luận văn thạc sĩ kinh doanh và quản lý hoàn thiện kiểm tra thuế giá trị gia tăng đối với các doanh nghiệp tư nhân vừa và nhỏ trên địa bàn thành phố hải dương

Trưâng Đại học KINH Tế QuốC DÂN
 
Nguyễn ngọc quỳnh
HOàN THIệN kiểm tra thuế giá trị gia tăng
đối với doanh nghiệp tư nhân vừa và nhỏ
trên địa bàn thành phố hảI dương
Chuyên ngành: Quản lý kinh tế và Chính sách
Người hướng dẫn khoa học:
Pgs.ts. MAI VĂN BƯU
Hà nội, năm 2013
LỜI CAM ĐOAN
Học viên xin cam đoan đề tài luận văn "Hoàn thiện kiểm tra thuế giá trị gia
tăng đối với các doanh nghiệp tư nhân vừa và nhỏ trên địa bàn thành phố Hải
Dương" là công trình nghiên cứu độc lập của học viên dưới sự định hướng và chỉ
dẫn của PGS.TS. Mai Văn Bưu. Công trình nghiên cứu này được thực hiện trong
quá trình học tập tại Trường Đại học Kinh tế Quốc dân.
Các tài liệu, số liệu mà học viên sử dụng có nguồn trích dẫn rõ ràng, không
trích dẫn vi phạm quy định của pháp luật.
Kết quả nghiên cứu của luận văn này chưa được công bố trên bất kỳ ấn phẩm,
công trình nghiên cứu nào.
Học viên xin cam đoan những điều trên là đúng sự thật và chịu hoàn toàn trách
nhiệm trước Ban Giám hiệu Nhà trường và trước Ban chủ nhiệm Khoa cũng như
giáo viên hướng dẫn.
HỌC VIÊN
Nguyễn Ngọc Quỳnh
LỜI CẢM ƠN
Luận văn này được thực hiện dưới sự hướng dẫn tận tình của PGS.TS. Mai
Văn Bưu. Học viên trân trọng cảm ơn thầy giáo đã định hướng và chỉ dẫn mẫu mực
trong suốt quá trình thực hiện nghiên cứu này.
Học viên xin gửi lời cảm ơn sấu sắc tới các thầy, cô giáo khoa Khoa học quản
lý - Trường Đại học Kinh tế Quốc dân đã đào tạo và giúp đỡ khoa học trong quá

trình hoàn thiện nghiên cứu này.
Học viên xin gửi lời cảm ơn trân trọng đến Ban lãnh đạo chi cục thuế thành
phố Hải Dương, các bạn và anh chị em đồng nghiệp đã nhiệt tình hỗ trợ thông tin,
đóng góp ý và phân tích sâu sắc những nội dung liên quan đến đề tài nghiên cứu
Trân trọng.
HỌC VIÊN
Nguyễn Ngọc Quỳnh
MỤC LỤC
MỤC LỤC 3
LỜI MỞ ĐẦU i
1.1.Thuế giá trị gia tăng đối với doanh nghiệp tư nhân nhỏ và vừa ii
2.1 Khái quát về Chi cục thuế thành phố Hải Dương iii
Hà nội, năm 2013 1
LỜI MỞ ĐẦU 1
1.1.Thuế giá trị gia tăng đối với doanh nghiệp tư nhân nhỏ và vừa 7
1.1.1 Doanh nghiệp tư nhân nhỏ và vừa 7
1.1.1.1 Khái niệm 7
1.1.1.2 Đặc điểm 9
1.1.2 Thuế giá trị gia tăng đối với các doanh nghiệp tư nhân nhỏ và vừa 9
1.1.2.1. Thuế giá trị gia tăng đối với mọi loại hình doanh nghiệp 9
1.2.2. Mục tiêu kiểm tra thuế giá trị gia tăng đối với doanh nghiệp tư nhân nhỏ và
vừa 15
1.2.3. Chủ thể kiểm tra thuế giá trị gia tăng đối với doanh nghiệp tư nhân vừa và
nhỏ 16
1.2.5 Các nguyên tắc kiểm tra thuế giá trị gia tăng 16
1.3.3 Các hoạt động quản lý đối với thuế giá trị gia tăng 26
1.4 Nghiên cứu kinh nghiệm kiểm tra thuế giá trị gia tăng đối với các Doanh
nghiệp tư nhân nhỏ và vừa ở một số tỉnh 28
1.4.2. Kinh nghiệm kiểm tra thuế giá trị gia tăng của Chi cục Thuế Cửa Lò tỉnh
Nghệ An 30

1.4.3 Kinh nghiệm kiểm tra thuế giá trị gia tăng của Chi cục Thuế Thành phố Hạ
Long tỉnh Quảng Ninh 30
1.4.4 Bài học về kiểm tra thuế giá trị gia tăng đối với các doanh nghiệp tư nhân
nhỏ và vừa ở Chi cục Thuế Thành phố Hải Dương 33
2.1 Khái quát về Chi cục thuế thành phố Hải Dương 34
2.1.1 Lịch sử ra đời và phát triển của Chi cục thuế thành phố Hải Dương 34
2.1.3 Chức năng và nhiệm vụ của Chi cục thuế thành phố Hải Dương 37
2.1.4 Tình hình nhân sự của Chi cục thuế thành phố Hải Dương 39
2.2 Kết quả kiểm tra thuế giá trị gia tăng đối với doanh nghiệp tư nhân vừa và
nhỏ tại Chi cục Thuế thành phố Hải Dương trong các năm từ 2010-2012 41
2.3.1. Kiểm tra đăng ký kinh doanh 45
2.3.2 Kiểm tra hồ sơ khai thuế giá trị gia tăng 48
2.3.4 Kiểm tra hồ sơ hoàn thuế giá trị gia tăng 56
3.1. Định hướng hoàn thiện hoạt động kiểm tra thuế giá trị gia tăng đối với
doanh nghiệp tư nhân nhỏ và vừa trên địa bàn Thành phố Hải Dương 69
PHỤ LỤC 1
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
Chữ viết tắt Nội dung đầy đủ
UBND Ủy ban nhân dân
TGTGT Thuế giá trị gia tăng
KT Kiểm tra
GTGT; VAT Giá trị gia tăng
DNTN Doanh nghiệp tư nhân
NNT Người nộp thuế
NSNN Ngân sách nhà nước
TNDN Thu nhập doanh nghiệp
GP ĐKKD Giấy phép đăng ký kinh doanh
HHDV Hàng hóa dịch vụ
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
STT Tên bảng Trang

1 Bảng 1.1 : Quy định về DNTN vừa và nhỏ 9
2 Bảng 2.1 : Sơ đồ cơ cấu bộ máy chi cục thuế TP Hải Dương 38
3 Bảng 2.2 : Tình hình nhân sự Chi cục thuế TP hải dương 42
4
Bảng 2.3: Tổng hợp kết quả hoạt động kiểm tra thuế GTGT
với DNTN nhỏ và vừa trong giai đoạn năm 2010-2012
44
5
Bảng 2.4: Hoạt động kiểm tra giấy phép kinh doanh đối với
DNTN vừa và nhỏ
49
6
Bảng 2.5: Kết quả hoạt động kiểm tra về hồ sơ khai thuế của
doanh nghiệp trong giai đoạn từ năm 2010-2012
54
7
Bảng 2.6: Kết quả của hoạt động kiểm tra thuế GTGT về hóa
đơn của DNTN vừa và nhỏ trong giai đoạn năm 2010-2012
58
8
Bảng 2.7: Kết quả hoạt động kiểm tra hồ sơ xin hoàn thuế
GTGT của DNTN nhỏ và vừa trong giai đoạn năm 2010-2012
62

Trưâng Đại học KINH Tế QuốC D¢
 
Nguyễn ngọc quỳnh
HOàN THIệN kiểm tra thuế giá trị gia tăng
đối với doanh nghiệp tư nhân vừa và nhỏ
trên địa bàn thành phố hảI dương

Chuyên ngành: Quản lý kinh tế và Chính sách
Hà nội, năm 2013
LỜI MỞ ĐẦU
1.Tính cấp thiết của đề tài
Theo Luật quản lý thuế, mô hình quản lý được áp dụng là mô hình người nộp
thuế tự khai, tự nộp thuế, cơ quan thuế thực hiện chức năng giám sát toàn bộ quá trình
nộp thuế vào NSNN. Trong đó kiểm tra thuế GTGT là hoạt động trọng tâm nhằm
kiểm soát việc tuân thủ và chấp hành luật thuế của NNT
Hoạt động kiểm tra giám sát việc thực hiện chính sách pháp luật thuế của
NNT là một trong chức năng chính theo cơ chế quản lý thuế hiện nay. Chi cục thuế
Tp.Hải Dương xác định, hoạt động kiểm tra thuế GTGT là xương sống của công tác
thuế nên thường xuyên đề cao thực hiện. Kiểm tra thuế nhằm giúp doanh nghiệp, cá
nhân và cả định hướng cho cán bộ thuế thực hiện nghiêm các văn bản pháp luật,
quy trình kiểm tra về thuế và những quy định trong việc quản lý thu, nộp thuế; đồng
thời phát hiện, ngăn ngừa và xử lý các vi phạm cũng như giúp NNT nâng cao ý thức
tuân thủ pháp luật thuế.
Các tội phạm về thuế này ngày càng gia tăng, cách thức hoạt động của các
DNTN ngày càng phong phú và phức tạp hơn trước, hiện tượng trốn tránh thuế của các
doanh nghiệp hiện nay cũng tinh vi hơn như việc thành lập doanh nghiệp ma mua bán
hóa đơn, tạo giao dịch bán hàng giả mạo, ghi giá bán thấp hơn giá thực tế,khai sai
chủng loại hàng hóa…
Trong khi bộ máy quản lý thuế mới được chuyển đổi sang cơ chế quản lý mới,
còn chưa thực sự phát huy được tính hiệu lực, hiệu quả; hiện nay hoạt động kiểm tra
còn nhiều điểm hạn chế, cần được hoàn thiện cho phù hợp với xu thế hiện tại. Chính vì
lý do trên, việc nghiên cứu đề tài: “Hoàn thiện kiểm tra thuế giá trị gia tăng đối với
các doanh nghiệp tư nhân vừa và nhỏ trên địa bàn thành phố Hải Dương ” là thực
sự cần thiết, qua đó, góp phần đề xuất giải pháp tăng cường hơn nữa hoạt động kiểm
tra thuế GTGT này nhằm đảm bảo nguồn thu cho NSNN.
Luận văn gồm 3 chương với những nội dung chính như sau:
i

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM VỀ KIỂM TRA
THUẾ GIÁ TRỊ GIA TĂNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP TƯ NHÂN
NHỎ VÀ VỪA
1.1.Thuế giá trị gia tăng đối với doanh nghiệp tư nhân nhỏ và vừa
Đề tài đã tổng hợp cơ sở lý luận về kiểm tra thuế giá trị gia tăng đối với doanh
nghiệp tư nhân vừa và nhỏ. Trong đó làm rõ khái niêm về Doanh nghiệp tư nhân vừa
và nhỏ, Thuế giá trị gia tăng đối với các doanh nghiệp tư nhân vừa và nhỏ, đặc điểm
của DNTN vừa và nhỏ, đặc điểm và vai trò của thuế GTGT đối với DNTN vừa và nhỏ.
1.2 Kiểm tra thuế giá trị gia tăng đối với doanh nghiệp tư nhân nhỏ và vừa
Đề tài làm rõ khái niệm về kiểm tra thuế GTGT đối với DNTN vừa và nhỏ.
*Mục tiêu kiểm tra thuế GTGT đối với DNTN vừa và nhỏ
Mục tiêu kiểm tra thuế GTGT đối với DNTN vừa và nhỏ là đảm bảo sự tuân
thủ pháp luật về thuế GTGT của các DNTN nhỏ và vừa trên cơ sở phát hiện và đề
xuất các biện pháp xử lý đối với những doanh nghiệp có vi phạm.
Tiêu chí đánh giá thực hiện mục tiêu kiểm tra thuế giá trị gia tăng đối với
doanh nghiệp tư nhân vừa và nhỏ
+ Tỉ lệ vi phạm luật thuế GTGT trên hồ sơ nộp thuế nói chung mà doanh
nghiệp gửi cho cơ quan thuế.
+ Tỉ lệ hồ sơ thuế GTGT được kiểm tra so với số lỗi vi phạm được phát hiện
về đăng ký kinh doanh,về hóa đơn,về hồ sơ khai thuế GTGT và hồ sơ xin hoàn
thuế GTGT
*Chủ thể kiểm tra thuế GTGT đối với DNTN vừa và nhỏ
Trong luận văn này nghiên cứu chủ thể kiểm tra TGTGT đối với DNTN nhỏ và
vừa là Chi cục thuế Tp.Hải Dương
*Đối tượng kiểm tra thuế giá trị gia tăng đối với DNTN vừa và nhỏ
Đối tượng của kiểm tra thuế GTGT là các DNTN nhỏ và vừa kinh doanh hàng
hóa dịch vụ trên địa bàn tỉnh Hải Dương.
*Các nguyên tắc kiểm tra thuế GTGT
Nguyên tắc tuân thủ pháp luật
Nguyên tắc trung thực, chính xác, khách quan

Nguyên tắc công khai, dân chủ
Nguyên tắc bảo mật
Nguyên tắc hiệu quả
*Kiểm tra thuế GTGT đối với DNTN nhỏ và vừa
Kiểm tra việc chấp hành những quy định về đăng ký kinh doanh của DNTN
ii
Kiểm tra về hồ sơ khai thuế GTGT
Kiểm tra về hóa đơn GTGT
Kiểm tra về hồ sơ hoàn thuế GTGT
1.3 Các yếu tố ảnh hưởng đến kiểm tra thuế giá trị gia tăng đối với
DNTN vừa và nhỏ
Các yếu tố về: Môi trường kinh tế, xã hội; Hệ thống pháp luật và chính sách
thuế; Các hoạt động quản lý đối với thuế GTGT; Trình độ chuyên môn nghiệp vụ của
cán bộ thuế; Ý thức tự giác và trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của doanh nghiệp.
1.4 Nghiên cứu kinh nghiệm kiểm tra thuế GTGT đối với các DNTN vừa
và nhỏ ở một số tỉnh
Trên cơ sở khung lý thuyết về kiểm tra thuế GTGT đối với DNTN vừa và
nhỏ, tác giả đã nghiên cứu kinh nghiệm kiểm tra thuế GTGT tại một số Chi cục thuế
tiêu biểu như: Chi cục Thuế quận Hai Bà Trưng Thành phố Hà Nội; Chi cục Thuế
Cửa Lò tỉnh Nghệ An; Chi cục Thuế Thành phố Hạ Long tỉnh Quảng Ninh
CHƯƠNG 2: PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG KIỂM TRA THUẾ GIÁ TRỊ
GIA TĂNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP TƯ NHÂN VỪA VÀ NHỎ TẠI CHI
CỤC THUẾ THÀNH PHỐ HẢI DƯƠNG
2.1 Khái quát về Chi cục thuế thành phố Hải Dương
Chi cục Thuế Tp.Hải Dương được thành lập từ năm 1990 và đặt trụ sở tại số 167,
đường Bạch Đằng, Tp.Hải Dương, tỉnh Hải Dương. Chi cục Thuế Tp.Hải Dương hiện
nay được cơ cấu thành 10 đội thuế gồm: Đội tuyên truyền - hỗ trợ người nộp thuế,
đội kê khai - kế toán thuế và tin học, đội kiểm tra thuế, đội quản lý nợ và cưỡng chế
nợ thuế, đội tổng hợp - nghiệp vụ - dự toán, đội quản lý thuế thu nhập cá nhân, đội
kiểm tra nội bộ, đội hành chính – nhân sự - tài vụ - ấn chỉ, đội trước bạ và thu khác,

đội thuế liên phường xã. Với số lượng là 136 cán bộ công nhân viên chức, gồm 1
Chi cục trưởng, 3 phó Chi cục trưởng, 132 cán bộ công chức ở các phòng ban. Với
chức năng và nhiệm vụ chính có chức năng tổ chức thực hiện công tác quản lý thuế,
phí, lệ phí và các khoản thu khác của Ngân sách nhà nước trên địa bàn Tp.Hải
Dương theo quy định của pháp luật; nhiệm vụ quản lý thuế đối với người nộp thuế
thuộc phạm vi quản lý của Chi cục Thuế: đăng ký thuế, cấp mã số thuế, xử lý hồ sơ
khai thuế, tính thuế, nộp thuế, miễn thuế, giảm thuế, xoá nợ thuế, tiền phạt, lập sổ
iii
thuế, thông báo thuế, phát hành các lệnh thu thuế và thu khác theo qui định của
pháp luật thuế; đôn đốc người nộp thuế thực hiện nghĩa vụ nộp thuế đầy đủ, kịp thời
vào ngân sách nhà nước
2.2 Kết quả kiểm tra thuế GTGT đối với doanh nghiệp tư nhân vừa và nhỏ
tại Chi cục Thuế thành phố Hải Dương trong các năm từ 2010-2012
Trong giai đoạn năm 2010-2012 các cán bộ kiểm tra thuế GTGT đã kiểm tra
được 2.009 cuộc kiểm tra phát hiện được 2.664 vụ vi phạm, phạt , tiền phạt, truy thu
là 30 tỷ 254 triệu đồng tiền thuế GTGT cho NSNN.
+Hoạt động kiểm tra đăng ký kinh doanh: Số lượng vi phạm phát hiện được
có xu hướng giảm dần qua các năm. Năm 2010 số lượng vi phạm là 139 vi phạm,
năm 2011 là 121 vi phạm, năm 2012 giảm xuống còn 109 vi phạm. Tổng tiền thu về
cho NSNN 3 tỷ 261 triệu tiền phạt, truy thu thuế.
+Hoạt động kiểm tra hồ sơ thuế GTGT: Số lượng vi phạm hồ sơ thuế GTGT
giảm dần qua các năm. Năm 2010 số lượng vi phạm còn tăng cao 207 vi phạm về
hồ sơ đăng ký thuế, năm 2011 là 175 vi phạm hồ sơ đăng ký thuế, đến năm 2012 số
lượng vi phạm đã giảm xuống còn 156 vi phạm về hồ sơ đăng ký thuế. Bên cạnh đó
cũng đã thu về cho NSNN sĩ tiền phạt, truy thu về thuế là 5 tỷ 701 triệu đồng.
+Hoạt động kiểm tra hóa đơn: Số lượng phát hiện vi phạm về hóa đơn có xu
hướng tăng dần qua các năm. Năm 2010 phát hiện được 415 vi phạm về hóa đơn,
2011 là 512 vi phạm về hóa đơn, 2012 là 748 vi phạm về hóa đơn. Kết quả thu về
tiền thuế GTGT cho NSNN là 12 tỷ 550 triệu trong năm 2010-2011-2012.
+Hoạt động kiểm tra hồ sơ hoàn thuế: Số lượng phát hiện vi phạm về hồ sơ

hoàn thuế GTGT của doanh nghiệp có xu hướng tăng . Năm 2010 là 15 vi phạm hồ
sơ xin hoàn thuế, năm 2012 là 30 vi phạm về hồ sơ xin hoàn thuế, năm 2012 là 37
vi phạm về hồ sơ xin hoàn thuế. Thu về cho NSNN là 4 tỷ 371 triệu đồng tiền phạt,
truy thu về thuế GTGT.
Qua đó cho thấy kết quả của hoạt động kiểm tra vi phạm về thuế GTGT tại mỗi năm
có xu hướng biến động khác nhau: Năm 2010,1 cuộc kiểm tra doanh nghiệp trung bình
cán bộ thuế phát hiện được 2.03 vi phạm; Năm 2011, 1 cuộc kiểm tra doanh nghiệp
trung bình cán bộ thuế phát hiện được 1.55 vi phạm;Năm 2012, 1 cuộc kiểm tra doanh
nghiệp trung bình cán bộ thuế phát hiện được 1.62 vi phạm. Điều này chứng tỏ số phát
iv
hiện vi phạm của năm 2012 cũng đã có đã giảm hơn so với năm 2010
2.3.Thực trạng kiểm tra thuế giá trị gia tăng đối với các doanh nghiệp tư
nhân vừa và nhỏ tại Chi cục Thuế Thành phố Hải Dương
Kiểm tra thuế GTGT của DN được thực hiện bởi đoàn kiểm tra tại Chi cục
Thuế Tp.Hải Dương qua hình thái kiểm tra đột xuất, kiểm tra thường xuyên, kiểm tra
định kỳ để tiến hành kiểm tra thuế GTGT tại DN bằng công cụ kiểm tra truyền thống
để thu thập dữ liệu từ đó tiến hành phân tích, đối chiếu, so sánh dữ liệu nhằm phát hiện
ra các nguyên nhân vi phạm về thuế GTGT của DN. Cụ thể nội dụng kiểm tra về:
*Kiểm tra đăng ký kinh doanh
Kiểm tra về thành lập, quản lý doanh nghiệp; kiểm tra việc chấp hành các
quy định về đăng ký trụ sở của doanh nghiệp; kiểm tra về thực tế đăng ký góp vốn
của doanh nghiệp với số vốn góp doanh nghiệp đăng ký lên cơ quan thuế; kiểm tra
đối với những doanh nghiệp có đăng ký bổ sung, thay đổi nội dung đăng ký doanh
nghiệp(số vốn, địa chỉ văn phòng, trụ sở, giám đốc đại diện theo pháp luật….),
ngừng hoạt động kinh doanh, phá sản, giải thể đã làm thủ tục thông báo lên cơ quan
thuế theo đúng thủ tục pháp luật quy định; Kiểm tra việc treo biển hiệu tại trụ sở,
văn phòng của DN; Kiểm tra việc chấp hành các quy định đăng ký ngành nghề kinh
doanh
Hoạt động kiểm tra về đăng ký kinh doanh cho thấy các DN hay vi phạm về:
Không làm thủ tục đăng ký thuế tại Chi cục Thuế Tp.Hải Dương; Vi phạm

về địa chỉ trụ sở (văn phòng ) kinh doanh:không có trụ sở, thay đổi trụ sở, văn
phòng không thông báo… đối với hoạt động kiểm tra này các cán bộ đã tốn rất
nhiều thời gian và vất vả trong việc xác minh địa chỉ của doanh nghiệp; Vi phạm về
ngành nghề kinh doanh, về đăng ký bổ sung, thay đổi nội dung, tạm ngừng hoạt
động kinh doanh không thông báo lên Chi cục thuế, không treo biển hiệu, thông báo
giờ làm việc ngoài cổng…
*Kiểm tra hồ sơ khai thuế giá trị gia tăng
Kiểm tra việc ghi chép phản ánh các chỉ tiêu trong hồ sơ khai thuế; Tiếp
theo là kiểm tra các căn cứ tính thuế để xác định số thuế phải nộp; số tiền thuế được
miễn, giảm; số tiền hoàn thuế theo phương pháp đối chiếu so sánh như sau:
Đối chiếu với các quy định của các văn bản pháp luật về thuế, chỉ tiêu trong
v
tờ khai thuế với các bảng kê, hồ sơ khai thuế GTGT mà doanh nghiệp cung cấp so
với với những doanh nghiệp có cùng quy mô kinh doanh tương đương, có cùng
ngành nghề, mặt hàng kinh doanh, các thông tin, tài liệu thu thập được từ các nguồn
khác như Quản lý thị trường, công an kinh tế, cục thống kê… Đây là một trong
những hoạt động kiểm tra khó khăn cho cán bộ thuế làm công tác kiểm tra hồ sơ
khai thuế vì trong cơ chế tự khai tự nộp mọi hồ sơ đều do NNT cung cấp và gửi cho
cơ quan thuế
Trong hoạt động kiểm tra này thì doanh nghiệp hay gặp phải lỗi là :
Chuyển sai số thuế khấu trừ của tháng trước chuyển sang tháng sau;Kê khai
sai một số chỉ tiêu trong bảng kê bán ra mua vào; làm tờ khai bổ sung thuế GTGT
không đúng theo quy định; việc xác định thuộc đối tượng miễn, giảm thuế bị sai; kê
khai sai giữa mặt hàng thuế suất 0% với hàng hóa không chịu thuế
*Kiểm tra hóa đơn
Kiểm tra thông báo phát hành hóa đơn của doanh nghiệp; Đối chiếu số hóa
đơn báo mất, cháy, hủy trong báo cáo có đúng với thực tế của doanh nghiệp; kiểm
tra doanh nghiệp trong quá trình thực tế xuất, sử dụng hóa đơn có theo trình tự liên
tục, logic như trên báo cáo lên chi cục thuế Tp.Hải Dương; kiểm tra hồ sơ hóa đơn
doanh nghiệp mang lên Chi cục thuế Tp.Hải Dương; Hình thức hóa đơn; đối chiếu

hóa đơn doanh nghiệp xuất sử dụng so với sổ sách, với chứng từ kế toán, phiếu thu
chi, phiếu xuất nhập kho, ủy nhiệm chi, hợp đồng ; kiểm tra đối chiếu việc mua bán
sử dụng hóa đơn so với mục đích kinh doanh đã đăng ký; Kiểm tra việc lập hóa
đơn; Kiểm tra đối chiếu doanh nghiệp có lập hóa đơn khống để trừ nợ, sử dụng hóa
đơn quay vòng, hóa đơn chưa phát hành để vận chuyển trên đường
Hoạt động kiểm tra hóa đơn cho thấy DN hay có vi phạm về:
Sử dụng hóa đơn trước thời gian thông báo lên Chi cục Thuế; Sử dụng hóa
đơn không đúng mục đích kinh doanh, mua hóa đơn khống để tạo chi phí doanh
nghiệp, mua hóa đơn của các doanh nghiệp ma; Bán hàng không xuất hóa đơn, xuất
hóa đơn khống vì thực tế không có hàng hóa trong kho. Có sự chênh lệch về số
lượng, số tiền trong hóa đơn doanh nghiệp xuất bán so với thực tế; Viết hóa đơn sai,
không đúng về hóa đơn, thiếu các chỉ tiêu
*Kiểm tra hồ sơ hoàn thuế giá trị gia tăng
vi
Xác định đối tượng để phân loại DN thuộc trường hợp “Hoàn trước, kiểm
sau” hay trường hợp “Kiểm trước, hoàn sau”. Sau đó cán bộ thuế đã kiểm tra hồ sơ
xin hoàn thuế GTGT về:
Kiểm tra, đối chiếu thông tin trên hồ sơ hoàn thuế với dữ liệu đăng ký thuế
trên hệ thống tin học của cơ quan thuế;
Kiểm tra, đối chiếu số tiền doanh nghiệp xin đề nghị hoàn so với số tiền
trong chỉ tiêu số 42 trên tờ khai thuế GTGT trong tháng xin đề nghị hoàn.
Kiểm tra đối chiếu số tiền xin đề nghị hoàn của doanh nghiệp có khớp với số
tiền mà hệ thống QLT của chi cục thuế tính toán ra.
Kiểm tra xác định lại tình hình nợ tiền thuế, tiền phạt thuế của DN tại thời
điểm xin hoàn thuế so với số tiền trên sổ sách của bên quản lý nợ đang theo dõi DN
Kiểm tra đối chiếu số tiền xin đề nghị hoàn của doanh nghiệp có khớp với số
tiền mà hệ thống QLT của chi cục thuế tính toán ra.
Thứ nhất : lập hồ sơ hoàn thuế khống để được hoàn thuế: Tạo dựng các hợp đồng
mua bán ngoại thương và thanh toán trực tiếp giá hoặc xác nhận thanh toán khống
qua ngân hàng; Nhiều cá nhân liên kết với nhau làm hóa đơn mua hàng, xuất hàng

khống để xin hoàn thuế; Quay vòng vốn nhiều lần qua biên giới
Thứ hai : hiện tượng mua bán hóa đơn: in hóa đơn nhưng không sử dụng vào kinh
doanh mà bán hợp đồng để kiếm lời bất chính, khi bị phát hiện thì bỏ trốn; Báo mất
hóa đơn số lượng lớn dẫn tới không còn căn cứ đối chiếu xác minh
2.5. Đánh giá kiểm tra thuế giá trị gia tăng đối với DNTN nhỏ và vừa
*Đánh giá thực hiện mục tiêu kiểm tra thuế giá trị gia tăng
Qua số liệu kết quả hoạt động kiểm tra và thực trạng kiểm tra thuế GTGT của
Chi cục thuế Tp.Hải Dương đã tương đối đạt được mục tiêu phát hiện, ngăn chặn,
làm giảm được vi phạm của doanh nghiệp trong thời gian qua. Thể hiện số vi phạm
trên vụ đã có xu hướng giảm xuống. Xét trong năm 2010 đến năm 2012 cho thấy số
vi phạm trên vụ kiểm tra năm 2010 là 1.66 đến năm 2012 còn là 1.27 vi phạm trên
vụ. Tuy nhiên xét từng hoạt động kiểm tra cho thấy về hoạt động kiểm tra đăng ký
kinh doanh và hoạt động kiểm tra hồ sơ khai thuế đã giảm được số lượng vi phạm
trên vụ nhưng về hoạt động kiểm tra hóa đơn và hoạt động kiểm tra hồ sơ xin hoàn
thuế thì cho thấy số lượng vi phạm trên vụ có xu hướng tăng lên
*Đánh giá hoạt động kiểm tra thuế giá trị gia tăng
vii
Hoạt động kiểm tra đăng ký kinh doanh:
+Điểm mạnh: Hoạt động kiểm tra đăng ký kinh doanh được các cán bộ kiểm
tra chú trọng, tập trung; Ý thức chấp hành pháp luật về thuế của doanh nghiệp được
nâng cao
+Điểm yếu: Hoạt động kiểm tra xác minh thực tế về địa chỉ trụ sở (văn
phòng )của doanh nghiệp còn mất nhiều thời gian
+Nguyên nhân: Lực lượng cán bộ đội kiểm tra còn mỏng, số lượng người
không đủ; Ảnh hưởng chính sách trong việc thủ tục cấp giấy đăng ký kinh doanh
cho các doanh nghiệp hết sức đơn giản, không cần kiểm tra tài chính ban đầu của
doanh nghiệp, không biết cụ thể địa chỉ doanh nghiệp kinh doanh ở đâu
Hoạt động kiểm tra hồ sơ khai thuế GTGT
+ Điểm mạnh: sự phối hợp giữa bên kiểm tra với bên kê khai kế toán thuế đã
chặt chẽ

+ Điểm yếu: Mất nhiều thời gian trong việc tập hợp các thông tin dữ liệu hồ sơ
khai thuế GTGT để đánh giá phân tích
+ Nguyên nhân : cơ sở vật chất của chi cục Thuế TP Hải Dương còn thiếu;
Trình độ nghiệp vụ của cán bộ văn thư trong công tác quản lý còn yếu, lực lượng
cán bộ còn mỏng;
Hoạt động kiểm tra hóa đơn
+ Điểm mạnh: Hoạt động kiểm tra hóa đơn đã được chú trọng, và được sự quan
tâm sát sao của Chi cục trưởng; Về chính sách pháp luật, ngành thuế kịp thời ban
hành quy trình kiểm tra hóa đơn, các thông tư quy định về hóa đơn,sử dụng hóa đơn
ngày càng hoàn thiện, rõ ràng hơn, phù hợp với thực tế
+Điểm yếu: Chưa xác nhận được rõ việc doanh nghiệp xuất hóa đơn là đúng với
thực tế mua bán hàng hóa hay không; Hoạt động kiểm tra, đối chiếu, xác minh hóa
đơn giữa các tỉnh thành khác nhau còn gặp khó khăn, thời gian trả lời kết quả còn
chậm; Về hoạt động quản lý hóa đơn của doanh nghiệp còn kém
+Nguyên nhân: Sự liên kết hỗ trợ trong hoạt động kiểm tra, xác minh, đối chiếu
hóa đơn giữa trong ngành thuế giữa các cục, chi cục trên khắp tỉnh thành còn yếu;
chi cục gửi thông tin cần xác minh đối chiếu cho nhau không có file mềm; Do ảnh
hưởng chính sách thuế trong việc quản lý in ấn, sử dụng hóa đơn GTGT còn khá
thông thoáng; Công tác tuyên truyền trong việc sử dụng hóa đơn chưa được đẩy
viii
mạnh; Trình độ nghiệp vụ chuyên môn của cán bộ kiểm tra chưa đạt yêu cầu; chưa
có phần mềm chính thức quản lý xác định hóa đơn thật giả nên việc kiểm tra này
chủ yếu dựa vào kinh nghiệm trong hoạt động kiểm tra của các cán bộ.
Hoạt động kiểm tra hồ sơ hoàn thuế
+ Điểm mạnh: Lãnh đạo quan tâm sát sao trong việc giải quyết xử lý hồ sơ xin
hoàn thuế GTGT của DN nhanh chóng, đơn giản thuận tiện và chính xác vì vậy mà
khi có vấn đề gì khúc mắc thì làm báo cáo gửi lãnh đạo Cục để nhận được giúp đỡ,
tháo gỡ vướng mắc giải quyết nhanh chóng hoàn thuế.
+Điểm yếu : việc đối chiếu số nợ giữa doanh nghiệp với đội quản lý nợ còn
chậm; Công tác kiểm tra lại sau khi hoàn thuế GTGT còn nhiều bất cập, việc hậu

kiểm này còn chậm chưa phát huy được hết hiệu quả
+ Nguyên nhân: doanh nghiệp lợi dụng chính sách của nhà nước trong việc xin
hoàn thuế mà chiếm đoạt tiền của ngân sách nhà nước; trình độ chuyên môn về
hoàn thuế của cán bộ kiểm tra còn chưa theo kịp nền kinh tế thị trường; Lực lượng
cán bộ kiểm tra còn mỏng chỉ chiếm 16% quân số của chi cục thuế TP Hải Dương;
Hệ thống công nghệ thông tin giữa nghành thuế với kho bạc còn chưa đạt hết hiệu
quả, cũng như việc trao đổi, đối chiếu giữa bên kiểm tra và bên đội nợ còn kém.
CHƯƠNG 3: ĐỊNH HƯỚNG VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN
KIỂM TRA THUẾ GIÁ TRỊ GIA TĂNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP TƯ
NHÂN VỪA VÀ NHỎ TẠI CHI CỤC THUẾ THÀNH PHỐ HẢI DƯƠNG
ĐẾN NĂM 2015
Trên cơ sở nghiên cứu thực trạng, phân tích điểm mạnh và điểm yếu,
nguyên nhân của kiểm tra thuế GTGT đối với DNTN vừa và nhỏ; căn cứ mục tiâu,
định hướng
kiểm tra thuế GTGT đối với DNTN vừa và nhỏ đối với Chi cục Thuế
Tp.Hải Dương và cán bộ kiểm tra thuế GTGT
, tác giả đề xuất một số giải pháp
hoàn thiện kiểm tra thuế GTGT đối với DNTN vừa và nhỏ như sau:
*Nhóm giải pháp hoàn thiện hoạt động kiểm tra đăng ký kinh doanh
Thứ nhất, Tăng cường cán bộ kiểm tra. Do lực lượng cán bộ kiểm tra còn mỏng
so với số lượng doanh nghiệp đang ngày tăng lên trên Tp.Hải Dương, vì vậy mà đội
kiểm tra thuế cần phải được các bộ phận khác hỗ trợ thêm nhân lực. Như:
Công tác xác minh địa chỉ trụ sở kinh doanh của doanh nghiệp thuộc phường, xã
nào thì giao cho các cán bộ thuế tại phường xã đó. Các cán bộ phường xã sau khi
ix
xác minh xong có tránh nhiệm xác nhận lại cho các các bộ quản lý ở Chi cục thuế
Tp.Hải Dương.
Thứ hai, Đối với những doanh nghiệp mới thành lập,doanh nghiệp đang hoạt
động cần phải làm biên bản xác nhận tình trạng hoạt động doanh nghiệp cho Chi
cục thuế Tp.Hải Dương với nội dung là kiểm tra trụ sở, bảng hiệu, bàn ghế có sự

xác nhận của đại diện chính quyền địa phương.
*Nhóm giải pháp hoàn thiện hoạt động kiểm tra hồ sơ khai thuế giá trị gia
tăng
Đầu tiên phải có cơ sở vật chất phù hợp, mở rộng kho lưu trữ hồ sơ khai thuế
tại Chi cục Thuế Tp.Hải Dương, nâng cấp các trang thiết bị để bảo quản hồ sơ phải
đủ các tiêu chuẩn, điều kiện như: hệ thống chống cháy nổ, hệ thống chống mối mọt,
hệ thống chống hút ẩm
Để quản lý tốt hồ sơ khai thuế GTGT cần phải tăng cường thêm cán bộ để
việc sắp xếp hồ sơ doanh nghiệp theo đúng quy chuẩn hay nhờ,thuê cán bộ bên Cục
thống kê giúp cho thực hiện việc quản lý hồ sơ khai TGTGT của doanh nghiệp theo
đúng quy cách
Đẩy mạnh hệ thống công nghệ thông tin trong công tác lưu trữ hồ sơ khai
thuế như: Xây dựng hệ thống tin học quét mã vạch điện tử để lưu trữ toàn bộ tờ khai
thuế GTGT; Xây dựng hệ thống hồ sơ khai thuế điện tử không nhận hố sơ giấy mà
DN gửi hồ sơ khai thuế thông qua hệ thống máy chủ
*Nhóm giải pháp hoàn thiện hoạt động kiểm tra hóa đơn
Kiểm soát việc in hóa đơn của doanh nghiệp: đối với những doanh nghiệp có
vốn trên 15 tỷ cho phép in hóa đơn, những doanh nghiệp thương mại, thường xuyên
thay đổi địa chỉ trong vòng 12 tháng đầu kinh doanh sẽ được Chi cục thuế Tp.Hải
Dương bán hóa đơn cho, còn lại những doanh nghiệp khác sẽ phải được cơ qua thuế
xác nhận mới được đặt in hóa đơn (xác nhận hóa đơn cho doanh nghiệp các cán bộ
thuế cần phải làm nhanh chóng kịp thời để doanh nghiệp hoạt động kinh doanh)
Đẩy mạnh sự phối hợp giữa các sở ban ngành trong và ngoài tỉnh chặt chẽ.
Phải ứng dụng khoa học công nghệ thông tin vào việc trao đổi thông tin dữ liệu giữa
ngành thuế với các sở ban ngành khác.Xây dựng hệ thống mạng trao đổi truyền
thông thông tin sao cho kịp thời, nhanh chóng. Tránh việc trao đổi thông tin dữ liệu
x
không có file mền kèm theo khiến cho công tác kiểm tra, đối chiếu, xác minh thông
tin bị kéo dài thời gian
Cần phải có phần mềm ứng dụng tin học quét hóa đơn để xác định được hóa

đơn thật giả hiện nay mà doanh nghiệp đang sử dụng.
Tăng cường tuyên truyền về việc sử dụng hóa đơn,bằng cách thông báo loa đài,
phát thanh về thông tư, nghị định mới ra cho các doanh nghiệp nắm bắt; đưa luật
pháp về thuế đến gần người dân, đến với học đường của học sinh, sinh viên
Nhóm giải pháp hoàn thiện hoạt động kiểm tra hồ sơ hoàn thuế giá trị gia
tăng
Tăng cường quản lý, kiểm tra sát sao việc hoàn thuế GTGT cho các DN có hoạt
động xuất khẩu hàng hóa: DN mới thành lập trong thời gian 24 tháng trở lại; không
trực tiếp sản xuất hàng hóa xuất khẩu; DN quy mô kinh doanh hợp lý nhưng không có
cơ sở vật chất hoặc cơ sở vật chất không tương ứng với sản phẩm hàng hóa xuất khẩu.
Nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ của cán bộ kiểm tra thuế
Cần có sự phối giữa sự nhiệt tình và chuyên môn của các bộ mới vào nghành
kết hợp cùng với kinh nghiệm kiểm tra của cán bộ lâu năm
Đẩy mạnh việc đối chiếu số nợ giữa bên cán bộ kiểm tra với bên đội quản lý nợ
+ Lực lượng cán bộ kiểm tra: Tổ chức thi và xét tuyển xây dựng cán bộ kiểm
tra có hiểu biết về TGTGT, kế toán, phân tích hoạt động kinh tế, tài chính, có phẩm
chất đạo đức tốt, có trách nhiệm trong công việc và chịu được áp lực.
*Nhóm các giải pháp khác
Tăng cường kiểm tra, ra soát lại đối với những hộ cá thể quy mô, doanh thu
lớn (như cửa hàng bán vàng bạc đá quý ) đang nộp thuế khoán thì yêu cầu chuyển
lên thành doanh nghiệp để kiểm tra tình hình buôn bán, sử dụng hóa đơn của đơn vị,
nhằm tránh thất thu tiền thuế cho NSNN.
Chi cục thuế Tp.Hải Dương nên phối hợp với các trường đại học có uy tín như
Trường đại học kinh tế quốc dân, đại học luật, Học viên tài chính… để đào tạo từ xa
và thường xuyên mời giảng viên chuyên ngành về giảng dạy, trao đổi giữa thực tế
và lý thuyết chuyên môn về chuyên ngành kế toán, luật thuế, quản lý thuế…
Ứng dụng công nghệ thông tin để giảm các thủ tục hành chính, khai thuế và
đóng thuế dễ dàng. Yêu cầu các doanh nghiệp thực hiện hoàn toàn bằng giao dịch
điện tử (100% sử dụng phần mềm kê khai thuế qua mạng)
xi

* Một số kiến nghị đối với cấp trên
Trong quá trình nghiên cứu đề tài, tác giả nhận thấy các giải pháp đã đề ra
chỉ thực sự có hiệu quả khi được thực hiện một cách đồng bộ trong mối quan hệ
biện chứng và được sự ủng hộ của các cơ quan, ban ngành cấp trên. Vì vậy, tác giả
xin đề xuất một số kiến nghị với Tổng Cục Thuế, Cục Thuế tỉnh Hải Dương.
KẾT LUẬN
Với những nội dung phân tích ở từng chương, Luận văn đã đạt được những
kết quả chủ yếu sau:
Thứ nhất, Luận văn nghiên cứu một số vấn đề lý luận cơ bản về hoạt động
kiểm tra TGTGT đối với DNTN nhỏ và vừa trên địa bàn TP Hải Dương; kinh
nghiệm hoạt động kiểm tra TGTGT của một số tỉnh có số thu từ thuế lớn từ đó tạo
điều kiện để nghiên cứu thực trạng hoạt động kiểm tra TGTGT hiện ở chi cục thuế
TP Hải Dương một cách đúng đắn và khoa học.
Thứ hai, qua phân tích, đánh giá thực trạng hoạt động kiểm tra TGTGT, Luận
văn đã chỉ ra những điểm mạnh, điểm yếu và nguyên nhân của bốn hoạt động kiểm
tra TGTGT ở Chi cục thuế TP Hải Dương hiện nay.
Thứ ba, từ các lý luận và thực trạng nghiên cứu, luận văn đã đưa ra sự cần
thiết phải hoàn thiện công tác kiểm tra TGTGT từ đó đề xuất một số giải pháp cơ
bản để thực hiện các giải pháp đó. Ngoài ra còn đưa ra một số kiến nghị để hoàn
thiện hoạt động kiểm tra thuế GTGT
xii
Trưâng Đại học KINH Tế QuốC D¢
 
Nguyễn ngọc quỳnh
HOàN THIệN kiểm tra thuế giá trị gia tăng
đối với doanh nghiệp tư nhân vừa và nhỏ
trên địa bàn thành phố hảI dương
Chuyên ngành: Quản lý kinh tế và Chính sách
Người hướng dẫn khoa học:
Pgs.ts. MAI VĂN BƯU

Hà nội, năm 2013
LỜI MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Trong thời gian qua, ngành thuế Việt Nam đã và đang thực hiện chiến lược cải
cách, hiện đại hoá hệ thống thuế, tiến tới xây dựng hệ thống thuế Việt Nam tiên tiến,
hiện đại và chuyên nghiệp nhằm đảm bảo thực thi tốt pháp luật thuế; đảm bảo quản lý
thuế công bằng; minh bạch; hiệu lực, hiệu quả; phục vụ tốt người nộp thuế và phù hợp
với chuẩn mực quốc tế; nâng cao tính tự giác tuân thủ pháp luật về thuế của tổ chức, cá
nhân nộp thuế; tăng cường sự kiểm tra giám sát của cơ quan thuế; đảm bảo nguồn thu
cho Ngân sách nhà nước; nhằm phục vụ sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất
nước. Kết quả của việc thực hiện chiến lược cải cách, hiện đại hoá hệ thống thuế trong
thời gian qua ở Việt Nam đã đem lại những kết quả nhất định cả về số thu và đổi mới
cơ chế quản lý. Áp dụng thí điểm cơ chế NNT tự kê khai, tự nộp thuế từ năm 2004 và
thực hiện triển khai toàn quốc từ 01/07/2007 (được luật hoá tại Luật quản lý thuế số
78/2006/QH11 ngày 29/11/2006).
Theo Luật quản lý thuế, mô hình quản lý được áp dụng là mô hình người nộp
thuế tự khai, tự nộp thuế, cơ quan thuế thực hiện chức năng giám sát toàn bộ quá trình
nộp thuế vào NSNN (mô hình quản lý theo chức năng). Trong đó kiểm tra thuế GTGT
là hoạt động trọng tâm nhằm kiểm soát việc tuân thủ và chấp hành luật thuế của NNT.
Hoạt động kiểm tra giám sát việc thực hiện chính sách pháp luật thuế của
NNT là một trong chức năng chính theo cơ chế quản lý thuế hiện nay. Chi cục thuế
Tp.Hải Dương xác định, hoạt động kiểm tra thuế GTGT là xương sống của công tác
thuế nên thường xuyên đề cao thực hiện. Kiểm tra thuế nhằm giúp doanh nghiệp, cá
nhân và cả định hướng cho cán bộ thuế thực hiện nghiêm các văn bản pháp luật,
quy trình kiểm tra về thuế và những quy định trong việc quản lý thu, nộp thuế; đồng
thời phát hiện, ngăn ngừa và xử lý các vi phạm cũng như giúp NNT nâng cao ý thức
tuân thủ pháp luật thuế.
Tuy nhiên, trong điều kiện nền kinh tế thị trường nước ta như hiện nay, với số
lượng, quy mô DNTN tăng lên nhanh chóng, cách thức hoạt động của các DNTN ngày
càng phong phú và phức tạp hơn trước, hiện tượng trốn tránh thuế của các doanh

1
nghiệp hiện nay cũng tinh vi hơn như việc thành lập doanh nghiệp ma mua bán hóa
đơn, tạo giao dịch bán hàng giả mạo, ghi giá bán thấp hơn giá thực tế,khai sai chủng
loại hàng hóa…, các tội phạm về thuế này ngày càng gia tăng,
Trong khi bộ máy quản lý thuế mới được chuyển đổi sang cơ chế quản lý mới, còn
chưa thực sự phát huy được tính hiệu lực, hiệu quả; hiện nay hoạt động kiểm tra còn
nhiều điểm hạn chế, cần được hoàn thiện cho phù hợp với xu thế hiện tại. Chính vì lý
do trên, việc nghiên cứu đề tài: “Hoàn thiện kiểm tra thuế giá trị gia tăng đối với các
doanh nghiệp tư nhân vừa và nhỏ trên địa bàn thành phố Hải Dương ” là thực sự
cần thiết, qua đó, góp phần đề xuất giải pháp tăng cường hơn nữa hoạt động kiểm tra
thuế GTGT này nhằm đảm bảo nguồn thu cho NSNN.
2. Tình hình nghiên cứu :
Kiểm tra thuế GTGT là một trong những cơng tác hoạt động quan trong của Chi
cục thuế thành phố Hải Dương,nó góp phần hạn chế việc gian lận,trốn thuế của các
DNTN, tạo sự công bằng cạnh tranh kinh doanh giữa các DNTN với nhau và giúp tăng
nguồn thu cho ngân sách nhà nước.Vì vậy việc kiểm tra thuế GTGT ngày càng được
quan tâm. Đặc biệt,trong giai đoạn hiện nay khi nền kinh tế Việt Nam cũng như trên
toàn thế giới có nhiều biến động khủng hoảng,việc kinh doanh trở lên khó khăn dẫn
đến nhiều hiện tượng gian lận thuế khác nhau như:
- Lập hồ sơ khai khống thuế GTGT đầu vào
- Khai khống hàng hoá xuất nhập khẩu, tài sản không đúng quy định… nhằm
chiếm đoạt tiền hoàn thuế GTGT
- Bán hàng không xuất hoá đơn VAT mà chỉ xuất phiếu xuất kho,phiếu tạm tính
- Hoá đơn kê khai sai không đúng quy định dẫn đến thiếu số tiền thuế phải nộp
- Xuất hoá đơn GTGT chậm hoặc trước khi đã nghiệm thu công trình gây ảnh
hưởng tới số thuế GTGT phải nộp trong tháng
Thấy được tầm quan trọng của vấn đề kiểm tra thuế GTGT ,thời gian qua có
nhiều đề tài nghiên cứu khoa học về kiểm tra thuế GTGT,cụ thể : các luận văn tiến sĩ,
luận văn thạc sĩ,bài nghiên cứu trên các tạp chí chuyên nghành thuế,…Trong khuôn
khổ luận văn này, tác giả xin nêu ra một số công trình nghiên cứu về kiểm tra thuế

GTGT. Cụ thể :
Luận văn thạc sĩ : “Nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra thuế tại Chi cục thuế
quận Ninh Kiều”,tác giả Trương Minh Tâm, giáo viên hướng dẫn đề tài :Nguyễn
Chánh. Luận văn thạc sĩ : “Thực trạng và giải pháp tăng cường công tác quản lý thu
2
thuế GTGT tại Cục thuế Nghệ An” của Nguyễn Thị An – 2002, Luận văn : “Hoàn thiện
thanh tra, kiểm tra theo cơ chế tự khai tự nộp trên địa bàn tỉnh Phú Yên”,Tạp chí thuế
nhà nước (năm 2010 – 2011 – 2012)
Các đề tài và các bài báo đã đưa ra tính cấp thiết, mục đích nghiên cứu, đối
tượng và phạm vi nghiên cứu, phương pháp nghiên cứu, ý nghĩa về mặt lý luận, thực
tiễn của nghiên cứu. Trên cơ sở hệ thống hoá cơ sở lý luận về kiểm tra thuế GTGT,tác
giả đã đi sâu vào nghiên cứu thực trạng công tác kiểm tra thuế GTGT tại các DNTN
trên địa bàn như : Nghệ An, Phú Yên, Ninh Kiều….Ví dụ :
Như trên địa bàn Phú Yên việc kiểm tra thuế GTGT có những kết quả tốt là việc
lập kế hoạch kiểm tra sớm ngay từ đầu năm, hay việc kiểm tra xác minh hoá đơn tại
các DNTN nhanh chóng, góp phần xác định số thuế đầu ra, đầu vào của đơn vị một
cách hợp lý, đúng pháp luật. Tuy nhiên để tài cũng nêu lên những hạn chế trong việc
kiểm tra đó là kế hoạch kiểm tra thuế GTGT còn mang tính dàn trải, bị động, chú trọng
về số lượng, chưa trọng tâm, trọng điểm vào các đơn vị có dấu hiệu vi phạm, trốn thuế
lớn. Công việc kiểm tra TGTGT hoàn toàn bằng thủ công, không tập chung vào các
khâu gian lận, không ứng dụng tin học vào công tác kiểm tra TGTGT,…
Trong luận văn nghiên cứu trên địa bàn tỉnh Nghệ An nêu được những thành quả
trong công tác hoàn thuế GTGT như việc xử lý vi pham của tổ chức, cá nhân làm tăng
số thuế GTGT được hoàn, đẩy mạnh công tác quản lý cán bộ nâng cao chất lượng kiểm
tra TGTGT làm tăng cao thu nhập vào ngân sách nhà nước đặc biệt thuế GTGT đã thu
được là 517 tỷ đồng (năm 1999-2002) trong đó năm 2001 thu 131,52 tỷ đồng thuế
GTGT chiếm 33,6% tổng thu ngân sách tỉnh. Năm 2002 tổng thu về thuế GTGT chiếm
37,2% ngân sách tỉnh tương ứng với 181,36tỷ đồng. Đạt được như vậy là nhờ đẩy
mạnh công tác quản lý Đối tượng nộp thuế và thu thuế GTGT, công tác triển khai
nghiệp vụ, công tác xử lý thông tin và tin học,công tác quản lý ấn chỉ, hoá đơn …

Mặc dù trong các công trình nghiên cứu đã đưa ra số thu năm nay luôn cao hơn
năm trước nhưng vẫn không tránh được thất thoát số tiền nộp thuế GTGT vào NSNN.
Và qua các bài báo về công tác kiểm tra thuế GTGT đã nêu ra được các hành vi gian
lận, lách và trốn thuế GTGT của một số các DNTN như:
Trong TP. Hồ Chí Minh năm 2008 đã pháp hiện được 296 vụ vi phạm về hoá
đơn với tổng giá trị 2,89tỷ đồng, 97 vụ sử dụng hoá đơn giả, 1,145 trường hợp mất hoá
đơn và đặc biệt có tới 1,860 doanh nghiệp thành lập chỉ để mua hoá đơn giá trị gia tăng
3
sử dụng trái phép để trục lợi thậm chí ở đây còn xuất hiện chợ mua bán hoá đơn ( theo
Vietbao.vn – về tội phạm mới trong thuế GTGT).
Một số trung tâm như siêu thị điện máy Nguyễn Kim, khu mua sắm đệ nhất Phan
Khang, công ty cp thương mại dịch vụ Phong Vũ, các trung tâm điện máy IDEAS…
là một trong các doanh nghiệp lớn trong lĩnh vực điện máy thường xuyên bán hàng
không xuất hoá đơn, mà chỉ giao chứng từ thanh toán cho khách hàng là phiếu tạm ứng
( phiếu xuất kho nội bộ ). ( theo SGGP.ORG.VN – Bài viết những nẻo đường trốn thuế
của tác giả Hàn Ni)
Hiện nay các doanh nghiệp rất tinh vi giấu hàng và khai báo TGTGT. Nhiều kho
hàng được đặt cách xa cửa hàng khiến cơ quan thuế rất khó kiểm tra đối chiếu lượng
hàng giữa báo cáo và thực tế. Đã vậy luật thuế còn quy định cán bộ thuế muốn kiểm tra
DNTN phải thông báo ít nhất trước ba ngày, với quy định này các doanh nghiệp gian
dối có đủ thời gian xoay sở để mọi việc đâu vào đấy. Theo thống kê 6 tháng đầu năm
2009 cơ quan thuế kiểm tra TGTGT được 3% DNTN tức 2,500 doanh nghiệp trên
80,00 doanh nghiệp trên địa bàn TP. HCM số tiền thu được 850 tỷ đồng quá ít so với
thực tế ( theo Tapchithue.com – Hành vi gian lận thuế VAT tác giả MaiKa )
Theo Cục thuế Quảng Trị cho biết qua phối hợp Cục Hải Quan tỉnh đã pháp
hiện hàng chục DNTN khai man hồ sơ hàng hoá để được hưởng TGTGT ( VAT), năm
2012 cơ quan thuế thụ lý hồ sơ xử phạt 24 DNTN trên địa bàn tỉnh khai khống giá trị
hàng hoá để chiếm đoạt tiền hoàn thuế VAT, với mức xử phạt mỗi lần vi phạm từ 60
triệu đồng trở lên tuỳ từng tính chất và mức độ vi phạm. Theo cơ quan thuế năm 2011
đến nay đã có 27 đơn vị, DN trong và ngoài tỉnh khai khống giá trị hàng hoá để chiếm

đoạt thuế VAT, rút ruột ngân sách nhà nước với mức độ vài chục đến vài trăm triệu
đồng, có DN khai khống hàng hoá rất lớn đến hơn 300 triệu đồng như Công ty TNHH
MTV TM & DV Mỹ phẩm Ánh Lệ, Cty TNHH thời trang Nhật Minh Anh… ( theo
báo tienphong.vn – Doanh nghiệp khai man để hưởng thuế VAT tác giả Hữu Thành ).
Các thương hiệu nổi tiếng đã dựng nhiều mánh khoé để trốn thuế GTGT.Như gần
đây(ngày 7/12 và ngày 9/12 năm 2012) vụ việc lô hàng lậu Gucci,Milano( số 63 Lý
Thái Tổ hoàn kiếm Hà Nội )có trị giá gần 100 tỷ đồng bị phát hiện với hiện tượng quay
vòng hoá đơn. Cụ thể sau mỗi ngày kinh doanh toàn bộ các hoạt động thương mại trên
máy chủ ở TP.Hồ Chí Minh và TP.Hà Nội đều được chủ cửa hàng xoá sạch không để
sót lại bất cứ dấu vết nào. Hàng hoá bị phát hiện là hàng thật 100%,tuy nhiên toàn bộ
4