Ứng dụng sản phẩm phái sinh để quản trị rủi ro tài chính tại các doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản An Giang

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
j



LÂM TH THÙY TRANG



NG DNG SN PHM PHÁI SINH 
QUN TR RI RO TÀI CHÍNH TI CÁC
DOANH NGHIP XUT KHU THY SN
AN GIANG


Chuyên ngành: Kinh t tài chính – Ngân hàng
Mã s:60.31.12




LUN VN THC S

NGI HNG DN: TS. UNG TH MINH L

THÀNH PH H CHÍ MINH – 2010

Lun vn Thc s Kinh t 1 Hc viên: Lâm Th Thùy Trang


GVHD: TS.Ung Th Minh L
MC LC
- Li cm n
- Li cam đoan
- Danh mc các t vit tt
- Danh mc bng biu
- Danh mc hình nh
- Li m đu
CHNG I: C S LÝ LUN V QUN TR RI RO TÀI
CHÍNH BNG CÁC CÔNG C PHÁI SINH 1
1.1. Tng quan v ri ro tài chính 1
1.1.1. Ri ro tài chính phát sinh th nào 1
1.1.2. Qun tr ri ro là gì? Ri ro kit giá tài chính là gì 2
1.1.3 Các tình hung phòng nga ri ro 3
1.1.3.1 Phòng nga v th
 bán 3
1.1.3.2. Phòng nga v th mua 3
1.1.4. Quy trình qun tr ri ro 3
1.2. Mt s loi công c tài chính phái sinh ph bin hin nay 6
1.2.1. Hp đng k hn (Forward contract) 6
1.2.1.1. Khái nim 6
1.2.1.2. c đim 6
Lun vn Thc s Kinh t 2 Hc viên: Lâm Th Thùy Trang

GVHD: TS.Ung Th Minh L
1.2.2. Hp đng tng lai (hp đng giao sau - Future contract) 7
1.2.2.1. Khái nim 7
1.2.2.2. c đim 8
1.2.3. Quyn chn (Option) 10
1.2.3.1. Khái nim 10
1.2.3.2. Các loi quyn chn 11
1.2.4. Hoán đi (Swap) 14
1.2.4.1. Khái nim 14
1.2.4.2. c đim 15
1.2.4.3. Các loi hoán đi 15
1.3. Li ích ca công c phái sinh trong qun tr ri ro kit giá tài chính 17
1.4. Mt s kinh nghim ng dng sn phm phái sinh đ qun tr ri ro
kit giá tài chính trên th gi
i 18
1.4.1. Bài hc kinh nghim th 1 18
1.4.2. Bài hc kinh nghim th 2 19
1.4.3. Bài hc kinh nghim th 3 20
1.5. Mt trái ca các công c phái sinh 21
Kt lun chng I 22
Lun vn Thc s Kinh t 3 Hc viên: Lâm Th Thùy Trang


GVHD: TS.Ung Th Minh L
CHNG II: THC TRNG NG DNG SN PHM PHÁI
SINH  QUN LÝ RI RO TÀI CHÍNH TI CÁC DOANH NGHIP
XUT KHU THU SN AN GIANG 23
2.1 Tng quan và thc trng v các doanh nghip xut khu Thy Sn
trong nhng nm gn đây( t nm 2006 đn 2009) 23
2.2. Các loi ri ro tài chính mà các doanh nghip xut khu thu sn

đi mt 27
2.2.1. Quy trình vòng quay vn ca các doanh nghip xut khu
thu

sn 27
2.2.2. Các loi ri ro tài chính mà các doanh nghip xut khu thu
sn An Giang phi đi mt 29
2.2.2.1. Ri ro t giá 29
2.2.2.2. Ri ro v lãi sut 33
2.2.2.3. Ri ro v giá c hàng hoá 34
2.3 Thc trng ng dng sn phm phái sinh đ qun lý ri ro tài chính
ti các doanh nghip xut khu thy sn An Giang 38
2.3.1 Thc trng ng dng sn phm phái sinh đ qun lý ri ro tài
chính t
i các doanh nghip xut khu thy sn An Giang 38
2.3.2 Nhng nguyên nhân hn ch s dng sn phm phái sinh đ
qun tr ri ro tài chính ti các DNXKTS Vit Nam nói chung và An Giang
nói riêng: 39
Kt lun chng II 45
Lun vn Thc s Kinh t 4 Hc viên: Lâm Th Thùy Trang


GVHD: TS.Ung Th Minh L
CHNG III: CÁC GII PHÁP Y MNH VIC NG DNG
SN PHM PHÁI SINH  QUN TR RI RO TÀI CHÍNH TI
CÁC DOANH NGHIP XUT KHU THU SN AN GIANG 46

3.1 S cn thit phi đy mnh s dng sn phm phái sinh đ qun tr
ri ro tài chính ti các doanh nghip xut khu thu sn  Vit Nam nói chung
và An Giang nói riêng 46

3.2 Các gii pháp v mô nhm phát trin th trng phái sinh trong nc 49
3.2.1 iu kin đ th trng các sn phm phái sinh hot đng
hiu qu 50
3.2.1.1 u t xây dng c s h
tng, thit b cho sàn giao dch 50
3.2.1.2. Vn đng nhiu ch th tham gia th trng 50
3.2.1.3. Xây dng sàn giao dch o trc khi hình thành sàn giao
dch chính thc 50
3.2.1.4. iu kin đ phát trin sn phm phái sinh tài chính 51
3.2.2.  xut mt s quy đnh v hành lang pháp lý đ hn ch các
ri ro trong giao dch phái sinh 52
3.2.2.1. Yêu cu bt buc tái phòng nga ri ro trên các th
trng quc t 52
3.2.2.2. Yêu cu v
 vn và th chp trong giao dch công c tài
chính phái sinh 53
3.2.2.3. Yêu cu m ca th trng t do cho tt c các đnh ch
trin khai các hp đng phái sinh 53
3.2.2.4. Yêu cu v đng ký và lp các báo cáo tài chính 54
Lun vn Thc s Kinh t 5 Hc viên: Lâm Th Thùy Trang


GVHD: TS.Ung Th Minh L
3.2.2.5. Hoàn thin nhng quy đnh và tài chính k toán liên
quan, nâng cao tính thanh khon ca các sn phm phái sinh 54
3.2.2.6. Không đánh thu đi vi các giao dch sn phm phái
sinh 56
3.2.3. Vai trò ca nhà nc trong vic xúc tin các sn phm phái
sinh 56
3.3. Các gii pháp đy mnh ng dng sn phm phái sinh đ qun tr

ri ro tài chính ti các DNXK thy sn An Giang 56
3.3.1 Các gii pháp đi vi ngành xut khu Thy sn 56
3.3.1.1 Ch đng tìm hi
u các quy đnh lut pháp trong nc và
quc t liên quan ti lnh vc hot đng ca mình 57
3.3.1.2 Xây dng c s h tng nhm phát trin ngành nuôi trng
thy sn phù hp vi tiêu chun các nc xut khu 57
3.3.1.3 Các nhà qun tr doanh nghip t mình trao di, cng c
kin thc v qun tr ri ro, phng thc nm bt và x thông tin trên th
trng 58
3.3.2 Gii pháp h tr đ n đnh ngun nguyên liu đu vào 58
3.3.2.1 Hình thành ch đu mi giao dch thy sn 58
3.3.2.2 Hp tác ký hp đng kinh doanh gia 3 bên gm doanh
nghip, ngi nuôi cá và ngân hàng 60
3.3.2.3. Các c quan qun lý cn xây dng tiêu chun và điu
kin thành lp nhà máy ch bin thy sn 61
3.4 Các gii pháp h tr 62
Lun vn Thc s Kinh t 6 Hc viên: Lâm Th Thùy Trang


GVHD: TS.Ung Th Minh L
Kt lun chng III 63
KT LUN 65
- Ph lc
- Tài liu tham kho
Lun vn Thc s Kinh t 7 Hc viên: Lâm Th Thùy Trang


GVHD: TS.Ung Th Minh L
LI CM N

Luận văn này hoàn thành với sự giúp đỡ của các thầy cô trường Đại
học Kinh t TP.HCM, các thy cơ đã tận tâm truyền đạt những kiến thức và
kinh nghiệm q giá cho tôi trong suốt quá trình học tại trường. Qua quá
trình nghiên cứu của tôi tại các công ty xuất khẩu thủy sản tại tỉnh An
Giang, dưới sự giúp đỡ của các đơn vò cộng với sự hỗ trợ của tiến só Ung Thò
Minh Lệ, người đã nhiệt tình hướng dẫn tôi hết lòng với tất cả trách nhiệm
của người hướng dẫn mẫu mực, tôi đã hoàn tất luận văn tốt nghiệp của
mình.
Thời gian học tại trường là những ngày tháng vô cùng quý giá và
quan trọng đối với tôi, q thầy cô đã tận tâm giảng dạy, trang bò những
kiến thức để tôi có thêm tự tin và ứng dụng trong công việc sau này. Bài
luận văn này, chính là những bước đi cuối trong quá trình học tập và nghiên
cứu nhưng chính là bước đi đầu tiên hướng tôi vào tương lai.
Tôi xin trân trọng cảm ơn q thầy cô trường Đại học Kinh tế
TP.HCM đã hết lòng truyền đạt kiến thức và những kinh nghiệm q báu
cho tôi trong thời gian tại trường. Tôi xin chân thành bày tỏ lòng biết ơn
đến tiến só Ung Thò Minh Lệ người trực tiếp hướng dẫn tận tình trong suốt
thời gian tôi làm luận văn.
Tôi cũng xin gởi lời cảm ơn đến ông Tô Thiện Hữu, giám đốc công
ty Xổ Số Kiến Thiết An Giang cùng tập thể cán bộ công nhân viên công ty
Xổ Số Kiến Thiết An Giang nơi tôi làm việc đã hỗ trợ, tạo điều kiện tốt
nhất cho tôi học tập và hoàn thành nhiệm vụ học tập của mình.
Tôi cũng xin gởi lời cảm ơn đến lãnh đạo các công ty xuất khẩu thủy
sản, nơi tôi thực tập, xin cảm ơn bạn bè, gia đình, những người đã giúp đỡ
động viên tôi để tôi hoàn thành khóa học của mình.
Lun vn Thc s Kinh t 8 Hc viên: Lâm Th Thùy Trang


GVHD: TS.Ung Th Minh L

Tôi xin hứa sẽ mang những kiến thức mình đã học và nghiên cứu
được để phục vụ cho xã hội, cho công cuộc phát triển kinh tế và đổi mới
của đất nước.
Xin chân thành cám ơn!

LI CAM OAN

Qua q trình đc hc tp ti trng i hc Kinh t TP.HCM, dí s n
lc ca bn thân và s hng dn chân thành ca cơ Ung Th Minh L, tơi đã
hồn thành Lun vn này. Tơi xin cam đoan Lun vn vi đ tài :” ng dng
sn phm phái sinh đ qun tr ri ro kit giá tài chính ti các doanh nghip
xut khu Thy sn An Giang” do tơi n lc hồn thành, khơng sao chép ca
các tác gi khác, ch
s dng tài liu tham kho t các ngun nh đã trích dn
trong Lun vn.

DANH MC CÁC T VIT TT

+ CBOT: Sàn thng mi Chicago (Chicago Board Of Trade)
+ DNXKTS: Doanh nghip xut khu Thy sn
+ NHNN: Ngân hàng Nhà nc
+ NHTM: Ngân hàng thng mi
+ TCTD: T chc tín dng

DANH MC BNG BIU

+ Bng 1: S khác nhau gia hp đng giao sau, hp đng tng lai và hp
đng k hn.
+ Bng 2: Kim nghch xut khu các tnh ng bng sơng Cu Long.
Lun vn Thc s Kinh t 9 Hc viên: Lâm Th Thùy Trang

GVHD: TS.Ung Th Minh L
+ Bng 3: Phng sai và đ lch chun lãi sut vay ca các DNXKTS An
Giang ti ngân hàng Ngoi Thng An Giang
+ Bng 4: Phng sai và đ lch chun ca giá xut khu Thy sn.


DANH MC HÌNH NH

+ Hình 1: C cu GDP tnh An Giang nm 2008
+ Hình 2: Giá tr xut khu tnh An Giang
+ Hình 3: T giá USD/VND qua các nm
+ Hình 4: Giá xut khu Thu sn tnh An Giang
+ Hình 5: Mô hình ch đu mi giao dch Thy Sn

LI M U

1. S cn thit ca đ tài:
Hng nm, xut khu thy sn chim t trng cao trong tng kim
ngch xut khu Vit Nam, Vit Nam thuc top các quc gia có kim ngch
xut khu thy sn ln trên th gii. Các công ty xut khu thy sn ti An
Giang đã đóng góp mt phn quan trng trong đó. Vì vy, vic nghiên cu và
ng dng nhng công c
tài chính hin đi đ qun tr ri ro nhm gia tng
giá tr doanh nghip và góp phn làm cho doanh nghip tng trng n đnh
và bn vng trên bc đng hi nhp kinh t quc t là rt cn thit.
Thi gian gn đây vi s bt n ca t giá, lãi sut, lam phát,… đã
làm cho các doanh nghip xut khu thy sn Vit Nam, trong đó có các
doanh nghip xu

t khu thy sn An Giang, ri vào tình th khó khn v tài
chính vì đã không d đoán đc tình hình kinh t cng nh không ng dng
kp thi có các bin pháp qun tr ri ro thích hp, vì vy cn thit phi s
Lun vn Thc s Kinh t 10 Hc viên: Lâm Th Thùy Trang


GVHD: TS.Ung Th Minh L
dng nhng bin pháp qun tr ri ro hu hiu nhm phòng nga nhng bt
n trên.
Sn phm phái sinh đc các nc có nn kinh t phát trin trên th
gii phát minh và ng dng t rt lâu. Nó đc các nhà qun tr ri ro doanh
nghip trên th gii tin tng và s dng đ phòng nga ri ro tài chính. Thc
t đã chng minh đc tính hu ích ca nó cng nh nh
ng thit hi mà các
doanh nghip phi gánh chu khi không s dng bt c bin pháp ri ro tài
chính nào đ bo v doanh nghip mình trc nhng bin đng trên th
trng tài chính. Chính vì vy, lun vn vi đ tài “ng dng sn phm phái
sinh đ qun tr ri ro tài chính ti các doanh nghip xut khu thy sn An
Giang” cung cp cho các nhà qun tr doanh nghip c th là các nhà qun tr

ti các doanh nghip xut khu thy sn An Giang mt cái nhìn v sn phm
phái sinh và ng dng chúng trong thc tin nhm góp phn duy trì phát trin
doanh nghip mt cách bn vng.
2. Mc đích nghiên cu đ tài:
ánh giá tình hình hot đng xut khu thy sn ca các doanh
nghip ti An Giang, nhn din nhng ri ro hn ch phát sinh do không dùng
các bin pháp qun tr ri ro kit giá tài chính. Nghiên c
u ng dng các sn
phm phái sinh vào trong qun tr ri ro ti các doanh nghip xut khu thy
sn An Giang. Vi các chng minh v li ích ca vic ng dng các công c

phát sinh, đ tài mun kêu gi và khuyn khích các doanh nghip xut khu
thy sn đc bit là các doanh nghip xut khu thy sn An Giang ng dng
các công c phát sinh trong qun tr ri ro doanh nghip ca mình góp phn
t
ng cao giá tr doanh nghip, nâng cao nng lc cnh tranh trong thi k Vit
Nam gia nhp WTO.


Lun vn Thc s Kinh t 11 Hc viên: Lâm Th Thùy Trang


GVHD: TS.Ung Th Minh L
3. i tng và phm vi nghiên cu:
i tng nghiên cu là ng dng sn phm phái sinh trong qun tr
ri ro các doanh nghip xut khu thy sn tnh An Giang. Phm vi nghiên
cu ng dng các công c phái sinh hin đang s dng rng rãi trên th gii
đ qun tr ri ro tài chính ti các doanh nghip.
4. Phng pháp nghiên cu:
- Nghiên cu tài liu.
- Thu thp d liu: thu thp c d
liu s cp ln d liu th cp,
trong đó d liu th cp đc ly t nhiu ngun nh: công ty Agifish, công
ty Navifish, ngân hàng Nhà nc tnh An Giang, Cc Thng kê An Giang,
các bài báo, tp chí và các thông tin trên internet,…
- Phng vn các nhà qun lý doanh nghip xut khu thy sn An
Giang, cán b qun lý ti ngân hàng Nhà nc tnh An Giang.
- Su tm, thng kê, phân tích, tng hp, so sánh, đi chiu các tài
liu liên quan đn đ
tài.
5. Kt cu lun vn:

- Li cám n.
- Li cam đoan.
- Danh mc các t vit tt.
- Danh mc bng biu.
- Danh mc hình nh.
- Li m đu.
- Ni dung lun vn.
+ Chng I: C s lý lun v qun tr ri ro tài chính bng các công
c phái sinh.
+ Chng II: Thc trng ng dng sn phm phái sinh đ qun lý ri
ro tài chính ti các doanh nghip xut khu thu sn An Giang.
Lun vn Thc s Kinh t 12 Hc viên: Lâm Th Thùy Trang


GVHD: TS.Ung Th Minh L
+ Chng III: Các gii pháp đy mnh vic ng dng sn phm phái
sinh đ qun tr ri ro tài chính ti các doanh nghip xut khu thy sn An
Giang.
- Ph lc.
- Tài liu tham kho.


Lun vn Thc s Kinh t 13 Hc viên: Lâm Th Thùy Trang


GVHD: TS.Ung Th Minh L
CHNG I: C S LÝ LUN V QUN TR RI RO TÀI
CHÍNH BNG CÁC CÔNG C PHÁI SINH

1.1 Tng quan v ri ro tài chính:

1.1.1 Ri ro tài chính phát sinh th nào?
Bên cnh không ít nhng c hi dành cho nhng ai bit tính toán và tn
dng trên th trng tài chính thì th trng tài chính luôn là ni ri ro rình
rp, chính vì th, vic nhn din nhng nguy c này và có bin pháp khc ch
thích hp luôn là điu mà các nhà qun tr tài chính phi quan tâm.
R
i ro tài chính bt ngun t vô s các giao dch liên quan đn doanh
nghip nh mua, bán, đu t, vay n, và mt s các hot đng kinh doanh
khác là h qu gián tip ca các chính sách thay đi trong qun lý, trong cnh
tranh, trong các quan h quc t, thm chí ch có th do s thay đi ca thi
tit, khí hu. Nu quan sát k các bin đng v tài chính có th nhn ra 3
ngun chính gây ra ri ro v tài chính bao gm:
+ Ri ro phát sinh t s
 thay đi bên ngoài v giá c trên th trng nh
lãi sut, t giá, giá các loi hàng hóa, …
+ Ri ro phát sinh t hot đng hay giao dch vi các đi tác kinh
doanh nh nhà cung cp, khách hàng, các đi tác trong các giao dch phát
sinh hoc trong các liên doanh góp vn đu t.
+ Ri ro phát sinh ngay trong chính ni b doanh nghip, nhng thay
đi t bên trong liên quan đn nhân s, c cu t chc hoc quy trình sn xut
kinh doanh.
Lun vn Thc s Kinh t 14 Hc viên: Lâm Th Thùy Trang


GVHD: TS.Ung Th Minh L
Tóm li, ri ro chính là các kh nng gây ra tn tht hay thit hi.
Thông thng các ri ro không đng riêng l mà chúng tim n trong mi
quan h có tính tng tác khin cho vic d đoán ri ro càng tr nên phc tp,
khó khn hn.
Tùy vào mc đ và kh nng chp nhn ri ro, doanh nghip s chp

nhn nhng bin pháp phòng chng khác nhau nhm gim thiu mc đ thit
h
i. Trên thc t doanh nghip có th có mt s la chn, mt trong nhng
la chn đn gin nht là không làm gì c, bng cách ch đng hoc b đng
chp nhn mi ri ro có th xy ra, điu này thích hp vi nhng ri ro nh vì
chi phí phòng nga có th cao hn mc thit hi phi chp nhn khi th
trng bin đ
ng. Tuy nhiên, phng pháp này li t ra rt nguy him đi vi
nhng ri ro ln, khi đó các công c phòng chng ri ro đc bit t ra hu
hiu nhm ngn chn mt phn tn tht có kh nng xy ra hoc ngn chn
kh nng xy ra ri ro có th lng trc đc.
1.1.2 Qun tr ri ro là gì? Ri ro kit giá tài chính là gì?
Qun tr r
i ro là vic xác đnh mc đ ri ro mà mt công ty có th
chp nhn, nhn din đc mc đ ri ro có th có và s dng các công c
phái sinh hoc các công c tài chính khác đ điu chnh mc đ ri ro s theo
mc ri ro mà mình mong mun.
 nhy cm t các nhân t giá c th trng nh lãi sut, t giá, giá c
hàng hóa và chng khoán tác đng đn thu nhp c
a doanh nghip đc gi
là ri ro kit giá tài chính. (trang 6 sách qun tr ri ro Tài chính, TS. Nguyn
Th Ngc Trang)
 qun tr ri ro kit giá tài chính trc tiên nhà qun tr phi tính toán
và cân nhc các mc đ ri ro, kh nng chu đng tn tht ca doanh nghip,
quá trình đo lng ri ro gm các bc sau:
Lun vn Thc s Kinh t 15 Hc viên: Lâm Th Thùy Trang


GVHD: TS.Ung Th Minh L
+ Tính toán mc thu li có th đt đc hoc quan trng hn c là tính

toán mc tn tht có th chp nhn đc trong trng hp xy ra bin đng
xu nht. Nói cách khác, đo lng ri ro chính là tr li câu hi: “doanh
nghip có th chp nhn tn tht đn mc đ nào ?”
+ Xác đnh kh nng xy ra bin đng trên th trng, da trên nhng
kh nng bin đng đ tính toán mc thu li hoc tn tht.
1.1.3 Các tình hung phòng nga ri ro:
1.1.3.1 Phòng nga v th bán ngha là phòng nga bng cách bán trên
th trng giao sau. Ngi đang phòng nga hin đang nm gi mt tài sn và
đang lo ngi v mt s st giá c mt tài sn có th xem xét phòng nga vi
v th bán trên hp đng giao sau. Ví d nu giá bán giao ngay gim, giá giao
sau cng s gim bi vì ngi phòng nga  v th bán trên hp đng giao
sau, giao dch giao sau s to ra mt khon lãi ít nht đ đ bù đp phn l
xy ra trên v th giao ngay, đây đc gi là phòng nga v th bán.
1.1.3.2 Phòng nga v th mua ngha là phòng nga bng cách mua trên
th trng giao sau. Nu mt ngi d đnh mua mt tài sn vào mt ngày
trong tng lai, do lo ngi giá tài sn s tng lên nên ngi đó s mua mt
hp đng giao sau. Sau đó nu giá tài sn tng lên, giá giao sau cng s tng
lên to mt khon lãi trên v th giao sau. Khon lãi ít nht đ đ bù đp phn
chi phí cao hn khi mua tài sn, đây gi là phòng nga v th mua.
1.1.4 Quy trình qun tr ri ro :
Bc 1: Nhn din ri ro
Mi ri ro trên th trng
đu xut phát t nhng thay đi v giá c th
trng nh lãi sut, t giá, cng nh giá các loi hàng hóa khác. Ngoài ra ta
còn có mt s ri ro khác nh hng đn tài chính doanh nghip nh ri ro tín
Lun vn Thc s Kinh t 16 Hc viên: Lâm Th Thùy Trang


GVHD: TS.Ung Th Minh L
dng, ri ro trong hot đng sn xut, ri ro thanh khon và ri ro h thng

tác đng chung lên toàn th trng. Nhng ri ro trên đu có tính liên kt và
tác đng qua li ln nhau nên khi th trng đi xung s cng hng ca
chúng s gây nên tn tht khôn lng đi vi doanh nghip.
Trc khi ban qun tr có th bt đu đa ra bt k mt quyt đnh nào
v qun tr ri ro, trc tiên h cn phi nhn din tt c nhng ri ro mà
công ty có th gp phi. Nhng ri ro này thng nm trong hai nhóm là ri
ro kinh doanh và ri ro tài chính. i vi hu ht các t chc phi tài chính, ri
ro kinh doanh là ri ro có liên quan đn các hot đng sn xut và kinh doanh
bán hàng, ví d, mt nhà sn xut máy tính gp ri ro kinh doanh khi đi th
cnh tranh gii thiu ra th
trng mt sn phm u vit hn v mt công
ngh làm mt th phn ca nhà sn xut. Loi ri ro th hai là ri ro tài chính
hay ri ro kit giá tài chính, hu ht nhng ri ro tài chính là có th qun tr
ri ro đc bi vì có s tn ti ca nhiu th trng ln và mt th trng hiu
qu mà thông qua đó nhng ri ro này có th
 trao đi cho nhau.
Xem xét tính trng yu ca khon l tim nng có th xy ra nu doanh
nghip không phòng nga đ nhy cm đi vi ri ro, nu nhng khon l
tim nng quá ln, tc là đ ln đ tác đng nghiêm trng đn thu nhp ca
doanh nghip thì phi thc hin phòng nga ri ro.
Bc 2: ánh giá chi phí cho qun tr ri ro.
Chi phí là m
t trong nhng nguyên nhân khin nhà qun tr lng l
trong vic quyt đnh thc hin các bin pháp qun tr ri ro. Trong thc t,
mt s chin lc qun tr ri ro rt tn kém.  đánh giá chính xác chi phí
qun tr ri ro nhà qun tr phi xem xét chúng trên phng din chi phí tim
n khi không thc hin qun tr ri ro. Chi phí tim n này là tn tht mà
Lun vn Thc s Kinh t 17 Hc viên: Lâm Th Thùy Trang

GVHD: TS.Ung Th Minh L
doanh nghip phi gánh chu nu các yu t th trng nh lãi sut hay t giá
dao đng theo chiu hng xu đi.
Ngày nay, doanh nghip  các nc phát trin có xu hng ng dng
sn phm phái sinh nhiu hn đ qun tr ri ro tài chính vì chi phí r. Các sn
phm phái sinh ti các nc phát trin có xu hng r hn vì chi phí giao dch
ca chúng ti các th trng quyn chn, giao sau và k
hn có tính thanh
khon cao ngày càng thp so vi trc đây.
Bc 3: ánh giá hiu qu ca hot đng qun tr ri ro.
 qun tr ri ro hiu qu thì mi công ty phi thit lp các mc tiêu
hp lý cho mình ngay t ban đu và phi đt đc mc tiêu đó.
Bên cnh đó, công ty cn nhn dng xem mình phi đng đu vi
nhng loi ri ro nào và th
c hin mt h thng đo lng đ ri ro, xem xét
ri ro nào mình cn phi b chi phí đ kim soát.
Ngoài ra, công ty cn đánh giá và kim soát chc nng qun tr ri ro.
Ví d, nu công ty mun làm gim bin đng ca mt s nhân t trên th
trng nh nhân t lãi sut, t giá,… đ làm tng giá tr công ty thì cn phi
đo lng xem mc đ gim bi
n đng tht thng ca các nhân t lãi sut, t
giá,… đó là bao nhiêu so vi khi không có phòng nga ri ro, đo lng chi
phí tin t chi tr đ đt đc vic gim bin đng này và đo lng mc đ
đt đc mc tiêu thc.




Lun vn Thc s Kinh t 18 Hc viên: Lâm Th Thùy Trang

GVHD: TS.Ung Th Minh L
1.2 Mt s loi công c tài chính phái sinh ph bin hin nay:
1.2. 1 Hp đng k hn (forward contract)
1.2.1.1 Khái nim:
Hp đng k hn là hp đng gia hai bên ngi mua và ngi bán đ
mua hoc bán tài sn vào mt ngày trong tng lai vi giá tha thun ngày
hôm nay. Nu vào ngày đáo hn giá thc t cao hn giá thc hin ngi s
hu hp đng s kim đc li nhun, n
u giá thp hn ngi s hu hp
đng s chu mt khon l.
Hp đng k hn thc cht là nhng tha thun gia 2 bên tham gia
nhm mc đích trao đi hàng hóa ti mt thi đim trong tng lai. V c bn
hp đng k hn bao gm 4 ni dung:
+ Ch đnh hàng hóa đc trao đi trong tng lai.
+ Khi l
ng và cht lng hàng hóa
+ Giá c hàng hóa ti thi đim trao đi
+ Ngày hàng hóa đc trao đi trong tng lai.
Hp đng k hn xy ra khi bên bán k vng giá sn phm s gim
trong tng lai và bên mua k vng giá s tng trong tng lai. Nh vy hp
đng k hn đc thit lp do hai bên có k vng khác nhau.
1.2.1.2 c đim
a. u đim:
+ Hp
đng k hn là có th đc thit k mt cách linh hot tùy thuc
vào s tha thun ca hai bên.
Lun vn Thc s Kinh t 19 Hc viên: Lâm Th Thùy Trang

GVHD: TS.Ung Th Minh L
+ Nu giá thc t vào ngày đáo hn hp đng cao hn giá mong đi, ri
ro vn có ca công ty s làm gim giá tr công ty nhng s st gim này s
đc đn bù bng li nhun ca hp đng k hn. Vì vy, hp đng k hn là
mt trong nhng cách phòng nga ri ro tài chính .
b. Nhc đim : bn thân hp đng k hn ti
m n 3 loi ri ro.
Th 1: Khó tìm đc đi tác có s thích phù hp vi mình, do vy, nu
tìm đc đi tác thì hp đng k hn cng rt d b đi tác ép giá, và vì vy,
chi phí cao.
Th 2: Ri ro tín dng hay ri ro v kh nng chi tr theo hp đng. Ri
ro này có hai chiu, ngi s hu hp đng hoc là ngi nhn đc hoc là
ngi chi tr, ph
 thuc vào bin đng giá c thc t ca tài sn c s. Nu
vào ngày đáo hn hp đng, mt bên t chi thc hin hp đng thì ri ro v
n xy ra. Trong tình hung này thì các bên có th đa nhau ra tòa, tuy nhiên
thi gian gii quyt có th kéo dài và chi phí ln. Vic thc hin mt hp
đng k hn trong trng hp này có l tùy thuc nhiu vào uy tín ca bên
đi tác.
Th 3: giá tr ca hp đng k hn ch đc xác đnh vào ngày đn hn,
không có khon chi tr nào đc thc hin vào ngày ký kt hoc trong thi
hn ca hp đng. Vy nên, bn thân nhng hp đng k hn cha đng
nhiu ri ro nht trong các công c phái sinh.
1.2.2 Hp đng tng lai (hp đng giao sau - future contract)
1.2.2.1 Khái nim:
Hp đng giao sau là hp
đng gia hai bên ngi mua và ngi bán
đ mua và bán tài sn vào mt ngày trong tng lai vi giá đã tha thun
ngày hôm nay.
Lun vn Thc s Kinh t 20 Hc viên: Lâm Th Thùy Trang

GVHD: TS.Ung Th Minh L
Hp đng giao sau tin trin t hp đng k hn, v bn cht, chúng
ging tính thanh khon ca hp đng k hn. Tuy nhiên, hp đng giao sau
khác vi hp đng k hn  ch là chúng đc giao dch trên th trng có t
chc, đc gi là sàn giao dch sau. Ngi mua hp đng giao sau là ngi
có ngha v mua hàng hóa vào mt ngày trong tng lai và ngi này có th
bán h
p đng trên th trng giao sau, điu này làm h thoát khi ngha v
mua hàng hóa. Và tng t, ngi bán hp đng giao sau là ngi có ngha
v bán hàng vào mt ngày trong tng lai và có th mua li hp đng trên th
trng giao sau, điu này cng làm cho h thoát khi ngha v bán hàng. c
trng này giúp nhng ngi tham gia mua bán công c tài chính phái sinh
tránh đc nhng thit hi kinh t đáng k nu trong thi hn h
p đng giá c
ca tài sn c s có s bin đng bt li cho mi bên.
1.2.2.2 c đim
Hp đng giao sau có tính thanh khon cao hn hp đng k hn vì
phòng giao hoán sn sàng đng ra “đo hp đng” khi nào có mt bên yêu
cu. Khi đo hp đng thì hp đng c b xóa b và hai bên thanh toán cho
nhau phn chênh lch phn giá tr ti thi đim đo hp đng.
c đim này khin cho hu ht các hp đng giao sau đc tt toán
thông qua đo hp đng và đc đim này cng khin cho hp đng giao sau
thng là công c cho các nhà đu c. Nhà đu c d báo mt ngoi t nào
lên giá trong tng lai s mua hp đng giao sau ngoi t đó. Ngc li, khi
nhà đu c d báo ngoi t đó s xu
ng giá trong tng lai s bán hp đng
giao sau. S giao dch vi t cách là nhà t chc trung gian giao dch s đng
ra thu xp các hp đng này.

Lun vn Thc s Kinh t 21 Hc viên: Lâm Th Thùy Trang


GVHD: TS.Ung Th Minh L
a. u đim:
Hp đng giao sau khc phc đc các nhc đim ca hp đng
tng lai là:
+ Khi lng và ngày phân phát ch đnh đc chun hóa làm các bên
tham gia tng thích nhau trong th trng tng lai, điu này làm tng tính
thanh khon th trng tng lai.
+ Sau khi hp đng tng lai đc thit lp ta có th trao đi trên th
trng cho đn ngày đáo hn, đc đ
im này làm tng tính thanh khon ca
hp đng tng lai so vi hp đng k hn.
+ Các bên tham gia hp đng tng lai không trc tip to ra hp đng
mà thông qua các hãng môi gii. Hãng môi gii thng là các ngân hàng có
uy tín và các bên tham gia không lo lng nhiu v ri ro v n khi mt bên
nào đó không thc hin đúng theo cam kt trong hp đng. Thông thng,
mi bên s đt mt lng tin c đnh vào hãng môi gii g
i là yêu cu d tr
vào tài khon d tr ca h.
+ Sn sàng cung cp nhng hp đng có giá tr nh cho phép các bên
tham gia có th nhng li hp đng  bt k thi đim nào trc khi hp
đng ht hn.
b. Nhc đim
Hp đng giao sau ch cung cp gii hn mt vài ngoi t mnh hay
mt vài loi thông d
ng và mt vài ngày giao dch chuyn giao ngoi t trong

nm mà thôi.
Hp đng giao sau bt buc phi thc hin khi đn hn ch không cho
ngi ta quyn đc chn nh trong hp đng quyn chn.
Lun vn Thc s Kinh t 22 Hc viên: Lâm Th Thùy Trang


GVHD: TS.Ung Th Minh L
Hp đng giao dch giao sau có yu t b sung cho giao dch k hn và
hoán đi tính cht thc hin thanh toán hng ngày nhm đm bo cho các nhà
đu c tn dng c hi nu th trng bin đng có li cho h, tuy nhiên nu
th trng bin đng bt li nhà đu c không có quyn rút khi th trng.
1.2.3 Quyn chn (Option)
1.2.3.1 Khái nim
Quyn ch
n là mt hp đng gia hai bên ngi mua và ngi bán
trong đó cho ngi mua quyn - không phi ngha v - đ mua hoc bán mt
tài sn nào đó vào mt ngày trong tng lai vi giá đã đng ý vào ngày hôm
nay.
Ngi mua quyn chn tr cho ngi bán mt s tin gi là phí quyn
chn, ngi bán quyn chn sn sàng bán hoc tip tc nm gi tài sn theo
các điu khon ca h
p đng nu ngi mua mun th. Mt quyn chn đ
mua tài sn gi là quyn chn mua, mt quyn chn đ bán tài sn gi là
quyn chn bán. Mc dù quyn chn đc giao dch trên mt th trng có t
chc nhng phn ln các quyn chn đc qun lý riêng gia hai bên, nhng
ngi này t tìm đn vi nhau và h cho rng h thích nh
vy hn là giao
dch trên sàn giao dch, loi th trng này gi là th trng OTC.
Quyn chn là công c tài chính cho phép ngi mua có quyn đc
mua nhng không bt buc mua (Call) bán (Put) mt công c tài chính khác 

mt mc giá và thi hn xác đnh trc. Ngi bán chn hp đng quyn
chn phi thc hin ngha v hp đng nu ngi mua yêu cu. Bi vì quyn
chn là m
t tài sn tài chính nên nó có giá tr và ngi mua phi tr mt
khon chi phí nht đnh (premium cost) khi mua nó.

Lun vn Thc s Kinh t 23 Hc viên: Lâm Th Thùy Trang


GVHD: TS.Ung Th Minh L
1.2.3.2 Các loi quyn chn:
a. Tiêu chí phân loi quyn chn:
Quyn chn có th áp dng cho nhiu loi th trng vi nhiu loi
hàng hóa khác nhau. Do vy có nhiu loi quyn chn khác nhau trên nhng
loi th trng khác nhau chng hn nh quyn chn trên th trng hàng hóa,
quyn chn trên th trng chng khoán, quyn chn trên th trng ngoi
hi,…
b. Các kiu quyn ch
n
Hin nay trên th gii đang áp dng 2 kiu quyn chn là quyn chn
theo kiu M có th thc hin ti bt k thi gian nào cho ti ngày đáo hn
ca hp đng và quyn chn theo kiu Châu Âu ch đc thc hin hp đng
này ti ngày đáo hn. Có 2 loi quyn chn:
Quyn chn mua: là loi hp đng cho phép ngi mua có quyn
nh
ng không bt buc đc mua mt s lng ngoi t  mt mc giá trong
thi hn xác đnh trc.
Quyn chn bán: là loi hp đng cho phép ngi mua có quyn nhng
không bt buc, đc bán mt s lng ngoi t  mt mc giá và trong mt
thi hn xác đnh trc.

 nhn đc các quyn này ngi mua phi tr mt kho
n phí gi là
phí quyn chn
Nu t giá bin đng thun li ngi mua s thc hin hp đng
(exercise the contact), ngc li, ngi mua s không thc hin cho đn khi
hp đng ht hn.
Lun vn Thc s Kinh t 24 Hc viên: Lâm Th Thùy Trang


GVHD: TS.Ung Th Minh L
Bng 1: S khác nhau gia hp đng giao sau, hp đng tng lai
và hp đng k hn.
Ni
dung
Hp đng k hn Hp đng tng lai Hp đng quyn chn
Th
trng
giao
dch
iu khon tha
thun linh hot gia
các bên tham gia.
c sàn giao dch tiêu
chun hoá các điu
khon hp đng.
c sàn giao dch tiêu
chun hóa nu giao
dch trên th trng
chính thc, các bên
tham gia t tha thun

nu giao dch trên th
trng phi chính thc.
Tính
thanh
khon
Thp, vì các bên
tham gia không th
bán hp đng khi có
li hoc hy hp
đng khi bt li.
Cao, vì nh sàn giao
dch đng ra đo hp
đng bt c khi nào có
yêu cu.
Tính thanh khon cao
khi giao dch trên th
trng chính thc,
ngc li tính thanh
khon thp khi giao
dch trên th trng
phi chính thc
Phí Ch th hp đng
có th duy trì s d
 tài khon ngân
hàng đ đm bo
thc hin hp đng.
Phí môi gii phí giao
dch và yêu cu ký qu
Phí mua quyn chn có
th đt tùy cung cu th

trng giao dch.