Bài giảng Kinh tế học vi mô Chương 1 - GV. Mai Văn Hùng

Mai Văn Hùng, 2014 1
Giảng viên: Mai Văn Hùng
Kinh t h cế o
Vi m«
Mai Văn Hùng, 2014 2
KHÁI QUÁT VỀ KINH TẾ HỌC
* MỤC TIÊU
- Định nghĩa được kinh tế học vi mô
- Phân biệt được KT vi mô và KT vĩ mô
-
Biết được 3 vấn đề cơ bản của mọi tổ
chức kinh tế
- Trình bày được khái niệm chi phí cơ hội
và nắm rõ quy luật khan hiếm, lợi suất
giảm dần để lựa chọn kinh tế tối ưu.
Mai Văn Hùng, 2014 3
SỰ KHAN HIẾM VÀ SỰ LỰA CHỌN
Tài nguyên
khan hiếm
LỰA CHỌN CÁCH SỬ DỤNG SAO CHO HIỆU QUẢ
Nhu cầu
vô hạn
Mai Văn Hùng, 2014 4
KINH TẾ HỌC NGHIÊN CỨU VẤN ĐỀ GÌ ?
Như thế nào ?
Cho ai ?
Cái gì ?
Sử dụng
hiệu quả
các nguồn
tài nguyên

Mai Văn Hùng, 2014 5
KINH TẾ HỌC VI MÔ & KINH TẾ HỌC
VĨ MÔ

VI MÔ

VĨ MÔ

Nghiên cứu từng
chủ thể trong nền
kinh tế

Nghiên cứu tổng
thể nền kinh tế

Nghiên cứu cầu &
cung của từng thò
trường

Nghiên cứu tổng
cầu & tổng cung
Mai Văn Hùng, 2014 6
KINH TẾ HỌC THỰC CHỨNG &
CHUẨN TẮC

THỰC
CHỨNG

CHUẨN
TẮC

Giải thích những
hiện tượng xảy ra
trong nền kinh tế
Đưa ra những chỉ
dẫn để giải quyết
các vấn đề của nền
kinh tế
Mai Văn Hùng, 2014 7
05/28/15
Các cơ chế kinh tế và việc lựa chọn các vấn đề
kinh tế cơ bản của doanh nghiệp
a. Cơ chế mệnh lệnh (Kế hoạch hóa tập
trung).
b. Cơ chế thị trường
c. Cơ chế hỗn hợp
Mai Văn Hùng, 2014 8
Trong nền kinh tế nào sau đây chính phủ
giải quyết vấn đề cái gì được sản xuất ra,
sản xuất như thế nào và sản xuất cho ai?
•
a. Nền kinh tế thị trường.
•
b. Nền kinh tế hỗn hợp.
•
c. Nền kinh tế kế hoạch hoá tập trung.
•
d. Nền kinh tế truyền thống.
•
e. Tất cả các nền kinh tế trên
Mai Văn Hùng, 2014 9

05/28/15
Các trường phái kinh tế học
Các trường phái kinh tế học
Quesnay
1858
Adam Smith
1776
Thế kỷ
17-18
Phái
trọng
nông
Phái
trọng
thươ
ng
David Ricardo
1817
T.R Mathus
1798
KMAX.1987
VI Lê Nin
JS Mill
1948
Mashall-Fisher
1880 -1910
JM. Keynes
1936
Trường phái
hiện đại

TQ - VN
Nền kinh tế
Chuyển đổi
PA. Samuelson
1915
Liên Xô –
Đông Âu
Trường phái tân cổ
điển
Không đònh hướng xã hội
chủ nghóa
Đònh hướng XHCN
1979 - 1986
CNXH
Mai Văn Hùng, 2014 10
Hộ
gia đình
Doanh
nghiệp
Thò trường
sản phẩm
Thò trường các
yếu tố sản xuất
dòng hiện vật

dòng tiền tệ

CHU CHUYỂN KINH TẾ
Mai Văn Hùng, 2014 11
Kinh tế học có thể định nghĩa là:

•
a. Cách làm tăng lượng tiền của gia đình.
•
b. Cách kiếm tiền ở thị trường chứng khoán
•
c. Giải thích các số liệu khan hiếm.
•
d. Cách sử dụng các tài nguyên khan hiếm
để sản xuất ra các hàng hoá dịch vụ và phân
bổ các hàng hoá dịch vụ này cho các cá
nhân trong xã hội.
•
e. Tại sao tài nguyên lại khan hiếm như thế.
Mai Văn Hùng, 2014 12
Lý thuyết trong kinh tế học:
•
a. Có một số đơn giản hoá hoặc bóp méo
thực tế.
•
b. Có mối quan hệ với thực tế mà không
được chứng minh.
•
c. Không thể có vì không thể thực hiện được
thí nghiệm.
•
d. Nếu là lý thuyết tốt thì không có sự đơn
giản hoá thực tế.
•
e. Có sự bóp méo quá nhiều nên không có
giá trị.

Mai Văn Hùng, 2014 13
CƠ CẤU THỊ TRƯỜNG
Cạnh tranh hoàn
toàn
Độc quyền hoàn
toàn
Cạnh tranh độc
quyền
Thiểu số độc
quyền
Mai Văn Hùng, 2014 14
ĐẶC ĐIỂM CỦA THỊ TRƯỜNG
CẠNH TRANH HOÀN TOÀN
Vô số người mua &
bán
Sản phẩm đồng
nhất
Xuất nhập ngành dễ
dàng
Thông tin đầy đủ
Chấp nhận giá
Mai Văn Hùng, 2014 15
Chương I: Kinh tế học Vi mô và những vấn đề kinh tế
cơ bản của doanh nghiệp
I.Đối tượng, nội dung và phương pháp nghiên
cứu môn kinh tế học vi mô
1. Kinh tế học Vi mô
1.1. Kinh tế học
1.2. Kinh tế học Vi mô:
Người tiêu dùng - Người sản xuất - Chính phủ

Mai Văn Hùng, 2014 16
2.1. Đối tượng
2. Đối tượng, nội dung và phương pháp nghiên
cứu môn kinh tế học vi mô
2.2. Nội dung nghiên cứu
✸ Nghiên cứu cung cầu
✸ Nghiên cứu hành vi của người tiêu dùng
✸ Nghiên cứu hành vi của người sản xuất
✸ Nghiên cứu hành vi người tiêu dùng và người
sản xuất trên các loại thị trường:
✸ Nghiên cứu sự trục trặc của thị trường và vai
trò điều tiết của chính phủ:
Mai Văn Hùng, 2014 17
2.3. Phương pháp nghiên cứu
*Phương pháp chung: kết hợp lý luận và thực tiễn,
phân tích và tổng hợp, thống kê so sánh đối chiếu
*Phương pháp đặc thù: phương pháp toán học,
phương pháp phân tích từng phần.
3. Một số khái niệm:
3.1. Tài nguyên
Tài nguyên thiên nhiên
Sức lao động
Tư bản
Mai Văn Hùng, 2014 18
3.2.Hàng hoá (Goods)
* Hàng hoá hữu hình (visible goods)
* Hàng hoá vô hình (invisible goods)
3.3. Sự khan hiếm (Scarity)
☛
Chỉ mối quan hệ giữa nhu cầu và khả năng đáp

ứng, khi nhu cầu > khả năng đáp ứng
II. Những vấn đề cơ bản của Doanh nghiệp
1. Doanh nghiệp, quá trình kinh doanh, chu kỳ kinh
doanh
2. Vấn đề kinh tế cơ bản của doanh nghiệp: sản
xuất cái gì, như thế nào và cho ai.
Mai Văn Hùng, 2014 19
II. Lựa chọn kinh tế tối ưu:
1.Bản chất của sự lựa chọn:
* Tại sao phải lựa chọn: vì thế giới chúng ta đang
sống đặc trưng bởi sự khan hiếm
* Thế nào là sự lựa chọn: Là cách thức mà các
thành viên kinh tế sử dụng để đưa ra các quyết định
tốt nhất có lợi nhất cho họ
2. Mục tiêu
Người tiêu dùng
Người sản xuất
Chính phủ
Mai Văn Hùng, 2014 20
* Chi phí cơ hội (opportunity cost) chi phí cơ hội của
1 hoạt động là giá trị của hoạt động thay thế tốt nhất bị
bỏ qua khi 1 sự lựa chọn kinh tế được thực hiện.
*Lưu ý:
☛
Chi phí cơ hội là công cụ của sự lựa chọn nhưng
đôi khi nó không thể hiện được bằng tiền
☛
Tính chi phí cơ hội chỉ xem xét hoạt động thay
thế tốt nhất bị bỏ qua vì trên thực tế khi ta lựa
chọn 1 phương án thì có nhiều phương án khác bị

bỏ qua.
Mai Văn Hùng, 2014 21
3. Phương pháp lựa chọn
3.1. Lợi ích cận biên: (MU: Marginal utility)
Là sự thay đổi của tổng lợi ích khi có sự thay đổi của
một đơn vị hàng hoá trong mức độ hoạt động gây ra
3.2. Chi phí cận biên (MC: Marginal cost)
Là sự thay đổi của tổng chi phí khi có sự thay đổi của
một đơn vị hàng hoá trong mức độ hoạt động gây ra
3.3. Nguyên tắc lựa chọn:
 MU > MC : nên tăng mức độ hoạt động
 MU < MC : nên giảm mức độ hoạt động
 MU = MC : mức độ hoạt động lúc này tối ưu
➨
Q*.
Mai Văn Hùng, 2014 22
4. Đường giới hạn khả năng sản xuất:
(PPF Production possibility frontier)
* Khái niệm: Là những kết hợp hàng hoá mà một nền
kinh tế có thể sản xuất được với nguồn tài nguyên nhất
định với một trình độ công nghệ hiện có.
A
0
X
Y
Mai Văn Hùng, 2014 23
ĐƯỜNG GIỚI HẠN KHẢ NĂNG SẢN XUẤT
Hàng
tiêu
dùng

Thi t b CBế ị
°F
C’
- Nền kinh tế chỉ có 2 ngành
- Kỹ thuật sản xuất và nguồn
cung các yếu tố không đổi
Giả đònh :
B

°
B’
C
°
D
°
Mai Văn Hùng, 2014 24
Đường PPF nghiêng xuống từ trái sang phải thể
hiện 2 nguyên tắc kinh tế:
✌ Thứ nhất: có một giới hạn về các hàng hoá dịch
vụ được sản xuất ra nhằm thể hiện sự khan hiếm
✌ Thứ hai: chỉ có thể tăng sản lượng sản xuất ra của
hàng hoá này bằng việc giảm sản lượng của hàng hoá
khác và ngược lại điều này thể hiện chi phí cơ hội.
☛ Các điểm nằm trên ABCD là hiệu quả, các điểm
nằm trong ABCD là chưa hiệu quả, các điểm nằm
ngoài ABCD là không có khả năng sản xuất
Mai Văn Hùng, 2014 25
TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ
0
X

Y
Đường giới hạn khả
năng SX dịch chuyển
sang trái khi có sự
Tăng trưởng kinh tế:
Nguyên nhân:
Tăng cường các
Yếu tố đầu vào,
Sự thay đổi về
công nghệ,…