SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CHO HỌC SINH THÔNG QUA CÁC CÂU CHUYỆN KỂ TRONG GIỜ SINH HOẠT LỚP

1
SỞ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO ĐỒNG NAI
Đơn vị: Trường THPT Phú Ngọc

Mã số: ……
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CHO HỌC SINH THÔNG QUA CÁC CÂU
CHUYỆN KỂ TRONG GIỜ SINH HOẠT LỚP
Người thực hiện: VÕ ĐỨC HIỆU
Lĩnh vực nghiên cứu:
Quản lý giáo dục:
Phương pháp dạy học bộ môn:
Phương pháp giáo dục:
Lĩnh vực khác:
Có đính kèm:
Mô hình Phần mềm Phim ảnh Hiện vật khác
Năm học 2010 - 2011
SƠ LƯỢC LÝ LỊCH KHOA HỌC
I. THÔNG TIN CHUNG VỀ CÁ NHÂN
1. Họ và tên: Võ Đức Hiệu
2. Ngày, tháng năm sinh: 11. 12. 1974
3. Nam, nữ: nam
4. Địa chỉ: Trường THPT Phú Ngọc, Định Quán, Đồng Nai
5. Điện thoại: 0985581323
6. Fax: ………. Email:
7. Chúc vụ: Tổ trưởng tổ Ngoại ngữ
8. Đơn vị công tác: Trường THPT PHÚ Ngọc, Định Quán, Đồng Nai
II. TRÌNH ĐỘ ĐÀO TẠO
1. Trình độ chuyên môn, nghiệp vụ: Đại học sư phạm
2. Năm nhận bằng: 1999
3. Chuyên nghành đào tạo: Anh văn

III. KINH NGHIỆM KHOA HỌC
1. Lĩnh vực chuyên môn có kinh nghiệm: Dạy học
2. Số năm kinh nghiệm: 12 năm
3. Các sáng kiến kinh nghiệm đã có trong 5 năm gần đây:
(1). Nâng cao hiệu quả tiết dạy reading
(2). Phương pháp giáo dục học sinh cá biệt ở trường THPT
2
I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI
“TIÊN HỌC LỄ, HẬU HỌC VĂN” đó là câu nói mà ai cũng có thể
thấy được ở bất cứ trường học nào nhưng các nhà giáo có thật sự quan tâm
đến việc giáo dục đạo đức, lễ nghóa hay không, học sinh đã được “học lễ”
như thế nào khi mà đi đến đâu chúng ta đều nghe những nhà giáo dục tiến bộ
than phiền rằng: “Tình hình đạo đức của học sinh, thanh niên có nhiều hiện
tượng không bình thường, tạo ra những mâu thuẫn gay gắt trong xã hội và
giữa các thế hệ, vò trí và uy tín của người thầy sa sút đi nhiều”. Cả xã hội đã
và đang gióng lên hồi chuông báo động về tình trạng xuống dốc đạo đức
trong học sinh và việc chú trọng giáo dục đạo đức cho học sinh lúc này là cần
thiết hơn bao giờ hết. Cung cấp cho học sinh những tri thức đạo đức (hiểu
biết về đạo đức, về thái độ phải có, về nhiệm vụ, về bổn phận phải làm….) là
một khâu quan trọng trong việc giáo dục đạo đức trong nhà trường. Thông
qua các giờ học đạo đức, giờ sinh hoạt lớp, học sinh sẽ được trang bò những
tri thức về đạo đức một cách khái quát và hệ thống. Vốn tri thức này có tác
dụng quan trọng ở chỗ giúp học sinh có cơ sở đúng đắn để nhận ra và phân
biệt giữa hiện tượng đạo đức và hiêïn tượng phi đạo đức biểu hiện muôn hình
vạn trạng xung quanh mình hàng ngày và từ đó giúp các em tăng thêm tính tự
giác trong hành vi đạo đức của mình. Ngoài ra cũng cần phải nói một cách
dứt khoát, việc giáo dục đạo đức cho học sinh không phải chỉ là nhiêïm vụ
của môn giáo dục công dân. Đó là những nhiệm vụ của tất cả các bộ môn
văn hóa khác ở trường phổ thông, nhất là phổ thông trung học và người giữ
vai trò quan trọng trong việc giáo dục đạo đức cho học sinh chính là giáo

viên chủ nhiệm. Như chúng ta đã biết “Tuổi thanh niên” là “thế giới thứ ba”
theo nghóa đen của từ này, là sự tồn tại giữa tuổi trẻ em và tuổi người lớn, lứa
tuổi này có một vò trí đặc biệt trong thời kì phát triển của con người. Vò trí
đặc biệt này được phản ánh bằng những tên gọi khác nhau của nó: “thời kì
quá độ”, “tuổi khó bảo”, “tuổi khủng hoảng”, “tuổi bất trò”… Những tên gọi
đó nói lên tính phức tạp và tầm quan trọng của lứa tuổi này trong quá trình
phát triển của con người. Cho nên là một giáo viên chủ nhiệm khá nhiều
năm, tôi đã luôn tìm cách trả lời cho câu hỏi “Làm thế nào để giáo dục đạo
đức cho học sinh trong giờ sinh hoạt lớp một cách thật sự có hiệu quả?”. Và
cho đến bây giờ tôi nhận thấy rằng những câu chuyện sống động minh họa
trong những giờ giáo dục đạo đức, trong tiết sinh hoạt lớp, những tác động
đạo đức của văn học, nghệ thuật sẽ là những biện pháp hiệu nghiệm tác
động vào tình cảm. Các hình tượng nghệ thuật của câu chuyện, lối suy nghó,
cư xử hành động của các nhân vật trong truyện sẽ góp phần rất nhiều vào sự
hình thành thái độ, tình cảm đạo đức của học sinh, do đó dễ chuyển tri thức
3
đạo đức thành niềm tin đạo đức trong học sinh. Đó là tất cả những gì tôi
muốn thể hiện qua chuyên đề “Giáo dục đạo đức cho học sinh thông qua các
câu chuyện kể trong giờ sinh hoạt lớp” này.
II. THỰC TRẠNG TRƯỚC KHI CHỌN ĐỀ TÀI
1. Thực trạng chung mang tính tích cực có liên quan đến đề tài
Thực tế cho thấy rằng, đã là giáo viên nói chung và giáo viên tham gia làm
cơng tác chủ nhiệm nói riêng ai cũng muốn làm thế nào đó để học sinh của mình
đạt kết quả mĩ mãn cả về mặt trí dục lẫn đức dục. Vì vậy cho nên khi một giáo
viên được phân cơng trực tiếp làm cơng tác chủ nhiệm thì tất nhiên giáo viên đó
sẽ đầu tư hết sức lực vào cơng tác giáo dục học sinh của mình với mong muốn
ngày sau các em thành những người có đủ đức và trí để sắp xếp hành trang bước
vào đời. Chính những mong ước chung của giáo viên chủ nhiệm mà đã thơi thúc
người giáo viên khơng ngừng tìm tòi các biện pháp và tận dụng mọi thời gian,
đặc biệt là giờ sinh hoạt lớp để giáo dục đạo đức cho các em học sinh thân u

của mình.
2. Thực trạng chung mang tính tiêu cực có ảnh hưởng đến đề tài
* Vấn đề đầu tiên ta thường thấy là hầu hết các giáo viên bao gồm giáo
viên bộ môn nói chung và cả giáoviên chủ nhiệm khi lên lớp đều ít chú trọng
đến vấn đề giáo dục đạo đức cho học sinh, một phần có thể do đặc thù của
từng bộ môn, do thời gian có hạn, một phần có thể do giáo viên bộ môn nghó
rằng đây nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm. Nếu có chăng chỉ là những
tiếng la rầy những học sinh có tác phong, có thái độ học tập không đúng mà
như thế thì chưa phải là giáo dục đạo đức thật sự cho học sinh.
*Ngoài ra ngay cả giáo viên chủ nhiệm trong giờ sinh hoạt lớp cũng chưa
thật sự đặt nặng vấn đề giáo dục đạo đức cho học sinh. Qua tìm hiểu một số
giờ sinh hoạt lớp ở các lớp khác tôi nhận thấy rằng một số lớp có những
khoảng thời gian chết mà cả thầy và trò đều không biết làm gì, một số lớp
khác thì giáo viên chủ nhiệm dành quá nhiều thời gian cho việc khiển trách,
phê bình học sinh. Vậy tại sao ta không tận dụng thời gian này để đưa vào
những câu chuyện vừa vui, hấp dẫn lại có giá trò giáo dục cao?
3. Số liệu thống kê
* Có quan điểm cho rằng chỉ cần giáo viên chủ nhiệm giáo dục học sinh
như thế nào mà cả lớp đều chấp hành tốt nội qui nhà trường thì giáo viên chủ
nhiệm đã hoàn thành tốt nhiệm vụ giáo dục học sinh của mình. Nhưng tôi lại
cho rằng đó chỉ là điều kiện cần thôi chứ chưa đủ để đánh giá một giáo viên
đã hoàn thành tốt nhiệm vụ giáo dục đạo đức cho học sinh hay chưa bởi vì
giáo dục đạo đức là giúp hoàn thiện một nhân cách, có thể các em chỉ nhận
4
thấy rằng các em bò buộc phải tuân theo nội qui nhà trường mà các em chưa
hình thành được tính tự giác trong hành vi đạo đức của mình. Cái đạo đức sâu
kín của người học thấm đượm sự vâng lời hơn là sự tự lập.
* Ngoài ra chúng ta cũng thường nghe nói rằng giờ sinh hoạt lớp là “giờ
phán xét” trong đó giáo viên chủ nhiệm như là một vò quan tòa còn học sinh
vi phạm nội qui được xem như là những tội đồ và những tội đồ này phải hứng

chòu mọi sự kết tội mà không được quyền phản kháng. Và giáo viên chủ
nhiệm, những “vò quan tòa” nghó rằng mình đã hoàn thành nhiệm vụ giáo
dục đạo đức cho học sinh.
* Thật ra những điều này chưa thật sự giúp đỡ nhiều cho học sinh trong
việc hoàn thiện nhân cách. Cách giáo dục trên không mang lại kết quả
nhiều, có khi còn phản tác dụng. Và qua đó ta cũng thấy rằng giáo dục đạo
đức cho học sinh không phải là điều đơn giản bởi vì “sai lầm của nhà giáo
dục sẽ làm hỏng cả một thế hệ”. Vậy thì giáo viên chủ nhiệm nên giáo dục
đạo đức cho học sinh như thế nào đặc biệt là trong giờ sinh hoạt lớp?
III. NỘI DUNG ĐỀ TÀI
1/ Cơ sở lý luận
Để giáo dục đạo đức cho học sinh một cách có hiệu quả điều quan
trọng không thể bỏ qua là ta phải nắm được đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi để
có thể đưa ra những phương pháp giáo dục thích hợp. Một số nhà khoa học có
những quan điểm như sau:
- Con người khơng phải là một bình nước cần được đổ đầy mà là một
ngọn đèn cần được thắp sáng” – K. Gibran
- “Phần đơng cho rằng nhân cách khơng thể thay đổi được… Nghĩ thế là
sai. Ta ln ln thay đổi. Ngày hơm nay ta khơng giống hơm qua vì trong thời
gian đó có rất nhiều tế bào trong thân thể ta đã chết và được thay thế bằng những
tế bào mới. Sức khỏe, tư tưởng, ý muốn, cảm xúc của ta đều thay đổi mà nhân
cách của ta tùy thuộc những cái đó, thì làm sao khơng thay đổi được? ” –
Gordon Byron
- “Cách tốt nhất để sửa lỗi cho mình là hãy nhìn vào lỗi của người khác và
nếu mình khơng muốn người ta làm đối với mình thì mình đừng bao giờ hành
động như vậy vì chắc chắn sẽ có người khơng muốn mình làm điều đó”
2/ Nội dung, biện pháp thực hiện các giải pháp của đề tài
2.1. Tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi trung học phổ thông
a/ Sự phát triển của tự ý thức
Sự phát triển tự ý thức là một đặc điểm nổi bật trong sự phát triển nhân

cách của thanh niên mới lớn, nó có ý nghóa to lớn trong sự phát triển tâm lý
5
của tuổi thanh niên. Quá trình này rất phong phú và phức tạp nhưng có thể kể
một số đặc điểm cơ bản:
o Sự hình thành tự ý thức ở lứa tuổi thanh niên là một quá trình lâu
dài, trải qua những mức độ khác nhau, ở tuổi thanh niên quá trình phát triển
tự ý thức diễn ra mạnh mẽ, sôi nổi và có tính đặc thù riêng.
o Đặc điểm quan trọng trong sự tự ý thức của thanh niên là sự tự ý
thức của họ xuất phát từ yêu cầu của cuộc sống và hoạt động. Các em hay
ghi nhật ký, so sánh mình với nhân vật mà họ coi là thần tượng, là tấm
gương.
o Các em không chỉ nhận thức về cái tôi của mình trong hiện tại
Như thiếu niên mà còn nhận thức về vò trí của mình trong xã hội, trong tương
lai (Tôi cần phải trở thành người như thế nào, cần làm gì để tốt hơn…)
o Thanh niên còn có khả năng đánh giá sâu sắc về những phẩm
chất, mặt mạnh, mặt yếu của những người cùng sống và của chính mình. Tuy
nhiên thanh niên thường có xu hướng cường điệu trong khi tự đánh giá. Hoặc
là các em đánh giá thấp cái tích cực, tập trung phê phán cái tiêu cực; hoặc là
đánh giá quá cao nhân cách mình - tỏ ra tự cao, coi thường người khác.
Chúng ta phải thừa nhận rằng thanh niên mới lớn có thể có sai lầm khi
tự đánh giá. Nhưng vấn đề cơ bản là, việc tự phân tích có mục đích là một
dấu hiệu cần thiết của một nhân cách đang trưởng thành và là tiền đề của sự
tự giáo dục có mục đích. Do vậy, khi sự tự đánh giá đã được suy nghó thận
trọng thì dù có sai lầm, thì chúng ta vẫn phải có thái độ nghiêm túc khi lắng
nghe các em phát biểu, không được chế diễu ý kiến tự đánh giá của họ. Cần
phải giúp đỡ thanh niên một cách khéo léo để họ hình thành được một biểu
tượng khách quan về nhân cách của mình.
b/ Giao tiếp và đời sống tình cảm
Tuổi thanh niên mới lớn là lứa tuổi mang tính chất tập thể nhất.
Điều quan trọng đối với các em là được sinh hoạt với các bạn cùng lứa tuổi,

là cảm thấy mình cần cho nhóm, có uy tín, có vò trí nhất đònh trong nhóm.
Ở lứa tuổi này quan hệ với bạn bè chiếm vò trí lớn hơn hẳn so với quan
hệ với người lớn tuổi hơn hoặc ít tuổi hơn. Cùng với sự trưởng thành nhiều
mặt quan hệ dựa dẫm, phụ thuộc vào cha mẹ dần dần cũng được thay thế
bằng quan hệ bình đẳng, tự lập.
Trong công tác giáo dục cần chú ý đến ảnh hưởng của nhóm, hội tự
phát ngoài nhà trường. Ta cũng không thể loại trừ được các nhóm tự phát và
các đặc tính của chúng. Nhưng có thể tránh được hậu quả xấu của nhóm bằng
6
cách tổ chức hoạt động của các tập thể thật phong phú, sinh động… khiến cho
các hoạt động đó phát huy tính tích cực của thanh niên mới lớn.
Đời sống tình cảm của thanh niên mới lớn rất phong phú và nhiều vẻ.
Đặc điểm đó được thể hiện rõ nhất trong tình bạn của các em. Tình bạn của
thanh niên mới lớn rất bền vững. Tình bạn ở tuổi này có thể vượt qua được
mọi thử thách và có thể kéo dài suốt cuộc đời.
2.2. Tổ chức giáo dục đạo đức cho học sinh sao cho sinh động, lôi cuốn và
thật sự có hiệu quả
Qua tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi trung học phổ thông tôi
nhận thấy rằng những câu chuyện kể có ý nghóa giáo dục trong giờ sinh hoạt
lớp là một trong những phương pháp giáo dục đạo đức khá hay, nó hấp dẫn
được mọi đối tượng và học sinh thật sự hứng thú với những câu chuyện này.
Trong giờ sinh hoạt lớp hàng tuần ở lớp tôi ngoài phần “kiểm điểm tuần qua,
phương hướng tuần tới”, tôi thường dành khoảng 5 đến 10 phút cho việc giáo
dục đạo đức cho học sinh. Những câu chuyện này có thể là những bài văn
hay được đăng tải trên báo, những câu chuyện người thực việc thực trong
mục “chuyện đời tự kể”, những câu chuyện rất ngắn trong mục “cửa sổ tâm
hồn” hay “những câu chuyện làm thay đổi cuộc sống” trên các trang báo ra
hàng ngày hay trên bất cứ các tạp chí mà tôi tình cờ đọc được, những câu
chuyện mà trước đây tôi đã từng được nghe các thầy cô của tôi kể. Ngoài ra
tôi còn chọn lọc một số câu chuyện hay, phù hợp với lứa tuổi học sinh trong

loạt tác phẩm “Hạt giống tâm hồn” của nhà xuất bản TPHCM. Có thể nói
đây là một kho tàng những câu chuyện mang đầy tính giáo dục, tính hướng
thiện. Hoặc có khi chỉ là một câu hỏi tình huống đặt ra để các em tìm cách
giải quyết.
 Chẳng hạn như trong giờ sinh hoạt lớp vừa rồi tôi đã dưa ra một tình
huống đánh rơi một chiếc giày khi vừa bước lên xe khách hay xe lửa đang
bắt đầu lăn bánh mà không thể dừng lại được. Nếu đặt mình trong tình huống
đó thì các em sẽ làm gì? Tôi cho các tổ thảo luận với nhau để xem tổ nào có
cách giải quyết hay nhất và đã chưa có câu trả lời nào trùng khớp với cách
giải quyết trong câu chuyện mà tôi đã dọc cho các em nghe:
“CHIẾC GIÀY ĐÁNH RƠI CỦA GANDHI”
Có lần trong lúc vội bước lên xe lửa, Mahatma Gandhi đánh rơi một
chiếc giày xuống đường ray và không thể nào lấy lên được vì xe lửa đã lăn
bánh. Ông Gandhi bèn cởi ngay chiếc giày còn lại và ném xa xuống đường
ray gần nơi chỗ chiếc giày đã rớt, trước sự ngạc nhiên của mọi người trên
xe.
7
Một hành khách không kìm được thắc mắc đã lên tiếng hỏi ông tại
sao lại làm như vậy.
Gandhi đáp:
-Một người nghèo nào đó tìm thấy chiếc giày trên đường ray thì họ sẽ
tìm thấy chiếc thứ hai và như vậy họ sẽ có đủ cả đôi để dùng.
Tôi cũng đọc cho các em nghe lời trích dẫn ở đầu câu chuyện “Nghòch cảnh
và khó khăn giống như tấm nệm, khi ở trên chúng bạn cảm thấy khoan
khoái và êm ái – còn khi ở dưới, bạn sẽ bò chúng làm cho ngộp thở”
Sau khi nghe xong câu chuyện tất cả các em đã rất bất ngờ với cách
giải quyết này, thật sự ngay cả người lớn chúng ta cũng chưa thể có được
cách giải quyết như thế và câu chuyện này đã để lại một ấn tượng rất tốt cho
những ai đã được nghe qua, được đọc qua.
 Tôi còn nhớ có lần tôi bắt gặp các em học sinh nam trong lớp vẽ lên

cánh tay cho nhau những hình thù trông giống như những hình xăm và trong
tiết sinh hoạt tuần đó tôi đã đọc cho các em nghe câu chuyện “Vết xăm”
được đăng trên mục chuyện đời tự kể trên báo Tuổi Trẻ cách đây không lâu.
Sau lần đó thì cho đến bay giờ tôi chưa bao giờ nhìn thấy lại những hình vẽ
như thế trong lớp nữa.
 Một lần thấy hai học sinh ngồi cạnh nhau cãi nhau một việc gì đó, giận
nhau và xin tôi đổi chỗ ngồi khác. Để giáo dục cho các em cách cư xử đúng
mực trong mối quan hệ bạn bè tôi đã đọc cho các em nghe câu chuyện
“Trắng hay đen”
“Thời còn học sơ cấp, tôi cãi nhau với một đứa bạn trong lớp. Tôi
không nhớ rõ chúng tôi cãi nhau vì việc gì nhưng tôi sẽ không bao giờ quên
được bài học ngày hôm ấy.
Tôi tin rằng tôi đúng và nó sai, còn nó lại cho rằng tôi sai còn nó
đúng. Thầy gọi chúng tôi lại bàn giáo viên, mỗi đứa một phía đối diện. Giữa
bàn là một vật rất lớn được phủ khăn lại. Sau khi thầy gỡ bỏ khăn phủ, tôi
có thể trông thật rõ ràng chúng màu đen. Thầy hỏi chúng tôi vật ấy màu gì?
-Màu trắng - bạn tôi đáp.
Tôi không thể tin được làm sao vật ấy lại màu trắng trong khi rõ ràng vật ấy
màu đen. Thế là một trận cãi nhau nữa bùng nổ, lần này là về màu sắc của
vật kia. Thầy bảo chúng tôi đổi chỗ cho nhau rồi hãy cho biết nó có màu gì.
-Màu trắng - tôi đáp
Hoá ra vì màu ở hai phía khối cầu khác nhau, từ hướng nhìn của bạn
là màu trắng, còn hướng tôi lại đen.
Hôm ấy thầy đã dạy chúng tôi một bài học quan trọng. Muốn hiểu sự
việc nột cách thấu đáo, chúng ta hãy đứng trên đôi giày của người khác và
quan sát bằng đôi mắt của họ.”
8
Câu chuyện này sẽ thật sự có ấn tượng hơn nếu tôi đóng vai trò như
người thầy giáo trong truyện nhưng vì những lí do khách quan tôi đã không
thể thực hiện được nên chỉ đọc cho các em nghe mà thôi. Qua câu chuyện tôi

đã nhân được một kết quả nho nhỏ đó là hai học sinh ấy không còn xin đổi
chỗ ngồi nữa và đã làm lành với nhau như trước đây.
2.3. Tận dụng tính trẻ trung năng động của học sinh để có được những câu
chuyện bổ ích, thú vò
Ngoài những câu chuyện do giáo viên chủ nhiệm kêå, tôi cũng cho các
em học sinh tự tìm những câu chuyện có tính giáo dục trên sách báo, hay
được nghe người khác kể lại để kể lại cho cả lớp nghe và tôi cho thi đua theo
tổ, các học sinh trong tổ sẽ cử một đại diện kể một câu chuyện cho cả lớp
cùng nghe và cuối cùng sẽ bình chọn câu chuyện có nội dung hay nhất, có ý
nghóa giáo dục nhất, tổ nào có câu chuyện được bình chọn sẽ được cộng điểm
vào điểm thi đua của tổ. Với hình thức này theo tôi nhận thấy thì tác dụng
giáo dục rất cao, các em sẽ biết tìm đọc những câu chuyện hay, các em sẽ
biết rút ra những ý nghóa giáo dục trong câu chuyện mà mình đã đọc, một
thói quen rất tốt cho việc học văn, và các em rất hứng thú với việc làm này,
cả lớp sẽ tham gia một cách rất hăng hái, rất nhiệt tình.
2.4. Vai trò của trưởng ban đại diện cha mẹ học sinh trong việc giáo dục
đạo đức cho học sinh theo hình thức này
Một số trưởng ban đại diện cha mẹ học sinh cũng rất hay kể chuyện
cho các em học sinh trong lớp nghe. Những câu chuyện họ kể rất thật, rất
sinh động có khi là kể về chính bản thân họ, về những người thân, những
người sống xung quanh cho nên có tác dụng rất lớn trong việc tác động đến
tình cảm, tâm lí của các em học sinh. Nguồn chuyện kể của họ thâït phong
phú do họ có được từ kinh nghiệm sống. Phong cách kể chuyện cũng rất khác
lạ với cách kể chuyện của giáo viên chủ nhiệm nên sẽ tạo nên sự mới lạ, lôi
cuốn. Là giáo viên chủ nhiệm, chúng ta nên tìm hiểu để khai thác nguồn
chuyện kể quý báu này.
2.5. Tìm hướng giải quyết những vấn đề gây khó khăn trong việc giáo dục
đạo đức cho học sinh theo cách này
a/ Vấn đề thời gian
Trong đa số các tiết sinh hoạt lớp giáo viên chủ nhiệm mất rất nhiều

thời gian trong việc xử lý những học sinh vi phạm nội qui nhất là những lớp
có nhiều học sinh chưa có ý thức học tập và rèn luyện và như vậy giáo viên
9
chủ nhiệm sẽ không có đủ thời gian cho việc giáo dục đạo đức cho học sinh,
trong trường hợp này thì giáo viên chủ nhiệm nên chọn những câu chuyện
thật ngắn, có thể chỉ là những câu hỏi cho các em về nhà tự tìm cách trả lời
hay nhất cho câu hỏi đó. Một số câu chuyện trong quyển “Hạt giống tâm
hồn” rất ngắn, chỉ mất khoảng hai hay ba phút để đọc hay kể cho học sinh
nghe nhưng ý nghóa giáo dục lai rất cao. Giáo viên chủ nhiệm phải thu xếp
để đảm bảo mỗi tuần hay mỗi tháng đều có một câu chuyện kể để tạo thói
quen cho học sinh, tuỳ theo lượng thời gian ít nhiều mà kể những câu chuyện
ngắn hay dài cho phù hợp.
b/ Vấn đề về nguồn chuyện kể
Như tôi đã trình bày ở trên, muốn có những câu chuyện hay, thực tế,
sống động đòi hỏi giáo viên chủ nhiệm phải mất thời gian đọc sách báo và
những câu chuyện hay này không thể có được trong một, hai ngày; một, vài
tuần mà đó là một quá trình tích luỹ lâu dài cho nên đa số giáo viên chủ
nhiệm sẽ gặp khó khăn trong vấn đề này, nếu như thế thì tại sao chúng ta
không để các em học sinh tự tìm kiếm và kể cho nhau nghe. Đây cũng là một
giải pháp hay vì như thế sẽ tạo thói quen đọc sách cho học sinh và cũng vừa
phát huy được tính tích cực của học sinh, giáo viên chủ nhiệm lại không phải
mất nhiều thời gian trong việc tìm kiếm tư liệu.
c/ Vấn đề về sức hấp dẫn của những câu chuyện
Một số giáo viên sẽ cho rằng học sinh sẽ không thích nghe bởi vì hình
thức kể chuyện này nghe có vẻ “sến”. Thật sự nếu giáo viên chủ nhiệm thực
hiện không khéo, không dành thời gian đầu tư cho câu chuyện thì việc giáo
dục theo cách này sẽ không thu hút và không mang lại kết quả cao, cho nên
câu chuyện có hay, có lôi cuốn hấp dẫn hay không đều do giáo viên chủ
nhiệm quyết đònh, giáo viên phải chọn ra những câu chuyện vừa vui, vừa phù
hợp với lứa tuổi thì học sinh mới hứng thú và việc chọn lựa này mất rất nhiều

thời gian. Tôi cũng xin nói thật rằng ý tưởng này tôi có được từ khi còn là học
sinh lớp 12 nhưng để thực hiện được tôi đã phải mất rất nhiều năm để tích
lũy để chọn lựa những câu chuyện hay và tôi chỉ mới thực hiện được trong
thời gian gần đây. Bởi vì khi ta muốn thực hiện một việc gì có chất lượng, có
kết quả cao nhất thì bắt buộc chúng ta phải đầu tư thời gian, công sức cho
công việc đó.
IV. KẾT QUẢ THU ĐƯỢC
Nội dung của đề tài này đã được chính tác giả của đề tài thực hiện ở những
lớp chủ nhiệm của mình qua các năm học 2008 – 2009 ở lớp 11b1, năm học
10
2009 – 2010 ở lớp 12b6 và năm học 2010 – 2011 ở lớp 12b4 và đã đem lại
những kết quả khá khả quan. Cụ thể là sau một học kì nhận lớp chủ nhiệm (sau
học kỳ I), hạnh kiểm cũng như thái độ ứng xử của tất cả học sinh ở các lớp nói
trên đã thay đổi theo chiều hướng tốt hơn ở một mức độ rõ rệt.
V. BÀI HỌC KINH NGHIỆM
Chúng ta khơng thể giáo dục học sinh một cách rập khn, mà tùy theo
những hồn cảnh cụ thể để tác động đúng cách, phù hợp với từng tình huống,
từng lứa tuổi. Đặc biệt là phải hiểu rõ được tâm, sinh lý của đối tượng cần giáo
dục mới có thể mong đem lại kết quả cao trong cơng tác giáo dục đạo đức. Vì
“hiểu người, hiểu ta thì trăm trận trăm thắng. Hiểu ta mà khơng hiểu người thì
trăm trận trăm thua”. Cho dù đó là một mặt trận trên chiến trường hay mặt trận
trong lĩnh vực giáo dục hay một mặt trận nào khác nữa thì điều trên vẫn hồn
tồn đúng.

VI. KẾT LUẬN:
Trên đây là những kinh nghiệm của bản thân tôi trong việc giáo dục
đạo đức cho học sinh trong giờ sinh hoạt lớp. Khi thực hiện đề tài này tôi rất
băn khoăn bởi vì kết quả của việc giáo dục đạo đức theo hình thức này đôi
khi không thể nhận thấy ngay được. Nhưng tôi chắc chắn một điều rằng chính
những câu chuyện kể của thầy giáo cũ của tôi đã giúp cho tôi trở thành một

người như bây giờ, luôn ghi nhớ những câu chuyện thú vò đầy cảm động, luôn
thực hiện theo những gì mà thầy tôi muốn gửi gắm qua những câu chuyện kể,
những gì mà thầy tôi muốn giáo dục cho tôi để hoàn thiện bản thân để sống
tốt đẹp hơn và để truyền đạt lại cho những học trò của tôi bây giờ. Nhấn
mạnh về ý nghóa này K.D.Usinxki đã vạch ra rằng: “Trong việc giáo dục, tất
cả phải dựa vào nhân cách người giáo dục, bởi vì sức mạnh của giáo dục chỉ
bắt nguồn từ nhân cách của con người mà có. Không một điều lệ, chương
trình, không một cơ quan giáo dục, không một sách giáo khoa, một lời
khuyên răn nào, một hình phạt, một khen thưởng nào có thể thay thế ảnh
hưởng cá nhân người thầy giáo đối với học sinh”
Đó là tất cả những gì tôi muốn thể hiện qua đề tài này. Tuy nhiên,
không thể tránh khỏi những thiếu sót trong đề tài, mong quý thầy cô, các bạn
đồng nghiệp cùng đóng góp bổ sung ý kiến để đề tài này được hoàn chỉnh
hơn và có thể áp dụng được ở tất cả các lớp.
Đònh Quán, năm 2011
Người viết
11
Võ Đức Hiệu
TÀI LIỆU THAM KHẢO
  
1. TÂM LÍ HỌC VÀ GIÁO DỤC HỌC – JEAN PIAGET
- Nhà xuất bản Giáo Dục
2. TÂM LÍ HỌC TRÍ KHÔN – JEAN PIAGET
- Nhà xuất bản Giáo Dục
3. TÂM LÍ HỌC ĐẠI CƯƠNG – KIM THỊ DUNG – NGUYỄN ÁNH HỒNG
- Trường Đại học Tổng hợp TPHCM
4. TÂM LÍ HỌC LỨA TUỔI VÀ TÂM LÍ HỌC SƯ PHẠM – PGS LÊ VĂN
HỒNG (chủ biên)
- Trường Đại học Sư phạm TPHCM
5. BỘ SÁCH “HẠT GIỐNG TÂM HỒN” – NHIỀU TÁC GIẢ

- Nhà xuất bản TP. Hồ Chí Minh
12
SỞ GD & ĐT ĐỒNG NAI CỘNG HỊA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Đơn vị: Trường THPT Phú Ngọc Độc Lập – Tự Do – Hạnh Phúc
Định Qn ngày tháng 05 năm 2011
PHIẾU NHẬN XÉT, ĐÁNH GIÁ SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Năm học 2010 – 2011
Tên sáng kiến kinh nghiệm: Giáo dục đạo đức cho học sinh thông qua các câu chuyện kể
trong giờ sinh hoạt lớp
Họ tên tác giả: Võ Đức Hiệu. Đơn vị tổ: Tổ Ngoại ngữ
Lĩnh vực:
Quản lý giáo dục Phương pháp dạy học bộ mơn
Phương pháp giáo dục Lĩnh vực khác
1. Tính mới
- Có giải pháp hồn tồn mới
- Có giải pháp cải tiến, đổi mới từ giải pháp đã có
2. Hiệu quả
- Hồn tồn mới và đã triển khai áp dụng trong ngành có hiệu quả cao
- Có tính cải tiến hoặc đổi mới từ những giải pháp đã có và đã triển khai áp dụng
trong tồn ngành có hiệu quả cao
- Hồn tồn mới và đã triển khai áp dụng tại đơn vị có hiệu quả cao
- Có tính cải tiến hoặc đổi mới từ những giải pháp đã có và đã triển khai áp dụng
tại đơn vị có hiệu quả
3. Khả năng áp dụng
- Cung cấp được các luận cứ khoa học cho việc hoạch định đường lối, chính
sách:
Tốt Khá Đạt
- Đưa ra các giải pháp khuyến nghị có khả năng ứng dụng thực tiễn, dễ thực
hiện và dễ đi vào cuộc sống: Tốt Khá Đạt
- Đã được áp dụng trong thực tế đạt hiệu quả hoặc có khả năng áp dụng đạt hiệu

quả trong phạm vi rộng: Tốt Khá Đạt
XÁC NHẬN CỦA TỔ CHUN MƠN THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ
(Ký và ghi rõ họ tên) (Ký, ghi rõ họ tên và đóng dấu)

13