SKKN Địa 8 đạt giải A cấp tỉnh

Kinh nghiệm dạy bài ôn tập học kỳ I môn địa lý lớp 8
Kinh nghiệm dạy bài ôn tập học kỳ I Môn Địa lý lớp 8
A. đặt vấn đề
1.Lý do chọn đề tài
Hiện nay nớc ta đang tiến hành đổi mới kinh tế theo xu hớng CNH HĐH với
mục tiêu Dân giàu, nớc mạnh xã hội công bằng dân chủ văn minh Để làm tố công tác
đó tất yếu phải có những con ngời thông minh sáng tạo. Ngành giáo dục là ngành có
trách nhiệm nặng nề về Nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dỡng nhân tài. Trong
những năm gần đây ngành giáo dục đã tiên phong đề ra chủ trơng động viên giáo viên
đổi mới phơng pháp giảng dạy nhằm đào tạo những thế hệ trẻ những con ngời mới phục
vụ cho công cuộc đổi mới đất nớc. Những nội dung đổi mới giáo dục đã thực sự đem lại
hiệu quả cho học sinh. Mỗi ngày ý thức của mọi con ngời càng đợc nâng cao hơn .
Đúng nh lời dạy năm nào của Bác Hồ
Vì lợi ích mời năm trồng cây
Vì lợi ích trăm năm trồng ngời
Để thực hiện tốt yêu cầu trên ngời giáo viên nói chung và giáo viên dạy Địa lý nói
riêng thì mục tiêu cần đạt đợc trong quá trình dạy học là hình thành cho học sinh phơng
pháp học tập để chiếm lĩnh tri thức và cái đích cần đạt của ngời học sinh là tạo cho bản
thân một phơng pháp học tập phù hợp để nắm vững kiến thức, xử lý những thông tin thu
thập trong quá trình học tập. Muốn vậy mỗi học sinh cần tạo cho mình hứng thú học tập
từ đó mới tích cực chủ động trong việc chiếm lĩnh tri thức dới sự hớng dẫn của giáo
viên.
Do vậy vai trò của ngời giáo viên trong thời đại hiện nay là hết sức quan trọng , ngời
giáo viên không chỉ đơn thuần là hiểu biết chắc về chuyên môn mà cần phải hiểu biết
tất cả mọi mặt . Hơn thế nữa chúng ta vừa trải qua cuộc cách mạng đổi mới sách giáo
khoa và phơng pháp dạy học nên vai trò của ngời giáo viên lại càng quan trọng hơn .
Trong chơng trình giáo dục đổi mới rất chú trọng những bài rèn luyện kỹ năng, phát
huy tính t duy độc lập, tổng hợp sáng tạo và khả năng tự học của học sinh thông qua các
bài thực hành, ôn tập. Đối với bộ môn Địa lý THCS , bài ôn tập rất quan trọng, giúp học
sinh làm quen với những kỹ năng địa lý cao hơn trong quá trình học .
Đặc biệt bài ôn tập phát huy cao độ khả năng tổng hợp, hệ thống hoá các kiến thức đã

học, xác lập mối quan hệ giữa các yếu tố tự nhiên, giữa tự nhiên với sản xuất của con
ngời, củng cố các kỹ năng phân tích so sánh và giải thích các hiện tợng liên quan. Vì
vậy các bài ôn tập đóng vai trò quan trọng trong chơng trình giáo dục phổ thông nói
chung và môn Địa lý nói riêng.
Đối với môn Địa lý trong quá trình giảng dạy tôi thấy các bài ôn tập có vai trò quan
trọng đối với việc nâng cao t duy độc lập sáng tạo của học sinh. Việc dạy bài ôn tập là
1
Kinh nghiệm dạy bài ôn tập học kỳ I môn địa lý lớp 8
rất khó vì trong SGK không có bài ôn tập cụ thể và cũng không có sách hớng dẫn giáo
viên dạy tiết ôn tập. Chính vì vậy khi dạy một bài ôn tập đòi hỏi giáo viên phải có sự
chuẩn bị công phu, có kiến thức vững vàng, kỹ năng phân tích, tổng hợp nhuần nhuyễn,
biết lạ chọn nội, phơng pháp dạy học phù hợp và cách thức tổ chức học sinh hoạt động
một cách thành thạo lô gíc. Học sinh phải có sự chuẩn bị đầy đủ trớc những nội dung ôn
tập. Năm học 2008- 2009 tôi đợc phân công giảng dạy môn Địa lý lớp 8. Qua quá trình
giảng dạy bản thân tôi đã nhận thấy điều đó và rút ra một số kinh nghiệm khi thực hiện
tiết ôn tập. Vì vậy tôi mạnh dạn xin đợc trình bày Kinh nghiệm dạy bài ôn tập học kỳ I
môn Địa Lý 8
2. CƠ Sở Lí LUậN Và Thực trạng
Trong quá trình dạy học, việc nâng cao chất lợng dạy và học là một vấn đề đợc quan
tâm và đòi hỏi phải có sự nổ lực về cả 2 phía.Trớc hết để nâng cao chất lợng giảng dạy
đòi hỏi ngời giáo viên phải có năng lực s phạm vững vàng bởi vì dạy học vừa mang tính
khoa học vừa mang tính nghệ thuật phải có những phơng pháp giảng dạy phù hợp, theo
hớng tích cực giúp học sinh chủ động trong việc tìm kiếm lĩnh hội kiến thức. Việc nâng
cao chất lợng giảng dạy nói chung và dạy học môn Địa lý nói riêng cần có những phơng
pháp đặc trng riêng. Ngoài việc lên lớp nhiều giáo viên phải không ngừng học hỏi tìm
kiếm tham khảo những tài liệu có liên quan để làm sao có thể truyền đạt những kiến
thức cho học sinh, một cách nhẹ nhàng, dể hiểu. Và sự tiếp thu của học sinh nhiều hay
ít , nhanh hay chậm sẽ liên quan đến chất lợng của việc học. Khi mà học sinh lĩnh hội
kiến thức một cách đầy đủ, tự giác và tích cực thì sẻ góp phần nâng cao chất lợng trong
quá trình học tập của học sinh.

Vì vậy việc nâng cao chất lợng trong việc dạy và học nói chung và môn Địa lý nói
riêng là một phần rất quan trọng đối với ngời giáo viên. Đặc biệt là trong giai đoạn hiện
nay khi mà toàn ngành đang ra sức thực hiện cuộc vận động Hai không trong giáo
dục, thì chúng ta phải không ngừng nâng cao chất lợng dạy và học , nhng đó phải là
một chất lợng thực chất, đánh giá đúng năng lực, trình độ của giáo viên cũng nh khả
năng tiếp thu của học sinh
Trong thực tế ở các trờng hiện nay việc dạy bài ôn tập cha đợc quan tâm đúng mức.
Dạy ôn tập chủ yếu là GV ra câu hỏi cho HS trả lời hoặc cho HS tự ôn tập ở nhà. Những
bài ôn tập thờng tổ chức một cách qua quýt cha chú ý nội dung và cách rèn luyện kỹ
năng cho học sinh . Trong chơng trình Địa lý lớp 8 học về các điều kiện tự nhiên dân c,
kinh tế của châu á ,các khu vực châu á và địa lý Việt Nam học sinh chủ yếu học ở lớp,
tự ôn tập và liên hệ thực tế. Do đó việc phát huy khả năng tổng hợp, hệ thống hoá các
kiến thức đã học của HS cha đạt hiệu quả cao. Chính điều này làm cho việc kiểm tra
đánh giá chất lợng HS cha toàn diện, khách quan, chính xác.
2
Kinh nghiệm dạy bài ôn tập học kỳ I môn địa lý lớp 8
Bản thân tôi trong quá trình giảng dạy đã nhận thấy một số nhợc điểm của việc dạy
tiết ôn tập Địa lý nh sau:
*. Về giáo viên :
Bên cạnh những u điểm mà ngời giáo viên đạt đợc trong quá trình giảng dạy, môn
Địa lý vẫn còn tồn tại một số nhợc điểm cần khắc phục:
- Một số giáo viên còn dạy chay cha đổi mới phơng pháp trong giảng dạy đặc biệt là
tiết ôn tập, vì vậy học sinh chóng chán, mệt mỏi, hiệu quả dạy và học thấp.
- Một số giáo viên còn cho rằng, dạy học Địa lý không cần đầu t thời gian và chất xám
nh các môn học Toán, Văn nên đôi khi dạy qua loa không hấp dẫn học sinh.
- Các tiết thực hành, ôn tập cha hớng dẫn kĩ cho học sinh đôi khi còn giao trắng cho học
sinh.
*. Về học sinh
- Một số học sinh cha có sự ham mê trong tiết học ôn tập, t tởng coi thờng tiết học ôn
tập và cho rằng đó là dịp để xả hơi

- Một số khác lời làm bài tập, kĩ năng đọc bản đồ, lợc đồ, phân tích bảng biểu đặc
biệt là kĩ năng vẽ và phân tích biểu đồ còn yếu.
- Một số học sinh khi hoạt động nhóm và khi xây dựng bài không chịu khó suy nghĩ,
thiếu chủ động còn phụ thuộc vào sách giáo khoa, phụ thuộc, ỉ lại vào nhóm trởng, vì
vậy chất lợng học tập còn thấp.
*.Nguyên nhân của thực trạng trên:
- Chất lợng đội ngũ giáo viên giảng dạy môn Địa lý không đều
- Nhận thức của giáo viên nói chung và giáo viên Địa lý nói riêng về môn Địa lý còn
cha đúng.
- Một số học sinh khi học môn Địa học còn cha chú trọng, cho rằng môn Địa lý là
môn học phụ chỉ cần học thuộc là đợc.
- Một số phụ huynh cha thật sự chú ý , thậm chí có phụ huynh không quan tâm khi
học sinh nói đến môn học này.
- Về tài liệu phục vụ cho việc giảng dạy còn quá ít, đặc biệt tài liệu phục vụ cho việc
giảng dạy bài thực hành và ôn tập hầu nh không có.
Bài thực hành ôn tập thờng bị bỏ qua hoặc tổ chức ôn tập cha chu đáo; đối vùng
miền núi và nông thôn môn Địa lý càng cha đợc coi trọng đúng với giá trị của nó. Chính
vì thế môn Địa lý cha có sức thu hút đối với đa số học sinh.
Từ những vấn đề đã trình bày ở trên tôi thiết nghĩ làm sao để nâng cao hiệu quả của
từng tiết dạy, để bài ôn tập cũng sinh động, hấp dẫn và phù hợp với nội dung bài học?
Làm thế nào để bài ôn tập vừa củng cố kiến thức vừa hình thành các kỹ năng cho học
sinh? Đó là những suy nghĩ và trăn trở không những của bản thân tôi mà là của rất
nhiều các giáo viên dạy môn Địa lý hiện nay.
3
Kinh nghiệm dạy bài ôn tập học kỳ I môn địa lý lớp 8

B. nội dung
1. Tầm quan trọng của vấn đề:
Vấn đề này là vấn đề khó đã có một số ngời nghiên cứu tuy nhiên cha có sự cụ thể
và cha phổ biến. Do vậy tôi tiếp tục nghiên cứu thêm để góp phần vào việc đổi mới

PPDH giúp học sinh học tập tốt hơn môn Địa lý đặc biệt tiết ôn tập.
Trong dạy học Địa lý, để học sinh nhận thức vấn đề địa lí một cách có hệ thống là
điều rất khó, khi dạy một bài ôn tập đòi hỏi giáo viên phải nắm vững kiến thức, lựa chọn
PPDH phù hợp tổ chức học sinh hoạt động một cách thành thạo.
Những nội dung đa vào chơng trình và sách giáo khoa Địa lý phổ thông đợc chọn lọc
từ khối lợng tri thức khổng lồ của khoa học địa lý, đảm bảo tính khoa học, tính thực
tiễn, tính giáo dục, tính phổ thông của chơng trình. Tuy nhiên, khối lợng tri thức phong
phú nhng thời gian lại có hạn (45 phút), nhng yêu cầu đảm bảo tính khoa học, tính
chính xác là cần thiết và phải đảm bảo tính vừa sức với học sinh.
Vì vậy, phải đặt ra những câu hỏi mang nội dung tổng quát, có tính kích thích sự tò
mò, ham hiểu biết, có nhiều ý nghĩa về thực tế.
Thông qua việc dạy bài ôn tập học kỳ một môn địa lý lớp 8, đề tài nhằm mục đích:
- Giúp giáo viên nắm vững kiến thức, hớng dẫn học sinh thực hiện nẵm vững tác dụng
của bài ôn tập trong việc phát huy khả năng lĩnh hội sáng tạo của học sinh.
- Giúp học sinh nắm rõ những vấn đề cơ bản của địa lý châu á, và các khu vực châu á.
- Rèn luyện kỹ năng đánh giá, nhận xét phân tích hiện tợng địa lí hiểu rõ mối quan hệ
giữa các hiện tợng địa lý theo logic. Giáo dục cho học sinh lòng yêu thiên nhiên, vận
dụng kiến thức đã học vào thực tế cuộc sống.
Cụ thể là, làm cho học sinh:
- Biết trình bày các đặc điểm tự nhiên châu á, tìm ra mối liên hệ giữa các yếu tố, vị trí
địa lí, địa hình, khí hậu, sông ngòi, cảnh quan, dân c, kinh tế châu á và giải thích.
- Biết trình bày về các khu vựcTây Nam á, Nam á, Đông á.
- Biết lập một số bảng hệ thống về các hiện tợng địa lý.
- Biết sử dụng các bảng hệ thống có hiệu quả, so sánh đối chiếu liên hệ các hiện tợng
địa lý giữa các khu vực của châu á và giữa châu á với các châu lục khác.
2 .Thiết kế nội dung bài học:
4
Kinh nghiệm dạy bài ôn tập học kỳ I môn địa lý lớp 8
Để dạy tốt một bài ông tập trớc tiên xây dựng nội dung bài học theo hớg tích cực hoá
nội dung bài học của học sinh.

Cấu trúc chung khi thiết kế bài dạy theo hớng tích cực hoá hoạt động của học sinh
theo 5 bớc cơ bản.
- Xác định mục tiêu bài học.
- Xác định kiến thức trọng tâm cơ bản của bài.
- Xác định những đồ dùng dạy học cần thiết.
- Tổ chức các hoạt động dạy học.
Từ những nhận thức mới nh trên trong quá trình giảng dạy từ suy ngẫm tìm tòi, học
tập, đúc rút kinh nghiệm từ đồng nghiệp, bạn bè bản thân tôi đã tổ chức một số tiết ôn
tập có hiệu qủa. Tôi xin mạnh dạn đề xuất một hớng xây dựng nội dung bài ôn tập trong
chơng trình Địa lý 8 theo hớng tích cực hoá học tập của học sinh.
tiết 16: Ôn tập học kì I
I. Mục tiêu bài học
Sau bài học học sinh cần đạt đợc những yêu cầu sau:
1. Kiến thức:
- Hiểu và trình bày đợc những đặc điểm chính về vị trí địa lý, tự nhiên, dân c, xã hội,
kinh tế châu á; Các khu vực Tây Nam á, Nam á, Đông á.
- Phát riển khả năng tỏng hợp khái quát xãc lập mối liên hệ giữa địa lý tự nhiên và dân
c, kinh tế châu á.
- Phát triển khả năng so sánh về địa lý tự nhiên các khu vực.
2. Kỹ năng:
- Củng cố kỹ năng phân tích các bản đồ, biểu đồ, bảng thống kê về tự nhiên dân c kinh
tế châu á.
- Biết lựa chọn nội dung trọng tâm ôn tập tự học ở nhà để chuẩn bị kiểm tra.
3. Thái độ:
Giáo dục học sinh có lòng yêu thiên nhiên và có ý thức bảo vệ tài nguyên thiên nhiên
đặc biệt ở địa phơng mình.
II .Kiến thức cơ bản trọng tâm
- Đặc điểm chung về châu á
- Đặc điểm vị trí đia lí tự nhiên, dân c kinh tế các khu vực Tây Nam á, Nam á, Đông
á.

III. Phơng tiện dạy học:
Các bản đồ:
- Bản đồ châu á
- Tây Nam á
5
Kinh nghiệm dạy bài ôn tập học kỳ I môn địa lý lớp 8
- Nam á
- Đông á
IV. Các hoạt động dạy học
1. ổn định tổ chức
2. Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh
3. Bài mới
Hoạt động 1: Ôn tập khái quát về châu á
Bớc 1: GV có thể kiểm tra một số học sinh về một số đặc điểm cụ thể của châu á nhằm
giúp học sinh hình dung đợc kiến thức cơ bản.
Vì nội dung này đã đợc ôn tập giữa kỳ nên giáo viên không nhất thiết ôn tập lại mà
chỉ kiểm tra học sinh và nhắc lại kiến thức để học sinh có thể nhớ lại một cách có hệ
thống và logic. ( Phần này dung lợng thời gian chỉ khoảng 8 phút )
Bớc 2: GV tổng hợp kiến thức (Trình bày ở bảng phụ) để học sinh theo dõi về nhà ôn
tập tiếp
Châu á
Vị trí địa lý
- 77
0
44 B 1
0
16 B - Trải dài từ vùng cực bắc tới xích đạo
- Có diện tích lớn nhất thế giới: 44,4 triệu km
2
.

- Giáp 3 đại dơng: Bắc Băng Dơng, Thái Bình Dơng, ấn Độ D-
ơng.
- Giáp 2 châu lục lớn: Châu Âu, Châu Phi.
Địa hình
- Có nhiều núi, sơn nguyên cao đồ sộ và nhiều đồng bằng rộng
lớn bậc nhất thế giới.
- Giàu tài nguyên khoáng sản. Quan trọng nhất là: Dầu mỏ, khí
đốt, than, sắt, Crôm
Khí hậu
- Phân hoá đa dạng có đấy đủ các đới khí hậu(do lãnh thổ kéo
dài từ cực Băc tới Xích đạo làm cho lợng bức xạ mặt trời phân
bố không đều). Khí hậu phân hoá từ tây sang Đông do ảnh h-
ởng của địa hình.
- Có nhiều kỉểu khí hậu, phổ biến là khí hậu gió mùa (phân bố
ở Nam á, Đông nam á, đông á), khí hậu lục địa (phân bố ở Tây
nam á, Trung á).
Sông ngòi
- Mạng lới sông ngòi dày đặc: Bắc á, Đông á,Đông nam á,
Nam á sông ngòi phát triển. Tây nam á và Trung á sông ngòi
kém phát triển.
- Chế độ chảy của sông phức tạp.
- Phân hoá đa dạng có nhiều đới và kiểu cảnh quan:
1, Đài nguyên
6
Kinh nghiệm dạy bài ôn tập học kỳ I môn địa lý lớp 8
Cảnh quan
2, Rừng: Lá kim, hỗn hợp và lá rộng, cây bụi và lá cứng Địa
trung hải, rừng cận nhiệt đới, rừng nhiệt đới ẩm.
3, Hoang mạc và bán hoang mạc.
4, Núi cao.

Dân c
- Số dân đông nhất thế giới: 3766 triệu ngời (năm 2002)
- Có 3 chủng tộc lớn: Ơrôpêôit, Môngôlôit, Ôxtralôit.
- Có 4 tôn giáo lớn: Phật giáo, ấn độ giáo, hồi giáo, ky tô giáo.
- Dân c phân bố không đều: Tập trung đông ở đồng bằng ven
biển, tha thớt ở miền núi và nội địa.
Kinh tế
- Có qúa trình phát triển sớm nhng chậm do hầu hết các nớc bị
các nớc Đế quốc thống trị.
- Hiện nay kinh tế phát triển nhanh nhng không đều: Một số n-
ớc phát triển nh: Nhật Bản, Hàn Quốc Có nhiều nớc trình độ
thấp nh: Mianma, Lào, Băng La Đét
- Có nhiều thành tựu: Chiếm 93% sản lợng lúa gạo của thế
giới, có nhiều nớc xuất khẩu gạo (Việt Nam, Thái Lan). Công
nghiệp khai khoáng phát triển mạnh. Dịch vụ phát triển cao.
Bớc 3: GV yêu cầu HS về nhà tìm trên lợc đồ: Các dãy núi, sơn nguyên, đồng bằng,
các khu vực khí hậu, cảnh quan; Phân bố dân c; Các nớc kinh tế phát triển và kém phát
triển.
Hoạt động 2: Ôn tập về các khu vực châu á
Giáo viên giới thiệu: Châu á có 4 khu vực: Tây Nam á, Nam á, Đông Nam á,
Đông á. Mỗi Khu vực có những điều kiện tự nhiên, thế mạnh phát triển kinh tế và đặc
điểm phát triển khác nhau. ở học kỳ I chúng ta đẵ học 3 khu vực, ở mục này chúng ta
sẽ tìm hiểu về các khu vực Châu á, để rút ra những đặc điểm nổi bật về tự nhiên và kinh
tế của mỗi khu vực. ( Phần này dung lợng thời gian là 35 phút )
Bớc 1: GV chia lớp thành 3 nhóm và giao nhiệm vụ.
Bớc 2: GV phát phiếu học tập.
- Các nhóm học sinh làm việc theo phiếu (khoảng 10 phút).
Phiếu học tập số 1:
Dựa vào hình 9.1, 9.2, 9.3, 9.4 và kiến thức đã học:
1- Trình bày vị rí địa lý đặc điểm tự nhiên khu vực Tây Nam á.

2- Trình bày đặc điểm dân c, kinh tế Tây Nam á.
3- Tại sao nói Tây Nam á là một điểm nóng của thế giới ?
Phiếu học tập số 2:
Dựa vào hình 10.1, 10.2, 11.1 và kiến thức đã học.
1- Cho biết vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên dân c và kinh tế khu vực Nam á.
7
Kinh nghiệm dạy bài ôn tập học kỳ I môn địa lý lớp 8
2- Nêu ảnh hởng của địa hình đối với khí hậu khu vực Nam á.
Phiếu học tập số 3:
Dựa vào hình 12.1 và các kiến thức đã học:
1- Trình bày vị trí địa lý, đặc điểm tự nhiên khu vực Đông á.
2- Tình hình phát triển kinh tế xã hội khu vực Đông á.
Sau khi phát phiếu học tập giáo viên hớng dẫn từng nhóm làm việc, dựa vào phần kênh
chữ và kênh hình trong sách giáo khoa.
Bớc 3: GV cho đại diện 3 nhóm báo cáo bài làm của nhóm sau 6 phút thảo luận.
- Các nhóm khác lắng nghe và nhận xét.
Bớc 4: GV kết luận chuẩn kiến thức.
Phiếu học tập số 1:
* Khu vực Tây Nam á : ( Giáo viên đa bản đồ khu vực Tây Nam á để chuẩn kiến
thức )
1- Vị trí: 12
0
B - 42
0
B
- Có nhiều vịnh biển bao quanh.
- Nằm trên dờng giao thông quốc tế và giữa 3 châu lục: á - Phi - Âu.
Đặc điểm tự nhiên:
Đông bắc: Núi cao
- Địa hình có 3 miền: ở giữa đồng bằng Lỡng Hà

Tây Nam: Sơn nguyên Aráp
- Khí hậu: Nóng và khô hạn (do quanh năm chịu ảnh hởng của khối khí nhiệt đới khô).
- Sông ngòi: Kém phát triển.
- Cảnh quan: Thảo nguyên khô, hoang mạc và bán hoang mạc.
2- Đặc điểm dân c:
- Số dân 286 triệu ngời.
- Dân c phân bố tập trung ở vùng ven biển và các thung lũng có ma.
- Chính trị không ổn định thờng xáy ra tranh chấp xung đột.
Đặc điểm kinh tế:
- Phát triển công nghiệp và thơng mại: Công nghiệp khai thác và chế biến dầu mỏ phát
triển mạnh. Hằng năm các nớc khai thác hơn 1 tỷ tấn dầu, chiểm khoảng 1/3 sản lợng
dầu của thế giới.
3- Tây Nam á là điểm nóng: Với nguồn tài nguyên giàu có lại có vị trí chiến lợc quan
trọng nơi qua lại giữa 3 châu lục giữa các vùng biển, đại dơng nên từ thời xa xa ở đây
thờng xuyên xảy ra tranh chấp gay gắt giữa các bộ tộc, các dân tộc trong và ngoài khu
vực.
Phiếu học tập số 2:
* Khu vực Nam á: ( GV treo bản đồ khu vực Nam á)
8
Kinh nghiệm dạy bài ôn tập học kỳ I môn địa lý lớp 8
1. Vị trí địa lý 6
0
B 36
0
B.
Đặc điểm tự nhiên:
Phía bắc hệ thống núi Hymalaya
- Địa hình: Có 3 miền: ở giữa đồng bằng ấn Hằng
Phía Nam sơn nguyên Đêcan
- Khí hậu nhiệt đới gió mùa.

- Cảnh quan rừng nhiệt đới ẩm xa van, và cảnh quan núi cao.
- Sông ngòi: Có nhiều hệ thống sông lớn nh sông ấn, sông Hằng.
Đặc điểm dân c:
- Dân số 1.356 triệu ngời, mật độ dân số cao nhất châu á.
- Dân c tập trung đông ở ven biển và nơi có lợng ma mới.
Đặc điểm kinh tế:
- Chủ yếu sản xuất nông nghiệp.
- Do bị Đế quốc Anh đô hộ gần 200 năm nên kinh tế phát triển chậm.
- n Độ là nớc có nền kinh tế phát triển nhất khu vực.
- Hiện nay kinh tế ấn Độ phát triển theo hớng tăng công nghiệp và dich vụ. Kinh tế đạt
đợc nhiều thành tựu.
2. Địa hình có ảnh hởng rất rõ đến khí hậu Nam á đặc biệt là đến sự phân bố ma:
- Dãy núi Hymalaya đồ sộ nhất thế giới đợc xem nh một ranh giới khí hậu giữa Trung á
và Nam á. Về mùa đông Hymalaya có tác dụng chắn khối không khí lạnh từ Trung á
tràn xuống làm cho khí hậu Nam á ấm hơn các vùng có cùng vĩ độ. Về mùa hạ
Hymalaya ngăn cản gió mùa Tây nam từ biển thổi vào gây ma trên sờn núi phía nam.
- Miền đồng bằng ấn Hằng nằm giữa khu vực núi Hymalaya và sơn nguyên Đêcan nh
một hành lang hứng gió tây nam nên nhận đợc nhiều lợng ma.
- Sơn nguyên Đecan với hai rìa Gát đông và Gát tây đón gió từ biển thổi vào gây ma lớn
ở hai giải đồng bằng hẹp ven rìa.
Phiếu học tập số 3:
* Khu vực Đông á: ( Bản đồ khu vực Đông á )
1- Vị trí địa lý:
- 19
0
B 51
0
B
- Gồm hai bộ phận đất liền và hải đảo.
thứ tự Đất liền hải đảo

Địa hình Phía tây: núi bồn địa cao nguyên
Phía đông: Đồng bằng
Thờng xuyên có động đất và
núi lửa
Khí hậu Nhiệt đới gió mùa ẩm, khí hậu
lục địa.
Nhiệt đới gió mùa ẩm
Sông ngòi Có 3 sông lớn: A mua, Hoàng Hà,
Trờng Giang. Chế độ chảy theo
Sông ngòi ít, ngắn và nhỏ.
Chế độ chảy theo mùa.
9
Kinh nghiệm dạy bài ôn tập học kỳ I môn địa lý lớp 8
mùa (Sông Hoàng Hà chế độ
chảy thất thờng)
Cảnh quan Rừng nhiệt đới ẩm, xa van, hoang
mạc.
Rừng nhiệt đới ẩm

Đặc điểm dân c:
- Số dân 1.503 triệu ngời (đông nhất châu á)
- Dân c tập trung ở phíâ đông.
2. Đặc điểm kinh tế:
- Kinh tế phát triển nhanh và duy trì tốc độ tăng trơng cao.
- Quá trình phát triển đi từ sản xuất thay thế hàng nhập khẩu đến sản xuất để xuâta
khẩu.
- Nhật Bản, Hàn Quốc là hai quốc gia phá triển nhất khu vực với nhiều ngành công
nghiệp hàng đầu thế giới.
Trong quá trình tổng hợp chuẩn kiến thức, ở mỗi khu vực giáo viên hớng dẫn học sinh
đọc các bản đồ, lợc đồ; Quan sát bảng số liệu và tranh ảnh địa lý.

- Sau khi tìm hiểu Giáo viên yêu cầu học sinh rút ra so sánh sự phát triển của các khu
vực châu á ; những điểm mạnh cũng nh hạn chế của mỗi khu vực từ đó có những định
hớng cho tơng lai. Vấn đề này đòi hỏi năng lực t duy của học sinh phải sâu, nhng đó
cũng chính là cách để giáo viên phát hiện những tài năng trong học sinh .
Bớc 5: GV tổng kết cho điểm kết quả làm việc của các nhóm.
4. Củng cố và dặn dò
GV: Cho học sinh làm bài tập trắc nghiệm:
Câu 1:Khu vực có nhiều nớc có nền kinh tế phát triển nhất ở Châu á
A. Nam á B. Đông á C. Tây Nam á D.Đông Nam á
Câu 2:Khu vực nào sau đây đang là điểm nóng của thế giới:
A. Tây Nam á B. Nam á C. Đông á
Câu 3: Các kiểu khí hậu chính có ở các khu vực của Châu á là:
A. Khí hậu lục địa và gió mùa B. Khí hậu nhiệt đới khô
C. Khí hậu nhiệt đới Hải dơng D. Câu A và B đúng
Đáp án Câu 1: B Câu 2: A Câu 3: D
GV: Dặn dò học sinh về nhà ôn tập về địa lý Châu á và các khu vực của Châu á chuẩn
bị kiểm tra học kì I

3. Kết quả đạt đợc
10
Kinh nghiệm dạy bài ôn tập học kỳ I môn địa lý lớp 8
Việc đổi mới phơng pháp dạy học đã làm cho phần lớn học sinh thực sự quen với cách
học mới, chủ động hơn trong việc tự mình khám phá, xây dựng và chiếm lĩnh tri thức và
không còn coi môn Địa lý là môn học không cần trí tuệ nh trớc đây nữa.
Bên cạnh việc ý thức tự giác trong học tập, học sinh cũng đã tự trang bị cho mình
nhiều phơng tiện học tập, đầu t thời gian học tập thích hợp cho việc học Địa lý do vậy
chất lợng học tập bộ môn có bớc chuyển biến rõ rệt.
Năm học 2008 - 2009, bản thân tôi phụ trách dạy khối lớp 8, tôi đã so sánh với bài
kiểm tra một tiết và nhận thấy cụ thể chất lợng đạt kết quả nh sau:
Loại

Chất lợng kiểm tra theo
phơng pháp ôn tập cũ
(Kiểm tra một tiết)
Chất lợng kểm tra theo phơng
pháp ôn tập mới
( Kiểm tra học kỳI)
Giỏi 2% 6%
Khá 15% 25%
Trung bình 43% 49%
Yếu 30% 18%
Kém 10% 2%
4. Bài học kinh nghiệm
1. Đối với giáo viên:
Để áp dụng đề tài này thành công trớc hết đối với giáo viên cần xác định mục tiêu
và tầm quan trọng của tiết ôn tập. Ngời giáo viên phải chịu khó đầu t nghiên cứu tìm
hiểu về nội dung và phơng pháp dạy học.
- Trớc hết phải đổi mới cách soạn bài : Giáo án đợc xem là bản kế hoạch dạy học của
giáo viên, đợc trình bày bằng những đề mục, câu chữ ngắn gọn, rõ ràng theo một trình
tự hợp lí và hình thức đặc trng của giáo án, bao gồm cả hoạt động của giáo viên và học
sinh.
- Khi dạy tiết ôn tập, đặc biệt là ôn tập học kì giáo viên cần phải nắm vững nội dung
chơng trình. Giáo viên cần lựa chọn các nội dung phù hợp, trọng tâm.
- Mặt khác giáo viên phải có sự chuẩn bị công phu (Phiếu học tập, bảng phụ, các đồ
dùng dạy học), lựa chọn phơng pháp phù hợp với nội dung và hình thức bài dạy. Ngoài
ra giáo viên cần vận dụng khéo léo các kiến thức về địa lý tự nhiên Châu á để giải thích
một số hiện tợng tự nhiên trong thực tế.
- Lựa chọn và sử dụng tốt các thiết bị dạy học vì đây là những đồ dùng không thể thiếu
trong quá trình dạy và học Địa lý nói chung và Địa lý 8 nói riêng
- Tạo nhu cầu hứng thú và động lực học tập, không chỉ đợc thực hiện ngay lúc vào bài
mà phải kéo dài trong suốt cả tiết học. Khi bắt đầu bài học, giáo viên cần có sự định h-

ớng nội dung học tập cho học sinh. Việc định hớng sẽ có hiệu quả cao hơn nếu nh tạo đ-
ợc hứng thú học tập của học sinh, giáo viên cần có sự chuyển ý một cách thích hợp, có
nh vậy mới tạo ra không khí thuận lợi trong việc lĩnh hội kiến thức cho học sinh.
11
Kinh nghiệm dạy bài ôn tập học kỳ I môn địa lý lớp 8
- Tổ chức các hoạt động học tập của học sinh phù hợp với nội dung bài ôn tập. Các
hình thức dạy học cần phải đợc phối hợp chặt chẽ với nhau trong một tiết lên lớp làm
cho hình thức hoạt động nhận thức của học sinh đa dạng, các em vừa đợc học thầy, học
bạn, vừa có sự nổ lực bản thân.
2. Đối với học sinh:
Hiện nay trong dạy học phơng pháp mới ngời học đóng vai trò là chủ thể của quá
trình hoạt động. Để giờ dạy có hiệu quả phát huy tính tích cực chủ động tiếp nhận khiến
thức đòi hỏi công tác học tập của học sinh:
- Học sinh phải chuẩn bị ở nhà các bài đã học trớc khi đến lớp, nắm đợc nội dung của
các bài học, từ đó xâu chuỗi cũng nh nhận biết đợc mối quan hệ giữa các bài học.
- Trong quá trình học tập học sinh cần tích cực hoạt động, chủ động tìm tòi và sáng tạo
để quá trình lĩnh hội kiến thức có hiệu quả.
- Học sinh phải biết dùng lý luận và kiến thức lý thuyết để giải thích các hiện tợng
xảy ra trong thực tế. Chủ động, tích cực trong các hình thức học tập do giáo viên hớng
dẫn, tự mình tìm ra kiến thức đúng.
- Phải rèn luyện các kĩ năng địa lý cơ bản: Kĩ năng đọc, phân tích bản đồ, lợc đồ. Xác
định vị trí sự phân bố của các sự vật, hiện tợng địa lý trên bản đồ. Nhận xét đợc mối
quan hệ giữa các thành phần tự nhiên, giữa tự nhiên với sự phát triển kinh tế xã hội
thông qua việc so sánh, đối chiếu các bản đồ với nhau.
C. Kết luận
Nh vậy trong quá trình dạy học bài ôn tập nói chung ôn tập học kỳ nói riêng đối với
môn Địa lý lớp 8 giáo viên cần nắm vững và chủ động về kiến thức, vận dụng các phơng
pháp dạy học để bồi dỡng cho học sinh năng lực t duy sáng tạo giải quyết vấn đề và hệ
thống hoá và tổng hợp các vấn đề. Đặc biệt đây là chơng trình địa lý châu á,một châu
lục rộng lớn và có liên quan trực tiếp với Việt Nam. Để thực hiện tốt một tiết ôn tập đòi

hỏi sự nỗ lực lớn của tất cả giáo viên cũng nh học sinh. Sự kết hợp giữa giáo viên và học
sinh có hiệu quả chính là thành công của tiết ôn tập.
Mặc dù đề tài này bản thân tôi mới thực hiện trong phạm vi nhỏ của đơn vị trờng
mình nhng đã thu đợc kết quả tốt. Tôi đã nhận đợc sự đồng tình, nhất trí cao của bạn bè
đồng nghiệp. Tuy nhiên, đó chỉ là những kinh nghiệm nhỏ của bản thân, nó không phải
là khuôn mẫu chung. Đề tài này cha đáp ứng đợc yêu cầu của toàn bộ mọi ngời do thời
gian và hạn chế của bản thân nên khó có thể tránh đợc những thiếu sót. Rất mong đợc
sự góp ý của quý đồng nghiệp và các bạn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
12
Kinh nghiệm dạy bài ôn tập học kỳ I môn địa lý lớp 8
Mục lục
Nội dung Trang
A.Đặt vấn đề 1
1. Lý do chọn đề tài 1
2. Cơ sở lý luận và thực trạng 2
B. Nội dung 5
1. Tầm quan trọng của vấn đề 5
2. Thiết kế nội dung bài dạy 6
3. Kết quả đạt đợc 14
4. Bài học kinh nghiệm 14
C. Kết luận 16
13