Lịch sử lớp 4 Mới và chuẩn KT

LÞch sư líp 4.
Bài :16 chiÕn th¾ng chi l¨ng .

I.Mục tiêu :
N¾m ®ỵc mét sè sù kiƯn vỊ khëi nghÜa Lam S¬n ( tËp trung vµo trËn Chi L¨ng ):
+ Lª Lỵi chiªu tËp binh sÜ x©y dùng lùc lỵng tiÕn hµnh khëi nghÜa chèng qu©n x©m
lỵc Minh ( khëi nghÜa Lam S¬n ) . TrËn Chi L¨ng lµ mét trong nh÷ng trËn qut
®Þnh th¾ng lỵi cđa khëi nghÜa Lam S¬n .
+ DiƠn biÕn trËn Chi L¨ng : Qu©n ®Þch do LiƠu Th¨ng chØ huy ®Õn ¶i Chi L¨ng ; kÞ
binh ta nghªnh chiÕn , như LiƠu Th¨ng vµ kÞ binh giỈc vµo ¶i , qu©n ta tÊn c«ng
LiƠu Th¨ng bÞ giÕt , qu©n giỈc ho¶ng lo¹n vµ rót ch¹y .
+ ý nghÜa : §Ëp tan mu ®å cøu viƯn thµnh §«ng Quan cđa qu©n Minh , qu©n Minh
ph¶i xin hµng vµ rót vỊ níc .
N¾m ®ỵc viƯc nhµ HËu Lª ®ỵc thµnh lËp :
+ Thua trËn ë Chi L¨ng vµ mét sè trËn kh¸c , qu©n Minh ph¶i ®Çu hµng , rót vỊ níc
. Lª Lỵi lªn ng«i Hoµng §Õ ( n¨m 1248 ) më ®Çu thêi HËu Lª.
Nªu c¸c mÈu chun vỊ Lª Lỵi ( kĨ chun Lª Lỵi tr¶ g¬m cho Rïa thÇn ) .
II. §å dïng d¹y- häc :
-Hình trong SGK phóng to.
-PHT của HS .
-GV sưu tầm những mẩu chuyện về anh hùng Lê Lợi.
III. Ho¹t ®éng d¹y – häc :
ND vµ TG Ho¹t ®éng cđa GV Ho¹t ®éng cđa HS
1.KTBC: 5’
2.Bài mới: 25’
GTB : 3’
*Hoạt động cả
lớp:
GV cho HS đọc bài : “Nước ta
cuối thời Trần.”
-GV ghi điểm.

Nªu mơc tiªu , ghi ®Çu bµi lªn b¶ng

-GV trình bày bối cảnh dẫn đến
trận Chi Lăng: Cuối năm 1406,
quân Minh xâm lược nước ta, nhà
Hồ không đoàn kết được toàn dân
nên cuộc kháng chiến thất bại
(1407).Dưới ách đô hộ của nhà
Minh ,nhiều cuộc khởi nghóa của
nhân dân ta đã nổ ra, tiêu biểu là
cuộc khởi nghóa Lam Sơn do Lê
Lợi khởi xướng .
Năm 1418, từ vùng núi Lam Sơn
-1HS đọc bài và trả lời
câu hỏi .
-HS cả lớp lắng nghe
GV trình bày .
*Hoạt động cả
lớp :
* Hoạt động
nhóm:
* Hoạt động cả
lớp :
(Thanh Hóa), cuộc khởi nghóa
Lam Sơn ngày càng lan rộng ra cả
nước. Năm 1426, quân Minh bò
quân khởi nghóa bao vây ở Đông
Quan (Thăng Long).Vương Thông,
tướng chỉ huy quân Minh hoảng sợ
,một mặt xin hòa, mặt khác bí mật

sai người về nước xin quân cứu
viện. Liễu Thăng chỉ huy 10 vạn
quân kéo vào nước ta theo đường
Lạng Sơn.

GV hướng dẫn HS quan sát hình
trong SGK và đọc các thông tin
trong bài để thấy đựơc khung cảnh
của ải Chi Lăng .
GV nhận xét và cho HS mô tả ải
Chi Lăng.Sau đó GV kết ý.

Để giúp HS thuật lại trận Chi
Lăng, GV đưa ra các câu hỏi cho
các em thảo luận nhóm :
+Khi quân Minh đến trước ải
Chi Lăng, kò binh ta đã hành động
như thế nào ?
+Kò binh của nhà Minh đã phản
ứng thế nào trước hành động của
quân ta ?
+Kò binh của nhà Minh đã bò
thua trận ra sao?
+Bộ binh của nhà Minh bò thua
trận như thế nào?
-GV cho 1 HS khá trình bày lại
diễn biến của trận Chi Lăng.
-GV nhận xét,kết luận.

-GV nêu câu hỏi cho cả lớp thảo

luận để HS nắm được tài thao lược
-HS quan sát lược đồ
và đọc SGK.
-HS mô tả .
-HS dựa vào dàn ý
trên để thảo luận
nhóm.
-Đại diện các nhóm
thuật lại diễn biến
chính của trận Chi
Lăng .
-Các nhóm khác nhận
xét, bổ sung.
-HS trình bày.
-HS cả lớp thảo luận
5.Cđng cè dỈn dß
5’
của quân ta và kết quả, ý nghóa
của trận Chi Lăng .
+Trong trận Chi Lăng ,nghóa
quân Lam Sơn đã thể hiện sự
thông minh như thế nào ?
+Sau trận chi Lăng ,thái độ của
quân Minh ra sao ?
-GV tổ chức cho HS trao đổi để
thống nhất và kết luận như trong
SGK.
-GV tổ chức cho HS cả lớùp giới
thiệu về những tài liệu đã sưu tầm
được về anh hùng Lê Lợi.

-Cho HS đọc bài ở trong khung .
-Về nhà xem lại bài và chuẩn bò
bài tiết sau : “Nhà Hậu Lê và việc
tổ chức quản lí đất nướcâ”.
-Nhận xét tiết học .
và trả lời .
-Biết dựa vào đòa hình
để bày binh, bố trận ,
dụ đòch có đường vào
ải mà không có đường
ra khiến chúng đại bại.
-HS kể.
-3 HS đọc bài và trả
lời câu hỏi .
-HS l¾ng nghe .
Bài : 17 NHµ HËU L£ Vµ VIƯC Tỉ CHøC QU¶N LÝ §ÊT N¦íC .
I.Mục tiêu :
BiÕt nhµ HËu Lª ®· tỉ chøc qu¶n lÝ ®Êt níc t¬ng ®èi chỈt chÏ : so¹n bé lt Hång
§øc ( n¾m nh÷ng néi dung c¬ b¶n ) , vÏ b¶n ®å ®Êt níc .
II. §å dïng – Ph¬ng ph¸p
-Sơ đồ về nhà nước thời Hậu lê ( để gắn lên bảng) .
-Một số điểm của bộ luật Hồng Đức .
-PHT của HS .
III. Ho¹t ®éng d¹y – häc :
ND vµ TG Ho¹t ®éng cđa GV Ho¹t ®éng cđa HS
1.KTBC: 5’
2.Bài mới: 25’
GV cho HS đọc bài: “Chiến
thắng Chi Lăng”.
-Tại sao quân ta chọn ải Chi

Lăng làm trận đòa đánh đòch
-Nêu ý nghóa của trận Chi
lăng .
-GV nhận xét ghi điểm.
-2 HS đọc bài và trả lời
câu hỏi .
GTB : 3’
*Hoạt động cả lớp:
*Hoạt độngnhóm :
* Hoạt động cá
nhân:

Nªu mơc tiªu , ghi ®Çu bµi lªn
b¶ng
-GV giới thiệu một số nét
khái quát về nhà Lê:
Tháng 4-1428, Lê Lợi chính
thức lên ngôi vua, đặt lại tên
nước là Đại Việt .Nhàø Lê trải
qua một số đời vua .Nước đại
Việt ở thời Hậu Lê phát triển
rực rỡ nhất ở đời vua Lê Thánh
Tông(1460-1497) .

-GV phát PHT cho HS .
-GV tổ chức cho các nhóm
thảo luận theo câu hỏi sau :
+Nhà Hậu Lê ra đời trong
thời gian nào ?Ai là người
thành lập ?Đặt tên nước là gì ?

Đóng đô ở đâu ?
+Vì sao triều đại này gọi là
triều Hậu Lê ?
+Việc quản lí đất nước dưới
thời Hậu Lê như thế nào ?
-Việc quản lý đất nước thời
Hậu lê như thế nào chúng ta
tìm hiểu qua sơ đồ.(GV treo sơ
đồ lên bảng )
-GV nhận xét ,kết luận .

- GV giới thiệu vai trò của Bộ
luật Hồng Đức rồi nhấn mạnh :
Đây là công cụ để quản lí đất
nước .
-GV thông báo một số điểm
về nội dung của Bộ luật Hồng
Đức (như trong SGK) .HS trả
lời các câu hỏi và đi đến thống
nhất nhận đònh:
-HS lắng nghe và suy
nghó về tình hình tổ
chức xã hội của nhà
Hậu Lê có những nét gì
đáng chú ý .
-HS các nhóm thảo luận
theo câu hỏi GV đưa ra .
-HS trả lời cá nhân.
-HS cả lớp nhận xét.
L¾ng nghe .

L¾ng nghe .
5.Cđng cè dỈn dß
5’
+Luật Hồng Đức bảo vệ
quyền lợi của ai? (vua ,nhà
giàu, làng xã, phụ nữ ) .
+Luật hồng Đức có điểm nào
tiến bộ ?
-GV cho HS nhận đònh và trả
lời.
-GV nhận xét và kết luận .
-Cho Hs đọc bài trong SGK .
-Những sự kiện nào trong bài
thể hiện quyền tối cao của nhà
vua ?
-Nêu những nội dung cơ bản
của Bộ luật Hồng Đức .
-Về nhà học bài và chuẩn bò
trước bài: Trường học thời Hậu
Lê .
-Nhận xét tiết học .
-3 HS đọc .
-HS trả lời .
-HS l¾ng nghe .
Bài :18 TRÊNG HÄC THÊI HËU Lª.
I.Mục tiêu :
BiÕt ®ỵc sù ph¸t triĨn gi¸o dơc thêi HËu Lª ( nh÷ng sù kiƯn cơ thĨ vỊ tỉ chøc gi¸o
dơc , chÝnh s¸ch khun häc ):
+ §Õn thêi HËu Lª gi¸o dơc cã quy cđ chỈt chÏ : ë kinh ®« cã Qc Tư Gi¸m , ë
c¸c ®Þa ph¬ng bªn c¹nh trêng c«ng cßn cã c¸c trêng t ; 3 n¨m cã mét k× thi H¬ng

vµ thi Héi ; néi dung häc tËp lµ nho gi¸o ,
+ ChÝnh s¸ch khun kÝch häc tËp : §Ỉt ra lƠ xíng danh , lƠ vinh quy , kh¾c tªn
ti ngêi ®ç cao vµo bia ®¸ dùng ë V¨n MiÕu .
-Coi trọng sự tự học.
II. §å dïng d¹y - häc :
-Tranh Vinh quy bái tổ và Lễ xướng danh.
-PHT của HS .
III. Ho¹t ®éng d¹y – häc :
ND vµ TG Ho¹t ®éng cđa GV Ho¹t ®éng cđa HS
1.KTBC: 5’ -Những điều trích trong “ Bộ luật
Hồng Đức” bảo vệ quyền lợi của ai
và chống những người nào?
-Em hãy nêu những nét tiến bộ
2HS tr¶ lêi .
2.Bài mới: 25’
GTB : 3’
*Hoạt động
nhóm :
*Hoạt động cả
lớp :
của nhà Lê trong việc quản lí đất
nước ?
-GV nhận xét và ghi điểm .
Nªu mơc tiªu , ghi ®Çu bµi lªn b¶ng
GV phát PHT cho HS .
-GV yêu cầu HS đọc SGK để các
nhóm thảo luận :
+Việc học dưới thời Lê được tồ
chức như thế nào ?

+Trường học thời Lê dạy những
điều gì ?
+Chế độ thi cử thời Lê thế nào ?

-GV khẳng đònh :GD thời Lê có tổ
chức quy củ, nội dung học tập là
Nho giáo.

-GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi
:Nhà Lê đã làm gì để khuyến khích
học tập ?
-GV tổ chức cho cả lớp thảo luận
để đi đến thống nhất chung.
-GV cho HS xem và tìm hiểu nội
dung các hình trong SGK và
tranh ,ảnh tham khảo thêm : Khuê
Văn Các và các bia tiến só ở Văn
Miếu cùng hai bức tranh:Vinh quy
bái tổ và Lễ xướng danh để thấy
được nhà Lê đã rất coi trọng giáo
dục .
-HS lắng nghe.
-HS các nhóm thảo
luận , và trả lời câu
hỏi:
-Lập Văn Miếu,thu
nhận cả con em thường
dân vào trường Quốc
Tử Giám,trường học có

lớp học, chỗ ở, kho trữ
sách; ở các đạo đều có
trường do nhà nước mở
.
-Nho giáo, lòch sử các
vương triều phương
Bắc.
-Ba năm có một kì thi
Hương và thi Hội, có kì
thi kiểm tra trình độ
của các quan lại
-HS trả lời :Tổ chức Lễ
đọc tên người đỗ,lễ
đón rước người đỗ về
làng, khắc vào bia đá
tên những người đỗ cao
rồi đặt ở Văn Miếu.
-HS xem tranh, ảnh .
5.Cđng cè dỈn
dß
5’
-Cho HS đọc bài học trong khung .
-Tình hình giáo dục nước ta dưới
thời Lê ?
-Nêu một số chi tiết chứng tỏ triều
Lê Thánh Tông rất chú ý tới GD ?
-Về nhà học bài và chuẩn bò bài :
“Văn học và khoa học thời Hậu
Lê”.
-Nhận xét tiết học .

-Vài HS đọc .
-HS trả lời .
- L¾ng nghe .
Bài :19 . v¨n häc vµ khoa häc thêi hËu lª .
I.Mục tiêu :
BiÕt ®ỵc sù ph¸t triĨn cđa v¨n häc vµ khoa häc thêi HËu Lª ( mét vµi t¸c gi¶ tiªu
biĨu thêi HËu Lª ) :
T¸c gi¶ tiªu biĨu : Lª Th¸nh T«ng , Ngun Tr·i , Ng« SÜ Liªn .
II. §å dïng d¹y - häc :
-Hình trong SGK phóng to.
-Một vài đoạn thơ văn tiêu biểu của một số tác phẩm tiêu biểu .
-PHT của HS.
III. Ho¹t ®éng d¹y – häc :
ND vµ TG Ho¹t ®éng cđa GV Ho¹t ®éng cđa HS
1.KTBC: 5’
2.Bài mới: 25’
GTB : 3’
*Hoạt động
nhóm :
-Em hãy mô tả tổ chức GD dưới thời Lê
?
-Nhà Lê đã làm gì để khuyến khích học
tập ?
Nªu mơc tiªu , ghi ®Çu bµi lªn b¶ng .
-GV phát PHT cho HS .
-GV hướng dẫn HS lập bảng thống kê
về nội dung,tác giả ,tác phẩm văn thơ
tiêu biểu ở thời Lê (GV cung cấp cho HS
một số dữ liệu, HS điền tiếp để hoàn
thành bảng thống kê).

Tác giả Tác phẩm Nội dung
-Nguyễn Trãi
2 HS tr¶ lêi .
-HS lắng nghe.
-HS thảo luận và điền
vào bảng .
-Dựa vào bảng thống
kê, HS mô tả lại nội
dung và các tác giả,
tác phẩm thơ văn tiêu
biểu dưới thời Lê.
-HS khác nhận xét, bổ
sung .
*Hoạt động cả
lớp :
-Lý Tử Tấn,
Nguyễn Mộng Tuân
-Hội Tao Đàn
-Nguyễn Trãi
-Lý Tử Tấn
-Nguyễn Húc -Bình Ngô đại cáo
-Các tác phẩm thơ
-Ức trai thi tập
-Các bài thơ-Phản ánh khí phách anh
hùng và niềm tự hào chân chính của dân
tộc.
-Ca ngợi công đức của nhà vua.
-Tâm sự của những người không được
đem hết tài năng để phụng sự đất nước.
-GV giới thiệu một số đoạn thơ văn tiêu

biểu của một số tác giả thời Lê.

-GV phát PHT có kẻ bảng thống kê cho
HS.
-GV giúp HS lập bảng thống kê về nội
dung, tác giả, công trình khoa học tiêu
biểu ở thời Lê (GV cung cấp cho HS
phần nội dung, HS tự điền vào cột tác
giả, công trình khoa học hoặc ngược lại )
.
Tác giả Công trình khoa
học Nội dung
-Ngô só Liên
-Nguyễn Trãi
-Nguyễn Trãi
-HS phát biểu.
-HS điền vào bảng
thống kê .
-Dựa vào bảng thống
kê HS mô tả lại sự
phát triển của khoa
học thời Lê.
-HS thảo luậnvà kết
kuận :Nguyễn Trãi và
Lê Thánh Tông .
5.Cđng cè dỈn
dß
5’
-Lương Thế Vinh -Đại việt sử kí toàn
thư

-Lam Sơn thực lục
-Dư đòa chí
-Đại thành toán pháp Lòch sử nước ta
từ thời Hùng Vương đến đầu thời Lê.
-Lòch sử cuộc khởi nghóa Lam Sơn.
-Xác đònh lãnh thổ, giới thiệu tài
nguyên, phong tục tập quán của nước ta .
-Kiến thức toán học.
-GV yêu cầu HS báo cáo kết quả.
-GV đặt câu hỏi :Dưới thời Lê, ai là
nhà văn, nhà thơ, nhà khoa học tiêu biểu
nhất ?
-GV :Dưới thời Hậu Lê, Văn học và
khoa học nước ta phát triển rực rỡ hơn
hẳn các thời kì trước.
-GV cho HS đọc phần bài học ở trong
khung .
-Kể tên các tác phẩm vá tác giả tiêu
biểu của văn học thời Lê.
-Vì sao có thể coi Nguyễn Trãi, Lê
Thánh Tông là những nhà văn hóa tiêu
biểu cho giai đoạn này?
-Về nhà học bài và chuẩn bò trước bài
“Ôn tập”.
-Nhận xét tiết học .
-HS đọc bài và trả lời
câu hỏi .
-HS l¾ng nghe .
Bài: 20. «n tËp .
I.Mục tiêu :

BiÕt thèng kª nh÷ng sù kiƯn lÞch sư tiªu biĨu cđa lÞch sư níc ta tõ bi ®Çu ®éc
lËp ®Õn thêi HËu Lª ( thÕ kØ XV ) ( tªn sù kiƯn , thêi gian x¶y ra sù kiƯn ) .
VÝ dơ n¨m 968 , §inh Bé LÜnh dĐp lo¹n 12 sø qu©n , thèng nhÊt ®Êt níc ; n¨m
981 , cc kh¸ng chiÕn chèng Tèng lÇn thø nhÊt ,
KĨ l¹i mét trong nh÷ng sù kiƯn lÞch sư tiªu biĨu tõ bi ®Çu ®éc lËp ®Õn thêi HËu
Lª ( thÕ kØ XV ) .
II. §å dïng d¹y-häc :
-Băng thời gian trong SGK phóng to .
-Một số tranh ảnh lấy từ bài 7 đến bài 19
III. Ho¹t ®éng d¹y – häc :
ND vµ TG Ho¹t ®éng cđa GV Ho¹t ®éng cđa HS
1.KTBC: 5’
2.Bài mới: 25’
GTB : 3’
*Hoạt động
nhóm:
*Hoạt động cả
lớp:
-Nêu những thành tựu cơ bản của
văn học và khoa học thời Lê .
-Kể tên những tác giả và tác
phẩm tiêu biểu thời Lê.
-GV nhận xét ghi điểm .

Trong giờ học này, các em sẽ
cùng ôn lại các kiến thức lòch sử
đã học từ bài 7 đến bài 19.
-GV treo băng thời gian lên
bảng và phát PHT cho HS . Yêu
cầu HS thảo luận rồi điền nội

dung của từng giai đoạn tương ứng
với thời gian .
-Tổ chức cho các em lên bảng
ghi nội dung hoặc các nhóm báo
cáo kết quả sau khi thảo luận.
-GV nhận xét ,kết luận .

-Chia lớp làm 2 dãy :
+Dãy A nội dung “Kể về sự
kiện lòch sử”.
+Dãy B nội dung “Kể về nhân
vật lòch sử”.
-GV cho 2 dãy thảo luận với
nhau .
-Cho HS đại diện 2 dãy lên báo
cáo kết quả làm việc của nhóm
trước cả lớp .
-HS tr¶ lêi .
-HS lắng nhe.
-HS các nhóm thảo
luận và đại diện các
nhóm lên diền kết quả
.
-Các nhóm khác nhận
xét bổ sung .
-HS thảo luận.
-Đại diện HS 2 dãy lên
báo cáo kết quả .
-Cho HS nhận xét và
bổ sung .

5.Cđng cè dỈn dß
5’
-GV nhận xét, kết luận .
-GV cho HS chơi một số trò
chơi .
-Về nhà xem lại bài .
-Chuẩn bò bài tiết sau : “Trònh–
Nguyễn phân tranh”.
-Nhận xét tiết học .
-HS cả lớp tham gia
ch¬i .
-HS l¾ng nghe .