chương 8: Trôi dạt lục địa và thuyết kiến tạo mảng

Bài gi ngả
Đ a lý sinh v tị ậ
Ng i th c hi n : Đ ng Th ườ ự ệ ặ ị
Tuy tế


Gi thuy t trả ế ôi d t l c aạ ụ đị

Thuy t a ki n t o m ngế đị ế ạ ả

I. Trôi d t l c aạ ụ đị
1. C u t o v trái đ tấ ạ ỏ ấ
2. Thuy t trôi d t l c đ a c a ế ạ ụ ị ủ
Wegener
3. B ng ch ng s trôi d t l c đ aằ ứ ự ạ ụ ị
4. S trôi d t l c đ aự ạ ụ ị

I. Trôi d t l c aạ ụ đị

Trôi d t l c đ aạ ụ ị "là s ự
chuy n đ ng t ng đ i ể ộ ươ ố
v i nhau c a các"l c ớ ủ ụ
đ a"trên"Trái Đ t.ị ấ

Lý thuy t trôi d t l c ế ạ ụ
đ a đ c"Alfred ị ượ
Wegener"đ a ra l n đ u ư ầ ầ
tiên năm 1912

T n t i cho đ n khi ồ ạ ế

đ c thay th b i lý ượ ế ở
thuy t"ki n t o m ng.ế ế ạ ả
S trôi d t c a các l c đ aự ạ ủ ụ ị

1. C u t o v trấ ạ ỏ ái tđấ
• V trái đ tỏ ấ
+ Đ i d ng: Dày 6-7 kmạ ươ
+ L c đ a: Thay đ i tùy l c đ a, ụ ị ổ ụ ị
trung bình 30-49 km, dày
nh t 70 kmấ
•
L p Mantleớ : Là l p đá c ng, ớ ứ
dày 1125 km
•
Ph n lõiầ
+ Ph n lõi trong: Ch y u là Fe ầ ủ ế
và 1 ít Ni
+ Ph n lõi ngoài: L ng, bao ph ầ ỏ ủ
bên ngoài

1. C u t o v trấ ạ ỏ ái tđấ
Các m ng c a l p v TĐ theo thuy t ki n t o ả ủ ớ ỏ ế ế ạ
m ngả

Thuy t trôi d t l c đ a c a ế ạ ụ ị ủ
Wegener
•
1912, Wegener (1/11/1880
– 3/11/1930) là ng i kh i ườ ở
đ u cho thuy t trôi d t l c ầ ế ạ ụ

đ a đ c trình bày trong ị ượ
tác ph m “S hình thành ẩ ự
l c đ a và đ i d ng” nh ng ụ ị ạ ươ ư
không đ c ch p nh nượ ấ ậ
•
1950 : ch p nh n Châu Âuấ ậ ở
•
1960 : ch p nh n B c Mĩấ ậ ở ắ
•
Nay : thuy t ki n t o m ngế ế ạ ả

Các b ng ch ng v trôi d t l c đ aằ ứ ề ạ ụ ị

S kh p nhau c a l c đ aự ớ ủ ụ ị

S t ng đ ng hóa th chự ươ ồ ạ

S gi ng nhau v c u t o và tu i đáự ố ề ấ ạ ổ

S tách ra xa c a các l c đ a hi n ự ủ ụ ị ệ
nay

B ng ch ng trôi d t l c đ aằ ứ ạ ụ ị
S kh p nhau c a l c đ aự ớ ủ ụ ị

B ng ch ng trôi d t l c đ aằ ứ ạ ụ ị
T ng đ ng hóa th chươ ồ ạ

B ng ch ng trôi d t l c ằ ứ ạ ụ
đ aị

C u trúc và tu i đá t ng t nhauấ ổ ươ ự

B ng ch ng trôi d t l c ằ ứ ạ ụ
đ aị
s tách xa c a các l c đ aự ủ ụ ị
•
Các l c đ a tách ra xa 3 cm m i năm ụ ị ỗ
hi n nayệ

4. S trôi d t l c đ a(continental ự ạ ụ ị
drift)
Wegener cho r ng:ằ
•
Cách đây 225 tri u năm, trên b ệ ề
m t trái đ t ch có m t l c đ a ặ ấ ỉ ộ ụ ị
duy nh t là Pangaeaấ

4. S trôi d t l c đ a(continental ự ạ ụ ị
drift)
•
Pangea tách ra
thành hai siêu
l c đ a nhụ ị ỏ:
+ Laurasia trôi v ề
phía B cắ
+ Gondwana trôi
v phía Namề

•
Laurasia : G m m ng B c M , Green ồ ả ắ ỹ

land và Á- Âu
•
Gondwana : G m Nam M , Châu Phi, ồ ỹ
n đ , Châu Úc và Nam C cẤ ộ ự
•
Đ i d ng Tethys ngăn cách hai m ng ạ ươ ả
Laurasia và Gondwana

•
Vào k Jurassic ỷ
(135 tri u năm):ệ
+ Laurasia tách ra
thành B c M và Á-ắ ỹ
Âu
+ Gondwana tách ra
thành Nam M , ỹ
Châu Phi và các
m nh khác. Đ i tây ả ạ
d ng ra đ iươ ờ

•
Cách đây 65 tri u năm, các ệ
l c đ a này ti p t c tan v ụ ị ế ụ ỡ
thành nhi u m nh nh h n.ề ả ỏ ơ
•
Nam M n i v i Châu Nam ỹ ố ớ
C c và Châu Úc ự
• K Pliocen (5 tri u năm), ỷ ệ
Nam M tách kh i Châu ỹ ỏ
Nam C c và g n v i B c ự ắ ớ ắ

M . Châu Úc trôi v phía ỹ ề
Đông B c. ắ
•
n đ trôi và va ch m v i Ấ ộ ạ ớ
Á-Âu và hình thành dãy
Hymalaya

Trôi d t l c đ aạ ụ ị

⇒
Đã có lúc Châu Nam c c và Châu úc ự
n i v i Nam Mố ớ ỹ
Sau đó, Nam M tách kh i Châu Nam ỹ ỏ
c c. ự
Đ n k Đ Tam, Nam M g n v i B c ế ỷ ệ ỹ ắ ớ ắ
M ; n Đ trôi v Á-Âu và ch m v i Á ỹ Ấ ộ ề ạ ớ
-Âu hình thành dãy Hymalaya

Thuy t ki n t o m ngế ế ạ ả

Trên th gi i cóế ớ
•
Ít nh t 6 m ng l nấ ả ớ
+ n Đ D ng + TBDẤ ộ ươ
+ Nam Băng D ng + Châu Mươ ỹ
+ Châu Phi + ÂU - Á
•
1 s m ng nhố ả ỏ

6 mảng lớn trên thế giới
6 mảng lớn trên thế giới
Châu Mỹ
Châu Mỹ
mảng Âu - Á
mảng Âu - Á


Châu Phi
Châu Phi
Châu Úc
Châu Úc
Thái Bình Dương
Thái Bình Dương
Nam Băng Dương
Nam Băng Dương

Thuy t ki n t o m ngế ế ạ ả
•
Trên ph m vi m i m ng có th có ạ ỗ ả ể
c ki u v l c đ a l n v đ i ả ể ỏ ụ ị ẫ ỏ ạ
d ng.ươ
•
Ví d : - m ng Thái Bình D ng ụ ả ươ
hoàn toàn mang tính đ i d ngạ ươ
- m ng Âu – Á h u nh ả ầ ư
hoàn toàn l c đ aụ ị

Vỏ
Vỏ

Manti trên
Manti trên
•
Th ch quy n ạ ể
là ph n c ng ầ ứ
bên ngoài c a ủ
Trái Đât bao
g m ph n v ồ ầ ỏ
và l p manti ớ
trên.
4. Thuy t ki n t o m ngế ế ạ ả

4. Thuy t ki n t o m ngế ế ạ ả

S v n đ ng c a m ng n m trong ự ậ ộ ủ ả ằ
m i t ng quan v i các m ng k ố ươ ớ ả ề
bên v i 3 lo i ranh gi i:ớ ạ ớ
- Chuy n d ng (tr t). ể ạ ượ
- Phân kỳ.
- H i t .ộ ụ