Một số kinh nghiệm về xây dựng, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên ở trường THPT

Mục lục
Phần mở đầu
2
- Lý do chọn đề tài 2
- Mục đích, nhiệm vụ, đối tợng, phơng pháp nghiên cứu 3
Phần nội dung
4
Chơng 1: Cơ sở khoa học của việc xây dựng, bồi dỡng nhằm nâng cao
chất lợng đội ngũ giáo viên ở trờng THPT
4
- Cơ sở lý luận 4
- Cơ sở thực tiễn 6
- Cơ sở pháp lý 7
Chơng II: Thực trạng giáo dục và đội ngũ giáo viên của Trờng THPT Kim
Sơn A - Ninh Bình
9
- Đặc điểm tình hình 9
- Thuận lợi, khó khăn 10
- Thực trạng đội ngũ giáo viên 11
Chơng III: Một số kinh nghiệm về xây dựng bồi dỡng nâng cao chất lợng
đội ngũ giáo viên ở Trờng THPT Kim Sơn A - Ninh Bình
13
- Lập qui hoạch nhân sự 13
- Sử dụng đội ngũ giáo viên hợp lý và có hiệu quả 13
- Một số nội dung và biện pháp bồi dỡng 15
- Biện pháp thi đua khen thởng 18
- Kết quả về công tác giáo dục và xây dựng đội ngũ 19
Phần kết luận
20
- Một số kết luận 20
- Một số kiến nghị 20

Tài liệu tham khảo
21
1
Phần mở đầu
1. Lý do chọn đề tài
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ 8 của Đảng Cộng Sản Việt Nam Quyết
định đẩy mạnh công nghiệp hóa - hiện đại hóa (CNH-HĐH) và phấn đấu năm
2020 cơ bản nớc ta trở thành một nớc công nghiệp. Tại Hội nghị lần thứ 2 Ban
chấp hành Trung ơng khóa 8 đã khẳng định Muốn tiến hành CNH-HĐH
thắng lợi phải phát triển mạnh giáo dục, đào tạo, phát huy nguồn lực con ng-
ời, yếu tố cơ bản của sự phát triển nhanh và bền vững . Điều 2 Luật Giáo dục
đã ghi: Mục tiêu giáo dục là đào tạo làm ngời Việt Nam phát triển toàn diện
có đạo đức, tri thức, sức khỏe. Thẩm mĩ và nghề nghiệp trung thành với lý t-
ởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, hình thành và bồi dỡng nhân cách,
phẩm chất và năng lực công dân, đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ đất n-
ớc nghĩa là giáo dục, đào tạo ra những con ngời có tri thức, có nhân cách,
những ngời có đủ đức, trí, mĩ, thể. Công viêc này không ai có thể làm đợc
ngoài những nhà giáo dục và quản lý giáo dục mà đội ngũ giáo viên trong nhà
trờng là nhân tố trung tâm của sự phát triển giáo dục. Vì vậy ngời lãnh đạo,
quản lý nhà trờng phải hết sức coi trọng xây dựng, bồi dỡng đội ngũ giáo viên
đủ về số lợng, mạnh về chất lợng hay nói một cách khác là xây dựng, bồi dỡng
đội ngũ giáo viên vừa hồng, vừa chuyên. Nghị quyết Ban chấp hành TW 2
khóa 8 của Đảng cũng đã khẳng định Giáo viên là nhân tố quyết định chất l-
ợng giáo dục, đào tạo và đợc xã hội tôn vinh . Ông, cha ta cũng đã nói không
có thầy đố mày làm nên. Nh vậy ngời thầy giáo có một vai trò hết sức quan
trọng. Lê ninh vị lãnh tụ thiên tài của giai cấp vô sản cũng nói: Trong bất kỳ
nhà trờng nào điều quan trọng nhất là phơng hớng, t tởng chính trị của bài
giảng.... Phơng hớng và t tởng chính trị đó hoàn toàn do đội ngũ ngời Thầy
quyết định. Vì vậy ta có thể khẳng định việc xây dựng bồi dỡng đội ngũ giáo
viên là một việc làm cực kỳ quan trọng.

Trờng THPT Kim Sơn A - Ninh Bình là một trờng bình thờng nằm trong
hệ thống giáo dục quốc dân. Trờng đóng trên địa bàn có nhiều di tích, lịch sử
văn hóa. Nhân dân trong vùng trờng đóng còn nghèo, trình độ dân trí cha cao,
2
cơ sở vật chất của trờng còn nhiều khó khăn, thiếu thốn. Đội ngũ giáo viên cha
đủ theo qui định và còn bất cập với nhiệm vụ. Trình độ chuyên môn không
đồng đều, giáo viên một số bộ môn cha đạt chuẩn. Một số ít, nhận thức về vai
trò của giáo viên trong việc nâng cao chất lợng giáo dục còn hạn chế.
Xuất phát từ những lý do khách quan, lý do chủ quan nh đã nêu trên, tôi
mạnh dạn lựa chọn đề tài Một số kinh nghiệm về xây dựng, bồi dỡng đội ngũ
giáo viên ở trờng THPT.
2. Mục đích nghiên cứu.
Nhằm xây dựng đội ngũ giáo viên có t cách đạo đức tốt, có năng lực
chuyên môn và năng lực s phạm, lòng nhân ái và lý tởng nghề nghiệp.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu.
Nghiên cứu cơ sở lý luận, cơ sở thực tiễn và những kinh nghiệm về công
tác xây dựng, bồi dỡng đội ngũ giáo viên ở trờng THPT hiện nay nhằm nâng
cao chất lợng giáo dục toàn diện cho học sinh.
4. Đối tợng nghiên cứu.
Là những kinh nghiệm về xây dựng, bồi dỡng đội ngũ giáo viên ở Trờng
THPT Kim Sơn A - Ninh Bình.
5. Phơng pháp nghiên cứu.
Dùng phơng pháp đối chiếu, so sánh số lợng và chất lợng đội ngũ, chất l-
ợng giáo dục tại trờng THPT Kim Sơn A - Ninh Bình trong mấy năm gần đây.
3
Phần nội dung
Chơng 1
Cơ sở khoa học của việc xây dựng, bồi dỡng nhằm
nâng cao chất lợng đội ngũ giáo viên ở trờng THPT
1. Cơ sở lý luận

Thế kỷ 21 là thế kỷ của nền văn minh tri thức Tin học. Trong đó cuộc
cách mạng khoa học công nghệ phát triển mạnh cha từng thấy. Thế giới đang b-
ớc vào thời kỳ hội nhập và xu thế toàn cầu hóa mà không một nớc nào cỡng lại
đợc. Đất nớc ta đang ở thời kỳ có nhiều thuận lợi cũng không ít khó khăn, thách
thức. Mặt khác nớc ta đang bớc vào giai đoạn đầu của thời kỳ CNH-HĐH.
Muốn vậy phải phát triển mạnh nền giáo dục đào tạo nhằm tạo ra nguồn lực
mới, nguồn vốn ngời có hàm lợng chất xám cao để phát triển kinh tế xã hội
tạo đà cho CNH-HĐH đất nớc. Vì vậy trong các văn kiện của Đại hội Đảng đã
khẳng định: Giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu phát triển giáo dục
là nhằm nâng cao dân trí, bồi dỡng nhân lực, đào tạo nhân tài để xây dựng
và bảo vệ tổ quốc. Bác Hồ đã từng nói Muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội thì
phải có những con ngời xã hội chủ nghĩa. Đó là những con ngời có nhân cách,
có tri thức, sức khỏe, kỹ năng nghề nghiệp cao, tự chủ sáng tạo, có kỷ luật, yêu
CNXH. Thực tế cho thấy hiện nay cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật trên thế
giới đã phát triển những bớc nhảy vọt đặc biệt là sự phát triển nh vũ bão của
khoa học công nghệ thông tin. Nhng khoa học kỹ thuật có phát triển đến đâu
thì đó cũng là những sản phẩm do con ngời phát minh, sáng chế tìm ra. Để có
đợc những con ngời nh thế thì phải có một nền giáo dục phát triển tơng xứng
với thời đại của nó. Công việc này không ai có thể làm đợc ngoài những nhà
giáo dục và quản lý giáo dục mà đội ngũ giáo viên đóng vai trò quyết định.
Nghị quyết TW 2 khóa 8 của Đảng đã khẳng định: Giáo viên là nhân tố quyết
định chất lợng của giáo dục và đào tạo và đợc xã hội tôn vinh. Ông cha ta từ
4
xa tới nay cũng đã nói: Không có thầy đố mày làm nên. Bởi vì ngời thầy đã
đào tạo nên những con ngời có nhân cách, có tri thức, có lý tởng cao đẹp, những
con ngời có đủ đức, trí, mĩ, thể để xây dựng đất nớc ta trở thành một nớc công
nghiệp vào năm 2020. Ngời thầy giáo là ngời tổ chức, hớng dẫn gợi mở để ngời
học tiếp thu một cách chủ động sáng tạo nhằm nâng cao chất lợng giáo dục.
Hiện nay cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật trên thế giới phát triển mạnh
đến chóng mặt đặc biệt là khoa học công nghệ thông tin. Điều này tác động

không nhỏ tới ngời dạy và ngời học. Để xứng đáng với sự tôn vinh của xã hội,
đáp ứng đợc yêu cầu đào tạo ra những con ngời có đủ đức, trí, mỹ, thể phục
vụ cho sự nghiệp CNH-HĐH đất nớc đòi hỏi ngời thầy giáo phải có phẩm chất
đạo đức, có năng lực chuyên môn, năng lực s phạm, có sức khỏe để biến các
mục tiêu giáo dục thành hiện thực, góp phần đa nớc ta từ một nớc nông nghiệp
lạc hậu thành một nớc công nghiệp vào năm 2020. Đạt đợc mục tiêu Dân
giàu, nớc mạnh, xã hội công bằng, dân chủ văn minh. Cho nên đội ngũ giáo
viên trờng THPT là bộ phận chủ yếu tổ chức quá trình giáo dục nhằm tạo ra một
sản phẩm đặc biệt đó là con ngời có hàm lợng chất xám cao, những ngời có đủ
Đức, trí, mĩ, thể gắn bó với lí tởng độc lập dân tộc và CNXH... Với vị trí, vai
trò, nhiệm vụ hết sức quan trọng nh trên đội ngũ giáo viên phải là ngời có nhân
cách có phẩm chất đạo đức trong sáng, có năng lực chuyên môn nghiệp vụ
cao, có lòng nhân ái mới đáp ứng đợc yêu cầu phát triển của xã hội, của đất nớc.
Nh chúng ta biết lao động s phạm của ngời giáo viên là một loại lao động
đặc biệt không giống với các loại lao động tạo ra sản phẩm ở các ngành nghề
khác. Lao động s phạm của ngời giáo viên vừa mang tính khoa học vừa mang
tính nghệ thuật và tính nhân đạo cao. Lao động của ngời giáo viên là lao động
trí tuệ lao động chất xám. Sản phẩm lao động của ngời giáo viên là những
con ngời toàn diện. Đặc biệt lao động của ngời giáo viên không đợc phép có
phế phẩm. Bác Hồ đã dạy rằng Nghề dạy học tr ớc hết phải đem cả con ngời
và cuộc đời mình ra mà dạy sau đó mới dùng lời để dạy. Nghĩa là ngời thầy
5
giáo muốn dạy học sinh trở thành những con ngời toàn diện trớc hết ngời thầy
phải dạy cho học sinh bằng chính nhân cách của mình. Nh vậy ngời thầy giáo
phải là ngời có đạo đức cách mạng, có lý tởng cao đẹp, có tình cảm cộng đồng
trong sáng, kiến thức vững, quý nghề yêu trẻ hết lòng Vì học sinh thân
yêu. Tâm huyết với nghề nghiệp, gần gũi, sâu sát yêu mến học sinh, làm cho
học sinh tin và cảm phục cái tâm của ngời thầy. Mặt khác ngời giáo viên
phải có một phơng pháp dạy học tốt tạo hứng thú, sức hấp dẫn cho học sinh chủ
động, sáng tạo trong học tập. Trong quá trình tổ chức hoạt động dạy học, ngời

giáo viên phải tìm ra cho mình một phơng pháp truyền thụ ngắn nhất. Nhng
hiệu quả nhất, phải biết kết hợp nhiều yếu tố nh ngôn ngữ, cử chỉ, giọng nói,
điệu bộ, nét mặt để truyền thụ kiến thức cho học sinh. Không những dạy cho
học sinh kiến thức mà phải hớng dẫn cho học sinh cách học và con đờng chiếm
lĩnh và tự chiếm lĩnh tri thức, biến quá trình đào tạo thành quá trình tự đào tạo.
Cho nên vấn đề đổi mới phơng pháp dạy học hiện nay là rất cần thiết và cấp
bách rất cần các nhà quản lý giáo dục quan tâm. Vì thế trong quá trình tổ chức
hoạt động dạy học nếu có đủ những yếu tố nói trên, ngời giáo viên chắc chắn sẽ
thành đạt trong sự nghiệp trồng ngời của mình. Nếu cả một tập thể giáo viên
đều có đủ những yếu tố nói trên thì sẽ phát huy đợc hết sức mạnh tiềm năng, trí
tuệ, sức mạnh tổng hợp thì chất lợng giáo dục sẽ đợc nâng lên. Do đó công tác
xây dựng, bồi dỡng đội ngũ giáo viên trong trờng THPT cần phải đặt lên hàng
đầu và phải đợc làm thờng xuyên, liên tục.
2. Cơ sở thực tiễn.
Hội nghị TW 2 khóa 8 của Đảng đã chỉ ra những yếu kém của giáo dục
nớc ta hiện nay trong đó có sự yếu kém của đội ngũ giáo viên giáo dục và đào
tạo nớc ta còn nhiều yếu kém, bất cập cả về qui mô, cơ cấu và nhất là về chất
lợng giáo dục và hiệu quả giáo dục, cha đáp ứng kịp thời những đòi hỏi lớn và
ngày càng cao về nhân lực của công cuộc đổi mới kinh tế xã hội, xây dựng
6
và bảo vệ tổ quốc, thực hiện CNH-HĐH đất nớc theo định hớng xã hội chủ
nghĩa.
Đội ngũ giáo viên THPT hiện nay hầu hết đã đợc đào tạo chính qui bậc
đai học hệ 4 năm, song chất lợng không đồng đều. Một số giáo viên ra trờng
năng lực chuyên môn và năng lực s phạm còn non, kinh nghiệm giảng dạy ít,
phơng pháp dạy cha phù hợp nên hiệu quả cha cao. Một bộ phận giáo viên cha
đạt chuẩn đào tạo mới ở trình độ trung cấp, cao đẳng ở một số môn nh : Thể
dục, Kỹ thuật, Công dân, Giáo dục quốc phòng giáo viên ở một số bộ môn
còn thiếu nh Toán, Địa, Công dân, Kỹ thuật công nghiệp... Tất cả những khó
khăn bất cập nói trên đã ảnh hởng không nhỏ tới chất lợng giáo dục. Vì vậy xây

dựng bồi dỡng nâng cao chất lợng đội ngũ giáo viên đòi hỏi ngời cán bộ quản lý
nhà trờng trực tiếp là hiệu trởng phải hết sức quan tâm, đặt nó vào vị trí trọng
tâm trong việc nâng cao chất lợng giáo dục toàn diện cho học sinh.
3. Cơ sở pháp lý.
Điều 14 Chơng I Luật giáo dục qui định Nhà giáo giữ vai trò quyết
định trong việc đảm bảo chất lợng giáo dục. Nhà giáo phải không ngừng học
tập, rèn luyện, nêu gơng tốt cho ngời học. Nhiệm vụ của ngời giáo viên đợc
qui định rõ giáo viên là ng ời làm nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục trong nhà tr-
ờng và các cơ sở giáo dục khác.
Điều lệ trờng phổ thông cũng đã qui định rõ về quyền hạn của hiệu trởng,
phó hiệu trởng đó là Quản lý giáo viên, nhân viên, học sinh, quản lý chuyên
môn, phân công công tác, kiểm tra đánh giá việc thực hiện nhiệm vụ của giáo
viên, nhân viên, thực hiện đúng các chế độ chính sách của nhà nớc đối với
giáo viên, nhân viên, học sinh. Tổ chức thực hiện qui chế dân chủ trong mọi
hoạt động của nhà trờng .
Nh vậy xây dựng, bồi dỡng nâng cao chất lợng đội ngũ giáo viên trong tr-
ờng THPT thuộc về cán bộ quản lý nhà trờng đứng đầu là hiệu trởng nhằm xây
7
dựng đội ngũ giáo viên vừa hồng, vừa chuyên, nâng cao chất lợng giáo dục
lên một bớc. Cho nên ngời cán bộ quản lý nhà trờng phải coi đây là một nhiệm
vụ quan trọng quyết định chất lợng giáo dục toàn diện cho học sinh.
8