Lập dự toán ngân sách (Môn Kế Toán Quản Trị)

3/3/2012
1
Vũ Hữu Đức
Lập Dự toán ngân sách
2
Mục tiêu
• Sau khi học xong chương này, người học
có thể:
–Giải thích được vai trò của công việc lập dự
toán ngân sách của doanh nghiệp.
–Triển khai việc lập dự toán tổng thể của một
doanh nghiệp.
–Nhận thức các vấn đề cần chú ý nhằm bảo
đảm sự thành công của dự toán ngân sách.
3/3/2012
2
3
Nội dung
•Tổng quan
• Quy trình lập dự toán (DN sản xuất)
•Dự toán cho doanh nghiệp thương mại
•Dự toán cho doanh nghiệp dịch vụ
4
Tổng quan
•Tại sao phải lập dự toán?
Nguồn lực Mục tiêu
Hoạt động
Dự toán
3/3/2012
3
5

Tổng quan
•Tại sao phải lập dự toán?
Mục tiêu
Nguồn lực
có thể huy động
Nguồn lực
cần thiết
6
Dự toán là gì?
•Dự toán là diễn giải định lượng kế hoạch
hoạt động nhằm xác định cách thức huy
động và sử dụng nguồn lực trong một thời
kỳ nhất định.
• Các loại dự toán
–Dự toán đầu tư (capital budget)
–Dự toán hoạt động (operating budget)
–Dự toán tài chính (financial budget)
3/3/2012
4
7
Dự toán ngân sách
•Là một hệ thống các dự toán cấu thành kế
hoạch hoạt động và tài chính của doanh
nghiệp trong một thời kỳ.
•Bao gồm các dự toán về bán hàng, sản
xuất, nguyên vật liệu, nhân công, chi phí
sản xuất chung, chi phí ngoài sản xuất,
tiền, kết quả kinh doanh và cân đối kế
toán.
8

Vai trò của dự toán
1. Hoạch định và xác lập mục tiêu
2. Truyền thông
3. Phối hợp
4. Ủy quyền
5. Thúc đẩy
6. Sử dụng hiệu quả nguồn lực
7. Giải quyết mâu thuẫn
8. Đánh giá thành quả
3/3/2012
5
9
Vai trò của dự toán
•Chỉ rõ các tác động đã nêu trong từng
khâu của quá trình dự toán
Lậpdự
toán
Thựchiện
dự toán
Đánh giá
kết quả
10
Lập dự toán ngân sách 1
•Lập dự toán hoạt động
–Dự toán bán hàng
–Dự toán sản xuất
–Dự toán nguyên vật liệu, nhân công và chi
phí SX chung.
–Dự toán chi phí ngoài sản xuất
–Dự toán kết quả kinh doanh

3/3/2012
6
11
Sơ đồ
Dự toán bán hàng
Dự toán sản xuất
Dự toán
NVLTT
Dự toán
NCTT
Dự toán
CPSXC
Dự toán
CP ngoài SX
Dự toán GT-GVHG-TP
Dự toán kết quả hoạt động kinh doanh
12
Dự toán bán hàng
•Vai trò của dự toán bán hàng
•Nội dung dự toán bán hàng
• Phân tích các nhân tố tác động đến dự
toán bán hàng
3/3/2012
7
13
Dự toán bán hàng
• Thông tin đầu ra
–Sản lượng tiêu thụ và doanh thu
• Thông tin đầu vào
–Sản lượng tiêu thụ

– Đơn giá bán
• Công thức
Doanh thu = SLTT x ĐGB
14
Dự toán bán hàng
Dự báo
Tháng 1 Tháng 2 Tháng 3 Quý 1
Số lượng bán
Đơn giá bán
Doanh thu bán hàng
Công ty ABC có sản lượng tiêu thụ dự kiến 3 tháng của
quý 1 lần lượt là 500, 2500 và 2200 sản phẩm may. Đơn
giá bán dự kiến là 180 (ngàn đồng)/sản phẩm.
3/3/2012
8
15
Dự toán bán hàng
• Phân tích các nhân tố tác động
– Các biến bên ngoài:
•Bối cảnh kinh tế
• Tình hình thị trường và khách hàng…
– Các biến bên trong:
•Chiến lược giá
• Ngân sách quảng cáo, khuyến mãi…
•Phương pháp lập
– Điều chỉnh dựa trên thực tế kỳ trước
–Sử dụng các mô hình dự báo
16
Dự báo sản xuất
• Thông tin đầu ra

–Sản lượng cần sản xuất
• Thông tin đầu vào
–Sản lượng tiêu thụ
• Công thức
3/3/2012
9
17
Dự toán sản xuất
•Sản lượng tồn kho đầu mỗi tháng bằng 10% sản lượng
tiêu thụ trong tháng đó. Dự kiến tháng 4 sẽ tiêu thụ
2.500 sản phẩm may.
Dự báo
Tháng
1
Tháng
2
Tháng
3Quý 1
Số lượng bán
TP tồn cuối kỳ dự kiến
Tổng số thành phẩm cần có
Thành phẩm tồn kho đầu kỳ
Số sản phẩm sản xuất
18
Dự toán nguyên vật liệu
• Thông tin đầu ra
– Chi phí NVL TT
• Thông tin đầu vào
–Sản lượng SX
• Công thức

3/3/2012
10
19
Dự toán nguyên vật liệu
Dự báo
Tháng 1 Tháng 2 Tháng 3 Quý 1
20
Dự toán nhân công trực tiếp
• Thông tin đầu ra
– Chi phí NC TT
• Thông tin đầu vào
– Định mức giờ công
– Đơn giá giờ công
–Sản lượng SX
• Công thức
CPNCTT = SLSX x ĐMGC x ĐGGC
3/3/2012
11
21
Dự toán nhân công trực tiếp
Định mức sản xuất là 1,2 giờ công cho 1 đơn vị sản phẩm.
Đơn giá là 22 (ngàn đồng) một giờ công.
Dự báo
(đơn vị tính 1.000 đồng) Tháng 1 Tháng 2 Tháng 3 Quý 1
Tổng sản phẩm sản xuất
Giờ công cho 1 sản phẩm
Tổng số giờ công cần có
Đơn giá một giờ công
Tổng chi phí nhân công
22

Dự toán CP SX chung
• Thông tin đầu ra
– Chi phí SX chung
– CPSXC cho 1 giờ công
• Thông tin đầu vào
– Định mức CPSXC biến đổi/giờ công
– Định mức CPSXC cố định/tháng
–Tổng số giờ công
• Công thức
CPSXC = (BPSXC đv x TGC) + ĐPSXC
3/3/2012
12
23
Dự toán CP SX chung
Định mức CPSXC biến đổi là 50 (ngàn đồng) cho 1 giờ
công; CPSXC cố định là 17.600 (ngàn đồng) 1 tháng.
(đơn vị tính 1.000 đồng)
Dự báo
Tháng
1
Tháng
2
Tháng
3Quý 1
Tổng số giờ công cần có
Biến phí SX chung cho 1 giờ công
Tổng biến phí SX chung
Định phí SX chung
Tổng chi phí sản xuất chung
CP SXC phân bổ cho 1 giờ công

24
Dự toán G/thành - GVHB - TP
• Thông tin đầu ra
– Giá thành sản phẩm/Giá vốn hàng bán/Thành phẩm
tồn kho
• Thông tin đầu vào
– CP NVLTT đơn vị
– CP NCTT đơn vị
– CPSXC đơn vị
–Sản lượng
• Công thức
GT = CPNVLTT+CPNCTT+CPSXC
TP = GT x TP tồn kho
GVHB = GT x SL tiêu thụ trong kỳ
3/3/2012
13
25
Dự toán G/thành - GVHB - TP
Đơn giá Định mức Thành tiền
Chi phí NVL TT
Chi phí NC TT
Chi phí SX chung
Giá thành đơn vị
Giá vốn hàng bán
Giá trị TP tồn kho cuối kỳ
26
Dự toán CP ngoài sản xuất
• Thông tin đầu ra
– Chi phí ngoài SX (bán hàng+quản lý)
• Thông tin đầu vào

– Định mức CPNSX biến đổi/1 đồng doanh thu
– Định mức CPNSX cố định/tháng
– Doanh thu
• Công thức
CPNSX = (BPNSX đv x DT) + ĐPNSX
3/3/2012
14
27
Dự toán CP ngoài sản xuất
Định mức CPNSX biến đổi là 15% doanh thu; CPNSX cố
định là 12.000 (ngàn đồng) 1 tháng.
(đơn vị tính 1.000 đồng)
Dự báo
Tháng 1 Tháng 2 Tháng 3 Quý 1
Tổng doanh thu
Chi phí biến đổi trên 1 đồng
doanh thu
Tổng chi phí biến đổi
Chi phí cố định mỗi tháng
Tổng chi phí hoạt động
28
Dự toán kết quả kinh doanh
•Dự toán kết quả kinh doanh bao gồm
doanh thu và chi phí để tạo ra lợi nhuận
từ hoạt động kinh doanh
•Chưa xét đến các chi phí tài chính
3/3/2012
15
29
Dự toán kết quả kinh doanh

Doanh thu
Già vốn hàng bán
Lãi gộp
Chi phí hoạt động
Lợi nhuận thuần
30
Lập dự toán ngân sách 2
•Lập dự toán tài chính
–Dự toán thu tiền
–Dự toán mua hàng
–Dự toán các khoản chi nhân công và sản xuất
chung.
–Dự toán tiền
– Báo cáo lưu chuyển tiền tệ dự toán
– Báo cáo kết quả kinh doanh dự toán
–Bảng cân đối kế toán dự toán
3/3/2012
16
31
Sơ đồ
Dự toán bán hàng Dự toán thu tiền
Dự toán NVL Dự toán mua NVL
Dự toán NCTT Dự toán chi NCTT
Dự toán CPSXC Dự toán chi CPSXC
Dự toán CPNSX Dự toán chi CPNSX
Dự toán
Tiền
Dự toán XDCB
Dự toán KQKD
Các Báo cáo

Tài chính
Dự toán
32
Dự toán thu tiền
• Thông tin đầu ra
–Tiền thu mỗi kỳ
–Nợ phải thu cuối kỳ
• Thông tin đầu vào
–Nợ phải thu đầu kỳ
– Doanh thu mỗi kỳ
– Tình hình thu hồi nợ
• Công thức
NPTCK = DT x Tỷ lệ NPT
Tiền thu = NPTĐK + DT - NPTCK
3/3/2012
17
33
Dự toán thu tiền
Nợ phải thu đầu tháng 1 là 43.200 (ngàn đồng). Tỷ lệ nợ
để lại tháng sau thu là 30% doanh thu trong kỳ
Tháng 1 Tháng 2 Tháng 3 Quý 1
Doanh thu
Nợ phải thu đầu kỳ
Nợ phải thu cuối kỳ
Tiền thu trong kỳ
34
Dự toán mua nguyên vật liệu
• Thông tin đầu ra
–Tiền chi trả người bán mỗi kỳ
–Nợ phải trả người bán cuối kỳ

• Thông tin đầu vào
– Nguyên vật liệu cần cho sản xuất
– Nguyên vật liệu đầu kỳ dự toán
– Đơn giá NVL
–Nợ phải trả người bán đầu kỳ
– Tình hình thanh toán nợ phải trả
• Công thức
NPT cuối kỳ = (Nợ đầu kỳ + Hàng mua trong kỳ) x Tỷ lệ nợ phải trả
Tiền chi trả = NPTĐK + Mua hàng trong kỳ -NPTCK
3/3/2012
18
35
Dự toán mua nguyên vật liệu
Nợ phải trả đầu tháng 1 là 3.000 (ngàn đồng), vải tồn kho đầu tháng 1
là 412m. Tồn kho vải cần thiết cuối quý là 1.000m. Tỷ lệ nợ để lại
tháng sau trả là 20% nợ đầu kỳ cộng hàng mua trong kỳ. Đơn giá vải
9 ngàn đồng/m. Tỷ lệ vải tồn cuối kỳ là 20% số vải cần cho SX
Tháng 1 Tháng 2 Tháng 3 Quý 1
Tổng số vải cần cho sản xuất
Số vải tồn cần có cuối kỳ
Số vải tồn kho đầu kỳ
Tổng số vải cần mua trong kỳ
Tổng giá trị vải cần mua
Nợ phải trả nhà cung cấp đầu kỳ
Phải trả nhà cung cấp cuối kỳ
Trả cho nhà cung cấp trong kỳ
36
Dự toán chi nhân công trực tiếp
• Thông tin đầu ra
–Tiền chi trả nhân công trực tiếp

• Thông tin đầu vào
– Chi phí nhân công trực tiếp trong kỳ
–Phải trả đầu kỳ, cuối kỳ nhân công trực tiếp
• Công thức
Chi trả NCTT = CPNCTT + Phải trả đầu kỳ -
Phải trả cuối kỳ
3/3/2012
19
37
Dự toán chi nhân công trực tiếp
Doanh nghiệp chi trả toàn bộ chi phí nhân công trực
tiếp trong kỳ
Tháng 1 Tháng 2 Tháng 3 Quý 1
Tổng chi phí nhân công
Số tiền chưa thanh toán đầu
kỳ
Số tiền chưa thanh toán cuối
kỳ
Chi trả nhân công trực tiếp
trong kỳ
38
Dự toán chi CPSXC
• Thông tin đầu ra
–Tiền chi trả CPSXC
• Thông tin đầu vào
– Chi phí SXC trong kỳ
– Chi phí phi tiền tệ (khấu hao)
–Phải trả đầu kỳ, cuối kỳ CPSXC
• Công thức
Chi trả CPSXC = CPSXC - Khấu hao + Phải

trả đầu kỳ -Phải trả cuối kỳ
3/3/2012
20
39
Dự toán chi CPSXC
Doanh nghiệp chi trả toàn bộ chi phí sản xuất chung
trong kỳ, ngoại trừ chi phí khấu hao là 22.000 (ngàn
đồng)/tháng.
Tháng 1 Tháng 2 Tháng 3 Quý 1
Tổng chi phí SX chung
CP khấu hao
CP SX chung bằng tiền
Tiền chưa thanh toán đầu kỳ
Tiền chưa thanh toán cuối kỳ
Chi trả SX chung trong kỳ
40
Dự toán chi CPNSX
• Thông tin đầu ra
–Tiền chi trả CPNSX
• Thông tin đầu vào
– Chi phí NSX trong kỳ
– Chi phí phi tiền tệ (khấu hao)
–Phải trả đầu kỳ, cuối kỳ CPNSX
• Công thức
Chi trả CPNSX = CPNSX + Khấu hao + Phải
trả đầu kỳ -Phải trả cuối kỳ
3/3/2012
21
41
Dự toán chi CPNSX

Doanh nghiệp chi trả toàn bộ chi phí ngoài sản xuất
trong kỳ. Không có TSCĐ dùng cho bán hàng và
quản lý
Tháng 1 Tháng 2 Tháng 3 Quý 1
Tổng chi phí hoạt động
CP khấu hao
CP HĐ chung bằng tiền
Tiền chưa thanh toán đầu kỳ
Tiền chưa thanh toán cuối kỳ
Chi trả CPHĐ trong kỳ
42
Dự toán chi xây dựng cơ bản
Là dự toán về mua sắm, đầu tư tài sản cố định của
doanh nghiệp
Tháng 1 Tháng 2 Tháng 3 Quý 1
Chi XDCB 40.000 50.000 90.000
Trả nợ mua thiết bị kỳ trước
Dư nợ chuyển sang kỳ sau
Trả tiền XDCB trong kỳ 40.000 - 50.000 90.000
3/3/2012
22
43
Dự toán tiền
•Mục đích
– Cân đối tiền của doanh nghiệp trên cơ sở xác
định lượng tiền thừa thiếu trong mỗi kỳ kinh
doanh so với mức số dư tối thiểu của tiền.
• Đầu vào
– Các dự toán thu, chi tiền bao gồm cả XDCB
–Lãi suất

•Phương thức
–Sử dụng nợ vay để điều hòa dòng tiền
44
Dự toán tiền
Tháng 1 Tháng 2 Tháng 3 Quý 1
Tiền đầu kỳ
Thu tiền bán hàng
Chi trả tiền mua NVL
Chi trả tiền NCTT
Chi trả CPSX chung
Chi trả CP hoạt động
Tiền thuần từ HĐKD
Tiền đầu tháng 1 là 100.000 (ngàn đồng). Số dư tiền định
mức là 100.000 (ngàn đồng). Lãi suất vay 1% tháng.
3/3/2012
23
45
Dự toán tiền
Tháng 1 Tháng 2 Tháng 3 Quý 1
Tiền thuần từ HĐKD
Chi đầu tư XDCB
Tiền cuối kỳ trước vay
Số dư tiền định mức
Tiền thừa (thiếu)
Vay
Trả nợ vay
Trả lãi vay
Tiền cuối kỳ
46
Dự toán Báo cáo KQHĐKD

Doanh thu
Giá vốn hàng bán
Lãi gộp
Chi phí hoạt động
Chi phí lãi vay
Lợi nhuận thuần
•Sử dụng bảng dự toán kết quả hoạt động
•Bổ sung các điều chỉnh từ hoạt động tài chính hay hoạt
động khác
3/3/2012
24
47
Dự toán Báo cáo LC tiền tệ
•Sắp xếp lại bản dự toán tiền cho phù hợp với biểu mẫu
BCLCTT trực tiếp.
Lưu chuyển tiền thuần từ HĐKD
Thu tiền bán hàng
Chi trả nhà cung cấp mua NVL
Chi trả tiền nhân công trực tiếp
Chi trả CPSX chung
Chi trả CP hoạt động
Chi trả lãi vay
Tiền thuần từ HĐKD
48
Dự toán Báo cáo LC tiền tệ
Lưu chuyển tiền từ HĐ ĐT
Chi đầu tư XDCB
Tiền thuần từ HĐĐT
Lưu chuyển tiền từ HĐTC
Vay

Trả nợ vay
Tiền thuần từ HĐTC
Tăng/giảm tiền trong kỳ
Tiền đầu kỳ
Tiền cuối kỳ
3/3/2012
25
49
Dự toán Bảng cân đối kế toán
•Căn cứ vào các bảng dự toán đã lập để
xác định số dư cuối kỳ của:
–Tiền
– Hàng tồn kho
–Nợ phải thu
–Tài sản cố định (đã trừ hao mòn)
–Phải trả người bán
– Các khoản vay
–Lợi nhuận chưa phân phối
50
Dự toán Bảng cân đối kế toán
Đầu kỳ Cuối kỳ
Tiền 100.000
Nợ phải thu 43.200
Nguyên vật liệu 3.708
Thành phẩm 6.000
Tài sản cố định 176.000
Nguyên giá 220.000
Hao mòn (44.000)
CP XDCB dở dang -
Cộng tài sản 328.908