xu th phát trin nhanh v tin b
khoa hc - công ngh nh hin nay, ngi lao đng cn phi đc trang b ngày
càng cao nhng kin thc v chuyên môn nghip v, nó là c s nn tng đ nâng

cao k nng làm vic, s hiu bit cn thit cho quá trình lao đng.
 nâng cao trình đ chuyên môn nghip v, các đn v, các doanh nghip
cn thc hin các k hoch chng trình đào to ngn hn và dài hn nhm bi
dng nâng cao và cp nht kin thc cho mi đi tng nhân viên và nhà Qun
tr. Vic xây dng các tiêu chun v trình đ chuyên môn nghip v phù hp cho
tng chc danh trong tng giai đon và quá trình kim tra kt qu đào to là công
vic không th thiu.
V đo đc tác phong ca ngi lao đng:
Phm cht đo đc, tác phong ca ngi lao đng nh hng trc tip đn
cht lng ngun nhân lc, vì vy nâng cao cht lng ngun nhân lc không ch

15
chú ý đn th lc và trí tu mà coi trng c v đo đc, tác phong ca ngi lao
đng.  có nhng con ngi.  có nhng con ngi có phong cách sng và k
nng lao đng ngh nghip tt, trc ht cn phát huy tt nhng giá tr truyn
thng, trong đó có giá tr đo đc ca ngi Vit Nam. Nhng giá tr truyn thng
cn k tha và phát huy là: Tinh thn yêu nc, ý thc t tôn dân tc, ý chí t lc,
t cng, đc lp, sáng to ca con ngi Vit Nam. Nhng giá tr này cng cn
phát trin và b sung cho phù hp vi xu th chung ca thi đi.
 nâng cao cht lng ngun nhân lc v đo đc, tác phong ca ngi
lao đng, đòi hi các đn v, doanh nghip cn xây dng đi ng lao đng ca
mình đt đc nhng phm cht tâm lý xã hi c bn nh sau:
- Có tác phong công nghip;
- Có ý thc k lut t giác, hp tác cao;
- Có nim say mê ngh nghip, chuyên môn;
- Sáng to, nng đng trong công vic;
- Có kh nng chuyn đi công vic cao, thích ng vi nhng thay đi
trong lnh vc công ngh và qun lý.
1.2.2.3.Phát trin trình đ lành ngh:
Phát trin trình đ lành ngh là ni dung cn bn trong phát trin ngun

nhân lc ti các c quan đn v, nó quyt đnh hiu qu s dng ngun nhân lc;
Nu đt đc mt trình đ chuyên môn nghip v cao nhng thiu k nng và s
lành ngh cn thit, ngi lao đng không th hoàn thành mt cách hiu qu quá
trình lao đng sn xut ca mình trong thc tin.
 phát trin trình đ lành ngh, các đn v, các doanh nghip cn chú
trng đm bo cho nhân viên có các k nng, trình đ lành ngh cn thit, nhm
hoàn thành tt các công vic đc giao và to điu kin cho nhân viên đc phát
trin ti đa các nng lc cá nhân. Các doanh nghip áp dng chng trình hng
nghip và đào to cho nhân viên mi nhm xác đnh nng lc thc t ca nhân
viên và giúp nhân viên v k nng thc hành mi khi có s thay đi v nhu cu
sn xut kinh doanh hoc quy trình công ngh, k thut. Bên cnh đó cn thng

16
xuyên bi dng nâng cao trình đ lành ngh và k nng qun lý cán b qun lý
và cán b chuyên môn nghip v.
1.2.2.4. Phát trin kh nng phi hp:
Phát trin kh nng phi hp trong công vic theo nhóm cn đc quan tâm
đúng mc trong phát trin ngun nhân lc ti đn v đã tr nên ph bin và cn
thit, bi vì không có ai hoàn ho, làm vic theo nhóm s tp trung nhng mt
mnh ca tng ngi và b sung cho nhau, vai trò làm vic cho nhóm ngày càng
đc nhn thc và đánh giá cao, nó cng là quyt đnh hiu qu s dng ngun
nhân lc ti các doanh nghip.
Phát trin kh nng làm vic theo nhóm là vic phát trin kh nng tng
tác gia các thành viên trong nhóm, nhm thúc đy hiu qu công vic, vic phát
trin tim nng ca tt c các thành viên. i vi trng nhóm cn phát trin các
k nng xây dng vai trò chính trong nhóm, qun lý hi hp, phát trin quá trình
làm vic theo nhóm, sáng to và kích thích tim nng. i vi các thành viên
khác trong nhóm, cn đt đc nhng k nng cn thit nh: gii quyt vn đ,
giao tip.  thc hin tt điu này cn lu ý:
• Các Nhà lãnh đo cn t coi mình là ngi đóng vai trò điu phi viên ch

không phi  vai trò “Ông ch” nh trc đây, tuyt đi không đc có ý
đnh sa thi hay loi b bt k mt thành viên nào.
• Các thành viên trong nhóm phi đ dng cm, đ thng xuyên yêu cu
trong nhóm phn hi trung thc ca mình và tuân th nguyên tc cht ch
nguyên tc đ phát trin mt chin lc thay đi hành vi, theo đui và luôn
gn bó cht ch vi nhng thay đi đó.
• Hiu qu ca nhóm làm vic s ci thin hn nhiu nu các thành viên nhóm
phát trin đc chin lc thay đi hành vi ca mình thay vì đ ngi lãnh
đo phát trin chin lc đó và áp đt nó cho các thành viên.
1.3. Kinh nghim phát trin ngun nhân lc và bài hc kinh nghim các
nc
1.3.1. Kinh nghim phát trin ngun nhân lc ca các nc

17
13.1.1. Kinh nghim ca M
Kinh nghim phát trin ngun nhân lc  M gm các ni dung sau:
Chính sách v giáo dc và đào to: Theo nhn thc chung ca th gii, mô
hình giáo dc đc tha nhn rng rãi trên th gii là giáo dc đi hc Hoa K,
mt h thng hình thành và phát trin gn cht vi nhu cu phát trin ca kinh t
tri thc cho nên tng đi phù hp vi xã hi hin đi
S phát trin n đnh ca nn giáo dc M đn t nhiu nguyên nhân:
- H thng đi hc M nhn kinh phí t đ thành phn t các công ty, t
chc Nhà nc đn t chc phi chính ph, các t chc tôn giáo, nhà t thin. Vì
vy các trng đào to luôn di dào kinh phí đ xây dng c s vt cht hin đi,
thuê mn ging viên gii, cng nh xây dng qu h tr sinh viên.
- Bng cp  M mang tính cnh tranh cao và vô cùng quan trng cho s
nghip ca mi cá nhân.
- Có phng pháp giáo dc khuyn khích sinh viên phát huy kh nng.
- Có s kt hp hài hòa gia đc đim vn hóa dân tc, c ch kinh doanh
và các nguyên tc, thc tin hot đng qun tr

- u t ca nc M cho gíao dc đt t 456 t USD nm 2005, đã tng
lên 700 t USD nm 2006, chim 6 -7% GDP
V vic thu hút nhân tài t nc ngoài: M là nc thu li nhiu nht
trong thu hút nhân tài t nc ngoài, trong thi k chin tranh th gii th hai, mt
lng ln nhân tài t Châu Âu và các nc khác nhp cnh vào M.  thu hút
nhân tài ngày càng nhiu, nc M đã nhiu ln sa đi b sung li lut di dân.
Theo tài liu chính thc ca M cho bit, t nm 1949-1973 đã có 160 ngàn các
nhà khoa hc, k s t các nc khác nhp cnh vào M. Sau nhng nm 80 ca
th k XX, hàng nm có trên 6.000 nhà khoa hc, k s nhp cnh vào nc M.
Phát trin giáo dc t xa và giáo dc qua mng: Nc M ht sc coi
trng giáo dc t xa. T nhng nm 70 ca th k XX, chi phí mua sm thit b
giáo dc t xa hàng nm ca các trng hc  M đã vt quá 450 triu USD.
Có 10% đài phát thanh ca M dùng cho giáo dc t xa, 50% đài truyn hình phi

18
thng mi ca M là h thng trng hc t xa. Sáng to môi trng phát
trin nhân tài: M rt coi trng môi trng sáng to và khuyn khích phát trin
nhân tài. Ti Thung lng Silicon  M đã hình thành sm môi trng giáo dc,
nghiên cu phát trin, sn xut và đu t mo him, bi dng nhân tài khoa hc,
k thut cao vi nhiu hình thc M thc hin nht th hóa sn xut, hc tp,
nghiên cu vào cùng mt khi, thung lng SiLicon có các trng đi hc hàng
đu th gii nh đi hc Stamford, đi hc Berkeley, Phân hiu San Francisco
v.v…, có các phòng thí nghim ni ting nh Trung tâm Gia tc trc tuyn
Stamford t đó đã hình thành mô hình công viên nhân tài và sáng to lp nghip.
1.3.1.2. Kinh nghim ca Nht Bn
S ln mnh vt bc ca nn kinh t Nht Bn trong nhiu thp k qua
quyt đnh bi nhiu nguyên nhân, nhng trong đó không th không nói đn vic
h đã xây dng và vn hành mt cách sáng sut, hiu qu chin lc phát trin
ngun nhân lc. Nhng chính sách ca Nht Bn v phát trin ngun nhân lc:
V giáo dc - đào to: Nht Bn là nc đng đu th gii trong lnh vc

đào to ngun nhân lc t xa thông qua quá trình giáo dc t tin ph thông cho
đn khi tho ngh làm ra sn phm. Kinh nghim phát trin ngun nhân lc 
Nht Bn nhn mnh đào to phát trin ngun nhân lc. Thông thng hot đng
giáo dc đào to đc chia thành hai loi; đào to ti ch và đào to bên ngoài xí
nghip. Trong đó dng đào to ti ch va hc va làm gi vai trò quan trng
nht. S d ngi Nht Bn chú ý loi hình này vì h cho rng đây là dng đào
to ít tn kém, ngi lao đng hc hi ngay trong quá trình làm vic, hn na
hot đng đào to ti ch có tính linh hot cao, có th điu chnh nhng hot
đng đ đáp ng nhu cu thc tin, đc đim và nng lc ca tng cá nhân. Hn
th, đào to ti ch cho phép tp trung s chú ý trc tip vào vic phát trin các
tri thc và k nng cn thit ngay trong công vic thng ngày ca đi tng
đc đào to.
V s dng và qun lý nhân lc: h thng qun lý lao đng Nht Bn là
mt b phn quan trng trong qun lý doanh nghip Nht Bn. Thc t qun lý
lao đng truyn thng Nht bn bt ngun ch yu ngay t nhng nm đu sau

19
chin tranh, khi có công ty ln cnh tranh vi nhau đ thu hút và gi đc nhng
công nhân lành ngh khan him, tn ti sut cho đn nhng nm 1980, ch yu
cho nhu cu liên tc v các công nhân lành ngh, do s tng trng kinh t
hng vào công ngh và nhng thc t truyn thng này v c bn phù hp vi
nn vn hóa nhn mnh vào các quan h con ngi ca Nht Bn
+ Ch đ làm vic sut đi: Làm vic sut đi hay cam kt làm vic sut
đi tn ti ph bin  nhiu công ty ln  Nht Bn, có ngha là công nhân đc
tuyn ngay khi di gh nhà trng và s liên tc làm vic cho mt công ty cho
đn lúc v hu  đ tui nht đnh, thng là 55 tui. Nhng ngi công nhân
này đc tuyn mt ln trong nm và s đc hng đa v và có trin vng cao
trong sut cuc đi.
+ Ch đ lên lng và tng thng theo thâm niên: Ch đ làm vic sut
đi và lên lng, đ bt theo thâm niên  các công ty  Nht Bn có nhng li

th: tng cng s gn bó gia công nhân và công ty, công ty cng sn sàng đu
t đào to nhân viên mà không s h b đi; to s n đnh ni làm vic nh s n
đnh lâu dài đi ng lao đng, do đó đm bo đc mc sng vt cht và to c
hi tin thân rng rãi cho mi ngi, lao đng trong công ty to điu kin cho
công ty áp dng nhng k thut mi đ nâng cao nng sut lao đng và gim
đc s phn kháng ca ngi công nhân đi vi vic di chuyn ngi lao đng,
+“Công đoàn trong nhà”: Nht bn, quyn li ca công nhân gn cht
vi mnh lnh ca công ty và công đoàn. Công đoàn liên h cht ch vi quyn
li xí nghip, công đoàn s không tn ti đc nu không có xí nghip. Quan h
gia công đoàn và xí nghip là quan h hp tác, mang tính xây dng.
+ Ch đ tham d: Khác vi các ni khác, qun lý trc ht là ra quyt
đnh, nhng  Nht Bn, quyt đnh đt đc trên c s s nht trí. Có ngha là
mt thành viên nào trong công ty có th t mình ra quyt đnh và không mt
quyt đnh nào có th đt đc nu nh tt c các thành viên có liên quan trong
công ty cha đng ý. Các hình thc tham gia qun lý ca công nhân trong công
ty thng ph bin  ni làm vic.

20