Chương 1 Tổng quan về kế toán

21‐Oct‐14
1
TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ TP.HCM
KHOA KẾ TOÁN – KIỂM TOÁN
NGUYÊNLÝKẾTOÁN
Chương 1:Tổng quan về kế toán
GV:Lý NguyễnThuNgọc
MỤCTIÊU
Sau khi học xong chương này, sinh viên có thể:
• Mô tả bảnchấtcủakế toán như mộthệ thống thông tin
phụcvụ cho việcraquyết định.
• Nêu các lĩnh vựckế toán khác nhau và giải thích sự khác
biệt.
• Mô tả môi trường củakế toán, bao gồm các định chế
pháp lý và tổ chức nghề nghiệp chi phốihoạt động kế
toán.
NỘI DUNG
Bảnchấtcủakế toán
 Các lĩnh vựckế toán
 Môi trường kế toán
ĐỊNH NGHĨA
Hoạt động của
tổ chức
Đối tượng sử
d ng
tổ

chức
d
ụ
ng

Dữ liệuHệ thống
kế toán
Thông tin
21‐Oct‐14
2
CÁC KHÁI NIỆM
• Tổ chức
• Thông tin
• Dữ liệu
• Hệ thống
• Đốitượng sử dụng
UNILEVER
Minhhọa công ty Unilever
MINHHỌACÔNGTYUNILEVER
Đốitượng sử dụng Thông tin? Dữ liệu?
7
ĐỊNHNGHĨA
Kế toán là mộthệ thống thông tin được
thiếtlập trong tổ chứcnhằmthuthậpdữ liệu,
xử lý và cung cấp thông tin cho các đốitượng
sử dụng để làm cơ sở cho các quyết định kinh tế.
8
21‐Oct‐14
3
Phân loại
ấ
QUITRÌNHKẾTOÁN
Dữ liệu
kinh tế
Ghi chép

ban đầu
(Chứng từ)
Phân

loại
,
ghi chép,
tổng hợp
(sổ sách)
Cung c
ấ
p
thông tin
(Báo cáo)
Thông
tin
9
Ví dụ 1
Ví dụ 1
Nam là trưởng phòng tín dụng củaABC,một ngân
hàng thương mạicổ phầntại Thành phố Hồ Chí Minh. Gần
đây, anh Hào - Giám đốctàichínhcủa Alpha - một doanh
nghiệp chuyên kinh doanh hàng nông sảnsấy khô muốngặp
Nam để vay mộtmóntiềntrị giá 50 tỷđồng vớimục đích
đầutư cho dự án xâ
y
dựn
g
nhà má
y

sấ
y
mít tạivùn
g
n
g
u
y
ên
y
g
y
y
g
gy
liệuDaklak.Namcầnnhững thông tin gì để quyết định có
cho công ty anh Hào vay hay không?
10
Ví dụ 2
Hai hãng máy tính lớnlàDellvàCompaqcạnh
tranh vớinhautrongthị trường máy tính cá nhân. Ban
ầ
ế
ầ
đ
ầ
u, Compa
q
chi
ếm

lĩnh 13,2% thị
p
h
ầ
nmáyvitính
ở
Mỹ trong khi Dell chỉ giữ 8,8% thị phần. Tuy nhiên, thị
phầncủaDellđãtăng lên gấp đôi 4 năm sau trong khi đó
thị phầncủa Compaq chỉ tăng chưa đến1%.Theobạn,
ban giám đốc Compaq cần thông tin kế toán nào để có
thể cạnh tranh lạivớiDellvàvớinhững công ty sảnxuất
máy vi tính cá nhân khác?
11
CÁC LĨNH VỰC CỦA KẾ TOÁN
Kế toán tài chính
Kế toán quảntrị
Kế toán thuế
Kiể
tá
Kiểm
t
o
á
n
12
21‐Oct‐14
4
Kế toán tài chính
Cung cấp thông tin cho các đốitượng ở bên ngoài (nhà
đầu

tư
chủ
nợ
nhà
nước
)
thông
qua
các
báo
cáo
tài
đầu
tư
,
chủ
nợ
,
nhà
nước
…
)
,
thông
qua
các
báo
cáo
tài
chính.

• Bảng cân đốikế toán
• Báo cáo kếtquả hoạt động kinh doanh
•
Báo
cáo
lưu
chuyển
tiền
tệ
•
Báo
cáo
lưu
chuyển
tiền
tệ
• Bản thuyếtminh
13
Kếtoánquảntrị
Kế toán quảntrị là hệ thống xử lý và cung cấp các thông tin
là
ơ
ở
h
iệ
đư
ết
đị h
ủ
á

hà
ả
lý
tổ
làm
c
ơ
s
ở
c
h
ov
iệ
c
đư
a ra quy
ết
đị
n
h
c
ủ
ac
á
cn
hà
qu
ả
n
lý

tổ
chức, thí dụ:
−Tính toán và phân tích các chi phí sảnxuất hay cung cấp
dịch vụ.
−Lậpdự toán ngân sách, phân tích chênh lệch giữathựctế
và dự toán nhằmkiểm soát các hoạt động trong tổ chức.
−Đolường kếtquả hoạt động của các bộ phậntrongtổ
chức.
14
Kế toán tài chính Kế toán quản trị
Mục đích Cung cấp thông tin cho
người bên ngoài (nhà đầu
tư, chủ nợ,…) để ra quyết
định đầutư, cho vay
Cung cấp thông tin cho
nhà quảnlýtổ chức để
điều hành, quảnlýtổ chức
hiệuquả
Thôn
g
tin
cung cấp
Các báo cáo tài chính Các báo cáo nộibộ, chi
phí, dự toán và tình hình
thựchiệndự toán, các báo
cáo bộ phận
Tính pháp
lý
Bắtbuộc thông tin và thông
tin có tính pháp lý

Không bắtbuộc và thông
tin không có tính pháp lý
Tính
linh
Tuân
thủ
các
chuẩn
mực
kế
Vận
dụng
phù
hợp
với
đặc
15
Tính
linh
hoạt
Tuân
thủ
các
chuẩn
mực
kế
toán
Vận
dụng
phù

hợp
với
đặc
điểmcủatổ chức
Thời gian Được quy định, chủ yếulà
báo cáo tài chính năm
Tuỳ theo nhu cầuvàkhả
năng củatổ chức
Loại
thông tin
Tài chính Tài chính và phi tài chính
Kếtoán thuế
Kế toán thuế theo dõi và bóc tách số liệukế
ể
ế
toán đ
ể
lập các
b
áo cáo thu
ế
.
16
21‐Oct‐14
5
Kiểmtoán
Các kiểm toán viên độclậpkiểmtravàđưaraý
ế
ề
ki

ế
nv
ề
sự trung thựcvàhợplýcủa các
b
áo cáo
tài chính.
17
Ví dụ 3
Ví dụ 3
Hoạt động dưới đây thuộclĩnh vựcnàocủakế
toán?
– Theo dõi chi phí từng sảnphẩmvàsosánh
ể
ể
với định mức đ
ể
tì
m
hi
ể
u nguyên nhân.
– Kiểmkêhàngtồn kho vào thời điểm khóa sổ
để lập báo cáo tài chính
– Tham gia việcxâydựng giá bán sảnphẩm
mới.
Xá
đị h
á
kh ả

hi
hí
khô
đ
khấ
–
Xá
c
đị
n
h
c
á
c
kh
o
ả
nc
hi
p
hí
khô
ng
đ
ược
khấ
u
trừ thuế
18
Ví dụ 3

Ví dụ 3
Hoạt động dưới đây thuộclĩnh vựcnàocủakế toán
– Lập các dự toán về kếtquả hoạt động kinh doanh,
cân đốikế toán và lưuchu
y
ểntiềnt
ệ
.
y
ệ
– Theo dõi tình hình chi phí củatừng phân xưởng,
phòng ban để đánh giá hiệuquả hoạt động.
– Lập báo cáo tài chính cuốinămcungcấpchocác
cổđông của công ty.
–
Gửithư xác nh
ậ
ncôn
g
n
ợ
và số dư tiền
g
ửin
g
ân
ậ
g
ợ
g

g
hàng để xác định các số liệucủa đơnvị có chính
xác không.
– Lậptờ khai thuế giá trị gia tăng trong kỳ.
19
Môitrườngkếtoán
Môitrườngkếtoán
Vai t rò kế toán trong nềnkinhtế
Dưới góc độ tổ chức
Dưới góc độ toàn bộ nềnkinhtế
Các định chế
Tổ chức nghề nghiệp
Q
u
y
đ
ị
nh
p
há
p
l
ý
Qy
ị
pp
ý
20
21‐Oct‐14
6

VAITRÒCỦAKẾTOÁNTRONGTỔCHỨC
VAITRÒCỦAKẾTOÁNTRONGTỔCHỨC
Nguồnlực Kết quả
Hoạt động
Hiệ ả
21
Hiệ
u qu
ả
Giá trị tăng thêm
VAITRÒCỦAKẾTOÁNTRONGNỀNKINHTẾ
• Thúc đẩy quá trình tái đầutư và mở rộng hoạt động
sảnxuất kinh doanh
• Sử dụng hiệuquả nguồnlựcxãhội thông qua 2 kênh
phân phốilàthị trường vốn và ngân hàng
ố
• Giúp công tác giá
m
sát củaQu
ố
chội đượchữuhiệu.
22
CÁC TỔ CHỨC NGHỀ NGHIỆP
Các tổ chức nghề nghiệprađờinhằm thúc đẩynhững
ngườihànhnghề kế toán đảmbảo chuyên môn và đạo
đức
nghề
nghiệp
.
đức

nghề
nghiệp
.
23
CÁC TỔ CHỨC NGHỀ NGHIỆP
Chứcnăng của các tổ chức nghề nghiệp:
Xây dựng các tiêu chuẩnvề chuyên môn và đạo đức
để
có
thể
hành
nghề
thông
qua
các
khóa
học
hay
kỳ
thi
để
có
thể
hành
nghề
thông
qua
các
khóa
học

hay
kỳ
thi
để trở thành thành viên củatổ chức.
Cậpnhậtkiếnthứcchocácthànhviênđể luôn bảo
đảmnăng lực chuyên môn.
Giám sát vềđạo đức để loạikhỏitổ chứcnhững thành
viên thiếu đ
ạ
o đức
,
g
â
y
thi
ệ
th
ạ
i cho xã h
ộ
ivàu
y
tí
n
ạ
,
gy
ệ
ạ
ộ

y
nghề nghiệp.
Nghiên cứupháttriển các kiếnthứcvàkỹ năng nghề
nghiệp.
24
21‐Oct‐14
7
25
Các định chế pháp lý
Các định chế pháp lý
Nhà nướcphảicanthiệp vào công việckế toán vì
số
liệu
kế
toán
liên
quan
đến
quyền
lợi
nhiều
bên
số
liệu
kế
toán
liên
quan
đến
quyền

lợi
nhiều
bên
và lợi ích chung củaxãhội:
LuậtKế toán
LuậtKiểm toán độclập
Luậtthuế
Các chuẩnmựckế toán và kiểm toán *
26
CâuchuyệnEnron
CâuchuyệnEnron
• Enron là mộttập đoàn năng lượng hùng mạnh trên
thế giớivớitổng trị giá tài sảnnăm 2000 trên sổ
sách kế toán lên đến 111 t
ỷ
đôla M
ỹ
.
ỷ
ỹ
• Ngày 02.12.2001, Enron buộcphảinộp đơn xin phá
sảnvìmấtkhả năng thanh toán. Enron đãthừa
nhận khai khống lợi nhuậnsauthuế liên tục trong
suốtcácnămtừ1997-2000 lên đến con số 508 triệu
USD. Hành vi sai phạmcủa Enron đã đượcsự tiếp
tay của công ty kiểm toán Arthur Andersen, một
ể
ấ
ế
trong năm công ty ki

ể
m toán lớnnh
ấ
tth
ế
giớivào
thời điểm đó.