1
1
1.1. 1
1.2. 2
1.3. 2
1.4. 3
5
5
5
1.1. 5
1.1.1 5
1.1.2 6
1.1.3 7
1.1.4 8
1.2. 9
1.2.1. 9
1.2.2. 10
1.2.3. 12
1.2.4. 13
1.2.5. 13
1.3. 14
1.3.1. 14
1.3.2. 16
18
2.1 V trí a lý và c im khí h 18
2.1.1 18
2.1.2 19
2.2 21
2.2.1 21
2.2.2 23
2.3 -2013) 25
2.3.1 -2013 25
2.3.2 n
32
34
3.1 34
3.1.1 34
3.1.2 Khó 35
3.1.3 37
3.1.4 37
3.2 38
3.2.1 38
3.2.2 39
3.2.3 40
3.2.4 . 42
44
44
1. 44
2. 45
47
1
24
-2013 24
25
-2013 26
27
28
28
29
30
30
31
31
32
15
23
33
33
19
Trang 1
1.1.
Các tnh min Bc Trung B nm trong khu vc chu nhiu nh hng ca thi
tit. Hot ng nông nghip a phng ã gánh chu nhiu tn tht không nm
ngoài s nh hng ó.
--108,20 kinh
trung bình n 26 0C, la trung bình n
y là n
.
,
(.
1
Nguồn: Niên giám thống kê 2013 (Thừa Thiên Huế)
0
10
20
30
40
50
60
70
2009 2010 2011 2012 2013
Thành phố Huế
Huyện Phong
Điền
Huyện Quảng
Điền
Huyện Hương
Trà
Huyện Phú Vang
Thị xã Hương
Thủy
Trang 2
Bên cnh các yu t thuc sn xut nông nghi
s thay i ca các yu t khí tng thy vn
nh hng n nng sut các cây trng nói chung và cây lúa nói riê
vic xác nh yu t khí tng thy vn nh hng n nng sut cây lúa
là cn thit, tài nghiên cu do vy s ánh giá các yu t khí tng thy vn
n nng sut cây lúa trên a bàn - tnh Tha Thiên Hu.
Kt qu nghiên cu s làm c s cho các nghiên cu tip theo trong vic tìm
kim các gii pháp nhm gim thiu các tác ng ca yu t khí tng thy vn n
nng sut cây lúa nói riêng cng nh các cây có ht khác nói chung.
1.2.
- Mục tiêu tổng quát
- Mục tiêu cụ thể
cho hai .
1.3.
Đối tượng nghiên cứu
-
Th
Phạm vi nghiên cứu
1995-201
Trang 3
-
2013 (19
Hè Thu.
-
mùa chính l
1.4.
Phương pháp thu thập thông tin:
2
c thu thp các n v có liê
.
liu khí tng thy v
, ng và
khí t
1995 3
Phương pháp chuyên gia:
Th
có liên quan
Phương pháp phân tổ thống kê:
Hè T
Trang 4
Phương pháp phân tích số liệu:
S liu th cp c s dng xác nh ng xu hng th hin s thay i
(tng hoc gim) ca các yu t khí tng thy vn theo thi gian và theo thi v ca
vùng nghiên cu (v ông Xuân và Hè Thu). Bên cnh ó, biu th hin s tng
quan gia các yu t (nhit , s gi nng, m tng i và lng ma) và nng
sut lúa cng c xây dng.
Phương pháp hồi quy: a vào
.
Y
i,t
=
0
1
i,t
X
1i,t
+ 2
I,t
X
2i,t
3
i,t
X
3i,t
+ 4
I,t
X
4i,t
+ ε
it
(i = V ông Xuân, Hè Thu, t= 1995 n 2013)
X
1i,t
: N
X
2i,t
: S
X
3i,t
: trung bình
X
4i,t
: L trung bình
ε
it
Trang 5
LÝ LUN V NG CA U KIN KHÍ
NG TH N T CÂY LÚA
1.1. Vcây lúa
1.1.1 Vai trò của lúa gạo:
Trên th gii, cây lúa c 250 triu nông dân trng, là lng thc chính ca
1,3 t ngi nghèo nht trên th gii và là sinh k ch yu ca nông dân. Là ngun
cung cp nng lng ln nht cho con ngi, bình quân 180 - 200 kg go/ ngi/ nm
ti các nc châu Á , khong 10 kg/ ngi/ nm ti các nc châu M.
Vit Nam, là mt trong nhng nc có ngh truyn thng trng lúa n
nht th gi100% ngi Vit Nam s dng lúa go làm lng thc chính hàng ngày
nên Nông nghip trng lúa va m bo an ninh lng thc quc gia, va là c s kinh t
sng còn ca t nân s trên 90 tri
trong ó dân s nông thôn chim gn 80% và lc lng lao ng trong ngh trng lúa
chim 71.5% lc lng lao ng c n
iu ó cho thy lnh vc nông nghip trng lúa thu hút i b phn lc lng lao ng
c nc, óng vai trò rt ln trong nn kinh t quc dân.
Bên cnh ó, u th ln ca ngh trng lúa còn th hin rõ din tích canh tác
trong tng din tích t nông nghip cng nh tng din tích trng cây lng thc.
Ngành trng trt chim 4/5 din tích t canh tác trong ó lúa gi v trí c tôn, gn
85% din tích lng thc. Nh vy bên cnh s thu hút v ngun lc con ngi thì s
thu hút ngun lc t ai cng khng nh rõ v trí ca lúa go trong nn kinh t
quc dân.
* Sản phẩm chính của cây lúa:
Sn phm chính ca cây lúa là go làm lng thc. T go có th nu cm, ch
bin thành các loi món n khác nh bánh a nem, ph, bánh a,bánh chng, bún, ru.
Ngoài ra còn bánh rán, bánh tét, bánh giò và hàng chc loi thc phm khác t go.
Trang 6
* Sản phẩm phụ của cây lúa:
- Tm: sn xut tinh bt, ru cn, Axê tôn, phn mn và thuc cha bnh.
- Cám : Dùng sn xut thc n tng hp; sn xut vi ta min B1 cha bnh tê phù,
ch to sn cao cp hoc làm nguyên liu xà phòng.
- Tru: sn xut nm men làm thc n gia súc, vt liu óng lót hàng, vt liu n cho
phân chung, hoc làm cht t.
- Rm r: c s dng cho công ngh sn sut giy, các tông xây dng, gia dng(
thng, chão, m, giy dép), hoc làm thc n cho gia súc, sn xut nm
Nh vy, ngoài ht lúa là b phn chính làm lng thc, tt c các b phn
khác ca cây lúa u c con ngi s dng phc v cho nhu cu cn thit, thm chí
b phn r lúa còn nm trong t sau khi thu hoch cng c cày ba vùi lp làm cho
t ti xp, c vi sinh vt phân gii thành ngun dinh dng b sung cho cây trng
v sau.
1.1.2 Các đặc trưng cơ bản của cây lúa
a.
Lúa nói chung là mt loi cây ngn ngà
T
lúa chính là nhóm
Nhóm lúa cảm quang: là nhóm ging lúa có cm ng vi quang k, ch ra hoa trong
iu kin ánh sáng ngày ngn thích hp, nên gi là lúa mùa, tc lúa ch tr và chín
theo
. V
Trang 7
Nhóm lúa không cảm quang cho
có th trng c nhiu v 1 nm và có th trng bt c lúc nào
trong nm, min bo m nc ti và yêu cu dinh dng.
b.
Da vào iu kin môi trng canh tác, c bit là nc có thng xuyên ngp
rung hay không, ngi ta phân bit nhóm lúa ry (upland rice) hoc lúa nc
(lowland rice). Tùy theo c tính thích nghi vi môi trng, ngi ta có lúa chu phèn,
lúa chu úng, lúa chu hn, lúa chu mn Tu theo ch nhit khác nhau, ngi ta
cng phân bit lúa chu lnh hay lúa chu nhit.
1.1.3 Các giai đoạn sinh trưởng cây lúa
chia
.
a. Giai đoạn tăng trưởng:
Giai on tng trng bt u tkhi ht ny mm n khi
cây lúa bt u phân hóa òng. Giai on này, cây phát trin vthân lá, chiu cao tng
dn và ra nhiu chi. Thi gian sinh trng ca các ging lúa kéo dài hay ngn khác
nhau chyu là do giai on tng trng này dài hay ngn. Thng các ging lúa rt
ngn ngày và ngn ngày có giai on tng tr
.
b. Giai đoạn sinh sản
Giai on sinh sn bt u t lúc phân hóa òng n khi lúa tr bông. Giai on
này kéo dài khong 27 35 ngày, trung bình 30 ngày và ging lúa dài ngày hay ngn
ngày thng không khác nhau nhiu. Trong sut thi gian này, nu y dinh
dng, mc nc thích hp, ánh sáng nhiu, không sâu bnh và thi tit thun li thì
Trang 8
bông lúa s hình thành nhiu hn và v tru s t c kích thc ln nht ca ging,
to iu kin gia tng trng lng ht sau này
c. Giai đoạn chín:
Giai on chín bt u t lúc tr bông n lúc thu hoch. Giai on này trung
bình khong 30 ngày i vi hu ht các ging lúa vùng nhit i. Tuy nhiên, nu
t rung có nhiu nc, thiu lân, tha m, tri ma m, ít nng trong thi gian ny
thì giai on chín s kéo dài hn và ngc li
khi
-.
1.1.4 Thời vụ canh tác
Vụ hè thu: bắt đầu từ cuối tháng 4 và thu hoạch vào cuối tháng 9 (tháng 8 âm
lịch) uang k dài, do
mây mù và ma, cng ánh sáng ít hn. Ma nhiu, m cao vào gia và cui v
to iu kin sâu bnh phát trin.
Vụ đông xuân: bắt đầu từ cuối tháng 10 và thu hoạch vào tháng 4( tháng 3 âm
lịch ). Áp dng nhng vùng ch ng ngun nc ti, vùng ê bao khép kín nht là
lúc cui v. Ít mây mù, iu kin ánh sáng y , m tng i thp, tri nóng
khô.
Vụ mùa: bắt đầu từ cuối tháng 5 và thu hoạch vào tháng 11. V mùa là v lúa
truyn thng có tp quán t lâu i cho các ging lúa a phng chu
nh hng ca quang, có c im: Lúa mùa sm, Lúa trung mùa, Lúa mùa mun.
Vụ thu đông: Cây trng sinh trng trong sut mt thi gian ma nhiu, mây
mù, cng ánh sáng gim, cao nên sâu bnh nhiu, nng sut thp. Ch yu
áp dng nhng vùng ma mun hoc nc sông b nhim mn.
Trang 9
1.2. cây lúa
n
phát .
nên n sau này.
liên sau
1.2.1. Nước và đời sống cây lúa:
và a n
ng ) sinh tr
vào nng n
tru
Nc chính là mt trong nhng ngun vt liu thô ch to thc n, vn chuyn
thc n lên xung trong cây, n nhng b phn khác nhau ca cây lúa. Bên cnh ó
lng nc trong cây lúa và nc rung lúa là yu t iu hòa nhit cho cây lúa
cng nh qun th, không gian rung lúa. Nc cng góp phn làm cng thân và lá
lúa, nu thiu nc thân lá lúa s khô, lá lúa b cun li và r xung, còn nu cây lúa
y nc thì thân lá lúa s ng, bn lá m rng.
Cây lúa - .
-
Nhu cu v nc qua các thi k sinh trng phát trin ca cây lúa cng khác
Thời kỳ nảy mầm: ht lúa khi bo qun thng phi gi m 13%, khi ngâm
ht thóc hút nc t 22% thì có th hot ng và ny mm tt khi m 25-28%.
Trang 10
Nhng ging lúa cn li c gieo khô khi t m hoc tri ma có nc mi ny
mm và mc c.
Thời kỳ mạ: t sau gieo n m mi chông thì ch cn gi rung m. Trong
iu kin nh vy r lúa c cung cp nhiu oxy phát trin và ni nh cng phân
gii thun li hn. Khi cây m c 3-4 lá thì có th gi m hoc mt lp nc
nông cho n khi nh cy.
Thời kỳ ruộng cấy: t sau cy n khi lúa chín là thi k cây lúa rt cn nc.
Nu rung khô hn thì các quá trình sinh trng gp tr ngi rõ rt. Ngc li nu mc
nc trong rung quá cao, ngp úng cng không có li: cây lúa nhánh khó, cây
vn dài, yu t, d b và sâu bnh. gi ta còn dùng nc iu tit s
nhánh hu hiu ca rung lúa.
1.2.2. Nhiệt độ và đời sống cây lúa:
Cây lúa xut x t vùng nhit i nên iu kin khí hu nóng m là iu kin
thun li cho cây lúa phát trin. Lúa là loi cây a nóng, hoàn thành chu k sng,
cây lúa cn mt lng nhit nht nh. Trong iu kin trng lúa nc ta, thng
nhng ging ngn ngày cn mt lng tng tích ôn là 2.500-3.000
o
C, ging trung
ngày t 3.000-3.500
o
C, ging dài ngày t 3.500-4.500
o
C.
Trong quá trình sinh trng, nu nhit cao cây lúa nhanh t c tng nhit
cn thit thì s ra hoa và chín sm hn, tc là rút ngn thi gian sinh trng. Nu
nhit thp thì ngc li. Ði vi v chiêm xuân nc ta, các ging lúa ngn ngày
là nhng ging mn cm vi nhit (ging cm ôn) nên thi gian sinh trng d bin
ng theo nhit hàng nm và theo mùa v cy sm hay mun, vì vy vic d báo
khí tng trong v chiêm xuân cn phi c coi trng và chú ý theo dõi b trí c
cu mùa v cho thích hp, tránh trng hp khi lúa tr gp rét. Vi v mùa thì iu
kin nhit tng i n nh nên thi gian sinh trng ca các ging lúa cy trong
v mùa ít thay i.
Nhìn chung, cây lúa yêu cu nhit (temperature) khác nhau qua các thi k
sinh trng :
Trang 11
- Thời kỳ nảy mầm: nhit thích hp nht i vi quá trình ny mm là 30-
35
o
C, ngng nhit gii hn thp nht là 10-12
o
C và cao nht là 40
o
C không có li
cho quá trình cy mm và phát trin ca mm.
- Thời kỳ mạ: nhit thích hp cho cây m phát trin là 25-30
o
C. Vi v hè thu
và v mùa nói chung nhit thích hp cho cây m phát trin. Vi v chiêm xuân
min Bc nc ta thì din bin thi tit phc tp, nu gieo m sm hoc nhng nm
tri m kéo dài thng có hin tng m già, m ng; có nhng nm giai on m gp
tri rét, cây m có th b cht rét. Ð chng rét cho m, hin nay ngi ta dùng bin
pháp k thut che ph nilông cho m là bin pháp chng rét hu hiu nht.
- Thời kỳ đẻ nhánh, làm đòng: nhit thích hp nht là 25-32
o
C. Nhit thp di
16
o
C hay cao hn 38
o
C u không thun li cho vic nhánh, làm òng ca cây lúa.
- Thời kỳ trỗ bông, làm hạt: ây là thi k cây lúa mn cm nht vi iu kin
ngoi cnh, nht là nhit . Thi k này yêu cu nhit tt nht t 28-30
o
C. Trong
iu kin cây lúa n hoa, phi màu, th tinh nu gp nhit thp (di 17
o
C) hoc
quá cao (trên 40
o
C) u không có li. Khi gp rét hoc nhit quá cao ht phn mt
sc ny mm, không th phn th tinh c làm t l lép cao. Thi k làm ht nu gp
rét, quá trình vn chuyn vt cht v ht kém, trng lng ht gim cng nh hng
n nãng sut lúa.
Nói chung, nhit thích hp nht cho cây lúa là 26-28
0
C, nhit thay i tùy
theo cao , v và mùa trong nm. t
Ảnh hưởng của nhiệt độ thấp:
Nhit thp làm gim hoc ngng hn s ny mm ca ht, làm m chm phát
trin, cây m m yu, lùn li, lá b mt màu, tr tr, bông b nghn, phn chót bông b
thoái hóa, s th phn b ình tr, kh nng bt th cao, ht lép nhiu và chín kéo dài
bt thng. Các ging lúa khác nhau phn ng vi nhit thp khác nhau.
Trang 12
Ảnh hưởng của nhiệt độ cao:
Thit hi do nhit cao thng xy ra vùng nhit i trong mùa nng vào
gia tra khi nhit vt quá 35
0
C và kéo dài hn 1 gi ng h. nhit cao
chót lá b khô trng, trên lá có nhng dãy và m b mt màu, n bi kém, chiu cao
gim, s ht trên bông gim,bông lúa b trng,ht thóai hóa nhiu, ht bt th cao, ht
chc gim.
1.2.3. Ánh sáng và đời sống cây lúa
Cng ging nh yu t nhit , cây lúa có ngun gc nhit i nên nó là cây a
sáng và mn cm vi quang chu k ( dài ngày). Ging nh i a s các cây trng
khác, cng ánh sáng nh hng trc tip n hot ng quang hp và to nng
sut cây lúa. Ðc bit vi mt s ging lúa a phng trung và dài ngày, chu k chiu
sáng có tác ng n quá trình làm òng, ra hoa (gi là nhng ging có phn ng
quang chu k hay là ging cm quang).
V cng ánh sáng do bc x mt tri chiu xung mt t thì ánh sáng mà ta
nhìn thy c là loi ánh sáng có tác dng cho quá trình quang hp ca cây lúa.
Cng ánh sáng thay i theo v a lý, theo thi gian trong nm và thi gian
trong ngày. Trong ngày, cng ánh sáng t cc i vào khong 11-13 gi tra,
còn thi im 8-9 gi sáng và 15-16 gi chiu thì cng ánh sáng ch bng ½ thi
im cc i trong ngày. Trong nm, các tnh phía Nam và Nam Trung b có cng
ánh sáng phân b ng u không có bin i nhiu, riêng i vi các tnh phía Bc
và Bc Trung b thì cng ánh sáng khá y trong v mùa, riêng v ông xuân
thì giai on m, cy và nhánh thi tit thng âm u, rét kéo dài, cng ánh sáng
không y , n tháng 4-5 tr i có nng m và ánh sáng tng i y nên lúa
xuân bt u sinh trng thun li.
V thi gian chiu sáng ( dài ngày): thi gian chiu sáng và bóng ti trong mt
ngày êm (gi là quang chu k) có tác dng rõ rt n quá trình phân hóa òng và tr
bông. Nu không có iu kin chiu sáng phù hp thì cây lúa không th ra hoa kt qu
c. Nu các cây trng hàng phân chia làm 3 loi theo c tính phn ng quang
chu k (loi phn ng ánh sáng dài ngày, loi phn ng ánh sáng ngn ngày và loi
Trang 13
phn ng trung tính vi ánh sáng) thì cây lúa thuc nhóm cây ngày ngn, ch òi hi
thi gian chiu sáng di 13 gi/ngày. Vi thi gian chiu sáng t 9-10 gi/ngày có
tác dng rõ rt i vi vic xúc tin quá trình làm òng, tr bông ca cây lúa. Tuy
nhiên mc phn ng vi quang chu k còn ph thuc vào ging và vùng trng.
nc ta, mt s ging lúa mùa a phng có phn ng rt rõ vi quang chu
k, em các ging này cy vào c chiêm xuân lúa s không ra hoa. Thng các ging
lúa ngn ngày có phn ng yu hoc không phn ng vi quang chu k thì có th gieo
cy vào mi thi v trong nm.
1.2.4. Độ ẩm không khí và cây lúa
, khí hu m t hn to iu kin thun li
cho c di, sâu bnh, nm và vi sinh vt phát trin
humidity) là li n
Mc ích ca
vic phi sy lúa là h thp m làm gim quá trình hô hp duy trì ca ht trong
khi bo qun nh hng. Gim m ht cng nhm hn ch s phát sinh, phát trin
ca các vi sinh vt và côn trùng có hi tn công ht trong quá trình bo qun. Các yu
t có nh hng n tin phi sy và cht lng ht, cn lu ý là: m ban u
ca ht, nhit và m tng i ca không khí, và phng pháp phi sy.
, q
Ht lúa trong quá trình bo qun s thay
i m t c cân bng vi nhit và tng i ca không khí trong
iu kin bo qun.
1.2.5. Mối liên hệ giữa các yếu tố khí tượng với sâu bệnh gây hại
Sâu bnh và côn trùng phá hoi cây trng gây thit hi ln cho sn xut nông
nghip; s sinh trng và phát trin ca chúng liên quan mt thit vi các yu t khí
hu, thi tit. Khi thi tit nóng m, nm mc sinh sn và gây thi ra; khi gp ma
ln, sâu và nhng hi cây trng s cht. -
Trang 14
m 2013 ng
n--
Hu ht côn trùng gây bnh cho cây trng phát trin mnh trong iu kin nhit
10 40
o
C, khi nhit không khí thp hn hoc cao hn slàm gim khnng hot ng
ca chúng, có khi vì quá nóng hoc quá rét, côn trùng sch
tr- 39
o
22 - 27
o
C là 52 ngày.
o
C, nh
o
- 30
o
C sau 2 ngày.
hí hu nóng m làm ny sinh nhiu loi nm gây bnh hi cây
trng và chúng thng lan nhanh nh có gió. Các
40 - 100%.
1.3. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
1.3.1. Các nghiên cứu trong nước
o
C. Trên 40
o
17
o
C cây lúa
o
hit m hn có th làm
cho nhiu loi cây trng phát trin nhanh hn, nhng nhit m hn cng có th làm
gim sn lng
Trang 15
Giai đoạn sinh trưởng
Nhiệt độ (
o
C)
Thấp
Cao
Tốt nhất
10
45
20 – 35
12 – 13
45
25 – 30
16
35
25 – 28
7 – 12
45
31
9 – 16
33
25 – 31
15
-
-
15 – 20
38
-
22
35
30 – 33
Chín
12 – 18
30
20 – 25
Nguồn: Yoshida, 1981
2000-2010, din tích và c cu
ging lúa có sthay i, các ging ngn ngày, có cht lng cao ã thay th
các ging dài ngày cho phù hp vi iu kin thi ti
ùng ê bao lng tnh An Giang
rong khi
-
tích ht lúa khi thu hoch có m thông thng khong 20% trng lng ht. Nghiên
Trang 16
cu cho thy rõ, thi im thu hoch tt nht bo m nng sut và phm cht ht
khi m ht t21-
%
cng ngn nga sphát trin ca nm mu m
tng i ca không khí thp hn 60%.
- 30
0
C,
- 90% là th
1.3.2. Các nghiên cứu ngoài nước
hi
Lansigan
Trang 17
Zakaria
Raul Caruso
,
10-
0
C trong hn 2 nm.
sau
5- n ng không
ng
n
tng
44
0
C và 55% ng
ng th
.
Nghiên cu nh hng ca nhit n s sinh trng phát trin và bùng phát
gây hi ca ry nâunhit thích hp nht cho s phát
trin ca trng và trng thành là 25 - 30
0
C, nhit < 15
0
C và > 30
0
C u không
thích hp cho s phát trin ca chúng. Nhit t 20 - 30
0
C có liên quan n s bùng
phát ry nâu (Dyck và ctv, 1979) 70 -
(IRRI, 1976)
Trang 18
NG CU KING TH
I VT CÂY LÚA TH XÃ Y TNH
THA THIÊN HU
2.1 Vị trí địa lý và đặc điểm khí hậu thị xã Hương Thủy
2.1.1 Vị trí địa lý
2
220 ng
2
m 2013). Th xã Hng Thy nm ca
ngõ phía Nam ca thành ph Hu. Phía ông giáp huyn Phú Lc, Phú Vang, phía
Tây giáp thành ph Hu và th xã Hng Trà, phía Bc giáp huyn Phú Vang, thành
ph Hu, phía Nam giáp huyn Nam ông và Phú Lc.
Th xã Hng Thy nm lin k thành ph Hu, có iu kin giao thông khá
thun li: có quc l 1A và ng st Bc - Nam chy qua ni Hng Thy vi các ô
th ln trong vùng và c nc; có quc l 49A ni Hng Thy vi vùng ven bin,
m phá ca tnh v phía ông và ni vi ng H Chí Minh n các ca khu sang
Lào và ni vi các tnh Tây Nguyên. Trên a bàn Th xã có sân bay quc t Phú Bài,
ga hàng hoá ng st Hng Thy, Khu Công nghip Phú Bài; Hng Thy nm
cách không xa Khu kinh t thng mi Chân Mây - Lng Cô và ô th Nng.
ây là iu kin thun li cho vic m rng giao lu kinh t vi c nc
và hi nhp khu vc ông Nam Á và quc t.
Trang 19
2.1.2 Đặc điểm Khí hậu
: a theo mùa.
và
hoàn l tác ng
khác.
a. Chế độ nhiệt:
Nhit trung bình hàng nm ca Tha Thiên Hu khong 25
o
C. Tng lng
bc x nhit trung bình nm tng dn t Bc vào Nam ca tnh và dao ng trong
khong t 110 n 140 kcal/cm
2
, ng vi hai ln mt tri qua thiên nh tng lng
bc x có hai cc i: ln th nht vào tháng 5 và ln th hai vào tháng 7, lng bc
x thp nht vào tháng 12. Cán cân bc x nhit trung bình t 75 n 85 kcal/cm
2
,
ngay c tháng lnh nht vn mang tr s dng. Do tác ng ca v trí, a hình và
hình dng lãnh th, nhit có s thay i theo không gian và thi gian :
+ Phân b theo không gian: theo chiu ông Tây, nhit vùng núi (Nam ông
và A Li) trung bình nm thng chênh lch vi vùng ng bng t 0.5
o
C n 3
o
C.
Riêng trong mùa lnh, s phân hoá nhit sâu sc hn.
+ Phân b theo thi gian: do s tác ng ca gió mùa nên ã hình thành hai mùa
vi s khác bit v ch nhit rõ rt .
- Mùa lnh: là khong thi gian nhit trung bình trong ngày n nh di 20
o
C.
Thi gian lnh ca Tha Thiên Hu tu theo vùng có th kéo dài t 30 n 60 ngày.
o
C.
- Mùa nóng: là thi k nhit trung bình n nh trên 25
o
C. Mùa nóng bt u
t tháng 4 n ht tháng 9. Nhng tháng u mùa nhit tng khá u trên các vùng,
nhit cc i vào tháng 7 và gim dn cho n tháng 1 nm sau.T tháng 5 n
tháng 9, hiu ng phn Tây Nam ã làm nhit tng cao, m gim thp gây ra
nhng t nóng kéo dài nh hng nghiêm trng n sinh hot và các hot ng sn
Trang 20
xut nông nghi
0
0
C- 40
o
C.
- Biên nhit: Tha Thiên Hu có biên nhit trung bình hàng nm gn 10
o
C.
ây là mt im rt c bit vì tính cách khc nghit ca khí hu gn ging vi nhng
vùng lãnh th có v cao hay ca nhng lãnh th nm sâu trong lc a.
b. Độ ẩm
Do s tác ng phi hp gia a hình và hng dch chuyn ca các khi khí
theo mùa, Tha Thiên Hu có thi k khô và m b lch pha so vi c nc.
- T tháng 9 n tháng 3 m không khí cao trên 90% trùng vi mùa ma và
thi gian hot ng ca khi không khí lnh bin tính t bin ông tràn vào lãnh th.
-T tháng 4 n tháng 8 : m di 90%. Tu theo cng hot ng ca gió
mùa Tây Nam mà m có th gim xung có khi di 45%. S h thp m cùng
vi nhit tng cao kéo dài ngày làm cho hot ng ca sinh vt b c ch, t kit
nc, bc phèn và nhim mn gây tác hi nghiêm trng n sn xut nông nghip.
c. Gió mùa và mưa:
Gió mùa
+ Gió mùa ông Bc : t tháng 10 n tháng 4, thi t cao áp lc a châu Á,
mang theo không khí lnh và tng m khi qua bin, p vào bc chn a hình, cùng
hot ng ca frông lnh làm nhit h thp và gây ma cho Tha Thiên Hu vào
mùa ông. Lng ma tp trung ln các vùng phía nam.
+ Gió mùa Tây Nam: T tháng 5 n tháng 9, gió Tây Nam khi vt qua dãy
Trng Sn ã to ra hiu ng phn làm tng nhit và h thp m ti Tha
Thiên Hu .
ma, th
m sau. Trong mùa này, có
a,
tháng 10 có m
Mưa
+ Hàng nm Tha Thiên Hu nhn c mt lng ma ln, trung bình trên
3000mm, song phân b không u. Ma phn ln tp trung vào tháng 10 và 11, trong
khong thi gian này bão thng xut hin gây nên nhng cn l ln. Nm 1953
Trang 21
(4937mm); nm 1975 (3278mm) lt vt mc báo ng 3 vi nh l là 5,08m ; nm
1999 ma ln dài ngày ã gây lt ln vi nh l là 6m (Kim Long).
d. Thủy văn
H thng sông ngòi Tha Thiên Hu phân b khá ng u trên lãnh th. Mt
sông sui khá dày, trung bình 0,57 - 0,85 km/km, vùng núi t 1 - 1,5 km/km. Các
sông bt ngun t vùng núi phía Tây ri vào m phá trc khi ra bin ông.
Các sông thng ngn, có din tích lu vc nh, có dng hình nhánh cây, tc dòng
chy ln. Ch dòng chy ca các sông khá n gin, mùa l và mùa cn tng ng
vi mùa ma và mùa khô trong nm. Lng dòng chy mùa l chim 60 - 80% dòng
chy nm. Các sông sui cùng vi h m phá (Tam Giang - Cu Hai, An C), các
trm bàu (78 trm, 4 bàu ln nh), h thng ao h, h cha nc nhân to, nc
ngm ã to nên ngun nc di dào, h sinh thái c trng có tác dng tng kh
nng ch ng v ngun nc ti phc v cho sn xut nhm gii quyt tình trng
thiu nc v mùa khô.
Toàn b lãnh th ca thuc lu vc sông T Trch, thuc h
thng sông Hng. Sông T Trch là nhánh sông chính bt ngun t vùng núi trung
bình huyn Nam ông vi cao tuyt i 900m. Sông chính chy theo hng chung
Nam ông Nam Bc Tây Bc cho ti ngã ba Tun thì hi nhp vi sông Hu Trch
và tr thành sông Hng. Tng chiu dài ca sông Hu Trch chy qua Hng
Thy khong 32km, chy qua a bàn các xã: Dng Hòa và Thy Bng.
2.2 Tình hình sản xuất lúa của Thị xã Hương Thủy – Tỉnh Thừa Thiên Huế:
2.2.1 Cơ cấu mùa vụ nông nghiệp tỉnh Thừa Thiên Huế:
Trong trng trt lúa vn là cây ch lc. Bng 2.1 cho thy lúa chim
din tích ln nht
.
Trang 22
.1
Chỉ tiêu
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Diện tích (ha)
52058
52162
52405
54636
55350
55110
55491
55285
50241
50419
50846
53038
53705
53445
53757
53659
%
96.5
96.7
97.0
97.1
97.0
97.0
96.9
97.1
Sản lượng (tấn)
259857
266205
280109
288255
291171
305315
305943
291298
Trong đó lúa
252604
259684
274813
282582
285185
299133
298984
284865
%
97.2
97.6
98.1
98.0
97.9
98.0
97.7
97.8
Nguồn: Niên giám thống kê 2013
120± 5 ngày (v
ông Xuân A Li 135-140 ngày, V Hè thu A Li 110-115 ngày)
Khang
gie
.
,2012).