Chứng từ,Sổ kế toán báo cáo tài chính tổ chức công tác kế toán

1
CHỨNG TỪ - SỔ KẾ TOÁN
BÁO CÁO TÀI CHÍNH
TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN
GV: Lê Thò Minh Châu
KẾ TOÁN TÀI CHÍNH – HP 3
2
MỤC TIÊU
 Người học có thể:
 Hiểu về các yếu tố trong một hệ thống kế toán
thực: chứng từ, sổ kế toán, báo cáo kế toán;
 Có kỹ năng thực hiện các bước công việc trong
một quy trình kế toán cơ bản: lập chứng từ; mở
sổ, ghi sổ kế toán; lập các BCTC, BC thuế;
 Hình dung về hệ thống kế toán và tổ chức
công tác kế toán trong doanh nghiệp để có thể
sẵn sàng làm việc và tổ chức công việc trong
trong môi trường đó;
 Biết khai thác các kênh thông tin để cập nhật
kiến thức đáp ứng yêu cầu công việc.
GV: Le Thi Minh Chau
3
NỘI DUNG
 Chương 1: Chứng từ kế toán
 Chương 2: Sổ kế toán và các hình thức kế
toán
 Chương 3: Báo cáo thuế (Chuyển sang
môn Kế toán và lập báo cáo thuế)
 Chương 4: Hệ thống báo cáo tài chính
 Chương 5: Tổ chức công tác kế toán trong
doanh nghiệp

GV: Le Thi Minh Chau 4
Tài liệu học tập
 Bài giảng của GV, các bài tập
 Các văn bản pháp quy về các nội dung liên quan
 Các mẫu chứng từ, sổ, báo cáo… để thực hành
 Các web site chuyên ngành:
 Bộ tài chính (mof.gov.vn)
 Tổng cục thuế (gdt.gov.vn)
 Hội Kế toán
 Web kế toán
GV: Le Thi Minh Chau
2
5
Chương 1
CHỨNG TỪ KẾ TOÁN

Quy trình kế toán
 Chứng từ kế toán:
 Ý nghóa, vai trò của chứng từ kế toán
 Phân loại chứng từ kế toán
 Tìm hiểu quy đònh pháp lý về chứng từ kế toán
 Thực hành chứng từ kế toán:
 Lập một số chứng từ KT thông dụng
 Kiểm tra chứng từ
 Phân loại chứng từ
 Lưu trữ chứng từ
GV: Le Thi Minh Chau
HOẠT ĐỘNG
SXKD
Người ra

quyết đònh
HỆ THỐNG KẾ TOÁN
Đo lường:
Thu thập
dữ liệu
Xử lý:
Phân loại,
Sắp xếp,
Lưu trữ…
Cung cấp
thông tin:
Báo cáo
kế toán
Hệ thống thông tin kế toán
Dữ
liệu
Yêu
cầu
TT
TT
đã
xử lý
Các quyết đònh kinh tế
6GV: Le Thi Minh Chau
7
Quy trình kế toán
Báo cáo
Chứng
từ
Sổ

Sách
Nghiệp vụ
kinh tế
phát sinh
Báo cáo
°Quá trình thu thập và xử lý thông tin
°Quá trình tập hợp và lưu trữ dữ liệu
°Quá trình kiểm soát nghiệp vụ
GV: Le Thi Minh Chau 8
CHỨNG TỪ KẾ TOÁN
 Ý nghóa của chứng từ kế toán
 Phân loại chứng từ kế toán
 Tìm hiểu quy đònh pháp lý về chứng từ KT
 Thực hành chứng từ KT:
 Lập một số chứng từ KT thông dụng
 Kiểm tra chứng từ
 Phân loại chứng từ
 Lưu trữ chứng từ
GV: Le Thi Minh Chau
3
9
Ýù nghóa của chứng từ kế toán
 Ý nghóa pháp lý
 Ý nghóa về mặt quản lý
 Ý nghóa về mặt kế toán
Phiếu chi
1
N
2
N

GV: Le Thi Minh Chau
Phân loại chứng từ kế toán
CHỨNG
TỪ
Chứng
từ gốc
Chứng
từ tổng
hợp
Chứng từ
mệnh
lệnh
Chứng từ
chấp
hành
Bắt buộc
Hướng dẫn
Chứng từ gốc
 Phân loại theo nội dung nghiệp vụ:
 Chứng từ về lao động tiền lương
 Chứng từ về hàng tồn kho
 Chứng từ về bán hàng
 Chứng từ về tiền tệ
 Chứng từ về TSCĐ
 …
Chứng từ gốc
 Tính pháp đònh:
 Chứng từ bắt buộc
 Chứng từ hướng dẫn
 Hình thức vật chất của chứng từ:

 Chứng từ bằng giấy
 Chứng từ điện tử
4
Các yếu tố cơ bản của chứng từ gốc
 Tên gọi và số hiệu của chứng từ kế toán
 Ngày, tháng, năm lập chứng từ kế toán
 Tên, đòa chỉ, mã số thuế (nếu có) của đơn vò hoặc cá
nhân lập chứng từ
 Tên, đòa chỉ, mã số thuế (nếu có) của đơn vò hoặc cá
nhân nhận chứng từ
 Nội dung của nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh
 Số lượng, đơn giá và số tiền của nghiệp vụ kinh tế, tài
chính ghi bằng số; tổng số tiền ghi bằng chữ.
 Chữ ký, họ và tên của người lập, người duyệt chứng
từ và những người có liên quan đến chứng từ kế toán
=> Giải thích ý nghóa của từng yếu tố!!
Trong mỗi loại nghiệp vụ dưới đây, loại
chứng từ nào được sử dụng? Nội dung
cần thể hiện trong từng chứng từ?
- Nhân viên thu mua tạm ứng tiền mặt
- Nhân viên thu mua thanh toán tạm ứng
- Xuất kho vật liệu dùng cho sản xuất
- Bán thành phẩm phân xưởng 1 chuyển
sang chế biến ở phân xưởng 2
- Bán sản phẩm, hàng hóa
- Rút tiền từ tài khoản tiền gởi NH
Thí
dụ
1
15

Quy trình lưu chuyển chứng từ xuất kho vật liệu
tại Công ty G như sau:
Khi có nhu cầu sử dụng vật tư, Phân xưởng lập
một liên Phiếu xin lónh vật tư gửi cho phòng
Kế hoạch. Căn cứ vào kế hoạch sản xuất và
đònh mức vật tư, Phòng kế hoạch lập Phiếu
xuất vật tư làm 2 liên, Trưởng phòng phê
duyệt và giao 1 liên cho Phân xưởng đi lónh
hàng, 1 liên cho Phòng Kế toán để ghi chép.
Sau khi phát hàng, thủ kho ghi Thẻ kho và lưu
Phiếu xuất theo ngày xuất. Phòng Kế toán
sau khi ghi sổ sẽ lưu Phiếu xuất theo số thứ
tự.
Thí
dụ
3
GV: Le Thi Minh Chau
Chứng từ tổng hợp
 Công dụng:
 Tổng hợp số liệu từ các chứng từ gốc
 Lập ra đònh khoản kế toán để ghi sổ kế toán
 Ý nghóa: là căn cứ trực tiếp để ghi sổ kế
toán
 Một số loại chứng từ tổng hợp:
 Chứng từ ghi sổ
 Bảng tổng hợp chứng từ gốc
5
Các yếu tố cơ bản của chứng từ
tổng hợp
- Số và ngày lập chứng từ tổng hợp;

- Nội dung tóm tắt nghiệp vụ;
- Đònh khoản kế toán;
- Số tiền phải ghi vào các tài khoản đối
ứng;
- Số lượng (hoặc liệt kê) chứng từ gốc
đính kèm;
- Họ tên, chữ ký của kế toán trưởng và
người lập chứng từ tổng hợp.
CHỨNG TỪ GHI SỔ Số 01
Ngày .31 tháng 05 năm 200x
Thí
dụ
2
Trích yếu TK đối ứng Số tiền Ghi
chú
Nợ Có
CHỨNG TỪ GHI SỔ Số 02
Ngày .31 tháng 05 năm 200x
Thí
dụ
2
Trích yếu TK đối ứng Số tiền Ghi
chú
Nợ Có
20
Tổ chức hệ thống chứng từ kế toán
 Xây dựng danh mục chứng từ kế toán sử
dụng
 Quản lý, thiết kế, và sử dụng biểu mẫu
chứng từ

 Hướng dẫn các bộ phận liên quan thực
hiện đúng chế độ chứng từ kế toán
 Lập và tổ chức thực hiện quy trình lưu
chuyển chứng từ
 Tổ chức xử lý chứng từ ở phòng kế toán
 Tổ chức bảo quản và lưu trữ chứng từ
GV: Le Thi Minh Chau
6
21
Chứng từ kế toán - yêu cầu chung-
Biểu mẫu chứng từ
Tuân thủ quy đònh Nhà nước
Đánh số trước liên tục
Bảo quản biểu mẫu
Lập và lưu chuyển chứng từ
Ghi chép đầy đủ nội dung
Lưu chuyển hợp lý
Đính kèm chứng từ gốc
Đánh dấu chứng từ để tránh sử dụng lại
Kiểm tra trước khi ghi chép chứng từ
Lưu trữ và bảo quản chứng từ
GV: Le Thi Minh Chau 22
Căn cứ pháp lý
 Luật kế toán
 Nghị định 129
 Chế độ chứng từ KT: QĐ15/2006/QĐ-BTC
 Luật thuế GTGT và các thông tư hướng
dẫn
 Luật Thuế TNDN và các thông tư hướng
dẫn

 Nghò đònh 51/2010/CP-NĐ
 Thông tư 153/2010/TT-BTC
GV: Le Thi Minh Chau
Chế độ chứng từ kế toán
 Nội dung và mẫu chứng từ kế tốn.
 Hệ thống biễu mẫu chứng từ kế tốn.
 Lập chứng từ kế tốn.
 Ký chứng từ kế tốn.
 Trình tự ln chuyển và kiểm tra chứng từ kế
tốn.
 Dịch chứng từ kế tốn ra tiếng Việt.
 Sử dụng,quản lý,in và phát hành biễu mẫu
chứng từ kế tốn.
 Danh mục chứng từ kế tốn.
GV: Le Thi Minh Chau 23
Quy đònh về hóa đơn GTGT
 Nghò đònh 51/2010;
 Thông tư 153/2010:
 Chương I: Hướng dẫn chung
 Chương II: Tạo và phát hành hóa đơn
 Chương III: Sử dụng hóa đơn
 Chương IV: Quyền và nghóa vụ của các tổ chức, cá
nhân trong quản lý, sử dụng hóa đơn
 Chương V: Xử phạt vi phạm hành chính về hóa đơn
 Chương VI: Kiểm tra, thanh tra về hóa đơn, giải quyết
khiếu nại, vố cáo vi phạm về hóa đơn
 Chương VII: Tổ chức thực hiện
GV: Le Thi Minh Chau 24
7
25

Thực hành lập chứng từ KT
 Biểu mẫu
 Cách lập:
 Phiếu thu: căn cứ lập, chữ ký các bên liên quan
 Phiếu chi: căn cứ lập, sự phê duyệt, chữ ký các
bên liên quan
 Sec: các quy đònh về việc sử dụng sec
 Phiếu nhập kho
 Phiếu xuất kho
 Hóa đơn GTGT
GV: Le Thi Minh Chau 26
Bài tập
 Hợp đồng mua bán đã được thực hiện
 Các mẫu chứng từ
 Yêu cầu:
 Lập các chứng từ ghi nhận việc thực hiện HĐ:
 Ở bên bán
 Ở bên mua
GV: Le Thi Minh Chau
27
Kiểm tra chứng từ
 Kiểm tra trước, trong và sau khi thực hiện NV
 Phân biệt:
 Hóa đơn chứng từ hợp pháp / không hợp pháp
 Hóa đơn chứng từ hợp lệ / không hợp lệ
 Hóa đơn thật / hóa đơn giả
 Chứng từ có giá trò ghi sổ / không có gtrò ghi sổ
GV: Le Thi Minh Chau 28
Kiểm tra chứng từ
 Bộ ctừ: Với 1 nghiệp vụ hoàn chỉnh, phân biệt:

 Chứng từ mệnh lệnh: làm cơ sở cho các ctừ khác, chưa
có giá trò ghi sổ
 Ctừ thực hiện (chấp hành): ghi nhận giao dòch đã được
thực hiện, là căn cứ để ghi sổ
 Một bộ chứng từ có thể phải được ghi sổ bằng nhiều
bút toán khác nhau, liên quan đến nhiều sổ KT khác
nhau
 Ví dụ:
 Bộ chứng từ xuất khẩu
 Bộ chứng từ XDCB để hình thành TSCĐ
GV: Le Thi Minh Chau
8
29
Một số trường hợp và cách xử lý
 Có thể xảy ra những trường hợp sai sót
nào?
 KT xử lý như thế nào trong từng trường
hợp?
GV: Le Thi Minh Chau 30
Phân loại chứng từ: đã học
CHỨNG
TỪ
Chứng
từ gốc
Chứng
từ ghi
sổ
Chứng từ
mệnh
lệnh

Chứng từ
chấp
hành
Bắt buộc
Hướng dẫn
Theo tính pháp lý Theo công dụng và trình tự xử lý
GV: Le Thi Minh Chau
31
Trong thực tế:
KT Phân loại CT như thế nào?
 Mục đích:
 Phân loại CT phục vụ ghi sổ:
 Ghi sổ theo trình tự thời gian
 Ghi sổ theo hệ thống:
 Phân loại phục vụ việc đối chiếu kiểm tra
 Phân loại phục vụ lưu trữ và kiểm tra, tra cứu
 Có những cách phân loại, sắp xếp nào???
GV: Le Thi Minh Chau 32
Trong thực tế:
Phân loại CT phục vụ ghi sổ và lưu trữ
 Phân loại CT phục vụ ghi sổ:
 Phân loại theo nội dung
 Sắp xếp theo trình tự thời gian
 Phân loại, sắp xếp CT phục vụ lưu trữ và
kiểm tra, tra cứu:
GV: Le Thi Minh Chau
9
33
Bảo quản, lưu trữ chứng từ
 Bảo quản chứng từ chưa sử dụng:

 Mua, in chứng từ? Thủ tục?
 Quản lý ctừ chưa sử dụng thế nào?
 Giao và kiểm soát việc sử dụng chứng từ của các bộ
phận, cá nhân liên quan?
 Bảo quản chứng từ đã qua sử dụng:
 Điều 44, 41 Luật Kế toán
 Một số lưu ý:
 Bản chính
 Thời gian lưu trữ
 Trường hợp ctừ, tài liệu KT bò mất, bò hủy hoại
GV: Le Thi Minh Chau 34
Chương 2
SỔ KẾ TOÁN

Sổ kế toán, các loại sổ kế toán
 Hình thức kế toán:
 Hình thức kế toán Nhật ký chung
 Hình thức kế toán Nhật ký – Sổ cái
 Hình thức kế toán Chứng từ ghi sổ
 Hình thức kế toán Nhật ký – Chứng từ
 Hình thức kế toán trên máy vi tính
GV: Le Thi Minh Chau
35
QUY TRÌNH XỬ LÝ THÔNG TIN KT
Báo cáo
Đònh
khoản
Tài
khoản
NVKT phát

NVKT phát
sinh được
ghi nhận
trong ctừ
Báo cáo
GV: Le Thi Minh Chau 36
Quy trình kế toán
Báo cáo
Chứng
từ
Sổ
Sách
Nghiệp vụ
kinh tế
phát sinh
Báo cáo
Sổ kế toán: thực hiện quá trình xử lý và lưu trữ
dữ liệu
GV: Le Thi Minh Chau
10
37
Sổ kế toán - Căn cứ pháp lý
 Luật kế toán
 Nghị định 129
 Chế độ sổ kế toán: QĐ15/2006/QĐ-BTC
GV: Le Thi Minh Chau
Các loại sổ kế toán
 Theo phương pháp ghi chép vào sổ:
 Sổ ghi theo trình tự thời gian
 Sổ ghi theo hệ thống

 Sổ liên hợp
 Theo mức độ phản ảnh các đối tượng kế toán:
 Sổ tổng hợp
 Sổ chi tiết
 Sổ kết hợp kế toán tổng hợp và chi tiết
 Theo cách tổ chức sổ:
 Sổ đóng thành quyển
 Sổ tờ rời
 Sổ điện tử
Hình thức kế toán
 Hình thức kế toán là việc tổ chức hệ
thống sổ kế toán:
 Số lượng sổ
 Kết cấu sổ
 Mối quan hệ giữa các loại sổ trong việc ghi
chép, tổng hợp các số liệu từ chứng từ gốc
để cung cấp các chỉ tiêu lập báo cáo kế
toán.
40
Các hình thức kế toán
 Hình thức kế toán NHẬT KÝ – SỔ CÁI
 Hình thức kế toán NHẬT KÝ CHUNG
 Hình thức kế toán CHỨNG TỪ GHI SỔ
 Hình thức kế toán NHẬT KÝ CHỨNG TỪ
 Hình thức kế toán TRÊN MÁY VI TÍNH
=> Khác nhau: SỔ KT SỬ DỤNG
TRÌNH TỰ GHI CHÉP
GV: Le Thi Minh Chau
11
Căn cứ để lựa chọn hình thức kế toán

thích hợp
 Quy mô của doanh nghiệp
 Số lượng tài khoản sử dụng
 Số lượng nghiệp vụ kinh tế phát sinh
 Số lượng và trình độ của nhân viên kế
toán
 Trang bò kỹ thuật phục vụ công tác kế
toán
Hình thức kế toán
NHẬT KÝ - SỔ CÁI

Sổ kế toán sử dụng:
 Sổ tổng hợp: Nhật ký – sổ cái
 Sổ chi tiết: Các sổ (thẻ) chi tiết
 Điều kiện vận dụng:
 Quy mô nhỏ
 Có ít nghiệp vụ kinh tế phát sinh
 Sử dụng ít tài khoản
Thí
dụ
Hình thức KT NHẬT KÝ - SỔ CÁI:
trình tự ghi chép
CHỨNG TỪ GỐC
SỔ QUỸ
BẢNG TỔNG HP
CHỨNG TỪ GỐC
SỔ CHI TIẾT
NHẬT KÝ – SỔ CÁI
BÁO CÁO KẾ TOÁN
Bảng tổng hợp

chi tiết
12
Hình thức KT CHỨNG TỪ GHI SỔ
 Sổ kế toán sử dụng:
 Sổ tổng hợp:
 Sổ đăng ký chứng từ ghi sổ
 Sổ cái
 Sổ chi tiết: Các sổ (thẻ) chi tiết
Hình thức KT Chứng từ ghi sổ
 Đặc điểm:
 Mọi NVKT phát sinh được đònh khoản trên các
chứng từ ghi sổ
 Ghi chép thủ công, còn trùng lắp, không kòp
thời
 Điều kiện vận dụng: DN có nhiều NVKT phát
sinh, sử dụng nhiều tài khoản
Thí
dụ
 Số dư ngày 30/4/200x của TK111 “Tiền mặt” là 12.000.000đ, TK112 “Tiền
gởi ngân hàng” là 28.000.000đ. Trong tháng 5/200x, có các nghiệp vụ
kinh tế phát sinh liên quan đến thu chi tiền mặt như sau:
 PT số 51 ngày 5/5: khách hàng thanh toán nợ bằng tiền mặt: 13.000.000đ
 PC số 40 ngày 10/5: thanh toán cho người bán bằng tiền mặt:
10.000.000đ
 PT số 52 ngày 12/5: rút TGNH về nhập quỹ tiền mặt: 18.000.000đ
 PC số 41 ngày 15/5: chi tiền mặt trả lương cho CNV: 18.000.000đ
 PC số 42 ngày 20/5: tạm ứng cho CNV đi công tác: 1.900.000đ
 PC số 43 ngày 25/5: nộp tiền mặt vào NH: 6.000.000đ (Đã nhận được
giấy báo NH)
 PT số 53 ngày 27/5: khách hàng thanh toán nợ bằng tiền mặt:

15.000.000đ
 PT số 54 ngày 29/5: thu hồi tạm ứng thừa: 300.000đ
 PC số 44 ngày 30/5: nộp tiền mặt vào NH: 14.000.000đ (Đã nhận giấy
báo NH)
 Giả sử kế toán lập chứng từ ghi sổ một lần vào cuối tháng
 Lập Chứng từ ghi sổ số 01 cho các nghiệp vụ thu
tiền mặt;
 Lập Chứng từ ghi sổ số 01 cho các nghiệp vụ thu
tiền mặt;
 Ghi Sổ đăng ký chứng từ ghi sổ
 Ghi sổ cái TK111 “Tiền mặt”
Thí
dụ
13
CHỨNG TỪ GỐC
SỔ QUỸ
SỔ CHI TIẾT
BẢNG CÂN ĐỐI
TÀI KHOẢN
BÁO CÁO KẾ TOÁN
BẢNG TỔNG HP
CHI TIẾT
CHỨNG TỪ
GHI SỔ
Sổ đăng ký
CTGS
SỔ CÁI
Hình thức KT NHẬT KÝ CHUNG
 Sổ kế toán sử dụng:
 Sổ tổng hợp:

- Nhật ký chung
- Các Nhật ký chuyên dùng (Nhật ký đặc
biệt)
- Sổ cái
 Sổ chi tiết: Các sổ (thẻ) chi tiết
Bài tập
Thí
dụ
Hình thức KT NHẬT KÝ CHUNG
 Đặc điểm:
 Kết cấu sổ và ghi chép đơn giản, thuận lợi
cho việc ứng dụng tin học
 Ghi chép trùng lắp
 Trình tự xử lý nghiệp vụ nhanh
 Điều kiện vận dụng: mọi loại hình DN,
nhất là trong điều kòên ứng dụng tin học
14
Hình thức kế toán NHẬT KÝ CHUNG
CHỨNG TỪ GỐC
SỔ QUỸ
SỔ CHI TIẾT
NK CHUYÊN
DÙNG
NHẬT KÝ
CHUNG
SỔ CÁI
BẢNG CÂN ĐỐI
TÀI KHOẢN
BẢNG TỔNG HP
CHI TIẾT

BÁO CÁO KẾ TOÁN
54
Sổ trong các hình thức KT
Hình
thức KT
Ctừ Đ.khoản T/khoản Đối chiếu Báo cáo
NK - SC C.từ NK - SC
NK -SC NK-SC
Báo cáo
Sổ c.tiết
BảngTHCT
Chứng
từ ghi sổ
C.từ
Chứng từ
ghi sổ
Sổ cái
BảngCĐTK
Báo cáo
Sổ c.tiết
BảngTHCT
Nhật ký
chung
C.từ
NK chung Sổ cái
BảngCĐTK
Báo cáo
NK ĐB Sổ c.tiết
BảngTHCT
NK - CT Không còn thông dụng

55
Hình thức kế toán trên máy vi tính
 Làm kế tốn bằng máy vi tính: lựa chọn
 Mua, hoặc
 Tự xây dựng hình thức kế tốn trên máy vi tính
cho phù hợp
SỔ KẾ TỐN
- Sổ tổng hợp
- Sổ chi tiết
CHỨNG TỪ KẾ TỐN
BẢNG TỔNG HỢP CHỨNG
TỪ KẾ
TỐN CÙNG LOẠI
- Báo cáo tài chính
- Báo cáo kế tốn quản trị
PHẦN MỀM KẾ
TỐN
MÁY VI TÍNH
Ghi chú:
Nhập số liệu hàng ngày
In sổ, báo cáo cuối tháng, cuối năm
Đối chiếu, kiểm tra
TRÌNH TỰ GHI SỔ KẾ TỐN
THEO HÌNH THỨC KẾ TỐN TRÊN MÁY VI TÍNH
15
Thực hành sổ kế toán
- hình thức Nhật Ký Chung -
 Tài liệu được cung cấp:
-
Số liệu KT cuối kỳ trước: Bảng cân đối tài khoản, Bảng tính

khấu hao, Bảng phân bổ chi phí trả trước, Bảng tổng hợp nhập –
xuất – tồn, Bảng tổng hợp chi tiết TK 131, TK 331.
- Chứng từ KT của kỳ thực hành: Hóa đơn mua vào, hóa đơn bán
ra, Bảng lương, số liệu Tiền gởi ngân hàng…
 Yêu cầu:
- Mở các sổ KT cần thiết theo hình thức KT Nhật Ký Chung;
- Thực hiện quá trình ghi sổ, khóa sổ và hoàn thành kỳ kế toán;
- Kết xuất ra các số liệu kế toán cuối kỳ (gồm các bảng như đã
được cung cấp cuối kỳ trước.
GV: Le Thi Minh Chau 57