A. ĐẶT VẤN ĐỀ
I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Từ xa xưa cha ông ta đã đúc kết “ Tiên học Lễ, hậu học Văn”. Giáo dục kỹ
năng sống ( KNS) là một nội dung giáo dục hết sức cần thiết cho các em học
sinh và đây cũng là một vấn đề được đông đảo cha mẹ học sinh, dư luận, và cả
ngành giáo dục quan tâm.
Rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh là một trong năm nội dung của phong
trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” trong các
trường phổ thông giai đoạn 2008 - 2013 do Bộ giáo dục và đào tạo phát động.
Phong trào này tiếp tục được Sở giáo dục và đào tạo Bình Dương chỉ đạo thực
hiện trong giai đoạn 2013 – 2015 bằng chương trình hành động “Xây dựng
trường học thân thiện, học sinh tích cực” giai đoạn 2013 – 2015 ban hành theo
Quyết định số 2601/QĐ – SGDĐT ngày 2 tháng 10 năm 2013 của Giám đốc Sở
Giáo dục và Đào tạo Bình Dương ban hành.
Giáo dục KNS giúp trang bị cho học sinh những hiểu biết và kinh nghiệm
thực tế để trải nghiệm trong đời sống. Giáo dục cho các em cách ứng phó với
những thử thách như: Tai nạn, điện giật, bị ngộ độc, động vật cắn, bị xâm hại
tình dục, phòng, chống các tệ nạn xã hội… và mục đích quan trọng nhất, lâu dài
đó là hình thành nhân cách cho học sinh, trong đó quan trọng nhất là giáo dục
tình thân ái và các ứng xử văn hóa.
Từ năm học 2010 – 2011 , Bộ giáo dục và đào tạo đưa nội dung giáo dục
KNS đại trà vào các trường bằng cách tích hợp vào các môn học và các hoạt
động ngoài giờ lên lớp ( NGLL).
Qua việc dự giờ và kiểm tra thực tế việc thực hiện nội dung giáo dục này
trong hoạt động chuyên môn của trường ở vế thứ nhất đó là giáo dục KNS bằng
cách tích hợp vào các môn học thì trong thời gian qua đã được giáo viên trú
trọng trong việc soạn giảng và thể hiện khá tốt trong các tiết dạy trên lớp. Về cơ
bản các tiết giảng có tích hợp nội dung giáo dục KNS được giáo viên thực hiện
đạt các mục tiêu đề ra.
Người thực hiện: Trương Quốc Huy Trang 1
Tuy nhiên đối với vế thứ hai đóng một vai trò hết sức quan trọng và
không thể thiếu trong việc giáo dục KNS, đó là giáo dục KNS thông qua hoạt
động ngoài giờ lên lớp thì bên cạnh những kết quả đạt được nhà trường nhận
thấy còn có những hạn chế nhất định. Cụ thể như: Việc tổ chức các hoạt động
giáo dục NGLL chưa có chiều sâu đặc biệt là việc lồng ghép giáo dục KNS
thông qua hoạt động giáo dục NGLL chưa đạt được hiệu quả mong muốn; kỹ
năng thực hành của một số học sinh trong các hoạt động thường ngày chưa tốt;
một số giáo viên còn lơ là, xem nhẹ vai trò của nội dung giáo dục này dẫn đến
chưa nhiệt tình, năng nổ trong việc phối hợp thực hiện; sự phối kết hợp của một
số phụ huynh học sinh trong việc giáo dục KNS cho các em tại gia đình chưa
được quan tâm đúng mức vì thế cần phải tiếp tục tăng cường công tác quản lý,
chỉ đạo để phát huy những mặt đã làm được và khắc phục những hạn chế trên.
Do vậy, từ năm học 2012 - 2013 tôi tiến hành nghiên cứu đề tài về công
tác quản lý, chỉ đạo của hiệu trưởng nhằm tăng cường giáo dục kỹ năng
sống cho học sinh thông qua các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp và
triển khai áp dụng tại nhà trường.
II. MỤC ĐÍCH, PHƯƠNG PHÁP, GIỚI HẠN CỦA ĐỀ TÀI
1. Mục đích nghiên cứu
Nhằm tiếp tục thực hiện tốt phong trào xây dựng “ Trường học thân thiện,
học sinh tích cực” do ngành giáo dục phát động.
Giúp cho các em học sinh của nhà trường tự tin, chủ động xử lý linh hoạt
các tình huống trong cuộc sống thường ngày.
Nhằm thực hiện tốt nội dung đổi mới quản lý và nâng cao chất lượng giáo
dục.
Nâng cao nhận thức của cán bộ giáo viên trong nhà trường về sự cần thiết
phải thực hiện giáo dục KNS cho học sinh không chỉ thông qua các bài giảng
trên lớp mà còn phải giáo dục thông qua hoạt động giáo dục NGLL.
Phát huy tối đa nội lực của nhà trường, tranh thủ sự đóng góp về mọi mặt
của cha mẹ học sinh, của xã hội trong việc giáo dục KNS cho học sinh.
Người thực hiện: Trương Quốc Huy Trang 2
2. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu lý thuyết: Đọc sách, đọc các tài liệu tham khảo
về giáo dục KNS cho học sinh tiểu học, các văn bản chỉ đạo của ngành…
Phương pháp phân tích: Nghiên cứu các tài liệu lưu trữ như các báo cáo
tổng kết năm học của trường; các báo cáo, bảng chấm điểm việc thực hiện
phong trào xây dựng “ Trường học thân thiện, học sinh tích cực”; Báo cáo và
bảng chấm điểm xây dựng trường học an toàn, phòng chống tai nạn thương tích
vv…
Phương pháp quan sát: Quan sát thực tế việc giáo dục của giáo viên, việc
thực hiện của học sinh.
Phương pháp phỏng vấn: Phỏng vấn giáo viên, học sinh trong trường.
Phương pháp đàm thoại: Nói chuyện với cán bộ giáo viên, với cha mẹ học
sinh, với các em học sinh.
3. Giới hạn của đề tài
Đề tài được áp dụng tại Trường tiểu học Tân Hiệp, huyện Phú Giáo, tỉnh
Bình Dương trong năm học 2012 - 2013 và năm học 2013 – 2014.
B. NỘI DUNG ĐỀ TÀI
I. Đặc điểm tình hình:
1. Thuận lợi:
Trường Tiểu học Tân Hiệp có 16 lớp với 450 học sinh. Trường đã đạt
chuẩn quốc gia mức độ 1 năm 2010 và là trường thứ hai của bậc tiểu học của
huyện Phú Giáo đạt tiêu chuẩn chất lượng cấp độ 3.
Cơ sở vật chất được xây dựng khang trang, tương đối đầy đủ các phòng
học, phòng chức năng, sân chơi bãi tập rộng rãi và được xây dựng đúng qui
cách.
Đội ngũ giáo viên đa số là người địa phương trình độ đều đạt chuẩn và
trên chuẩn. Đánh giá xếp loại chuyên môn hàng năm đều đạt từ khá trở lên vì
vậy thuận lợi cho công tác giáo dục học sinh.
Người thực hiện: Trương Quốc Huy Trang 3
Đa số các em học sinh đều chăm học, ham thích hoạt động văn nghệ thể
thao, hoạt động Đội.
Nhà trường nhận được sự quan tâm chỉ đạo sâu sát của cấp ủy, chính
quyền địa phương và đặc biệt là của Phòng giáo dục và đào tạo Phú Giáo. Ngoài
ra đa số cha mẹ học sinh quan tâm và phối hợp nhiệt tình trong các hoạt động
giáo dục, trong việc hỗ trợ kinh phí để tổ chức các hoạt động giáo dục.
2. Khó khăn:
Một số học sinh con em gia đình làm thuê, làm mướn, tạm trú trên địa bàn
điều kiện kinh tế khó khăn, gia đình chủ yếu lo làm kiếm sống cho nên ít có điều
kiện qua tâm giáo dục các em.
Khoảng 2 – 3% số học sinh của trường chỉ có cha hoặc mẹ hoặc ở với ông
bà ( do ly hôn, con riêng …) do vậy một số các em học sinh này điều kiện quan
tâm của gia đình tới các em còn hạn chế.
II. Khảo sát thực trạng:
Khảo sát, đánh giá thực trạng giáo dục kỹ năng sống trong các hoạt động
giáo dục ngoài giờ lên lớp là bước đi đầu tiên góp phần thực hiện thành công đề
tài. Bởi vì chỉ khi nắm bắt chắc được tình hình thực tế thì mới có cơ sở để đề ra
các kế hoạch, biện pháp thiết thực, cụ thể để thực hiện.
Khảo sát, đánh giá thực trạng của trường bám theo Hướng dẫn số
1741/BGD&ĐT – GDTrH ngày 5/3/2009 đánh giá kết quả phong trào thi đua
“xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” ở bậc tiểu học, Nội dung 3 là
“Rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh: ”; Hướng dẫn số 1792/ SGD ĐT –
CTHSSV ngày 4 tháng 11 năm 2013 về việc hướng dẫn nội dung đánh giá “xây
dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” năm học 2013 – 2014, mẫu 02
dành cho tiểu học; Bảng điểm phòng chống tai nạn thương tích trong trường tiểu
học kèm theo công văn số 56/SGD & ĐT ngày 15/01/2007 của Sở GD & ĐT
Bình Dương về “ Công tác phòng chống tai nạn thương tích và xây dựng nhà
trường an toàn”; Khảo sát việc giáo dục của giáo viên trong các hoạt động
Người thực hiện: Trương Quốc Huy Trang 4
NGLL; khảo sát thông qua việc thực hành KNS của học sinh thông qua các hoạt
động trong và ngoài nhà trường.
Quá trình khảo sát được thực hiện với các phương pháp chủ yếu đó là
phương pháp thống kê, quan sát, phỏng vấn, trao đổi với phụ huynh học sinh,
giáo viên và học sinh.
Nội dung tiến hành khảo sát tập trung vào những vấn đề gồm: tìm hiểu
những ưu điểm, hạn chế trong việc thực hiện nội dung trên thông qua các dữ liệu
lưu trữ như báo cáo tổng kết năm học, báo cáo tổng kết việc thực hiện phong trào
“xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”, bảng điểm chấm phong trào
“xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” … quan sát thực tế việc
thực hiện của giáo viên, học sinh nội dung trên trong thời gian qua.
1. Khảo sát về việc thực hiện giáo dục KNS của giáo viên trong các
hoạt động giáo dục NGLL.
Qua việc nắm bắt tình hình thực tế tôi nhận thấy hầu hết giáo viên đã có ý
thức trong việc giáo dục KNS cho các em thông qua các hoạt động các hoạt động
thực tế như trực nhật, quét lớp, lau kiếng …., tổ chức cho học sinh tham gia các
hoạt động nhân đạo như ủng hộ người nghèo, ủng hộ bão lụt, giúp bạn gặp hoàn
cảnh trong lớp bằng hình thức quyên góp, nuôi heo đất, phong trào “ Cây mùa
xuân” mua quà Tết cho các bạn khó khăn do Đội thiếu niên phát động …
Trong các giờ sinh hoạt dưới cờ đầu tuần các nội dung giáo dục kỹ năng
sống cũng được lồng ghép triển khai. Cụ thể như việc tuyên truyền giáo dục về
thực hiện an toàn giao thông, việc thực hiện bảo vệ môi trường của các lớp, việc
vui chơi của các em trong tuần …
Các hoạt động ngoài giờ lên lớp do Đội thiếu niên tổ chức như : thi vẽ
tranh tuyên truyền về ma túy – HIV, bảo vệ môi trường, trò chơi dân gian …
Tuy nhiên qua thực tế nhiều hoạt động còn chưa có chiều sâu:
Ví dụ: Trong giáo dục an toàn giao thông: Giáo viên tổng phụ trách thực
hiện trong giờ chào cờ đầu tuần của thì chủ yếu là dùng lời nói để vận động mà
chưa có những tiểu phẩm, chưa tổ chức được các cuộc thi, các tình huống thực tế
Người thực hiện: Trương Quốc Huy Trang 5
để giáo dục các em; Giáo viên chủ nhiệm sau khi dạy học sinh các tiết an toàn
giao thông trên lớp chưa tổ chức thực hành được cho các em bằng các tình huống
cụ thể ngoài giờ lên lớp.
Ví dụ: Trong giáo dục lao động cho học sinh của một số lớp: Đôi khi giáo
viên suy nghĩ đây là những việc đơn giản em nào cũng biết làm rồi giao khoán
cho các em thực hiện như việc lau kiếng, lau bàn, quét dọn lớp học, lau sàn lớp
học ….mà không hướng dẫn các em cách làm sao cho đúng cách dẫn đến có
trường hợp các em lau kiếng xong mà kiếng vẫn không sạch, các em lau sàn mà
không vắt khô cây lau nhà dẫn đến sàn nhà ướt, trơn trượt, không sạch sẽ khô
giáo sau khi lau …Thực tế không phải học sinh nào cũng biết làm những công
việc này, thậm chí có em từ nhỏ đến khi học tiểu học các em chưa bao giờ phải
cầm tới cái chổi, cái cây lau nhà.
Ví dụ: Việc hướng dẫn học sinh đi vệ sinh đúng cách: Hầu hết giáo viên
chỉ thực hiện bằng lời nói mà rất ít giáo viên dẫn các em vào nhà vệ sinh để
hướng dẫn cụ thể các em thực hiện việc đi vệ sinh đúng cách.
Nói tóm lại: Việc giáo dục giáo dục kỹ năng sống của giáo viên bên cạnh
những ưu điểm cũng còn có những mặt hạn chế nhất định mà khâu yếu nhất của
giáo viên trong giáo dục kỹ năng sống đó là còn mang nặng tính lý thuyết, cụ thể
là giáo viên chưa trú trọng đến giáo dục hành vi thực tế ngoài cuộc sống cho các
em học sinh dẫn đến khả năng thực hành của các em trong một số trường hợp
còn hạn chế.
2. Khảo sát về các kỹ năng thực hành của học sinh trong các hoạt
động thường ngày của các em tại trường
Trong quá trình theo dõi thực tế sinh hoạt và việc tham gia các hoạt động
của các em học sinh tại trường thông qua quan sát thực tế thì về cơ bản các em
học sinh đều ngoan ngoãn vâng lời thầy cô, cha mẹ, lắng nghe và tiếp thu khá tốt
những nội dung tuyên truyền, hướng dẫn thực hiện của giáo viên chủ nhiệm, tổng
phụ trách Đội, nội qui, quy định của nhà trường.
Người thực hiện: Trương Quốc Huy Trang 6
Các em tham gia khá nhiệt tình các hoạt động xã hội, từ thiện, văn hóa,
văn nghệ …Đa số các em biết vui chơi đúng cách không để xảy ra tai nạn thương
tích.
Mặc dù vậy trong thực tế một số em còn có những hạn chế nhất định trong
việc thực hiện các nội dung . Cụ thể như hầu hết khi hỏi các em học sinh “ Để
giữ gìn trường lớp sạch, đẹp em phải làm gì?” thì các em đều trả lời được là
không được vứt rác bừa bãi, vẽ bậy lên tường … tuy nhiên thực tế các em biết
nhưng một số em vẫn không thực hành những nội dung các em đã trả lời.
Ví dụ: Một số em ăn quà xong bỏ vỏ ni lông vào bồn hoa thay vì bỏ vào
thùng rác, một số em còn vẽ bậy lên tường, ăn kẹo cao su nhả bã kẹo bừa bãi…. .
tương tự như vậy trong việc thực hiện Luật giao thông đường bộ, khi hỏi các em
là “ Em hãy cho biết đi bộ tham gia giao thông như thế nào là đúng?” , các em trả
lời đúng hết và rất nhanh tuy nhiên khi ra các đường các em vẫn đi theo hàng hai,
hàng ba, đùa nghịch trên đường…
Một số em đi vệ sinh bỏ giấy không đúng nơi quy định, không xả nước khi
đi vệ sinh xong …
Một số em còn mua những đồ chơi nguy hiểm để chơi mà các em không
biết được sự nguy hiểm khi chơi các trò chơi này ví dụ như súng bắn đạn cao su,
kiếm, gươm… hoặc những loại có thể gây thương tích, mất an toàn khi chơi. Một
số em còn mua các loại bánh kẹo màu mè, không có nhãn mác của Trung Quốc
hoặc của những cơ sở không đảm bảo chất lượng. Các em chưa có khả năng nhận
biết để bảo vệ sức khỏe bản thân.
Trên cơ sở khảo sát nắm bắt tình hình thực tế của nhà trường trong việc
thực hiện nội dung giáo dục kỹ năng sống cho học sinh tôi đưa ra một số biện
pháp trọng tâm nhằm thúc đẩy, phát huy hết các ưu điểm mà nhà trường đã đạt
được và khắc phục các tồn tại, hạn chế trong việc thực hiện nội dung này.
III. Biện pháp thực hiện:
1. Tổ chức quán triệt, triển khai chủ trương, kế hoạch và phối hợp
thực hiện:
Người thực hiện: Trương Quốc Huy Trang 7
Nội dung “rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh” là một trong 5 nội dung
của phong trào “xây dựng trường học thân thiện học sinh tích cực” , đồng thời
đây cũng là một trong những nội dung quan trọng được tích hợp vào các môn
học và kết hợp giáo dục thông qua hoạt động ngoài giờ lên lớp.
Về mặt tổ chức, nhà trường phân công trách nhiệm một phó hiệu trưởng
trực tiếp phụ trách tiêu chí “ Rèn luyện kỹ năng sống” trong Ban chỉ đạo phong
trào “xây dựng trường học thân thiện học sinh tích cực” và phụ trách công tác
chỉ đạo các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Đồng chí Tổng phụ trách Đội
là nòng cốt chịu trách nhiệm tổ chức, quản lí hoạt động giáo dục ngoài giờ lên
lớp.
Các lực lượng phối hợp gồm Công đoàn, Đoàn thanh niên, phụ huynh
học sinh, một số các ban ngành đoàn thể của xã. Các tổ khối trưởng có trách
nhiệm đôn đốc chỉ đạo giáo viên trong tổ thực hiện theo kế hoạch hoạt động
ngoài giờ lên lớp.
Hoạt động NGLL được định hướng trong kế hoạch năm học của nhà
trường, và được đưa ra bàn bạc thống nhất nội dung trong đội ngũ cán bộ cốt
cán để xây dựng thành kế hoạch hoạt động NGLL của cả năm học, trong kế
hoạch tập trung sâu vào các nội dung nhằm giáo dục kỹ năng sống cho học sinh.
Tiếp theo tiến hành phổ biến, quán triệt trong hội đồng giáo viên, học sinh và
trong cuộc họp cha mẹ học sinh về mục đích ,ý nghĩa,và vai trò của hoạt động
giáo dục ngoài giờ lên lớp trong việc hình thành kỹ năng sống cho học sinh.
Hàng tháng tổng phụ trách Đội lập kế hoạch hoạt động từng tháng theo
chủ đề, chủ điểm của tháng, đồng thời lập kế hoạch tổ chức hoạt động tuần của
tháng đó. Tiếp đó đồng chí phó hiệu trưởng được giao phụ trách mảng hoạt động
NGLL duyệt các kế hoạch tháng, tuần. Sau khi duyệt xong các kế hoạch thì
khoảng ngày 25 của tháng sẽ gửi lên mail dùng chung của trường và niêm yết tại
văn phòng để tất cả các tổ, các giáo viên nắm bắt và thực hiện soạn giảng, tổ
chức triển khai kế hoạch của nhà trường trong tháng, trong tuần. Thực tế kế
hoạch của trường là định hướng là sườn chung để các tổ, các giáo viên thực
Người thực hiện: Trương Quốc Huy Trang 8
hiện; ngoài ra căn cứ vào tình hình cụ thể từng tổ, từng lớp trong việc thực hiện
nội dung giáo dục kỹ năng sống thì tổ khối và giáo viên trong tổ sẽ trao đổi và
đưa thêm các nội dung phù hợp với tổ, với lớp vào để giáo dục học sinh.
Tóm lại: Việc quán triệt , triển khai chủ trương, kế hoạch và phối hợp
thực hiện là bước đi đầu tiên rất quan trọng , là định hướng trọng tâm để thực
hiện thành công nội dung giáo dục này trong nhà trường.
2. Đẩy mạnh các hoạt động GDNGLL của Đội thiếu niên, hướng
trọng tâm các hoạt động vào giáo dục kỹ năng sống cho học sinh.
Đội thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh là là lực lượng nòng cốt trong
phong trào thiếu nhi. Đội thiếu niên tập hợp, giáo dục các em thực hiện tốt 5 điều
Bác Hồ dạy để trở thành con ngoan, trò giỏi, người công dân tốt. Tham gia các
hoạt động Đội, các em được rèn luyện trong không khí thi đua thân ái, “ Học mà
chơi, chơi mà học”, giúp các em tự tin, mạnh dạn, đoàn kết … ngoài ra đây cũng
chính là một trong những môi trường để các em có thể khẳng định sở trường,
năng lực, phát triển năng khiếu, rèn luyện kỹ năng ứng xử, giao tiếp vì vậy Đội
thiếu niên mà trực tiếp là vai trò chủ đạo của Tổng phụ trách Đội đóng một vai
trò quan trọng trong việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh.
2.1 Tổ chức hiệu quả buổi sinh hoạt dưới cờ đầu tuần
Sinh hoạt dưới cờ có lồng ghép giáo dục kỹ năng sống được nhà trường
quan tâm chỉ đạo thực hiện.
Trước đây giờ chào cờ chủ yếu do tổng phụ trách Đội và Ban giám hiệu
nhà trường triển khai thực hiện thầy nói, trò nghe. Thực tế mang lại hiệu quả
không cao, học sinh không hứng thú với giờ sinh hoạt đầu tuần. Các em ngồi
dưới sân nói chuyện hoặc làm việc riêng nhiều.
Để khắc phục hạn chế này thì nhà trường xen kẽ việc triển khai của thầy
cô bằng hình thức tuyên truyền miệng kết hợp với những hình thức sinh động
hơn.
Ví dụ: Để tuyên truyền về luật giao thông, phòng chống tai nạn, chống
bạo lực trong nhà trường, phòng chống đuối nước… thì bên cạnh việc thầy
Người thực hiện: Trương Quốc Huy Trang 9
tuyên truyền nhắc nhở thì nhà trường tổ chức cho các em theo dõi các tiểu phẩm
từ khoảng 5 – 10 phút ( Tiểu phẩm do tổng phụ trách Đội kết hợp với giáo viên
chủ nhiệm, những giáo viên có năng khiếu dàn dựng. diễn viên là các em học
sinh, đôi khi có cả thầy cô cùng tham gia) .
Sau khi kết thúc tiểu phẩm thì gọi các em đứng lên trả lời các câu hỏi,
chia sẻ những suy nghĩ của mình với hành động của các nhân vật trong tiểu
phẩm, các em tự phân tích hành vi đúng, sai.
Để thu hút các em thì nhà trường chuẩn bị những phần quà nhỏ ( bánh,
kẹo, đồ dùng học tập …) để làm phần thưởng cho các câu trả lời.
Ví dụ: Để tổ chức giáo dục lòng yêu nước, biết ơn những người có công
với cách mạng, các anh hùng liệt sĩ kết hợp với việc tuyên truyền, triển khai
bằng lời nói của thầy cô nhà trường tổ chức “ Tìm hiểu lịch sử Đoàn, Đội” với
hình thức thi hái hoa dân chủ dười cờ; tổ chức hoạt cảnh dưới cờ; tổ chức kể
chuyện các tấm gương anh hùng liệt sĩ dưới cờ .
Ở nội dung này để thực hiện được nhà trường giao sự chủ động, sáng tạo
cho tổng phụ trách Đội, Tổng phụ trách Đội trực tiếp phối hợp với giáo viên chủ
nhiệm tổ chức thực hiện căn cứ theo chủ đề, chủ điểm hoạt động hàng tháng,
tuần của Đội để có nội dung tổ chức thực hiện phù hợp. Đồng thời hiệu trưởng
cũng quán triệt trong hội đồng sư phạm, yêu cầu tất cả giáo viên và các bộ phận
liên quan phối hợp thực hiện theo kế hoạch của Đội.
Trong sinh hoạt đầu tuần nhà trường tập trung chỉ đạo Tổng phụ trách Đội
phải kết hợp chặt chẽ giữa tuyên dương khen thưởng và trách phạt. Sinh hoạt
chào cờ đầu đầu tuần có thể nói là nơi lý tưởng để giáo dục học sinh: trước tất cả
con mắt của thầy cô, bạn bè, thật hãnh diện nếu được động viên, khen thưởng …
vì vậy nhà trường chỉ đạo Tổng phụ trách Đội chú ý đặc biệt tới nội dung này.
Tuyên dương khen thưởng những cá nhân, tập thể thực hiện tốt dưới cờ có thể là
được nêu tên, được tặng một tràng vỗ tay, một phần thưởng nhỏ như cây viết
chì, cục gum ….cho các em thực hiện tốt đó là một niềm hành diện cho học
sinh. Song song với khen thưởng là trách phạt cũng được nhà trường chú ý. Ví
Người thực hiện: Trương Quốc Huy Trang 10
dụ: Nêu tên phê bình trước cờ những em vi phạm nội quy, một số em vứt rác
bừa bãi sẽ phải lượm rác khu vực của lớp đó được giao …vv…
Tóm lại: Sinh hoạt dười cờ là một hình thức mang lại hiệu quả giáo dục
cao của Đội nếu Tổng phụ trách đội nếu biết khai thác hết thế mạnh của hình
thức này. Phải làm cho các em háo hức, chờ đợi buổi sinh hoạt dưới cờ. Muốn
vậy phải biến buổi sinh hoạt dưới cờ thành sân chơi cho các em. Để thực hiện
được điều này ngoài sự sáng tạo, chủ động của Tổng phụ trách đội thì phải cần
có sự phối hợp chặt chẽ, nhiệt tình của giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn,
vì thế nhà trường phải thường xuyên quan tâm, chỉ đạo, tạo mọi điều kiện thì
tổng phụ trách đội mới có thể thực hiện tốt nội dung này.
2.2. Tổ chức việc giáo dục kỹ năng sống thông qua các hoạt động
xã hội, đền ơn đáp nghĩa.
Truyền thống “ Uống nước nhớ nguồn” , “ Lá lành đùm lá rách” …. Là
những truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Thực hiện tốt hoạt động này góp phần
giáo dục truyền thống cách mạng, lòng yêu nước, tự hào dân tộc, trách nhiệm
của các em trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc đồng thời hình thành
nhân cách cho các em. Nhà trường đặc biệt chú ý tập trung chỉ đạo về các thức
tuyên truyền, vận động, các thức thực hiện để mang lại hiệu quả cao trong công
tác giáo dục.
Ví dụ: Tổ chức thực hiện công trình măng non với chỉ tiêu 30 phần quà
tặng học sinh nghèo vui Tết. Nhà trường không giao chỉ tiêu vận động như
những năm trước mà tổ chức với hình thức tự giác bỏ tiền quyên góp vào thùng
thư có sự tham gia của giáo viên, phụ huynh học sinh . … so sánh kết quả hai
hình thức: hình thức 1 ( năm học 2012 – 2013): tuyên truyền trên lớp, dưới cờ,
giao chỉ tiêu cho các lớp : số tiền thu được 1.250.000đ toàn trường; Hình thức 2
( năm học: 2013 – 2014): tuyên truyền trên lớp, dưới cờ , tổ chức quyên góp
bằng hình thức quyên góp vào thùng thư được 4.325.000 đ. Ở đây không đặt
nặng vấn đề là thu được tiền ít hay tiền nhiều mà cái quan trọng là cách thức
thực hiện, cách giáo dục của chúng ta đã tác động tới học sinh , xã hội … hiệu
Người thực hiện: Trương Quốc Huy Trang 11
quả giáo dục mang lại, các em ý thức hơn về vai trò trách nhiệm trong việc thực
hiện các hoạt động xã hội, đồng thời qua hoạt động này rèn luyện cho các em kỹ
năng đồng cảm, chia sẻ.
Ví dụ: Phát động phong trào xây dựng quỹ Đội: Trước đây xây dựng bằng
hình thức nộp tiền nay thay bằng việc quyên góp giấy vụn, vỏ lon bia, lon nước
ngọt nhà trường thấy đạt hiệu quả cao hơn , mặt khác lại giáo dục được ý thức
tiết kiệm cho học sinh.
Người thực hiện: Trương Quốc Huy Trang 12
Tổ chức trao 30 phần quà Tết
Ví dụ: Vào những ngày kỷ niệm như thành lập Quân đội nhân dân Việt
Nam 22/12, thương binh liệt sĩ 27/7 …để nhớ ơn công lao của các anh hùng liệt
sĩ, những thế hệ cha anh đi trước tổng phụ trách đội tuyên truyền ý nghĩa các
ngày này dưới cờ, giáo viên chủ nhiệm tuyên truyền trong sinh tiết sinh hoạt
ngoài giờ lên lớp … Sau khi tuyên truyền thì trường tổ chức cho một số lớp tới
thăm gia đình thương binh liệt sĩ trong xã theo danh sách đã đăng ký chăm sóc
gia đình có công ký với Đoàn xã Tân Hiệp trong năm. Qua cách tổ chức này thì
đã phối hợp giữa giáo dục qua tuyên truyền với việc các em có hành động thực
tế để thể hiện lòng biết ơn của mình với các thế hệ cha anh đi trước.
Tóm lại: Để tổ chức tốt hoạt động GDKNS qua các hoạt động xã hội,
đền ơn đáp nghĩa cho học sinh thì phải phối hợp chặt chẽ giữa công tác tuyên
truyền vận động kết hợp với hành động thực tế. Trong đó tổng phụ trách đội
phải đặc biệt chú ý đến cách thức thực hiện sao cho đạt hiệu quả cao.
2.3. Tổ chức hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao, vui
chơi giải trí, tham quan du lịch nhằm hình thành kỹ năng sống cho
học sinh.
Hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao, vui chơi giải trí là các hoạt
động không thể thiếu với các em. Các hoạt động này có ý nghĩa giáo dục to lớn
đối với học sinh bậc tiểu học. Các hoạt động này góp phần hình thành cho các
em kỹ năng mạnh dạn, tự tin, tính tổ chức, kỷ luật, tinh thần đoàn kết, lòng nhân
ái …đồng thời giúp thỏa mãn về tinh thần cho trẻ sau những giờ học căng thẳng.
Nhà trường chỉ đạo Đội thiếu niên chủ trì và phối hợp tổ chức cho các em tham
gia các hoạt động như :
Tổ chức hội thi “ vẽ tranh về thầy cô” để chào mừng Nhà giáo Việt Nam
20.11; tổ chức Hội thi vẽ tranh tuyên truyền về giáo dục môi trường , về an toàn
giao thông nhân năm an toàn giao thông 2013; tổ chức hội thi kể chuyện đạo đức
Người thực hiện: Trương Quốc Huy Trang 13
Góp lon bia, giấy vụn xây dựng quỹ đội
cấp trường; Hội tri trò chơi dân gian; thi lồng đèn nhân ngày Tết trung thu; Tổ
chức biểu diễn văn nghệ …
Phối hợp tuyên truyền , vận động học sinh tham gia các hội thi trên mạng
như Violimpic Olimpic Toán, Thi tiếng Anh trên mạng; đọc truyện, sách …. Từ
đó giúp các em có các nội dung giải trí lành mạnh giúp làm giảm việc các em
tham gia các trò chơi điện tử, tiếp cận các thông tin lệch lạc trên internet …
Người thực hiện: Trương Quốc Huy Trang 14
Các lồng đèn đẹp chuẩn bị dự thi
Học sinh luyện thi Olimpic Tiếng Anh
Tổ chức cho học sinh đi tham quan du lịch: Năm học 2012 – 2013 nhà
trường đã tổ chức cho hơn 200 em đi thăm nhà tù Phú Lợi và khu du lịch Suối
Tiên, qua đây các em hiểu rõ thêm về ý nghĩa lịch sử của nhà tù Phú Lợi qua lời
thuyết minh của hướng dẫn viên của khu du lịch và hiểu thêm qua các hình ảnh
thực tế; thăm khu du lịch Suối Tiên các em có điều kiện vui chơi, tham quan
những danh lam thắng cảnh; chuyến đi đã bồi đắp lòng biết ơn với các chiến sĩ
cách mạng đã hy sinh, tình yêu quê hương đất nước cho các em. Ngoài ra nhà
trường rất chú ý đến việc giáo dục, cung cấp những kỹ năng cần thiết để tham gia
chuyến du lịch đảm bảo an toàn.
Ví dụ: Tổng phụ trách chuẩn bị các số điện thoại của thầy cô dẫn đi vào tờ
giấy nhỏ phát cho tất cả học sinh; học sinh mặc áo đồng phục của trường; yêu
cầu học sinh đi theo đoàn, không theo người lạ; nếu chẳng may bị lạc đoàn thì
gặp bảo vệ khu du lịch điện thoại cho thầy cô, không chạy để tìm kiếm; nhắc học
sinh không mang nhiều tiền; không đeo nữ trang có giá trị ….
Hoạt động văn hóa, văn nghệ, vui chơi giải trí; tham qua du lịch là một
hoạt động cần thiết với các em theo quan điểm “ Học mà chơi, chơi mà học”.
thông qua các hoạt động này rèn luyện cho các em kỹ năng hợp tác, sự đoàn kết
gắn bó, rèn luyện sức khỏe, sự khéo léo, sự hiểu biết xã hội …. Ngoài ra các hoạt
động này còn giúp các em thoải mái, sảng khoái sau những giờ học căng thẳng.
Tóm lại: Để phát huy vai trò của tổ chức Đội trong việc giáo dục KNS cho
học sinh thì hiệu trưởng phải quan tâm chỉ đạo, định hướng cụ thể các hoạt động
trong năm học, hàng tháng để tổng phụ trách thực hiện; Phát huy vai trò sáng tạo
của tổng phụ trách đội. Đồng thời phải tham mưu tạo thuận lợi về mặt kinh phí tổ
chức; tạo điều kiện về mặt thời gian, cơ sở vật chất để giúp Đội thiếu niên thực
hiện các nội dung đề ra.
3. Phát huy vai trò của giáo viên chủ nhiệm lớp trong việc giáo dục kỹ
năng sống.
Giáo viên chủ nhiệm đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong việc giáo
dục kỹ năng sống cho học sinh. Đối với trường dạy hai buổi/ngày và có tổ chức
Người thực hiện: Trương Quốc Huy Trang 15
bán trú thì vai trò của giáo viên trong việc giáo dục kỹ năng sống cho các em
càng quan trọng hơn vì phần lớn thời gian trong ngày là các em ở trường, tiếp
xúc trực tiếp với giáo viên chủ nhiệm. Đặc biệt các em bán trú thì cô giáo có thể
ví như một người mẹ chăm lo ăn, ngủ cho các em.
Là trường dạy 100% hai buổi/ngày và tổ chức ăn bán trú cho hơn 50% học
sinh thì có thể nói đây là điều kiện hết sức thuận lợi để tổ chức giáo dục kỹ năng
sống cho các em. Nhà trường đã tranh thủ lợi thế này để chỉ đạo đội ngũ giáo
viên thực hiện đẩy mạnh tăng cường giáo dục KNS cho các em.
Ví dụ: Nhà trường có hơn 50% học sinh học bán trú , tận dụng lợi thế này
để tổ chức giáo dục vệ sinh răng miệng, lao động tự phục vụ …. cho các em.
Nhà trường triển khai cho giáo viên chủ nhiệm yêu cầu học sinh thực hiện rửa
tay trước khi ăn, yêu cầu 100% học sinh bán trú phải có bàn trải đánh răng và
khăn rửa mặt ở trường. Trước khi xuống ăn cơm tất cả các em phải mang theo
kem đánh răng và bàn trải đánh răng xuống nhà ăn. Trước khi ăn phải rửa tay
bằng xà bông, khi ăn xong các em phải đánh răng trước khi đi ngủ; sau khi ngủ
dậy hướng dẫn các em gấp mền, xếp gối đúng nơi qui định sau khi ngủ dậy, các
em phải rửa mặt trước khi ăn xế.
Nội dung này nhà trường giao
trực tiếp cho giáo viên chủ nhiệm
thực hiện. Nhà trường cũng trang bị
những điều kiện để thực hiện đó là
khung treo khăn mặt, hộp đựng bàn
trải, kem đánh răng, tủ đựng chăn,
mền; mua xà bông diệt khuẩn…
Nhà trường chỉ đạo giáo viên chủ động, tăng cường giáo dục kỹ năng
sống theo định hướng chung của kế hoạch HĐNGLL năm, tháng, tuần của
Người thực hiện: Trương Quốc Huy Trang 16
Học sinh xếp hàng trước khi vào ăn cơm
trường; đồng thời cũng phát huy vai trò chủ động, sáng tạo của giáo viên trong
việc tổ chức các hoạt động theo đặc điểm riêng của từng lớp.
Ví dụ: Nhà trường chỉ đạo giáo viên nghiên cứu tài liệu “ Giáo dục giá trị
sống và kỹ năng sống cho học sinh tiểu học” – Nhà xuất bản quốc gia Hà Nội –
do Sở GD & ĐT cấp và áp dụng việc tổ chức các hoạt động GDKNS thông qua
các chủ đề của cuốn tài liệu như : kỹ năng tự nhận thức, kỹ năng đồng cảm chia
sẻ, kỹ năng tư duy tích cực … cụ thể hóa bằng những câu chuyện , những trò
chơi. Nội dung này được giáo viên lồng ghép thực hiện thông qua các tiết sinh
hoạt NGLL.
Ví dụ: Giáo viên tổ chức các hoạt động lao động vệ sinh lớp, kể chuyện,
biểu diễn văn nghệ, tiểu phẩm, thi đố vui, hướng dẫn tham gia giao thông đúng
cách … trong các tiết NGLL.
Người thực hiện: Trương Quốc Huy Trang 17
Giáo viên hướng dẫn học sinh đi bộ qua đường
Tóm lại: Đối với học sinh tiểu học thì giáo viên chủ nhiệm có thể coi là
người mẹ thứ hai của các em, là người gần gũi và có thể hiểu tính cách, hành vi
của từng em trong lớp. Vì thế giáo viên chủ nhiệm là một trong những nhân tố
quan trọng để thực hiện hiệu quả công tác giáo dục KNS cho các em. Vì vậy nhà
trường phải thường xuyên quan tâm, chỉ đạo, và có những định hướng cụ thể để
giáo viên thực hiện tốt công tác chủ nhiệm lớp của mình.
4. Tổ chức giáo dục lao động cho học sinh
Đây là một loại hình đặc trưng của HĐNGLL. Thông qua lao động công
ích sẽ giúp các em gắn bó với đời sống xã hội. Ngoài ra lao động công ích còn
góp phần làm cho trẻ hiểu thêm về giá trị lao động, từ đó giúp trẻ có ý thức lao
động lành mạnh. Lao động công ích giúp trẻ vận dụng kiến thức vào đời sống
như: Trực nhật, vệ sinh lớp học, sân trường, làm đẹp bồn hoa, cây cảnh cho đẹp
trường, lớp.
Ngay từ đầu năm học nhà trường xây dựng kế hoạch lao động. Phân công
trách nhiệm cụ thể cho từng lớp phụ trách từng khu vực, giáo viên chủ nhiệm
chịu trách nhiệm trước nhà trường về nhiệm vụ được giao.
Các lớp vừa có trách nhiệm lao động, vệ sinh khu vực được phân công
hàng ngày, đồng thời cũng thực hiện nhiệm vụ bảo vệ sinh khu vực của mình.
Kịp thời phát hiện và báo cáo sao đỏ, tổng phụ trách Đội nếu có học sinh lớp
khác làm mất vệ sinh khu vực của lớp mình quản lý.
Người thực hiện: Trương Quốc Huy Trang 18
Tiểu phẩm biết nói lời xin lỗi
Ngoài ra 1 tháng/lần các lớp thực hiện vệ sinh toàn bộ lớp học như lau
bàn, lau kiếng, lau tủ và tất cả học sinh thực hiện tổng vệ sinh chung toàn
trường. Giao cho khối 3 tới khối 5 thực hiện dãy cỏ, quét dọn toàn bộ khuôn
viên trường, khối 1&2 thực hiện nhặt cỏ trong các bồn hoa.
Phân công mỗi lớp phụ trách một bồn hoa, lớp phụ trách vườn cây thuốc
nam: Đây là một phần trong những kế hoạch của trường để giáo dục kỹ năng
sống cho học sinh, giúp các em biết cách chăm sóc cây ra sao và biết để được
một bồn hoa xanh tốt thì phải trải qua quá trình vất vả, chăm sóc thế nào. Qua đó
để hiểu thêm về công việc của người lao động, biết trân trọng sức lao động và
thành quả lao động.
Người thực hiện: Trương Quốc Huy Trang 19
Quang cảnh một buổi lao động .
Phát động phong trào “ Sân trường em không có rác”: Sân trường có thể
nói là bộ mặt của nhà trường, sân trường sạch hay bẩn nó phản ánh một phần nội
dung giáo dục môi trường, giáo dục KNS của trường đó đã đạt hiệu quả hay
chưa.
Nội dung này nhà trường giao cho Đội thiếu niên và giáo viên chủ nhiệm
trực tiếp thực hiện.
Để thực hiện phong trào này nhà trường bố trí hợp lý các giỏ, thùng đựng
rác tại sân trường, trên các phòng học, hành lang. Ở từng thùng đựng rác được
dán các khẩu hiệu tuyên truyền như “ Hãy bỏ rác đúng nơi qui định”, “Bỏ rác
vào thùng”, “ Hãy bảo vệ môi trường” …
Liên đội tổ chức cho đội viên đăng ký không vứt rác bừa bãi với phụ trách
chi; các em nhi đồng đăng ký với anh chị phụ trách của từng sao.
Đội sao đỏ làm nhiệm vụ theo dõi, giám sát, theo dõi tình hình thực hiện
của các bạn mình. Kịp thời phát hiện, nhắc nhở những bạn thực hiện chưa tốt,
Người thực hiện: Trương Quốc Huy Trang 20
Chăm sóc vườn cây thuốc nam
tổng hợp báo cáo báo cáo tổng phụ trách, báo cáo giáo viên chủ nhiệm có học
sinh vi phạm.
Hàng ngày giao cho đội sao đỏ có nhiệm vụ kiểm tra và thúc nhắc các lớp
làm vệ sinh đúng thời gian, đúng khu vực quy định, nếu ngày nào sân trường dơ
bẩn liên đội sẽ trừ điểm thi đua của lớp chịu trách nhiệm khu vực được giao.
Tóm lại: Qua việc thực tổ chức thực hiện giáo dục lao động cho học sinh
đã mang lại hiệu quả thiết thực, các em thấy được ích lợi của việc lao động; có ý
thức tốt trong việc giữ gìn vệ sinh chung, học sinh bỏ rác đúng nơi qui định;
khuôn viên trường luôn được giữ gìn sạch đẹp.
5. Tổ chức giáo dục sức khỏe, hướng dẫn học sinh vui chơi đúng cách,
phòng tránh tai nạn thương tích.
Giáo dục sức khỏe, phòng chống tai nạn thương tích cho học sinh là nghĩa
vụ và trách nhiệm của nhà trường đối với các em học sinh và cha mẹ của các
em. Một số nội dung trọng tâm được nhà trường đặc biệt quan tâm thực hiện
giáo dục các em trong các năm qua đó là:
Trường tiểu học Tân Hiệp nằm ngay cạnh tuyến đường liên xã do đó tôi
xác định nội dung quan trọng hàng đầu để thực hiện tốt phong trào đó là thực
hiện an toàn khu vực cổng trường. Vì vậy tôi tập trung thực hiện các biện pháp
cụ thể sau:
Qui định tất cả học sinh đi xe đạp khi ra khu vực cổng trường giờ tan học
không được chạy xe mà phải dắt xe qua khu vực đông người mới được phép lên
xe đi. Không đi bộ tràn ra lòng lề đường khi tan học. Giao cho tổng phụ trách
Đội và giáo viên chủ nhiệm triển khai thực hiện.
Giao cho bảo vệ trực tiếp thường trực và thực hiện công tác ổn định trật tự
giao thông khu vực cổng trường vào giờ đưa, rước học sinh.
Nhờ thực hiện các biện pháp trên mà trong năm học khu vực cổng trường
an toàn, không có tai nạn giao thông xảy ra.
Ngoài việc chú trọng thực hiện nội dung trên thì nhà trường cũng thường
xuyên hướng dẫn các em kỹ năng vui chơi, sinh hoạt đúng cách để không để xảy
Người thực hiện: Trương Quốc Huy Trang 21
ra tai nạn. Công việc này được giao cho Tổng phụ trách Đội, nhân viên y tế và
giáo viên chủ nhiệm phối hợp tuyên truyền, hướng dẫn, nhắc nhở các em thực
hiện.
Ví dụ: Nhắc nhở học sinh không sờ tay vào lỗ ổ cắm điện; không leo lên
lan can của nhà cao tầng; không xô đẩy nhau khi đi lên xuống cầu thang; không
chơi dao, kéo và các đồ vật sắc nhọn …
Ví dụ: Giáo dục học sinh một số tình huống thường gặp trong trường như
kỹ năng xử lý tình huống khi thấy bạn bị té chảy máu chẳng hạn. Gặp tình
huống trên thì thứ nhất các em phải báo ngay cho thầy cô biết, thứ hai là phải
khẩn trương đưa bạn vào phòng y tế. Như vậy khi gặp các tình huống này xảy ra
vì các em đã học nên các em có thể xử lý được ngay.
Ngoài ra hàng tháng thì nhân viên y tế phối hợp cùng với tổng phụ trách
Đội, giáo viên chủ nhiệm thực hiện việc tuyên truyền, giáo dục sức khỏe như:
tuyên truyền về bệnh cúm H1N1, H5N1; dịch tay chân miệng; phòng tránh đuối
nước; mặc quần áo phù hợp với thời tiết… với các hình thức như tuyên truyền
dưới cờ, trong sinh hoạt Đội, sinh hoạt sao, tổ chức tập huấn 5 kỹ thuật sơ cấp
cứu, phát tờ rơi …. cho học sinh. Chính qua việc thực hiện nội dung này giúp các
em có một lượng kiến thức nhất định giúp các em có thể bảo vệ sức khỏe của cá
nhân.
Người thực hiện: Trương Quốc Huy Trang 22
Hướng dẫn học sinh lên, xuống cầu thang
Tóm lại: Qua việc giáo dục sức khỏe, hướng dẫn các em vui chơi đúng
cách, phòng chống tai nạn thương tích thì các em đã tiếp thu và thực hiện khá tốt
các nội dung giáo dục. Trong các năm học vừa qua không xảy ra tai nạn thương
tích nghiêm trọng trong trường; các em chấp hành khá tốt Luật giao thông; từng
bước có hiểu biết và biết cách bảo vệ sức khỏe của bản thân …
6. Tăng cường công tác phối hợp giữa gia đình và nhà trường, xã hội
trong việc giáo dục kỹ năng sống cho các em.
Phụ huynh học sinh là một thành tố không thể thiếu trong ba thành tố
để thực hiện công tác giáo dục học sinh đó là Nhà trường – Gia đình – Xã hội.
Thực tế nhiều cha mẹ vì quá yêu thương mà bao bọc, làm hết tất cả mọi
việc cho các em mà không biết rằng điều đó vô tình dẫn đến việc trẻ thiếu hụt kỹ
năng sống, không biết cách tự phục vụ bản thân, đôi khi việc giáo dục kỹ năng
sống cũng chưa được phụ huynh học sinh quan tâm đúng mức điều này khiến
các em gặp phải khó khăn khi trưởng thành.
Vì vậy trong các cuộc họp phụ huynh học sinh lớp, họp phụ huynh học
sinh trường cùng với việc triển khai các nội dung khác thì nhà trường đặc biệt
chú ý đến vấn đề phối hợp để giáo dục kỹ năng sống cho các em. Có thể nói
rằng gia đình là cái nôi giáo dục tối quan trọng để hình thành kỹ năng sống cho
các em. Một số nội dung nhà trường trao đổi, phối hợp để phụ huynh thực hiện
như:
Giáo viên chủ nhiệm gợi ý phụ huynh học sinh xây dựng và kiểm tra
việc thực hiện thời gian biểu ở nhà : Trao đổi với phụ huynh học sinh về quy
định thời gian biểu trong ngày cho các em. Giáo viên chủ nhiệm sẽ chịu trách
nhiệm hướng dẫn các em thực hiện thời gian biểu phù hợp. Ví dụ thời gian biểu
buổi sáng ngày bình thường của một học sinh như sáng 6 giờ dậy, đánh răng,
rửa mặt, quét nhà, ăn sáng sau đó đi học … sẽ phối hợp theo dõi, động viên,
nhắc nhở các em thực hiện theo thời gian biểu. Vào ngày thứ bảy, chủ nhật các
em được nghỉ thì cùng với mẹ nhặt rau nấu cơm, các em học sinh lớp lớn hơn có
Người thực hiện: Trương Quốc Huy Trang 23
thể cắm cơm phụ cha mẹ, chế biến một số món ăn đơn giản; dọn dẹp nhà cửa,
lau bàn ghế …
Phối hợp giáo dục các em về các ứng xử văn hóa. Ví dụ như có khách
đến nhà, hoặc đi chơi nhà người khác các em phải thưa người lớn tuổi hoặc đơn
giản ở gia đình khi ăn cơm các em phải so đũa cho mọi người, cha mẹ ăn xong
phải lấy tăm cho cha mẹ …
Phối hợp trong việc nêu gương: Kỹ năng sống thì không phải chỉ học
trong nhà trường. Nhà trường chỉ quản lý học sinh trong thời gian ở trường còn
khi ra đường, về nhà thì cha mẹ mới là người thầy thực sự. Một thực tế là ở
trường, cô giáo dạy không được vứt rác bừa bãi mà phải cho vào thùng rác
nhưng ngay trước mặt con, nhiều phụ huynh cầm cả bịch nước mía vừa uống
xong vứt xuống đường; ở trường cô dạy không được vượt đèn đỏ tuy nhiên khi
chở các em một số phụ huynh học sinh vượt đèn đỏ… Vì vậy việc phối hợp với
phụ huynh là cực kỳ quan trọng. Nhà trường và gia đình phải cùng chung tay
chỉ bảo các em, đồng thời phụ huynh học sinh cũng phải là tấm gương cho các
em noi theo.
Phối hợp trong việc tạo điều kiện cho các em tham gia các hoạt động
ngoại khóa: Vận động cha mẹ học sinh hỗ trợ và đồng ý cho các em tham gia
các hoạt động ngoại khóa vào các ngày nghỉ như ngày chủ nhật xanh, Hội khỏe
Phù Đổng, biễu diễn văn nghệ, hưởng ứng các cuộc đi tham quan mà nhà trường
tổ chức, hỗ trợ kinh phí cho việc khen thưởng, động viên các phong trào, phối
hợp tổ chức lao động định kỳ….
Ngoài việc phối hợp với gia đình thì việc phối hợp với các ban ngành
đoàn thể của xã để thực hiện giáo dục kỹ năng sống cho các em cũng được nhà
trường chú trọng: Ví dụ phối hợp với Đoàn thanh niên xã để tổ chức các hoạt
động vui chơi trong hè cho các em học sinh, tổ chức ngày chủ nhật xanh dọn dẹp
khuôn viên trường; Phối hợp với trạm y tế của xã để tuyên truyền về các bệnh
theo mùa, hướng dẫn học sinh 5 kỹ thuật sơ cấp cứu, khám sức khỏe định kỳ và
tư vấn sức khỏe cho các em học sinh; …
Người thực hiện: Trương Quốc Huy Trang 24
Tóm lại: Công tác phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội góp
phần quan trọng trong sự thành công của việc giáo dục KNS cho học sinh.
Nhà trường phải xác định rõ mình là lực lượng then chốt trong công tác phối
hợp này và để đạt được hiệu quả thì nhà trường phải có những định hướng cụ
thể trong công tác phối hợp trong đó công tác tuyên truyền, vận động Ban đại
diện cha mẹ học sinh, phụ huynh học sinh đóng vai trò tối quan trọng để thực
hiện các mục tiêu đã đề ra. Ngoài ra cần phối hợp triệt để với các ban ngành
đoàn thể ở địa phương trong đó cần trú trọng việc tham mưu lãnh đạo chính
quyền địa phương để chỉ đạo các ban ngành đoàn thể giúp cho công tác phối
hợp đạt hiệu quả cao hơn.
IV. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC:
• Về phía nhà trường, giáo viên
Đội ngũ giáo viên nắm bắt khá đầy đủ nội dung GDKNS và từng bước
biết vận dụng các phương pháp, hình thức tổ chức giáo dục thích hợp để hình
thành cho học sinh thái độ, hành vi trong cuộc sống.
Hoạt động GDNGLL từng bước đa dạng về hình thức tổ chức, nội dung
giáo dục sâu hơn và được tập trung khai thác với mục tiêu GDKNS cho học
sinh.
• Về phía phụ huynh học sinh
Thông qua các cuộc họp phụ huynh học sinh hoặc gặp gỡ trao đổi riêng
thì phụ huynh học sinh đã nắm bắt rõ thêm sự cần thiết phải GDKNS cho các
em và cách giáo dục phù hợp. Phụ huynh học sinh đã quan tâm hơn đến việc
GDKNS cho con em của mình khi các em ở gia đình, phụ huynh không chỉ nhắc
các em học văn hóa mà còn chú ý đến việc GDKNS cho các em.
• Về phía học sinh
Thông qua các biện pháp giáo dục thì các em từng bước được bồi dưỡng
thêm các kỹ năng sống.
Các em tự tin, chủ động khi tham gia các hoạt động tập thể; tham gia tích
cực các hoạt động xã hội vì cộng đồng, hoạt động đền ơn đáp nghĩa…
Người thực hiện: Trương Quốc Huy Trang 25