Bài giảng Tiếng Việt thực hành - Chữa câu

•
IV. CHỮA CÂU
•
1. Lỗi sai về cấu tạo ngữ pháp
•
1. 1. Câu khơng đủ thành phần
CÂU KHÔNG ĐỦ
THÀNH PHẦN
THIẾU
CHỦ NGỮ
THIẾU
VỊ NGỮ
THIẾU C Ả
CHỦ NGỮ, VỊ NGỮ
•
Ví dụ: Qua phong trào chạy việt dã của báo Tiền
Phong cho thấy sức sống của tuổi trẻ Việt Nam.
Traïng ngöõ
Vị ngữ
Thiếu chủ ngữ
a. Thiếu chủ ngữ
•
Cách chữa 1:
•
phong trào chạy việt dã của báo Tiền Phong
cho thấy sức sống của tuổi trẻ Việt Nam.
Qua
P

Vị ngữ
Chủ ngữ
Cách chữa 2:
Qua phong trào chạy việt dã của báo Tiền Phong,
cho thấy sức sống của tuổi trẻ Việt Nam.
nó
Chủ ngữ Vị ngữ
Trạng ngöõ
Ví dụ:
Việt Nam, đất nước của những con người anh
hùng, của những bài ca bất diệt, những điệu hát câu
hị thắm đượm tình quê.
Danh từ riêng làm chủ ngữ
Giải thích ngữ
b. Thiếu vị ngữ
Cách chữa 1: Bỏ dấu phẩy và thêm từ “là” sau “Việt
Nam”, biến phần giải thích ngữ thành vị ngữ.
Câu đúng: Việt Nam , đất nước của những con người
anh hùng, của những bài ca bất diệt, những điệu hát
câu hị thắm đượm tình quê.
laø
C V
Cách chöõa 2: Thêm một ngữ đoạn làm vị ngữ
Câu đúng:
Việt Nam, đất nước của những con người anh hùng,
của những bài ca bất diệt, những điệu hát câu hò thắm
đượm tình quê.
, rất giàu đẹp.
C
V

c. Thiếu cả chủ ngữ và vị ngữ
Ví dụ: Trải qua mấy nghìn năm đấu tranh
chống ngoại xâm của dân tộc Việt Nam, một
dân tộc đã bao lần anh dũng đứng dậy lập nên
những trang sử vẻ vang.

c. Thiếu cả chủ ngữ và vị ngữ
•
Ví dụ: Trải qua mấy nghìn năm đấu
tranh chống ngoại xâm của dân tộc Việt Nam,
•
một dân tộc đã bao lần anh dũng đứng dậy lập
nên những trang sử vẻ vang.
Trạng ngữ
Thành phần giải thích cho Việt Nam,
bộ phận của trạng ngữ
Thiếu cả chủ ngữ và vị ngữ
Ví d : Trải qua mấy nghìn năm đấu tranh chống ụ
ngoại xâm của dân tộc Việt Nam, một dân tộc đã bao lần
anh dũng đứng dậy lập nên những trang sử vẻ vang.
Cách chữa
Biến một bộ phận của trạng ngữ thành chủ ngữ
và biến thành phần giải ngữ thành vị ngữ, bằng
cách thay từ “của” bằng dấu phẩy, bỏ dấu phẩy
sau “Việt Nam” và cụm từ “một dân tộc”.
C V
,
1. 2. Câu không phân định rõ các thành phần
Đây là lỗi viết câu không phân biệt được các thành
phần câu.

•
Ví dụ: Bằng trí tuệ sắc bén, thông minh của
người dân lao động khơng những đấu tranh
trực tiếp mà còn đấu tranh gián tiếp chống lại
chế độ phong kiến bạo tàn.
Câu trên là câu không phân định rõ các
thành phần (chủ ngữ, vị ngữ, trạng ngữ…).
•
Ví dụ: Bằng trí tuệ sắc bén, thông minh của người
dân lao động khơng những đấu tranh trực tiếp mà
còn đấu tranh gián tiếp chống lại chế độ phong kiến
bạo tàn.
C
V
Trạng ngữ
2. Lỗi về quan hệ ngữ nghĩa trong câu
1. Câu phản ánh sai hiện thực khách quan

Kim Lân.
Nam Cao.
Ví dụ: Tác phẩm Vợ nhặt của
Tác phẩm Vợ nhặt là của Kim Lân,
người viết nhớ nhầm, sai với hiện thực.
2. 2. Câu có quan hệ giữa các thành phần,
các vế câu không lôgich
Ví dụ:
Với sản xuất, nó là người luôn có sáng kiến.
Câu trên dùng sai quan hệ từ làm cho quan hệ
giữa các thành phần câu không lô gich. Sửa lại
bằng cách thay quan hệ từ “với” bằng từ “trong”.

Trong
2. 3. Câu có thành phần cùng chức không
đồng loại
Ví dụ:
Hãy tìm các ví dụ trong Tắt đèn, Truyện Kiều và
Hồ Xuân Hương để chứng minh.
Câu trên sai là do “Tắt đèn, Truyện Kiều” là tên
của tác phẩm còn “Hồ Xuân Hương” là tên tác
giả, giữa hai vế câu không đồng loại.
Hãy tìm các ví dụ trong Tắt đèn, Truyện Kiều và Hồ
Xuân Hương để chứng minh.
Hãy tìm các ví dụ trong Tắt đèn, Truyện
Kiều và Hồ Xuân Hương để chứng minh.
thơ
Nói đến tác phẩm, như
vậy tương đồng với vế
trước
Câu đúng: Hãy tìm các ví dụ trong Tắt đèn,
Truyện Kiều và thơ Hồ Xuân Hương để chứng
minh.
Hay:
Hãy tìm các ví dụ trong tác phẩm của Ngô Tất Tố,
Nguyễn Du và Hồ Xuân Hương để chứng minh.
D. Dặn dò
- Đọc lại bài và làm bài tập từ bài 15 đến bài 30.
BÀI TẬP
•
a. Cuốn sách anh cho mượn ngày hôm qua.
Thiếu vị ngữ
Chữa lại:

Cuốn sách anh cho mượn ngày hôm qua
bò m t rồi.ấ
V
C
•
b. Quân đội ta từ khi còn là những đội quân du kích
nhỏ chiến đấu trên địa thế hiểm trở của rừng núi.
Thiếu vị ngữ
•
Quân đội ta từ khi còn là những đội quân du
kích nhỏ chiến đấu trên địa thế hiểm trở của
rừng núi đã chiến đấu rất dũng cảm.
V
•
c. Chị dắt con chó đi dạo trong sân, thỉnh thoảng
dừng lại, ngửi chỗ này một tí, ngửi chỗ kia một tí.
Mơ hồ
chủ ngữ
•
> Chị dắt con chó đi dạo trong sân, thỉnh
thoảng con chó dừng lại, ngửi chỗ này một tí, ngửi
chỗ kia một tí.
The end