B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP H CHÍ MINH
v ( w
NGUYN THÀNH TRUNG
GII PHÁP GIM N QUÁ HN VÀ N XU
TI NH TMCP XNK VIT NAM
TRÊN A BÀN TP.HCM
CHUYÊN NGÀNH: QUN TR KINH DOANH
MÃ S: 60.34.05
LUN VN THC S
NGI HNG DN KHOA HC:
PGS.TS NGUYN QUANG THU
TP.H CHÍ MINH - 2009
MC LC
{tz
Trang ph bìa
Li cam đoan
Danh mc các ch vit tt
Danh mc bng
Danh mc biu đ
Li m đu 1
Chng I:
Lý lun c bn v Ngân hàng thng mi và hot đng tín
dng ca Ngân hàng thng mi
4
1.1 nh ngha Ngân hàng thng mi 5
1.2 Tín dng Ngân hàng thng mi 5
1.3 Các sn phm tín dng ch yu ca Ngân hàng thng mi 7
1.4 N quá hn và n xu trong hot đng tín dng Ngân hàng thng mi 7
1.4.1 nh ngha n quá hn và n xu 8
1.4.2 Các ch tiêu phân nhóm n quá hn và n xu 8
1.4.3 Các ch tiêu đánh giá hot đng tín dng 14
1.5 Các yu t nh hng ti n quá hn và n xu 18
1.5.1 Yu t khách quan 18
1.5.2 Yu t ch quan 20
1.6 Mi quan h gia tng trng tín dng, n quá hn, n xu và hiu qu hot
đng ca Ngân hàng thng mi 22
Tóm tt chng I 24
Chng II: Thc trng hot đng tín dng Eximbank trên đa bàn
Tp.HCM giai đon 2005-2008 25
2.1 Gii thiu chung v Eximbank 26
2.1.1 Lch s hình thành 26
2.1.2 Quá trình phát trin 26
2.1.3 Các thành tu đt đc trong 02 nm gn đây 27
2.2 Thc trng hot đng tín dng Eximbank trên đa bàn Tp.HCM giai đon
2005-2008 28
2.2.1 D n ca Eximbank trên đa bàn Tp.HCM giai đon 2005-2008 28
2.2.1.1 D n qua các chi nhánh/ SGD trc thuc Eximbank trên đa
bàn Tp.HCM giai đon 2005-2008 28
2.2.1.2 D n phân theo loi tin 31
2.2.1.3 D n phân theo thi hn vay 33
2.2.1.4 D n phân theo ngành kinh t 35
2.2.1.5 D n phân theo thành phn kinh t 39
2.2.1.6 T l d n không có tài sn đm bo 41
2.2.2 Tình hình huy đng vn ca Eximbank trên đa bàn Tp.HCM gia
đon 2005-2008 42
2.2.3 Li nhun hot đng tín dng các đn v trc thuc Eximbank trên
đa bàn Tp.HCM giai đon 2005 – 2008 45
2.3 Phân tích n quá hn và n xu trong hot đng tín dng Eximbank trên
đa bàn Tp.HCM giai đon 2005-2008 47
2.3.1 T l n quá hn và t l n xu 47
2.3.2 T l d n/vn huy đng 50
2.3.3 Vòng quay vn tín dng 51
2.3.4 Li nhun t hot đng tín dng trên tng d n tín dng 52
2.3.5 T l d n trung, dài hn trên vn ngn hn 53
2.3.6 Ngun nhân lc tín dng 54
2.3.7 Công ngh thông tin 55
2.3.8 Công tác t chc hot đng tín dng 55
2.4 ánh giá chung v hot đng tín dng Eximbank trên đa bàn Tp.HCM
giai đon 2005-2008 58
2.4.1 Nhng thành tu đt đc ca Eximbank ti Tp.HCM giai đon
2005-2008 58
2.4.2 Nhng mt tn ti trong hot đng tín dng Eximbank ti Tp.HCM
giai đon 2005-2008. 60
Tóm tt chng II 63
Chng III: Gii pháp gim n quá hn và n xu ti Eximbank trên đa
bàn Tp.HCM 64
3.1 Chin lc phát trin Eximbank giai don 2009-2011 và tm nhìn đn
2015 65
3.1.1 nh hng chung (Tm chính – s mnh) 65
3.1.2 Mc tiêu đn nm 2011 và tm nhìn đn nm 2015 65
3.1.2.1 Mc tiêu đnh hng 65
3.1.2.2 Mc tiêu đnh lng 65
3.1.3 Chin lc kinh doanh giai đon 2009-2011 66
3.1.4 nh hng phát trin dch v tín dng, đu t, dch v tài chính 67
3.1.5 L trình thc hin 67
3.1.5.1 Giai đon 2009-2010 67
3.1.5.2 Giai đon 2011-2015 68
3.2 Các gii pháp gim n quá hn và n xu ti Eximbank trên đa bàn
Tp.HCM 69
3.2.1 Xây dng h thng xp hn tín nhim 69
3.2.2 t gii hn d n theo ngành đ kim soát đc ri ro và xây dng
đi ng nghiên cu th trng 72
3.2.3 Phát trin ngun nhân lc tín dng 73
3.2.4 Tng cng s lng và cht lng nhân viên kim soát ni b v
hot đng tín dng; kim soát tín dng theo hng qun lý tp trung,
giám sát cht ch và x lý kp thi ri ro 75
3.2.5 Tách bch khâu thm đnh và qun lý tín dng nhm hn ch các sai
sót và hn ch tiêu cc 77
3.2.6 Có các bin pháp mnh đi vi các đn v có n quá hn phát sinh
do không chp hành quy đnh v tín dng 79
3.2.7 Kin ngh NHNN: Hoàn thin các qui đnh, h thng CIC 80
Tóm ttchng III 81
Kt lun chung 82
Tài liu tham kho
DANH MC CÁC CH VIT TT
ATM : Máy rút tin t đng
CBTD : Cán b tín dng
CIC : Trung tâm thông tin tín dng
Cty CP : Công ty c phn
Cty TNHH : Công ty trách nhim hu hn
DNNN : Doanh nghip Nhà Nc
DNTN : Doanh nghip t nhân
DPRR : D phòng ri ro
NHNN : Ngân hàng Nhà Nc
NHNN VN : Ngân hàng Nhà Nc Vit Nam
NHTM : Ngân hàng thng mi
NHTMCP : NHTM c phn
PGD : Phòng giao dch
Q : Quyt đnh
TCTD : T chc tín dng
TCNN&LD : T chc nc ngoài và liên doanh
TP.HCM : Thành Ph H Chí Minh
VN : Vit Nam ng
n v : Chi nhánh hoc S Giao Dch I
Eximbank : NHTM C Phn Xut Nhp Khu Vit Nam
ACB : NH TMCP Á Châu
BIDV : NH u T và Phát Trin Vit Nam
SACOMBANK : NH TMCP Sài Gòn Thng Tín
HSBC : Hong Kong and Shanghai Banking Corporation
Citigroup : Tp đoàn Citi
SMBC : Sumitomo Mitsui Banking Corporation
EIB : Ngân hàng thng mi c phn xut nhp khu Vit Nam
DANH MC BNG
Bng 2.1: Tình hình d n các chi nhánh/ SGD trc thuc Eximbank trên đa bàn
Tp.HCM giai đon 2005 – 2008 29
Bng 2.2: D n tín dng theo loi tin t Eximbank trên đa bàn Tp.HCM giai
đon nm 2005-2008 31
Bng 2.3: Tc đ tng trng tín dng phân theo loi tin t Eximbank trên đa bàn
Tp.HCM giai đon 2005-2008 33
Bng 2.4: D n theo thi hn vay Eximbank trên đa bàn Tp.HCM giai đon 2005-
2008 33
Bng 2.5: Tc đ tng trng d n theo thi hn vay Eximbank trên đa bàn
Tp.HCM giai đon 2005-2008 35
Bng 2.6: D n phân theo ngành kinh t Eximbank trên đa bàn Tp.HCM giai đon
2005-2008 36
Bng 2.7: Tc đ tng trng d n theo ngành kinh t Eximbank trên đa bàn
Tp.HCM giai đon 2005-2008 37
Bng 2.8: D n phân theo thành phn kinh t Eximbank trên đa bàn Tp.HCM giai
đon 2005-2008 39
Bàng 2.9: Tc đ tng trng d n theo thành phn kinh t Eximbank trên đa bàn
Tp.HCM giai đon 2005-2008 40
Bng 2.10: T l d n không có tài sn đm bo Eximbank trên đa bàn Tp.HCM
giai đon 2005-2008 41
Bng 2.11: Tình hình huy đng vn Eximbank trên đa bàn Tp.HCM giai đon
2005-2008 42
Bng 2.12: Tc đ tng trng huy đng vn Eximbank trên đa bàn Tp.HCM giai
đon 2005-2008 44
Bng 2.13: Li nhun hot đng tín dng các đn v trc thuc Eximbank trên đa
bàn Tp.HCM giai đon 2005-2008 45
Bng 2.14:
T l n quá hn và t l n xu Eximbank trên đa bàn Tp.HCM
giai đon 2005-2008
48
Bng 2.15: T l d n so vi vn huy đng Eximbank trên đa bàn Tp.HCM
giai đon 2005-2008
50
Bng 2.16:
Vòng quay vn tín dng Eximbank trên đa bàn Tp.HCM giai đon
2005-2008
52
Bng 2.17:
T l li nhun so vi d n Eximbank trên đa bàn Tp.HCM giai
đon 2005-2008
52
Bng 2.18:
T l n trung dài hn so vi vn huy đng ngn hn Eximbank trên
đa bàn Tp.HCM giai đon 2005-2008 53
Bng 3.1: K hoch d n vay và huy đng vn giai đon 2009-2011 66
Bng 3.2: T l % d n theo ngành 72
Bng 3.3: Mc ti đa n quá hn, n xu và thi gian x lý 79
DANH MC BIU
Biu đ 2.1: D n Eximbank trên đa bàn Tp.HCM giai đon 2005-2008 29
Biu đ 2.2: D n theo loi tin t Eximbank trên đa bàn Tp.HCM giai đon
2005-2008 32
Biu đ 2.3: D n theo thi hn vay Eximbank trên đa bàn Tp.HCM giai đon
2005-2008 34
Biu đ 2.4: D n theo thành phn kinh t Eximbank trên đa bàn Tp.HCM giai
đon 2005-2008 40
Biu đ 2.5:
Tình hình huy đng vn Eximbank trên đa bàn Tp.HCM giai
đon 2005-2008
43
Biu đ 2.6: Li
nhun hot đng tín dng Eximbank trên đa bàn Tp.HCM giai
đon 2005-2008 46
Biu đ 2.7:
T l n quá hn và t l n xu Eximbank trên đa bàn Tp.HCM
giai đon 2005-2008
50
Biu đ 2.8:
Tình hình d n và vn huy đng Eximbank trên đa bàn
Tp.HCM giai đon 2005-2008
51
1
LI M U
1. S cn thit ca đ tài
Ngân hàng thng mi đc xem nh mt công ty tài chính vi chc
nng ch yu là đi vay và cho vay li. Hot đng cho vay li chính là hot
đng tín dng ca Ngân hàng thng mi. Hot đng này mang li nhiu li
nhun và nh hng đn hot đng ca Ngân hàng thng mi nhiu nht.
Hin nay, khng hong tài chính toàn cu xut đang nh hng ti nn kinh
t Vit Nam gây khó khn cho hot đng ca các Ngân hàng thng mi nht là
lnh vc tín dng. Trong bi cnh tài chính nh hin nay, Eximbank trên đa bàn
Tp.HCM đã bc l nhng mt hn ch trong hot đng tín dng Eximbank trên đa
bàn Tp.HCM th hin nh sau:
- Trích lp DPRR c th t 22 t đng (cui nm 2007) lên 90 t đng (quí III
2008) và DPRR chung tng t 75 t đng (2007) lên 165 t đng (quí III –
08).
- N quá hn tng cao trong giai đon 2005-2008 mc 1,43% nm 2007 lên
5,94% nm 2008
- N xu gn 4% so vi tng d n cao hn mc qui đnh ca NHNN.
- Các khon vay th chp bng st thép và nông sn có giá tr ln nhng hin
nay giá ca các mt hàng này xung nhiu. VD giá ca mt hàng st thép còn
50% so vi nm 2007.
- Khng hong tín dng bt đng sn ti M làm cho nhiu ngân hàng ti nc
này đóng ca.
Nhng s liu này cho thy tình hình d n quá hn và n xu hot đng tín
dng ca EIB trên đa bàn Tp.HCM tng nhanh trong nm 2008.
Nm 2008, NHNN hp giao ban và ch đo các chi nhánh kim soát cht ch
hot đng tín dng ca Ngân hàng thng mi. Vi tình hình nh vy, EIB trên đa
2
bàn Tp.HCM cn phi có nhng bin pháp thích hp đ gim n quá hn và n xu
trong hot đng tín dng ca mình trong thi gian ti.
Do đó đ tài “ GII PHÁP GIM N QUÁ HN VÀ N XU TI NH
TMCP XNK VIT NAM TRÊN A BÀN TP.HCM” đc chn làm lun vn
nghiên cu, nhm đánh giá thc trng hot đng tín dng ti EIB vi nhng mt đt
đc và nguyên nhân dn đn tình trng trên đ làm c s đa ra nhng gii pháp
nhm hn ch n quá hn và n xu trong hot đng tín dng ti Ngân hàng thng
mi này trong thi gian ti.
2. Mc tiêu ca đ tài
Lun vn nghiên cu gm 03 mc tiêu
- Nghiên cu lý lun c bn v Ngân hàng thng mi, tín dng Ngân hàng
thng mi, mt s vn đ v n quá hn và n xu trong hot đng tín dng
Ngân hàng thng mi.
- Phân tích và đánh giá v thc trng hot đng tín dng ti Eximbank trên đa
bàn Tp.HCM giai đon 2005-2008.
- Kin ngh các gii pháp gim n quá hn và n xu ti Eximbank trên đa bàn
Tp.HCM trong thi gian ti.
3. Qui trình và phng pháp thc hin
Qui trình thc hin
Mc tiêu
- Phân tích và đánh giá thc trng n quá hn và n xu trong hot
đng tín dng
- Kin n
g
h
m
t sô
g
ii
p
há
p
g
im n
q
uá h
n và
n
xu
Lý lun c bn v Ngân hàng
thng mi và hot đng tín
dng ngân hàng thng mi
Thc trng hot đng tín dng
ti Eximbank trên đa bàn
Tp.HCM 2005-2008
Gii pháp nhm gim n quá hn và n
xu ti Eximbank trên đa bàn Tp.HCM
Phng
pháp
Ngun d
liu t
thông tin
ni b
Eximbank
3
Phng pháp thc hin
- D liu s dng trong đ tài: D liu thng kê
- S dng phng pháp thng kê, tng hp, so sánh đ phân tích và làm rõ vn
đ ca đ tài.
4. i tng và phm vi nghiên cu
- i tng ca đ tài là gii pháp gim n quá hn và n xu trong hot đng
tín dng ti Eximbank trên đa bàn Tp.HCM.
- Phm vi nghiên cu: Các chi nhánh và S Giao Dch ca Eximbank trên đa
bàn Tp.HCM
5. Ni dung đ tài
- Li m đu
- Chng I
: Mt s lý lun c bn v Ngân hàng thng mi và hot đng tín
dng ca Ngân hàng thng mi
- Chng
II: Thc trng hot đng tín dng ti Eximbank trên đa bàn Tp.HCM
giai đon 2005-2008.
- Chng
III: Mt s gii pháp nhm gim n quá hn và n xu ti Ngân hàng
thng mi c phn Xut Nhp Khu Vit Nam trên đa bàn Tp.HCM
- Kt lun
4
Chng I
MT S LÝ LUN C BN V NGÂN HÀNG THNG MI VÀ
HOT NG TÍN DNG NGÂN HÀNG THNG MI
Ni dung chng I
1.1 nh ngha Ngân hàng thng mi
1.2 Tín dng Ngân hàng thng mi
1.3 Các sn phm tín dng ch yu ca Ngân hàng thng mi
1.4 N quá hn và n xu trong hot đng tín dng
1.5 Các yu t nh hng ti n quá hn và n xu.
1.6 Mi quan h gia tng trng tín dng, n quá hn, n xu và hiu qu
hot đng Ngân hàng thng mi.
5
1.1 nh ngha Ngân hàng thng mi.
Cùng vi vic phát trin ca nn kinh t hàng hóa, Ngân hàng thng mi
hình thành và phát trin. S phát trin ca Ngân hàng thng mi có tác đng rt
ln và quan trng đn quá trình phát trin ca nn kinh t hàng hóa và ngc li nn
kinh t hàng hóa càng phát trin thì Ngân hàng thng mi cng tng bc hoàn
thin mình và tr thành đnh ch tài không th thiu đi vi nn kinh t hàng hóa.
Ngân hàng thng mi là loi Ngân hàng thng mi trc tip giao dch vi
các t chc, cá nhân trong và ngoài nc bng vic nhn tin gi tit kim, tin gi
thanh toán…, cho vay và cung cp các dch v tín dng cho cá đi tng nên trên.
Khon 2 điu 20 Lut Các T Chc Tín Dng (s 02/1997/QHX) nêu rõ
“Ngân hàng thng mi là loi hình t chc tín dng đc thc hin toàn b hot
đng Ngân hàng thng mi và các hot đng kinh doanh khác có liên quan”
o lut Ngân hàng thng mi ca Pháp (1941) cng nêu “Ngân hàng
thng mi là nhng xí nghip hoc c s mà ngh nghip thng xuyên là nhn
tin bc ca công chúng di hình thc ký thác, hoc di các hình thc khác và s
dng tài nguyên đó cho chính h trong các nghip v chit khu, tín dng và tài
chính”
Nh vy, có th thy rng Ngân hàng thng mi là đnh ch tài chính trung
gian quan trng vào loi bt nht ca nn kinh t th trng. Nh có h thng đnh
ch tài chính này mà các ngun tin nhàn ri, ri rác trong dân chúng đc huy
đng, to lp ngun vn tín dng to ln đ có th cho vay phát trin kinh t xã hi.
1.2 Tín dng Ngân hàng thng mi.
Trong thc t cuc sng thut ng tín dng đc hiu theo nhiu ngha khác
nhau, ngay c trong quan h tài chính, tùy tng bi cnh c th mà thut ng tín
dng có ni dung riêng, trong quan h tài chính, tín dng có th hiu theo các ngha
sau:
6
- Xét trên góc đ chuyn dch qu cho vay t ch th thng d tit kim sang ch
th thiu ht tit kim thì tín dng đc coi là phng pháp dch chuyn qu t
ngi cho vay sang ngi đi vay.
- Trong quan h tài chính c th, tín dng là giao dch v tài sn trên c s có
hoàn tr gia hai ch th. Ph bin hn c là giao dch Ngân hàng thng mi và
các đnh ch tài chính khác vi doanh nghip và cá nhân th hin di hình thc
cho vay, tc là Ngân hàng thng mi cp tin vay cho bên đi vay và sau mt
thi gian nht đnh ngi đi vay phi thanh toán vn gc và lãi.
- Tín dng còn có ngha là s tin cho vay mà các đnh ch tài chính cung cp cho
khách hàng.
Trong mt s ng cnh c th thut ng tín dng đng ngha vi thut ng cho
vay. Ví d: tín dng ngn hn (short-term credit) đng ngha vi vay ngn hn
(short-term loan).
Tín dng đc xem là chc nng c bn ca Ngân hàng thng mi. Vì vy
trên c s tip cn theo chc nng hot đng ca Ngân hàng thng mi thì tín
dng đc hiu theo ngha sau: Tín dng là mt giao dch tài sn (tin hoc hàng
hóa) gia bên cho vay (Ngân hàng thng mi và các đnh ch tài chính khác) và
bên đi vay (cá nhân, doanh nghip và các ch th khác), trong đó bên cho vay
chuyn giao tài sn cho bên đi vay s dng trong mt thi gian nht đnh theo tha
thun, bên đi vay có trách nhim hoàn tr vô điu kin vn gc và lãi cho bên vay
khi đn thi hn thanh toán.
S đ tín dng Ngân hàng thng mi
Ngi cho vay
Vn (1)
Ngi đi vay
Vn + lãi (2)
7
(1): Ngi cho vay cp vn vay cho ngi đi vay
(2): Sau mt thi gian s dng, ngi đi vay hoàn tr cho ngi cho vay vn
gc và lãi.
1.3 Các sn phm tín dng ch yu ca Ngân hàng thng mi.
Ngân hàng thng mi cp tín dng cho các t chc và cá nhân di nhiu
hình thc khác nhau, tùy theo tng Ngân hàng thng mi s có nhng sn phm
riêng ca mình nhng tu chung li thì có nhng sn phm ch yu là : cho vay,
chit khu thng phiu và giy t có giá khác, bo lãnh, cho thuê tài chính và các
hình thc khác theo quy đnh ca NHNN.
Xét trên góc đ k thut cp tín dng, thì sn phm dch v tín dng bao gm
các loi sau đây:
• Cho vay chit khu thng phiu và giy t có giá
• Cho vay thu chi
• Cho vay tài tr sn xut kinh doanh
• Cho vay tr góp
• Cho vay đu t phát trin
• Cho vay hp vn
• Bo lãnh Ngân hàng thng mi
• Bao thanh toán (factoring)
• Cho thuê tài chính
1.4 N quá hn và n xu trong hot đng tín dng Ngân hàng thng mi.
Hot đng tín dng là hot đng chính và là quan trng nht ca Ngân hàng
thng mi. Ngày nay, li nhun t hot đng này đóng góp mt phn không nh
đi vi tng li nhun ca Ngân hàng thng mi. Tt c các ngân hàng đu có n
quá hn và n xu phát sinh t hot đng tín dng.
8
1.4.1 nh ngha n xu và n quá hn
Ngân hàng nhà nc ban hành quyt đnh s 493/2005/Q-NHNN ngày
22/04/2005 v vic qui đnh v phân loi n, trích lp và s dng d phòng đ x lý
ri ro tín dng trong hot đng ngân hàng ca các t chc tín dng đã đa ra đnh
ngha v n quá hn và n xu nh sau:
Theo khon 05 điu 2 “N quá hn là mt phn hoc toàn b n gc và/hoc
lãi đã quá hn”. nh ngha này nêu rõ là n gc và/hoc lãi đn thi hn thanh toán
nhng cha đc thanh toán toàn b s b chuyn sang n quá hn. Trong quyt
đnh này, Ngân hàng nhà nc đã đc ra phân nhóm n và n quá hn đc sp
vào các nhóm 2, 3, 4 và 5. C th vic phân nhóm n xin đc trình bày phn
di.
Khon 06 điu 02 “ N xu (NPL) là các khon n thuc các nhóm 3, 4 và 5
quy đnh ti điu 6 hoc 7 quy đnh này”.
Qua đnh ngha trên cho thy n xu cng là n quá hn và n quá hn bao
gm c n xu.
1.4.2 Các ch tiêu phân nhóm n quá hn và n xu
Thi gian qua, Ngân hàng nhà nc ban hành các quyt đnh nh
1627/2001/Q-NHNN, quyt đnh 127/2005/Q-NHNN, quyt đnh 493/2005/Q-
NHNN và 18/2007/Q-NHNN qui đnh vic phân loi nhóm n cho tng khách
hàng không ch đn thun là vic phân nhóm n da vào s ngày quá hn ca khon
vay mà còn da vào đnh tính và yêu cu các Ngân hàng thng mi phi xây dng
h thng xp hn tín dng riêng. ó là cn c đ xác đnh n xu và n quá hn và
đánh giá hot đng tín dng. Do đó, đ d hiu hn tôi trình bày cách phân nhóm n
ca tng khon vay đ thun tin cho vic xác đnh các khon n quá hn và n xu
trong các công thc tính tip theo.
¬ Cách phân loi n
Theo quyt đnh s 127/2005/Q-NHNN ngày 03/02/2005 ca Thng đc
NHNN VN v vic sa đi, b sung b sung mt s điu ca Quy ch cho vay ca
9
t chc tín dng đi vi khách hàng ban hành theo Quyt đnh s 1627/2001/Q-
NHNN ngày 31/12/2001 ca Thng đc Ngân hàng Nhà nc qui đinh vic phân
loi n quá hn nh sau: i vi khon n vay không tr n đúng hn, đc t chc
tín dng đánh giá là không có kh nng tr n đúng hn và không chp thun cho c
cu li thi hn tr n thì s d n gc ca hp đng tín dng đó là n quá hn và
toàn b s d n vay gc ca khách hàng có khon n c cu li thi hn tr n
đc coi là n quá hn. Trong quyt đnh này, NHNN cng đã đnh ngha c cu li
thi hn tr n nh sau: C cu li thi hn tr n là vic t chc tín dng điu
chnh k hn tr n, gia hn n vay đi vi các khon n vay ca khách hàng; iu
chnh k hn tr n là vic t chc tín dng chp thun thay đi k hn tr n gc
và/hoc lãi vn vay trong phm vi thi hn cho vay đã tho thun trc đó trong
hp đng tín dng, mà k hn tr n cui cùng không thay đi; Gia hn n vay là
vic t chc tín dng chp thun kéo dài thêm mt khong thi gian tr n gc
và/hoc lãi vn vay, vt quá thi hn cho vay đã tho thun trc đó trong hp
đng tín dng.
Nu trc đây, vic phân loi n ch da vào s ngày quá hn Quyt đnh
127/2005/Q-NHNN đã đa ra cách phân loi n quá hn kht khe hn trc nh
khi khách hàng cha quá hn nhng b c cu n thì chuyn khon n ca khách
hàng sanh n quá hn. Tuy nhiên, vic phân loi n ch da vào yu t thi gian
ch cha đ cp đn vic Ngân hàng thng mi t đa ra tiêu chí riêng đ đánh giá
kh nng ri ro ca khách hàng và phân nhóm n tng ng.
Theo quyt đnh 493/2005/Q-NHNN ngày 22/04/2005 ca Thng đc
NHNN VN v/v ban hành Quy đnh v phân loi n, trích lp và s dng d phòng
đ x lý ri ro tín dng trong hot đng Ngân hàng thng mi ca t chc tín dng
và quyt đnh s 18/2007/Q-NHNN ngày 25/04/2007 ca Thng đc NHNN VN
v/v sa đi, b sung mt s điu ca qui đnh phân loi, trích lp và s dng d
phòng đ x lý ri ro tín dng trong hot đng ngân hàng ca t chc tín dng ban
hành theo quyt đnh s Theo quyt đnh 493/2005/Q-NHNN ngày 22/04/2005
ca Thng đc NHNN VN thì phân loi n đc chia thành 05 nhóm sau đây:
10
Nhóm 01 (n đ tiêu chun) bao gm:
- Các khon n trong hn và t chc tín dng đánh giá là có kh nng thu hi đy
đ c gc và lãi đúng hn;
- Các khon n quá hn di 10 ngày và t chc tín dng đánh giá là có kh nng
thu hi đy đ gc và lãi b quá hn và thu hi đy đ gc và lãi đúng thi hn
còn li;
- Các khon n đc phân loi vào nhóm 1 theo các qui đnh phân nhóm n khác
(xem phn Các qui đnh phân nhóm n khác).
Nhóm 2 (N cn chú ý) bao gm:
- Các khon n quá hn t 10 ngày đn 90 ngày;
- Các khon n điu chnh k hn tr n ln đu (đi vi khách hàng là doanh
nghip, t chc thì t chc tín dng phi có h s đánh giá khách hàng v kh
nng tr n đy đ n gc và lãi đúng k hn đc điu chnh ln đu)
- Các khon n đc phân loi vào nhóm 2 theo các qui đnh phân nhóm n khác
(xem phn Các qui đnh phân nhóm n khác).
Nhóm 3 (N di tiêu chun) bao gm:
- Các khon n quá hn t 91 ngày đn 180 ngày;
- Các khon n c cu li thi hn tr n ln đu, tr các khon n điu chnh k
hn tr n ln đu phân loi vào nhóm 2 nh trên.
- Các khon n đc min hoc gim lãi do khách hàng không đ kh nng tr lãi
đy đ theo hp đng tín dng;
- Các khon n đc phân loi vào nhóm 3 theo các qui đnh phân nhóm n khác
(xem phn Các qui đnh phân nhóm n khác).
Nhóm 4 (N nghi ng) bao gm:
- Các khon n quá hn t 181 ngày đn 360 ngày;
11
- Các khon n c cu li thi hn tr n ln đu quá hn di 90 ngày theo thi
hn tr n đc c cu li ln đu;
- Các khon n c cu li thi hn tr n ln th hai;
- Các khon n đc phân loi vào nhóm 4 theo các qui đnh phân nhóm n khác
(xem phn Các qui đnh phân nhóm n khác).
Nhóm 5 (N có kh nng mt vn) bao gm:
- Các khon n quá hn trên 360 ngày;
- Các khon n c cu li thi hn tr n ln đu quá hn t 90 ngày tr lên theo
thi hn tr n đc c cu li ln đu;
- Các khon n c cu li thi hn tr n ln th hai quá hn theo thi hn tr n
đc c cu li ln th hai;
- Các khon n c cu li thi hn tr n ln th ba tr lên, k c cha b quá hn
hoc đã quá hn;
- Các khon n khoanh, n ch x lý;
- Các khon n đc phân loi vào nhóm 5 theo các qui đnh phân nhóm n khác
(xem phn Các qui đnh phân nhóm n khác).
Các qui đnh phân nhóm n khác:
T chc tín dng có th phân loi li các khon n vào nhóm n có ri ro thp
hn trong các trng hp sau đây:
- i vi các khon n quá hn, t chc tín dng phân loi li vào nhóm n có ri
ro thp hn (k c nhóm 1) khi đáp ng đy đ các điu kin sau đây:
+ Khách hàng tr đy đ phn n gc và lãi b quá hn (k c lãi áp dng đi
vi n gc quá hn) và n gc và lãi ca các k hn tr n tip theo trong
thi gian ti thiu sáu (06) tháng đi vi khon n trung và dài hn, ba
(03) tháng đi vi các khon n ngn hn, k t ngày bt đu tr đy đ
n gc và lãi b quá hn;
12
+ Có tài liu, h s chng minh các nguyên nhân làm khon n b quá hn
đã đc x lý, khc phc.
+ T chc tín dng có đ c s (thông tin, tài liu kèm theo) đánh giá là
khách hàng có kh nng tr đy đ n gc và lãi đúng thi hn còn li.
- i vi các khon n c cu li thi hn tr n, t chc tín dng phân loi li
vào nhóm n có ri ro thp hn (k c nhóm 1) khi đáp ng đy đ các điu kin
sau đây:
+ Khách hàng tr đy đ n gc và lãi theo thi hn tr n đc c cu li
trong thi gian ti thiu sáu (06) tháng đi vi các khon n trung và dài
hn, ba (03) tháng đi vi các khon n ngn hn, k t ngày bt đu tr
đy đ n gc và lãi theo thi hn đc c cu li;
+ Có tài liu, h s chng minh các nguyên nhân làm khon n phi c cu
li thi hn tr n đã đc x lý, khc phc;
+ T chc tín dng có đ c s (thông tin, tài liu kèm theo) đ đánh giá là
khách hàng có kh nng tr đy đ n gc và lãi đúng thi hn đã đc c
cu li còn li.
T chc tín dng phi chuyn khon n vào nhóm có ri ro cao hn trong các
trng hp sau đây:
- Toàn b d n ca mt khách hàng ti mt t chc tín dng phi đc phân loi
vào cùng mt nhóm n. i vi khách hàng có t hai (02) khon n tr lên ti t
chc tín dng mà có bt c mt khon n nào b phân loi vào nhóm có ri ro
cao hn các khon n khác, t chc tín dng phi phân loi li các khon n còn
li ca khách hàng vào nhóm có ri ro cao nht đó.
- i vi khon cho vay hp vn, t chc tín dng làm đu mi phi thc hin
phân loi n đi vi khon cho vay hp vn theo các quy đnh ti iu này và
phi thông báo kt qu phân loi n cho các t chc tín dng tham gia cho vay
hp vn. Trng hp khách hàng vay hp vn có mt hoc mt s các khon n
khác ti t chc tín dng tham gia cho vay hp vn đã phân loi vào nhóm n
13
không cùng nhóm n ca khon n vay hp vn do t chc tín dng làm đu
mi phân loi, t chc tín dng tham cho vay hp vn phân loi li toàn b d
n (k c phn d n cho vay hp vn) ca khách hàng vay hp vn vào nhóm
n do t chc tín dng đu mi phân loi hoc do t chc tín dng tham gia cho
vay hp vn phân loi tu theo nhóm n nào có ri ro cao hn.
- T chc tín dng phi ch đng phân loi các khon n đc phân loi vào các
nhóm n có ri ro cao hn theo đánh giá ca t chc tín dng khi xy ra mt
trong các trng hp sau đây:
+ Có nhng din bin bt li tác đng tiêu cc đn môi trng, lnh vc
kinh doanh ca khách hàng;
+ Các khon n ca khách hàng b các t chc tín dng khác phân loi vào
nhóm n có mc đ ri ro cao hn (nu có thông tin);
+ Các ch tiêu tài chính ca khách hàng (v kh nng sinh li, kh nng
thanh toán, t l n trên vn và dòng tin) hoc kh nng tr n ca khách
hàng b suy gim liên tc hoc có bin đng ln theo chiu hng suy
gim;
+ Khách hàng không cung cp đy đ, kp thi và trung thc các thông tin
tài chính theo yêu cu ca t chc tín dng đ đánh giá kh nng tr n
ca khách hàng.
i vi các khon bo lãnh, chp nhn thanh toán và cam kt cho vay không hu
ngang vô điu kin và có thi đim thc hin c th (gi chung là các khon cam
kt ngoi bng), t chc tín dng phi phân loi vào các nhóm quy đnh nh sau:
- Khi t chc tín dng cha phi thc hin ngha v theo cam kt, t chc tín
dng phân loi và trích lp d phòng đi vi các khon cam kt ngoi bng nh
sau:
+ Phân loi vào nhóm 1 nu t chc tín dng đánh giá khách hàng có kh
nng thc hin đy đ các ngha v theo cam kt;
14
+ Phân loi vào nhóm 2 tr lên tu theo đánh giá ca t chc tín dng nu t
chc tín dng đánh giá khách hàng không có kh nng thc hin các ngha
v theo cam kt.
- Khi t chc tín dng phi thc hin ngha v theo cam kt, t chc tín dng
phân loi các khon tr thay đi vi khon bo lãnh, các khon thanh toán đi
vi chp nhn thanh toán vào các nhóm n theo quy đnh đã nêu trên vi s
ngày quá hn đc tính ngay t ngày t chc tín dng thc hin ngha v ca
mình theo cam kt nh sau:
+ Phân loi vào nhóm 3 nu quá hn di 30 ngày;
+ Phân loi vào nhóm 4 nu quá hn t 30 ngày đn 90 ngày;
+ Phân loi vào nhóm 5 nu quá hn t 91 ngày tr lên.
So vi quyt đnh s 493/2005/ Q-NHNN thì quyt đnh 18/2007/Q-
NHNN qui đnh vic phân nhóm n phc tp hn và đáp ng đúng vi tình hình
thc t hn. Nó đ cp đn các tiêu chí đnh tính và yêu cu các t chc tín dng
phi xây dng h thng xp hng tín dng riêng cho mi t chc tín dng đ t đó
đánh giá chính xác hn v hot đng tín dng ca chi nhánh/ SGD và báo cáo v
cho NHNN đnh k 06 tháng v tin đ xây dng h thng xp hng này. Tuy
nhiên, mi Ngân hàng thng mi cn phi có mt h thng xp hn tín dng riêng
đ t đó có th hn ch đc nhng khon n quá hn và n xu làm nh hng ti
hot đng kinh doanh ca mình và to điu kin cho Ngân hàng thng mi phát
trin tt hn.
1.4.3 Các tiêu chí đánh giá hot đng tín dng
Hot đng tín dng th hin qua nhiu tiêu chí, tôi xin đa ra mt s tiêu chí
ch yu nh di đây đ thun tin cho vic đánh giá hot đng tín dng phn
sau.
• T l n quá hn:
15
T l n quá hn là t l phn trm gia tng các khon n quá hn so vi
tng d n mt thi đim nht đnh, thng là cui tháng, cui quý, cui nm.
Ch tiêu này đc tính theo công thc di đây:
N quá hn
x 100% ≤ 5%
T l n quá hn =
Tng d n tín dng
Cách phân loi n nh trên thì n quá hn theo công thc trên đc hiu là
n đc phân vào nhóm 02 đn 05. Theo thông l quc t, t l này không quá 5%
đc xem là tt.
• T l n xu:
T l n xu là t l phn trm gia tng các khon n xu so vi tng d n
mt thi đim nht đnh, thng là cui tháng, cui quý, cui nm. Ch tiêu này
đc tính theo công thc di đây:
Theo cách phân loi trên thì n xu trong công thc trên đc hiu là n nhóm
03 đn 05 (NPL – Non performance loan). Theo quyt đnh 06/2008/Q-NHNN ngày
12/03/2008, các Ngân hàng thng mi đt đim ti đa v tín dng khi có t l n xu so
vi tng d n nh hn hoc bng 2%.
N xu
• C cu tín dng:
Theo điu 15 quyt đnh 457/2005/Q-NHNN ngày 19/04/05 qui đnh t l
ti đa ca ngun vn ngn hn t chc tín dng đc s dng đ cho vay trung hn
và dài hn là 40%.
N vay trung, dài hn
Vn huy đng ngn hn
<= 40%
Tng d n tín dng
T l n xu =
x 100% ≤ 2%
16
H s này cho thy mc đ s dng vn huy đng ngn hn đ cho vay
trung, dài hn. H s này càng cao d làm mt kh nng thanh khon ca ngân hàng
do cho vay trong khon thi gian dài hn so vi thi gian huy đng vn. S tin đã
cho vay s đc thu hi trong khon thi gian hn mt nm trong khi đó s tin huy
đng phi tr cho khách hàng trong vòng 01 nm. Do đó, NHNN đã qui đnh t l
này không quá 40% nhm hn ch ri ro trong hot đng tin dng. Tuy nhiên, tùy
thuc vào thc t mi ngân hàng s có t l này thích hp.
• m bo tín dng: Bao gm mc đ cho vay ti đa so vi giá tr tài sn đm bo.
Tùy thuc vào mi loi tài sn có mc thanh khon hoc ri ro s có mc cho vay tng
ng. Ví d nh bt đng sn ít ri ro hn là hàng hóa. Hin nay, trong pháp lut hin hành
cha qui đnh mc cho vay ti đa đi vi tng loi tài sn đm bo. Do đó, t l này tùy
thuc vào tng t chc tín dng.
• T l gia tng d n cho vay so vi tng vn huy đng: ch tiêu bày
đc tính theo công thc sau:
=
Tn
g
d
n cho va
y
Tng vn huy đng
T l tng d n cho vay trên
t
n
g
n
g
un vn hu
y
đ
n
g
Ch tiêu này th hin t l cho vay so vi vn huy đng đc. S tin còn li
sau khi đã tr đi phn vn gi li đ đm bo cho khon tin gi bt buc ti Ngân
hàng nhà nc và thanh khon ti Ngân hàng gn bng vi d n đc cho là tt
nht. T s này cho thy mc đ d tha vn huy đng hoc thiu vn cho hot
đng
tín dng. T l này càng thp thì ngân hàng càng d tha vn thì Ngân hàng thng
mi s cho vay li trên liên ngân hàng hoc đu t tài chính đ mang li li nhun cao
hn, nu t l này cao thì ngân hàng đang thiu vn s tìm cách huy đng vn thông
qua các kênh khác nhau nhng vi chi phí thng cao hn so vi tin lãi tit kim
ca dân chúng. Mi ngân hàng có nhng hot đng kinh doanh khác nhau nên ngun
vn huy đng đc s dung theo mt c cu nht đinh đ mang li li nhun cao
nht. Khi đó, t s trên s khác nhau mi ngân hàng. Nh vy, t s trên là mt
trong nhng ch tiêu đ tham kho khi hot đng tín dng.