B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
*******
PHÙNG HU HNH
HOÀN THIN PHNG PHÁP NH GIÁ
C PHIU TI CÔNG TY C PHN
CHNG KHOÁN RNG VIT
Chuyên ngành : Kinh t tài chính-Ngân hàng
Mã s : 60.31.12
LUN VN THC S KINH T
Ngi hng dn khoa hc: TS. TRM XUÂN HNG
Thành ph H Chí Minh - Nm 2009
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan lun vn “Hoàn thin phng pháp đnh giá c phiu ti Công ty c
phn chng khoán Rng Vit” là công trình nghiên cu ca bn thân, đc đúc kt t
quá trình hc tp và nghiên cu thc tin trong thi gian qua di s hng dn khoa
hc ca TS.Trm Xuân Hng. Các s liu và ni dung trong lun vn là trung thc,
có ngun gc và đc phép công b.
Tác gi lun vn
Phùng Hu Hnh
MC LC
Trang bìa
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc các t vit tt
Danh mc các bng
Li m đu
CHNG 1 C S LÝ LUN V NH GIÁ C PHIU 1
1.1 nh giá c phiu 1
1.1.1 Khái nim 1
1.1.2 S cn thit phi đnh giá c phiu 1
1.2 Các phng pháp đnh giá c phiu 3
1.2.1 Phng pháp chit khu dòng tin 3
1.2.1.1 Phng pháp chit khu c tc-DDM 6
1.2.1.2 Phng pháp FCFF (Free Cashflow to the Firm) 8
1.2.1.3 Phng pháp FCFE (Free Cashlow to Equity) 11
1.2.1.4 iu kin áp dng phng pháp chit khu dòng tin 12
1.2.1.5 u nhc đim ca phng pháp chit khu dòng tin 13
1.2.2 Phng pháp so sánh 13
1.2.2.1 Phng pháp P/E (Price/EPS) 14
1.2.2.2 Phng pháp P/B (Price/Book Value) 17
1.2.2.3 iu kin áp dng phng pháp so sánh 18
1.2.2.4 u nhc đim ca phng pháp so sánh 19
1.2.3 Phng pháp tài sn 20
1.2.3.1 Khái nim 20
1.2.3.2 iu ki
n áp dng phng pháp tài sn 21
CHNG 2 THC TRNG V PHNG PHÁP NH GIÁ C PHIU TI
CÔNG TY C PHN CHNG KHOÁN RNG VIT 23
2.1 Gii thiu v Công ty C phn Chng khoán Rng Vit 23
2.1.1 Quá trình hình thành và phát trin 23
2.1.2 Hot đng t doanh và t vn đu t 23
2.2. Thc trng đnh giá c phiu ti Công ty chng khoán Rng Vit 24
2.2.1 Mc tiêu đnh giá c phiu 24
2.2.1.1 Ho
t đng t doanh 24
2.2.1.2 Hot đng t vn đu t 25
2.2.2 i tng đnh giá 25
2.2.3 Quy trình đnh giá 26
2.2.4 Các phng pháp đnh giá c phiu đang s dng 27
2.2.4.1 Phng pháp chit khu dòng tin 27
2.2.4.2 Phng pháp so sánh 29
2.2.5 ng dng phng pháp đnh giá c phiu 29
2.2.5.1 nh giá c phiêu Viconship 30
2.2.5.2 nh giá c phiu Cu Long An Giang 35
2.2.5.3 nh giá c phiu Cao su ng Phú 39
2.2.5.4 nh giá c phi
u Thy đin Cn n 43
2.2.5.5 nh giá c phiu Imexpharm 47
2.3 ánh giá thc hin phng pháp đnh giá c phiu ti công ty chng khoán
Rng Vit 51
2.3.1 Thành tu trong vic thc hin phng pháp đnh giá 51
2.3.2 Tn ti trong phng pháp đnh giá c phiu ca VDSC 52
2.3.2.1 Xác đnh thành phn dòng tin cha đy đ 52
2.3.2.2 Xác đnh các t sut chit khu cha chính xác 54
2.3.2.3 V phng pháp so sánh 56
2.3.2.4 Cha có s phân bit phng pháp đnh giá riêng cho các loi c
phiu niêm yt và cha niêm yt, IPO 56
2.3.3 Nguyên nhân dn đn nhng tn ti trên 57
CHNG 3 HOÀN THIN PHNG PHÁP NH GIÁ C PHIU TI
CÔNG TY C PHN CHNG KHOÁN RNG VIT 61
3.1 Nhóm gii pháp hoàn thin phng pháp đnh giá ti công ty chng khoán
Rng Vit 61
3.1.1 Hoàn thin phng pháp chit khu dòng tin 61
3.1.2 B
sung phng pháp P/B đ đnh giá c phiu 65
3.1.3 Gii pháp đnh giá cho c phiu cha niêm yt và IPO 69
3.1.3.1 S dng phng pháp so sánh đ đnh giá 69
3.1.3.2 Gim tr giá tr có đc t phng pháp so sánh thông thng71
3.1.3.3 xut mc gim tr khi đnh giá c phiu cha niêm yt và IPO
72
3.1.3.4 Minh ha đnh giá c phiu cha niêm yt 75
3.2 Nhóm gii pháp h tr công tác đnh giá c phi
u ti công ty chng khoán
Rng Vit 78
3.2.1 Tng cng c s d liu thông tin v c phiu 78
3.2.2 Nâng cao cht lng nhân s phân tích đnh giá 79
3.3 Nhóm gii pháp v mô 80
3.3.1 M rng th trng giao dch chính thc 80
3.3.2 Tng cng minh bch cho th trng chng khoán 82
3.3.3 Tng cng phát hành trái phiu chính ph k hn dài 84
3.3.4 Hình thành công ty chuyên cung cp thông tin tài chính 85
3.3.5 Nâng cao nhn thc v
c phiu cho công chúng đu t 86
KT LUN 88
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
DANH MC CÁC T VIT TT
CAPM
:
Capital Asset Pricing Model-Mô hình đnh giá tài sn vn
DDM
:
Dividend Discount Model-Mô hình chit khu c tc
EPS
:
Earnings Per Share-Thu nhp mi c phiu
FCFE
:
Free Cashflow to Equity-Dòng tin cho c đông
FCFF
:
Free Cashflow to the Firm-Dòng tin hot đng ca công ty
HOSE
:
S giao dch chng khoán TP.HCM
HNX
:
S giao dch chng khoán Hà Ni
IPO
:
Initial Public Offering-Phát hành c phiu ln đu ra công chúng
NI
:
Net Earnings-Li nhun sau thu
DEP
:
Depreciation-Khu hao
NWC
:
Net Working Capital-V
n lu đng ròng
TTCK
:
Th trng chng khoán
UBCKNN
:
y ban chng khoán nhà nc
VDSC
:
Công ty C phn Chng khoán Rng Vit
VSC
:
Công ty C phn Viconship
WACC
:
Weighted Average Cost Of Capital-Chi phí s dng vn bình quân
DANH MC CÁC BNG
Bng 2.1 S lng c phiu niêm yt trên 2 S giao dch chng khoán 25
Bng 2.2 Các ch tiêu tài chính ca VSC 30
Bng 2.3 Kt qu kinh doanh d phóng 2009-2013 ca VSC 31
Bng 2.4 D phóng dòng tin FCFE 2009-2013 ca VSC 32
Bng 2.5 GDP Vit Nam 1995-2008 32
Bng 2.6 D phóng dòng tin FCFF 2009-2013 ca VSC 33
Bng 2.7 So sánh P/E các c phiu cùng ngành vi VSC 35
Bng 2.8 Các ch tiêu tài chính ca ACL 36
Bng 2.9 Kt qu kinh doanh d phóng 2009-2013 ca ACL 37
Bng 2.10 D phóng dòng tin FCFE 2009-2013 c
a ACL 37
Bng 2.11 D phóng dòng tin FCFF 2009-2013 ca ACL 38
Bng 2.12 So sánh P/E các c phiu cùng ngành vi ACL 39
Bng 2.13 Các ch tiêu tài chính ca DPR 40
Bng 2.14 Kt qu kinh doanh d phóng 2009-2013 ca DPR 41
Bng 2.15 D phóng dòng tin FCFE 2009-2013 ca DPR 41
Bng 2.16 D phóng dòng tin FCFF 2009-2013 ca DPR 42
Bng 2.17 So sánh P/E các c phiu cùng ngành vi DPR 43
Bng 2.18 Các ch tiêu tài chính ca SJD 44
Bng 2.19 Kt qu kinh doanh d phóng 2009-2013 ca SJD 45
Bng 2.20 D phóng dòng tin FCFE 2009-2013 ca SJD 45
Bng 2.21 D phóng dòng tin FCFF 2009-2013 ca SJD 45
Bng 2.22 So sánh P/E các c phiu cùng ngành vi SJD 46
Bng 2.23 Các ch tiêu tài chính ca IMP 47
Bng 2.24 Kt qu kinh doanh d phóng 2009-2013 ca IMP 48
Bng 2.25 D phóng dòng tin FCFE 2009-2013 ca IMP 49
Bng 2.26 D phóng dòng tin FCFF 2009-2013 ca IMP 49
Bng 2.27 So sánh P/E các c phiu cùng ngành vi IMP 50
Bng 3.1 Dòng tin FCFE điu chnh li 61
Bng 3.2 Dòng tin FCFE điu chnh li 61
Bng 3.3 D liu thng kê phn bù ri ro chng khoán 64
Bng 3.4 Tng hp kt qu đnh giá li theo chit khu dòng tin 65
Bng 3.5 So sánh P/B các c phiu cùng ngành vi VSC 66
Bng 3.6 So sánh P/B các c phiu cùng ngành vi ACL 67
Bng 3.7 So sánh P/B các c phiu cùng ngành vi DPR 67
Bng 3.8 So sánh P/B các c phiu cùng ngành vi SJD 68
Bng 3.9 So sánh P/B các c phiu cùng ngành vi IMP 69
Bng 3.10 Tóm tt các thông s tài chính ch yu ca MB 75
Bng 3.11 So sánh P/E nhóm c phiu ngân hàng niêm yt 76
Bng 3.12 Tóm tt các yu t gim tr ca c phiu MB 77
CÁC KT QU T C
1. iu chnh phng pháp chit khu dòng tin đ đnh giá c phiu ti công ty chng
khoán Rng Vit vi vic tính toán li dòng tin, t sut chit khu trong đó có trình
bày phng pháp c th đ xác đnh các tham s lãi sut phi ri ro, chi phí s dng vn
c phn và chi phí s dng vn bình quân.
2. B sung phng pháp P/B đ đnh giá c phiu ti công ty ch
ng khoán Rng Vit
3. a ra gii pháp c th đ đnh giá c phiu cha niêm yt và IPO, đáp ng yêu cu
thc t ca công tác đnh giá c phiu
4. Kin ngh công ty chng khoán Rng Vit tng cng c s d liu thông tin v c
phiu thông qua các gii pháp nh nâng cp c s d liu thông tin, xây dng ng
dng tin hc phc v
cho vic x lý thông tin t đng và kp thi
5. Kin ngh Chính ph m rng th trng giao dch chính thc thông qua vic thúc
đy công ty đi chúng đng ký niêm yt trên sàn giao dch UPCOM cng nh điu
chnh c ch giao dch trên UPCOM theo hng linh hot hn.
6. Kin ngh Chính ph có bin pháp tng cng tính minh bch cho th trng chng
khoán thông qua vic thúc đy các công ty đi chúng thc hin công b thông tin theo
quy đnh, đng thi gia tng mc đ công b thông tin đ đáp ng yêu cu ca nhà đu
t.
7. Kin ngh Chính ph tng cng phát hành trái phiu chính ph k hn dài và bãi b
quy đnh trn lãi sut trong đu thu trái phiu chính ph
8. Ngoài ra tác gi cng đa ra mt s gii pháp đ nâng cao nhn thc v c phiu cho
công chúng đu t
LI M U
S CN THIT CA TÀI
Th trng chng khoán Vit Nam trong nhng nm qua đã có nhng bc phát
trin mnh m. Quy mô th trng ln gp nhiu ln so vi ngày đu hình thành, s
lng ch th tham gia th trng ngày càng đông đo. Chng khoán và đu t chng
khoán không còn xa l vi công chúng. Tuy nhiên, quá trình phát trin đó cng din ra
không ít thng trm, chng t đ
u t chng khoán là mt quá trình mà li nhun song
hành cùng ri ro. u t theo cm tính ch có tác dng nht thi, ch thng trong vài
ln nhng thua trong cuc chy đng trng. tn ti và thành công trên th trng
chng khoán, đòi hi phi có phng pháp đu t bài bn, khoa hc.
Trong ý ngha y, đnh giá c phiu là mt vn đ ngày càng nhn đc nhiu
quan tâm. Nhà đu t
dù là cá nhân hay t chc đu t chuyên nghip trc khi đu t
c phiu đu mong mun có đc c s vng chc cho quyt đnh ca mình. C s y
chính là giá tr c phiu. i vi công ty chng khoán, đnh giá c phiu càng tr nên
quan trng bi l công ty chng khoán không ch là mt nhà đu t ln trên th trng
chng khoán mà còn là ni nhà đu t cá nhân tìm
đn đ đc thông tin, t vn.
Vì lý do đó, tôi chn đ tài nghiên cu ca lun vn là “Hoàn thin phng pháp đnh
giá c phiu ti Công ty C phn Chng khoán Rng Vit”.
MC ÍCH NGHIÊN CU
Thông qua nghiên cu đ tài này s đi sâu phân tích các phng pháp đnh giá
c phiu ti Công ty C phn Chng khoán Rng Vit đ đánh giá nhng thành tu
cng nh tn t
i. T đó, đa ra nhng gii pháp hoàn thin phng pháp đnh giá áp
dng ti Công ty C phn Chng khoán Rng Vit cng nh đ xut nhng kin ngh
v mt v mô.
PHM VI NGHIÊN CU
tài tp trung nghiên cu chi tit các phng pháp đnh giá c phiu ti Công
ty C phn Chng khoán Rng Vit bao gm vic tính toán các tham s và ng dng
trong thc t. Vì s lng c phiu trên th trng chng khoán là rt ln, trong khi
thi gian có hn, vì vy trong khuôn kh đ tài ch chn đnh giá c phiu ca Công ty
C phn Viconship niêm yt trên S giao dch ch
ng khoán TP.HCM, qua đó làm rõ
cách thc vn dng phng pháp đnh giá trong thc t.
PHNG PHÁP NGHIÊN CU
thc hin mc tiêu nghiên cu, tác gi đã nghiên cu lý thuyt v th trng
chng khoán và các phng pháp đnh giá c phiu làm nn tng lý lun. tài thc
hin các phng pháp nghiên cu: thng kê mô t, tng hp so sánh, phân tích…nhm
x lý d liu và rút ra nhn đnh v đ
nh giá c phiu. Ngoài ra, đ tài cng s dng
các bng biu, hình…đ minh ha.
1
CHNG 1 C S LÝ LUN V NH GIÁ C PHIU
1.1 nh giá c phiu
1.1.1 Khái nim
nh giá c phiu chính là vic dùng các phng pháp tài chính đ xác đnh giá
tr ca c phiu ti mt thi đim nht đnh. Giá tr này còn gi là giá tr thc hay giá
tr ni ti, chính là mc giá xng đáng phi có ca c phiu.
S khác bit gia giá tr
ni ti này vi giá đang giao dch trên th trng s đa
ra tín hiu đu t.
Nu giá tr c phiu > giá th trng : nên mua c phiu
Nu giá tr c phiu < giá th trng : nên bán c phiu
Mt công ty hot đng rt tt cùng vi b máy qun lý hiu qu, nhng nu c
phiu ca nó đang có giá th trng quá cao so vi giá tr
ni ti ca nó thì đu t vào
là mt quyt đnh ri ro cao. Ngc li, nu mt công ty hot đng không ni bt
nhng có th giá thp hn nhiu so vi giá tr thc thì đó là mt c hi đu t tt. Nh
vy, đnh giá c phiu có ý ngha quyt đnh đi vi hot đng đu t. Chính đnh giá
c phi
u mi đem li câu tr li nên mua hay bán c phiu.
1.1.2 S cn thit phi đnh giá c phiu
i vi nhà đu t:
Nhà đu t khi mun đu t vào mt loi c phiu nào đó thì luôn xem xét, tìm
hiu c phiu trên nhng yu t nh hiu qu tài chính, b máy qun lý điu hành và
xu hng phát trin ca công ty trong tng lai. Tuy nhiên, điu quan tr
ng nht chính
là phi xem xét giá th trng ca c phiu đó là hp lý hay không, r hay đt và nên
mua hay bán. nh giá c phiu giúp tr li câu hi đó.
Nh bit đc giá tr thc ca c phiu thông qua các phng pháp đnh giá
khoa hc, nhà đu t không đu t theo cm tính mà có c s vng chc đi vi các
giao dch ca mình. nh giá càng chính xác thì hiu qu đu t càng cao và gi
m
2
thiu ri ro. Do vy, đi vi nhà đu t chng khoán, đnh giá c phiu tr thành công
c không th thiu trong quá trình đu t.
Bên cnh đó, vi giá tr đnh giá có đc, nhà đu t cng d dàng xác đnh
đc các ngng giá mc tiêu đ mua vào, bán ra và t đó tính toán đc t sut sinh
li. Nh vy mà vic đu t chng khoán đm bo đc tính cân bng gi
a li nhun
và ri ro.
i vi công ty chng khoán:
i vi công ty chng khoán, đnh giá chng khoán là mt hot đng chuyên
môn ch yu làm c s đ t vn đu t cho khách hàng ca mình. Nhà đu t chng
khoán gm hai nhóm ch yu, nhà đu t cá nhân và nhà đu t t chc. Vì đnh giá c
phiu đòi hi nghip v chuyên môn sâu v tài chính, phn ln nhà đu t cá nhân
không th thc hin đc mà phi cn đn s t vn ca công ty chng khoán. Theo
đó, công ty chng khoán vi đi ng chuyên viên đc trang b nghip v chuyên môn
cng nh kinh nghim trên th trng chng khoán s thc hin phân tích đu t, đnh
giá c phiu và đa ra khuyn ngh mua/bán cho nhà đu t. Công tác đnh giá càng
chính xác thì nhng ý kin phân tích đu t ca công ty chng khoán càng có giá tr và
nâng cao uy tín c
a công ty. Do vy, đnh giá c phiu gián tip h tr b phn môi
gii m rng khách hàng, gia tng th phn.
Bên cnh đó, bn thân công ty chng khoán vi nghip v t doanh cng là mt
nhà đu t t chc trên th trng chng khoán nên cng phi thc hin đnh giá c
phiu trc khi đu t. Nh vy, đnh giá c phiu là y
u t trc tip góp phn quyt
đnh thành công ca hot đng t doanh. Trong bi cnh Vit Nam, li nhun ca công
ty chng khoán phn ln do hot đng t doanh đem li thì công tác đnh giá c phiu
càng có ý ngha.
i vi th trng chng khoán
nh giá c phiu giúp xác đnh giá tr mà c phiu đáng phi có. Trong điu
kin th trng chng khoán ho
t đng bình thng, các c phiu s giao dch mc
3
giá gn vi giá tr ni ti. i vi th trng chng khoán đang tng trng nóng (bull
market), giá c phiu có xu hng vt cao hn giá tr thc này. Ngc li, khi th
trng chng khoán gim mnh (bear market), nhiu c phiu có xu hng có giá th
trng thp hn giá tr thc. Nh vy, thông qua đnh giá c phiu giúp nhn đnh tính
cht tng trng ca th
trng chng khoán ti đim đnh giá. T đó, cung cp mt cái
nhìn tng th v th trng chng khoán cho tt c các ch th tham gia đ hành đng
phù hp.
Kt qu đnh giá c phiu ca các công ty chng khoán s to ra tác đng thông
tin, phát tín hiu đi vi nhng c phiu có th giá vt xa giá tr thc hoc th giá quá
thp so vi giá tr
thc. Nhà đu t thc hin theo khuyn ngh mua/bán đó s to ra
tác đng cung cu c phiu làm cho th giá tin gn đn giá tr thc. iu này làm tng
tính hiu qu ca th trng chng khoán bi giá th trng ca c phiu phn ánh giá
tr hp lý mà c phiu đáng phi có.
1.2 Các phng pháp đnh giá c phiu
1.2.1 Phng pháp chi
t khu dòng tin
ây là phng pháp c bn đ đnh giá c phiu. Theo đó, giá tr ca mt c
phiu chính là hin giá ca các dòng tin có đc t c phiu đó trong tng lai, chit
khu vi mt t l phn nh đc ri ro ca các dòng tin trên. Lý lun c bn ca
phng pháp này nh sau:
Nhà đu t mua mt c phi
u vì k vng c phiu đó s to ra các dòng tin cho
nhà đu t trong tng lai. Giá tr ca c phiu s ph thuc vào đ ln cng nh mc
đ ri ro phn ánh qua t sut chit khu. C phiu có các dòng tin ln và ri ro thp
s có giá tr cao hn c phiu có dòng tin nh và ri ro cao.
Công thc tng quát:
P =
()
∑
∞
=
+
1
1
t
t
t
r
CF
(1.1)
P: giá tr c phiu
4
CF
t
: dòng tin ca c phiu trong nm t. Tùy theo dòng tin s dng mà có các
phng pháp chit khu khác nhau: phng pháp DDM (DDM: Dividend Discount
Model), phng pháp FCFE (Free Cashflow to Equity), phng pháp FCFF (Free
Cashflow to the Firm).
r: t l chit khu là chi phí s dng vn c phn hoc chi phí s dng vn bình
quân
Chi phí s dng vn c phn
Chi phí s dng vn c phn chính là t sut sinh li ca c đông, phn ánh
mc t su
t li nhun mà ti đó nhà đu t bù đp đc ri ro gánh chu khi đu t vào
c phiu. Chi phí s dng vn c phn có th đc tính theo mt trong hai phng
pháp: mô hình CAPM hoc mô hình Gordon.
Theo mô hình CAPM (Capital Asset Pricing Model) chi phí s dng vn c
phn ph thuc vào đ ri ro ca c phiu:
r
E
= r
f
+ beta x (r
m
– r
f
) (1.2)
Trong đó:
r
E
: chi phí s dng vn c phn
r
f
: t sut sinh li phi ri ro
r
m
: t sut sinh li th trng.
(r
m
– r
f )
: phn bù ri ro th trng,
beta: h s đo lng ri ro ca c phiu.
T sut sinh li phi ri ro là sut sinh li (current yield) ca trái phiu chính ph
do trái phiu chính ph là loi chng khoán hu nh không có ri ro.
T sut sinh li th trng chính là t sut sinh li ca mt danh mc đu t đa
dng hóa hoàn toàn. Trong mô hình CAPM, danh mc th trng bao gm toàn b
th
trng chng khoán.
Phn bù ri ro th trng là chênh lch gia t sut sinh li th trng và t sut
sinh li phi ri ro. Phn bù th hin mc sinh li tng thêm mà nhà đu t đòi hi khi
5
nm gi danh mc th trng (có ri ro) so vi nm gi tài sn phi ri ro (trái phiu
chính ph).
Beta là h s đo lng ri ro c phiu vì beta th hin mi tng quan gia
mc sinh li ca c phiu so vi mc sinh li ca danh mc th trng.
Beta =
(
)
)(
,
m
mE
rVar
rrCov
(1.3)
Theo mô hình Gordon (đt theo tên tác gi- giáo s Gordon), vi gi đnh là
c tc ca c phiu s tng trng đu vnh vin vi t l g, khi đó t sut sinh li ca
c đông là:
r
E
=
g
P
D
+
0
1
(1.4)
vi D
1
: c tc ca c phiu trong nm sau
P
0
: th giá c phiu hin ti
Mô hình Gordon không đòi hi d liu quá kh đ tính toán t sut sinh li ca
c đông, nhng hn ch ln là phi c tính tc đ tng trng trong tng lai đng
thi ch áp dng đc trong trng hp c tc tng trng đu vnh vin.
Chi phí s dng vn bình quân WACC (Weighted Average Cost Of
Capital)
WACC = r
E
x w
E
+ r
D
x(1-t) x w
D
(1.5)
Trong đó:
w
E
: t trng vn ch s hu trong c cu vn công ty
w
D
: t trng n trong c cu vn công ty
r
D
: chi phí s dng n vay ca công ty
t: thu sut thu thu nhp doanh nghip
Chi phí s dng vn bình quân ca công ty phn ánh chi phí c hi ca tt c
các ch cung cp vn cho công ty, bao gm c ch n và c đông. Nu các ch cung
cp vn có th tìm thy c hi sinh li tt hn ni khác vi cùng mc đ ri ro, h s
6
không sn sàng cho công ty vay hoc mua c phiu ca công ty tr khi chi phí s dng
vn này bng vi chi phí c hi.
Cu trúc vn ca công ty bao gm n và vn ch s hu:
w
E
+ w
D
= 1 (1.6)
Vì tính cht dài hn ca dòng tin chit khu, cu trúc vn s dng không phi
là cu trúc vn quá kh mà là cu trúc vn mc tiêu ca công ty trong tng lai.
Chi phí s dng n vay là chi phí doanh nghip phi chu đ vay vn tài tr cho
hot đng kinh doanh. Do lãi vay đc đa vào chi phí tài chính đ tr thu, nên chi
phí s dng n vay thc s ca doanh nghip phi tính trên c s sau thu.
1.2.1.1 Phng pháp chi
t khu c tc-DDM:
Phng pháp chit khu c tc (DDM: Dividend Discount Model) là phng
pháp c bn và lâu đi nht. Phng pháp này dùng c tc làm dòng tin đ đnh giá
c phiu.
Theo mô hình chit khu c tc, giá tr c phiu bng hin giá ca tt c các
khon c tc trong tng lai:
P =
()
∑
∞
=
+
1
1
t
t
t
r
D
(1.7)
P: giá tr c phiu
D
t
: c tc nm t
r: chi phí s dng vn c phn
C tc trong tng lai s ph thuc li nhun và chính sách c tc mà công ty
áp dng. Thông thng thì khi li nhun công ty gia tng s tr c tc nhiu hn, do
vy c tc t l thun vi li nhun. Tuy nhiên, đi vi nhiu công ty đang trong giai
đon tng trng cao hn tc
đ tng trng bình quân ca ngành và nn kinh t, công
ty s thc hin chính sách c tc thp hoc thm chí không tr c tc. Thay vào đó,
phn li nhun có đc s dùng đ tái đu t. Xét v dài hn, thi gian tng trng cao
cng ch có gii hn và khi công ty bc vào giai đon trng thành, phát trin n đnh
7
thì công ty s chuyn sang chính sách tr c tc tng ng vi li nhun thu đc. Tuy
nhiên, trong trng hp công ty thc hin chính sách c tc thp rõ ràng c tc không
phn ánh nhiu nng lc tài chính công ty và vì vy, mô hình chit khu c tc cng
không phn ánh mt giá tr phù hp ca c phiu.
d phóng c tc, phng pháp DDM áp dng các mu hình tng trng c
tc khác nhau:
*Mô hình Gordon- c tc tng trng đu:
Mô hình Gordon đc phát trin bi Gordon và Shapiro nm 1956. Mô hình
đnh giá c phiu vi gi đnh là c tc tng trng đu đn vnh vin. Mô hình này áp
dng phù hp vi các công ty đã vào giai đon trng thành trong vòng đi doanh
nghip, khi đó tc đ tng trng tr nên đu đn, không còn nhng đt bin.
P =
()
gr
D
−
1
(1.8)
Trong đó
D
1
= D
0
(1+g)
g: tc đ tng trng c tc hàng nm, g là hng s > 0 và phi nh hn chi phí
s dng vn c phn đ đm bo biu thc đnh giá có ngha.
g = ROE x t l li nhun gi li
*Mô hình tng trng hai giai đon:
Thc t phn ln công ty đu tri qua nhiu giai đon tng trng khác nhau, vì
vy c t
c tng trng đu t thi đim đnh giá đn vnh vin là mt gi đnh khó
tha mãn. Mô hình tng trng hai giai đon khc phc nhc đim đó.
Mô hình này gi đnh s tng trng ca công ty tri qua hai giai đon. Giai
đon đu doanh nghip đang phát trin s có tc đ tng trng cao. Doanh thu, th
phn, li nhu
n, t sut sinh li ROE gia tng mnh. T l li nhun gi li cao, t l
chi tr c tc thp thm chí bng 0, tuy nhiên tc đ tng trng c tc cng cao (do
8
g=ROE x t l li nhun gi li). Thi k này thông thng không kéo dài mà ch din
ra trong mt s nm nht đnh.
Sau đó, doanh nghip s bc vào giai đon trng thành, ROE gim xung, t
l chi tr c tc tng lên. Tc đ tng trng thp hn và n đnh qua các nm.
Mô hình hai giai đon gi đnh tc đ tng trng c
tc không đi trong sut
mi giai đon. Khi đó, c phiu ca doanh nghip s đc đnh giá qua công thc:
P =
(
)
()
(
)
(
)
()( )
2
210
1
10
1
11
1
1
grr
ggD
r
gD
n
n
n
t
t
t
−+
++
+
+
+
∑
=
(1.9)
n: s nm doanh nghip s có tc đ tng trng cao
g
1
, g
2
: tc đ tng trng ca giai đon tng trng cao và trng thành
D
0
: c tc nm 0
r: t sut chit khu, là chi phí s dng vn c phn, r>g
2
>0
1.2.1.2 Phng pháp FCFF (Free Cashflow to the Firm):
Phng pháp FCFF đnh giá c phiu bng cách chit khu dòng tin hot đng
ca công ty v thi đim đnh giá.
Dòng tin hot đng ca công ty (FCFF) là dòng tin thuc v tt c nhng
ngi đã cung cp vn cho công ty, bao gm c đông và ch n. Dòng tin này có
đc sau khi công ty dùng doanh thu trang tri mi chi phí hot đng và chi phí đu t.
Ch n có ph
n s hu trong dòng tin FCFF, vì th FCFF phi bao hàm lãi vay, đng
thi, t l chit khu phù hp phi là chi phí s dng vn bình quân ca công ty
WACC.
FCFF = NI + DEP + i(1-t) - I – NWC (1.10)
Trong đó
NI: Li nhun sau thu ca công ty
DEP: Khu hao
i: lãi vay
t: thu sut thu thu nhp doanh nghip
9
I: u t vào tài sn dài hn
NWC: Vn lu đng ròng
Trong quá trình hch toán chi phí đ có đc li nhun sau thu, theo nguyên
tc k toán khu hao là mt khon chi phí đc tr ra. Tuy nhiên, v bn cht khu hao
không phi là khon chi phí tin mt thc s, giá tr khon tin khu hao vn nm li
công ty ch không đi ra ngoài chi tr cho bt c ai. Vì vy, cn phi cng li kh
u hao
vào dòng tin hot đng ca công ty. Chi phí khu hao s ph thuc vào mc đ đu t
tài sn.
Lãi vay là chi phí tài chính trong tng chi phí đ tính thu ca công ty. Tuy
nhiên, nh tác dng gim đc mt khon thu đúng bng lãi vay x thu sut mà chi
phí lãi vay thc s công ty tiêu tn phi tính sau thu, tc tr đi khon thu gim đc.
u t vào tài sn dài hn bao gm đu t vào tài s
n c đnh hu hình và vô
hình, các khon đu t tài chính dài hn Các khon đu t này giúp công ty tái sn
xut, m rng hot đng kinh doanh, to ra s tng trng trong doanh thu và li
nhun tng lai.
Vn lu đng là hiu s gia tài sn lu đng nh khon phi thu, hàng tn
kho… và n ngn hn, bao gm khon phi tr,… Khi các khon mc tài sn lu đ
ng
tng lên, vn lu đng th hin bng dòng tin đi ra đ tài tr cho các khon này.
Ngc li, khi công ty gim tài sn lu đng, công ty s thu hi li đc mt dòng
ngân lu t vic bán hàng tn kho, thu khon phi thu… Vn lu đng ph thuc vào
doanh thu ca công ty. Khi doanh thu tng thì cn nhiu hàng tn kho hn, đng thi
các khon mua hàng thanh toán tr chm cng tng lên.
Dòng ti
n hot đng khi chit khu s cho ra giá tr ca c công ty.
V =
()
∑
∞
=
+
1
1
t
t
t
WACC
FCFF
(1.11)
V: giá tr ca công ty, bao gm n và vn c phn
FCFF
t
: dòng tin hot đng nm t
10
WACC: chi phí s dng vn bình quân ca công ty
Giá tr c phiu chính là giá tr công ty tr đi phn vay n và chia cho tng s c
phn ca công ty.
P =
n
DV
−
(1.12)
D: n vay
n: tng s c phn ca công ty
c đim ca dòng tin FCFF là không phi loi tr các yu t liên quan đn
vay n. iu này khin cho phng pháp FCFF tr nên công c đnh giá phù hp đi
vi nhng công ty có cu trúc vn bin đng mnh theo thi gian.
d phóng dòng tin trong tng lai, phng pháp FCFF cng dùng các mu
hình tng trng tng t nh ph
ng pháp DDM.
*Trng hp dòng tin tng trng đu:
Vi gi đnh là dòng tin tng trng đu qua các nm đn vnh vin, khi đó
công thc đnh giá theo FCFF tr thành:
V =
gWACC
FCFF
−
1
(1.13)
Trong đó:
FCFF
1
= FCFF
0
(1+g)
Vi g: tc đ tng trng dòng tin hàng nm, g là hng s > 0 và phi nh hn
chi phí s dng vn bình quân WACC đ đm bo biu thc đnh giá có ngha.
*Mô hình tng trng hai giai đon:
Tng t nh phng pháp DDM, phng pháp FCFF gi đnh doanh nghip
tri qua hai giai đon, giai đon đu doanh thu, dòng tin gia tng nhanh và giai đon
sau doanh nghip bc vào thi k
trng thành, dòng tin tng trng đu đn vnh
vin vi tc đ thp hn.
Khi đó, giá tr doanh nghip đc đnh giá nh sau:
11
V =
()()( )
gWACCWACC
FCFF
WACC
FCFF
n
n
n
t
t
t
−+
+
+
+
=
∑
11
1
1
(1.14)
n: s nm doanh nghip vào giai đon tng trng cao
g: tc đ tng trng dòng tin sau giai đon tng trng cao, WACC>g>0
1.2.1.3 Phng pháp FCFE (Free Cashlow to Equity):
Phng pháp FCFE s dng dòng tin còn li cho c đông (FCFE) sau khi đã
tr đi mi chi phí cn thit cho hot đng kinh doanh và các khon thanh toán cho ch
n.
FCFE = NI + DEP – I – NWC + NB = FCFF – i(1-t) + NB (1.15)
NB: n ròng, bng hiu s gia vay n mi và tr n c
S khác bit ln gia FCFF và FCFE là dòng tin cho c đông ph
i đc tính
trên c s sau khi thc hin các giao dch vi ch n, bao gm tr lãi vay, thanh toán
n c cng nh nhn n vay mi. Phng pháp FCFE phù hp cho công ty có c cu
gia n và vn ch s hu n đnh vì điu này s giúp cho vic d phóng dòng tin
trong tng lai tr nên chính xác hn.
Dòng tin dành cho c đông khi chit khu s cho ra giá tr ca toàn b
phn
vn c phn.
E =
()
∑
∞
=
+
1
1
t
t
E
t
r
FCFE
(1.16)
r
E
: chi phí s dng vn c phn
Giá tr c phiu chính là giá tr vn c phn chia cho tng s c phiu ca công
ty.
P =
n
E
(1.17)
n: tng s c phn ca công ty
*Trng hp dòng tin hot đng tng trng đu:
12
Vi gi đnh tng t nh phng pháp FCFF, công thc đnh giá theo FCFE
tr thành:
E =
gr
FCFE
E
−
1
(1.18)
Vi g: tc đ tng trng đu, g < r
E
*Mô hình tng trng hai giai đon:
Vi gi đnh dòng tin tri qua hai giai đon phát trin nh phng pháp FCFF,
giá tr vn c phn t dòng tin FCFE là:
E =
()()( )
grr
FCFE
r
FCFE
E
n
E
n
n
t
t
E
t
−+
+
+
+
=
∑
11
1
1
(1.19)
n: s nm doanh nghip vào giai đon tng trng cao
g: tc đ tng trng dòng tin sau giai đon tng trng cao, r
E
>g>0
1.2.1.4 iu kin áp dng phng pháp chit khu dòng tin:
Phng pháp chit khu dòng tin phù hp vi nhng c phiu mà ngi
đnh giá có th thu thp đc d liu tài chính mt cách đy đ và chính xác. ây là
nhng c phiu đã giao dch lâu trên th trng chng khoán. Khi đó, chui d liu quá
kh bao gm d liu tình hình tài chính công ty cng nh d liu giao d
ch s dài và
phn ánh chính xác tính xu hng trong tng lai. T đó, ngi đnh giá có c s tin
cy đ đa ra nhng d báo cho hot đng ca công ty trong tng lai dài hn. ng
thi vic vn dng thng kê quá kh đ tính các h s đa vào mô hình cng có tính tin
cy cao hn.
Bên cnh điu kin dài ca chui d liu quá kh, điu quan trng là d
liu đu vào này phi có tính chính xác cao. Ngha là s liu tài chính ca công ty phi
chính xác và có đ tin cy. Thông thng, c quan qun lý nhà nc v chng khoán
luôn đt ra tiêu chun v tính minh bch cho báo cáo tài chính ca công ty niêm yt.
Theo đó, c phiu đc giao dch trên th trng chng khoán thì báo cáo tài chính
phi đc kim toán bi mt công ty kim toán đc chp nhn. Công ty kim toán
13
càng uy tín thì s liu tài chính ca công ty càng đáng tin cy và t đó, vic áp dng
vào mô hình đnh giá cng đem li mc đ chính xác hn.
1.2.1.5 u nhc đim ca phng pháp chit khu dòng tin
u đim
u đim đu tiên ca phng pháp chit khu dòng tin là da trên các yu t
c bn ca doanh nghip đ đnh giá c phiu, không ph
thuc vào din bin trên th
trng chng khoán nh th nào. iu này có ý ngha vô cùng quan trng. Kt qu
đnh giá gn kt vi nng lc tài chính ca doanh nghip thì s bn vng hn nhng
phng pháp đnh giá có cha nhiu yu t th trng trong đó.
Phng pháp này rt phù hp vi nhng nhà đu t đang đnh giá c phiu đ
thc hin mua li hay sáp nhp vì khi đó nhà đu t quan tâm đn kh nng sinh li
ca doanh nghip trong tng lai nhiu hn là bin đng ngn hn ca giá c phiu.
Lúc y, giá tr ca dòng tin trong tng lai là yu t có ý ngha hn hn nhng ch tiêu
khác.
Kt qu đnh giá theo phng pháp chit khu dòng tin đã bao hàm yu t giá
tr tin t
theo thi gian và chi phí c hi ca đng vn. ây là nhng yu t c bn
trong đu t mà bt k nhà đu t nào cng chu tác đng.
Nhc đim
Phng pháp chit khu dòng tin yêu cu nhiu tham s đu vào cng nh
nhiu thông tin v c phiu, công ty. Do vy, quá trình đnh giá tr nên phc tp, tn
nhiu công sc và thi gian h
n so vi các phng pháp khác.
Phng pháp chit khu dòng tin da trên mt s gi đnh. Nu các gi đnh y
không đuc tha mãn, kt qu đnh giá không còn đng vng. Ngoài ra, ngi đnh giá
cng có th đa ra các giá đnh theo ý mun ch quan ca mình.
1.2.2 Phng pháp so sánh:
Theo phng pháp so sánh, giá tr ca c phiu đc c tính t giá th trng
ca nhng c phiu có nhi
u đim tng đng.