Huy động và sử dụng vốn đầu tư để phát triển kinh tế khu vực đồng bằng sông Cửu Long

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.H CHÍ MINH


NGUYN TH GIANG




HUY NG VÀ S DNG
VN U T
 PHÁT TRIN KINH T KHU VC
NG BNG SÔNG CU LONG



Chuyên ngành: Kinh t tài chính – Ngân hàng
Mã s: 62.31.12.01



LUN ÁN TIN S KINH T

Ngi hng dn khoa hc 1: PGS.TS.NGUYN TH LIÊN HOA
Ngi hng dn khoa hc 2: PGS.TS.PHAN TH BÍCH NGUYT




Thành ph H Chí Minh-Nm 2010

1
0
PHN M U


1. Lý do chn đ tài:
ng bng sông Cu Long (BSCL) là mt vùng châu th rng ln và phì
nhiêu nht trong c nc, có b bin dài, các ngun tài nguyên t nhiên phong phú
và đa dng, ngun nhân lc đông, vùng BSCL có đ điu kin cn thit đ phát
trin tr thành mt vùng kinh t trng đim ca c nc và ca khu vc ông
Nam Á.
Nhng, hin ti BSCL vn còn là mt vùng kinh t còn nhiu khó khn, s
phát trin kinh t ch yu da vào s khai thác tài nguyên sn có, tc đ tng
trng kinh t chm hn mc tng trng bình quân ca c nc, cha tng
xng vi tim nng và li th ca vùng, sc cnh tranh còn yu.
Nguyên nhân ca tình hình trên là h tng giao thông yu kém, cha đc
quan tâm đu t; cht lng ngun nhân lc kém; nn kinh t ch yu phát trin
theo chiu rng, cha đu t nhiu v khoa hc công ngh đ nâng cao cht lng
sn phm và làm gia tng giá tr ca sn phm, nâng cao sc cnh tranh trên th
trng trong nc và quc t.
 to s tng trng và phát trin kinh t thì yu t vt cht có tính tin đ
không th thiu đc đó là vn. Do đó, vn đ huy đng vn đ đu t c s h

tng, đ đu t phát trin kinh t ca vùng vi ngun vn đu t cht lng cao t
trong và ngoài nc là vn đ rt bc xúc và cp bách. Cho nên, tác gi chn đ tài
"Huy đng và s dng vn đu t đ phát trin kinh t khu vc ng bng
sông Cu Long" làm đ tài nghiên cu sinh.
Kt qu nghiên cu này là đ đa ra các gii pháp huy đng vn, vi các
kênh huy đng vn s nói lên hiu qu s dng vn đ góp phn thúc đy tng
trng và phát trin kinh t khu vc BSCL.

2
2. Mc tiêu nghiên cu:
 tài nghiên cu mi quan h gia vn đu t phát trin và t l tng
trng GDP.
Xác đnh nguyên nhân ch yu làm cho kinh t BSCL phát trin chm so
vi bình quân chung ca c nc và so vi các khu vc kinh t trong nc.
Tìm gii pháp huy đng vn hiu qu đ phát trin c s h tng và phát
trin kinh t khu vc BSCL.
3. i tng và phm vi nghiên cu:
- i tng nghiên cu ca Lun án là quá trình đu t ti khu vc BSCL
và các yu t khác tác đng đn quá trình phát trin kinh t ca vùng, nh: trình đ
ngun nhân lc, bn sc vn hoá đa phng, c s h tng kinh t, thc trng huy
đng vn và điu kin ca BSCL đ đ ra gii pháp huy đng vn đáp ng nhu
cu vn đu t ca vùng.
- Phm vi nghiên cu ca Lun án: quá trình phát trin kinh t cu khu vc
BSCL, tình hình huy đng vn  mt s đa phng ca vùng trong khong thi
gian t 2005-2009.
4. Phng pháp nghiên cu:
Tác gi s dng phng pháp nghiên cu đnh tính thông qua vic trao đi
vi các c quan qun lý ngành trong và ngoài tnh, phiu hi ý kin, tng hp s
liu t các chi tit, và s dng phng pháp nghiên cu đnh lng thông qua vic
thc hin mô hình hi quy v nhu cu vn đu t, các báo cáo thông kê ca B Tài

chính, Tng Cc Thng kê, B K hach và u t, Cc Thng kê ca các tnh
BSCL.
5. Ngun d liu nghiên cu:
Ngun d liu th cp: đc thu thp thông qua các s liu thng kê ca B

3
Tài chính, Tng Cc Thng kê, B K hoch và u t.
Ngun d liu s cp: Thu thp s liu cu Phòng Tng hp (S K hach –
đu t các tnh), Báo cáo tình hình kinh t - xã hi ca các tnh BSCL t nm
2005 -2009.
6. Nhng đim mi và đóng góp ca Lun án:
Lun án đánh giá nhng thành công và hn ch trong thu hút vn cho
BSCL và nhng nguyên nhân ca nó mt cách có h thng.
Cn c mi quan h gia vn đu t và tng trng kinh t, tác gi dùng
phng pháp đnh lng đ d báo nhu cu vn ca BSCL đn nm 2020, trên
c s đó đ xut c cu ngun vn nhm khai thác ngun vn tim nng ca vùng.
 xut mô hình huy đng vn t khu vc t nhân đ đu t phát trin kinh
t cho BSCL, nhóm gii pháp h tr khác nhm thúc đy BSCL phát trin
nhanh và bn vng. ng thi tác gi cng đ xut v thay đi nhn thc mt s
ni dung có liên quan đ đnh hng phát trin vùng đúng vi th mnh hin có
nhm khai thác tt tim nng đ phát trin kinh t và phát trin con ngi ca
vùng.

4
CHNG 1: TNG QUAN V U T
VÀ PHÁT TRIN KINH T

1.1. Nhng khái nim v đu t.
Có nhiu khái nim v đu t, tu theo phm vi nghiên cu mà hình thành
nên nhng khái nim khác nhau v đu t và vn đu t, vi mi phm vi đu t

li có mt loi vn đu t tng ng.
u t theo ngha rng có ngha là s hy sinh các ngun lc  hin ti đ
tin hành các hot đng nào đó nhm đem li cho nhà đu t các kt qu nht đnh
trong tng lai mà kt qu này thng phi ln hn các chi phí v các ngun lc
đã b ra. Ngun lc b ra có th là tin, là tài nguyên thiên nhiên, là tài sn vt
cht khác hoc sc lao đng. S biu hin bng tin tt c các ngun lc đã b ra
trên đây gi là vn đu t .
Kt qu đt đc có th là tài sn vt cht (nhà máy, đng xá, ca ci vt
cht khác), tài sn tài chính (tin vn), tài sn trí tu (trình đ vn hoá, chuyên
môn, khoa hc k thut, ca ngi dân), ngun nhân lc tng thêm,
Theo ngha hp, đu t ch bao gm nhng hot đng s dng các ngun
lc  hin ti nhm đem li cho nhà đu t hoc xã hi kt qu trong tng lai
ln hn các ngun lc đã s dng đ đt đc kt qu đó.
Nhà đu t có th là mt công ty, doanh nghip, t chc, cá nhân vi các
mc đích đu t và quy mô đu t khác nhau, nên kt qu đu t có loi ch có
ý ngha trc tip  phm vi hp đi vi bn thân ngi đu t, có loi li có ý
ngha quan trng không ch đi vi cá nhân ngi đu t mà còn quan trng đi
vi c nn kinh t ca đt nc.
Nh vy, nu xem xét trên giác đ đu t thì đu t là nhng hot đng s

5
dng các ngun lc hin có đ làm tng thêm các tài sn vt cht, ngun nhân lc
và trí tu đ ci thin mc sng ca dân c hoc đ duy trì kh nng hot đng ca
các tài sn và ngun lc sn có. Tng ng vi phm vi đu t này có phm trù
tng vn đu t mà chúng ta gi là vn đu t phát trin hoc là vn đu t phát
trin toàn xã hi.
1.2. Các ngun vn đu t:
Hai ngun vn đc huy đng cho đu t phát trin nn kinh t là ngun
vn đu t trong nc và ngun vn đu t ngoài nc.
1.2.1. Ngun vn đu t trong nc:

Luôn đóng vai trò quyt đnh trong vic to vn cho đu t tng trng
kinh t. Ngun vn đu t trong nc đc khai thác ch yu qua các kênh, nh:
1.2.1.1. Ngun vn đu t t ngân sách:
Tp trung cho nhng công trình trng đim, an ninh quc phòng các d án
h tng kinh t - xã hi không có kh nng thu hi vn nhm thc hin vai trò
qun lý kinh t v mô ca Nhà nc. Trong ngun vn đu t t ngân sách, ngun
vn tín dng nhà nc đáp ng nhu cu vn đu t vi khi lng ln, to điu
kin cn thit cho hot đng ca th trng tài chính.
Vic chi đu t t NSNN Vit Nam là vn đ cn đc xem xét t vic
phân b NSNN đ nâng cao hiu qu s dng ngun vn đu t t NSNN. Cht
lng phân b ngân sách hin nay ca trung ng và các đa phng còn hn ch
do phân b ngân sách theo khon mc đu vào, không chú trng đn các đu ra và
kt qu trong vic thc hin các mc tiêu chin lc u tiên ca quc gia, làm cho
ngun tài tr cho nhng k hoch phát trin kinh t - xã hi không đc quan tâm
đúng mc, khin nhng u tiên ca Chính ph không
đc tài tr xng đáng vi
tm quan trng ca chúng và d tách ri mc tiêu phát trin kinh t - xã hi đc

6
lp 5 nm vi s ngân sách đc phân b hàng nm.
Mt phng thc phân b ngân sách theo xu hng  nhiu nc hin nay
là phân b ngân sách theo đu ra, tc là theo mc tiêu, sn phm là kt qu ngân
sách; phng thc này có th thc hin đc các th t u tiên trong phân b
ngân sách, gn k hoch ngân sách vi k hoch phát trin kinh t - xã hi, nâng

cao hiu qu s dng ngân sách nói chung và vn đu t phát trin t ngân sách
nói riêng.
1.2.1.2. Ngun vn đu t ca khu vc dân c:
Trong dân c n cha các ngun tin rt ln t kiu hi, tin tit kim
thng ct tr bng vàng, tin ngoi t và tin mt. Ngun tin này đã đc huy

đng tham gia vào sn xut, kinh doanh thông qua các hình thc nh: gi tin tit
kim, mua chng khoán, trc tip đu t sn xut kinh doanh,…đóng góp vào s
tng trng kinh t khá ln. Chính ph và chính quyn đa phng đã huy đng
ngun vn này đ thc hin các công trình trng đim, đ thc hin các chng
trình mc tiêu quc gia bng cách phát hành trái phiu chính ph, trái phiu công
trình…ây là ngun vn khá quan trng và tim nng còn di dào, khai thác tt s
tit kim đc ngân sách nhà nc.
Các hình thc huy đng vn trong dân c: th trng chng khoán, theo
kênh phát hành trái phiu chính ph thông qua kho bc nhà nc, qua kênh ngân
hàng và các t chc tín dng, kênh huy đng vn dân c qua bo him.
Mi nm qua (2000-2009), th trng chng khoán Vit Nam đã tr thành
kênh dn vn dài hn quan trng, b sung cho kênh ngân hàng. n tháng 5 nm
2010 có 525 công ty niêm yt, mc vn hóa th trng là 680.614 t đng.
Có 4 loi trái phiu chính ph: tín phiu kho bc, trái phiu kho bc, trái
phiu ngoi t, công trái xây dng T quc, trái phiu đu t, trái phiu công trình
trung ng. V huy đng vn qua phát hành trái phiu chính ph, tính đn ht

7
ngày 24/12/2008, Kho bc Nhà nc đã huy đng đc trên 39.627 t đng.
H thng ngân hàng đã đa dng hoá các hình thc huy đng vn t dân c
tit kim có thng, tit kim bc thang, dch v tit kim ti nhà n tháng 11
nm 2009 t trng ngun vn huy đng t dân c ca các ngân hàng thng mi
chim đn 48% tng ngun tin gi.
Bo him là mt kênh huy đng vn quan trng ca nn kinh t thông qua
phí bo him. Ngun vn trong dân c tht s là ngun vn quan trng và đy
tim nng, gi vai trò đc bit quan trng đóng góp vào tng trng kinh t chung
ca c nc, thc t đã có nhiu hình thc khai thác ngun vn trong dân, mang
li thành tu to ln trong huy đng và trong tng trng kinh t.
1.2.2. Ngun vn đu t t nc ngoài:
Là ngun vn quan trng, cn thit đ đáp ng nhu cu vn cho phát trin

kinh t. Ngun vn đu t t nc ngoài đc huy đng thông qua các hình thc
c bn sau:
1.2.2.1. Ngun vn đu t trc tip t nc ngoài (FDI):
ây là ngun vn do các nhà đu t nc ngoài đem vào mt nc đ đu
t cho sn xut, kinh doanh, dch v. i vi vn FDI, nhà đu t và nc nhn
đu t đu có nhng li ích, th hin  mt s mt nh sau:
i vi nhà đu t: tn dng đc nhng li th v chi phí sn xut thp ca
các nc nhn đu t đ nâng cao hiu qu ca vn đu t; các công ty nc ngoài
có th kéo dài chu k sng ca sn phm đã đc sn xut và tiêu th  th trng
trong nc vì thông qua FDI, các công ty ca các nc phát trin chuyn đc
mt phn các sn phm công nghip  giai đan cui ca chu k sng sn phm
sang các nc nhn đu t đ tip tc s dng nh nhng sn phm mi ca các
nc này, to thêm li nhun cho nhà đu t; nhà đu t to dng đc th trng
cung cp nguyên vt liu di dào và n đnh vi giá r; ch đu t có điu kin

8
bành trng sc mnh v kinh t, tng cng kh nng nh hng ca mình trên
th trng quc t.
i vi nc nhn đu t: FDI gii quyt tình trng thiu vn cho phát trin
kinh t, đc nhn chuyn giao công ngh, k thut tiên tin, kinh nghim qun lý,
nng lc marketing, đào to đi ng lao đng,…; đu t FDI tác đng đn hot
đng đu t trong nc phát trin, to điu kin khai thác hiu qu các tim nng
ca đt nc; nc nhn đu t có c hi tham gia mng li sn xut toàn cu;
đu t FDI góp phn tng thu cho ngân sách nhà nc thông qua vic đánh thu
đi vi các công ty nc ngoài. Nhng ngun vn FDI có nhng hn ch nht
đnh đi vi nc nhn đu t, đó là: nu không có quy hoch cho đu t c th d
dn đn đu t tràn lan, kém hiu qu, tài nguyên thiên nhiên b khai thác quá mc
làm ô nhim môi trng.
Hình thc ch yu ca FDI là đu t mi và mua li và sáp nhp qua biên
gii. Tùy theo mc đ tham gia ca nhà đu t doanh nghip nhà đu t nc

ngòai góp vn 100%, liên doanh, hp đng hp tác kinh doanh.
1.2.2.2. Ngun vn đu t gián tip (FII):
Là hình thc đu t thông qua vêc mua bán chng khoán và nhng giy t
có giá tr khác. Theo Lut đu t Vit Nam ban hành nm 2005, đu t FII đc
xác đnh là hình thc đu t thông qua vic mua c phn, c phiu, trái phiu, các
giy t có giá tr khác, các qu đu t chng khoán và thông qua các đnh ch tài
chính trung gian mà nhà đu t không tham gia hot đng qun lý đu t. Vn đu
t gián tip ca nc ngoài vào nc s ti thng tn ti theo các loi qu hoc
các công ty tài chính, ch yu là qu h tng, qu tr cp, qu lng hu, đu t
ca các tp đoàn tài chính và qu đu t mo him. Vn FII có tác đng kích thích
th trng tài chính phát trin theo hng nâng cao hiu qu hot đng, m rng
quy mô và tng tính minh bch, to điu kin cho doanh nghip trong nc d

9
dàng tip cn vi ngun vn mi; nâng cao vai trò qun lý nhà nc và cht lng
qun tr doanh nghip, có tác đng thúc đy mnh m các mi quan h kinh t.
Tuy nhiên, vn FII có nhng tác đng tiêu cc nh: nu dòng FII vào nc tng
mnh, thì nn kinh t d b ri vào trng thái phát trin bong bóng; vn FII có đc
đim là di chuyn rt nhanh nên nó s d làm cho nn tài chính b khng hong khi
gp s c t bên trong cng nh bên ngoài nn kinh t và FII làm gim tính đc
lp ca chính sách tin t và chính sách t giá hi đoái.
u t FII vào Vit Nam gn đây đã tng rt mnh. Hin có khong 35 qu
nc ngoài quy mô ln đang tham gia đu t ti th trng chng khoán Vit
Nam. Trong đó ngun vn đ vào nhiu nht là  lnh vc công nghip, dch v,
tài chính,…
1.2.2.3. Ngun vn h tr phát trin chính thc (ODA):
Là ngun vn do các c quan chính thc ca mt nc hoc mt t chc
quc t h tr cho các nc đang phát trin nhm thúc đy s phát trin kinh t -
xã hi ca các nc này. S h tr này thng th hin di dng tin t, hàng
hoá, chuyn giao công ngh, chuyn giao tri thc theo khuôn kh Hip đnh, Tho

c hoc các vn bn ký kt chính thc trên c s song phng hoc đa phng.
Ni dung vin tr ca ODA bao gm: Vin tr không hoàn li: có quy mô nh,
chim khong 15-17% tng ngun vn ODA và ch gii hn trong các lnh vc
nhân đo, y t, vn hoá, giáo dc, ci cách và nâng cao nng lc qun lý hành
chính nhà nc; vn vay: có quy mô ln, chim khong 83-85% tng ngun vn
ODA, nhng đc vay vi lãi sut thp (lãi sut u đãi) và thi gian hoàn tr dài
(thng là 20-30-40 nm) và có thi gian ân hn (t 10-12 nm). Chính ph nc
tip nhn vn ODA phi qun lý và s dng vn ODA theo quy đnh ca pháp lut
nc mình, va phi theo quy đnh ca Nhà tài tr theo điu c quc t đc ký
kt và chu s qun lý, giám sát ca c hai bên. Trong không ít trng hp phi
tuân th mt s điu kin do nc cung cp vn quy đnh, nh mc đích s dng,

10
th tc gii ngân, phng thc cung ng vt t, thit b
Vit Nam có mi quan h ít nht vi 25 nhà tài tr ODA song phng, trong
đó Nht Bn là nhà tài tr ln nht chim khong 40% tng s vn ODA mà cng
đng quc t cam kt đi vi Vit Nam.
1.2.2.4. Ngun vn ca các t chc phi chính ph (NGO):
Trên th gii có rt nhiu t chc phi chính ph hot đng theo các mc
đích và tôn ch khác nhau. Ngun vn ca các t chc phi chính ph thng nh,
ch yu da vào ngun quyên góp hoc s tài tr ca các Chính ph. Vin tr
NGO thng là vin tr không hoàn li và thng thông qua các chng trình
phát trin dài hn, có s h tr ca các chuyên gia nh: hun luyn nhng ngi
làm công tác bo v sc kho, thit lp các d án tín dng, cung cp nc sch 
nông thôn,…Nhng ngun vn này ngoài mc đích nhân đo còn mang màu sc
tôn giáo, chính tr nên khó qun lý.
1.3. Hiu qu đu t:
Nói đn hiu qu đu t, ngi ta thng đ cp hiu qu kinh t - xã hi và
các ch tiêu tài chính đánh giá hiu qu ca đu t.
1.3.1. Các ch tiêu tài chính đánh giá hiu qu ca đu t:

Hai ch tiêu tài chính quan trng bc nht trong đánh giá hiu qu đu t là
hin giá thu nhp thun và t sut sinh li ni b.
1.3.1.1. Hin giá thu nhp thun (NPV):
Là ch tiêu v thu nhp ròng ca d án, là hiu s gia hin giá thc thu
bng tin và hin giá thc chi bng tin trong sut thi gian thc hin d án.
Có ngha là các khon thu nhp đt đc trong tng lai k c vn đu t đu phi
quy v giá tr hin ti theo mt lãi sut nht đnh. Nu hin giá thu nhp thun là

11
s dng chng t d án có hiu qu.
Công thc tính:
NPV =
()
n
tt
t = 1
BC a−×
∑
t
Trong đó:
NPV: Hin giá thu nhp thun ca d án.
B
t
: Thu nhp hàng nm ca d án.
C
t
: Chi phí hàng nm ca d án.
a
t
=

()
t - 1
1
1 r+
: là h s chit khu ca d án.
r : Lãi sut chit khu ca d án, đn v tính %.
t : Th t nm trong thi gian ca d án.
t-1: đc quy c tính toán trong d án, các giá tr đng tin phát sinh
trong nm t=1 đc coi nh giá tr hin ti ca đng tin đó.
Hin giá thu nhp thun ca d án cho bit vi mt chi phí c hi mong
mun nht đnh ca nhà đu t, hin giá thu nhp có ln hn hin giá chi phí hay
không? Hin giá thu nhp thun càng cao thì hiu qu kinh t ca d án càng cao.
1.3.1.2. T sut sinh li ni b (IRR):
Là lãi sut riêng ca d án. Vi lãi sut này thì tng hin giá ca các khon
thu nhp trong tng lai ca d án bng tng hin giá ca vn đu t. iu đó
cng có ngha là vi lãi sut này thì hin giá thun bng 0.
Có mt s phng pháp xác đnh t sut sinh li ni b nh: Phng pháp
đ th, phng pháp th dn đ xác đnh t sut chit khu gi đnh, phng pháp
ni suy.

12
Công thc tính t sut sinh li ni b theo phng pháp ni suy:
NPV
1
IRR = r
1
+ (r
2
– r
1

) x —————————
NPV
1
+ ।NPV
2
।
Trong đó:
IRR: T sut sinh li ni b cu d án, đn v tính %.
r
1
: Lãi sut chit khu ban đu đ tính NPV
1 .
r
2
: Lãi sut chit khu giá đnh đ tính NPV
2
sao cho NPV
2
là mt s âm
và gn bng 0.
Khi thy IRR ln hn t sut chit khu thì có th kt lun d án có hiu
qu, IRR chính là t sut li nhun ca đng vn b ra trong đu t.
Bên cnh đó, t sut sinh li ca vn đu t là ch tiêu đánh giá hiu qu đu
t thng đc s dng. T sut sinh li ca vn đu t là t s gia li nhun
sau thu hàng nm và tng vn đu t đ thc hin d án.
Công thc tính:

t
t
NP

ROI 100
I
=×

Trong đó:
ROI
t
: T sut sinh li ca vn đu t hàng nm, đn v tính %.
NP
t
: Li nhun sau thu hàng nm.
I: Tng vn đu t đ thc hin d án.
T sut sinh li ca vn đu t cho bit mt đng vn đu t cho d án có
kh nng thu đc bao nhiêu đng li nhun sau thu. T sut sinh li càng ln thì
hiu qu tài chính ca d án càng cao.
1.3.2. Hiu qu kinh t - xã hi ca đu t:
Hiu qu kinh t - xã hi ca d án đu t là đánh giá trên quan đim ca
toàn nn kinh t, đánh giá tác đng ca d án đu t đn s phát trin kinh t ca

13
c nc; là s so sánh gia li ích do d án to ra vi cái giá mà xã hi phi tr đ
s dng tài nguyên có hiu qu. Li ích t d án đu t mà nn kinh t quc dân
và xã hi thu đc có nhng cái không đnh lng đc nh: s phù hp ca d
án đi vi mc tiêu phát trin kinh t, nhng lnh vc đc u tiên đu t, nh
hng dây chuyn đi vi s phát trin các ngành khác,…nhng cng có mt s
ni dung đnh lng đc nh: mc đ gia tng sn phm, thu nhp quc dân, s
dng lao đng, tng thu ngoi t, tng thu cho Ngân sách nhà nc. Mt s tiêu
chí đánh giá hiu qu kinh t - xã hi ca đu t, nh sau:
1.3.2.1. Giá tr sn phm hàng hóa gia tng:
Gm giá tr gia tng trc tip và giá tr gia tng gián tip. Giá tr gia tng

trc tip là giá tr do chính d án to ra.
Giá tr gia tng gián tip là giá tr gia tng t các d án khác hoc cáchot
đng kinh t khác do phn ng dây chuyn mà d án đang xem xét mang li.
1.3.2.2. Vic làm và thu nhp ca ngi lao đng:
Vic s dng vn đu t s to ra nhiu chng trình, d án,…thu hút mt
lng lao đng đáng k, đng thi thúc đy vic đào to lao đng có trình đ k
thut, thu hút lao đng có tay ngh t ni khác đn.
 đánh giá hiu qu ca d án đu t trong vic thu hút lao đng, có th s
dng ch tiêu:

Ch tiêu này cao hay thp tùy thuc vào tng ngành kinh t k thut; k thut
càng hin đi, ch tiêu này càng ln. Nh vy, vi mt d án đu t nào đc hình
thành đu to ra công n vic làm cho ngi lao đng và to ra thu nhp nâng cao
mc sng cho ngi lao đng .

14
1.3.2.3. óng góp cho NSNN:
Gm các khon nh: các lai thu, tin thuê đt, tin thuê các tài sn tài sn
c đnh, dch v công cng.
Có th tính mc đóng góp cho NSNN trên tng vn đu t:


1.3.2.4. Tng thu hoc tit kim ngoi t cho đt nc:
Khi các nc nhn vn đu t t nc ngoài đã làm tng thu ngoi t cho
nc mình. Mt khác, nc nhn đu t tit kim đc ngoi t do không phi
nhp khu hàng tiêu dùng vì đã đc các nhà đu t nc ngoài sn xut và cung
cp, tit kim ngoi t trong vic trang b máy móc thit b tiên tin.
Kh nng tit kim ngoi t do d án đu t sn xut sn phm thay th sn
phm nhp khu, hoc sn phm có kh nng cnh tranh vi sn phm
nhp khu

bng chi phí ngoi t nu nhp khu tr đi cho chi phí ngoi t đ sn xut khi
lng sn phm thay th sn phm nhp khu, tr đi nguyên vt liu và khu hao
tài sn c đnh mua bng ngoi t, tr lng tính bng ngoi t và tr n vay.
Mc tng thu ngai t ca d án đu t tính đc bng cách ly thu ngoi t
do xut khu tr chi ngoi t nu nhp khu. ây là nhng ch tiêu đ tng bc
tng ngun ngoi t cho đt nc.
Hiu qu kinh t - xã hi ca đu t còn đc tính đn các ch tiêu nh: d
án đu t to s phát trin cho các ngành khác (ngành dt phát trin có th kéo
theo ngành may mc phát trin); làm tng nhu cu tiêu dùng cu nhân dân; d án
đu t góp phn làm phát trin đa phng (tng cng v c s h tng, làm thay
đi b mt kinh t - xã hi cu đa phng, tng thu nhp cho ngi lao đng  đa
phng). Các ch tiêu này khó đnh lng đc nhng có th thy đc qua nh

15
hng thc t ca d án đu t nên cng là nhng tiêu chí đ đánh giá hiu qu
đu t.
1.4. Nhng lý lun c bn v tng trng và phát trin kinh t:
1.4.1. Tng trng kinh t:
Là s gia tng thu nhp ca nn kinh t trong mt khong thi gian nht
đnh (thng là mt nm). S gia tng này đc th hin  quy mô và tc đ tng
trng. Quy mô phn ánh s gia tng nhiu hay ít còn tc đ tng trng đc
dùng đ so sánh s gia tng gia các thi k. Ngi ta thng xác đnh tng
trng kinh t thông qua các ch tiêu GDP (tng sn phm quc ni), GNP (tng
sn phm quc dân) và GNI (thu nhp bình quân đu ngi).
u t là mt trong nhng yu t đc tính đn trong tng trng kinh t,
da vào công thc tính GDP sau:
GDP = S + I + G + (X – IM)
Trong đó: S: tng tit kim trong nn kinh t
I: đu t
G: chi tiêu ca chính ph

X: xut khu
IM: nhp khu.
Bn cht ca tng trng kinh t là phn ánh s thay đi v lng ca nn
kinh t còn đu t phát trin không nhng làm gia tng tài sn ca nhà đu t mà
còn trc tip làm tng tài sn ca nn kinh t quc dân, chng hn khi nhà đu t
xây dng mt nhà máy thì nhà máy đó không nhng là tài sn ca nhà đu t mà
còn là tim lc sn xut ca c nn kinh t, to thêm công n vic làm cho ngi
lao đng. Nh vy đu t phát trin chính là mt yu t không th thiu đi vi
quá trình tng trng ca mt nn kinh t.
 đo lng tng trng kinh t có th dùng mc tng trng tuyt đi, tc
đ tng trng kinh t hoc tc đ tng trng bình quân hàng nm trong mt
giai đon. Mc tng trng tuyt đi là mc chênh lch quy mô kinh t gia
hai k cn so sánh.
Tc đ tng trng kinh t đc tính bng cách ly chênh lch gia quy
mô kinh t k hin ti so vi quy mô kinh t k trc chia cho quy mô kinh t
k trc. Tc đ tng trng kinh t đc th hin bng đn v %.
Công thc tính:
y = dY/Y × 100(%)
Trong đó Y là qui mô ca nn kinh t, và y là tc đ tng trng. Nu
quy mô kinh t đc đo bng GDP (hay GNP) danh ngha, thì s có tc đ
tng trng GDP (hoc GNP) danh ngha. Còn nu quy mô kinh t đc đo
bng GDP (hay GNP) thc t, thì s có tc đ tng trng GDP (hay GNP)
thc t. Thông thng, tng trng kinh t dùng ch tiêu thc t hn là các ch
tiêu danh ngha.
1.4.2. Phát trin kinh t:
Là quá trình ln lên, tng tin v mi mt ca nn kinh t. Phát trin
kinh t là mt khái nim rng hn tng trng. Nu tng trng đc xem là
quá trình bin đi v lng thì phát trin là quá trình bin đi c v lng và
cht ca nn kinh t. ó là s kt hp mt cách cht ch quá trình hoàn thin
ca c hai vn đ v kinh t và xã hi  mi quc gia. Phát trin kinh t bao

gm có tng trng, s chuyn dch c cu kinh t theo chiu hng tin b
(thng xét đn s chuyn dch c cu ngành: s gia tng t trng ngành công
nghip, dch v và gim t trng ngành nông nghip), s bin đi ngày càng tt
hn trong các vn đ xã hi (xóa b nghèo đói, suy dinh dng, tng tui th
bình quân, tng kh nng tip cn các dch v y t, nc sch ca ngi dân,
đm bo phúc li xã hi, gim thiu bt bình đng trong xã hi…)
. 1.4.3. Các lý thuyt kinh t v đu t:

16

17
u t là mt yu t nm trong tng cu ca nn kinh t. Trong khi đu t
nh hn rt nhiu so vi tiêu dùng trong GDP, nhng nó li rt quan trng bi vì
đây là thành t trong GDP bin đng mnh nht và phn ánh rõ nét nht hình mu
bin đng theo chu k mà các nn kinh t th trng phi đi mt. Có rt nhiu lý
thuyt kinh t v đu t, mi lý thuyt nghiên cu mt khía cnh khác nhau ca
đu t đi vi tng trng và phát trin kinh t, sau đây là mt s lý thuyt tiêu
biu:
1.4.3.1. S nhân đu t:
S nhân đu t phn ánh vai trò ca đu t đi vi sn lng. Nó cho thy
sn lng gia tng bao nhiêu khi đu t gia tng mt đn v.
Công thc tính:
k = Y/ I (1)
Trong đó: Y là mc gia tng sn lng
I là mc gia tng đu t
k là s nhân đu t
T công thc (1) ta có :
Y= k .I
Nh vy vic gia tng đu t có tác dng khuch đi sn lng tng lên s
nhân ln. Trong công thc trên, k là mt s dng ln hn 1. Nu khuynh hng

tiêu dùng cn biên càng ln thì k càng ln, do đó, đ khch đi ca sn lng càng
ln. Sn lng càng tng, công n vic làm càng gia tng.
Thc t, gia tng đu t dn đn gia tng cu v các yu t t liu sn xut
(máy móc thit b, nguyên nhiên vt liu…) và qui mô lao đng. S kt hp hai
yu t này làm cho sn xut phát trin, kt qu là gia tng sn lng ca nn kinh
t.
1.4.3.2. Lý thuyt v gia tc đu t:

18
Theo lý thuyt này, đ sn xut ra mt đn v đu ra cho trc phi có mt
lng vn đu t nht đnh. Tng quan gia sn lng và vn đu t đc biu
din theo công thc:
x = K/Y
K: Vn đu t ti thi k nghiên cu
Y: Sn lng ti thi k nghiên cu
x: H s gia tc đu t.
T công thc trên, ta suy ra: K = x * Y.
Nh vy, nu x không đi khi quy mô sn lng sn xut tng dn đn vn
đu t tng theo và ngc li. Theo công thc trên thì sn lng phi tng liên tc
mi làm cho vn đu t tng lên cùng tcđ hoc là không thay đi so vi thi k
trc đó.
Lý thuyt gia tc đu t phn nh mi quan h gia sn lng vi vn đu
t, phn nh s tác đng ca tng trng đn vn đu t. Khi kinh t tng trng
cao, sn lng nn kinh t tng, c hi kinh doanh nhiu, dn đn tit kim và đu
t tng nhiu. Tuy nhiên lý thuyt này còn mt s hn ch, đó là: s gi đnh quan
h gia sn lng và đu t là n đnh, thc t đi lng x luôn bin đng do s
tác đng ca nhiu nhân t khác; và thc cht lý thuyt này đã xem xét s bin
đng ca đu t thun ch không phi s bin đng ca tng đu t do s thay đi
ca sn lng.
1.5. Mi quan h gia vn đu t và tng trng kinh t:

Trong quá trình đu t đ to s tng trng và phát trin kinh t thì yu t
vt cht có tính tin đ không th thiu đc đó là vn. Vn là nhân t đc bit
quan trng, là chìa khóa ca s thành công v tng trng và phát trin kinh t.
Vn phi đc đu t và s dng có hiu qu, nó s đóng góp rt quan trng
đn s tng trng và phát trin kinh t. Khi nói vn phi đc đu t và s dng

19
có hiu qu có ngha là đã bao hàm chính sách s dng vn và đi ng ngun nhân
lc đ thc hin.
Vic to ra vn cho phát trin kinh t là vn đ ht sc khó khn, nhng khi
có vn mà không có chính sách đu t s dng hiu qu thì đt nc s ri vào
tình trng n nn chng cht, kinh t không ci thin.
S phát trin ca nn kinh t phi đt trong s tng quan cht ch vi phát
trin c s h tng.  gia tng s phát trin kinh t, nn kinh t nht thit phi có
vn đ tp trung đu t vào c s h tng. Khi nn kinh t phát trin cao thì c s
h tng cn phi phù hp vi s tin trin ca nhu cu. Vì vy, nn kinh t cn
phi to lp vn vi quy mô ln đ đáp ng. Vn chính là nhân t đc bit quan
trng đ khai thác các ngun lc tim nng nh nhân lc, vt lc,…Nên tùy theo
điu kin phát trin trong tng thi k, mi nn kinh t xác lp c cu kinh t hp
lý, thu hút ngun vn đu t trong và ngòai nc đ đy nhanh nhp đ tng
trng và phát trin kinh t .
Nhà nc huy đng vn thông qua các công c tài chính đ đáp ng yêu cu
đu t cho s tng trng và phát trin kinh t. Các công c tài chính s dng gm
công c thuc chính sách tài chính - tin t (thu, tín dng nhà nc, các qu h
tr tài chính, công c lãi sut, nghip v th trng m, d tr bt buc, t giá hi
đoái), công c thuc th trng tài chính (c phiu, trái phiu, tín phiu, k
phiu,…). Các công c tài chính này đc s dng thích hp vi phm vi, đc
đim hot đng và khuôn kh lut pháp.
Trong h thng lý thuyt tng trng kinh t vào cui nhng nm 30 đã xut
hin mt hc thuyt kinh t mi, đó là hc thuyt ca J.Maynard Keynes. Khác

vi t tng ca nhà kinh t hc c đin và tân c đin, Keynes cho rng: nn
kinh t có th đt ti và duy trì s cân bng di mc sn lng tim nng. Tuy
nhiên, ông cng nhn thy xu hng phát trin ca nn kinh t là đa mc sn
lng thc t càng gn đn mc sn lng tim nng càng tt.  có đc s
chuyn dch này thì đu t đóng vai trò quyt đnh.

20
Trong nhng nm 1940, các nhà kinh t Roy Harrod (ngi Anh) và Evsey
Domar (ngi M) đã đa ra nhng lý thuyt đ gii thích mi quan h gia tng
trng và tht nghip trong xã hi t bn. Sau đó đc các nc đang phát trin
xem xét mi quan h gia tng trng và nhu cu t bn.
Mô hình Harrod - Domar đc dùng rng rãi trong các nc đang phát trin,
đc coi nh là mt phng pháp đn gin đ xem xét mi quan h gia tng
trng và nhu cu t bn, mô hình này cho chúng ta bit đn h s ICOR. Mô
hình cho rng đu ra cho bt k mt đn v kinh t nào s ph thuc vào tng t
bn đu t cho đn v đó.  tng trng kinh t cn đu t mi vào vn d tr.
Mô hình Harrod – Domar :
g =
is
kk
=

Trong đó:
g: tc đ tng trng (g = ∆Y/Y, Y là tng sn phm đu ra).
i: t l đu t (i = I/Y).
s: t l tit kim (s = S/Y).
I: đu t.
S: tit kim.
k: h s ICOR – H s gia tng t bn đu ra ( k=I/ ∆Y = ∆K/ ∆Y, K là tng
vn đu t ).

∆Y : gia tng tng sn phm đu ra.
∆K : gia tng vn đu t.
Công thc này là công thc đn gin ca Harrod – Domar trong lý thuyt
tng trng kinh t.
H s ICOR nói lên rng vn sn xut đc to ra bng đu t di dng nhà

21
máy, trang thit b là yu t c bn ca tng trng, các khon tit kim ca dân
c và các công ty chính là ngun gc ca vn đu t. H s này cng phn nh
trình đ k thut sn xut và là s đo nng lc sn xut ca đu t.
Ví d nh nu đu t 3 t đng di dng xây dng nhà máy mi và trang b
mi làm cho xí nghip có kh nng gia tng đu ra thêm 1 t đng/nm trong vòng
mt nm ti thì h s gia tng vn đu ra trong trng hp này là 3/1.
Các nhà kinh t s dng ICOR nh mt ch s c bn đ xem xét hiu qu s
dng vn đu t, liên quan cht ch ti tc đ tng trng chung ca nn kinh t.
Mô hình tng trng cu Harrod - Domar ch ra s tng trng là do kt qu tng
tác gia tit kim vi đu t và đu t là đng lc c bn ca tng trng kinh t.
Nhng trên thc t, tng trng kinh t có th xy ra không phi vì lý do tng đu
t, hoc ngc li, nu đu t không có hiu qu vn có th dn đn không có s
tng trng. K c trong trng hp đu t có hiu qu thì s gia tng t l tit
kim cng ch có th to nên gia tng tc đ tng trng kinh t trong ngn hn
ch không th đt đc trong dài hn.
T nhng lp lun trên, nm 1956, Robert Solow đã xây dng nên mô hình
tng trng mang nhng ý tng mi, còn đc gi là mô hình tng trng
Solow.
Nu nh mô hình Harrod - Domar ch xét đn vai trò ca vn sn xut (thông
qua tit kim và đu t) đi vi tng trng, thì mô hình Solow đã đa thêm nhân
t lao đng và tin b công ngh vào phng trình tng trng và ông cho rng
tin b k thut là nhân t quyt đnh đn tng trng k c ngn hn và dài hn.
Mô hình này cho bit: tit kim, tng dân s và tin b công ngh có nh hng

nh th nào ti mc sn lng và tc đ tng trng ca mt nn kinh t theo thi
gian.
Riêng tit kim và tng trng kinh t, Solow đã lý gii nh sau:
Nu Y là sn lng, K là vn, L là lao đng. Ta xét mt dng hàm tng sn

22
xut Cobb-Douglas gin đn:
Y = K L
Vi y = Y/L (thu nhp bình quân/công nhân).
Và k = K/L (mc vn bình quân/công nhân).
Nu tính mc sn lng bình quân đu ngi thì phng trình trên s còn là:
y = k
T mô hình tng trng cu Harrod - Domar ta có I = s.Y
I là đu t cu nn kinh t và s là t l tit kim quc gia. Nu chia c 2 v
phng trình này cho L, ta đc mc đu t bình quân cho mt công nhân i bng:
i = s.y
Ti mi thi đim, lng vn là yu t quyt đnh sn lng ca nn kinh
t, nhng lng vn có th thay đi theo thi gian, dn ti tng trng kinh t.
Mô hình Solow xác đnh hai lc lng tác đng ti s thay đi ca lng
vn là đu t (làm tng lung vn) và khu hao (làm gim lng vn), c th là:
Thay đi lng vn = u t – Khu hao.
Nh vy, theo mô hình Solow, nu t l tit kim cao thì nn kinh t s có
mc sn lng ln hn (GDP cao hn). Tuy nhiên, vic tng t l tit kim ch
đa đn tng trng nhanh hn trong mt thi gian ngn, trc khi nn kinh t đt
đn trng thái n đnh. Nu mt nn kinh t duy trì mt t l tit kim cao nht
đnh, nó s duy trì đc mc sn lng cao nhng không duy trì đc tc đ tng
trng cao. Kt lun này hoàn toàn khác vi kt lun ca mô hình Harrod -
Domar.
Theo nhà kinh t hc ngi M - Paul Adam Samuelson: Tng trng kinh
t là s m rng GDP hay sn lng tim nng, và mt khái nim rt gn gi vi

nó là mc tng sn lng tính trên đu ngi. V lâu dài, vn mnh kinh t ca
mt quc gia ph thuc vào tng trng sn lng tim nng. Tng sn lng tim
nng là phi tng nng sut. Paul Krugman, nhà kinh t hc đot gii Nobel đã vit:
"Nng sut không phi là tt c, nhng v lâu dài thì nó gn nh là tt c"
1
. Theo
mô hình tng trng kinh t tân c đin:  tng nng sut trên quy mô nn kinh t
thì cn thit phi tng cng vn theo chiu sâu, là quá trình trong đó lng vn
tính trên đu ngi công nhân tng lên theo thi gian, là quá trình tng cng đu
t máy móc thit b.
Nhng nn kinh t th trng tiên tin tng trng thông qua s tng lên cu
vn, lao đng và thay đi công ngh. Vy, s đóng góp tng đi cu lao đng,
vn và thay đi công ngh đn tng trng nh th nào? Robert Solow, John
Hendrick và Edward Denison là nhng ngi tiên phong trong phân tích tng
trng kinh t bng đnh lng và đa ra cách tip cn hu ích là hch toán tng
trng. Theo k thut này, các nhà kinh t trên đã đa ra phng trình th hin mi
quan h gia tng cng vn theo chiu sâu nh hng ti sn lng trên đu
ngi nh th nào nu không thay đi công ngh.
% tng Q/L = % tng Q - % tng L = ¼ (% tng K/L) +T.C
Vi Q: sn lng.
L: lao đng.
K: Vn.
T.C: thay đi công ngh.
Mt ví d c th ca các nhà kinh t cho thy s đóng góp ca lao đng, vn
và các nhân t khác trong mc tng trng.
 tính mc tng trng cu Q/L, gi đnh L đã tng 1,3% mt nm, K tng
2,5% mt nm, còn Q tng 3,1% mt nm.

1
[Paul A samuelson, William D. Nordhalls, Kinh t hc, tp 2, NXB Thng kê,
2002, tr 555].


23

24
Chúng ta thy:
% tng Q/L = ¼ (%tng K/L) +T.C
1,8 = ¼ (1,2) + T.C = 0,3 + 1,5
Nh vy, trong 1,8% tng sn lng cu mt nm trên mt công nhân, do
tng cng vn theo chiu sâu khong 0,3%, do thay đi công ngh là 1,5%.
Có 4 thành phn trong tng trng kinh t.
Ngun vn (K): Ch có đu t ròng mi giúp tích lu thêm vn cho nn kinh
t. Mà vn đu t ròng ly t tin tit kim. Cho nên mun tng vn thì phi tng
tit kim. Nh vy, khi sn lng đt đn mc tim nng, mun thúc đy tng
trng kinh t bng yu t vn thì phi khuyn khích tit kim và chuyn tin tit
kim đó sang đu t.
- Ngun nhân lc (L): Cht lng cu ngun nhân lc th hin qua: trình đ
chuyên môn, k thut, k nng và k lut lao đng là yu t quan trng thúc đy
quá trình tng trng kinh t.
- Ngun tài nguyên (R): Mt quc gia có các điu kin t nhiên thun li và
có ngun tài nguyên thiên nhiên di dào s to điu kin tng trng kinh t d
dàng hn. Nhng trong nn kinh t toàn cu ngày nay, vic s hu ngun tài
nguyên không quyt đnh mt nc có thành công hay không.
- Thay đi và đi mi công ngh (T): Trong lch s, tng trng rõ ràng
không phi là mt quá trình sao chép gin đn, mà đó là mt quá trình sáng ch và
thay đi công ngh không ngng đã đem li mt bc tin xa v kh nng sn
xut.

Y = f(K,L,R,T)
Và thng nht vi kiu phân tích ca hàm sn xut Cob-Douglas v s tác
đng ca các yu t đn tng trng.