Tiet 107 Cac thanh phan chinh trong cau

Kiểm tra bài cũ
1- Thế nào là hoán dụ? Kể tên các kiểu hoán dụ?
2- Tìm hiểu ý nghĩa của từ miền nam trong câu
sau và chỉ rõ tr ờng hợp nào là hoán dụ?
a- Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác
Đã thấy trong s ơng hàng tre bát ngát
(Viễn ph ơng)
=> Tên gọi địa lý
b- Gửi miền Bắc lòng miền Nam trung thuỷ
Đang xông lên chống Mỹ ở tuyến đầu
(Lê Anh Xuân)
=> Chỉ những ng ời sống ở miền Nam

D ạ vào kiến thức đã học ở bậc tiểu học, em hãy
xác định các thành phần câu trong câu văn sau
đây:
Chiều hôm nay, lớp em đi lao động.
? Nếu bây giờ ta l ợc bớt chủ ngữ, vị ngữ thì câu
văn chỉ còn lại là: Chiều hôm nay. Đọc câu
này lên, em thấy nh thế nào?

Trạng ngữ CN VN
Trạng ngữ CN VN
Cõu vn ny khụng rõ ngha.

Ví dụ:
Chẳng bao lâu, tôi đã trở thành một chàng dế thanh
niên c ờng tráng
-

Tôi đã trở thành một chàng dế thanh niên c ờng tráng
* bỏ trạng ngữ
- Chẳng bao lâu, đã trở thành một chàng dế thanh niên c
ờng tráng
* bỏ chủ ngữ
-
Chẳng bao lâu, tôi
* bỏ vị ngữ
-> câu văn vẫn rõ nghĩa
-> câu văn không hoàn chỉnh và không rõ nghĩa
-> câu bị cụt, ng ời đọc không hiểu đ ợc tôi nh thế
nào
TrN
CN
VN
Mẹ em là giáo viên
CN VN

-
Chẳng bao lâu, tôi đã trở thành một chàng dế thanh
niên c ờng tráng
-
An sắp đến tr ờng
-
Linh đang học lớp 6
- Anh ấy sẽ đi Hà Nội
đã
CN VN
CN VN
CN VN

sắp
đang
sẽ
* đã, sắp, đang, sẽ
-> phó từ chỉ thời gian
- Một buổi chiều tôi ra đứng ở cửa hang nh mọi khi, xem hoàng
hôn xuống
VN1 VN2(CĐT) (CĐT)
- Chợ Năm căn nằm sát bên bờ sông, ồn ào, đông vui, tấp nập
VN1
VN2
VN3
VN4
(CĐT)
TT (TT)
(TT)
- Cây tre là ng ời bạn thân của nông dân Việt Nam Tre, nứa, mai,
vầu giúp ng ời trăm nghìn công việc
VN1
VN2
(CDT)
(CĐT)
* Trả lời câu hỏi làm gì? làm
sao? nh thế nào? là gì?

a- Một buổi chiều, tôi ra đứng ở cửa hang nh mọi khi,
xem hoàng hôn xuống.
b- Chợ Năm Căn nằm sát bên bờ sông, ồn ào, đông vui, tấp
nập
c- Cây tre là ng ời bạn thân của nông dân Việt Nam Tre,

nứa, mai, vầu giúp ng ời trăm công nghìn việc.
CN
CN
CN
CN
CN CN CN
(Đại từ)
(CDT)
(DT)
d- Lao động là vinh quang
CN
(ĐT)
e- Chăm chỉ là đức tính tốt của ng ời học sinh
CN (TT)
Thảo luận nhóm:
-
NX về mối quan hệ giữa sự vật
nêu ở CN với hành động, trạng
thái, đặc điểm ở VN
-
Số l ợng CN ở trong câu?
- Cấu tạo của CN?
(DT)

3. Ghi nhớ(SGK - 92)
1.Vị ngữ
c. Ghi nhớ (SGK - 93)
2. Chủ ngữ
a. Đặc điểm của chủ ngữ
b. Cấu tạo của chủ ngữ

c. Ghi nhớ(SGK - 93)
III. Luyện tập:
? Xác định chủ ngữ, vị ngữ trong những câu sau. Cho biết mỗi chủ ngữ hoặc vị ngữ
có cấu tạo nh thế nào.
1. Chẳng bao lâu tôi đã trở thành một chàng dế thanh niên c ờng tráng.
2. Đôi càng tôi mẫm bóng.
CN VN
3.Những cái vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt.
CN VN
4. Thỉnh thoảng, muốn thử sức lợi hại của những chiếc vuốt, tôi
CN
co cẳng lên ,đạp phanh phách vào các ngọn cỏ.
VN
5. Những ngọn cỏ gẫy rạp, y nh có nhát dao vừa lia qua.
CN VN
(CDT)
(2 CTT)
(CDT)
(Đại từ)
(2 CĐT)
(TT)
(CDT) (TT)
(2 CTT)
(2 CĐT)
(CDT) (CĐT)

Bài 2 + 3/94: Đặt câu và xác định CN ở mỗi câu
a- VN trả lời câu hỏi Làm gì?(kể về một việc tốt)
b- VN trả lời câu hỏi Nh thế nào?(tả hình dáng, tính
cách của bạn)

c- VN trả lời câu hỏi Là gì?(Giới thiệu một nhân vật
trong truyện)

Bài tập 3: Viết một đoạn văn về chủ đề học tập có sử
dụng các thành phần chính, thành phần phụ.

1.Ví dụ:
2. Nhận xét
3. Ghi nhớ(SGK - 92)
1.Vị ngữ
a. Đặc điểm của vị ngữ
Bài tập củng cố
1. Hãy cho biết vị ngữ của câu văn:
Mặt trời nhú lên dần dần rồi lên cho kì hết.
Có cấu tạo nh thế nào? Trả lời cho câu hỏi gì?
A. Động từ- Làm gì?
B. Cụm động từ- Nh thế nào?
C. Tính từ- Làm sao?
D. Cụm tính từ- Là gì?
2. Trong những câu văn sau, câu nào có chủ ngữ không phải là danh
từ?
A. An là học sinh giỏi.
B. Làng tôi có luỹ tre xanh.
C. Tôi đang làm bài tập Ngữ văn.
D. Cái l ng của bà tôi đã còng.