B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
*******
THÁI TH M CÚC
TÁC NG CA QUN LÝ VN LUÂN CHUYN
N KH NNG SINH LI CA DOANH NGHIP
NH VÀ VA
LUN VN THC S KINH T
THÀNH PH H CHÍ MINH – NM 2013
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
*******
THÁI TH M CÚC
TÁC NG CA QUN LÝ VN LUÂN CHUYN
N KH NNG SINH LI CA DOANH NGHIP
NH VÀ VA
Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng
Mã s: 60340201
LUN VN THC S KINH T
Ngi hng dn khoa hc:
TS MAI THANH LOAN
THÀNH PH H CHÍ MINH – NM 2013
i
LI CAM OAN
Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cu ca cá nhân tôi và cha tng đc
công b trên bt k phng tin nào . Ngun d liu s dng đ phân tích trong
bài này đc ly t s liu nhp tin Báo cáo tài chính Doanh nghip hàng nm ca
Cc Thng Kê Thành Ph H Chí Minh và tôi bo đm ni dung lun vn là đc
lp, không sao chép t bt k mt công trình nào khác.
Ngi thc hin
Thái Th M Cúc
Hc viên cao hc lp TC
DN –K20
Trng i hc Kinh t TP.HCM
ii
LI CM N
hoàn thành lun vn này, trc ht tôi xin đc cm n tt c các thy cô
trong khoa Tài chính doanh nghip và Vin Sau i hc trng i hc kinh t
thành ph H Chí Minh đã tn tâm ging dy và truyn đt nhiu kin thc quý báu
cho tôi trong thi gian theo hc chng trình cao hc ti trng .
Tôi mun bày t lòng bit n sâu sc đn ngi hng dn khoa hc ca tôi :
Tin s Mai Thanh Loan đã tn tình hng dn trong sut quá trình thc hin bài
nghiên cu này.
Xin cm n ThS Trn Th Tun Anh, ging viên khoa Toán-Thng Kê đã cung
cp mt s tài liu và giúp tôi hoàn thin hn bài nghiên cúu ca mình.
Sau cùng, tôi xin cám n nhng ngi bn trong lp TCDN K19 và gia đình
đã nhit tình giúp đ, đng viên tôi trong sut quá trình nghiên cu.
iii
DANH MC CÁC T VIT TT
AR ( Number of days accounts receivable) K thu tin khách hàng
AP ( Number of days accounts payable ) K thanh toán cho nhà cung cp
CCC ( Cash Conversion Cycle ) Chu k chuyn đi tin mt
INV ( Number of days of inventory ) K chuyn đi hàng tn kho
SIZE ( Logarithm of assets ) Qui mô ca công ty
DEBT ( Ratio of debt to liabilities ) T s n trên tng tài sn
SGROW ( Sales Growth) Tng trng doanh s bán hàng
GDPGR ( Gross Domestic Product Growth) Tc đ tng trng GDP
ROA (Return on assets ) T sut li nhun trên tài sn
FEM ( Fixed Effect Model) Mô hình nh hng c đnh
REM ( Random Effect Model) Mô hình nh hng ngu nhiên
DN
NVV Doanh nghip nh và va
TP.HCM Thành Ph H Chí Minh
iv
DANH MC BNG BIU
Bng 3.1 Tng hp các bin nghiên cu 11
Bng 4.1 S lng doanh nghip theo nhóm ngành kinh t 19
Bng 4.2 Giá tr trung bình ca các bin theo nhóm ngành kinh t 20
Bng 4.3 Giá tr trung bình ca các bin qua các nm 22
Bng 4.4 Các ch tiêu thng kê mô t 24
Bng 4.5 Ma trn tng quan 25
Bng 4.6 Giá tr trung bình ca các bin đc lp theo t phân v ca ROA 26
Bng 4.7 Tng hp kt qu chy mô hình 33
Bng 4.8 Tng hp h s Dubin- Watson d
39
v
DANH MC HÌNH, TH
Hình 3.1 Quy trình nghiên cu 10
th 4.1 T trng nhóm ngành trong mu nghiên cu 19
th 4.2 T sut li nhun bình quân theo ngành 21
th 4.3 Giá tr trung bình ca các bin qua các nm 23
th 4.4 Giá tr trung bình ca các bin đc lp theo t phân v ca ROA 26
vi
TÓM TT
Qun lý vn lu đng gi vai trò quan trng đi vi s thành công hay tht
bi ca doanh nghip trong kinh doanh bi vì nó tác đng đn kh nng sinh li ca
doanh nghip cng nh kh nng thanh toán bng tin mt , đc bit là đi vi các
doanh nghip nh và va . Mc tiêu nghiên cu ca bài là đ cung cp bng chng
thc nghim v nh hng ca qun lý vn lu đng đn kh nng sinh li (đ
c th
hin qua t sut li nhun trên tài sn ) và chu k chuyn đi tin mt, k luân chuyn
hàng hàng tn kho, k thu tin khách hàng … các doanh nghip thông qua mu
nghiên cu gm 3.095 Doanh nghip Nh và va (DNNVV) trên đa bàn Thành Ph
H Chí Minh t nm 2004-2010. Kt qu chng minh rng các nhà qun lý có th gia
tng li nhun bng cách gim s ngà
y hàng tn kho, s ngày khon phi thu, s ngày
khon phi tr và chu k chuyn đi tin mt.
T khóa : Qun lý vn lu đng – Kh nng sinh li
vii
MC LC
TÓM TT
CHNG 1
: GII THIU TÀI 1
1.1 Tm q
uan trng 1
1.2 Mc tiêu nghiên cu 1
1.3 Khái quát kt qu 2
1.4 Phng phá
p và d liu nghiên cu 3
1.5 Kt cu ca đ tài
3
CHNG 2
: NHNG NGHIÊN CU THC NGHIM 4
2.1 Các nghiên cu nc ngoài:
4
2.2 Nghiên cu Vit Nam
8
CHNG 3
: PHNG PHÁP VÀ D LIU NGHIÊN CU 10
3.1 Phng phá
p nghiên cu 10
3.2 Các bin và gi thit nghiên cu
11
3.2.1 Các bin 11
3.2.2 Các gi thit nghiên cu và k vng du 12
3.3 D liu 13
3.4 Mô hình và phng pháp kim đnh mô hình
14
3.4.1 Mô hình nghiên cu 14
3.4.2 Phng pháp kim đnh mô hình
15
CHNG 4
: KT QU NGHIÊN CU 18
4.1 Thng kê m
ô t các bin nghiên cu 18
4.1.1 Mô t mu nghiên cu 18
4.1.2 Giá tr trung bình ca các bin nghiê
n cu 19
4.1.3 Các ch s thng kê mô t 23
viii
4.2 Ma trn tng quan 24
4.3 Kim đnh s khác
bit gia các nhóm trong mi bin nghiên cu vi t sut
sinh li (ROA) : 25
4.4 Kt qu nghiên cu: 27
4.4.1 Chn la mô hình hi quy
28
4.4.1.1 Kim đnh s có
mt ca bin không cn thit 28
4.4.1.2 Chn la mô hình
29
4.4.2 Kt qu nghiê
n cu 33
4.4.2.1 Mô hình thc nghim 33
4.4.2.2 Kim đnh phng sai thay đi 36
4.4.2.3 Kim đnh đa cng tuyn (Corelations
) 37
4.4.2.4 Kim đnh t tng quan
38
4.4.3 Kt lun t kt qu nghiê
n cu 39
CHNG 5
: KT LUN 41
5.1 Kt lun: 41
5.2 Hn ch ca lun vn và các hng nghi
ên cu tip theo 42
5.2.1 Hn c
h ca lun vn: 42
5.2.2 xut hng nghiên cu tip theo:
43
DANH MC TÀI LIU THAM
KHO
PH LC
1
CHNG 1 : GII THIU TÀI
1.1 Tm quan trng
Ti nhiu nc th trng mi ni, khu vc doanh nghip nh và va
(DNNVV) là mt trong nhng lc lng ch yu thúc đy s phát trin kinh t và
to công n vic làm. iu này đc bit đúng đi vi Vit Nam, ni mà khu vc
DNNVV và khu vc kinh t phi chính thc chim đn 97% hot đng kinh t, đóng
góp hn 50% GDP và s dng khong 69% lao đng. Tuy nhiên, s tip cn ngun
tài chính không tha đáng đã to nên tr ngi chính cho s đi mi, duy trì và phát
trin ca khu vc DNNVV Vit Nam. Mc dù thi gi
an qua nhà nc đã ban hành
nhiu chính sách, ch đ tài chính đ h tr cho các DNNVV. Tuy nhiên các chính
sách trên cha đc trin khai đng b, còn gp nhiu khó khn vng mc, do đó
hiu qu mang li cha cao. Trong tình hình kinh t khó khn hin nay, t bn thân
các doanh nghip m
un đng vng thì phi thc hin vic tái cu trúc tài chính,
không s dng nhiu vn vay mà phi huy đng ti đa nhng gì mình đang có.
Mun vy, doanh nghip phi qun lý tt các tài sn lu đng, ngun vn lu đng
ca mình . i vi doanh nghip qun lý tt vn lu đng là cách thc đ có tin
đa vào hot đng sn xut kinh doanh . Ngoài ra , qun lý vn lu đng còn có vai
trò quan trng trong vic gia tng kh nng sinh li ,tng hiu qu hot đng ca
doanh nghip .Vì vy, vic nghiên cu tác đng ca qun lý vn lu đng đn kh
nng sinh li tht s có ích , tht s cn thit đi vi s tn ti và phát trin ca
doanh nghip .
1.2 Mc tiêu nghiên cu
- Xác đnh nhng nhân t nào trong qun tr vn lu đng nh hng đn t sut
sinh li (ROA) ca doanh nghip nh và va.
2
- Xác đnh mc đ nh hng ca các nhân t nh : K luân chuyn hàng tn
kho, k thu tin khách hàng, k phi tr ngi bán, và chu k chuyn đi tin mt đn
kh nng sinh li ca doanh nghip.
- T đó đa ra câu hi nghiên cu ca đ tài là: Qun tr vn luân chuyn có tác
đng đn kh nng sinh li ca doanh nghip hay không?
Qua kt qa nghiên cu đó giúp cho lãnh đo các doanh nghip t
hy đc tm
quan trng ca vic qun lý vn lu đng đ t đó có nhng gii pháp cn thit nhm
qun lý tt vn lu đng ,gia tng giá tr ca doanh nghip.
1.3 Khái quát kt qu
- Kt qu nghiên cu , đã xác đnh đc phng trình hi quy ch mi tng
quan gia bin ph thuc là kh nng sinh li đc đo bng t sut li nhun trên tài
sn vi các bin đc lp là : k luân chuyn hàng tn kho, k phi thu khách hàng , k
thanh toán cho nhà cung cp, chu k chuyn đi tin mt .
- V đc bc tranh tài chính bng s ca các doanh nghip va và nh trên đa
bàn TP.
HCM :
+ Các ch s tài chính ( T sut sinh li, k chu chuyn hàng tn kho, k thu tin
bình quân, ) chi tit ca tng nhóm ngành cp 2 ( Nông nghip, khai thác m, công
nghip, xây dng, )
+ Mô t các đc trng (Trung bình, trung v, đ lch chun, ) tng ch s tài
chính này.
- Thông qua phân tích phng sai (ANOVA) đ kim đnh s khác nhau ca các
yu t k thu tin khách hàng, k chu chuyn hàng tn kho, k thu tin bình quân,
gia các nhóm doanh nghip có t sut li nhun (ROA) khác nhau.
3
1.4 Phng pháp và d liu nghiên cu
- Tác gi s dng phng pháp nghiên cu đnh lng da trên mô hình nh
hng c đnh FEM ( Fixed Effect Model) hay còn gi là hi quy bin gi bình
phng nh nht LSDV (Least Square Dummy Variable), da trên d liu bng
(Panel data) đ xem xét nh hng ca các yu t k thu tin bình quân, chu k luân
chuyn hàng tn kho, k thanh tóan cho nhà cung cp, chu k chuyn đi tin mt đn
t sut sinh li trên tài sn ca doanh nghip nh và va.
- Mô hình nghiên cu đ
c nhóm tác gi Pedro Juan Garcia – Teruel và
Pedro Martinez-Solano s dng trong nghiên cu thc nghim trc đây.
1.5 Kt cu ca đ tài
tài nghiên cu gm 5 chng:
* Chng 1: Gii thiu đ tài
* Chng 2: Nhng nghiên cu thc nghim
* Chng 3: Phng pháp và d liu nghiên cu
* Chng 4: Kt qu nghiên cu
* Chng 5: Kt lun- hng nghiên cu tip theo
4
CHNG 2 : NHNG NGHIÊN CU THC NGHIM
2.1 Các nghiên cu nc ngoài:
Nhiu nghiên cu trc đây đã cho thy mi quan h gia qun tr vn lu
đng và kh nng sinh li ca công ty các môi trng khác nhau. Shin và Soenen
(1998) s dng 58.985 mu ca các công ty theo thi gian trong giai đon 1975-1994
đ nghiên cu mi quan h gia chu k mua bán ròng (net-trade cycle) - khái nim
này đc s dng đ đo lng hiu qu ca qun tr vn lu đng và kh nng sinh li
doa
nh nghip. Trong tt c tình hung, các tác gi tìm thy mi quan h nghch bin
mnh gia đ dài ca chu k mua bán ròng và kh nng sinh li ca doanh nghip.
Deloof (2003) nghiên cu mi quan h gia qun lý vn lu đng và kh nng
sinh li công ty vi mu 1009 công ty phi tài chính ln ca B trong giai đon 1992-
1996. Kt qu phân tích cho thy rng có mi quan h nghch
bin gia kh nng sinh
li- đc đo lng bng li nhun gp và chu k tin mt cng nh là s ngày khon
phi thu và hàng tn kho. Tác gi thy rng các nhà qun lý có th tng kh nng sinh
li bng vic gim s ngày ca khon phi thu, tn kho và ngc li. Ngoài ra nghiên
cu này cho thy các công ty ln tp trung vào qun lý tin ngày càng nhiu hn, vi
doanh t
hu bán hang bng tin mt ít hn, cho n nhiu hn s có nhiu c hi tng
doanh s bán hàng và càng có nhiu khách hàng hn. Trong khi đó các công ty nh
tp trung vào qun lý các khon đu t và ít công ty tp trung vào qun lý tín dng.
Lazaridis và Tryfonidis (2006) đã nghiên cu mi quan h gia qun tr vn
lu đng và kh nng sinh li doanh nghip ca các công ty niêm yt trên sàn chng
khoán Athens. Mu gm 131 công ty niêm yt trong thi k 2001-2004 đ
c s dng
5
đ kim tra mi quan h này. Kt qu t phân tích hi quy cho thy có ý ngha thng
kê trong mi quan h gia kh nng sinh li- đo lng thông qua li nhun gp và
chu k tin mt. Qua ch tiêu kh nng sinh li cho thy cách thc qun lý vn luân
chuyn ca công ty, các công ty có kh nng sinh li thp thng kéo dài thi gian
thanh toán cho nhà cung cp nhm tn dng ngun vn và rút ngn thi gi
an thu tin
khách hang, đ vn bng tin luân chuyn nhanh hn. Bên cnh đó mi quan h
nghch bin gia k luân chuyn hang tn kho và kh nng sinh li cng cho thy:
doanh thu st gim đt ngt kèm theo s qun tr hang tn kho yu kém s làm cho
vn b đng. T nhng kt qu này, các tác gi cho rng các nhà qun lý có th có
th to ra giá tr cho các c đông bng cách qun lý c
hu k tin mt đúng đn và gi
các thành phn ca vn lu đng mc ti u.
Raheman và Nasr (2007) đã chn la mu 94 công ty niêm yt Pakistani trong
giai đon 1999-2004 đ nghiên cu tác đng ca các bin khác nhau v qun tr vn
lu đng đn kh nng sinh li. T nghiên cu này, các tác gi thy rng có mi quan
h nghch bin gia các bin qun tr vn lu đng bao gm thi gian thu tin bình
quân, s ngày quay vòng tn kho,
chu k tin mt và kh nng sinh li. Ngoài ra, các
tác gi cng thy rng quy mô công ty- đc đo lng bng logarit t nhiên ca
doanh thu- và kh nng sinh li có mi quan h đng bin.
Singh và Pandy (2008) đã nghiên cu các thành phn ca vn lu đng và tác
đng ca qun tr vn lu đng đn đn kh nng sinh li ca Hindalco Industries
Limited trong giai đon 1990-2007. Kt qu nghiên cu cho thy rng kh nng thanh
toán nhanh (current ratio), t s tính lu đng (liquid ratio), t s vòng quay khon
phi thu (receivables turnover ratio) và t s vn lu đng trên tng tài sn có tác
đng có ý ngha thng kê đn kh nng sinh li ca Hindalco Industries Limited.
6
Afza và Nazir (2009) đã n lc nghiên cu mi quan h truyn thng gia
chính sách qun tr vn lu đng và kh nng sinh li công ty vi mu 204 công ty phi
tài chính sàn chng khoán Karachi trong thi gian 1998-2005. Kt qu nghiên cu cho
thy mc ý ngha khác nhau gia nhu cu vn lu đng và chính sách tài chính theo
các ngành khác nhau. Hn th na, kt qu hi quy cho thy mi quan h nghch bin
gia kh nng sinh li và mc thái quá ca đu t vn lu đng và các chính sá
ch tài
chính. Các tác gi đ xut rng các nhà qun lý có th tng giá tr nu h chp nhn
các tip cn mang tính va phi đi vi đu t vn lu đng và các chính sách tài
chính vn lu đng.
“Tp Chí Doanh Nghip & Nghiên Cu Kinh T” ( Tháng 12- nm 2010) đã
nghiên cu nh hng ca qun lý vn luân chuyn đn kh nng s
inh li ca công ty,
bng chng thc nghim t th trng mi ni vi gi thuyt rng vic qun lý vn
lu đng giúp ci thin li nhun. D liu nghiên cu bao gm 43 công ty niêm yt
trên th trng chng khoán Cyprus giai đon 1998-2007. Kt qu phân tích hi quy
đa bin cho thy chu k chuyn đi tin mt, k lun chuyn hà
ng tn kho, k phi thu
khách hàng và k phi tr ngi bán có liên quan đn li nhun ca công ty. Kt qu
nghiên cu này có tm quan trng tuyt vi đi vi các nhà qun lý và các bên liên
quan, chng hn nh các nhà đu t, các ch n và các nhà phân tích tài chính, đc
bit là sau cuc khng hong tài chính toàn cu. Vi mô hình nghiên cu c th sau:
Kulkanya Napompech (2012) đã nghiên cu tác đng ca qun tr vn lu
đng trên kh nng sinh li ca công ty vi mu nghiên cu là 255 công ty niêm yt
7
trên S Giao dch Chng khoán Thái Lan t nm 2007 đn ht nm 2009. Kt qu cho
thy mt mi quan h nghch bin gia li nhun hot đng và chu k chuyn đi
hàng tn kho, k phi thu khách hàng, Vì vy, các nhà qun lý có th làm tng li
nhun ca các công ty ca h bng cách rút ngn chu k chuyn đi tin mt, k luân
chuyn hàng tn kho và thi gian phi thu khách hàng. Tuy nhiên, h không t
h làm
tng li nhun bng cách kéo dài các khon phi tr.
Cui cùng, Nhóm tác gi Pedro Juan Garcia – Teruel và Pedro Martinez-
Solano đã tin hành kho sát 8.872 doanh nghip va và nh Tây Ban Nha t nm
1996 đn nm 2002 . Mc tiêu nghiên cu ca các tác gi là nhm cung cp bng
chng thc nghim v tác đng ca qun tr vn luân chuyn lên kh nng sinh li ca
các công ty va và nh trong mu nghiên cu . Kt qa nghiên cu cho thy các nhà
qun lý có th to ra giá tr cho công ty bng cách gim s ngày thu tin khách hàng
và gim thi gian tn kho hàng hóa
. Bên cnh đó, vic rút ngn chu k chuyn đi
tin mt cng làm tng kh nng sinh li ca công ty . Qun tr vn luân chuyn đc
bit quan trng trong trng hp các công ty có qui mô va và nh ( công ty có ít hn
250 lao đng , doanh thu ít hn 40 triu bng và vn ch s hu ít hn 27 triu bng) .
Hu ht tài sn ca các công ty này nm dng tài sn lu đng . Tng t, n ngn
hn là mt
trong nhng ngun tài tr t bên ngoài ch yu ca công ty . Kt qu
nghiên cu cho thy mi tng quan nghch bin và có ý ngha thng kê gia kh
nng sinh li ca các công ty va và nh vi s ngày phi thu và s ngày tn kho .
Tuy nhiên , nhóm tác gi không th xác đnh s ngày phi tr cho ngi bán nh
hng đn RO
A ca các công ty đã nghiên cu nh th nào ?vì mi quan h này
không có ý ngha thng kê khi kim soát nhng vn đ ni sinh . Vi mô hình nghiên
cu c th nh sau :
8
2.2 Nghiên cu Vit Nam
Vit Nam , nm 2011, tác gi Bùi Kim Phng đã nghiên cu tác đng ca
vic qun tr vn luân chuyn lên kh nng sinh li và dòng tin hot đng ca 365
công ty phi tài chính,niêm yt ti S giao dch chng khoán thành ph H Chí Minh
(Hose) và S giao dch chng khoán Hà ni ( HNX) trong giai đon t nm 2008-
2010. Bài nghiên cu này đã cho thy có mi quan h nghch bin và có ý ngha thng
kê gia chu k chuyn đi tin mt, k th
u tin khách hàng,k chuyn đi hàng tn
kho và kh nng thanh toán nhanh vi t l dòng tin hot đng trên doanh thu .
Ngc li , vic s dng đòn by tài chính có mi quan h đng bin vi t l dòng
tin hot đng trên doanh thu .Riêng đi vi k thanh toán cho nhà cung cp, tc đ
tng trng doanh thu và qui mô công ty không có tng quan có ý ngha thng kê vi
dòng tin hot đng ca công ty .Kt qu nghiên cu còn ch ra mi tng qua
n
nghch bin gia kh nng sinh li (đc đo bng ROA) vi k chuyn đi tin mt,
k chuyn đi hàng tn kho, k thu tin khách hàng và k thanh toán cho nhà cung
cp.
Nm 2012, tác gi Phan Th Phng đã nghiên cu mi quan h thng kê gia
kh nng sinh li (đc th hin qua t sut li nhun gp ) và chu k chuyn đi tin
mt, k chuyn đi hà
ng hàng tn kho,k thu tin khách hàng … các doanh nghip
thông qua mu nghiên cu gm 331 công ty,đc niêm yt trên sàn giao dch
9
chng khoán Vit Nam. Kt qu nghiên cu cho thy có mi quan h thng kê gia
kh nng sinh li đc đo bng t sut li nhun gp và chu k chuyn đi tin
mt
Tóm li : Qua các kt qu nghiên cu ,các tác gi đã cho thy có mi tng quan gia
kh nng sinh li vi vic qun lý vn lu đng . Vic s dng vn lu đng mt cách
thích hp s giúp các nhà qun tr tng hiu qa qun lý dòng tin hot đng và nâng
cao kh nng sinh li ca công ty .
10
CHNG 3: PHNG PHÁP VÀ D LIU NGHIÊN CU
3.1 Phng pháp nghiên cu
Nghiên cu đc thc hin theo phng pháp nghiên cu đnh lng da
trên các mô hình hi quy d liu bng (Panel data): mô hình nh hng c đnh
(Fixed Effect Model, FEM) còn gi là hi quy bin gi bình phng nh nht LSDV
(Least Squares Dummy Variable) hay mô hình nh hng ngu nhiên (Random
Effects Model, REM) đ c lng tác đng ca K phi thu khách hàng (AR), k
chuyn đi hàng tn kho (INV), K thanh toán cho nhà cung cp (AP), Chu k chuyn
đi tin mt (CCC). Ngoài ra tác gi còn s dng các bin m rng gm : ln ca
doa
nh nghip (SIZE), Tc đ tng trng doanh thu (SGROW), T s n trên tài sn
(DEBT), Tc đ tng trng GDP (GDPGR) lên kh nng sinh li ca doanh nghip
nh và va nh th nào? Sau khi có b d liu tác gi s dng công thc tính đ
tính toán các bin gii thích và chuy
n d liu vào phn mm Eviews 6 trên
Windows.
nghiên cu tác đng ca qun lý vn lu đng lên kh nng sinh li ca doanh
nghip, tác gi thc hin quy trình nghiên cu đnh lng theo các bc c bn sau:
Hình 3.1
Quy trình nghiên cu
Xác đnh vn đ nghiên cu
Thu thp d liu
X lý d liu
Phân tích d liu
Kt qu - kt lun
Hng nghiên cu tip theo
11
3.2 Các bin và gi thit nghiên cu
3.2.1 Các bin
phân tích tác đng ca qun lý vn lu đng đn t sut sinh li ca doanh
nghip, tác gi s dng các bin nghiên cu sau:
Bng 3.1 Tng hp các bin
Các bin Ký Hiu n v Công thc tính
Bin ph thuc
T sut sinh li trên tài sn ROA %
ROA=(Li nhuân sau thu/ Tng tài
sn)*100%
Bin đc lp
K phi thu khách hàng AR Ngày
AR= (Bình quân khon phi thu/Doanh thu
bán hàng)*365
K luân chuyn hàng tn kho INV Ngày
INV= (Bình quân hàng tn kho/Giá vn hàng
bán)*365
K phi tr ngi bán AP Ngày
AP= (Bình quân khon phi tr/Giá vn hàng
bán)*365
Chu k chuyn đi tin mt CCC Ngày CCC= AR+INV-AP
Quy mô doanh nghip SIZE SIZE= Log Tng tài sn
Tc đ tng doanh thu SGROW %
SGROW= {(Doanh thu nm(t)- doanh thu nm
(t-1))/Doanh thu nm (t-1)} *100%
T l n trên tng tài sn DEBT % DEBT= Tng n/ Tng tài sn
Tc đ tng GDP GDPGR %
GDPGR= {(Tng sn phm trong nc trên
đa bàn theo giá so sánh nm t - Tng sn
phm trong nc trên đa bàn theo giá so
sánh nm (t-1)) / Tng sn phm trong nc
trên đa bàn theo giá so sánh nm t0}*100%
(Ngun: tng hp da vào bài nghiên cu trc đó ca Nhóm tác gi Pedro Juan Garcia – Teruel
và Pedro Martinez-Solano (2006)
12
3.2.2 Các gi thit nghiên cu và k vng du
Da vào các kt qu nghiên cu trc đây và k vng ca bài nghiên cu, tác gi
đa ra các gi thuyt nghiên cu nh sau:
Gi thuyt K vng C s
H1: K thu tin bình quân (AR) có tng quan nghch
vi t sut sinh li trên tài sn(ROA)
-
-
Deloof (2003)
-
Nhóm tác gi Pedro Juan
Garcia – Teruel và Pedro
Martinez-Solano (2006)
H2: K luân chuyn hàng tn kho bình quân (INV) có
tng quan nghch vi t sut sinh li (ROA)
-
-
Deloof (2003)
-
Nhóm tác gi Pedro Juan
Garcia – Teruel và Pedro
Martinez-Solano (2006)
H3 : K thanh tóan tin bình quân (AP) có tng quan
nghch vi t sut sinh li (ROA)
-
-
Singh và Pandy (2008)
(H4) : S ngày chuyn đi tin mt (CCC) có tng
quan nghch vi t sut sinh li (ROA)
-
-
Deloof (2003)
-
Nhóm tác gi Pedro Juan
Garcia – Teruel và Pedro
Martinez-Solano (2006)
H5 : Quy mô công ty (SIZE) có tng quan đng bin
vi t sut sinh li (ROA)
+
-
Nhóm tác gi Pedro Juan
Garcia – Teruel và Pedro
Martinez-Solano (2006)
H6) : Tc đ tng doanh thu (SGROW) có tng quan
đng bin vi t sut sinh li (ROA)
+
-
Nhóm tác gi Pedro Juan
Garcia – Teruel và Pedro
Martinez-Solano (2006)
H7) : T l n trên tài sn (DEBT) có tng quan
dng (+) vi t sut sinh li (ROA)
-
-
Nhóm tác gi Pedro Juan
Garcia – Teruel và Pedro
Martinez-Solano (2006)
H8) : Tc đ tng trng GDP (GDPGR) có tng
quan đng bin vi t sut sinh li (ROA)
+
-
Nhóm tác gi Pedro Juan
Garcia – Teruel và Pedro
Martinez-Solano (2006)
13
3.3 D liu
D liu đc s dng trong nghiên cu này đc thu thp t c s d liu ca
Cc Thng Kê Thành Ph H Chí Minh. Trong đó, d liu nghiên cu ca đ tài là
toàn b Báo cáo tài chính ca các doanh nghip nh và va trên đa bàn thành ph H
Chí Minh. Vic la chn doanh nghip nh và va đc thc hin theo iu 3 Ngh
đnh s 56/2009/N-CP ngày 30/6/2009 ca Chính ph v nh ngha D
oanh nghip
nh và va.
Ngoài vic áp dng vic la chn theo tiêu chí trên tác gi còn áp dng mt
lot các b lc, loi b các quan sát bt thng nh các doanh nghip có doanh thu
bng không, doanh thu tng đt bin , cng nh các t s khác có t l tng gim quá
cao hoc quá thp Cui cùng tác gi kt thúc vic la chn mu gm 3.095 doanh
nghip vi 21.665 quan sát. nghiên cu nh hng ca chu k kinh t tác gi c
òn
s dng tc đ tng trng GDP hàng nm Thành Ph H Chí Minh t d liu Niên
giám Thng kê ca Cc Thng Kê Thành Ph H Chí Minh.
14
Các dng d liu ph bin: d liu theo chui thi gian, d liu chéo theo
không gian và d liu bng. Tác gi s dng d liu bng (panel data) hay còn gi là
d liu kt hp các d liu theo chui thi gian và không gian, tiêu biu cho s bin
thiên theo thi gian ca các đn v chéo theo không gian, liên quan đn toán hc và
thng kê khá phc tp. Tuy nhiên, tác gi ch nghiên cu mt phn then cht c bn
ca d liu bng. Mt s u đim d liu bng: do kt hp các chui theo thi gian
ca các quan sát theo không gian, d l
iu bng cung cp nhng d liu có
nhiu thông tin hn, đa dng hn, ít cng tuyn hn gia các bin s, nhiu bc t do
và hiu qu hn nhng không có ngha rng không có vn đ khi lp mô hình d liu
bng.
3.4 Mô hình và phng pháp kim đnh mô hình
3.4.1 Mô hình nghiên cu
- Vic s dng mô hình hi quy xut phát t nhng nghiên cu thc nghim
trc đây ca các tác gi trên th gii. Thông qua các nghiên cu đó tác gi xác đnh
mô hình nghiên cu trong lun vn này gm h 4 phng trình sau:
Trong đó:
+ 0 : là tr s bình quân ca ROA khi tc c các nhân t trong mô hình bng 0
+ i : là mc tng (gim) bình quân ca ROA khi nhân t i tng lên 1 đn v
trong điu kin các nhân t khác không đi.
15
3.4.2 Phng pháp kim đnh mô hình
• Kim đnh Wald Test - đ xem xét s có mt ca “bin không cn thit” nhm
xác đnh bin nào không cn thit hay còn gi là “tha bin” trong mô hình hi
quy d liu bng. Da theo kt qu c lng mô hình, tác gi xem mc ý ngha
(Prob) ca tng bin.
+ Nu mc ý ngha (Prob) ≤ 0.05 các bin có ý ngha thng kê và cn thit
trong mô hình s dng.
+ Nu mc ý ngha (Prob) ≥ 0.05 các bin không có ý ngha thng kê và loi ra
khi m
ô hình .
• V đ th và dùng kim đnh White – kim đnh phng sai thay đi
+ V đ th : da vào đ th kim tra s phân tán ca d liu, kim đnh s
tuyn tính ca mô hình hi quy.
+ Kim đnh White : Kim đnh này không đc phn mm Eviews h tr trong
c lng d liu bng (Panel da
ta). Tuy nhiên, theo Muhamad2 hin tng phng
sai ca nhiu thay đi trong mô hình hi quy d liu bng vn đ này đã đc phn
mm t x lý.
• Kim đnh đa cng tuyn (Correlations) – xem xét các bin đc lp (X) có nh
hng ln nhau, hay còn gi là có s tng quan vi nhau hay không . iu này
đc thc hin bng cách to ma trn tng quan gia các bin gii thích
vi nhau (Brooks, 002). Cách nhn bit hin tng đa cng tuyn :
+ H s R
2
cao, nhng t s t-statistic thp.
+ H s tng quan gia các bin đc lp cao, nu > 0,8 thì chc chn có đa
cng tuyn.
+ Du ca h s hi quy khác vi du k vng cng là du hiu d nhn ra có
hin tng đa cng tuyn.