B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
j
LÊ THANH DUY
XÂY DNG CU TRÚC TÀI CHÍNH TI U
TI TNG CÔNG TY THÉP VIT NAM
Chuyên ngành: Kinh t tài chính – Ngân hàng
Mã s: 60.31.12
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN: TS H THY TIÊN
THÀNH PH H CHÍ MINH – 2010
DANH MC CÁC T VIT TT
Vit tt Vit đy đ
AFTA Khu vc mu dch t do ASEAN.
Asean Free Trade Area
CP C phn.
DNNN Doanh nghip nhà nc.
DNTN Doanh nghip t nhân.
EBIT Thu nhp trc thu và lãi vay.
Earnings Before Interest and Tax
EPS Thu nhp trên mi c phiu.
Earnings Per Share
ROE Li nhun ròng trên vn ch s hu.
Return on Equity
TNDN Thu nhp doanh nghip.
TNCN Thu nhp cá nhân.
TWD ng ni t ca ài Loan.
Taiwan Dollar
TCT Tng công ty.
USD ng ni t ca Hoa k.
United State Dollar
WTO T chc thng mi th gii.
World Trade Organization
WACC Chi phí s dng vn bình quân.
Weighted Average Cost of Capital
XHCN Xã hi ch ngha.
DANH MC CÁC BNG BIU
Bng 1.1 So sánh n và vn ch s hu 5
Bng 1.2. u đim và nhc đim ca các ngun tài tr 9
Bng 1.3. Các ch tiêu phn ánh cu trúc tài chính 18
Bng 2.1. Báo cáo kt qu kinh doanh t 2007-2009 35
Bng 2.2 . Bng cân đi k toán nm 2007-2008-2009 38
Bng 2.3. Vn điu l mt s TCT 91 43
Bng 3.1. Báo cáo kt qu kinh doanh và cân đi k toán 2007-2009 đ tính cu
trúc tài chính 56
Bng 3.2 Bng kt qu kinh doanh dùng đ tính cu trúc tài chính 58
Bng 3.3. Bng tính tác đng ca n đn ch s Z dùng đ xác đnh cu trúc tài
chính ti u 59
Bng 3.4. Bng tính tác đng ca n và chi phí kit qu tài chính 63
Bng 3.5. Bng tính tác đng ca n và kit qu tài chính đn WACC 64
DANH MC CÁC HÌNH VÀ TH
Hình 1.1. Giá tr công ty và đòn cân n 16
Hình 1.2. Mô hình M&M tình hung 1 20
Hình 1.3. Biu đ ch s ROE ca Posco t 2004-2009 24
Hình 1.4. T l Vn ch s hu/Tng tài sn 24
Hình 1.5. T l Vn ch s hu/Tng tài sn ca CSC t 2005-2009 25
Hình 1.6. T l chi tr c tc t 2005-2009 ca CSC 26
Hình 1.7. T l ROE ca CSC t 2005-2009 27
Hình 2.1.Sn lng tiêu th thép t 2006-2009 30
Hình 2.2. C cu ngành công nghip thép Vit Nam nm 2009 31
Hình 2.3. Sn lng sn xut ca TCT thép VN và các công ty khác thuc Hip
hi thép VN nm 2009 33
Hình 2.4. Biu đ sn lng tiêu th ca TCT Thép Vit Nam và các công ty
khác thuc hip hi nm 2009 34
Hình 2.5. Biu đ doanh thu và li nhun TCT thép Vit Nam t 2007-200934
Hình 2.6. Biu đ t l Vn ch s hu và N dài hn nm 2007, 2008, 200939
Hình 2.7. Biu đ Vn ch s hu, N dài hn, n ngn hn ca TCT thép Vit
Nam t 2007-2009 40
Hình 3.1. Giá tr doanh nghip theo t l n vay 54
Hình 3.2. th hin giá ca chi phí kit qu tài chính 62
Hình 3.3. Hình tác đng ca n và chi phí kit qu tài chính 64
MC LC
Tính cp thit ca đ
Phm vi nghiên cu
Phng pháp nghiên cu
CHNG 1 : TNG QUAN V CU TRÚC TÀI CHÍNH CA DOANH
NGHIP
1.1 Tng quan v cu trúc tài chính và cu trúc vn 4
1.1.1 Cu trúc tài chính 4
1.1.2 Cu trúc vn và chi phí s dng vn 4
1.1.2.1 Cu trúc vn 4
1.1.2.2 Chi phí s dng vn 5
1.1.2.3 Chi phí s dng vn bình quân 10
1.1.3 Cu trúc vn ti tài chính 11
1.2 Nguyên tc xây dng cu trúc tài chính 11
1.3 Nhng nhân t nh hng đn cu trúc tài chính ca doanh nghip 14
1.3.1 Các giai đon trong chu k sng ca doanh nghip 14
1.3.2 Chi phí kit qu tài chính 14
1.3.3 Chính sách thu 16
1.3.4 Chi phí trung gian và đòn cân n. 17
1.3.5 Các yu t v mc đ chp nhn mo him, nng lc qun lý. 17
1.4 Các ch tiêu đánh giá hiu qu s dng cu trúc tài chính 17
1.5 Mt s lý thuyt v cu trúc tài chính 18
1.5.1 Lý thuyt M-M v cu trúc tài chính ti u ca doanh nghip 18
1.5.2 Lý thuyt tnh v cu trúc tài chính ti u ca doanh nghip 21
1.5.3 Lý thuyt đánh đi ca cu trúc tài chính 22
1.6 Kinh nghim v xây dng cu trúc tài chính ti mt s Tp đoàn thép trên th
gii 23
1.6.1 Tp đoàn thép POSCO ( Hàn Quc ) 23
1.6.2 Tp đoàn thép ChinaSteel (ài Loan Trung Quc ) 25
1.6.3 Bài hc kinh nghim 27
CHNG 2 : THC TRNG CU TRÚC TÀI CHÍNH CA TNG CÔNG
TY THÉP VIT NAM
2.1 Tng quan v TCT thép Vit Nam 29
2.1.1 Quá trình hình thành và phát trin ca ngành thép 29
2.1.2 Quá trình hình thành và phát trin TCT thép Vit Nam 31
2.1.3 Nhng thun li và khó khn ca TCT thép Vit Nam hin nay 35
2.2 Phân tích cu trúc tài chính ca TCT thép Vit Nam. 37
2.2.1 c đim ngành thép nh hng đn xây dng cu trúc tài chính 37
2.2.2 Phân tích cu trúc tài chính TCT thép Vit Nam 38
2.3 c đim v s bin đng ngun vn qua 3 nm 2007-2009 40
2.4 Phân tích mi quan h n vay và ROE. 45
2.5 Nhng hn ch và thành công trong xây dng cu trúc tài chính. 48
2.5.1 Nhng hn ch và nguyên nhân trong xây dng cu trúc tài chính 48
2.5.2 Nhng thành công trong xây dng cu trúc tài chính 49
CHNG 3 : XÂY DNG CU TRÚC TÀI CHÍNH TI U CHO TNG
CÔNG TY THÉP VIT NAM
3.1 nh hng phát trin ngành thép đn nm 2015 50
3.2 Các gi đnh và điu kin đ xây dng cu trúc tài chính ti u. 51
3.3 Xây dng mô hình cu trúc tài chính ti u 53
3.4 Vn mô hình cu trúc tài chính ti u đ xác đnh cu trúc tài chính ti u ti
TCT Thép Vit Nam . 55
3.5 Mt s kin ngh v xây dng cu trúc tài chính ti u ti TCT thép Vit
Nam. 66
3.5.1 Thc hin c phn hóa TCT thép Vit Nam 67
3.5.2 Xây dng chin lc huy đng các ngun tài tr tng ng vi các giai
đon phát trin ca công ty 70
3.6 Mt s gii pháp h tr khác. 71
PH LC
Ph lc 1: Gii thiu v ch s Z và cách xác đnh tình trng tài chính ca doanh
nghip. 82
Ph lc 2 : Các đn v ph thuc, các công ty con và công ty liên kt ca TCT
thép Vit Nam 84
Ph lc 3: Lãi sut trái phiu chính ph t nm 2001-2009 86
1
M U
Tính cp thit ca đ tài
“Thép là go ca nn kinh t” là mt câu nói ni ting ca Park Tae Joon,
ngi sáng lp tp đoàn thép Posco. Nó th hin tm quan trng ca thép
trong nn kinh t, trong s phát trin vn lên ca mt đt nc.
Vi mc tiêu to tin đ đ công nghip hoá, hin đi hoá đt nc, nm 1990
TCT thép Vit Nam đc thành lp trên c s sáp nhp hai nhà sn xut thép
là Công ty Gang thép Thái Nguyên và Công ty thép Min Nam. Nm 1995
TCT thép Vit Nam đc sp xp li trên c s sáp nhp hai TCT là TCT
thép Vit Nam và TCT Kim Khí. TCT thép Vit Nam đc thành lp vi mc
đích chính là nhà cung cp các loi thép hàng đu cho đt nc, điu tit th
trng thép trong nc.
Hin nay, vi yêu cu hi nhp kinh t quc t. Vit Nam đã tham gia nhiu
t chc quc t khác nhau nh WTO, AFTA…Vì vy lng thép t các nc
ASEAN, Trung Quc và Nga… nhp khu vào Vit Nam ngày càng nhiu
hn do đc gim thu theo l trình cam kt WTO. Do đó trong thi gian ti
mt hàng thép s không đc hng u đãi và bo h cao v thu nhp khu,
tính cnh tranh vi các sn phm thép nhp khu s còn gay gt hn.
Ngoài vic cnh tranh gay gt vi thép ngoi nhp thì ngay chính các doanh
nghip thép Vit Nam s cnh tranh khc lit vi nhau do chính sách đu t
đc phân cp v các đa phng đã dn đn bùng n các d án thép gây mt
cân đi cung cu. Theo s liu ca Hip hi thép Vit Nam khi các nhà máy
ca Tôn Hoa Sen hay liên doanh ca Tata và TCT thép Vit Nam thì ngun
cung s gp 3 ln sc tiêu th ca th trng ni đa. Theo tính toán, thép cán
ngui nhu cu nm 2010 là 1,2-1,4 triu tn trong khi tng công sut đã là 2,4
triu tn, phôi thép vuông (billet) cung ng cho các nhà máy cán sn xut
2
thép xây dng cng vt 60% trong khi d báo sn xut và tiêu th các sn
phm thép trong nc ch tng 10-12%.
Do đó đ tip tc tn ti và phát trin trong nn kinh t th trng, hi nhp
vào nn kinh t th gii TCT thép Vit Nam cn nâng cao nng lc cnh tranh
đ va có th cnh tranh vi hàng nhp khu t nc ngoài va cnh tranh
vi hàng sn xut trong nc. có th nâng cao nng lc cnh tranh thì mt
trong nhng yu t cn ci thin là nng lc tài chính ca doanh nghip. Mt
doanh nghip có nng lc tài chính mnh thì càng nhiu kh nng và c hi
đu t đi mi công ngh, thit b ít tiêu hao nng lng, công sut ln, n
đnh sn xut làm gim giá thành sn phm, gim chi phí qun lý t đó cng
c h thng phân phi, m rng th trng tiêu th và cui cùng làm tng kh
nng cnh tranh ca doanh nghip.
Hai trong nhiu nhân t làm nên nng lc tài chính ca doanh nghip là vn
ch s hu và n vay. Mt doanh nghip, tùy theo quan đim ca ngi qun
lý, mà có các cách kt hp khác nhau gia n và vn ch s hu gi là cu
trúc tài chính ca doanh nghip. có nng lc tài chính mnh, có kh nng
cnh tranh vi các công ty trong và ngoài nc thì doanh nghip phi có mt
cu trúc tài chính mà đó chi phí s dng vn thp nht, ri ro thp nht và
giá tr doanh nghip cao nht ta gi là cu trúc tài chính ti u.
Xut phát t nhng lí do trên , tôi tin hành nghiên cu đ tài “ Xây dng
cu trúc tài chính ti u ti Tng công ty thép Vit Nam “ nhm giúp TCT
s dng ngun vn hp lí hn t đó làm gim chi phí, nâng cao hiu qu s
dng vn và nâng cao nng lc cnh tranh.
Lun vn nghiên cu nhm đt nhng mc tiêu sau :
- H thng hóa c s lý lun và mt s khái nim liên quan đn cu trúc
vn và cu trúc tài chính ca doanh nghip.
3
- ánh giá thc trng cu trúc tài chính ca TCT thép Vit Nam.
- Xây dng cu trúc tài chính ti u cho TCT thép Vit Nam.
- xut mt s gii pháp nhm thc hin đc cu trúc tài chính ti u
đó.
Phm vi nghiên cu :
Phm vi ca lun vn ch nghiên cu cu trúc tài chính ca TCT thép Vit
Nam nhm đa ra mt cu trúc tài chính ti u.
Phng pháp nghiên cu :
Phng pháp đc s dng là phng pháp duy vt bin chng. Bên cnh đó
còn s dng phng pháp phân tích, phng pháp so sánh tng hp đ đánh
giá cu trúc tài chính ca TCT thép Vit Nam.
Kt cu lun vn :
Không k phn m đu và kt lun, lun vn bao gm 3 chng nh sau :
Chng 1: Tng quan v cu trúc tài chính ca doanh nghip.
Chng 2 : Thc trng cu trúc tài chính ca TCT thép Vit Nam.
Chng 3 : Xây dng cu trúc tài chính ti u cho TCT thép Vit Nam.
4
CHNG 1 : TNG QUAN V CU TRÚC TÀI CHÍNH CA
DOANH NGHIP
1.1 Tng quan v cu trúc tài chính và cu trúc vn
1.1.1 Cu trúc tài chính
Cu trúc tài chính ca doanh nghip bao gm n ngn hn cng vi n trung,
dài hn và vn c phn thng. Tùy theo tng doanh nghip, tng quan đim
v cách xây dng cu trúc tài chính mà t l này thay đi khác nhau.
Vic xác đnh mt hn hp gia n dài hn, n ngn hn và vn c phn chu
tác đng ca các yu t cn xem xét nh tính tng thích liên quan đn vic
áp dng nguyên tc t bo v, ri ro (bao gm các yu t bin đng doanh s ,
đòn by kinh doanh và đòn by tài chính), t sut sinh li, giá tr th trng,
quyn kim soát. Các t trng tng ng gn cho các yu t này s thay đi
ln gia các doanh nghip này vi doanh nghip khác, tùy thuc vào các điu
kin kinh t chung , đc tính ca ngành kinh doanh và tình hình đc thù ca
mi doanh nghip.
1.1.2 Cu trúc vn và chi phí s dng vn
1.1.2.1 Cu trúc vn
tài tr cho hot đng kinh doanh mt cách lâu dài và n đnh thì doanh
nghip cn s dng các ngun vn dài hn. Ngun vn đó có th là t vn
ch s hu hoc n vay. Vn ch s hu có đc t s đóng góp ca c
đông, ngi sáng lp và t các qu hoc li nhun gi li. N vay có th gm
nhiu ngun khác nhau nh vay ngân hàng, phát hành trái phiu…
Cu trúc vn là kt hp gia n dài hn và vn ch s hu ca mt doanh
nghip theo mt t l nht đnh, t l này thay đi tùy thuc loi hình doanh
nghip, tùy theo các giai đon trong chu k sng ca doanh nghip. Vic s
5
dng vn ch s hu hay n đu có nhng li th khác nhau cho nên các
giám đc tài chính cn cân nhc thn trng vì cu trúc vn nh hng đn giá
tr doanh nghip. Vì vy cn thit xem xét li th ca tng ngun tài tr trong
cu trúc vn.
Sau đây là Bng so sánh N và Vn ch s hu
Bng 1.1. So sánh n và vn ch s hu
Tiêu chí so sánh Vn ch s hu N
1. Chi phí s dng
vn
Chi phí s dng vn ch
s hu cao hn chi phí s
dng n vì :
Trong trng hp phá
sn, gii th thì h đc
xp th t cui cùng khi
thanh lý tài sn.
c chia li nhun sau
khi tr lãi vay.
Chi phí s dng n thp
hn chi phí s dng vn
vì :
Ri ro đi vi ch n
thp hn ch s hu
vn.
2. Thi hn thanh
toán
Không có thi hn thanh
toán.
Có thi hn thanh toán.
3. Trách nhim thanh
toán
Không tr vn gc mà
chia lãi tùy theo hot
đng kinh doanh và chính
sách phân phi c tc.
Doanh nghip không b
phá sn nu không chia
lãi.
Tr lãi và gc đúng hn.
Doanh nghip s b phá
sn nu không thanh
toán n.
4. nh hng đn
thu TNDN
Lãi chia cho ch s hu
không nh hng đn
thu TNDN.
Lãi phi tr nh hng
làm gim s thu
TNDN phi np.
5. nh hng đn
quyn s hu
Làm thay đi t l s hu
trong doanh nghip
Không làm thay đi t
l s hu trong doanh
nghip.
1.1.2.2 Chi phí s dng vn.
Chi phí s dng vn là cái giá mà doanh nghip phi tr cho vic s dng
ngun tài tr, đó là n vay, c phn u đãi, thu nhp gi li, c phn thng.
Chi phí s dng vn cng có th đc xem nh là t sut sinh li mà các nhà
6
đu t trên th trng yêu cu khi đu t vào chng khoán ca công ty. Nh
vy, chi phí s dng vn ca doanh nghip đc xác đnh t th trng vn và
nó quan h trc tip đn mc đ ri ro ca nhng d án đu t mi đn
nhng tài sn hin hu và cu trúc vn ca doanh nghip.
Chi phí s dng n dài hn :
Hu ht các khon n vay dài hn ca doanh nghip là di dng phát hành
trái phiu và vay dài hn các t chc tín dng. Nu vay dài hn các t chc tín
dng thì chi phí s dng vn chính là lãi sut đi vay. Nu là phát hành trái
phiu thì chi phí s dng vn s phi tn thêm chi phí phát hành. Chi phí này
s làm gim s tin thu thun ca doanh nghip t vic bán trái phiu cho dù
giá bán có th cao hn , thp hn mnh theo mt mc chit khu nht đnh.
Có 2 loi trái phiu :
Trái phiu Coupon: Mt trái phiu coupon thanh toán cho ngi s hu trái
khoán đó mt s tin lãi c đnh thanh toán coupon hàng nm cho đn ngày
đáo hn là lúc mà khon tin sau cùng đã đnh đc tr li. Mt trái phiu
coupon có th phân bit theo 3 đc đim. Th nht là c quan chính ph hay
công ty phát hành, th 2 là ngày mãn hn ca trái phiu, th 3 là lãi sut.
Ta có công thc gn đúng đ tính chi phí s dng trái phiu Coupon nh sau :
FV-P
0
R +
n
FV+P
0
r
D
=
2
Trong đó :
R : Lãi vay hàng nm.
FV : Mnh giá ca trái phiu.
P
0
: Giá tr th trng ca trái phiu.
n : K hn ca trái phiu.
7
Trái phiu Zero Coupon : Là loi trái phiu mà ngi nm gi nó không đc
tr lãi (Coupon) đnh kì, thay vào đó trái phiu lãi sut 0% đc bán mc
giá chit khu. Ngi nm gi trái phiu zero coupon này ch đc thanh toán
mt ln, mt s tin xác đnh, trong , mt thi gian xác đnh trong tng lai.
Ta có công thc tính chi phí s dng vn đi vi trái phiu zero coupon :
r
D =
n
Po
Fv
Trong đó :
FV : Mnh giá ca trái phiu.
P
0
: Giá tr th trng ca trái phiu.
n : K hn ca trái phiu.
Chi phí s dng n sau thu : Khi s dng n, doanh nghip s tn dng
đc li th ca tm chn thu nên chi phí phi tr thc t cho vic s dng
n s gim đi, đó chính là chi phí s dng n sau thu.
r*
D
= r
D
( 1-T )
Trong đó :
r*
D
: Chi phí s dng trái phiu sau thu.
r
D
: Chi phí s dng trái phiu trc thu.
T : Thu sut thu TNDN.
Chi phí s vn c phn u đãi : C phn u đãi đc xem nh mt loi
ngun vn ch s hu đc bit trong mt doanh nghip. Nhng c đông u
đãi s đc nhn c tc c đnh nh đã công b vi th t u tiên trc khi
li nhun thun đc phân phi cho các c đông nm gi c phn thng. Vì
c phn u đãi là mt loi ngun tài tr vn ch s hu nên doanh thu t phát
hành c phn u đãi là vnh vin. Chi phí s dng vn c phn u đãi đc
xác đnh theo mc c tc chi tr hàng nm cho các c đông u đãi :
8
Ta có công thc :
D
p
r
p
=
P
p
’
Vi :
r
p
: Chi phí s dng vn c phn u đãi.
P’
p
: Doanh thu thun t vic phát hành c phn u đãi.
D
p :
C tc c phn u đãi.
Chi phí s dng vn c phn thng.
Chi phí s dng vn c phn thng là t sut sinh li trên mi c phn do
các nhà đu t trên th trng vn k vng. Có hai dng tài tr di dng c
phn thng : (1) thu nhp gi li, (2) phát hành mi c phn thng.
Xác dnh chi phí s dng vn c phn thng do phát hành c phiu mi :
Chi phí s dng vn c phn thng là mc t l lãi sut chit khu mà nhà
đu t chit khu các khon thu nhp c tc mong đi đ xác đnh giá tr c
phn thng ca công ty. Có hai cách xác đnh chi phí s dng vn c phn
thng : (1)s dng mô hình đnh giá tng trng đu, (2) da vào mô hình
đnh giá tài sn vn (CAPM)
(1) S dng mô hình đnh giá tng trng đu (mô hình Gordon)
D
1
r
e
=
P’
0
+ g
P’
0 =
P
0
( 1-t )
Vi :
P
0
: Giá c phn thng.
P’0 : Giá c phn thng sau khi tr chi phí phát hành.
t : Chi phí phát hành.
D
1
: C tc d kin vào cui nm 1.
r
e
: T sut sinh li cn thit ca c phn thng.
9
g : T l tng trng đu hàng nm trong c tc.
(2) Mô hình đnh giá tài sn vn (CAPM)
Mô hình đnh giá tài sn vn mô t mi quan h gia t sut sinh li hoc chi
phí s dng vn c phn thng r
e
vi ri ro h thng ca doanh nghip đc
đo lng bng h s . Mô hình CAPM đc th hin nh sau :
r
e
= r
f
+[ x ( r
m
-r
f
)]
Vi : r
f
: t sut sinh li phi ri ro
r
m
: t sut sinh li th trng là t sut sinh li danh mc th trng ca các
tài sn.
Chi phí s dng vn t thu nhp gi li : Khi s dng thu nhp gi li,
doanh nghip không tn chi phí phát hành nên chi phí s dng vn do gi li
li nhun s r hn.
D
1
re
=
P
0
Vi :
r
e
: T sut sinh li cn thit ca c phn thng.
D
1
: C tc d kin vào cui nm 1.
P
0
: Giá c phn thng.
Bng 1.2. u đim và nhc đim ca các ngun tài tr
Ngun u đim Nhc đim
C phn thng
Doanh nghip không
phi tr vn gc
Doanh nghip không
phi chu áp lc tr c
tc vì c tc đc chi
tr theo kt qu hot
C tc không đc
khu tr thu.
Chi phí phát hành c
phn thng thng cao
hn chi phí phát hành
c phn u đãi và trái
10
đng kinh doanh ca
doanh nghip
phiu
C phn u đãi
Doanh nghip không
phi tr vn gc vì c
phn u đãi không có
thi gian đáo hn.
Tránh đc vic chia
quyn kim soát công ty
cho c đông mi thông
qua phát hành c phiu
C tc không đc
khu tr thu. Và doanh
nghip s gp khó khn
khi phát hành c phn
u đãi vi khi lng
ln.
N
Chi phí lãi vay đc
khu tr thu
Doanh nghip phi tr
n gc và lãi khi đn
hn nên có th gay ra áp
lc tài chính cho doanh
nghip. Ngoài ra vic s
dng n nhiu có th
làm xu h s thanh
toán ca doanh nghip.
1.1.2.3 Chi phí s dng vn bình quân
Chi phí s dng vn bình quân (WACC) là chi phí bình quân gia quyn ca
tt c các ngun tài tr mà mt doanh nghip đang s dng.
Tính toán chi phí s dng vn bình quân :
Khi chi phí s dng vn ca các ngun tài tr riêng bit đã đc xác đnh thì
chi phí s dng vn bình quân có th đc tính toán bng cách nhân ln lt
các chi phí riêng bit vi t l % t trng vn tng ng ca chúng trong cu
trúc vn ca doanh nghip, sau đó ly tng các giá tr theo t trng này và ta
có đc chi phí s dng vn bình quân nh sau :
WACC = ( W
D
x r*
D
)
+ ( W
p
x r
p
) + (W
E
x r
E hoc
r
NE
)
Vi :
W
D
= T l % ngun tài tr bng n vay dài hn trong cu trúc vn.
W
p
= T l % ngun tài tr bng c phn u đãi trong cu trúc vn.
11
W
E
= T l % ngun tài tr bng c phn thng trong cu trúc vn.
r*
D
: Chi phí s dng vn vay sau thu.
r
p
: Chi phí s dng c phn u đãi.
r
E
: Chi phí s dng vn t thu nhp gi li.
r
NE
: Chi phí s dng vn c phn thng phát hành mi.
W
D
+ W
p
+ W
e
=1,0
1.1.3 Cu trúc tài chính ti u
Mt cu trúc tài chính ti u là mt hn hp n ngn hn, n dài hn, vn c
phn u đãi và vn c phn thng cho phép doanh nghip ti thiu hóa chi
phí s dng vn bình quân, ti thiu hoá ri ro và ti đa hoá giá tr doanh
nghip.
Vn đ ct lõi ca cu trúc tài chính ti u là khi doanh nghip vay n doanh
nghip nhn đc li th ca lá chn thu t n vay, bn cht ca vn đ này
là lãi sut mà doanh nghip tr cho n đc min thu. Mt cách đn gin ta
có th hình dung là giá tr doanh nghip khi vay n s bng giá tr doanh
nghip không vay n cng vi hin giá ca lá chn thu t n vay. Trong
trng hp đc bit là khi doanh nghip vay n vnh vin thì hin giá tm
chn thu bng thu sut thu thu nhp doanh nghip nhân vi n vay.
xây dng cu trúc tài chính ti u, mt mô hình đc s dng đó là s
dng ch s Z đ xác đnh tình trng tài chính ca doanh nghip (Xem ph
lc s 1)
1.2 Nguyên tc xây dng cu trúc tài chính
Nh đã đ cp phn trên v cu trúc tài chính, khi nhu cu vn tng thêm
không phi ta c xem ngun vn nào d huy đng nht là ta thc hin, không
phi lúc ta kêu gi tng vn không đc là ta c đi vay hay khi ta thy ngun
12
ti tr n có chi phí r hn là ta thc hin mà xây dng cu trúc vn phi có
nhng nguyên tc ca nó
Nguyên tc bo đm tính tng thích
Nguyên tc này nhm đm bo cu trúc tài chính có s tng thích, phù hp
gia thi gian đáo hn và chu k sinh li ca tài sn đu t. Thc t các
ngun tài tr có thi gian đáo hn khác nhau và lung tin thu v cng có thi
hn khác nhau. Nu không có s tng đng gia thi gian tr n và thi gian
thu tin doanh nghip d b ri ro mt kh nng thanh toán. Tài sn c đnh có
thi gian s dng dài nên đc tài tr bng ngun vn ch s hu hoc các
ngun vay dài hn. Tài sn lu đng nên đc tài tr bng ngun vay ngn
hn nhm gim ri ro v kh nng thanh toán.
Nguyên tc cân đi gia li nhun và ri ro
Nguyên tc này đc xây dng da trên phân tích s tác đng có tính đòn by
ca chi phí c đnh và vn vay. òn by tài chính và đòn by kinh doanh là
nhng yu t nh hng đn xây dng cu trúc tài chính. Doanh nghip nu
s dng vn vay nhiu và dùng vn vay đ tài tr cho đu t tài sn c đnh
thì tác đng ca đòn by s rt ln, nó s to ra s phát trin mnh m hoc
đy doanh nghip nhanh chóng đi đn phá sn. Do đó doanh nghip s cân
nhc cn thn gia li nhun và ri ro khi quyt đnh cu trúc tài chính theo
hng tng t trng vn vay và s dng tin vay đ đu t tài sn c đnh.
Mun gim thiu ri ro tài chính và ri ro kinh doanh, doanh nghip thng
có xu hng gim t l n vay và s tin huy đng t n đc s dng cho
nhng tài sn có kh nng thanh khon cao. Vic cân nhc tác đng ca đòn
by kinh doanh, đòn by tài chính nh trên chính là vic cân đi gia li
nhun và ri ro gp phi.
Nguyên tc đm bo quyn kim soát
13
Ch s hu luôn luôn mun nm quyn kim soát doanh nghip. Vì vy vic
hoch đnh cu trúc tài chính phi đm bo duy trì quyn kim soát cho ch
doanh nghip. Vic tái cu trúc tài chính phi thc hin theo hng gia tng
t trng vn ch s hu, đm bo vn cho ch s hu đ ln đ doanh nghip
đc lp v mt tài chính, ch s hu có th ch đng quyt đnh nhng vn đ
quan trng trong sn xut-kinh doanh. Vic kt hp nguyên tc này và nguyên
tc cân đi gia li nhun và ri ro chính là s dung hòa gia ngun vn ch
s hu và vn vay. Tuy nhiên nu doanh nghip ch huy đng vn vay, phát
hành trái phiu thì ch s hu có th mt quyn kim soát nu doanh nghip
huy đng vn vay vt quá kh nng tr n. Vì vy ch s hu cn xem xét
hy sinh mt phn quyn kim soát đ đi ly s an toàn v mt tài chính khi
xem xét cu trúc tài chính.
Nguyên tc linh hot
Nguyên tc này đm bo tính linh hot trong tài tr vn. Tính linh hot trong
tài tr vn th hin kh nng điu chnh tng, gim ngun vn cho phù hp
vi s thay đi nhu cu qua các chu k kinh doanh. đm bao nâng cao tính
linh hot trong vic điu đng vn, cu trúc tài chính phi đc xây dng trên
c s giúp doanh nghip ch đng la chn nhà cung cp vn trên th trng.
Nguyên tc ti thiu hóa chi phí s dng vn
Nguyên tc này đc xây dng trên c s quan đim chi phí s dng vn là
giá c ca th trng. Chi phí s dng vn tùy thuc vào hình thc tài tr bin
đng ca chu k kinh t. Vì vy, mc tiêu ca doanh nghip là xây dng cu
trúc tài chính sao cho đm bo chi phí s dng vn ti thiu nhm ti đa hoá
li ích ca ch s hu.
thc hin đc mc đích này, doanh nghip phi đánh giá đc xu th
bin đng v giá vn trên th trng đ la chn thi đim huy đng vn
thích hp.
14
Trên đây là các nguyên tc c bn đ hoch đnh c cu tài tr đi vi các
doanh nghip trong nn kinh t th trng. Các nguyên tc này không có th
t u tiên nht đnh mà ph thuc vào môi trng kinh doanh, đc đim nn
kinh t, ngành kinh doanh và đc đim ca doanh nghip.
1.3 Nhng nhân t nh hng đn cu trúc tài chính ca doanh nghip
1.3.1 Các giai đon trong chu k sng ca doanh nghip
Trong chu k sng ca doanh nghip có 4 giai đon : Giai đon khi s, giai
đon tng trng, giai đon sung mãn và giai đon suy thoái.
Trong giai đon khi s do ri ro kinh doanh là rt cao nên ngun vn thích
hp trong giai đon này là vn c phn, chính sách c tc thích hp là gi li
li nhun đ tái đu t.
Trong giai đon tng trng, ri ro kinh doanh cng còn cao nên ngun vn
thích hp trong giai đon này là vn c phn, công ty có th huy đng thêm
vn bng cách phát hành quyn mua hoc là chia nh c phiu mc dù cách
này không làm tng giá tr công ty nhng nó làm tng kh nng tip cn c
phn ca công ty.
Trong giai đon sung mãn, ri ro kinh doanh đã gim bt cho nên ngun tài
tr bao gm li nhun gi li và n vay ngha là doanh nghip có th s dng
đòn by tài chính. Chính sách c tc trong giai đon này là chia c tc mc
cao do trin vng tng trng trong tng lai thp.
Trong giai đon suy thoái, công ty s s dng chính sách c tc cao kt hp
vi vic tài tr bng n vay đm bo bng giá tr tài sn.
1.3.2 Chi phí kit qu tài chính
Mt trong nhng nhân t nh hng đn vic s dng n ca các doanh
nghip là chi phí phá sn. Khi h s N/Vn ch s hu tng cng là kh
nng doanh nghip không có kh nng thanh toán cho ch n tng khi đó
quyn s hu doanh nghip s thuc v ch n. Khi chuyn nhng nh vy
15
các trái ch s mt mt khon chi phí đó là chi phí phá sn. Có 2 loi chi phí
phá sn :
Chi phí phá sn gián tip : Vì chi phí phá sn rt ln nên doanh nghip
thng trích lp mt khon d phòng đ tránh nguy c phá sn. Khi các
doanh nhgip gp khó khn v kh nng thanh toán, hay khng hong tài
chính s phát sinh chi phí này. Mt s doanh nghip khi ri vào khng hong
tài chính có th dn đn phá sn nhng phn ln các doanh nghip s tìm cách
khc phc đ vt qua khng hong. Chi phí đ các doanh nghip tránh lâm
vào tình trng phá sn gi là chi phí phá sn gián tip.
Chi phí phá sn trc tip: Là chi phí liên quan đn vic chuyn giao tài sn
cho trái ch. Vic chuyn giao này là quá trình pháp lý, không liên quan đn
các vn đ kinh t. Chi phí này bao gm chi phí pháp lý và hành chính đ làm
th tc phá sn doanh nghip.
Tóm li, chi phí kit qu tài chính xy ra khi doanh nghip không th thc
hin li ha tr n vi các ch n và đây là chi tit cho các nhà qun tr tài
chính ht sc thn trng khi tng t l n. Nh vy, khi vay n giá tr doanh
nghip có thêm phn lá chn thu nhng li b bù tr vi chi phí kit qu tài
chính, ta có đng thc :
Giá tr doanh
nghip
=
Giá tr nu đc
tài tr hoàn toàn
bng vn c
phn
+
PV (tm
chn thu )
-
PV ( chi phí
ca kit qu tài
chính )
16
Hình 1.1. Giá tr công ty và đòn cân n .
1.3.3 Chính sách thu
Thu là công c điu tit nn kinh t quan trng ca nhà nc. Tuy nhiên nu
doanh nghip hiu và vn dng linh hot thì s tn dng đc tác đng tích
cc trong vic xây dng cu trúc tài chính ti u . Mô hình cu trúc tài chính
ti u ca M.Miller cng nghiên cu tác đng ca thu đn cu trúc tài chính.
Theo mô hình này, cu trúc tài chính ti u ca doanh nghip đc thit lp
khi cu trúc tài chính đó có chi phí s dng vn nh nht. Khi doanh nghip
s dng càng nhiu n, do tác đng ca thu TNDN nên doanh nghip đc
hng li bng thu sut thu TNDN*Lãi vay phi tr. Do vy, nu thu sut
thu TNDN càng cao thì doanh nghip s to đòn by tài chính dng dn
đn t l sinh li trên vn ch s hu tng.
PV ( chi phí kit qu
tài chính )
PV ( tm chn
thu
)
Gía tr nu đc tài
tr hoàn toàn bng
vn c phn
T l n ti u
T l n
Giá tr th trng
17
1.3.4 Chi phí trung gian và đòn cân n.
Chúng ta đã xem xét rng thu có tác dng khu tr vào tin tr lãi vay làm
tng s hp dn ca đòn cân n và nu chi phí biên t ca khánh kit tài chính
tng lên cùng vi n thì điu đó có th to ra mt lý thuyt v cu t úc tài
chính ti u.
bo v quyn li ca mình, các ch n thng yêu cu ngi đi vay cam
kt v vic s dng vn và quy đnh cách thc đ giám sát hot đng ca
ngi đi vay. i vi phát hành trái phiu, nu trái ch cm thy không đc
bo v tha đáng, cha đ đ chng li s lm dng tin ca h thì h s tr
giá thp hn cho nhng trái phiu này. Mc chênh lch giá trong giá bán trái
phiu là mt hình thc trong chi phí trung gian quan trng mà các c đông
không phi chu.
ng thi chi phí trung gian cng tn ti và gia tng cùng vi vic s dng
vn c phn. Khi doanh nghip huy đng vn c phn mi, các c đông tim
nng mun tng chi phí trung gian đ đm bo các c đông hin hu không
làm tng giá tr c phn riêng ca h bng nhng chi phí ca c đông mi.
1.3.5 Các yu t v mc đ chp nhn mo him, nng lc qun lý.
Mc đ mà ch doanh nghip chp nhn mo him, nng lc qun lý nh
hng rt ln đn cu trúc tài chính ca doanh nghip. Mt doanh nghip
chp nhn mo him có th xây dng mt cu trúc tài chính vi t l n cao
h tn dng ti đa đòn by tài chính không cn b vn nhiu cho mt phng
án kinh doanh nhng đi li ri rt ln có th mt doanh nghip vào tay ch
n.
1.4 Các ch tiêu đánh giá hiu qu s dng cu trúc tài chính
Trong h thng báo cáo tài chính, giá tr n và vn ch s hu ca doanh
nghip đc trình bày trên bng cân đi k toán. Da vào bng cân đi k