Đánh giá tác động của biến đổi khí hậu đến tài nguyên nước tỉnh Bình Thuận

i


Sau một thời gian nghiên cứu, tác giả đã hoàn thành luận văn thạc sỹ “Đánh
giá tác động của biến đổi khí hậu đến tài nguyên nước tỉnh Bình Thuận”. Đây là
một đề tài phức tạp và khó khăn trong cả việc thu thập , phân tích thông tin số liệu
và cả những vấn đề liên quan đến đề xuất các giải pháp cụ thể. Tuy vậy, trong quá
trình triển khai thực hiện tác giả đã cố gắng đến mức cao nhất để hoàn thành luận
văn với khối lượng và chất lượng tốt nhất có thể. Trong quá trình học tập, nghiên
cứu và hoàn thành luận văn, tác giả đã nhận được rất nhiều sự giúp đỡ của thầy cô,
bạn bè và gia đình.
Trước hết tác giả xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc và trân trọng tới TS Hoàng
Thanh Tùng, người Thầy đã chỉ bảo, hướng dẫn và giúp đỡ tác giả rất tận tình
trong suốt thời gian thực hiện và hoàn thành luận văn.
Tác giả xin gửi lời cảm ơn đến Phòng Đào tạo đại học và sau đại học, Khoa
Thủy văn và Tài nguyên nước của trường Đại học Thủy lợi và toàn thể các thầy cô
đã giảng dạy, giúp đỡ tác giả trong thời gian học tập cũng như thực hiện luận văn.
Nhân dịp này, tác giả xin chân thành cảm ơn Th.s Hoàng Văn Đại –Trưởng
phòng Dự báo Thủy văn và Tài nguyên nước và những đồng nghiệp đã giúp đỡ tác
giả trong quá trình thực hiện luận văn.
Cuối cùng tác giả xin gửi lời cảm ơn chân thành tới các bạn bè, người thân
trong gia đình đã động viên, ủng hộ, chia sẻ và là chỗ dựa tinh thần giúp tác giả tập
trung nghiên cứu và hoàn thành bản luận văn.
Do thời gian nghiên cứu không dài, trình độ và kinh nghiệm thực tiễn chưa
nhiều nên luận văn chắc chắn không thể tránh được những hạn chế và thiếu sót.
Tác giả kính mong các thầy, cô giáo, đồng nghiệp đóng góp ý kiến để kết quả
nghiên cứu được hoàn thiện hơn.
Tác giả xin chân thành cảm ơn.
Hà Nội, ngày tháng năm 2014



ii


“Đánh giá tác động của
biến đổi khí hậu đến tài nguyên nước tỉnh Bình Thuận” 
Hoàng Thanh Tùng.  không 


 

Hà Nội, ngày tháng năm 2014










iii

MC LC
 iii
 vi
 x
 1
CH          


VÀ PHNG PHÁP  5
1.1.  5
1.1.1. Biểu hiện của biến đổi khí hậu ở Việt Nam 5
1.1.2. Kịch bản biến đổi khí hậu cho Việt Nam 6
1.2.             
nguyên n 8
1.2.1. Tình hình nghiên cứu ở quốc tế 9
1.2.2. Tình hình nghiên cứu ở trong nước 11
1.2.3. Tình hình nghiên cứu cho tỉnh Bình Thuận 13
1.3.  
n 14
1.4. H 15
1.4.1. Giới thiệu về mô hình MIKE-NAM 17
1.4.2. Giới thiệu về mô hình MIKE –BASIN 18
CH
 20
2.1.  20
2.1.1. Vị trí địa lý, địa hình 20
a. Vị trí địa lý 20
b. Địa hình 21
2.1.2. Địa chất, thổ nhưỡng 22
a. Đặc điểm địa chất công trình 22
b. Đặc điểm địa chất thủy văn 22
iv

c. Thổ nhưỡng 22
2.1.3. Đặc điểm khí hậu 23
a. Bức xạ 23
b. Độ ẩm 23

c. Bốc hơi 24
d. Chế độ nhiệt 24
e. Gió, bão 25
f. Chế độ mưa 26
2.1.4. Hệ thống sông ngòi và đặc điểm thủy văn 28
2.1.5. Tình hình kinh tế xã hội và phương hướng phát triển kinh tế xã hội
đến năm 2020 35
a. Tình hình kinh tế xã hội năm 2011 35
b. Phương hướng phát triển kinh tế xã hội đến năm 2020 38
2.2.  41
CH
NGUYÊN N 43
  43
3.1.1. Nhiệt độ 43
3.1.2. Bốc hơi tiềm năng 45
3.1.3. Lượng mưa 47
3.1.4. Kịch bản nước biển dâng 49
 49
3.2.1. Áp dụng Mô hình Mike Nam cho các lưu vực sông thuộc tỉnh 49
a. Mô hình và thông số mô hình 49
b.Dữ liệu đầu vào và đầu ra 50
3.2.2 Đánh giá tác động của BĐKH đến dòng chảy năm 54
3.2.3. Đánh giá tác động của BĐKH đến dòng chảy lũ và dòng chảy kiệt 58
 61
3.3.1. Phân vùng tưới 61
3.3.2. Tính toán nhu cầu sử dụng nước cho các ngành 64
v

3.3.3. Kết quả tính toán nhu cầu sử dụng nước cho tỉnh Bình Thuận có xét
đến ảnh hưởng của BĐKH 73

3.3.4. Áp dụng mô hình MIKE-BASIN tính toán cân bằng nước cho tỉnh
Bình Thuận 95
3.3.5. Đánh giá tác động của BĐKH đến cân bằng nước trên các lưu vực
sông thuộc tỉnh Bình Thuận 100
a. Phương án đánh giá 100
b. Kết quả đánh giá tác động theo phương án 100
CH 
 111
4.1. Đối với nông nghiệp: 111
4.2. Đối với du lịch 112
4.3. Đối với thủy sản và nghề cá 113
4.4. Hạn chế sử dụng nhiên liệu hóa thạch và khai phá những nguồn năng
lượng mới 115
4.5. Đối với ý thức của người dân 117
4.6. Đối với chính sách 118
 121
 121
 124


vi

MC LC BNG
 23
 23
 24
2. 4. 

 , - , 



(
0
c) 24
 25

(mm) 26
a mùa m27
 28
 30
 31
u l 32
u l
 33
 33
 34
  35
 41
 41
3. 1.

 (
0
C) so  1980-1999







(B2) 43
3. 2. L









 (%) so vi th




ng trên lu vc 45
3. 3. L







 (%) so vi th





ng trên lu vc 46
ng m



(%) 














(B2) 47
vii

3. 5. N 49
3. 6     
 51

 51
3. 8 52
3. 9. Lu l
















55
3. 10. u l





 









 56
3. 11. La -  l








u v











 56
  64
ịch 65
 65
 66
 66
 67

3. 18. Th



 71
3. 19. 









 72

 -1999) 74
- trung
(1980-1999) 77
-
- 1999) 78
- trung bình giai
-
6
m
3
) 79
- trung bình
-2039) 80

viii

               
vùng- -2039 81
               
vùng- -2059 83
- trung bình giai
-2059 85
- trung bình
-2059) 86
- trung bình giai
-2079) 87
B- trung bình
-2079) 88
- trung bình giai
-2099)(10
6
m
3
) 89
- trung bình
-2099) 90
               
vùng- -2099 92
               
(10
6
m
3
) 92


 95
3.3  97
3.37 98

sông Lòng Sông (10
6
m
3
) 103


6
m
3
) 104
ix

u

6
m
3
) 105

sông Cà Ty (10
6
m
3
) 106


sông Phan (10
6
m
3
) 107
 
sông Dinh (10
6
m
3
) 108

sông La Ngà (10
6
m
3
) 109


6
m
3
) 110


x

MC LC HÌNH
Hình 1. 1. S 

 16
 19
n 20
 42

 44
 
 44
3. 3. L









 (%) so vi th






 46
3. 4. L










 (%) so vi th






 46
3. 5. S 



ng m 48
3. 6. S 



ng m 48
    u l    u l   
-1994) 52
    u l    u l   
 53
-1999) 53
u lu l

Pao 53
-1994) 53
u lu l
Pao 54
-1999) 54
3. 11. L






 57
xi

3. 12. Lng ma, 

i,  th




 57


u l










 


t





 58


 u l









 



t





 58
u l


 60
u l
 60



 60

 61
            -
-1999) 77
-
-1999) 78
            -
-2039 79
-
-2039) 80
            -
-2059) 85
ác ngành dùng n-

-2059) 86
            -
trung bình giai -2079) 87
xii

-
-2079) 88
            -
-2099) 89
-
-2099) 90
- B2 93
3. 30. S  96
              -
1994) 98
-1999)99
-1994)99
-1999) 99
 103
 104
 105
 106
 107
 108
 109
 110


xiii





TNN

IQQM
The Integrated Quantity-Quality Model
MITSIM
Massachusetts Institute of Technology
Simulation Model
RIBASIM
River Basin Simulation Model
WEAP
Water Evaluation And Planning System
BCM
Billion Cubic Meters

1



 . Trên


, 
















, 














 , 

,  .





p





 

      


  



- 

- 
Bình Châu - 
2

        
- - 

                
  

- - g






NĐánh giá tác động của biến đổi khí hậu đến tài nguyên
nước tỉnh Bình Thuận
 

1. Tính cấp thiết của Đề tài: 
 
        
t
Tuy nhiên, 
  

 



3

2. Mục đích của Đề tài:-  và phân tích
 
-  

-               

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu:
- ;

-  
;
- .
4. Phương pháp nghiên cứu:
- 
- 

- 
                
 
- 
 

 

5. Phương pháp thực hiện:
(i) Phương pháp thống kê: 

 cân

4

(ii) Phương pháp tổng hợp địa lý         
     

             

- 
- 
6. Cấu trúc luận văn: 


Chương 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu về tác động của BĐKH đến Tài
nguyên nước, hướng tiếp cận và phương pháp nghiên cứu
Chương 2: Đặc điểm địa lý tự nhiên và kinh tế xã hội tỉnh Bình Thuận
Chương 3: Đánh giá tác động của BĐKH đến Tài nguyên nước tỉnh Bình
Thuận
Chương 4: Đề xuất các biện pháp thích ứng với BĐKH của tỉnh Bình Thuận

5

NG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CU V TÁC NG
CA BII KHÍ HCNG TIP
CU
1.1. 
1.1.1. Biểu hiện của biến đổi khí hậu ở Việt Nam
am, xu 



 




 
                -

-
 0.6°C/50 n


               

-

-

       


6





 



 là 4.7 


 
1.1.2. Kịch bản biến đổi khí hậu cho Việt Nam

. 
dài, NBD 

 


 
-  
- 



 


7

         



-  
     




cao);

bình);
+             

- 




- 





- 


8


A1B).


toán


, NBD 
nh (B2) và
 
      ,
NBD 


 
).
,
NBD  






, NBD 
 
-

1.2.      

9

1.2.1. Tình hình nghiên cứu ở quốc tế
- B Tài nguyên nc Idaho ( IDWR ) phát trin mt mô hình
ngân sách nc mt cho cá hi lu v
trin mô hìn nh s lng và tp
th i din cho ngun và s dng dòng ch trong sut h thng sông
ng ngun Salmon và ni hp lu ca nó vi sông Salmon gn
Clayton, Idaho. Trong thi thc hin, n
mng li sông , biên son và xác lp mô hình dân c vi d liu hin có. Các kt
qu cn này là mt mô hình b xng vi mt mng lnh,
tp tin d liu sn sàng cho dân s vi các d liu, và tùy chnh h tr bng tính các
t x lý và ti d li trong vic hiu chnh mô hình.
      c Eugene (The Eugene Water and Electric
Board - n c phát trin mc mt
  c sông McKenzie  min tây Oregon. Mô hình này s dng MIKE
    c sông McKenzie và nhánh ln [18]. Sông McKenzie là
ngun duy nht cc ui dân  Eugene, Khu v
th  bo v ngun tài nguyên quý giá này t các ma ti
  n m o v

nguc ung. Nt phn cng vi
 phát trin mc sông h th h tr trong
vic khu ngung ng c
vc, và phát trin m m bo nguc ung bn vng. Mô
u ngun khu vc mô thit k  cung cp m
phc và phân b c sông trong khi cho EWEB mt s cân bng
c tng th và hiu bit chung v chuyng c qun
lý tc phc tc sông McKenzie, EWEB và
LCOG s tip tc hong và duy t làm gì
nu" kch bn nhi trong s dc và phân b và tác
ng c.
10

Các tác gi Ijaz Hussain, Zakir Hussain, Maqbool H. SIAL, Waqar Akram và
u v cân bng c, nhu cu, kh p và
i tiêu hiu qu c Indus [19]. Do nc trên lu v
tr nên khan him và nhu cn cho s dng khác nhau. S liu thng
kê tài nguyên nc thng là có v và da trên án. Theo nhnh này,
ma nghiên cu là  c tính ngun cung cp và nhu cu kt hp vi d
báo v tc khác nhau ca nn kinh t. Nghiên cu cung cp
thông tin v cân bng nc và nc s dng c tính hiu qu trong các c
cnh tranh. Tng s nc có sn là 274 BCM        s
dng, tuy nhiên 62 BCM b mt trong h thng, bên cnh dòng chy ra bin. Các
kt qu thc nghim tit l thêm rng cung cp nc thô cho sn xut nông nghip
t gn 190 BCM trong khi nhu cu ca nó là 210 BCM cho thy thiu ht khong
20 BCM. D toán d cho thy khong cách này s c m rng thêm 27 BCM
trong niên v 2015. Vic s dng tiêu hao ch 68 BCM và nc còn li b mt trong
h thng. Cung cp trong nc và công nghip nhu cu cho thy s thiu ht ca 5
BCM và 0,15 BCM tng ng trong ng ng. Hiu qu ng dng thy li là
35 ph abysmally thp. Vì vy, chin lc qun lý tng ng nc

yêu ct nc, gim thiu tht thoát nc và xây dng mt s ng
thun v p nc.
Tính toán cân bng nc cho các khu vc nghiên cu  Danubs Áo, Hungary
và Romania. Ni dung nghiên cu trình bày mt phân tích chi tit các s d dinh
dng ca khu vc nghiên cu trong vùng khí hu và thkhác nhau trong các
u kin nghiên cu trng hp khác nhau. Bao gm 6 khu vc, nm  Áo (Ybbs,
Wulka), Hungary (Zala, Lonyai), Romania (Neajlov) và Bulgaria (Lesnovska); các
khu vc có th u kin khí hu và th Mc tiêu ca báo cáo
này là ci thin s hiu bit v các quá trình quan trng khác nhau dn doanh
thu các cht dinh dng trong khu vc.
Các tác gi 
nghiên cc song Cape Fear phc v K hoch qun lý tài nguyên
11

nc [20]. Vi bùng n trong Cape Fear lu vc sông  Bc Carolina
ng ngun cung cp n h tr các v qun lý tài nguyên
nc hin ti và tng lai chng hn nh các bin pháp bo tn nc và chuyn liên
lu vc, quy hoch và qun lý lu vc mô hình lu vc GIS thc phát
trin. Mô hình này s dng mô hình MIKE BASIN, chy trong môi trng
ArcViewa lý và truy vn ca mng li mô hình, rút tin,
thi và h cha . Các nhim v d n mt b su tp, xem xét, và ni
suy d liu th, c tính s dng nc nông nghip, và thành lp công ty qun
lý hn hán và d báo chính sách c th .
1.2.2. Tình hình nghiên cứu ở trong nước
 c tiêu Quc gia ng phó v i mc tiêu, chin
c cc m ng ci vi các
  n và xây dc k hoch
ng có tính kh  ng phó hiu qu von ngn
hn và dài hn nhm bo s phát trin bn vng cc, tn d
hi phát tring các bon thp và tham gia cùng cng quc t trong n

lc gim nh o v h thng khí ht [2]c chia
làm n I (2009-n Khn II (2011-
n Trin Phát tric
thc hin trên phm vi toàn quc. Các nhim v ch yu c
giá m và ng c Vinh các gii pháp ng phó vi
c công ngh v 
lc t chc, th ch, chính sách v n thc và phát trin ngun
nhân lng hp tác quc t; Tích hp yu t bii khí hu vào các
chic, quy hoch và k hoch phát trin kinh t - xã hi, phát trin ngành và
ng các k hong ng phó v
i s tài tr cch, Vin Khoa hng Thy
c hin D ng c
c và các bin pháp thích ng [3]. Mc tiêu ca d án: Mc tiêu lâu dài ca d án
12

    c ca các ban ngành, t chc và c i dân Vit Nam
trong vic thích nghi vng cc, gim thin
mc thp nhng xt hc có
hiu qu ng này hoc tn dng tích cc c
ng c  n tài ngu c mt t   c sông ca Vit Nam
(Hng, Thái Bình, C, Thu B  ng bng sông C  
xut các gii pháp thích ng vi s        
Trong công trình nghiên cn hành xây dng các kch bn d
kch bt hp vi các kch bn phát tric
ng thng cn dòng chy vào
Vit Nam, c th là dòng chy mùa cn, din
bin ngp lt và xâm nhp mn. D  nh nhng tim tàng
c  n TNN     xut các gii pháp tng th ng phó vi
c bin dâng. Theo các kch bn v 
   ng bng sông Cu Long, trung bình thi k 2010- 

khong 4-6% so vi thi k 1985-2000, dòng chi k 2010-2050 ch
ng 5-y mùa cng 10%.
 Ngô Chí Tun, Trn Ngc Anh, Nguyn Thanh
Sn - Khoa Khí tng Thi dng hc, Tri hc Khoa hc T
ng nc h thng lu vc
sông Thch Hãn tnh Qung Tr bt qu tính toán
cân bng nc h thng bng mô hình MIKE BASIN trên lu vc sông Thch Hãn
cho thy tài nguyên nc trên lu vc phong phú nhng tình trng thiu nc vn
xy ra vào mùa kit [4] tài nguyên nc không b lãng phí vào mùa ma và có
ngun nc b sung cho mùa kit cn xây dng h cha ti các khu vc thng
ngun, gii quyt bài toán vn hành liên h cha, quy hoch tng th tài nguyên
nc lu v m bo phát trin bn vng.
12 các tác gi Ngô Chí Tun, Nguyn Thanh Sn Trn Ngc
Anh, Nguy- Khoa Khí tng ThHi dng hc, Tri