B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
NGUYN C TRNG
CÁC GII PHÁP NÂNG CAO CÔNG TÁC
QUN TR TÀI CHÍNH TI XÍ NGHIP LIÊN
DOANH VIETSOVPETRO
LUN VN THC S KINH T
THÀNH PH H CHÍ MINH- NM 2010
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
NGUYN C TRNG
CÁC GII PHÁP NÂNG CAO CÔNG TÁC
QUN TR TÀI CHÍNH TI XÍ NGHIP LIÊN
DOANH VIETSOVPETRO
CHUYÊN NGÀNH: TÀI CHÍNH DOANH NGHIP
MÃ S: 60.31.12
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC:
TS. NGUYN C THANH
THÀNH PH H CHÍ MINH- NM 2010
L I CAM OAN
Tôi xin cam đoan đ tài nghiên cu này là do chính mình thc hin và
cha có tài liu nào công b đ tài này.
Tôi cam đoan s liu trong lun vn này là trung thc.
Tác gi
MC LC
M U 1
1. Tính cp thit ca đ tài 1
2. i tng nghiên cu và phm vi nghiên cu 2
3. Phng pháp nghiên cu 2
4. Nhng kt qu đt đc ca lun vn 2
5. Ni dung kt cu lun vn 2
CHNG 1
: NHNG VN C BN V QUN TR TÀI CHÍNH
DOANH NGHIP TRONG NGÀNH THM DÒ VÀ KHAI THÁC DU KHÍ4
1.1. Các hình thc hp tác đu t trong ngành TD&KTDK 4
1.1.1. Nhng đc tr
ng c bn v hot đng thm dò, khai thác Du khí 4
1.1.2. Hình thc hp tác đu t trong hot đng TD&KTDK 6
1.1.2.1. Hp đng đc nhng. 6
1.1.2.2. Hp đng phân chia sn phm. 7
1.1.2.3. Hp đng liên doanh. 7
1.2. Qun tr tài chính doanh nghip thm dò và khai thác du khí 8
1.2.1 Mc tiêu và nguyên tc qun tr tài chính doanh nghip . 8
1.2.1.1. Mc tiêu ca qun tr tài chính doanh nghip. 8
1.2.1.2. Nhng nguyên tc qun tr tài chính 9
1.2.2. Nhim v ca qu
n tr tài chính doanh nghip 11
1.2.2.1. Quyt đnh đu t 11
1.2.2.2. Quyt đnh tài tr 24
1.2.2.3. Quyt đnh phân phi li nhun 30
1.3 Qun tr tài chính trong hp tác đu t TD&KTDK 32
CHNG 2
: THC TRNG CÔNG TÁC QUN TR TÀI CHÍNH TI
XNLD VIETSOVPETRO 34
2.1 Tng quan v XNLD Vietsovpetro 34
2.1.1 Quá trình hình thành và phát trin 34
2.1.2 C cu t chc 35
2.1.3 Tình hình và kt qu sn xut kinh doanh 37
2.2. Thc trng công tác qun tr tài chính ti XNLD Vietsovpetro 39
2.2.1. C
ch tài chính ca XNLD Vietsovpetro 39
2.2.2 T chc công tác tài chính k toán 42
2.2.3 Thc trng v quyt đnh đu t tài sn ngn hn 44
2.2.4 Thc trng quyt đnh đu t và qun lý tài sn c đnh 49
2.2.5 Thc trng cu trúc XNLD di góc đ tài chính doanh nghi
p 52
2.2.6 Công tác kim tra giám sát hot đng tài chính k toán ti XNLD 54
2.2.7. Nhng thành ta đt đc và nhng vn đ đt ra. 55
CHNG 3: CÁC GII PHÁP NÂNG CAO CÔNG TÁC QUN TR TÀI
CHÍNH TI XNLD VIETSOVPETRO 63
3.1 nh hng và mô hình phát trin ca XNLD. 63
3.3. Gii pháp đ nâng cao công tác qun tr tài chính ti XNLD. 65
3.3.1. T chc li công tác tài chính k toán. 65
3.3.2 Nâng cao hiu qu quyt đnh đu t tài sn ngn hn. 67
3.3.2.1 Qun tr tin mt 67
3.3.2.2 Qun tr các khon phi thu 70
3.3.2.3. Qun tr hàng tn kho 72
3.3.3 Nâng cao hiu qu quyt đnh đu t và qun lý tài sn c đ
nh. 76
3.3.3.1 u t mua sm, xây dng mi và sa cha ln tài sn c đnh 76
3.3.3.2. Tính khu hao tài sn c đnh 77
3.3.3.3. Thanh lý tài sn c đnh 78
3.3.4 Chun b cho tái cu trúc thông qua vic nâng cao trách nhim qun lý chi phí
giá thành 78
3.3.4.1 Nâng cao trách nhim qun lý chi phí giá thành da trên các
nguyên tc 79
3.3.4.2 Xây dng c ch qun lý chi phí mi. 79
3.3.5 Xây dng c ch xác đnh thu nhp t hot đng thm dò và khai thác du khí
ca XNLD trong n
m 2011. 84
3.3.6 Tái cu trúc XNLD sau nm 2011 85
3.3.6.1 Tái cu trúc sau nm 2011 85
3.3.6.2. Tái cu trúc XNLD sau nm 2014 87
3.4 Nhng kin ngh v mô. 88
3.4.1 Kin ngh vi chính ph. 88
3.4.2.Kin ngh vi Tp đoàn du khí Vit Nam . 89
KT LUN 90
CÁC T VIT TT
1. TD& KTDK : Thm dò và khai thác du khí.
2. XNLD : Xí nghip liên doanh.
3. BMH : B máy điu hành
4. Zarubezhneft : Công ty Zarubezhheft đi din cho phía Nga.
5. TNHH : Trách nhim hu hn.
6. GTGT : Giá tr gia tng.
7. USD : ng đô la M.
8. TTCN : Trung tâm công ngh thông tin
DANH MC TH, BNG, S , BIU
¬ TH:
1. th: 1.1. Tn qu tin mt mc tiêu 21
2. th: 1.2 Mc tn kho ti u 23
3. th s: 1.3. Li nhun trc thu và lãi vay 29
¬ BNG
1.Bng 2.1: Các ch tiêu tài chính ch yu t nm 2006 đn nm 2009 38
2.Bng 2.2: C cu tài sn ngn hn 44
3.Bng 2.3. C cu hàng tn kho 47
4.Bng 2.4 C cu tài sn c đnh 50
¬ S
1.S đ: 1.1 Quá trình đu t vào hot đng TK & TD DK 12
2.S đ: 1.2 Qui trình phân tích và ra quyt đnh đu t 13
3.S đ: 2.1 S đ t chc b máy XNLD 35
4.S đ: 2.2 S đ phân chia li nhun ca XNLD 41
5.S đ: 2.3. T chc ca b phn tài chính k toán 43
6.S đ 2.4 Quá trình luân chuyn vt t trong XNLD 49
7.S đ 2.5 Quá trình tp h
p và phân b chi phí 53
8.S đ 3.2 T chc công tác qun lý tài chính 66
9.S đ 3.3. C ch qun lý giá thành 80
10. S đ 3.4 Phân b và tp hp chi phí 81
11 S đ 3.5 Mô hình ca XNLD sau nm 2011 86
12.S đ 3.6 Mô hình ca XNLD sau tái cu trúc nm 2014 88
¬ BIU
1. Biu đ: 2.1 Sn lng khai thác du t nm 1999 đn nm 2009 37
2. Biu đ 3.1 D báo sn lng khai thác du thô t n
m 2010 – 2020 63
1
M U
1. Tính cp thit ca đ tài
T khi chuyn sang nn kinh t th trng và thc hin chính sách m
ca nn kinh t , đc bit là sau khi lut doanh nghip ra đi nm 2005, có rt
nhiu công ty đc thành lp thêm có quy mô ln nh khác nhau. Tuy nhiên,
tr mt s doanh nghip liên doanh vi các đi tác đang hot đng nn
kinh t th trng phát trin, doanh nghip 100% vn n
c ngoài còn li đa s
các doanh nghip còn cha coi trng đn công tác qun tr tài chính. Cùng vi
s hi nhp sâu rng vào nn kinh t th gii, s hình thành và phát trin các
loi th trng, đc bit là th trng chng khoán, di tác đng ca cuc
khng hong kinh t th gii đã bc l s yu kém trong công tác qun tr tài
chính ca các doanh nghip Vit Nam, khi
đó các doanh nghip mi nhn
thc đc vai trò ca qun tr tài chính trong hot đng ca mình.
Hin nay, các doanh nghip c phn đã có mt bc tin ln trong
công tác qun tr tài chính, nhng đi vi doanh nhip nhà nc và các loi
hình doanh nghip khác hình thành thi bao cp thì qun tr tài chính vn
cha đc quan tâm. Vi xu th phát trin ca kinh t th trng, đnh hng
ca nhà n
c to s công bng cho các doanh nghip trong mt sân chi
chung, vy doanh nghip nào không tuân theo qui lut ca s phát trin thì s
b đào thi.
XNLD Vietsovpetro là mt doanh nghip đc hình thành t thi k
bao cp hot đng trong lnh vc có vn đu t ln, tính ri ro cao. n nay,
cha thay đi v công tác qun tr doanh nghip nói chung và qun tr tài
chính nói riêng. tn ti và phát trin mang li li ích cao nh
t cho ngi s
hu trong mt môi trng cnh tranh khc lit, đòi hi bc thit phi thay
đi trong công tác qun tr, đc bit là qun tr tài chính.
2
Do vy, tác gi chn đ tài nghiên cu “ Các gii pháp nâng cao công
tác qun tr tài chính ti XNLD Vietsovpetro”.
2. i tng nghiên cu và phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu là công tác qun tr tài chính ti XNLD
Vietsovpetro.
Phm vi nghiên cu là hot đng ca XNLD Vietsovpetro.
3. Phng pháp nghiên cu
Phng pháp suy din bt đu t các lý thuyt khoa hc đã có đ đ ra
các gi thuyt v vn đ nghiên cu và dùng quan sát đ kim nghim các gi
thuyt.
Phng pháp qui np quan sát các hin tng đ xây dng mô hình
nghiên cu và đa ra các kt lun v vn đ nghiên cu.
4. Nhng kt qu đt đc ca lun vn
Th nht, t tng hp lý thuyt qun tr tài chính doanh nghip hin đi
nêu ra các đc đim trong công tác qun tr tài chính ca ngành thm dò và
khai thác du khí.
Th hai, nêu ra các hn ch
hin ti trong công tác qun tr tài chính ti
XNLD Vietsovpetro.
Th ba, đa ra các gii pháp khc phc hn ch trong công tác qun tr
tài chính ti XNLD Vietsovpetro.
Th t, đa ra các chin lc tài chính cho XNLD Vietsovpetro.
5. Ni dung kt cu lun vn
Lun vn bao gm 3 chng :
Chng I : Nhng vn đ c bn v qun tr tài chính trong ngành thm
dò và khai thác du khí.
3
Chng II : Thc trng công tác qun tr tài chính ti XNLD
Vietsovpetro.
Chng III : Các gii pháp nâng cao công tác qun tr tài chính ti
XNLD Vietsovpetro.
Lun vn đc hoàn thành di s hng dn tn tình ca TS. Nguyn
c Thanh. Trong quá làm lun vn tác gi đã nhn đc s góp ý và hng
dn quí báu ca TS. Qua đây tác gi xin gi ti TS li cm n sâu sc.
thc hin lun vn này, tác gi da trên ki
n thc quí báu ca các
thy cô đã truyn đt và kin thc qua sách, báo tham kho. Nhân dp này tác
gi xin gi li tri ân ti các thy cô và nhng ngi vit sách, báo mà tác gi
đã tham kho.
4
CHNG 1
NHNG VN C BN V QUN TR TÀI CHÍNH DOANH
NGHIP TRONG NGÀNH THM DÒ VÀ KHAI THÁC DU KHÍ
1.1. Các hình thc hp tác đu t trong ngành TD&KTDK
1.1.1. Nhng đc trng c bn v hot đng thm dò, khai thác Du khí
Hot đng thm dò, khai thác du khí là hot đng sn xut công
nghip, song không ging nh các hot đng sn xut công nghip ch to
hay ch bin thông thng, hot đng thm dò, khai thác du khí có nhng
đc trng c bn sau:
Th nht, ngành công nghip TD&KTDK là ngành mang tính t
ng hp
và đa dng cao. Chui các hot đng TD&KTDK bao gm khâu đu (thng
ngun), khâu gia (trung ngun).
Thng ngun bao gm các hot đng tìm kim, thm dò, khai thác
du khí. Khâu này s dng tng hp tri thc và công ngh các chuyên ngành
đa cht, đa vt lý, đa hóa, khoáng sn, khoan khai thác v.v…
Khâu gia bao gm các hot đng vn chuyn, tàng tr du khí. Khâu
này liên quan đn các công ngh v đng ng, tàu cha (trên bi
n) bn cha,
cu cng v.v…
Th hai, công nghip TD&KTDK là ngành đòi hi nhiu vn đu t,
ri ro cao, nhng mang li li nhun rt ln. Chi phí đu t tìm kim, thm dò
thng rt ln, có khi lên đn hàng trm triu đô la M, nht là trên Bin. Nu
vic tìm kim thm dò không mang li kt qu thì s tin b ra đu t là mt
tr
ng. Nhiu ri ro tim tàng trong các hot đng khoan, khai thác, vn
chuyn du khí là rt ln, và nu mt khi s c xy ra thì tn tht vô cùng ln
lao. Vì vy, trong hot đng tìm kim, thm dò và khai thác du khí, các
doanh nghip thng liên kt vi nhau đ tn dng ngun vn, chia s ri ro.
5
Khi đã phát hin du khí có tính thng mi, h tin hành khai thác càng
nhanh càng tt đ thu hi vn đu t đã b ra.
Th ba, công nghip TD&KTDK là ngành công ngh cao thuc
ngành công nghip nng, tin b k thut trong lnh vc thm dò, khoan, xây
dng c bn, khai thác du khí đã có nhiu bc nhy vt. Có th nói, ngành
du khí trên th gii là mt trong nhng ngành đang s hu và s d
ng nhng
công ngh hin đi nht, tiên tin nht trong tt c các lnh vc, đng thi là
ngành đang dn đu trong vic phát trin và ng dng công ngh ngày càng
tiên tin hn.
Th t, công nghip du khí là mt ngành mang tính quc t cao. Khác
vi hot đng khai thác than đá, vic thm dò, khai thác, ch bin và phân
phi sn phm du khí đã nhanh chóng mang tính toàn cu và không ngng
có nhng liên k
t kiu công ty đa quc gia.
Trong quá trình phát trin, đ san s ri ro và bo đm li nhun n
đnh, ngoài vic liên minh, liên kt trong các hp đng phân chia sn phm,
hu ht các công ty du khí có chin lc phát trin theo mng đu t nhiu
ni, trên nhiu nc và t chc theo nhiu chiu, ngha là hot đng du khí
đc trin khai toàn b các khâu t thm dò, khai thác đn vn chuy
n, ch
bin…Hin nay, trong xu th toàn cu hóa, du khí là mt trong nhng ngành
đi đu trong vic hp nht các công ty ln xuyên quc gia.
Gn đây, trong quá trình thc hin hp đng phân chia sn phm, mt
s quc gia s hu tài nguyên du khí nhn thy rng cn phi gim thiu s
ph thuc vào các công ty đa quc gia, nên đã tip cn trc tip vi ngành
công nghi
p này, và đm bo an ninh nng lng cho mình. Theo xu hng
đó, các công ty du khí quc gia ra đi. Quá trình chuyn giao công ngh
trong ngành du khí t các nc phát trin sang các nc đang phát trin đã
din ra mnh m. Nh vy mà các quc gia ngày càng tham gia tích cc hn
6
vào th trng du khí th gii. Nhiu công ty quc gia đã tin hành có hiu
qu vic đu t ra các nc khác.
Tính quc t ca các hot đng du khí còn đc th hin ch, do
công ngh cao và mang tính cht chuyên nghành sâu, hu nh mi công ty
không th t mình thc hin toàn b chui công vic . T đó nó đòi hi s
liên doanh liên kt, hp tác trong hot đng d
u khí , to ra s phân công lao
đng gia các quc gia và các công ty .
Th nm, Loi hình doanh nghip hat đng trong lnh vc du khí
cng đa hình thc s hu, vì vy v c bn nó bao gm: Doanh nghip t
nhân, công ty trách nhim hu hn, công ty c phn.
1.1.2. Hình thc hp tác đu t trong hot đng TD&KTDK
TD&KTDK là hot đng khai thác tài nguyên trên lãnh th, lãnh hi
ca mt quc gia, đ đm b
o nguyên tc v quyn s hu tài nguyên, ch
quyn ca mt quc gia, các quc gia trên th gii đu qui đnh các doanh
nghip hot đng trong lnh vc thm dò và khai thác du khí phi thông qua
ký kt hp đng du khí vi công ty du khí quc gia ca mi nc.
Hin nay, các nc trên th gii thng áp dng ba hình thc hp đng
du khí ph bin là: Hp đng đ
c nhng, hp đng phân chia sn phm và
hp đng liên doanh.
1.1.2.1. Hp đng đc nhng.
Hình thc hp đng du khí nm trong h thng đc nhng, các công
ty du khí đc quyn s hu mt din tích khai thác du khí và có ngha v
phi np cho nc ch nhà các khon thu, các khon ph thu khác đã đc
qui đnh. i vi loi hp đng này, các công ty đc t
ch t chc hot
đng sn xut kinh doanh, đc hng toàn b thành qu sn xut ca mình,
đng thi chu mi ri ro trong quá trình hot đng. Loi hp đng này
7
thng đc áp dng các nc có nn công nghip du khí phát trin và có
h thng pháp lut tiên tin, n đnh.
1.1.2.2. Hp đng phân chia sn phm.
Hình thc hp đng mà trong đó có các điu khon mang tính nguyên
tc, quy đnh quyn s hu quc gia v tài nguyên du khí, qui đnh khung
thu sut ca các loi thu, l phí, qui đnh chc nng, quyn hn, nhim v
các bên, ca nc ch nhà và nhà thu…Các nhà thu đc phép đàm phán
và tha thun các điu kin v kinh t, tài chính, ch đ k toán, các cam kt
và các quyn li ca mình. Trên c s tài nguyên và tim nng du khí, nc
ch nhà đnh ra các khon thu theo lut đnh, phn thu ca nc ch nhà và
phn thu ca nhà thu. Công ty du khí quc gia có quyn giám sát các hot
đng du khí và mi khon chi theo ngân sách mà các nhà th
u đã cam kt
trong hp đng. Trong hp đng này, các doanh nghip du khí phi b vn
ra, chu mi ri ro giai đon tim kim và thm dò, nc ch nhà ch quyt
đnh góp vn trong giai đon khai thác công nghip, vic góp vn ch thc
hin ghi trong hp đng, thc t là các công ty du khí phi ng vn ra cho
nc ch nhà. Vn góp đc tính t giai đ
on thm dò, t l vn góp, thi
gian hoàn vn cng nh t l li tc tùy theo đàm phán gia hai bên đc ký
kt trong hp đng. Hp đng này đc áp dng ch yu các nc ông
nam á và M la tinh.
1.1.2.3. Hp đng liên doanh.
Hp đng liên doanh trong lnh vc du khí có tính đc thù; có th chia
hp đng liên doanh thành hai loi, gm: Hp đng liên doanh điu hành
chung và h
p đng liên doanh thành lp pháp nhân mi.
Hp đng liên doanh điu hành chung là loi liên doanh mà trong đó
mt bên tham gia đc c ra đ thay mt các bên khác điu hành các hot
đng đc ghi rõ trong hp đng. Các bên trong liên doanh có trách nhim
8
góp vn theo t l tha thun, đc nhn li tc, cng nh gánh chu mi ri
ro theo t l vn góp. Tuy nhiên, theo hình thc liên doanh này, các bên tham
gia không thành lp pháp nhân mi mà mi bên vn gi nguyên t cách ch
th riêng r ca mình, tt c các quyn và ngha v tng ng nh đc lp bán
sn phm đc chia, và thc hin vic np thu cng nh các ngh
a v tài
chính khác cho nc ch nhà. Vi tính cht đn gin ca loi hình liên doanh
này nên nó đc áp dng rng rãi trong ngành công nghip du khí ca các
quc gia trên th gii.
Hp đng liên doanh thành lp pháp nhân mi là hp đng đc ký kt
gia mt bên là công ty du khí quc gia, vi mt bên là công ty du khí khác
nhm thành lp doanh nghip liên doanh đ tin hành các hot đng du khí.
Vn ca liên doanh đc hình thành trên c s v
n góp ca các bên tham gia.
Quyn và ngha v ca liên doanh cng nh ca các bên tham gia đc gii
hn trong phm vi vn góp. Sau khi thành lp doanh nghip, liên doanh tr
thành pháp nhân mi, hot đng di hình thc công ty trách nhim hu hn
vi mc đích thu li nhun t du khí và thc hin các ngha v thu, tài
chính khác cho nc ch nhà.
1.2. Qun tr tài chính doanh nghip thm dò và khai thác du khí
1.2.1 Mc tiêu và nguyên tc qun tr
tài chính doanh nghip .
Qun tr tài chính doanh nghip là vic la chn và đa ra các quyt
đnh tài chính, t chc thc hin các quyt đnh đó nhm đt đc mc tiêu
ca doanh nghip. Quyt đnh tài chính gm có 3 loi chính: Quyt đnh đu
t; tài tr và phân phi.
1.2.1.1. Mc tiêu ca qun tr tài chính doanh nghip.
Qun tr tài chính có vai trò rt quan trng và hin hu trong tt c các
doanh nghi
p, mc tiêu ca qun tr tài chính là mt trong nhng mc tiêu c
bn ca doanh nghip, đó là ti đa hoá tài sn doanh nghip hay là ti đa hóa
9
giá tr doanh nghip hay là ti đa hóa li ích cho c đông. Nh vy, chúng ta
có th nói mc tiêu ca qun tr tài chính doanh nghip không ch là li nhun
hin ti hay quá kh mà phi tính đn li nhun trong tng lai, hay nói cách
khác là s phát trin lâu dài ca doanh nghip, không ngng to ra s tng
trng li nhun mi trong tng lai, to ra lng tin mt đu vào không
ngng gia tng vi t
c đ quay vòng ngày càng nhanh nhm đm bo quyn
li lâu dài cho nhà đu t và các c đông, nhng ngi đã b vn đu t.
1.2.1.2. Nhng nguyên tc qun tr tài chính
Nh bt k hot đng qun tr nào, qun tr tài chính doanh nghip
cng tuân theo nhng nguyên tc nht đnh, nhng nguyên tc đó là:
Mt là, Phân tích và la chn nhng d án đu t hiu qu
nht cho doanh
nghip.
i vi các d án đu t, vic đa ra các quyt đnh không ch da trên
s liu lch s mà còn phi cn c vào các d báo trong tng lai, hiu qu
ca d án không ch ph thuc vào các yu t bên trong doanh nghip mà còn
ph thuc vào các yu t bên ngoài, nh th trng hàng hoá, tin t và các
yu t kinh t v mô khác trong tng lai. N
u quyt đnh sai lm s nh
hng rt ln đn li ích cng nh s phát trin ca doanh nghip không ch
trc mt mà còn kéo dài nhiu nm, và tt nhiên giá tr doanh nghip b st
gim trên th trng.
Hai là, Huy đng vn đm bo đy đ và kp thi cho hot đng kinh doanh
ca doanh nghip vi chi phí thp nht.
Trong quá trình hot đng kinh doanh c
a doanh nghip thng ny
sinh các nhu cu vn ngn hn đ tài tr cho hot đng kinh doanh thng
xuyên ca doanh nghip, đng thi nhu cu đi mi công ngh, m rng hot
đng kinh doanh cng đòi hi mt lng vn ln. Do đó, qun tr tài chính
phi xác đnh đúng đn nhu cu v vn cho hot đng kinh doanh ca doanh
10
nghip trong tng thi k, và tip đó là vic la chn phng pháp và hình
thc thích hp huy đng ngun vn t bên trong và bên ngoài đáp ng kp
thi nhu cu vn cho hot đng ca doanh nghip. Ngày nay, cùng vi s
phát trin kinh t toàn cu và s hi nhp kinh t quc t ngày càng sâu rng,
th trng vn đã phát trin vt bc, to ra rt nhiu hình th
c mi cho phép
các doanh nghip huy đng vn mt cách linh hot, và vì vy trong qun tr
tài chính doanh nghip phi la chn các hình thc và phng pháp huy đng
vn đm bo cho doanh nghip hot đng nhp nhàng và liên tc vi chi phí
huy đng vn thp nht, nhng ri ro ti thiu.
Ba là, m bo s dng vn mt cách tit kim và có hiu qu.
Hiu qu ca doanh nghi
p ph thuc rt nhiu vào vic s dng vn,
qun tr tài chính phi xác đnh đc mc đu t cho tài sn lu đng, tài sn
c đnh là bao nhiêu đ đm bo khai thác ti đa nng lc sn xut ca doanh
nghip, đy nhanh vòng quay vn ca doanh nghip. Ngoài ra, nhà qun tr tài
chính phi hoch đnh và kim soát trong tng khâu ca quá trình s dng
v
n: d tr, sn xut, tiêu th và thanh toán đ đm bo cho s phát trin n
đnh ca đn v. Thng xuyên kim tra, giám sát quá trình luân chuyn vn,
quá trình s dng tài sn trong doanh nghip đm bo hiu qu, tit kim,
tránh lãng phí, tht thoát trong quá trình s dng vn.
Bn là, m bo tho mãn các nhóm quyn li và tuân th pháp lut.
Các hot đng ca doanh nghip phi đt
đc mt mc li nhun nào
đó, hin ti và tng lai đ tho mãn quyn li các ch s hu nó. ng thi
các doanh nghip cng phi tho mãn mong đi ca xã hi, ca cng đng,
tc là hot đng ca nó phi to vic làm cho mi ngi cng nh tho mãn
cho ngi lao đng v môi trng làm vic, mc lng, không tàn phá môi
trng, gây thi
t hi cho xã hi. Khai thác hiu qu, tránh đ thit hi lãng phí
ngun tài nguyên ca quc gia mà doanh nghip đang hot đng. Qun tr tài
11
chính khi phân tích la chn quyt đnh ca mình phi chú ý đn nhng ni
dung trên thì mi đm bo cho doanh nghip tn ti và phát trin bn vng.
Qun tr tài chính doanh nghip phi tuân th các qui đnh ca pháp
lut. Do đó, nhân viên làm vic trong lnh vc tài chính doanh nghip phi
nm đc các qui đnh ca pháp lut v tài chính doanh nghip. Ch có nh
vy mi x lý mi quan h tài chính gia doanh nghi
p vi nhà nc, gia
doanh nghip vi doanh nghip, gia doanh nghip vi nhân viên, gia doanh
nghip vi các nhà đu t …Mt khác, cng cn phi vn dng các qui đnh
ca nhà nc đ bo v quyn hp pháp ca mình. huy đng vn có li
hn, công tác qun tr tài chính phi hiu đc quyn và li ích ca nhà đu
t, ngi cho vay, ngi vay n và c
a doanh nghip. Trong quá trình hch
toán chi phí giá thành cn phi da vào nhng quy đnh trong nguyên tc k
toán, hch toán, phân b chính xác chi phí và tn tht, đc bit là cn phi vn
dng và tìm hiu rõ nguyên tc bo đm cho doanh nghip phát trin bn
vng và n đnh, phòng chng ri ro.
1.2.2. Nhim v ca qun tr tài chính doanh nghip
1.2.2.1. Quyt đnh đu t
a, Quyt đnh đu t dài hn
u t dài hn là đu t vào các d án chng trình m rng sn xut,
vào tài sn c đnh, các tài sn dài hn khác ca doanh nghip.
a.1. Quyt đnh đu t m rng sn xut
Mun tn ti và phát trin, doanh nghip phi không ngng m rng
sn xut da trên c s nm bt và nghiên cu th trng. i vi các doanh
nghip th
m dò và khai thác du khí thì vic m rng sn xut không ph
thuc vào th trng tiêu th mà nó ph thuc vào tr lng tài nguyên cng
nh chi phí thm dò, giá c du thô trên th gii.
12
i. Các loi hình đu t m rng sn xut
- u t vào mt d án thm dò và khai thác m.
S đ: 1.1 Quá trình đu t vào hot đng TK&TD DK
+ u t tìm kim và thm dò.
ây là giai đon điu tra c bn nhm xác đnh ngun tài nguyên du
khí trong lòng đt da trên c s nghiên cu đa cht, đa vt lý.
+ Ging khoan thm dò.
u t khoan thm dò đc thc hin khi quá trình điu tra c bn
xác đnh có ngun tài nguyên, tr lng đ đ đu t mang li hiu qu cho
doanh nghip, khoan thm dò nhm xác đnh mt cách chính xác, c th hn
tr lng, và kim tra li s liu trong giai đon điu tra c bn. Nu không
phát hin thy du khí hoc phát hin thy nh
ng tr lng nh, không th
khai thác thng mi thì chm dt đu t. Khi phát hin thy du khí có tr
lng thng mi thì tin hành đu t tip đ phát trin m.
+ u t phát trin m, là giai đon du t xây dng các công trình
khai thác, đng ng vn chuyn cng nh các b cha.
- u t xây dng và mua sm tài sn c
đnh.
u t tìm
kim và
thm dò
Ging
khoan
thm
d
ò
Ging
khô
Chm dt và
hoàn tr din
tích
Phát hin
d
u khí
Tip tc
đu t
Phát trin
m
13
giai đon phát trin ca doanh nghip đòi hi phi nâng cao sn
lng, do vy doanh nghip phi m rng sn xut bng cách trang b thêm
nhng tài sn đ tng nng lc sn xut.
- u t vào các chng trình nghiên cu và phát trin.
u t cho nghiên cu khoa hc, ci tin công ngh đ ng dng vào
sn xut nhm m r
ng, nâng cao nng xut lao đng, tit kim chi phí.
- u t vào các d án khác.
u t vào các d án khác nh an toàn lao đng, bo v môi trng,
đào to nhân lc, đu t tài chính dài hn v.v…
ii. Phân tích và quyt đnh đu t.
Phân tích và ra quyt đnh đu t là quá trình lp k hoch cho mt
khon chi đu t có sinh li k vng liên tc trong nhiu nm. Vic thc hin
các d
án s nh hng đn dòng tin chung ca công ty ngay bây gi và
trong tng lai . Vì vy, c s đ đánh giá hiu qa ca các d án là dòng tin
tng thêm ca công ty khi có d án, so vi dòng tin ca công ty khi không có
d án vi xut chit khu hp lý, da vào đó đ qui đi dòng tin nhng
thi đim khác nhau v cùng mt mc chung đ so sánh.
S đ: 1.2 Qui trình phân tích và ra quyt đ
nh đu t
ánh giá d án:
c lng dòng tin
liên quan và xut chit
khu h
p l
ý
La chn tiêu
chun quyt đnh :
La chn lut quyt
đnh (NPV,IRR,PP)
Ra quyt đnh :
Chp nhn hay t chi
d án
Xác đnh d án:
Tìm c hi và đa
ra đ ngh đu t
vào
d
án
14
T s đ trên cho chúng ta thy vic đu t ca doanh nghip là do
nhiu b phn ca doanh nghip phi hp tin hành nhng b phn tài chính
là b phn tính toán cui cùng và đa ra quyt đnh la chn d án nào có
hiu qu nht.
+ c lng dòng tin
Khi c lng dòng tin, chúng ta có th bit đc vic đu t vào
mt d án có hiu qu
hay không, và tính toán các ch tiêu c bn đ đánh giá
hiu qa ca d án đu t. c lng dòng tin là bng d toán thu chi trong
sut thi gian tui th ca d án, nó bao gm dòng tin vào và dòng tin ra,
dòng tin tnh ca d án tính theo tng nm. Quy c ghi nhn dòng tin
đc xác đnh vào cui nm và đc đa v thi giá tin t bng xut chi
t
khu hp lý.
Dòng tin vào, bao gm : doanh thu bán hàng, khon tin thanh lý các
tài sn c đnh khi ph b, các khon thu khác trong qúa trình thc hin d án.
Dòng tin ra, vic đu t d án bt đu t lúc chun b đu t cho đn
khi t b d án, tc là dòng tin chi ra, bao gm: vn đu t ban đu cho tài
sn c đnh, trong đó bao gm giá thành và kinh phí thit k, mua sm vt t
thit b, vn chuyn, đt và điu chnh, vn hành th, tin chi cho tài sn lu
đng, tc là mc đu t cho tài sn lu đng tng lên tng ng sau khi xây
dng lp đt xong tài sn c đnh và đa vào sn xut, nh tin vn và các vt
liu tn tr trong kho, các khon n phi thu v.v… cùng các khon chi khác
nh chi phí duy tu, bo dng tài s
n c đnh sau khi xây dng lp đt xong,
cùng các loi thu phi np v.v…
Dòng tin tnh, là khon chênh lch gia dòng vào và dòng tin ra trong
mt thi k nht đnh có th là mt nm, có khi là c chu k tui th ca d
án, khi dòng tin vào ln hn dòng tin ra thì dòng tin tnh là s dng và
ngc li.
15
Khi c lng dòng tin ta cn phi x lý các vn đ sau :
i. X lý các bin s dòng tin.
Chi phí c hi : là nhng khon thu nhp mà công ty phi mt đi do s
dng ngun lc ca công ty vào d án. Chi phí c hi không phi là mt
khon thc chi nhng vn đc tính vào vì đó là mt khon thu nhp mà công
ty phi mt đi khi thc hin d án.
Chi phí chìm, là nhng chi phí đã phát sinh tr
c khi có quyt đnh
thc hin d án. Vì vy d án có đc thc hin hay không thì chi phí này
cng xy ra ri. Do đó, chi phí chìm không đc tính vào dòng tin ca d án.
Chi phí lch s, là chi phí cho nhng tài sn có sn trong công ty, đc
s dng cho d án. Chi phí này có đc tính vào dòng tin ca d án hay
không là tùy theo chi phí c hi ca tài sn, nu chi phí c hi ca tài sn này
bng không thì không tính, nhng nu tài sn có chi phí c hi thì s
đc
tính vào dòng tin d án nh trng hp chi phí c hi.
ii. X lý lm phát
Lm phát nh hng rt ln đn kt qa ca mt d án . Vì vy khi c
lng dòng tin d án cn c lng t l lm phát k vng , vì lm phát cao
có th làm cho li ích mang li t d án trong tng lai không đ bù đp cho
khon đu t hôm nay.
Su
t chit khu danh ngha = Sut CK thc + Lm phát + (Sut CK
thc* Lm phát)
- Các tiêu chun đánh giá d án
Hin giá ròng : Hin giá ròng là ch tiêu c bn đ đánh giá hiu qu
ca mt d án t. Giá tr hin ti ròng (NPV) là tng hin giá dòng tin ròng
ca d án vi xut chit khu thích hp.
NPV =
∑
=
n
t 0
r)(1
NCF
t
t
+
16
Trong đó NCF
t
là dòng tin nm t, r là sut chit khu ca d án, n là
tui th ca d án. i vi mt d án NPV> 0 thì mi đu t, vi cùng mt
sut chit khu d án nào có NPV ln hn thì đc chn .
Sut sinh li ni b (IRR) : Sut sinh li ni b là sut chit khu đ
NPV ca d án bng 0 . Chúng ta tính IRR bng cách gii phng trình sau :
NPV =
∑
=
n
t 0
IRR)(1
NCF
t
t
+
=0
Sut sinh li ni b chính là xut sinh li thc t ca d án đu t, mt
d án đc chp nhn khi có IRR bng hoc cao hn xut sinh li yêu cu.
Thi gian hòan vn (PBP) : Thi gian hòan vn là thi gian đ dòng
tin to ra t d án đ bù đp chi phí ban đu .
PBP= n +
1
0
)(
)(
+
=
∑
n
n
t
t
rPV
rPV
Trong đó, n là s nm đ dòng tin tích ly (tính theo hin giá ròng tin
vi sut chit khu là r ) ca d án <0, nhng dòng tin tích ly s dng khi
đn nm n+1.
Mt d án ch đc chp nhn khi thi gian hoàn vn thp hn hoc
bng thi gian hoàn vn yêu cu.
a2. Quyt đnh đu t và qun lý tài sn c đnh
Tài sn c đnh là nhng t liu lao đng và dch v phi vt cht, đc
s dng trong hot đng ca doanh nghip và có thi gian hu ích lâu dài.
Theo ch đ k tóan hin hành có hai điu kin cn thit đ t liu đc coi là
tài sn c đnh.
Nhng thit b chính ca quá trình sn xut kinh doanh nh công c
vn chuyn, máy móc thit b và nhng vt kin trúc, nhà
có niên hn s
dng t mt nm tr lên.
17
Nhng t liu không thuc thit b chính nhng có giá tr mt đn v
ti thiu theo qui đnh ca pháp lut, thi gian s dng phi là hn hai nm
tr lên.
i. Quyt đnh đu t và qun lý tài sn c đnh.
Tài sn c đnh trong mt doanh nghip có nh hng lâu dài đn li
ích ca doanh nghip. Nu doanh nghip hoch đnh đ
u t sai lm nh đu
t d tha hoc không phù hp vi yêu cu hot đng kinh doanh thc t s
làm cho doanh nghip đó tn tht thm hi, đc bit là trong ngành du khí, vì
tính lu thông ca tài sn c đnh trong lnh vc này là rt kém. Ngc li,
nu doanh nghip hoch đnh và đu t tài sn c đnh đúng, doanh nghip s
đc h
ng li nhiu nm. Chính vì vy, vic hoch đnh đu t tài sn c
đnh phi thc hin các công vic sau:
+ Xác đnh đc s lng tài sn c đnh cn phi mua thêm, cn phi
thay th đ đáp ng yêu cu ca sn xut, vic xác đnh này phi cn c vào
nng lc sn xut hin có và nhim v sn xu
t kinh doanh trong tng lai.
Phi d đoán đc hiu qu đu t ca tài sn c đnh, la chn phng án
đu t tài sn c đnh tt nht.
+ Thu xp vn, đm bo vn đ và phù hp cho đu t tài sn c đnh.
Mt khi đã la chn nhng tài sn thích hp v mt k thut và hp lý
v
mt kinh t thì vic thu xp vn, đm bo đ đu t tài sn vi chi phí đu
t thp nht đc coi là nhim v c bn ca qun tr đu t tài sn c đnh.
ii. Yêu cu trong vic s dng tài sn c đnh.
Mun s dng tài sn c đnh có hiu qu thì doanh nghip phi đm
bo các yêu cu:
+ S dng tài sn c đnh hp lý, mun vy doanh nghip phi điu
đng, thng nht sp xp nhim v sn xut và nng lc làm vic theo yêu
cu s dng và tính nng ca tng tài sn c đnh, đng thi thit lp ch đ
18
thng pht, ch đ trách nhim tng ng nht đnh, nâng cao trình đ k
thut và kh nng thun thc s dng công nhân, bo đm hiu qu và đ an
toàn ca tài sn c đnh.
+ Nâng cao hiu qa s dng tài sn c đnh, đ nâng cao hiu qu s
dng, Th nht là nâng cao mc mc đ tn dng thi gian s
dng, nâng cao
cht lng bo dng, rút ngn thi gian sa cha. Th hai là nâng cao nng
xut trong mi đn v thi gian s dng nhm khai thác ti đa mc đ hu ích
ca tài sn c đnh.
iii. Khu hao tài sn c đnh.
Xét v góc đ kinh t, khu hao là phn giá tr gim đi ca tài sn c
đnh trong quá trình s d
ng, phn gim đi này bao hàm s gim đi v tính
vt cht, gim đi do lc hu công ngh, gim đi do tính hu ích trong quá
trình sn xut. Xét v góc đ tài chính k toán, khu hao là s phân b theo
tng thi k chi phí đu t tài sn c đnh, hay nó là s thu hi vn đu t
theo tng thi k s dng tài sn c đnh.
Nhim v
ca công tác qun tr tài chính đi vi tài sn c đnh, ngoài
vic hoch đu t, qun lý s dng thì vic tính toán khu hao chính xác là
mt nhim v rt quan trng, vì nó có mt s vai trò đi vi tài chính doanh
nghip nh sau:
- To ra ngun vn quan trng đ doanh nghip đi mi.
Trong quá trình sn xut kinh doanh, tài sn ca doanh nghip luôn b
hao mòn v vt cht cng nh l
c hu v k thut, đ duy trì, nâng cao nng
lc sn xut, doanh nghip phi đu t mi tài sn, mun nh vy, đòi hi có
mt lng vn. Khu hao là thu hi vn đu t tài sn vì vy ngun vn khu
hao là ngun vn chính đ doanh nghip đu t thay th và mua mi tài sn.
- Là b phn quan trng to nên lu l
ng tin mt thun ca doanh
nghip.