Lý luận chung về “Khấu hao tài sản cố định”.

Website: Email : Tel : 0918.775.368
MỞ ĐẦU
Hiện nay, hầu hết các doanh nghiệp nước ta đều phải đầu tư một khoản lớn
để mua sắm tài sản cố định. Bởi vậy Tài sản cố định chiếm tỷ trọng lớn trong tổng
tài sản của doanh nghiệp. Trong quá trình sản xuất kinh doanh, hao mòn về tài sản
cố định không tránh khỏi. Vì vậy để đảm bảo được chất lượng, năng suất cũng như
hiệu quả việc sản xuất kinh doanh hợp lý thì doanh nghiệp cần phải tính toán và
trích khấu hao tài sản cố định phù hợp , vừa mang lại kết quả sản xuất tốt vừa mang
lại lợi nhuận cho doanh nghiệp.
Chính vì vậy để giúp các doanh nghiệp Xác khấu hao tài sản cố định cho
đúng và chính xác thì Bộ Tài chính đã ban hành quyết định 15/2006/QĐ-BTC (ngày
20/3/2006) về việc ban hành chế độ kế toán mới để thay thế quyết định
1141TC/QĐ/CĐKT (ngày 01/11/1995) của Bộ Tài chính. Quyết định 15/2006/QĐ-
BTC ra đời là sự tổng hợp và hoàn thiện chế độ kế toán doanh nghiệp Việt Nam sau
khi đã ban hành các chuẩn mực kế toán Việt Nam (VAS) và kèm theo các thông tư
hướng dẫn. Quyết định này đã tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp và đội
ngũ cán bộ kế toán trong việc tổ chức thực hiện công tác kế toán. Bên cạnh đó quyết
định này đã góp phần tích cực trong việc đưa luật kế toán vào cuộc sống.
Từ năm 2006 đến nay, Bộ Tài chính đã rất tích cực nghiêm túc trong việc ban
hành 26 chuẩn mực kế toán, chế độ kế toán bám sát nội dung của những chuẩn mực
này nhằm từng bước đưa chế độ kế toán Việt Nam ngày càng phù hợp với chế độ kế
toán quốc tế.
Do kinh nghiệm viết bài còn hạn chế nên bài viết của em không tránh khỏi
những thiếu sót. Kính mong thầy cô góp ý kiến để bài viết của em được hoàn thiện
hơn. Em xin chân thành cảm ơn!
Trần Thị Trang
1
Website: Email : Tel : 0918.775.368
I./Lý luận chung về “Khấu hao tài sản cố định”.
1./Khái niệm về “Khấu hao tài sản cố định”.
Trong quá trình đầu tư và sử dụng, dưới tác động của môi trường tự nhiên và

điều kiện làm việc cũng như tiến bộ khoa học kỹ thuật, tài sản cố định đều bị hao
mòn.
Tài sản cố định (TSCĐ) bao gồm: tài sản cố định hữu hình, tài sản cố định vô
hình, tài sản cố định thuê tài chính. Sự hao mòn tài sản cố định được thể hiện dưới
hai dạng: hao mòn hữu hình và hao mòn vô hình. Trong đó hao mòn hữu hình là sự
hao mòn vật lý trong quá trình sử dụng bị cọ xát, bị ăn mòn, bị hư hỏng từng bộ
phận. Còn hao mòn vô hình là sự giảm giá trị tài sản do tiến bộ khoa học kỹ thuật đã
sản xuất ra những tài sản cùng loại có nhiều tính năng với năng suất cao và chi phí ít
hơn.
Để thu hồi lại giá trị hao mòn của tài sản cố định, người ta tiến hành trích
khấu hao bằng cách chuyển dần giá trị hao mòn của tài sản cố định vào giá trị sản
phẩm làm ra. Như vậy, hao mòn là một hiện tượng khách quan làm giảm giá trị sử
dụng của tài sản. còn khấu hao là biện pháp chủ quan trong quản lý nhằm thu hồi lại
giá trị đã hao mòn của tài sản cố định. Chí phí khấu hao tài sản cố định là chí hợp lý
của doanh nghiệp khi tính thuế Thu nhập doanh nghiệp (TNDN). Do vậy việc tính
đúng, tính đủ chi phí khấu hao là rất cần thiết. Về nguyên tắc TSCĐ được trích khấu
hao phải đảm bảo 2 yêu cầu sau:
+ TSCĐ phải đầy đủ hóa đơn, chứng từ hợp pháp chứng minh TSCĐ thuộc
quyền sở hữu của cơ sở kinh doanh.
+ TSCĐ phải được sử dụng phục vụ cho sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, tạo ra
thu nhập chịu thuế.
2./Nội dung chuẩn mực kế toán “Khấu Hao Tài Sản Cố Định”
Theo chuẩn mực số 03 “Tài Sản Cố Định Hữu Hình” được ban hành và công
bố theo quyết định số 149/2001/QĐ-BTC ngày 31 tháng 12 năm 2001 của Bộ Tài
chính: khấu hao là sự phân bổ một cách có hệ thống giá trị phải khấu hao của

Trần Thị Trang
2
Website: Email : Tel : 0918.775.368
tài sản cố định hữu hình trong suốt thời gian sử dụng hữu ích tài sản đó.

Giá trị phải khấu hao của TSCĐ hữu hình được phân bổ một cách có hệ
thống trong thời gian sử dụng hữu ích của chúng. Phương pháp khấu hao phải phù
hợp với lợi ích kinh tế tài sản đó đem lại cho doanh nghiệp. Số khấu hao của từng
kỳ được hạch toán vào chi phí sản xuất kinh doanh trong kỳ, trừ khi chúng được
tính vào giá trị tài sản khác như: khấu hao TSCĐ hữư hình dùng cho các hoạt động
trong giai đoạn triển khai là một bộ phận chi phí cấu thành nguyên giá TSCĐ vô
hình (theo quy định của chuẩn mực TSCĐ vô hình) hoặc chi phí khấu hao TSCĐ
hữu hình dùng trong quá trình tự xây dựng hoặc tự chế các tài sản khác.
Phương pháp khấu hao tài sản cố đinh hữu hình:
• Phương pháp khấu hao đường thẳng
• Phương pháp khấu hao theo sản lượng sản phẩm
• Phương pháp khấu hao theo số dư giảm dần
Theo phương pháp khấu đường thẳng, số khấu hao hàng năm không thay đổi
trong suốt thời gian sử dụng hữu ích của tài sản. Theo phương pháp khấu hao theo
số dư giảm dần, số khấu hàng năm giảm dần trong suốt thời gian sử dụng hữu ích tài
sản. Phương pháp khấu hao theo số lượng sản phẩm dựa trên tổng số đơn vị sản
phẩm ước tính tài sản có thể tạo ra. Phương khấu hao do doanh nghiệp xác định để
áp dụng cho từng TSCĐ phải được thực hiện nhất quán, trừ khi có sự thay đối trong
cách thức sử dụng tài sản đó. Doanh nghiệp không được tính, tiếp tục tính khấu hao
đối với những tài sản đã khấu hao hết giá trị sử dụng nhưng vẫn còn sử dụng vào
sản xuất kinh doanh.
Theo chuẩn mực số 04 “Tài sản cố định vô hình”, khấu hao là việc phân bổ
có hệ thống giá trị phải khấu hao của TSCĐ vô hình trong suốt thời gian sử dụng
hữu ích tài sản đó. Giá trị phải khấu hao là nguyên giá của TSCĐ vô hình ghi trên
báo cáo tài chính trừ đi giá trị thanh lý ước tính của tài sản đó. Thời gian tính khấu
hao của TSCĐ vô hình là 20 năm. Việc trích khấu hao được bắt đầu từ khi đưa
Trần Thị Trang
3
Website: Email : Tel : 0918.775.368
TSCĐ vô hình vào sử dụng. Khi xác định thời hạn sử dụng hữu ích của TSCĐ vô

hình làm căn cứ tính khấu hao cần phải xem xét các yếu tố sau:
- Khả năng sử dụng dự tính của tài sản.
- Vòng đời của sản phẩm và các thông tin chung về ước tính liên quan đến
thời gian sử dụng hữu ích của các loại tài sản giống nhau được sử dụng
trong điều kiện tương tự.
- Sự lạc hậu về kỹ thuật, công nghệ.
- Tính ổn định của ngành sử dụng tài sản đó và sự thay đổi về nhu cầu thị
trường đối với sản phẩm hoặc việc cung cấp dịch vụ mà tài sản đó đem
lại.
- Hoạt động dự tính của các đối thủ cạnh tranh hiện tại hoặc tiềm tàng.
- Mức chi phí cần thiết để duy trì và bảo dưỡng.
- Thời hạn kiểm soát tài sản, những hạn chế về mặt pháp lý và những hạn
chế khác về quá trình sử dụng tài sản.
- Sự phụ thuộc thời gian sử dụng hữu ích của TSCĐ vô hình với các tài sản
khác trong doanh nghiệp.
Phần mềm máy vi tính và các TSCĐ vô hình khác có thể nhanh chóng bị lạc
hậu về kỹ thuật thì thời gian sử dụng thường là ngắn.
Một số trường hợp thời gian sử dụng hữu ích của TSCĐ vô hình có thể vượt
quá 20 năm khi có những bằng chứng đáng tin cậy. Nếu việc kiểm soát đối với các
lợi ích kinh tế trong tương lai từ TSCĐ vô hình đạt được bằng quyền pháp ký được
cấp trong khoảng thời gian xác định thì thời hạn sử dụng hữu ích TSCĐ vô hình
không vượt quá thời gian có hiệu lực của quyền pháp lý, trừ khi quyền pháp lý được
gia hạn.
Phương pháp khấu hao TSCĐ vô hình được sử dụng phải phản ánh cách thức
thu hồi lợi kinh tế của tài sản đó của doanh nghiệp. Phương pháp khấu hao được sử
dụng cho thừng tài sản cố định vô hình được áp dụng thống nhất qua nhiều thời kỳ
và có thể thay đổi khi có sự thay đổi đáng kể cách thức thu hồi lợi
Trần Thị Trang
4
Website: Email : Tel : 0918.775.368

ích kinh tế của doanh nghiệp. Chi phí khấu hao cho từng thời kỳ phải được ghi nhận
vào chi phí hoạt động sản xuất kinh doanh trừ khi chi phí đó được tính vào giá trị tài
sản khác. Có ba phương pháp tính khấu hao tài sản cố định vô hình giống như tài
sản cố định hữu hình.
3./ Phương pháp khấu hao.
Việc tính khấu hao có thể theo nhiều phương pháp khác nhau. Việc lựa chọn
phương pháp khấu hao nào tuỳ thuộc vào quy định của Nhà nước về chế độ quản lý
tài chính của doanh nghiệp. Phương pháp khấu hao được lựa chọn phải đảm bảo thu
hồi vốn nhanh, đầy đủ và phù hợp với khả năng trang trải chi phí của doanh nghiệp:
 Phương pháp khấu hao đều theo thời gian hay còn gọi là phương pháp khấu
hao đường thẳng (Straingh – line method).
Phương pháp này đang được áp dụng phổ biến. Phương pháp khấu hao
đường thẳng cố định mức khấu hao theo thời gian nên có tác dụng thúc đẩy doanh
nghiệp nâng cao năng suất lao động, tăng số lượng làm ra để hạ giá thành tăng lợi
nhuận. Tuy nhiên việc thu hồi vốn chậm, không theo kịp mức hao mòn thực tế, nhất
là hao mòn vô hình (do tiến bộ khoa học kỹ thuật) nên doanh nghiệp không có điều
kiện trang bị tài sản cố định mới.
Theo phương pháp này, mức khấu hao cơ bản hàng năm của TSCĐ là đều
nhau trong suốt thời gian sử dụng TSCĐ và được xác định như sau:
M
i
= G
i
× t
i
Hay M
i
=
Gi
/T

i
Và t
i
= (1/ T
i
)×100
Trong đó: M
i
là mức khấu hao bình quân năm của tài sản cố định i
G
i
là nguyên giá tài sản cố định.

t
i
là tỷ lệ khấu hao bình quân năm của tài sản cố định.
Trần Thị Trang
5
Website: Email : Tel : 0918.775.368
T
i
là số năm dự kiến sử dụng của tài sản cố định
Hoặc M
i
có thể xác định bằng công thức sau :
M
i
=
Nguyên giá + Chi phí thanh
lý ước tính

- Giá trị thanh l ý
thu hồi ước tính
Số năm dự kiến sử dụng của tài sản cố định
Trên cơ sở mức khấu hao bình quân năm của từng tài sản cố định, kế toán
tính ra mức khấu hao bình quân tháng của từng tài sản cố định (m
i
) và tổng mức
khấu hao của toàn bộ tài sản cố định phải trích trong tháng này (m) theo công thức :
m
i
= Mi/ 12 và m = m
i
Theo chế độ hiện hành, việc trích khấu hao TSCĐ được thực hiện từ ngày
(theo số ngày của tháng) mà TSCĐ tăng giảm, hoặc ngừng tham gia sản xuất kinh
doanh (nguyên tắc tròn ngày). Vì thế để đơn giản cho việc tính toán, nếu trong tháng
trước không có biến động tăng giảm TSCĐ thì kế toán sẽ tiến hành trích khấu hao
TSCĐ phân bổ cho từng bộ phận sử dụng (tại từng phân xưởng sản xuất, tại bộ phận
quản lý, bộ phận bán hàng...) theo công thức sau: (*)
Mức khấu
hao TSCĐ
phải trích
trong này ở
bộ phận j
=
Mức khấu
hao TSCĐ đã
trích tháng
trước ở bộ
phận j
+

Mức khấu hao của
những TSCĐ đã trích
tháng trước ở bộ
phận j
-
Mức khấu hao
của nhũng TSCĐ
giảm đi trong
tháng này ở bộ
phận j
Trong đó :
Mức khấu hao
của những
TSCĐ tăng =
Mức khấu hao
phải trích bình
quân của nhũng ×
Số ngày phải trích khấu hao thực tế trong
tháng của TSCĐ giảm tại bộ phận j
Số ngày thực tế của tháng
Mức khấu hao
của những
TSCĐ giảm đi
trong tháng này
ở bộ phận j
=
Mức khấu hao
phải trích bình
quân tháng của
TSCĐ giảm đi

tại bộ phận j
×
Số ngày thôi trích khấu hao thực tế trong
tháng của TSCĐ giảm đi tại bộ phận j
Số ngày thực tế của tháng
Nếu trong tháng trước có sự biến động về tài sản cố định, thì mức khấu hao
TSCĐ của tháng trước tại công thức (*) phải cộng thêm số khấu hao của tài sản
Trần Thị Trang
6
Website: Email : Tel : 0918.775.368
tăng thêm trong tháng trước theo số ngày mà trong tháng trước chưa được trích khấu
hao và trừ đi số khấu của TSCĐ giảm đi trong tháng trước theo số ngày mà trong
tháng trước đã được trích khấu hao (tính theo số ngày của tháng trước).
Giả sử:Mức khấu hao của tài sản cố định đã trích trong tháng 4/N tại phân
xưởng số 1 công ty A là 10000 nghìn đồng. Trong tháng 4 tại phân xưởng sản xuất
có sự biến động về TSCĐ như sau:
1. Ngày 10/4 mua một thiết bị sản xuất nguyên giá 360000 nghìn
đồng, thời gian sử dụng 6 năm.
2. Ngày 20/4 ngượng bán một thiết bị nguyên giá 240000 nghìn đồng,
thời gian sử dụng 8 năm.
Trong tháng 5 tại phân xưởng này hình thành bàn giao một nhà xưởng có
nguyên giá 600000 nghìn đồng, thời gian sử dụng là 20 năm và đưa vào sử dụng
ngày 17/5. trong tháng 4 có 30 ngày tháng 5 có 30 ngày.
Xác định khấu hao TSCĐ trong tháng 4 và tháng 5 tại phân xưởng 1, biết
rằng trong tháng 3 không có biến động về tài sản.
Cách tính: đơn vị tính 1000 đ
Mức khấu hao
TSCĐ trong tháng
= 10000 +
360000× (30-10+1)

-
240000×(30-20+1)
6×12×30 8×12×30
=14116,7
Mức khấu
hao phải
trích trong
T5/ N
= 14116,
7
+
360000×21
-
240000×1
1
+
600000×15
6×12×30 8×12×30 20×12×30
= 17909,7
 Phương pháp khấu hao theo số dư giảm dần có điều chỉnh.
Phương pháp này phù hợp với các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực
cao, công nghệ mới mà tài sản cố định có tốc độ hao mòn vô hình cao, đòi hỏi phải
Trần Thị Trang
7
Website: Email : Tel : 0918.775.368
khấu hao, thay thế và đổi mới nhanh nhằm theo kịp sự tiến bộ của khoa học kỹ
thuật. Tài sản cố định tham gia vào hoạt động kinh doanh được trích khấu hao theo
phương pháp số dư giảm dần có điều chỉnh phải thoả mãn các điều kiện sau:
- Là TSCĐ đầu tư mới( chưa qua sử dụng).

- Là các loại máy móc thiết bị, dụng cụ làm việc, đo lường thí nghiệm.
Phương pháp này cũng giống như một số nước trên thế giới như Pháp, Mỹ về
cách tính khấu hao. Ví dụ ở Mỹ sử dụng phương pháp khấu hao nhanh (Accelerated
depreciation Method), phương pháp này được chia thành hai phương pháp đó là:
Khấu hao theo số dư giảm dần (Declining balance Method) và khấu hao theo tổng
số các năm sử dụng ( Sum of the years’digít Method).
Đối với Việt Nam phương pháp trích khấu hao TSCĐ theo số dư giảm dần có
hệ số điều chỉnh, được tiến hành theo các bước sau:
Bước 1: Xác định thời gian sử dụng của tài sản cố định theo phương pháp
đường thẳng.
Bước 2: Xác định mức khấu hao hằng năm của TSCĐ:
Mức trích khấu hao
hàng năm của TSCĐ
=
Giá trị còn lại
của TSCĐ
×
Tỷ lệ khấu hao
nhanh
Trong đó tỷ lệ khấu hao nhanh được xác định theo công thức:
Tỷ lệ khấu
hao nhanh
=
Tỷ lệ khấu hao TSCĐ theo
phương pháp đường thẳng
× Hệ số điều chỉnh
Hệ số điều chỉnh được xác định căn cứ vào chu kỳ đổi mới của máy móc,
thiết bị. Hệ số điều chỉnh xác định theo thời gian sử dụng của TSCĐ quy định tại
bảng dưới đây:
Thời gian sử dụng của tài sản cố định Hệ số điều chỉnh (lần)

Đến 4 năm (t ≤ 4 năm) 1,5
Trên 4 năm 6 năm (4 năm ≤ t ≤ 6 năm) 2,0
Trên 6 năm (t > 6 năm) 2,5
Trần Thị Trang
8
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Những năm cuối, khi mức khấu hao năm xác định theo phương pháp giảm
dần nói trên (hoặc thấp hơn) mức khấu hao bình quân giữa giá trị còn lại và số năm
sử dụng còn lại của tài sản cố định, thì kể từ năm đó mức khấu hao được tính bằng
giá trị còn lai của tài sản cố định chia cho số năm sử dụng còn lại của tài sản cố
định.
Ngoài ra các doanh nghiệp còn có thể tính khấu hao theo giá trị còn lại của
TSCĐ bằng công thức:
Tổng khấu hao
bình quân năm
= (2× Giá trị còn lại của tài sản cố định)
Số năm khấu hao
Giả sử: một TSCĐ có nguyên giá là 400 triệu đồng, thời gian sử dụng là 5
năm. Tính mức khấu hao theo phương pháp số dư giảm dần.
Lời giải:
Tỷ lệ khấu hao nhanh: 20%×2,0 = 40%
Mức khấu hao theo phương pháp số dư giảm dần được xác định theo bảng
sau:
Năm Giá trị còn
lại của tài
sản
Mức khấu hao hàng năm Mức khấu hao
hàng tháng
Mức khấu hao
luỹ kế cuối

năm
1 400.000 400.000×40% = 160.000 13.333,3 160.000
2 240.000 240000×40% = 96.000 8.000 256.000
3 144.000 144.000×40% = 57.600 4.800 313.000
4 86.400 86.400 : 2 = 43.200 3.600 356.800
5 43.200 86.400 : 2 = 43.200 3.600 400.000
 Phương pháp khấu hao theo sản lượng (Production Method).
Trần Thị Trang
9
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Theo phương pháp này, những tài sản cố định tham gia vào sản xuất kinh
được áp dụng theo phương pháp khấu hao theo sản lượng là những máy móc thiết bị
thoả mãn điều kiện sau: trực tiếp liên quan đến việc sản xuất; doanh nghiệp xác định
được khối lượng sản phẩm sản xuất theo công suất thiết kế của TSCĐ; công
suất sử dụng thực tế bình quân các tháng trong năm của tài sản không được tính
thấp hơn 50% công suất thiết kế. Để tính mức khấu hao TSCĐ theo phương pháp số
lượng sản phẩm ta thực hiện như sau:
 Căn cứ vào hồ sơ kinh tế kỹ thuật của TSCĐ, doanh nghiệp xác định
tổng số lượng, khối lượng sản phẩm sản xuất theo công suất thực tế của TSCĐ (sản
lượng theo công suất thiết kế).
 Căn cứ vào tình hình sản xuất thực tế của doanh nghiệp đẻ xác định số
lượng khối lượng sản phẩm sản xuất hàng tháng hàng năm của TSCĐ.
 Xác định mức khấu hao trong tháng của TSCĐ:
Mức khấu hao
trong tháng của
TSCĐ
=
Sản lượng sản phẩm sản
xuất trong tháng
×

Mức khấu hao bình
quân tính cho 1 đơn
vị sản phẩm
Trong đó:
Mức khấu hao
bình quân cho =
Nguyên giá của TSCĐ
Sản lượng theo công
suất thiết kế
Từ đó tính được
Mức khấu hao
trong năm của
TSCĐ
=
Số lượng
sản phẩm
trong năm
×
Khấu hao bình
quân tính cho một
đơn vị sản phẩm
Giả sử: Tại một công ty X mua một thiết bị sản xuất mới có nguyên giá 400
triệu đồng, sản lượng theo công suất thiết kế của thiết bị 2000 sản phẩm. Tính mức
khấu hao trong các tháng. Biết:
Trong tháng 1: thiết bị sản xuất 12000 sản phẩm.
Tháng 2: thiết bị sản xuất 14000 sản phẩm.
Tháng 3 thiết bị sản xuất 18000 sản phẩm.
Cách tính:
Mức khấu hao bq cho 1 đv sản phẩm = (400.000: 2.000) = 200ngđ
Trần Thị Trang

10